ishal,helicobacter,gonore,giardia,genital siğil,genital herpes,grip

İSHAL
Diare; Enterit;
Bir gün içinde üç den fazla sulu yumuşak dışkılama ya ishal
denir. Vücuttan su ve tuz kaybı olur. İshal; bebekler,
çocuklar ve yaşlılar için çok tehlikeli ve ölümcül olabilir.
İshaller:
Akut ishal: ani başlar ve kısa sürer,
Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer,
Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan
ishaldir.
İshal neden olur?
Birçok hastalık ishale neden olabilir bunlar içinde en
önemlileri mikrobik ishallerdir. Mikrobik ishallerin en önemli
bulgusu ishalle birlikte ateş olmasıdır. İshalle birlikte ateş
var ise bu evde geçiştirilecek bir ishal değil demektir ve
acilen doktora gitmek gerekir.
İshal sebepleri:
Besin intoleransı ( gıdaları sindirememeye bağlı
ishaller )
Bebekler ve yaşlılarda sık görülür, en sık
görülen sebebi laktoz intoleransıdır ve süt içmeyi
takiben ishalle birlikte gaz olur.
İlaçlara bağlı ishaller:
Antibiyotikler,
Magnezyum içeren mide ilaçları,
Birtakım Tansiyon ilaçları,
Kinin,
Kanser ilaçları ve kemoterapi ilaçları,
Laksatif ilaçlar,
Spastik kolit ( irritabl barsak hastalığı) ishal ve
kabızlık atakları olur,
Radyoterapiye bağlı barsak hasarı ve ishal,
Besin emiliminin bozulduğu malabsorbsyon sendromlarına
bağlı ishaller:
Celiak hastalığı,
Tropikal spru,
Kısa basak sendromu,
Whipple hastalığı,
Pankreas ve safra kesesi hastalıkları,
İltihabi barsak hastalıklarına bağlı ishaller,
Ülseratif kolit
Kron ( Crohn’s disease ) her ikisinde de kanlı
ishaller olur,
Kronik hastalıklara bağlı ishaller;
Kronik Karaciğer yetmezliği,
Diyabet,
Tiroit hastalıkları,
Böbrek üstü bezi hastalıkları,
Amiloidoz,
AİDS,
Kolon kanserleri,
Barsak cerrahisinden sonra gelişen ishaller;
Kısa barsak,
Kör barsak,
Cerrahi fistül ve anastomozlar,
Barsak enfeksiyonları ve gdıa zehirlenmeleri:
Bakteriyel;
Camphylobacter, Salmonella, Şigella, E.Coli
Viral;
Rota virüs, Aderno virüs, Norwalk virüs,
Cytomegalo virüs,
Parazitlere bağlı ishaller;
Giardiazis, Amipli dizanteri, Tenya,
Yuvarlak kurtlar, Kryptosporoidium,
Mantarlara bağlı ishaller;
Kandida ishale neden olur.
Suların ve gıdaların kirli olması, altyapının zayıf olası,
temiz su bulamamak sanitasyon ve hijyen kurallarına uymamak
ishal vakalarını arttıran ve salgınlara neden olan en önemli
sebeptir.
İmmün sitemin bozulması, immün sistemi bozan ilaçlar kullanmak
ishal riskini arttırır.
İshalin belirtileri nelerdir?
İshal vücuttan su ve tuz kaybıdır. Hem su kaybı hende sulu
yumuşak dışkılama birçok şikayete nende olur en sık görülen
şikayetler:
Sık dışkılama,
Bol sulu dışkılama,
Kramp tarzında karın ağrıları,
Dışkı tutmakta güçlük,
Dışkıda kan veya mukus görülmesi,
Ateş,
Kilo kaybı,
Halsizlik,
Bulantı,
Tansiyon düşüklüğü
Baş dönmesi, terleme,
İshal teşhisi nasıl konur?
İshal bir hatalık değil bir bulgudur. Altta yatan sebebin
teşhis edilmesi tedavi için gereklidir. İshalin sebebini
anlamak için doktorunuz size birçok soru soracaktır :
Ailede, iş yerinde, okulda başka ishal vakaları olup
olmadığı,
Yakın zamanda başka bir yere seyahat edip etmediğiniz,
İçme suyunuz,
Kreşe giden çocuğun olup olmadığı,
Kullandığınız ilaçlar,
İshal dışındaki şikayetleriniz ( karın ağrısı, bulantı,
ateş, gaz vb. ),
Geçirdiğiniz ameliyatlar sorulacaktır.
İshal
teşhisinde
en
önemli
test
dışkının
mikroskobik
incelemesi ve kan testleridir. Gerekirse barsak filmi ve
kolonoskopi- gastroskopi yapılır.
İshal tedavisi
İshal
tedavisi
sebebe
yönelik
olarak
yapılır.
Sebebi
bilinmeyen ishal kesilmeye çalışılmamalıdır. İshal vücudun bir
reaksiyonudur ve amacı bağırsakları rahatsız eden şeyin
vücuttan temizlenmeye çalışılmasıdır. Tedavide kaybedilen
suyun ve tuzun yerine konması ilk adımdır. Şikayetleri
arttırabilecek gıdalardan uzak durmak gerekir:
Baharatlı,
Yağlı,
Kızartma,
Yüksek fiber içeren,
Çiğ,
Sütlü,
Kafeinli gıdalardan uzak durulmalıdır.
İshal sırasında
Bol sulu,
Pişmiş,
Karbonhidrat ağırlıklı,
Az yağlı gıdalar tercih edilmelidir.
İshal tedavisinde kullanılan ilaçlar :
İshal sırasında doktor kontrolü ile ishal kesici ve dışkıyı
katılaştırıcı ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar invaziv
mikrobik ishallerin daha da alevlenmesine neden olacağından
bilinçsizce kullanılmamalıdır.
Mikrobik ishallerin bir çoğunda antibiyotik kullanmak gerekir.
Doktorun verdiği antibiyotik dozuna ve süresine dikkat
edilmelidir.
İshalden Korunma:
Ev halkını ishalden korumak için :
Sanitasyon ve hijyen kurallarına dikkat edilmeli,
El yıkama kurallarına uyulmalı,
İshal olan hastanın gıda ile uğraşması engellenmeli,
İçme ve kullanma sularına dikkat edilmelidir.
Pişmemiş gıda yenmemelidir.
5 yaş altı çocuklarda ishalin en büyük sebebi Rota virüs
enfeksiyonudur ve rotavirüs ishali aşı ile önlenebilir. Rota
virüs aşısının ilk dozu 6 -12. Haftalarda yapılır.
Referanslar:
1. Familydoctor.org
http://familydoctor.org/
2. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney
Diseases
http://digestive.niddk.nih.gov/
3. The College of Family Physicians of Canada
http://www.cfpc.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/
5. Celiac Disease. American Gastroenterological Association
website. Available at: http://www.gastro.org . July 28, 2008.
6. Diarrhea. National Institute of Diabetes and Digestive and
Kidney
Diseases
website.
Available
at:
http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/diarrhea/index.h
tm . July 28, 2008.
7. Kleigman RM, Jensen HB, Behrman RE, Stanton BF, eds. Nelson
Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, PA: Saunders
Elsevier; 2007.
8. Robinson DL, McKenzie C. Primary Care Medicine . 4th ed.
Philadelphia, PA: Lippincott, Williams, and Wilkins;2000.
9. 1/4/2011 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Allen S,
Martinez E, Gregorio G, Dans L. Probiotics for treating acute
infectious diarrhoea. Cochrane Database Syst Rev.
2010;(12):CD003048
HELİCOBACTER
Helicobacter Pylori;
Gastrit,
Ülser
ve
Mide
kanserinin
en
büyük
sebebidir. Helicobacter pylori ( H. pylori ) mide mukus duvarı
içine yerleşerek gastrit, ülser ve mide kanseri sebebi olan
bakteridir. Varlığı 1980 ler de gösterilmiştir.
Mide duvarı içine yerleşerek koruyucu mukus salgısını azaltır,
mide suyu ve asitlerin mide duvarına zarar vermesine yol açar
yani kronik gastrite ve ülsere neden olur. Gastrit mide
duvarında hasar olmasıdır. Ülser mide duvarının delinmeye
başlamasıdır. Peptik ülser de denir midede ise mide ülseri, 12
parmak bağırsağında ise duodenal ülser denir. H. pylori ülser,
gastrit ve mide kanserinin en sık sebebidir.
H. pylori midenin asit ortamına ve birçok canlıyı öldüren
enzimlerine rağmen mide duvarı içine giren ve yaşayan
bakteridir. Vücudun başka bölümüne gitmez. Midenin koruyucu
mukus tabakasını geçerek mide yüzeyindeki hücrelere saldırır.
İmmun sistem bunu fark etse de o bölgede savaşamaz ve
bakteriyi yok edemez.
Gastrit ve ülser
Mukus tabakası mideyi asitten koruyan bariyerdir. Bunu bozan
her şey gastrit ve ülser yapar. birkaç yıl öncesine kadar
kişilik yapısının, acı ve baharatlı yemenin, stresin gastrit
yaptığı zannediliyordu oysa anlaşıldıki gastrit ve ülserin en
büyük sebebi midemizde yer alan bir bakteridir. En sık görülen
gastrit ve ülser sebepleri:
H. pylori,
Ağrı kesiciler,
Zehirli maddeler,
Cerrahi girişimler,
Bazı hastalıklar dır. Bu durumların hepsi mide
mukozasını bozarak asitin mideye zarar vermesine gastrit
ve ülsere neden olur.
Son yıllarda ortaya çıka nbulgular H. pylori nin mide kanseri
ve mide kaynaklı lenfomaların da en önemli sebebi olduğunu
göstermiştir.
Sebebi, Sıklığı ve Risk faktörleri
Dünya nüfusunun neredeyse üçte ikisinin midesinde H.
pylori olduğu bilinmektedir.
Birçok insanda şikayete sebep olmaz ancak mide
direncini çok zayıflatırsa gastrit ve ülsere neden olur.
Az gelişmiş ülkelerde, kalabalık ortamlarda
yaşayanlarda, sanitasyon şartlarının kötü olduğu
durumlarda sık görülür.
Kişiden kişiye ağız ağıza temas ile bulaşır, aile
içinde sık görülür, kontamine gıdalar ve içecekler ile
yayılır,
Çocuk yaşlarda bulaşır,
Sadece midede yaşar.
H. pylori ne gibi şikayetlere neden olur ?
H. pylori gastrit, ülser, mide kanseri ve mideden kaynaklanan
lenfomaların en sık sebebidir. Mide kanseri dünyada en sık
görülen ikinci kanserdir.
Midesinde H. pylori olan hastaların birçoğunda kronik gastrit
vardır ancak bu hastaların çok azı şikayetçi olur. Birçok
hastada kronik gastrite rağmen hiç şikayet olmaz. Mide
mukozasını çok zedeler ise ülser yapar. Gastrit ve ülserde en
sık görülen şikayetler :
Karın ağrısı, Midede yanma,
Mide boşken olur,
öğünler arasında ve gece olur,
yemekle geçer,
birkaç dakika veya saat sürebilir,
gelip geçicidir, bazı günler ve haftalar hasta
rahat olabilir,
Yemekten 1-3 saat sonra acıkma,
Gaz, şişkinlik, çabuk doyma, sık geğirme,
Hazımsızlık,
Hafif bulantı şikayetleri görülür.
Bu şikayetlerin hepsi bir arada görülmez. Ağrı kesiciler,
kahve, alkol, sigara bu şikayetleri arttırır.
Helikobakter nasıl teşhis edilir?
H. pylori birçok yolla teşhis edilebilir. En basit ve kola
yöntem kan ve dışkı testleri ile H. pylori tespitidir. Kanda
H. pylori karşı vücudun yaptığı antikorlar tespit edilir.
Tedaviden sonra hala pozitif kalır. Dışkıda H. pylori
bakterisinin varlığına bakılır, tedaviden sonra negatif olur.
Ayrıca gastroskopi sırasında alınan mide parçasından kimyasal
analiz ile, üre nefes testi ile, de tespit edilebilir. H.
pylori tespiti için gastroskopi yapılması şart değildir.
Gastroskopi sadece aşağıdaki şartlar varlığında yapılmalıdır:
Yutma güçlüğü,
Kansızlık,
Mide barsak sistemi kanaması,
Açıklanamayan kilo kaybı,
45 yaş üstü ve yukarıda sayılan gastrit ve ülser
şikayetleri var ise gastroskopi yapılmalıdır.
Helikobakter enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?
H. pylori antibiyotikler ile tedavi edilir, tedavi edilmez ise
ömür boyu kalır. Tedavide antibiyotikler ile birlikte mide
asidini azaltan ilaçların da uzun süre kullanılması gerekir.
Tedavi her hastada başarılı olmaz. H. pylori tedaviden sonra
tekrarlayabilir. Tedaviden en az 4 hafta sonra testler
tekrarlanır. H. pylori varlığı devam ediyor ise tedavi
tekrarlanır, tekrarlanan tedavide farklı antibiyotikler
seçilir.
Referanslar:
1. Atherton JC. The pathogenesis of Helicobacter pyloriinduced gastro-duodenal diseases. Annual Review of Pathology
2006; 1:63–96. [PubMed Abstract]
2. Kusters JG, van Vliet AH, Kuipers EJ. Pathogenesis of
Helicobacter pylori infection. Clinical Microbiology Reviews
2006; 19(3):449–490. [PubMed Abstract]
3. Ramakrishnan K, Salinas RC. Peptic ulcer disease. American
Family Physician 2007; 76(7):1005–1012. [PubMed Abstract]
4. Helicobacter and Cancer Collaborative Group. Gastric cancer
and Helicobacter pylori: a combined analysis of 12 case
control studies nested within prospective cohorts. Gut 2001;
49(3):347–353. [PubMed Abstract]
5. Parsonnet J, Friedman GD, Vandersteen DP, et al.
Helicobacter pylori infection and the risk of gastric
carcinoma. New England Journal of
325(16):1127–1131. [PubMed Abstract]
Medicine
1991;
6. Huang JQ, Sridhar S, Chen Y, Hunt RH. Meta-analysis of the
relationship between Helicobacter pylori seropositivity and
gastric cancer. Gastroenterology
[PubMed Abstract]
1998;
114(6):1169–1179.
7. Eslick GD, Lim LL, Byles JE, Xia HH, Talley NJ. Association
of Helicobacter pylori infection with gastric carcinoma: a
meta-analysis. American Journal of Gastroenterology 1999;
94(9):2373–2379. [PubMed Abstract]
8. Uemura N, Okamoto S, Yamamoto S, et al. Helicobacter pylori
infection and the development of gastric cancer. New England
Journal of Medicine 2001; 345(11):784–789. [PubMed Abstract]
9. Ferlay J, Shin HR, Bray F, et al. Estimates of worldwide
burden of cancer in 2008: GLOBOCAN 2008. International Journal
of Cancer 2010; 127(12):2893–2917. [PubMed Abstract]
10. Anderson WF, Camargo MC, Fraumeni JF, et al. Age-specific
trends in incidence of noncardia gastric cancer in U.S.
adults. Journal of the American Medical Association 2010;
303(17):1723–1728. [PubMed Abstract]
11. Forman D, Burley VJ. Gastric cancer: global pattern of the
disease and an overview of environmental risk factors. Best
Practice & Research Clinical Gastroenterology 2006;
20(4):633–649. [PubMed Abstract]
GONORE
Belsoğukluğu;
Gonore yada halk arasındaki adıyla bel soğukluğu cinsel yolla
bulaşan mikrobik bir enfeksiyon hastalığıdır. Etkeni Neisseria
gonorrhoeae adında bir bakteridir. Genital bölge, anüs, idrar
yolları, ağız, boğaz ve gözlerde hastalık yapar. Sık görülür
kolay bulaşır. Dünyada giderek yayılmaktadır. Cinsel yolla
bulaşır dış ortamda uzun süre yaşamaz, havludan, havuzdan, vb.
bulaşmaz. Temas ile bulaşır, anneden çocuğuna bulaşır.
Hastaların birçoğunda şikayetler hafif seyrettiğinden
hastaneye başvurmazlar ancak hastalığı bulaştırmaya devam
ederler.
Bel soğukluğu kimlerde görülür?
Gonore her yaşta görülebilir. Cinsel aktif olan her insanda
olabilir. Korunmasız cinsel temas, birden fazla cinsel
partner, diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları olanlarda
daha fazla görülür.
Bel soğukluğu nasıl bulaşır ?
Gonore: penis, vajina, ağız, anüs’e dokunmakla insandan insana
geçer. Sperm gerekmez. Cinsel temasla, öpüşmeyle, dokunmayla
bulaşır. Doğum sırasında anneden bebeğe bulaşabilir. Gonore
tekrarlayabilir. Tedaviden sonra gonore taşıyan kişi ile temas
edilirse tekrar bulaşır.
Bel soğukluğunun belirtileri nelerdir?
Gonore tehlikeli bir hastalıktır. Bazı erkeklerde hemen hiç
şikayet olmaz, bu insanlar hastalığı taşırlar. Hastalık
kapıldıktan 2- 5 gün sonra şikayetler başlar;
Erkeklerde en sık görülen şikayetler:
İdrarda yanma,
Penisten beyaz, sarı yada yeşil akıntı,
Nadiren testislerde şişlik kızarıklık ağrı olur.
Kadınlarda gonore şikayetleri çok hafiftir, birçok kadın
hasta olduğunu bile fark etmez. Şikayetler sistit
vajinit şikayetleri ile karışır, hastaların çoğu bu
şikayetleri önemsemez. Kadınlarda en sık görülen
şikayetler :
İdrarda yanma,
Vajinal akıntı,
Adet arası kanamaları dır.
Gonore bu hafif şikayetlere rağmen çok ciddi hasarlar verir.
Boğazda yerleşir ise boğaz ağrısı, yutma güçlüğü yapar.
Rektumda yerleşir ise rektal akıntı makatta kaşıntı yapar.
Gonore tehlikeli bir hastalık mıdır?
Tedavi edilmemiş gonore hem erkek hem kadınlarda ciddi kalıcı
hasara, hastalıklara neden olur.
Tedavi edimemiş gonore kadınlarda :
Kısırlığa,
Dış gebeliğe,
Pelvis de iltihabi hastalığa ( PID) neden olur,
ciddi pelvis ağrılarına ve ateşe yol açar, apse ve
kronik pelvis ağrılarına neden olabilir.
Tedavi edilmemiş gonore erkeklerde:
Testis iltihaplarına,
Prostat iltihaplarına,
Kısırlığa neden olur.
Gonore kan yoluyla tüm vücuda yayılırsa ölümcül olabilir.
Gonore kadınlarda kısırlığın en sık sebeplerinden birisidir.
Hamilelerde gonore :
Hamilelerde gonore erken doğum ve düşük doğum tartısına yol
açabilir. Gonore doğum sırasında bebeğe bulaşırsa: Bebekte göz
iltihaplarına, eklem iltihaplarına yada çok ciddi sepsise
neden olabilir. Hamilelik sırasında rutin kültürler ile gonore
taraması yapılmalı varsa tedavi edilmelidir.
Bel soğukluğu nasıl teşhis edilir?
Gonore teşhisi kültür ile konur. Erkeklerde akıntı, ürethra
kültürü. Kadınlarda cervix, ürethra ve vajen kültürleri, her
iki cinste boğaz, rektum kültürleri ile teşhis konur. Gonore
hızlı testleri kültür kadar hassas değildir.
Bel soğukluğu nasıl tedavi edilir?
Gonore tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Günümüzde
antibiyotiklere direnç kazanmış ve tedavisi zor gonore
vakaları görülmeye başlanmıştır. Gonore hastalarının çoğunda
diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve klamidya da
görülmektedir.
Bu
hastalıkların
tedavisi
birlikte
yapılmalıdır. Gonore tespit edilen hastalarda diğer cinsel
yolla bulaşan hastalıklar da araştırılmalıdır.
Tedavide dikkat edilmesi gereken hususlar:
İlaçların dozunda ve zamanında alınması,
Tedavi süresine dikkat edilmesi, iyileşince tedavinin
erken kesilmemesi,
Tedaviden cevap alınamaz ise aynı doktora durumun
bildirilmesi,
Tedavi gonoreyi öldürür ancak yaptığı hasarı düzeltmez.
Gonore testis, over hasarı ve kısırlık yaptıysa bu
tedaviyle iyileşmez.
Tedavi tekrar gonore kapmanıza engel olamaz, tedavi
bittikten sonra gonore taşıyan biri ile temas ederseniz
tekrar hastalık kaparsınız,
Tedavide eşlerin birlikte ve aynı zamanda tedavi
olmaları, tedavi süresince cinsel temastan kaçınmaları
gerekir,
Kondom kullanmak gonore riskini azaltır,
Size gonore teşhisi kondu ise cinsel ilişkiniz olan
herkese durumu bildirmeniz gerekir.
Genital bölgede herhangi bir akıntı, yanma, idrarda yanma,
kızarıklık, şişlik, döküntü cinsel yolla bulaşan hastalık
habercisidir ve mutlaka doktor kontrolü gerekir.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR
2010;59(no. RR-12).
2. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Disease Surveillance, 2009. Atlanta, GA: U.S.
Department of Health and Human Services, November 2010.
3. Hook EW III and Handsfield HH. Gonococcal infections in the
adult. In: K. Holmes, P. Sparling, P. Markh et al (eds).
Sexually Transmitted Diseases, 3rd Edition. New York: McGrawHill, 1999, 451-466
GİARDİA
Giardia lamblia sular, gıdalar yolu ile bulaşan hareketli bir
parazittir. İnce bağırsaklarda yerleşir, uzun süren ishallere,
gaz ve hazımsızlığa yol açar. Besin emilimini ve büyüme
gelişmeyi bozar. Parazit gözle görülmeyecek kadar küçüktür.
Giardia nasıl bulaşır?
Giardia gıdalar ve sular ile bulaşır, kistleri dış ortama
dayanıklıdır, temizlik maddeleri ile ölmez. İnsan dışkısı ile
ortama yayılan kistler 2 ay canlı kalır. Dışkı ile bulaşmış
sular, gıdalar, kötü hijyen koşulları, kötü alt yapı koşulları
nedeniyle yayılır. Çocuklarda büyüme gelişme geriliğine neden
olur.
Giardia nasıl hastalık yapar?
Kistler bağırsakta açılarak parazit haline döner ve bağırsak
duvarına yapışarak besinleri emmeye başlar. kistlerin parazite
dönmesi 2 hafta sürer. Bazı hastalarda hiçbir şikayete neden
olmadan uzun süre kalır. Büyüklerde pek şikayet olmaz en çok
şikayet çocuk çağda görülür. Çocuklarda en çok:
İshal: bazen akut bol sulu karın ağrısı ile seyreden
bazen uzun süren ateşsiz ishallerle yol açar. İshal
bazen aralıklı kabız atakları ile birlikte, bazen çok
uzun süreli kesintisiz olur.
Kabızlık: ishal atakları arasında kabızlık atakları
dikkat çeker. Birkaç gün ishal olan çocuk sonraki birkaç
gün kabız olur sonra tekrar ishal başlar,
Karında şişme, gaz,
Kramp tarzında karın ağrıları,
Çabuk doyma,
İştahsızlık, bulantı, halsizlik,
Büyüme geriliği,
Hafif ateş, kilo kaybı olur.
İshal başta bol sulu iken daha sonra sulu yumuşak, kötü kokulu
ve gazlı hale döner.
Giardia nasıl teşhis edilir?
Aralıksız ateşsiz ishal, aralıklar ile ishal atakları geçiren,
arada kabızlık atakları olan, karın şişliği, gaz, karın
ağrıları şikayetleri, büyüme geriliği, okul başarısında düşme
olan her çocukta Giardia dan şüphelenmek gerekir.
Giardia teşhisi dışkıda parazitin görülmesi yada enzimatik
yolla konur. Parazit ince bağırsakta yerleştiği için dışkıda
tespit edilmesi güçtür, birkaç kez bakılması gerekir.
Enzimatik yolla Giardia tespiti daha kolaydır.
Giardia nasıl tedavi edilir?
Giardia tespit edilen çocukların tedaviye alınmaları gerekir.
Ayrıca büyüme geriliği, benzeri bağırsak şikayetleri gösteren
ve endemik bölgede yaşayan çocuklarında tedavisi
önerilmektedir. Giardia tedavisinde antibiyotikler kullanılır.
Giardiya tekrar hastalık yapabilir.
Giardiya çocuklarda büyüme gelişme geriliği, okul başarısında
düşmeye neden olan önemli ve sık görülen bir parazittir.
Referanslar
1. Hill DR, Nash TE. Giardia lamblia. In: Mandell GL, Bennett
JE, Dolin R, eds. Principles and Practice of Infectious
Diseases. 7th ed. Philadelphia, Pa: Elsevier Churchill
Livingstone; 2009:chap 280.
2. Huston CD. Intestinal protozoa. In: Feldman M, Friedman LS,
Sleisenger MH, eds. Sleisenger & Fordtrans Gastrointestinal
and Liver Disease. 8th ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2006: chap 106.
3. Adam RD. Biology of Giardia lamblia . Clin Microbiol Rev.
2001;14:447
4. American Academy of Family Physicians website. Available
at: http://www.familydoctor.org .
5. Harrisons Principles of Internal Medicine . 15th ed.
McGraw-Hill Professional Publishing; 2001.
6. Massachusetts Department of Public Health. Bureau of
Communicable Disease Control website. Available at:
http://www.state.ma.us/dph/cdc .
7. The Merck Manual of Medical Information . Simon and
Schuster, Inc; 2000.
8. Nash TE. Surface antigenic variation in Giardia lamblia .
Mol Microbiol. 2002;45:585
GENİTAL SİĞİL
HPV;Genital siğil; Human Papilloma Virüs;
Anogenital siğil; Kondilom; Condyloma acuminata;
Genital siğil cinsel yolla bulaşan, genital bölgede çıkan,
viral, bulaşıcı enfeksiyon hastalığıdır. En sık:
Vajina,
Serviks,
Vulva,
Penis,
Testis,
Anüs,
Kalça, da nadiren
Ağız ve boğaz da görülür.
Genital siğiller cinsel yolla bulaşan hastalıklar içinde en
sık görülenidir. Yassı yada kabarık olabilir, karnabahar
şeklinde birden fazla olabilir. Sebebi Human Papilloma Virüs
denilen bir virüs tür( HPV). HPV nin 80 den fazla çeşidi
vardır. Ciltte, elde siğil yapan virüs cinsi ile genital
bölgede siğil yapan virüs cinsi farklıdır. Eldeki genital
bölgeye, genital bölgedeki ele bulaşmaz. Genital siğiller
cinsel yolla bulaşır, kolay bulaşır, siğiller bulaşmayı
takiben birkaç hafta ila birkaç ay sonra ortaya çıkar. HPV
taşıyan kişi ile temas eden 3 kişinin 2 sinde hastalık ortaya
çıkar.
Genital siğiller kimlerde görülür?
Genital siğil en sık:
15- 30 yaş arası kişilerde,
Birden çok cinsel partneri olanlarda,
Birden fazla kadınla beraber olan erkeklerin eşlerinde,
Prezervatif kondom kullanmayan kişilerde,
Cinsel yaşamın erken yaşta başladığı kişilerde,
Hasta kişiler ile cilt temasında bulunanlarda,
Daha önce genital siğili olan kişilerde,
Hamilelerde,
Sigara içenlerde,
Oral kontraseptif kullananlarda genital siğil görülme
şansı daha yüksektir.
Genital siğilin belirtileri nelerdir?
Genital siğiller tek yada birden fazla, karnabahar görünümlü
cilt kabartıları şeklinde görülür. Başlangıçta çok küçük ve
gözle kolay görülmeyecek kadar ufak olabilirler.
Kadınlarda genital siğiller:
Vulva, vajina bölgesinde,
Vajina içerisinde,
Uterus giriş bölgesi olan serviks etrafında,
Ve anüs de görülür.
Erkeklerde genital siğiller:
Penis ucu veya etrafında,
Testislerde,
Anüs etrafında görülür.
Genital siğiller bulundukları bölgede genellikle şikayete
neden olmazlar. Nadiren siğillerin kanaması, kaşınması, yanma
yapması, iltihaplanması şikayete neden olur. Siğiller
bulundukları yerde zaman içinde büyür ve sağa sola atlayıp
çoğalırlar. Son yılara kadar siğillerin kozmetik görüntü
dışında şikayete neden olmadığı düşünülüyordu ancak geçtiğimiz
10 yıl içinde birçok komplikasyona ve kansere neden oldukları
tespit edildi. Servikal kanserler kadın kanserleri içinde en
sık görülen üçüncü kanser türüdür. Servikal kanserlerin büyük
bölümü HPV virüslerine bağlıdır.
Genital siğiller tehlikelimidir?
1- Genital sigillere bağlı kanser:
Genital siğillere neden olan HPV virüslerinin bir kısmı
kansere neden olur. Kadınlarda sık görülen servikal
kanserlerin, vulva, vajina kanserlerinin bir kısmı HPV
virüslerine bağlıdır. Erkeklerde Anüs, penis kanserlerine
neden olur.
Kadınlarda jinekolojik muayene sırasında serviks bölgesinden
alınan örnek incelemesi ( PAP smear ) HPV ile ilgili
problemlerin tespitinde çok değerlidir. Günümüzde jinekolojik
muayene sırasında yapılması gereken PAP smear testi takvimi
oluşturulmuştur. Buna göre kadınların aşağıdaki tabloya dikkat
etmeleri önerilmektedir:
21- 29 yaş arası: her iki yılda bir PAP test. ( Cinsel
hayatı 18 yaş öncesinde başladı ise ilk PAP testin 21
yaşından önce yapılması önerilir).
30 yaş üstü: son 3 PAP test normal ise; her 3 yılda bir
PAP test yapılmalıdır.
65 yaş üstü: son 3 PAP test normal ve son 10 yılda
anormal bir sonuç yok ise PAP test yaptırmayı
bırakabilirsiniz.
Not: PAP test sonuçları normal değil ise, immün
sistemi baskılayan ilaçlar kullanıyorsanız,
servikal displazi yada servikal kanser tedavisi
gördüyseniz daha sık aralıklarla PAP test
yaptırmalısınız.
2- Genital siğillere
komplikasyonları:
bağlı
hamilelik
ve
doğum
Genital siğiller gebelikte hızla büyürler. İdrar yolu
çıkışında yer alan siğiller gebelikte büyüyerek idrar çıkışını
tıkayabilir, idrar yapmayı zorlaştırabilirler.
etrafında olan siğiller hamilelikte büyüyerek
zorlaştırabilirler.
Vajina
doğumu
Genital siğiller nasıl teşhis edilir?
Genital siğiller muayene ile teşhis edilirler. Vajina içi ve
servikal bölgedeki siğillerin tespiti için jinekologlar özel
solüsyonlar kullanırlar. Servikal bölgedeki lezyonların gözle
tespiti güçtür bu nedenle jinekolojik muayene sonrasında bu
bölgeden ince bir pamuklu çubukla örnek alınıp mikroskopta
incelenir buna PAP smear testi denir. Servikal bölgedeki
genital siğiller hasara, hücrelerde anormalleşmeye ve
kanserleşmeye nende olurlar, bu değişim PAP smear testinde
anormal sonuçlar olarak kendini gösterir. Bu durumda
jinekologlar bu bölgeye cihazlarla bakıp örnek alabilirler.
Buna Kolposkopi ve biyopsi denir.
Alınan örneklerde HPV testleri:
Alınan tüm örnekler laboratuarda test edilir. Özellikle
içlerinde HPV virüsü olup olmadığı, var ise bu HPV virüslerin
kanser yapan tehlikeli virüsler olup olmadığı laboratuar
testleri ile tespit edilip raporlandırılır. Bu rapor tedavide
çok önemli bilgiler sağlar.
Genital siğillerin tedavisi varmı?
Genital siğillerin tedavisi siğillerin yeri ve büyüklüğüne
göre değişir. Tedavi virüse bağlı şikayetleri ortadan kaldırır
ancak virüsün kendisini yok edemez. Virüs vücutta kalır, daha
sonra tekrar ortaya çıkabilir yada virüse bağlı
komplikasyonlara yol açabilir, ve hatta tedavi olsa dahi
cinsel yolla virüsü başkalarına bulaştırabilir.
Genital siğillerin yeri
yapılabilecek tedaviler:
Yüzeysel tedaviler:
İmiquimod krem,
ve
büyüklüğüne
bağlı
olarak
Podophyllum resin içeren kremler,
Podpfiloks solusyon,
5- floroa urasil içeren kremler,
Triklor asetik asit ile yakma.
Kriyoterapi ( dondurma),
Lazer tedavi ( lazer ile yakma ),
Koterizasyon ( elektrik ile yakma ) bu tedaviler tek
veya kombine halde uygulanabilir.
Büyük siğiller cerrahi olarak çıkartılabilir. Genital
siğillerin tekrarlamasını önlemek amacıyla içlerin anti viral
bir ilaç olan alfa – interferon enjekte edilebilir.
Genital siğillerden korunmak :
HPV ve genital siğillerden korunmanın tek yolu enfekte kişiler
ile temastan kaçınmaktır. Kondom kullanımı bir miktar korunma
sağlar ancak tüm genital alanı kaplamadığından %100 korunma
sağlamaz. Şüpheli cinsel temastan kaçınma, kondom kullanımı,
Sık genital, jinekolojik muayene, en ufak şikayetlerin dahi
erken dönemde doktora tarafından incelenmesi HPV ve genital
siğillere bağlı şikayetleri azaltır.
HPV aşısı ( genital siğil aşısı ) :
Servikal kanserler jinekolojik kanserlerin önemli bir
kısmıdır. Sinsi, hızla yayılan ve tespit edilmesi zor olan
kanserlerdir. Servikal kanserlerin en önemli sebebi HPV
virüsleridir. Son yıllarda geliştirilen HPV aşısı servikal
kanserlerin önemli bir kısmına engel olabilmektedir.
HPV aşısı 3 doz halinde yapılır. 11- 12 yaşında kız
çocuklarına yapılarak servikal kanser ve genital siğil
gelişimini önler. Aşı kansere neden olan siğil virüsleri
içindir, kansere neden olmayan siğillere engel olamaz. HPV
aşısı 26 yaşına kadar olan kadınlara yapılır. Son yıllarda
aşının 9 -18 yaş erkeklere yapılması ve erkeklerde ortaya
çıkan kanserojen genital siğillerin önlenmesine yönelik
çalışmalar vardır.
Genital siğiller HPV virüsler ile meydana gelen cinsel
yolla bulaşan bir hastalıktır.
HPV kadınlarda sık görülen serviks kanserinin önemli
sebebidir.
HPV ve servikal kanserler aşı ile önlenebilir.
Genital siğil cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır,
çocuklarda görülmez.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/
2. Planned Parenthood
http://www.plannedparenthood.org/
3. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/
4. Sex Information and Education Council of Canada
http://www.sieccan.org/
5. American College of Obstetricians and Gynecologists. First
cervical cancer screening delayed until age 21 less frequent
Pap tests recommended. American College of Obstetricians and
Gynecologists
website.
at:
http://www.acog.org/from_home/publications/press_releases/nr11
-20-09.cfm . Published November 20, 2009. November 23, 2009.
6. Baker CJ, Pickerling LK, Chilton L, et al. Advisory
Committee on Immunization Practices. Recommended adult
immunization schedule: United States, 2011. Ann Intern Med .
2011;154(3):168-173.
7. Batista CS, Atallah AN, Saconato H, da Silva EM. 5-FU for
genital warts in non-immunocompromised individuals. Cochrane
Database Syst Rev . 2010 Apr 14;4:CD006562.
8. Behrman RE, Kliegman RM, Jenson HB. Nelson Textbook of
Pediatrics . 17th ed. Philadelphia PA: Saunders; 2004.
9. Centers for Disease Control and Prevention. Recommended
immunization schedules for persons aged 0-18 years—United
States, 2011. MMWR . 2011;60(5).
10. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR
2010;59(No. RR-12):1-110.
11. Condyloma acuminatum. EBSCO DynaMed website. at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated June 2008.
Accessed June 24, 2008.
12. Dunne EF, Markowitz LE. Genital human papillomavirus
infection. Clin Infect Dis 2006; 43:624.
13.
Genital
wart.
Mayo
Clinic
website.
at:
http://www.mayoclinic.com/health/genital-warts/DS00087
.
Updated June 2009. July 21, 2009.
14. Genital warts. Centers for Disease Control and Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/std/treatment/2006/genital-warts.htm
.
Published 2006. Accessed June 24, 2008.
15. Grady D. Guidelines push back age for cervical cancer
tests.
The
New
York
Times
website.
at:
http://www.nytimes.com/2009/11/20/health/20pap.html?_r=1
Published November 20, 2009. November 23, 2009.
.
16. Hanna E, Bachmann G. HPV vaccination with Gardasil: a
breakthrough in womens health [review]. Expert Opin Biol Ther.
2006;6:1223-1227.
17. HPV vaccine information for young women. CDC website. at:
http://www.cdc.gov/std/HPV/STDFact-HPV-vaccine.htm . February
20, 2009.
18. Human papillomavirus and genital warts. National Institute
of Allergy and Infectious Disease website. Available at:
http://www3.niaid.nih.gov/healthscience/healthtopics/human_pap
illomavirus/ . Updated June 2007. Accessed June 24, 2008.
19. Lowy DR, Schiller JT. Papillomaviruses and cervical
cancer: pathogenesis and vaccine development. J Natl Cancer
Inst Monogr . 1998;23:27-30.
20. McLemore MR. Gardasil: introducing the new human
papillomavirus vaccine. Clin J Oncol Nurs . 2006;10:559-560.
21. New vaccine prevents cervical cancer. FDA Consum .
2006;40:37.
22. 5/18/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : The FUTURE II
Study Group. Quadrivalent vaccine against human papillomavirus
to prevent high-grade cervical lesions. N Engl J Med.
2007;356:1915-1927.
23. 5/11/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Winer RL, Feng Q,
Hughes JP, OReilly S, Kiviat NB, Koutsky LA. Risk of female
human papillomavirus acquisition associated with first male
sex partner. J Infect Dis . 2008;197:279-282.
24. 10/23/2009 DynaMed Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : FDA approves new
indication for Gardasil to prevent genital warts in men and
boys. US Food and Drug Administration website. Available at:
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm1
87003.htm . Published October 16, 2009. Accessed October 22,
2009.
GENİTAL HERPES
Genital herpes cinsel yolla bulaşan viral bir hastalıktır.
Sebebi Herpes simplex virüs tür. Genital bölgede içi sıvı dolu
kesecikler ( uçuk ), ağrı ve kaşıntıya neden olur. İlk seferde
iyileşmesi 3- 4 hafta sürer. Herpes virüs vücutta saklanır,
sıklıkla alevlenir ve şikayetler tekrar eder, her seferinde
süre ve şiddeti azalarak sürer. İyileşme dönemlerinde hasta
bulaştırıcıdır.
Gençlerde sık görülür, sıklığı giderek artmaktadır. Herpes
simplex virüsün 2 tipi vardır: tip 1 daha çok dudak; tip 2 ise
genital bölgede çıkar. Kadınlarda daha sık görülür. Cinsel
yolla bulaşır, dış ortamda uzun süre canlı kalamaz. Görünür
lezyon olmasa da taşıyıcılar hastalığı bulaştırabilirler.
Herpes lezyonları kanamalı ve ülserli lezyonlardır, diğer
cinsel yolla bulaşan hastalıkların kapılma şansını da
arttırır.
Genital herpes belirtileri nelerdir?
Herpes hastalarının çoğu hasta olduklarının bile farkında
değillerdir. Şikayetleri çok hafif olur, böcek ısırığı
sanılır. Herpes bulaşan her hasta da şikayet ortaya çıkmaz,
ancak bu insanlar hastalığı taşır ve bulaştırırlar. Şikayeti
olan hastalarda ise özellikle ilk atak oldukça sıkıntılı
geçer. Hastalık mikrobun kapılmasından 2 hafta sonra başlar ve
iyileşmesi 3-4 hafta kadar sürer.
Genital bölge ve anüs etrafında kızarıklık,
İçi sıvı dolu kesecikler,
Kaşıntı,
Ağrı, sızlama,
Lenf bezlerinde şişme,
Halsizlik,
Ateş,
Grip benzeri şikayetler olur,
Kesecikler patladıktan sonra o bölgede ülserler olur(
aft gibi ),
İlk atağı takiben bir yıl içinde 4 -5 atak daha geçirilir. Her
atakta şikayetler ve süre biraz daha hafifler. Yıllar içinde
atakların süresi ve şiddeti azalarak sürer.
Genital herpes komplikasyonları:
Genital herpes erişkinlerde ağrılı Genital lezyonlara yola
açar, immün sistemi zayıf kişilerde şikayetler çok ağır ve
şiddetli olabilir.
İmmün sistemin zayıfladığı durumlarda beyin, beyin zarı
iltihabına ( meningo-ansefalit ) yola açabilir.
Genital herpes doğum kanalından bulaşırsa bebeklerde beyin
iltihaplanmasına neden olabilir, bu çok ciddi ve ölümcül bir
durumdur. Gebelik sırasında herpes atakları bu nedenle
tehlikelidir. Özellikle gebelik sırasında herpes kapılması ve
ilk atağın gebelik sırasında geçirilmesi bu riski daha da
arttırır. Doğumda aktif Genital herpesi olan hastaların bu
nedenle sezaryen ile doğum yapmaları bebeğin korunması
açısından önemlidir.
Hastalığın ve atakların şiddetinden bağımsız olarak herpes
atakları sırasında hastada psikolojik stres, depresyon
görülür.
Genital Herpes nasıl teşhis edilir?
Genital herpes şikayetleri kişiden kişiye çok farklı
olabilmektedir, kimi insanda hiçbir şikayet olmazken kimi
insanda şiddetli lezyonlar ortaya çıkmaktadır. Lezyonların
varlığında hastalığı klinik olarak teşhis etmek kolaydır.
Lezyondan alınan örnek laboratuarda incelenerek kolayca teşhis
konur( HSV PCR ). Ancak lezyon olmayan veya ataklar arasında
şikayeti olmayan insanlarda ancak kan testleri ile genital
herpes varlığı gösterilebilir. Kan testleri ile herpes virüs
antikorları ( HSV 1 ve HSV 2 ) gösterilir.
Genital herpes nasıl tedavi edilir?
Herpesi tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yoktur. Ancak
antiviral ilaçlarla hastalığı, süresini, şiddetini azaltmak ve
atak sayısını azaltmak mümkündür. Ayrıca uzun süreli
süpressyon tedavileri cinsel partnere bulaşma şansını azaltır.
Genital herpesten nasıl korunulur?
Kondom kullanımı genital herpes bulaşma şansını azaltır.
Görünür lezyon varlığı bulaşma şansını çok arttırır ancak
birçok hasta görünürde lezyon olmasa da hastalığı bulaştırır.
Çok eşlilik, cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olmak Genital
herpes kapma şansını arttırır.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention. Genital
herpes—CDC fact sheet. Centers for Disease Control and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/std/herpes/stdfact-herpes.htm . Updated
March 3, 2010. Accessed July 29, 2010.
2. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR.
2010;59(No. RR-12):1-110.
3. Engelberg R, Carrell D, Krantz E, Corey L, Wald A. Natural
history of genital herpes simplex virus type 1 infection. Sex
Transm Dis. 2003;30(2):174-177.
4. Frequently asked questions about genital herpes. The
National Women’s Health Information Center website. Available
at: http://www.4woman.gov/faq/stdherpe.pdf . Accessed July 18,
2005.
5. Genital herpes fact sheet. Centers for Disease Control and
Prevention
(CDC)
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/std/Herpes/STDFact-Herpes.htm . Accessed
July 18, 2005.
6. Genital herpes: the facts. International Herpes Alliance
website.
Available
at:
http://www.herpesalliance.org/resources_03.htm . Accessed July
18, 2005.
7. Health matters fact sheet: genital herpes. National
Institute of Allergy and Infectious Diseases website.
Available at: http://www.niaid.nih.gov/factsheets/stdherp.htm,
Accessed July 18, 2005.
8. Herpes: get the facts. American Social Health Association
website. Available at: http://www.ashastd.org/hrc/educate.html
. Accessed July 18, 2005.
9. Mindel A, Marks C. Psychological symptoms associated with
genital herpes virus infections: epidemiology and approaches
to management. CNS Drugs . 2005;19(4):303-312
GRİP
İnfluenza; Flu;
Grip solunum yollarının viral bulaşıcı hastalığıdır. Tüm
vücudu etkileyen ağır enfeksiyona ve bazen ölüme yol açar.
Gripten korunmanın bilinen en etkili yolu aşı olmaktır.
Grip virüsü her yıl sonbahar kış aylarına salgınlara yol açar.
Her yıl üzerindeki yapıyı değiştirdiği için vücut tarafından
tanınamaz ve hastalık oluşur. 7 ila 10 yılda bir kendisini
tamamen değiştirip dünya çapında salgınlara yol açar. Her yıl
ortaya çıkan virüs bir öncekinden farklı olduğundan korunmak
amacıyla her yıl aşı olmak gerekir. İnsanlarda iki tipi grip
hastalığına yol açar İnfluenza tip A ve tip B. Grip olan
kişinin hapşırık, öksürük ve nefesi ile etrafa yayılan
mikroplar havadan bulaşarak salgınlara yol açar. Ayrıca grip
mikroplarının olduğu ortamlara dokunmakla da hastalık bulaşır.
Gribin soğuk algınlığından farkı nedir?
Grip tüm vücudu etkileyen bir hastalıktır, ağır seyreder ve
yatağa düşürür. Soğuk algınlığının ise 300 den fazla virüsü
vardır, genellikle burun boğazda sınırlı kalan hastalığa yol
açar, şikayetler çok ağır değildir, ateş çok yükselmez.
Grip hastalığı kimler için tehlikelidir?
Kalabalık ortamlarda yaşamak ( huzur evleri, bakım
evleri, kışlalar, okullar, yuvalar, vb.),
Fiziksel ve Mental gerilik ( kendini koruyamamak ve
kişisel temizlik, hijyen kurallarına uyamamak hastalık
kapma riskini arttırır),
Bazı kişilerde grip ağır seyreder ve komplikasyonlar
daha sık görülür;
5 yaş altı çocuklar,
65 yaş üstü kişiler,
Kronik akciğer hastalığı olanlar,
Diyabet hastaları,
Kalp hastaları,
Karaciğer ve böbrek hastalığı olanlar,
İmmün sistemi baskı altında olan hastalar;
HIV+ ve AİDS hastaları,
Kemoterapi radyoterapi görenler,
Kortizon kullanalar,
Gebeler,
18 yaş altında olup sürekli aspirin kullanan
çocuklar,
Huzurevi ve bakım evlerinde kalanlar,
Obez kişiler,
Anoreksiya nevrosa hastalarında
grip hastalığı hem normalden çok daha ağır seyreder ve hem de
ağır komplikasyonlar ortaya çıkar.
Grip belirtileri nelerdir?
Hastalar virüsü şikayetler başlamadan bir gün önce etrafa
yaymaya başlarlar ve 5- 6 gün boyunca yayarlar. Yani kişiler
daha hasta olduklarını fark etmeden hastalığı yaymaya
başlarlar. Buda hastalığın neden bu kadar çabuk yayıldığını
göstermektedir. Şikayetler hastalık kapıldıktan 1-2 gün sonra
başlar. En sık görülen şikayetler:
Yüksek ateş,
Kas ağrıları,
Üşüme, titreme, terleme,
Aşırı yorgunluk,
Baş ağrısı,
İştahsızlık, bulantı, kusma, nadiren ishal,
Hapşırık,
Burun akıntısı,
Öksürük ( öksürük şikayeti hastalık geçtikten sonra 2
-3 hafta sürebilir),
Göz yaşarması,
Boğaz ağrısı,
Boyunda şişmiş
şikayetlerdir.
lenf
bezleri
en
sık
görülen
Şikayetler 7 – 10 gün içinde azalarak kaybolur. Öksürük ve
halsizlik şikayetleri ise birkaç hafta daha sürer.
Gribin yan etkisi nedir?
Zatüre ( hem grip virüsüne hemde diğer mikroplara bağlı
zatüre sık görülür),
Sinüzit,
Orta kulak iltihabı,
Var olan hastalıkların kontrolden çıkması;
Kalp yetmezliğinin artması,
Böbrek, karaciğer yetmezliği,
KOAH,
Diyabet in kontrolden çıkması en sık görülen
komplikasyonlardır.
Grip teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardım eder.
Grip şikayetleri bir çok hastalıkla kolayca karıştırılır.
Kesin teşhis kan, tükürük yada burun salgısından yapılan
laboratuar testleri ile konur. Grip şüphelenilen hastada
aşağıdaki testler yapılmalıdır:
•
•
•
•
Tam kan sayımı,
CRP,
Sedimantasyon,
Burun – boğaz salgısında İnfluenza A+ B testi,
Gribin tedavisi var mı ?
Gribin tedavisi var ancak ilaçlar hastalığın ilk 48 saati
içinde başlanırsa etkili olur. İlaçlar grip şikayetlerini ve
süresini kısaltır, komplikasyonları büyük oranda azaltır.
Erken tedavi özellikle risk gurubundaki hastalar için hayat
kurtarıcıdır. Ayrıca istirahat hem hastalığın hafif
seyretmesi, hem komplikasyonların az olması ve hem de diğer
kişileri korumak amacıyla istirahat grip tedavisinin aslını
oluşturur. Tedavi sırasında bol sıvı tüketilmelidir. Ağrı
kesici ve ateş düşürücüler şikayetlerin kontrol edilmesini
kolaylaştırır. Dekonjestan burun açıcılar 3 günden fazla
kullanılmamalıdır. Öksürük kesici ilaçlar şiddetli öksürükleri
hafifletir.
Gripten korunmak mümkün mü?
Gripten korunmanın en güvenilir yolu her yıl aşı olmaktır.
Grip aşısı grip mevsimi başlamadan Eylül – Ekim aylarında
hazır olur. Korunmak için mümkün olan en erken dönemde aşı
olmak gerekir. Aşının etkili olabilmesi için iki hafta geçmesi
gerekir.Grip mevsimi sonbahardan ilkbahara dek sürer.
Grip aşısı kimlere yapılmaz?
Aşı aşağıdaki kişilere yapılmamalıdır:
6 aydan küçük çocuklar,
Aşırı anafilaktik yumurta alerjisi olanlara,
Daha önceki grip aşısında ağır alerjik reaksiyon
gelişenlere,
Guillain –Barre Sendromu hastalarına,
Ateşi olan hastalara aşı yapılmaz.
Gripten korunmak için genel önlemler:
Hasta iseniz işe okula gitmeyin,
Hasta kişileri, çocukları işe, okula göndermeyin,
Ellerinizi sıkça yıkayın,
Kişisel temizlik ve hijyen kurallarına uyun,
Şikayeti olan kişiler ile temas etmeyin,
Hapşırır ve öksürürken ağzınızı kapatın,
Kağıt mendili bir kez kullanıp atın,
Ellerinizi yüzünüze sürmeyin,
Aşı olamayan yada olmamış kişilerin grip salgını sırasında
anti viral ilaçlar ile korunması mümkündür. Bu koruma ilaç
alındığı sürece etkili olur. Kısa sürelidir. İlaçla koruma:
Grip ile karşılaşmış ve hasta olması büyük ihtimal
dahilinde olan,
Komplikasyon gelişme riski yüksek olan kişilere
verilir.
İlaçla koruma aşının yerini tutmaz.
Referanslar:
1. American Lung Association
http://www.lungusa.org/
2. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/flu
3. Flu.gov
http://www.flu.gov/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/
5. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca/chn-rcs/index-eng.php/
6. 2011-12 influenza vaccine and vaccination information.
Centers for Disease Control and Prevention website. Available
at: http://www.cdc.gov/flu/flu_vaccine_updates.htm . Updated
August 15, 2011.
7. Centers for Disease Control and Prevention. Asthma
information for patients and parents of patients. Centers for
Disease Control and Prevention website. Available at:
http://www.cdc.gov/H1N1flu/asthma.htm . Updated September 15,
2009.
8. Centers for Disease Control and Prevention. Home care
guidance: physician directions to patient/parent. Centers for
Disease Control and Prevention website. Available at:
http://www.cdc.gov/h1n1flu/guidance_homecare_directions.htm .
Updated August 5, 2009.
9. Diseases—I: Influenza fact sheet. American Lung Association
website. Available at: http://www.lungusa.org . Published
September 2007.
10. Flu (influenza). National Institute of Allergy and
Infectious
Disease
website.
Available
at:
http://www3.niaid.nih.gov/topics/Flu/default.htm .
11. Influenza (flu). Mayo Clinic website. Available at:
http://www.mayoclinic.com/health/influenza/DS00081 . Updated
June 2009.
12. DynaMed Editors. Influenza. EBSCO DynaMed website.
Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/ . Updated
October 28, 2009.
13. Inactivated influenza vaccine 2011-12. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-flu.pdf .
Updated July 26, 2011.
14. Key facts about seasonal influenza (flu). United States
Centers for Disease Control and Prevention website. Available
at: http://www.cdc.gov/flu/keyfacts.htm . Updated March 12,
2009.
15. Live, intranasal influenza 2011-12. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-flulive.pdf
. Updated July 26, 2011.
16. MMWR Weekly: Recommended immunization schedules for 0-18
years-United States, 2008. Center for Disease Control website.
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5701a8.htm
.
Updated January 11, 2008. Accessed July 7, 2009.
17. Pandemic (H1N1) 2009. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.flu.gov/individualfamily/prevention/index.html .
18. Prevention and control of influenza with vaccines:
recommendations of the Advisory Committee on Immunization
Practices (ACIP), 2011. Centers for Disease Control and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm60e0818a1.htm?s_cid
=mm60e0818a1_e . Updated August 18, 2011.
19. Prevention and treatment. Flu.gov website. Available at:
http://www.flu.gov/individualfamily/prevention/index.html
.
Accessed April 16, 2010.
20. What you should know about flu antiviral drugs. Centers
for Disease Control and Prevention website. Available at:
http://www.cdc.gov/flu/antivirals/whatyoushould.htm . Updated
February 9, 2011.
21. 1/30/2008 DynaMed Systematic Literature Surveillance
DynaMed’s Systematic Literature Surveillance : Public health
advisory: Nonprescription cough and cold medicine use in
children—FDA recommends that over-the-counter (OTC) cough and
cold products not be used for infants and children under 2
years of age. US Food and Drug Administration website.
Available
at:
http://www.fda.gov/cder/drug/advisory/cough_cold_2008.htm
.
Accessed January 30, 3008.
22. 3/12/2008 DynaMed Systematic Literature Surveillance
DynaMed’s Systematic Literature Surveillance : 2008 safety
alerts for drugs, biologics, medical devices, and dietary
supplements: tamiflu (oseltamivir phosphate). US Food and Drug
Administration
website.
Available
at:
http://www.fda.gov/medwatch/safety/2008/safety08.htm#Tamiflu .
Accessed March 12, 200
DİFTERİ
Difteri; Diphteria; Kuşpalazı;
Difteri solunum yolu ile bulaşan çok bulaşıcı bakteriyel bir
enfeksiyon hastalığıdır.
Hastalık solunum yolu ile
bulaşır,hapşırık, öksürük ile havaya karışan mikroplar diğer
insanlara bulaşarak hastalık yapar. Hastalığa corynebacterium
diphteriae adında bir bakteri sebep olur. Solunum yoluyla
bulaşan difteri mikropları en çok boğaz ve burunda yerleşerek
difteri yaparlar.
Boğazda solunum yollarını kaplayan sarı gri bir zar görülür.
Bu zar solunum yollarını daraltıp tıkayabilir. Burunda da
burun içini kaplayan sarı gri zarlar görülür ve solunum
yollarını tıkar. Difteri sadece burun ve boğazda
olmaz. Mikroplar deriye bulaşırsa ciltte iltihabi yaralara
neden olabilirler.
Aşılama ile difteri çok azalmıştır. Ülkemizde 2004 yılından
buyana görülmemektedir ancak 2011 yılında yeni hastalar tespit
edilmiştir. Aşılamanın kötü olduğu ülkelere seyahat, kalabalık
ortamlar, kötü temizlik şartları, aşılanmamış olmak difteri
için risk teşkil eder.
Difteri belirtileri nelerdir?
Difteri hastalığının kuluçka süresi 2-5 gündür. Hastalık
Deride maviye çalan renk değişimi
Burunda kanlı akıntı
Nefes almakta sıkıntı, hırıltılı soluma,
Seste kabalaşma, boğukluk,
Hızlı soluma
Titreme, üşüme,
Havlar tarzda öksürük,
Boğaz ağrısı,
Tükürüğünü yutamama, ağızdan salya akması,
Ateş,
Yutkunurken ağrı,
Nadiren cilt lezyonları ile seyreder. Hastanın boyun
lenf bezleri şişer ve boyun kabalaşır.
Difteri teşhisi nasıl konur:
Difteri teşhisi hastanın şikayetleri, klinik görünüm ve
muayene bulgularına ilaveten
Boğaz kültürü ile konur.
Difteri tehlikeli bir hastalık mıdır?
Difteri çok tehlikeli ve ölümcül sonuçları olabilen bir
hastalıktır. Hastalık çocuk erişkin tüm yaştaki insanları
tutabilir. Hastalık hafif boğaz ağrısı ile seyredebileceği
gibi çok ağır tablolar ile de seyredebilir bu vakaların % 10 u
ölümle sonuçlanır.
Difteri
mikrobu
yaptığı
toksin
nedeniyle
iltihaplanmasına yol açar ve çalışmasını ciddi
bozabilir.
kalbin
şekilde
Difteri nin en önemli ve tehlikeli komplikasyonu kalp
kasının iltihaplanmasıdır ( miyokardit ).
Nadiren sinir sisteminin de iltihaplanması ve buna
bağlı felç ( paralizi ) görülür.
Nadiren difteriye bağlı böbrek tutulumu ( nefrit )
olur.
Difteri nasıl tedavi edilir?
Difteri şüphesi başladığı anda test sonuçları beklenmeden
tedaviye başlanmalıdır. Difteri tedavisinde hem antibiyotik
hem de difteri anti serumu verilmelidir. Tedavide antibiyotik
olarak Penisilin yada Eritromisin kullanılır. Hastalar düzelme
görülene dek hastanede yatırılarak tedavi edilmelidir. Difteri
ile teması olan herkese aşı yapılarak koruma altına
alınmalıdır. Difteri aşısı 10 yıl boyunca koruma sağlar.
Erişkinlerin her 10 yılda bir difteri aşısı yaptırması
önerilir.
Nezaman difteriden şüphelenelim :
Yakın zamanda difteri geçirmiş biri ile temasınız oldu
ise,
Bölgenizde difteri var ve hastanızda
Boğaz ağrısı,
Ateş,
Boğuk ses,
Havlar tarzda öksürük,
Kanlı burun akıntısı,
Yutma güçlüğü,
Üşüme titreme,
Nefes alma zorluğu veya hırıltılı solunum
Boğaz ağrısı şikayetleri var ise mutlaka doktorunuza
danışınız.
Difteri aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Difteri aşısı
ancak 10 yıl korur. Aşının 10 yılda bir tekrarlanması gerekir.
Referanslar:
1Common
Misconceptions
about
Vaccination
http://www.cdc.gov/vaccines/vac-gen/6mishome.htm
2- Beers MH, Fletcher AJ, Jones TV, et al. The Merck Manual of
Medical Information: Second Home Edition . Whitehouse Station,
NJ: Merck Research Laboratories; 2003.
3- Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases
. 8th ed (2005). Published by the National Immunization
Program, Centers for Disease Control and Prevention, US
Department of Health and Human Services. Available at:
http://www.cdc.gov/nip/publications/pink/dip.pdf.
4- Recommended adult immunization schedule—United States,
2010. Centers for Disease Control and Prevention, MMWR
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/wk/mm5901-Immunization.pdf
.
Published January 15, 2010. Accessed January 24, 2011.
5- Recommended immunization schedule for persons aged 0
through 6 years—United States 2010. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf . Accessed January 24, 2011.
6- Recommended immunization schedule for persons aged 7
through 18 years—United States 2010. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_7-18yrs-schedule-pr.pdf . Accessed January 24, 2011.
7- Tetanus, diphtheria (Td) or tetanus, diphtheria, pertussis
(Tdap) vaccine: what you need to know. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf . Published November 18, 2008.
Accessed January 24, 2011.
8- 1/24/2011 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Centers for
Disease Control and Prevention (CDC). Updated recommendations
for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and
acellular pertussis (tdap) vaccine from the advisory committee
on immunization practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep.
2011;60(1):13-15.
BRUSELLA
Bruselloz; Ondülan ateş; Malta humması; Bang’s
hastalığı;
Ateş atakları ile seyreden bulaşıcı mikrobik hastalık.
Bruselloz insanlara da bulaşabilen bir hayvan hastalığıdır.
Koyun, keçi, sığır at ve köpekler arasında sık görülür. Gripal
şikayetler ile başlar ancak uzun süren yakınmalara yol açar.
Birçok hastalığı taklit eder. Mikrop hayvan artıklarında bol
bulunur. Hayvan çıkartılarıyla temas etmek, kontamine
gıdaların yenmesi, pastörize olmayan süt, süt ürünü ve peynir
yemek, açık yaraya temas, kontamine havayı solumak ile
bulaşır. İnsandan insana zor bulaşır. Hastalık en çok
çiftçilerde, veterinerlerde, kesimhane çalışanlarında, hayvan
bakıcılarında görülür. Sığırlar için aşısı vardır. İnsanlar
için aşısı yoktur. Brusella hayvanlarda özellikle üreme
problemlerine ve düşüklere neden olur.
Brusella nasıl bulaşır ?
Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri,
Hasta inek, koyun ve keçilerin et ve sütleri,
Hasta hayvanların salgıları, dışkıları ve çıkartıları
ile direk temas,
Hasta hayvanların olduğu kirli ortamda nefes alarak
havadan,
Anne sütüyle anneden bebeğe bulaşabilir.
Brusella hastalığı nın belirtileri nelerdir?
Hastalığın kuluçka süresi 5 ila 60 gün arasında değişir.
İnsanlarda
Yüksek ateş atakları,
Üşüme titreme terleme atakları,
Şiddetli kas eklem ağrıları,
Kilo kaybı,
Bulantı, kusma, ishal,
Baş ağrısı ile seyreder.
Hastalık geceleri 40 dereceyi bulan, titreme ile yükselen ve
terleme ile düşen ateş atakları ile karakterizedir. Ateş sabah
normale döner hasta iyi hisseder ancak akşam tekrar başlar. bu
ateş atakları 1 ila 5 hafta kadar sürer. Daha sonra 2 gün ile
2 hafta arasında değişen ateşsiz dönem olur. Ardından yine
ateşli dönem gelir. Hastalık kronik faza girer ve ateş
atakları aylarca devam edebilir. Ateş atakları yıpratıcıdır,
bu dönemde hastada:
İştah kaybı,
Kilo kaybı, halsizlik,
Karın ağrıları,
Baş ağrıları,
Sırt ağrısı,
Eklem ağrıları,
Huzursuzluk,
Uykusuzluk görülür.
Brusella birçok hastalığı taklit edebilir. Hastalar genellikle
5 haftada toparlanır ancak nadiren komplikasyonlar ortaya
çıkar. En sık görülen komplikasyonlar:
Karaciğer ve dalakta apse,
Karaciğer, dalak ve lenf bezlerinde büyüme,
İç organlarda infeksiyon ve iltihaplar:
Kalp zarında iltihap( endokardit ),
Beyin ve beyin zarlarının iltihabı ( menenjit ),
Kemik iltihapları ( osteomyelit ): özellikle
omurlarda olur.
Brusella gebelerde ilk 3 ayda düşüklere neden
olur.
Brusella hastalığının teşhisi nasıl konur?
Brusella laboratuar testleri ile teşhis edilir:
Kan testleri ile brusella antijeni bakılır,
Kan, idrar, kemik iliği ve dokularda bursella kültürü
yapılır,
Film ve tomografi ile doku ve organlarda apse ve
iltihap araştırılır.
Tanı koymak zor olabilir. Kan kültürleri, kemik iliği
kültürleri ile bakteriyi tespit etmek yada kanda antikor
göstererek tanı koymaya çakışılır. Antikor testi başta negatif
ise 2 hafta sonra tekrarlanarak artış gösterilebilir.
Brucella hastalığı nasıl tedavi edilir?
Erken tanı ve tedavi komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Hastalık antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedavisi zordur
uzun süre antibiyotik almak gerekir, tekrarlama şansı
yüksektir. Tedaviye rağmen hastanın toparlanması aylar
sürebilir. Ölüm oranı düşüktür, ölümlerin çoğu kalp zarlarının
iltihaplanmasına bağlıdır.
Brusella dan korunma:
Sütü kaynatmadan içmeyin,
Pastörize olmamış sütlerden yapılmış peynir, tereyağı,
ve süt ürünlerini yemeyin,
Açıkta satılan etleri almayın,
Çiftçi iseniz hayvanlara eldivensiz dokunmayın çiftlik
işlerinden sonra ellerinizi yıkayın.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov
2. National Foundation for Infectious Diseases
http://www.nfid.org
3. United States Department of Agriculture
http://www.usda.gov
4. Communicable Disease Control Unit
http://www.gov.mb.ca/health/publichealth/cdc/index.html
5. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca
6. Brucellosis. Division of Bacterial and Mycotic Diseases,
Centers for Disease Control and Prevention website. at:
http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/brucellosis_g.htm#t
op . February 14, 2007.
7. Brucellosis. Division of Bacterial and Mycotic Diseases,
Centers for Disease Control and Prevention website. at:
http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/brucellosis_g.html
. November 11, 2005.
8. Facts about brucellosis. US Department of Agriculture
website. at: http://www.aphis.usda.gov/vs/nahps/brucellosis/ .
February 14, 2007.
9. Facts about brucellosis. US Department of Agriculture
website. at: http://www.aphis.usda.gov/vs/nahps/brucellosis/ .
November 11, 2005.
10. The Merck Manual of Medical Information . Simon and
Schuster, Inc.; 2000
AMİPLİ DİZANTERİ
Amebiyazis ve Amipli Dizanteri;
Amebiyazis kalın bağırsağın paraziter bir hastalığıdır,
amipler temiz olmayan gıdalar ve sular ile ağızdan bulaşır.
Hastalık kirli gıda ve sular ile bulaşır. Amebiyazis çocuklar
ve yaşlılar için tehlikeli olabilir. El yıkama alışkanlığı
amebiyazis
in
önlenmesinde
en
önemli
adımdır. Hastalık antibiyotikler ile tedavi edilebilen bir
hastalıktır.
Amebiyazisin etkeni nedir ?
Entamoeba histolytica adındaki tek hücreli amipdir. Bu parazit
bağırsakta kistler oluşturarak dışkı ile etrafa yayılır ve
diğer insanlara bulaşarak hastalık yapar. Amip kistleri dış
oramda sular, gıdalar ve eşyaların üzerinde uzun süre canlı
kalabilir ve insanlara bulaşır.
Amip nerelerde bulunur ?
Amip tüm dünyada bulunabilir. Özellikle temizlik koşullarının
kötü olduğu, sanitasyon ve gıda hijyenine uyulmayan, el yıkama
alışkanlığının yada imkanının düşük olduğu bölgelerde
amebiyazis salgınları sık görülür.
Su ve kanalizasyon altyapılarının yetersiz olması,
Yağmur suyu giderlerinin yetersiz olması,
İçme suyu havzalarına yerleşim olması amip salgınlarına
neden olur.
Amebiyaizis kimlerde görülür ?
Amebiyazis amip kistlerini yutan herkes de ortaya çıkar.
Özellikle
Hasta kişilerin çıkartıları ile kontamine olmuş su ve
gıdalar,
Atık suların içme ve kullanma suları ile karışması,
Sanitasyon koşullarına ve gıda hijyenine dikkat
edilmemesi,
Kötü hijyen koşulları,
El yıkama alışkanlığının olmaması, Amebiyazis
hastalığının salgınlar halinde görülmesine yol açar. Bu
gibi durumlarda özellikle yurtlar, huzur evleri, kreşler
gibi ortamlarda amebiyazis salgınları sık görülür.
Amebiyazis hastalığının nasıl seyreder :
Ağız yoluyla bulaşan amip kistleri bağırsakta açılarak
bağırsak duvarına yerleşmeye başlar. Hastalığın kuluçka süresi
1 ila 4 hafta arasında değişir. Amipler bağırsak duvarında
ülserler şeklinde delikler ve lezyonlar yapmaya başlarlar.
Bağırsak içindeki iltihabi reaksiyon sonucu
bol sulu, sümüklü dışkılama,
kanlı dışkılama,
karın ağrısı,
bulantı,
ateş,
halsizlik şikayetleri başlar.
Kramp tarzında karın ağrıları olur.
Karın ağrısı, kanlı ishal ve yüksek ateş ile seyreden bu
tabloya amipli dizanteri denir. Bazen amipler bağırsak
duvarını delerek kana karışır ve akciğer, beyin ve karaciğer
gibi organlarda apseler yaparlar. Amipli dizanteri ve Amip
apseleri ölümcül olabilir.
Nezaman amipten şüphelenelim?
Hastada ateş ile birlikte ishal, kanlı ishal, karın ağrısı var
ise amip den şüphelenmek gerekir.
Amebiyazis teşhisi nasıl konur ?
Hastalık dışkı tahlili yada kan testi ile teşhis edilir.
Dışkıda amip görmek kolay değildir. Tek bir dışkı örneği
teşhis için yeterli olmayabilir, birkaç gün arayla alınan 2 –
4 dışkı örneğini incelemek daha doğru sonuç verir. Amip kan
testi amipli dizanteri de ve diğer organlara sıçraması
durumunda pozitif olur. Ayrıca geçmişte amebiyazis geçiren
kişilerde de kan testi pozitif bulunur.
Amebiyazis tedavisi :
Amebiyazis tedavisinde antibiyotik kullanılır. Bu amaçla
kullanılacak birkaç çeşit antibiyotik mevcuttur ancak
antibiyotikler dışında destek tedavisi, sıvı takviyesi ve
gerekirse hastaneye yatırarak tedavi edilmelidir.
Amebiyazis nekadar yaygın bir hastalıktır?
Amebiyazis özellikle kanalizasyon sistemlerinin iyi olmadığı
ülkelerde sık görülen bir barsak parazitidir. Amebiyazis 3.
Dünya ülkelerinde oldukça yaygın görülür ve ölümcül salgınlara
neden olur. Sular ile yayılır ve salgınlar yapar. Sanitasyon
ve altyapı problemi olan şehirlerde sık görülür. Amip
kistlerinin dış ortama dayanıklı olması sularda ve dış ortamda
uzun süre canlı kalması sebebiyle kalabalık yerlerde kolayca
salgın yapar.
Amebiyazisten
nelerdir ?
korunmak
için
kişisel
önlemler
El yıkama alışkanlığı edinmek özellikle tuvaletten önce ve
tuvaletten sonra elleri yıkamak, gıdalara dokunmadan önce,
sofraya oturmadan önce, mutfağa girmeden önce ellerin uygun
şekilde yıkanması en önemli önlemdir. Ellerin yıkanamadığı
durumlarda el dezenfektanları kullanılabilir. Sanitasyon
imkanlarının az ve yetersiz olduğu durumlarda aşağıdaki
uyarılara dikkat ediniz.
Kapalı içecekler kullanın,
Buz kullanmayın,
Kaynamış soğumuş su kullanın,
Entamoeba histolytica amip kistleri düşük doz iyoda ve
klora dayanıklıdır, kimyasal su tabletlerine çok
güvenmeyin, suyunuzu kaynatın.
Pişmemiş gıda yemeyin, temiz, taze ve iyi pişirilmiş
gıdalar tüketin.
Sebzeleri sirkeli suda 10 – 15 dakika bekletin.
Meyveleri soymadan yemeyin.
Pastörize süt için.
Referanslar
1- Amebiasis. Centers for Disease Control and Prevention web
sitesi:
http://www.cdc.gov/ncidod/dpd/parasites/amebiasis/factsht_ameb
iasis.htm
2- Amebiasis (amipli dizanteri). New York State Department of
Health
web
sitesi:
http://www.health.state.ny.us/diseases/communicable/amebiasis/
fact_sheet.htm
3Amipli
dizanteri
:
http://dynamed102.epnet.com/Detail.aspx?id=116378