27 Kasım 2015 Haftanın Gündemi-Beklentiler Türkiye-Rusya gerginliği piyasaları etkilemeye devam edecek; ECB toplantısı ve ABD verileri izlenecek... Küresel piyasalarda Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) 15-16 Aralık toplantısı yaklaşırken gözler haftaya 2 Aralık’ta Fed Başkanı Yellen’in yapacağı konuşma ve 4 Aralık’taki ABD tarım dışı istihdam ve isşizlik verilerinde olacak. Ayrıca 3 Aralık’ta yapılacak Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı da izlenecek. Bu toplantıda ECB’nin ek parasal genişleme kararı alması söz konusu. Bu nedenle euro dolara karşı zayıflamaya devam etmekte. Ayrıca, küresel piyasalarda Çin’deki yavaşlama ve Rus-Türk gerginliği takip edilmekte. Rusya-Türkiye arasındaki gerginlik bu iki ülke piyasalarını olumsuz etkilerken, ilk başta artan altın ve petrol fiyatları tekrar geriledi. Euro, dolar karşısında değer kaybederken, yen fazla değişmedi. Euro/dolar paritesi 1.06’nın altında; dolar/yen ise 122.70 civarında seyrediyor. Petrol fiyatlarında bu hafta Türk-Rus gerginliğinden kaynaklanan hafif bir artış oldu. Brent ham petrolünün varili 45.30 dolar; ABD hafif ham petrolünün varili ise 42.15 dolar civarında. Altın fiyatları hafta içinde Türk-Rus gerginliğinin yarattığı jeopolitik belirsizlikle yükseldi ancak daha sonra dolardaki güçlenmeyle tekrar geriledi. Altının onsu son aşamada 1055 dolar civarında. Bu hafta Türkiye ekonomisine ilişkin veriler ekonominin son çeyrekte ve özellikle seçimlerden sonra biraz daha büyümeye dönük bir eğilim gösterdiği yönünde. Kasım ayında ekonomik güven endeksi ve reel güven endeksi artarken, imalat sanayi kapasite kullanım oranları da hem bir önceki aya hem de geçen yılın aynı ayına gore yükseldi. Gelecek hafta Ekim ayı dış ticaret verileri ve Kasım ayı enflasyon oranları açıklanacak. Kasım ayında tüketici fiyatlarının aylık olarak Ekim ayına gore daha düşük hızda artsa bile yıllık olarak baz etkisi dolayısıyla %8’e doğru yükseleceğini tahmin ediyoruz. Türkiye piyasalarında bu hafta kur ve faizlerin arttığını görmekteyiz. Yeni hükümetin açıklanmasıyla birlikte Ali Babacan’ın kabine dışı kaldığının anlaşılması piyasaları tedirgin etti ve kurlarda ilk başta yükselme yaşandı. Ancak daha sonra Mehmet Şimşek’in hükümette Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı olması piyasaları biraz yatıştırdı. Bununla birlikte Rus uçağının düşürülmesi olayı kur ve faizlerin tekrar yükselmesine yol açtı. Merkez Bankası PPK toplantısının piyasalara bir etkisi olmadı. Bu arada hükümet programında merkez bankası bağımsızlığı ifadelerinin olmaması da piyasalarda tedirginliğe yol açtı. Dolar/TL’nin 2.90’ı aştığını görmekteyiz; faizlerde ise %10.5 seviyesi geçildi. Bugün itibariyle Rusya’nın Türkiye’ye askeri alanda olmasa da en azından ekonomik ve ticari alanda yaptırımlar 1 uygulayacağının belli olması ve gerginliğin yatışmaması, kur ve faizlerde yukarı yönlü seyrin sürmesine neden olmakta. Bu arada, 29 Kasım’da AB-Türkiye arasında başta mülteci konuları olmak üzere ilişkilerin ele alınacağı bir zirve toplantısı düzenlenecek; burada tarafların mülteciler, vize, bazı fasılların açılması gibi konularda anlaşmaya varması beklenmekte. Gelecek hafta küresel piyasalar açısından önemli bir hafta. Avrupa Merkez Bankası toplantısı izlenirken, Cuma günü ABD istihdam ve işsizlik verileri oldukça önemli ve Fed’in Aralık ayında ne yapacağına ilişkin daha somut ipuçları verecek. Türkiye’de ise Türkiye-Rusya arasındaki gerginliğin bundan sonraki seyri önem taşıyor. Rusya’nın gerginliği artırıcı tutumuna devam etmesi kur ve faizlerde baskının sürmesine yol açacaktır. Ayrıca 3 Aralık’ta açıklanacak olan enflasyon oranları da piyasa tarafından takip edilecektir. Bu çerçevede, Türkiye-Rusya gerginliğinin artarak devam etmesi dolar/TL’nin 2.90 üstündeki hareketinin sürmesine neden olabilir. Yumuşama halinde ise paritenin tekrar 2.90’ın altına inmesi mümkün. Ancak Avrupa Merkez Bankası’nın ek parasal genişlemeye gitmesi olasılığı ve ABD’den gelebilecek güçlü istihdam verileri doların küresel piyasalarda güçlenmesine yol açabilecek, bu da Türk Lirası üzerinde aşağı yönlü ek baskı oluşturabilecektir. Faizlerde ise Türk-Rus gerginliğinde yumuşama olmaması halinde %10.5’un üstündeki hareket sürebilir. TÜRKİYE’DE BU HAFTA Son ekonomik gelişmeler... İmalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO), Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre 1,4 yüzde puan artış kaydetti ve %75,9 olarak gerçekleşti. Dayanıklı tüketim malları (5,2) ve yatırım mallarındaki (3,8 puan) artışlar ise ayrıca dikkat çekici. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO ise 75,1 ile bir önceki aya oranla 0,4 yüzde puanlık bir artış kaydetti. Kasım ayı Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) 105,2 ile bir önceki yılın aynı ayına göre 2,5 puanlık belirgin artış sergiledi. Mevsimsellikten arındırılmış bazda ise RKGE bir önceki aya göre 6,6 puanlık artış gösterdi ve 110,3 oldu. Alt kalemlere bakıldığında, mamul mal stoku dışındaki (-1,2 puan) tüm kalemlerin Kasım'da önceki aya göre toparlanma gösterdiği görülüyor, özellikle de genel gidişat (27,8 puan) ve son 3 aydaki toplam sipariş miktarındaki (9,4 puan) artışlar dikkat çekici. Ekonomik güven endeksi Kasım'da bir önceki aya göre yüzde 26.7 artarak Eylül ayında gördüğü Ocak 2012'den beri en düşük değerinden 104.99'a yükseldi. TÜİK açıklamasına göre ekonomik güven endeksindeki artış, endeksi oluşturan tüm güven endekslerindeki artışlardan 2 kaynaklandı. Ekonomik güven endeksi siyasi belirsizlik, güvenlik endişeleri ve TL'deki değer kaybı nedeniyle Eylül ayında 72.9'e gerileyerek TÜİK'in veriyi hesaplamaya başladığı Ocak 2012'den beri en düşük değeri almıştı. Endeks Ekim ayında ise 82.9'a yükselmişti. Yeni hükümet Başbakan Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın onayladığı 64. açıklandı… hükümet üyelerini Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı. Buna göre Bakanlar Kurulu şu isimlerden oluşuyor: • Başbakan Yardımcıları Numan Kurtulmuş, Mehmet Şimşek, Yalçın Akdoğan, Tuğrul Türkeş, Lütfi Elvan • AB Bakanı Volkan Bozkır • Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu • Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş • Enerji Bakanı Berat Albayrak • İçişleri Bakanı Efkan Ala • Maliye Bakanı Naci Ağbal • Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz • Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım • Adalet Bakanı Bekir Bozdağ • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sema Ramazanoğlu • Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık • Çalışma Bakanı Süleyman Soylu • Çevre Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı • Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç • Gıda ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik • Gümrük Bakanı Bülent Tüfekçi • Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz • Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal • Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı • Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu • Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu Davutoğlu, hükümet olarak yapısal reformlar gerçekleştireceklerini ve sivil anayasa için çalışacaklarını da kaydetti. Bu arada yeni kabinede son 13 yıldır ekonomi yönetiminin başındaki isim olan Ali Babacan yer almadı. Hükümet programında Merkez Bankası “bağımsızlığı” ifadesine yer verilmedi… Hükümetin açıklanan programında, Merkez Bankası'nın bağımsızlığına ilişkin referansa yer verilmedi. Hükümet programında, para politikası ve araçlarıyla ilgili olarak Merkez Bankası’nı işaret ederken, Eylül 2014’te açıklanan bir önceki hükümet programında altı çizilen “bağımsızlık” ifadesine yer verilmedi. Bir önceki hükümet planında, Merkez Bankası’nın, fiyat istikrarının sağlayacağı para politikasını ve araçlarını bağımsız bir şekilde doğrudan kendisinin belirleyeceğine yer verilmişti. Yeni programda Merkez Bankası’nın fiyat istikrarını sağlamak için kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirlemeye devam edeceği belirtildi. Hükümeti programının Merkez Bankası’nı ilgilendiren kısmında, 2003 yılından bu yana ilk defa bağımsızlık ifadesi kullanılmadı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise yeni hükümet programında TCMB'nin bağımsızlığına ilişkin 3 ifadeler üzerinden yapılan spekülasyonların gerçeği yansıtmadığını, bankanın para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde belirlemeye devam edeceğini söyledi. Türk savaş uçakları Türk savaş uçakları 24 Kasım sabah saatlerinde sınır ihlali yapan bir uçağı Rus jetini düşürdü… düşürdü, Rus Savunma Bakanlığı düşen uçağın Rus hava kuvvetlerine ait bir uçak olduğunu açıkladı. Başbakan Ahmet Davutoğlu Türkiye'nin sınırlarının ihlali karşısında tedbir almasının "uluslararası hakkı ve ulusal görevi" olduğunu söyleyerek, ülke güvenliği için ne gerekiyorsa yapacaklarından dünyanın haberdar olması gerektiğini kaydetti. Rusya düşen savaş uçağının Suriye hava sahasını terk etmediğini, Türkiye ise savaş uçağının Türk hava sahasını defalarca ihlal ettiğini ve uyarıların ardından uçağın vurulduğunu belirtti. Öte yandan Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne, kime ait olduğu bilinmeyen ve hava sahasını ihlal eden bir uçağı düşürdüğünü ve bunu yapmanın hakkı olduğunu savundu. Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise savaş uçağının neredeyse bir mil Suriye'nin içerisinde vurulduğunu söyleyerek, "ciddi sonuçlar" konusunda uyarılar yaptı. Putin, Türk siyasi liderlerin ülkelerinin "İslamlaştırılmasını" teşvik ettiğini ifade ederek bunu bir sorun olarak niteledi. Putin ayrıca Rusya'nın Suriye'deki hava üssüne S-300 hava savunma sistemi göndereceğini söyledi. Rus Savunma Bakanlığı kısa süre önce üsse S-400 hava savunma sisteminin gönderileceğini belirtti. Öte yandan, Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev, Rus savaş uçağının Türkiye tarafından düşürülmesi nedeniyle bazı ortak projelerin iptal edilebileceğini söyledi. Rus hükümetinin internet sitesinde yer alan yazılı açıklamasında ayrıca bu nedenle Türk şirketlerinin Rusya'da pazar kaybedebilecekleri ifade edildi. Medvedev, bazı ortak projelerin dondurulmasını da kapsayabilecek bazı önlemleri hazırlaması için hükümete talimat verdi. Medvedev aynı zamanda yapılan kabine toplantısında Türkiye'den gıda ithalatına sınırlamaların da bu önlemlerin arasında yer alacağını belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı da Rus uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye ile ilişkilerini gözden geçireceklerini söyledi. Öte yandan, Rusya Ekonomi Bakanı Alexei Ulyukayev, Türkiye'ye yönelik Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinin de kısıtlanması dahil çeşitli ekonomik sınırlamalar getirilebileceğini söyledi. Ulyukayev Türkiye'nin Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesine karşılık olarak hazırlanan sınırlamaların iki ülke arasındaki sivil uçuşların kısıtlanması ve serbest ticaret bölgesi kurulması hazırlıklarının iptal edilmesini de içerebileceğini ifade etti. Ulyukayev, Rusya'nın Türkiye'de inşa edeceği Akkuyu nükleer santral projesi hakkındaki bir soruya, projenin diğer yatırım projelerinden farklı olmadığını ve sınırlamalar kapsamına girebileceği cevabını verdi. Rusya federal turizm kurumu Rostourism de Türkiye ile Rusya arasında turizm alanındaki işbirliğinin durdurulacağını söyledi. Bu arada, 30 Kasım'da Paris'te yapılacak iklim zirvesinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşmek yapmak istedi, ancak istek Kremlin tarafından reddedildi. 4 TCMB politika faizini %7.5'te tuttu, kısa vadeli faizleri değiştirmedi… Merkez Bankası (TCMB) bu ayki toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizinde değişikliğe gitmeyerek art arda dokuzuncu ayda yüzde 7.5'te tuttu. TCMB, faiz koridorunun üst ve alt bandında da değişiklik yapmadı. TCMB faiz koridorunun üst bandını oluşturan marjinal fonlama faizini yüzde 10.75'te, faiz koridorunun alt bandını oluşturan gecelik borçlanma faiz oranını ise yüzde 7.25'te tuttu. AB mülteciler için Türkiye'ye 3 milyar euroluk kaynak ayrılmasını onayladı… Avrupa Komisyonu Suriyeli mültecilerin desteklemesi ve Avrupa'ya girmeye çalışan göçmen akışını azaltması için Türkiye'ye iki yıl süreyle 3 milyar euroluk kaynak ayrılmasını onayladı. Sözkonusu tutarın 500 milyon euroluk bölümü AB'nin ortak bütçesinden, geri kalan 2.5 milyar euroluk bölümü ise 28 AB ülkesi tarafından 21 Aralık'a kadar karşılanacak. Avrupa'nın göç krizini hafifletmek için önlemleri içeren paketin bir parçası olan sözkonusu kaynak geçen ay Ankara'ya sunulmuştu. AB liderleri Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Pazar günü Brüksel'de gerçekleşecek zirvede paketin son halini almasını planlıyor. Kredi kartıyla beyaz eşya, mobilya ve eğitim harcamalarında taksit sınırı 9 aydan 12 aya çıkarıldı… Kredi kartıyla beyaz eşya, mobilya ve eğitim harcamalarında taksitlendirme sınırı 9 aydan 12 aya çıkarıldı. Resmi Gazete'de yer alan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) kararına göre, beyaz eşya ve mobilya ile eğitim ve öğrenim ücretine ilişkin harcamalarda taksitlendirme süresi 12 ay olarak uygulanacak. Uygulama kurumsal kredi kartları için de geçerli olacak. Diğer harcamalar için uygulanan 9 ay taksitlendirme sınırı ile kuyum harcamaları için uygulanan 4 ay taksitlendirme sınırı değişmeden devam edecek. Aynı gazetede yer alan diğer bir BDDK kararı uyarınca, eğitim ve öğrenim ücretlerinin finansmanı amacıyla alınacak kredilerin taksitlendirme vadesi, tüketici kredileri için uygulanmakta olan 36 ay sınırı dışında tutuldu. DÜNYA EKONOMİSİ ABD ekonomisinde gelişmeler... Fed Başkanı Janet Yellen, tasarruf yapanların yararına faizlerin artırılmasına yönelik bir çağrı içeren mektuba verdiği yanıtta, Amerikalıların, 2008'den bu yana faizin sıfır seviyesi yakınında tutulmaması halinde durumlarının kötüleşeceğini kaydetti ve faiz artırımının ardından para politikasının sıkılaştırma sürecinin "kademeli" olarak yürütülmesini beklediğini tekrarladı. ABD ekonomik verilerinin cesaret verici şekilde gelmeye devam ettiğini varsayarak, Fed’in Aralık ayında faiz artırımına gitmesi için “güçlü bir durum” olduğunu ifade eden San Francisco Fed Başkanı John Williams, ilk hamleyi takip edecek artırımların eğiminin “en önemlisi” olduğunu belirtti. ABD Merkez Bankası’nın politika belirleyicisi olan Federal Open Market Committee (FOMC), 15-16 Aralık tarihlerinde olası bir politika hamlesini değerlendirmek üzere Washington’da toplanacak. Williams, 5 yaptığı bir konuşmada, “Ekonomik verilerin iyi gelmeye devam ettiğini, hedeflerimize ulaştığımıza dair işaretler almaya devam ettiğimizi ve enflasyonun yüzde 2’lik hedeflenen düzeye doğru hareket ettiğini varsayarsak, Fed’in Aralık ayında faizleri artırması için güçlü bir durum var demektir” dedi. New York Fed Başkanı William C. Dudley Aralık'ta faiz artışının verilere bağlı olduğu söylemini yineledi. Dudley ülke ekonomisinin iyi durumda olduğunu belirtti. Enflasyonun yakın zamanda %2'lik hedefe döneceği konusunda umutlu olduğunu ifade eden Dudley faiz artış kararının verilere bağlı olarak alınacağını söyledi. Dudley, "Önümüzdeki 4 haftada gelecek verileri görmeliyiz" diye konuştu. St. Louis Fed Başkanı James Bullard, faiz artırım sinyali döneminin sona ermesinin ardından, gelecek yıl yatırımcıların her Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında faiz oranının artırılıp artırılmayacağına ilişkin belirsizliğe hazır olmaları gerektiğini ifade etti. Bullard, sıkılaştırma temposuna ilişkin en iyi rehberin, katılımcıların çeyrek dönemlerde sundukları tahminler olduğunu ifade etti. 2016 yılı için kademeli faiz artırımının ne anlama geldiği sorulan Bullard, “FOMC faizleri artırma kararı aldığında, bu konunun çok tartışılacağını ve gelecek çeyreklerde de politika tartışmalarının önemli bir kısmını oluşturacağını düşünüyorum” dedi. ABD'de Kasım ayı imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) öncü verilere göre 52.6'ya gerileyerek Ekim 2013'ten bu yana en düşük değeri alırken beklentilerin de altında gerçekleşti. Ekim'de nihai 54.1 değerini alan Markit imalat PMI'ın 53.9'a gerileyeceği tahmin ediliyordu. İkinci el konut satışları Ekim'de bir önceki aya göre yüzde 3.4 düşüşle yıllık bazda 5.36 milyon adete gerileyerek beklentilerin altında gerçekleşti. İkinci el konut satışlarının 5.4 milyon adet olacağı tahmin ediliyordu. Daha önce yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1.5 arttığı açıklanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), revize edilmiş rakamlara göre yüzde 2.1 ile beklentilerin üzerinde büyüdü. Aynı dönemin çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) rakamı da beklentiler doğrultusunda yüzde 1.2'den yüzde 1.3'e yukarı yönlü revize edilirken, rakamın yüzde 1.2'de kalması bekleniyordu. Ekonomik büyümenin üçüncü çeyrekte sağlam olması sonrası yılın ikinci çeyreği için belirlenen en az yüzde 2'lik büyüme hedefine ulaşmanın daha kolay olması bekleniyor. Tüketici güven endeksi Kasım'da artış beklentilerine karşılık 90.4'e gerileyerek geçen yıl Eylül ayından bu yana en düşük değeri alırken beklentilerin çok altında gerçekleşti. Endeksin 99.5'e seviyesine yükseleceği tahmin ediliyordu. Daha önce endeksin Ekim ayı için 97.6 olarak açıklanan seviyesi ise 99.1'e revize edildi. Dayanıklı mal siparişleri Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3 ile beklentilerden hızlı artış kaydetti. Dayanıklı mal siparişlerinin yüzde 1.5 artması bekleniyordu. Daha önce Eylül ayı dayanıklı mal siparişleri için yüzde 1.2 olarak açıklanan daralma ise yüzde 0.8'e revize edildi. ABD'de işsizlik maaş başvurusunda bulunanların sayısı 21 Kasım'da sona eren haftada 260,000 ile beklentilerin altında açıklandı. Böylece 6 AB ekonomilerinde AB: gelişmeler... işsizlik maaş başvuruları, üst üste 38 haftada da sağlıklı istihdam piyasasına işaret eden 300,000 barajının altında kaldı. Önceki hafta için 271,000 olarak açıklanan işsizlik maaş başvuruları 272,000'e revize edildi. Rakamlardaki dalgalanmayı daha az yansıttığı için daha iyi bir gösterge olarak kabul edilen dört haftalık ortalama işsizlik başvuruları ise önceki haftaya göre değişim göstermeyerek 271,000'de kaldı. Kişisel gelirler Ekim'de yüzde 0.4 ile beklentiler doğrultusunda artarken; çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) endeksi ise beklentilerin altında kalarak yatay seyretti. Kişisel gelirlerin ve gıda ile enerji maliyetlerini kapsamayan çekirdek PCE'nin yüzde 0.1 yükseleceği tahmin ediliyordu. Eylül ayında yüzde 0.1 artış olarak açıklanan kişisel gelirler yüzde 0.2 olarak revize edilirken, çekirdek PCE için yüzde 0.1 olarak açıklanan artış da yine yüzde 0.2'ye revize edildi. ABD'de yeni konut satışları Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 10.7 artışla yıllık bazda 495,000 adete yükselmesine karşılık beklentilerin altında bir değer aldı. Yeni konut satışlarının 500,000 olması bekleniyordu. Daha önce 468,000 olarak açıklanan Eylül ayı yeni konut satışları da 447,000'e revize edildi. Michigan Üniversitesi tarafından hazırlanan tüketici güven endeksi Kasım'da nihai 91.3'e yükselmesine karşılık öncü verinin ve beklentilerin altında bir değer aldı. Ekim ayında 90 öncü değerini alan endeksin öncü değer olan 93.1 seviyesinde açıklanmasını bekleniyordu. Kasım ayı Markit Economics tarafından açıklanan hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) 56.5 ile 55.1'lik beklentilerin üzerine çıktı. Richmond Fed İmalat Sanayi Endeksi, Kasım ayında -3 seviyesinde gelerek, 1 seviyesindeki beklentileri karşılamadı. Veri, Ekim ayında -1 düzeyinde gelmişti. S&P CaseShiller endeksine göre 20 kentte konut fiyatları Eylül ayında yüzde 5.5 artış ile yüzde 5.1'lik beklentiyi aştı. Ağustos ayı verisi yüzde 5.1 düzeyinde gerçekleşmişti. ABD’nin 20 kentinde konut fiyatları Eylül’de, bir önceki yılın aynı ayına göre beklentinin üzerinde yükselerek konut fiyatlarındaki ivmenin korunduğuna ilişkin sinyal verdi. S&P/Case-Shiller Endeks’indeki yüzde 5.5’lik artış, Ağustos 2014’ten bu yana görülen bir önceki yılın aynı ayına göre en güçlü yükseliş oldu. Endeks, bir önceki ay yüzde 5.1 yükseliş kaydetmişti. Vadeli kontrat verilerine göre, Fed'in Aralık toplantısında faiz artırımına gitme olasılığı yüzde 74'e çıktı. ABD merkez bankasının 15-16 Aralık'taki toplantısında faiz artırımına gitme olasılığı, vadeli işlemler verislerinin işaret ettiği üzere, Ekim ayı ortalarındaki yüzde 30 seviyesinden yüzde 74'e yükseldi. Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliğinin (AB) 2016 bütçesini genel kuruldaki oylamada kabul ederek, onayladı. Genel kuruldaki oylamada 516 ''evet'', 179 ''hayır'' ve 8 çekimser oy çıktı. AP Başkanı Martin Schulz'un kabul edilen bütçe tasarısını imzalaması ile 2016 yılı bütçesi resmen 7 onaylanmış oldu. Buna göre, AB'nin 2016 yılı bütçesinde gelirler 155 milyar, harcamalar ise 143,89 milyar euro düzeyinde gerçekleşecek. 2015 yılı bütçesine göre, harcama miktarı yüzde 1,8 artış gösterdi. Avrupa Parlamentosu ve AB Komisyonu arasında yürütülen sıkı müzakerelerin ardından, AB bütçesinden, 2016 yılında sığınmacı krizinden etkilenen üye ve komşu ülkelere 4 milyar eurodan fazla kaynak ayrıldı. Genel kurulda ayrı oylanan bir değişiklik önergesinde ise bu yılın bütçe kalemlerinde öngörülen, üye ülkelere rekabet yasalarını ihlalden kesilen para cezaları ve tahmin edilenden daha fazla gelen gümrük vergi gelirlerinin toplamı olan 2,3 milyar euronun, Afrika ve Suriye'den gelen sığınmacılara yapılan ve açık veren destekleme fonlarına devredilmesi kabul edildi. Paris'teki terör saldırıları öncesinde Euro Bölgesi'inde ekonomiye güven 4 yılın zirvesine çıktı. Avrupa Komisyonu’nun açıkladığı verilere göre ekonomik güven endeksi Kasım'da 106.1 oldu. Bu, 2011 yılı Mayıs ayından beri görülen en yüksek rakam oldu. Paris'te 13 Kasım'da gerçekleşen terör saldırıları öncesinde tüketiciler, hizmet sağlayıcıları ve inşaat şirketlerinin 'iyimser beklentileriyle' ekonomiye güven arttı. Gelişen ülkelerdeki yavaşlama ve düşük enflasyon bölgedeki toparlanmayı sekteye uğratırken Avrupa Merkez Bankası ek parasal genişlemeyi tartışmaya başladı. Bu konudaki kararın haftaya gerçekleşecek toplantıda verilmesi bekleniyor. Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivite dört buçuk yılın zirvesine tırmandı. Markit Economics, hizmet ve imalat bileşik endeksinin Ekim ayındaki 53.9 seviyesinden Kasım’da 54.4 seviyesine yükseldiğini aktardı. Gösterge, Kasım ayında Mayıs 2011’den beri görülen en yüksek seviyesine ulaşırken, her iki sektörde bireysel olarak yükseliş kaydederek, değişiklik olmayacağı yönündeki beklentilerden ayrıştı. Markit, raporun Euro Bölgesi’nde devam eden deflasyonist baskıyı işaret ettiğini belirtti. Ortalama girdi fiyatları, düşen küresel emtia fiyatlarına bağlı olarak, az yükseldi. Euro bölgesinde öncü verilere göre Kasım ayında imalat PMI 52.8 ile ve hizmetler PMI da 54.6 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Euro bölgesi imalat PMI endeksinin Kasım'da 52.3, hizmetler PMI'ın ise 54.1 seviyesinde açıklanması bekleniyordu. Markit'in hazırladığı euro bölgesi imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Ekim ayında nihai 52.3, hizmetler PMI 54.1 seviyesinde açıklanmıştı. Almanya: Almanya'daaçıklanan öncü verilere göre imalat sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Kasım'da 52.6'ya yükselerek beklentilerin üzerinde açıklanırken, hizmet sektörü PMI da 55.6 ile beklentilerin üzerine çıktı. Ekim'de 52.1 nihai değerini alan imalat sanayi PMI'ın Kasım'da 52'ye gerileyeceği, hizmetler PMI'ın Ekim'deki 54.5 düzeyinden 54.3'e düşeceği tahmin ediliyordu. Ekonominin üçte ikisinden daha fazlasını oluşturan imalat ve hizmet sektörlerini birlikte izleyen bileşik PMI ise Ekim'deki 54.2 seviyesinden 54.9'a yükseldi. Almanya'da gayrı safi yurtiçi hasılanın (GSYH) beklentiler doğrultusunda yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.3 büyüdüğü teyit 8 edildi. Ekonomi geçen yılın aynı dönemine kıyasla ise yüzde 1.8 büyüdü. Ifo'nun verilerine göre, Alman iş dünyası eğilim endeksi Kasım ayında 109'a yükselerek beklentilerin üzerinde gerçekleşti. İş dünyası eğilim endeksinin 108.2 değerini alması bekleniyordu. İngiltere: İngiltere, 3.çeyrek büyümesi verisi çeyreklik bazda yüzde 0.5 düzeyinde gelerek, beklentiyi karşıladı. Aynı veri, bir önceki dönemde yüzde 0.7 düzeyinde gelmişti. Ekonomi yıllık bazda %2.7 büyüdü, 2. çeyrekte büyüme %2.4 olarak gerçekleşmişti. İngiltere'nin ekonomik büyümesi, Eylül'de biten üç aylık dönemde tüketici harcamalarının ard arda 17. çeyrekte de artmasıyla iç talep tarafından desteklendi. GSYİH büyüme verisine göre, tüketici harcamaları bir önceki üç aylık döneme kıyasla yüzde 0.8 yükseldi. Bu gelişme, hükümet harcamalarıyla birlikte, rekor düzeydeki cari dengenin olumsuz etkisini dengelemede destek oldu. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney, bu ay İngiltere'ye gelişen piyasalardan gelebilecek riskler konusunda uyarıda bulunurken, iç talebin canlı kaldığını aktardı. İç talebin canlı kalmasında rekor düşük düzeydeki enflsyon ve ücret artışlarındaki yükselişin tüketicilere verdiği güvenin etkisi oldu. İspanya: İspanya üçüncü çeyrekte %0.8 büyüdü. Büyümenin yavaşlamasında ithalattaki artış etkili oldu. Ülkede ithalat %4, ihracat %2.8 arttı. İkinci çeyrekte ekonomi %1 büyümüştü. Yıllık bazda büyüme ise %3.4'e yükseldi. Geçen yıl bu dönemde büyüme %3.1 olarak gerçekleşmişti. İspanya hükümeti ülkenin bu yıl %3.3 gelecek yıl %3 büyüyeceğini öngörüyor. Avrupa Komisyonu ise sırasıyla %2.8 ve %2.6 büyüme bekliyor. Ekonomi Bakanı Luis de Guindos ve Maliye Bakanı Cristobal Montoro büyümedeki yavaşlamaya rağmen öncü göstergelerin bu çeyrekte sürdürülebilir büyümeye işaret ettiğini belirtti. Yunanistan: Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM), Yunanistan'a üçüncü kurtarma paketi kapsamında sağlanacak 2 milyar euroluk krediyi serbest bıraktı. ESM'den yapılan açıklamaya göre, Yunan hükümeti gerekli düzenlemeleri yaptığı için Yunanistan'a yönelik 3'üncü kurtarma paketinin 2 milyar euroluk bölümü serbest bırakıldı. Yunanistan, serbest kalan krediyi, borç yönetiminde ve AB yapısal fonlarıyla finanse edilecek projelerde kullanacak. Yunanistan'a 3'üncü kurtarma paketi kapsamında toplamda 86 milyar euroluk kredi sağlanacak. Bu kredi, dilimler halinde verilecek. Kredinin 16 milyar euroluk ilk diliminin 13 milyar euroluk kısmı, anlaşma imzalandığında serbest bırakılmıştı. Son anlaşmayla 2 milyar euro daha serbest kaldı. Bu dilimde geriye kalan bir milyar euro da Yunanistan'daki reformların devam etmesiyle serbest bırakılacak. Diğer ekonomilerde Çin: gelişmeler... Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P) Çin'in AA- olan kredi notunu teyit ederken, kredi notu görünümünü de "durağan" olarak tuttu. S&P, gelecek 2-3 yılda Çin ekonomisinde kredilerden kaynak bulan yatırım harcamalarının ağırlığının azalarak güçlü ekonomik büyümeyi sürdürmesini beklemekte. Durağan görünüm Çin'in gelecek 2-3 yılda 9 ekonomi yeniden denge kazandırmak için belirgin mesafe kaydedeceği beklentisini yansıtmakta. Kuruluş, ekonomik büyümenin 2018'e kadar yılda en azından yüzde 6 veya üzerinde olacağını tahmin ediyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Çin'in 'A+' olan kredi notunu teyit etti, not görünümü durağan olarak açıklandı. Kuruluştan yapılan açıklamada sürdürülebilir yüksek büyümenin yapısal riskler ve zayıflıklarla borç yükümlülüklerini dengelediği belirtildi. Fitch 2015'te Çin ekonomisinin bu yıl %6.8 büyümesini bekliyor. Ancak büyümenin 2016 yılında %6.3, 2017'de %6'ya ineceği de öngörülüyor. Fitch'e göre büyümedeki yavaşlamada konut sektörü yatırımlarındaki sert düşüş ana yönlendirici olacak. Fitch konut sektöründeki canlılığın azalmasının büyüme görünümü üzerinde aşağı yönlü risk oluşturduğuna dikkat çekti. İnşaat sektöründeki düzeltmenin şimdiye kadar kademeli olduğu vurgulanırken büyüme beklentilerinin dirençli istihdam piyasası ve tüketimle desteklendiğinin de altı çizildi. Çin ekonomisi, bu ayki göstergelerin işaret ettiği üzere, geçen çeyreğin ortalarından bu yana, parasal ve mali gevşeme tedbirlerine halen olumlu bir tepki vermiyor. Özel sektörü açıkladığı imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) ve KOBİ'lere arama motorunda gösterilen ilgiyi içeren gösterge bu ay kötüleşirken, güven göstergesi Ekim ayına göre sert bir düşüş gerçekleştirdi. Özel sektörün açıkladığı, resmi olmayan imalat sanayi ve hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verilerinin her ikisi de düştü ve önceki iki aydaki yükselişlerini durdurdu. İmalat sektörü PMI Kasım ayında, Ekim ayındaki seviyesi olan 43.3'ten 42.4'e düştü ve imalat dışı PMI 44.2'den 42.9'a indi. Bu verinin 50 seviyesinin altında olması sektörde daralma olduğunu işaret ediyor. Çin'de sanayi şirketlerinin karı Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.6 geriledi. Şirket karları böylelikle Ekim ayında 559.9 milyar yuana indi. Sanayi karları Eylül ayında yüzde 0.1 düşerek 535.8 milyar yuana gerilemişti. Ocak-Ekim dönemi karları ise yıllık yüzde 2 düşüşle 4.87 trilyon yuana indi. Rusya: Üst düzey bir Avrupalı yetkili, geçtiğimiz hafta Türkiye'de gerçekleştirilen G20 zirvesinde bir araya gelen Batılı liderlerin, Ukrayna'daki tutumundan dolayı Rusya üzerindeki yaptırımları altı ay daha uzatarak önümüzdeki yılın Temmuz ayına kadar devam ettirme konusunda anlaştığını söyledi. Karar 13 Kasım'da Paris'te meydana gelen ve 130 kişinin öldüğü saldırılar sonrası İslam Devleti ile mücadelede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile daha yakın işbirliği yapılması çağrılarına rağmen alındı. ABD Başkanı Barack Obama, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı David Cameron, İtalya Başbakanı Matteo Renzi ve Fransa'yı temsilen orada bulunan Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Antalya'da gerçekleştirilen G20 zirvesinin bitmesine yakın bir araya gelerek bu kararı aldı. Diplomat, liderlerin Ukrayna'da yaklaşan seçimler öncesinde Rusya üzerindeki baskıyı devam ettirmenin önemli olduğu görüşünde birleştiğini söyledi. 10 Arjantin: Ülke tarihinde ilk kez seçmenlerin yalnızca iki oy pusulasıyla sandığa gittiği devlet başkanlığı ikinci tur seçimini kazanan Macri, Arjantin'in yeni devlet başkanı oldu. Oyların 51,40'ını merkez sağın adayı Macri alırken, mevcut Devlet Başkanı Cristina Fernandez de Kirchner'in desteklediği diğer aday Buenos Aires Eyalet Valisi Daniel Scioli yüzde 48,60'ta kaldı. Ülkenin en zengin isimlerinden birinin oğlu olarak iş adamı kimliğiyle öne çıkan Mauricio Macri, 1995-2007 arasında Boca Juniors Spor Kulübünün başkanlığını yürüttü. Boca Juniors'un başkanı olmadan 4 yıl önce bir suç örgütü tarafından kaçırılarak 14 gün boyunca alıkonulan Macri, fidye ödendikten sonra salıverilmişti. Cumhuriyetçi Öneri Partisini (PRO) 2003 yılında kurup siyasete atılan Macri, 2007'den bu yana da Buenos Aires Belediye Başkanlığını sürdürüyordu. Macri'nin zaferiyle, Arjantin tarihinde ilk kez sağın, demokrasi dışı yollar yerine seçim sandığıyla yönetime geldiği belirtiliyor. Ayrıca Macri'nin 2001'de görevi bırakan Fernando de la Rua'dan sonra, peronist olmayan ilk devlet başkanı olacağı kaydediliyor. İki dönemdir yönetimde bulunan Kirchner, 10 Aralık'tan sonra devlet başkanlığı sarayı Casa Rosada'yı, ülkeyi 2019'a kadar yönetecek Macri'ye bırakacak. Arjantin'de, derin ekonomik kriz sonrasında 2003'te yönetime gelen Nestor Kirchner ve ardından eşi Cristina Fernandez de Kirchner ile 12 yıl süren "Kirchnerler dönemi" sona erecek. BU HAFTA PİYASALAR Kur ve faiz Rusya ile olan gerilim, yeni kabine ve Merkez Bankası’na dönük endişelerle yükseldi... Avrupa Merkez Bankası'nın parasal genişlemeyi artıracağı beklentileriyle euro/dolardaki düşüşe paralel dolar/TL haftaya yükselişle başlarken, piyasalar açıklanması beklenen yeni kabineye odaklandı. Dolar/TL 2.85’e kadar yükseldikten sonra 2.84 civarında dengelendi. Hafta başına sepet bazında TL 2.93, euro/TL 3.02 civarında başladı. Tahvil bono piyasasında ise 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faiz %9.92; 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise %10.34 düzeyinde haftaya başladı. Salı günü ise kur ve faizde yükselme eğilimi devam etti. Dolar/TL, Türk jetlerinin Suriye sınırında bir Rus savaş uçağını düşürmesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'ye yönelik sert açıklamaları ve yeni açıklanan kabinede Ali Babacan'ın yer almaması ardından sert yükseldi. Gelişmekte olan piyasa para birimlerindeki ağırlıklı pozitif seyre karşın dolar karşısında negatif performans gösteren neredeyse tek para birimi olan TL'deki kayıplar bir ara yüzde 1'i aştı. Salı günü sabah saatlerinde 2.85 civarında olan dolar/TL'de, Türk jetlerinin bir Rus uçağını düşürmesinin ardından başlayan yükseliş, Başbakan eski Yardımcısı Ali Babacan'ın yeni kabine yer almamasıyla 2.8845 seviyesine kadar devam etti. Piyasaların Mehmet Şimşek'in ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığına getirilmesini olumlu algılamasıyla ise dolar/TL bir miktar geriledi ve 2.87’ye indi. Faizlerde de artış vardı. Dolar/TL’de değer kaybı Salı günkü boyutta olmasa da 11 Rusya tarafından gelen sert açıklamalarla Çarşamba günü de devam etti ve parite 2.88 civarında dalgalandı. İki yıllık tahvil faizleri de %10.5’a yaklaştı. Perşembe günü ise Merkez Bankası'nın bağımsızlığına ilişkin endişelerle sabah saatlerinde dolar/TL'de görülen yükseliş, ilk etapta hükümet yetkililerinden gelen açıklamalarla yatışsa da, sonrasında Rusya ile gerginlik ve gelişmekte olan piyasalardaki olumsuz hava ile devam etti. Yeni hükümet programında TCMB'nin para politikasında bağımsızlığına ilişkin vurgunun yer almaması piyasalarda endişe yaratırken, başta Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek olmak üzere üst düzey ekonomi yetkilileri bankanın yapısına müdahale etmek ya da bağımsızlığını kısıtlamak gibi bir düşünce ya da planın hiç bir şekilde olmadığını belirttiler. Dolar/TL 2.91’e kadar yükselirken, sepet bazında TL 3’ü geçti. Faizlerde de yükselme devam etti. Haftanın son gününde ise piyasada aynı endişeler devam ederken, dolar/TL paritesi sabah saatlerinde 2.93’ü aştı. Faizler de %9.80’e kadar çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rus Devlet Başkanı Putin ile 30 Kasım’da görüşebileceği haberi piyasaları biraz rahatlattı ve kur ve faizlerde hafif gerileme oldu. Ancak görüşme daha sonra Putin tarafından reddedildi. Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları (14.06.17 tahvili, % bileşik) % 25 22 19 16 13 10 4 04.01.2007 01.03.2007 27.04.2007 25.06.2007 20.08.2007 17.10.2007 13.12.2007 12.02.2008 08.04.2008 05.06.2008 31.07.2008 25.09.2008 26.11.2008 28.01.2009 25.03.2009 25.05.2009 20.07.2009 14.09.2009 12.11.2009 11.01.2010 08.03.2010 30.04.2010 28.06.2010 20.08.2010 20.10.2010 22.12.2010 16.02.2011 12.04.2011 07.06.2011 02.08.2011 30.09.2011 30.11.2011 25.01.2012 21.03.2012 18.05.2012 13.07.2012 12.09.2012 12.11.2012 08.01.2013 05.03.2013 02.05.2013 28.06.2013 28.08.2013 31.10.2013 26.12.2013 21.02.2014 17.04.2014 17.06.2014 15.08.2014 14.10.2014 10.12.2014 05.02.2015 02.04.2015 02.06.2015 29.07.2015 23.09.2015 23.11.2015 7 Sonuçta 20 Kasım’da Merkez Bankası kurlarıyla 2.8354 olan dolar/TL paritesi, 27 Kasım’da 2.9248 TL’ye çıktı; 3.0304 TL düzeyinde olan euro/TL paritesi ise 3.0994’e yükseldi. 20 Kasım’da %10.26 olan gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu haftanın son günü %10.58’e çıktı. Döviz, petrol ve altın Döviz: fiyatları... Euro Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) parasal genişleme önlemlerini artıracağına dair beklentilerle hafta başında dolar karşısındaki değer kaybına devam ederek yedi ayın en düşük seviyesine geriledi. Euro/dolar haftaya 1.0611 düzeyinde başladı. Euro, yen karşısında da yine Nisan'dan bu yana en düşük seviye olan 130.57'yi gördü. Dolar/yen paritesi ise hafta başında 123.20 düzeyindeydi. Dolar endeksi 99.668 seviyelerinde seyrederken, sekiz ayın en yüksek rakamı olan 100'den çok fazla uzaklaşmadı. Euro dolar karşısında Salı günü yedi ayın en düşük seviyesi olan 1.0592 dolar seviyesine kadar gerilemesinin ardından hafif toparlanarak 1.0639 dolar oldu. Dolar yen karşısında ise hafif toparlandı. Dolar yatırımcıların hafta içinde yaklaşan Şükran Günü tatili öncesinde uzun pozisyonlarını kapatması ve yükselen jeopolitik gerginlikle değer kaybetti. Ancak ABD'den açıklanan pozitif dayanıklı mal siparişleri ve imalat PMI verilerinin ardından dolar yeniden yükselişe geçerken, parasal genişleme beklentileriyle değer kaybeden eurodan da destek buldu. Dolar endeksi sekiz buçuk ayın en yüksek seviyesi olan 100.170'e çıktıktan sonra 99.768'den işlem gördü. Euro ise Avrupa Merkez Bankası'nın Aralık ayında daha fazla parasal genişleme önlemi alacağı beklentileriyle dolar karşısında hafta içinde 1.0565 seviyelerine kadar 12 geriledi, daha sonra tekrar 1.06 düzeyine yükseldi. Dolar, euro ve yen Perşembe günü ABD piyasalarının tatil olması nedeniyle işlem hacminin zayıf kalmasının ardından çok değişiklik göstermediler. Haftanın son gününde ise euro/dolar paritesi tekrar 1.06’nın altına inerken, dolar yen karşısında hafif değer kaybına uğradı Cuma günü itibariyle Euro/dolar paritesi 1.0575; Dolar/yen paritesi 122.70 düzeyindedir. Petrol: Ham petrol fiyatları hafta başında değer kaybederken ABD ham petrolünün varil fiyatı küresel arz miktarında fazlalık olduğu endişeleriyle daha fazla düştü. Brent ham petrolünün varil fiyatı haftaya 44.20 dolardan başlarken; ABD ham petrolünün varili 41 dolar düzeyindeydi. Fiyatları daha sonra Suudi Arabistan'ın fiyatlarda istikrara doğru çaba gösterme sözü vermesinin ardından değer kazanırken, güçlü ABD doları ve ABD ham petrol stoklarında artış beklentileri bu yükselişlerin sınırlı kalmasına neden oldu. Petrol fiyatları hafta içinde ise Rusya ile Türkiye arasında artan jeopolitik risklerin ardından yükselme eğilimine girdi. Brent ham petrolünün varil fiyatı 46.26 dolara yükselirken, ABD ham petrolünün varil fiyatı ise 42.91 dolara çıktı. Ancak daha sonta Brent ham petrol fiyatları ABD'de başlayan Şükran Günü tatili nedeniyle işlemlerin zayıf kalmasından dolayı değer kaybı yaşadı. ABD ham petrolünün varil fiyatı ise 43 doları aştı. Haftanın son gününde fiyatlar değer kaybetti; Çin sanayi şirketlerinin kârlarının düştüğünü gösteren veriler ve aşırı arz endişeleri bu düşüşlere katkı sağladı. Cuma günü itibariyle Brent ham petrolünün varili 45.30 dolar düzeyinde; ABD hafif ham petrolünün varili 42.15 dolar civarında seyretmektedir. Altın: Altın fiyatları yükselişte olan dolar ve Fed yetkililerinin faizleri önümüzdeki ay artıracakları sinyallerini vermeye devam etmeleriyle hafta başında değer kaybetti ve geçtiğimiz hafta gördüğü altı yılın en düşük seviyesine yeniden yaklaştı. Spot altının ons fiyatı 1069 dolara geriledi. Fiyatlar daha sonra hafif toparlanarak 1070 doları geçti. Hafta içinde fiyatlar, değer kaybeden dolar ve Türkiye-Rusya arasında yükselen gerilimden dolayı artış eğilimine girdi ve 1078 dolara çıktı; ancak bu yükseliş ABD'nin önümüzdeki ay faizleri artıracağı beklentileriyle sınırlı kaldı. İlerleyen günlerde ise altın tekrar geriledi. Doların yükselmesi ve ABD'den gelen olumlu ekonomik verilerle beraber faiz artış beklentilerinin de yükselmesi altın fiyatlarının düşük kalmasını sağladı. Ayrıca, Türk-Rus gerginliğinde Rusya’nın Türkiye’ye bir saldırıda bulunmayacağını açıklaması da altının tekrar değer kaybetmesine neden oldu. Haftanın son gününde fiyatlar neredeyse altı yılın en düşük seviyelerine gerilerken 1060 doların altına indi. Cuma günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1055 dolar civarındadır. 13 DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER (1) (2) (3) (2)/(1) 31.12.14 30.10.15 27.11.15 % değişim 2,3311 2,9202 2,9248 30,0 2,8323 3,2125 3,0994 20,1 2,5817 3,0664 3,0121 24,5 (2)/(1) reel % değişim 22,4 13,0 17,3 (3)/(2) % değişim 0,2 -3,5 -1,8 ABD doları/TL* Euro/TL* Döviz Sepeti ** Euro-dolar Paritesi 1,2150 1,1001 1,0597 -7,7 -3,7 * TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır. Daha fazla bilgi için: Dr. M.Veyis Fertekligil, Baş Ekonomist e-posta: [email protected] Tel: 0212 – 368 35 20 UYARI NOTU: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. 14