XVIII. Yüzyıl Osmanlı Padişahları • II. Mustafa (1695

XVIII. Yüzyıl Osmanlı Padişahları
• II. Mustafa (1695 -1703)
• III. Ahmet (1703 - 1730)
• I. Mahmut (1730 - 1754)
• III. Osman (1754 - 1757)
• III. Mustafa (1757 -1774)
• Abdülhamit (1774 -1789)
• III. Selim (1789 - 1807)
• 1699 Karlofça ve İstanbul Antlaşması ile
kaybettiği toprakları geri almak amacıyla
giriştiği savaşlarda toprak kaybetti. Bu
durum 1792 Yaş Antlaşmasına kadar
devam etti.
• Edirne Olayı (iç Olay) (1703)
• II. Mustafa'nın Zenta yenilgisinden sonra
(Karlofça
Antlaşmasını
imzalaması)
üzüntüsünden Edirne'ye çekilip yönetimi
Şeyhülislama
(Feyzullah)
bırakması
üzerine İstanbul’da isyan çıktı. II. Mustafa
yerine III. Ahmet geçti.
OSMANLI - RUS ilişkileri
• Osmanlı Devleti'nin Rusya ile doğrudan
ilişkisi Rusya'nın kutsal ittifak içinde yer
almasıyla başlamıştır.
• XVIII. yüzyıldan itibaren Osmanlı
Devleti'ni en çok uğraştıran devlet Rusya
olmuştur.
• Rusya’nın Osmanlı politikasının
belirleyicisi Deli Petro dur.
• Çar Petro Rusya'nın bir kara devleti
olarak kalması halinde Avrupa
devletlerinin düzeyine ulaşamayacağını
biliyordu. Bu yüzden Rusya'nın denizlere
ulaşması gerektiğine inanmıştır.
• Boğazlarda hak elde etmek.
• Kırım'ı ele geçirerek Karadeniz'e açılmak
• Balkanlardaki Ortodoks Slavları himaye
altına almak
• Akdeniz'e açılmak
• Avrupa devleti sayılmak
• Nedenleri: Prut Savaşı, XVIII. yüzyılda
o Ruslarla yapılan ilk savaştır.
o Savaşın nedeni Rusya’nın Batlık
Denizinden sıcak denizlere çıkma
politikasıdır.
o İsveç Kralı ülkesi yerine Osmanlı
topraklarına kaçmış böylece
Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş
açmıştır.
o Rus ordusu Prut bataklığında
yenilgiye uğratılmıştır.
o Osmanlı Devleti Azak Kalesini
yeniden almış, Karadeniz yeniden
Türk Gölü olmuştur.
o Osmanlı Karlofça
Antlaşmasıyla kaybettiği yerleri
yeniden alabileceği umuduna
kapılmıştır.
1715 -1718 OSMANLI- VENEDİK AVUSTURYA SAVAŞLARI
• Venediklilerin Mora Rumlarına baskı
yapması (Katolik Venediklilere karşı
Ortodoks Rumlarının Osmanlıdan yardım
istekleri)
• Osmanlı, Karlofça ile kaptırdığı Mora’yı
geri almak umudu ile sefere çıktı.
Dalmaçya kıyılarını ele geçirdi.
• Bu durum Karlofça'nın garantör devleti
Avusturya'yı rahatsız etti.
• İngiltere ve Felemenk'in (Hollanda) araya
girmesiyle 1718 - Pasarofça Antlaşması
imzalandı.
• Belgrad elimizden çıktı.
• Mora, Osmanlı'da, Dalmaçya, Venedik'te
kaldı.
• Karlofça'dan sonra toprak kaybedilen
ikinci antlaşma
• Avrupa'yı
yenemeyeceğini
anlayan
Osmanlı, batının ilk defa askeri ve teknik
üstünlüğünü kabul etti.
• İngiltere ve Hollanda'ya kapitülasyon
verildi.
• Pasarofça
Antlaşması,
Osmanlı
Venedik arasındaki son antlaşmadır.
1736 -1739 OSMANLI- RUS VE
AVUSTURYA SAVAŞLARI
• Rusya'nın Kırım'a saldırması
• Rusya'nın Avusturya ile Osmanlı aleyhine
ittifak yapması
• Yapılan savaşlarda Osmanlı'nın orduda
yaptığı ıslahat etkili oldu. (İsveç ittifak).
• Osmanlı orduları, Avusturya - Rusya
karşısında başarılı oldu.
• Avusturya
ve Rusya ile Belgrat
Antlaşmaları yapıldı. (Osmanlı - Rus
Osmanlı - Avusturya)
• Rusya, Karadeniz'de savaş ve ticaret
gemisi bulundurmayacak
• Kaleleri yıkılmak koşulu ile Azak
Rusya'ya bırakıldı. Karadeniz son kez bir
Türk gölü
• Rus Çarı protokol bakımından Avusturya
ve Fransa Kralı'na eşit sayılacak
• Osmanlı, Belgrad'ı Avusturya'dan geri
aldı.
• XVIII. yy da imzalanan son kazançlıonurlu antlaşma
• 30 yıl süren barış döneminde Rusya +
Avusturya / Osmanlı + İsveç ittifakı etkili
oldu. Avusturya + Rusya Yedi Yıl ve
Veraset Savaşları ile uğraştılar.
• Antlaşmaya
aracı
I.Mahmut
1740
kapitülasyonlar verdi.
olan
Fransa'ya
yılında
sürekli
• 1792 - Yaş Antlaşmasıyla
Kırım’ın
Rusya'ya ait olduğu kabul edildi.
• Karadeniz Türk Gölü olmaktan çıktı.
1768 -1774 OSMANLI-RUS SAVAŞI
VE KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI
• Rusya'nın Osmanlı toprakları üzerindeki
emellerini gerçekleştirmek istemesi .
• Ruslar'ın Kırım'a müdahalesi
• Ruslar, Osmanlı donanmasını yaktılar.
o 1571 –İnebahtı
o 1770 - Çeşme,
o 1827 - Navarin,
o 1853 - Sinop
o Osmanlı - Rusya arasında 1774'de
Küçük
Kaynarca
Antlaşması
imzalandı.
• Osmanlı'nın imzaladığı en ağır koşullu
antlaşma
• Kırım'a bağımsızlık verilecek. Ancak din
bakımından Osmanlı halifesine bağlı
kalacak
• Halkı Müslüman olan ilk
toprak
kaybedildi.
• Halifelik ilk defa siyasi alanda kullanıldı.
Uşi Antlaşmasında daha sonrada Dünya
Savaşı’nda kullanıldı
• Ruslara
kapitülasyon
verilmiştir.
(Kaldırılması Moskova Antlaşması, 16
Mart 1921)
• Ruslar,
Osmanlı
uyruğunda
olan
Ortodoksların haklarını koruyabilecektir.
• Bu madde devletin bağımsızlığına gölge
düşürmüştür. Rusların sık sık içişlerimize
karışmalarına fırsat vermiştir.
• Rusya, Karadeniz'de serbestçe ticaret
yapabilecek
ve
donanma
bulundurabilecekti.
• Karadeniz Türk Gölü olmaktan çıktı.
(Karadeniz ve Boğazlar Ruslara ait)
• Osmanlı
Devleti,
Rusya'ya
savaş
tazminatı ödemiştir. Osmanlı, ilk defa bir
devlete savaş tazminatı ödemiştir.
• Ruslar,
İstanbul
ve
Balkanlarda
konsolosluk açabilir.
• Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti,
dünyanın bir numaralı devleti olma
özelliğini kaybetmiştir.
1787 - 1792 OSMANLI - RUS,
AVUSTURYA SAVAŞI, ZİŞTOVİ VE
YAŞ ANTLAŞMASI
• Rusya'nın Aynalıkavak Sözleşmesine
uymayarak Kırım'ı işgal etti Avusturya ile
Rusya ittifak yaparak "Dakya Devletini"
kurma idealleri
• Osmanlı ordusu savaşta başarılı oldu.
Prusya ile ittifak yaptı.
• Fransız ihtilalinin çıkması üzerine ihtilal
fikirlerinin Avusturya'ya yayılacağından korkan Avusturya barış istedi.
• 1791 'de Ziştovi Antlaşması imzalandı.
Osmanlı'dan aldığı yerleri geri verdi.
• Avusturya,
Rusya
ile
ittifak
yapmayacaktı.
• Yalnız kalan Rusya'da barış istedi.
1792'de Yaş Antlaşması imzalandı.
• Gerileme dönemi bitti. Dağılma dönemi
başladı.
• Osmanlı'nın kaybettiği toprakları geri
alma umudu sona erdi.
• Fransız ihtilalini tanıyan, ilk devlet
Osmanlıdır.
Kırım'ın
Rusya'ya
Bağlanma
Aşamaları
• 1774 - Küçük Kaynarca Antlaşması
Kırım bağımsızlığını kazandı .
• 1779 - Aynalıkavak Antlaşmasıyla
Osmanlı, Rus yanlısı Şahin Giray'ın Kırım
Hanlığını tanıdı.
• 1783'de Ruslar tarafından işgal edildi ve
bağımsızlığına son verildi.
18. Yy ISLAHATLARI Genel Karakteri
• İlk defa Avrupa'nın etkisi
• Yapılan ıslahatlar daha çok askeri
nitelikli.
• Batının askeri ve teknik üstünlüğü ilk defa
kabul edildi. (1718 Pasarofça Ant)
• Yapılan ıslahatlar devlet politikası haline
getirildi.
OSMANLI- İRAN İLİŞKİLERİ (1722 1746)
• Sünni Müslümanlar ile, Şii Safeviler
arasındaki yararlanan Osmanlı ile
Rusya'nın İran’a saldırması
• 1724 - İstanbul Antlaşması
• İran’ın kuzeyi Rusya'ya (Dağıstan ve
Hazar Bölgesi) bırakıldı. Rusya, ile ilk
dostluk antlaşması
• İran’ın İstanbul Antlaşmasını tanımayarak
savaşa devam etmesi üzerine 1732'de
Ahmet Paşa Antlaşması (Osmanlı - İran)
imzalandı.
• 1743'te Osmanlı topraklarına saldırınca
savaş yeniden başladı. 1746'da II. Kasr-ı
Şirin Antlaşması onaylandı. Zağros
Dağları sınır oldu. Bugünkü Türk - Iran
sınırı çizildi.
• İran’la yapılan son antlaşma .
• 17. ve 18. yy ıslahatları yeniçeri
ayaklanmaları ve ulema yüzünden kalıcı
olamamıştır.
• Duraklama dönemindeki gibi baskı ve
şiddete dayalı değil, köklü ıslahatlardır.
• I.Mahmut, III. Mustafa, I. Abdülhamit, III.
Selim (Askeri alanda) III. Ahmet. (Teknik
alanda)
• Mühendishane-i. Berri Hümayun (kara
Mühendishanesi) kuruldu.
• Ordu, bölük-tabur-alay gibi bölümlere
ayrıldı.
III. MUSTAFA
•
LALE DEVRİ 1718-1730
• Lale Devrinin padişahı III. Ahmet,
sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim
Paşa dır.
• İlk teknik yenilik : MATBAA
o 1727-1728 Çelebi Mehmet ve oğlu
Sait Efendi Paris elçisi iken
patentini aldı. İbrahim Müteferrika
matbaayı İstanbul’da kurdu.
o Matbaada din kitapları dışında
diğer kitaplar basılacak
o Osmanlı'da el yazmacılığı ile
geçinen
hattatların
geçim
kaynakları tamamen kapatılmamış;
din kitaplarının yazımı onlara
bırakılmıştır .
o MATBAADA
BASILAN
iLK
ESERLER
Vankulu Lügatı
Keşf-ül Zunnun
Tühfetül Kibar Sihannüma
Garbi Hint Tarihi
Naima Tarihi
• Lale Devrinde Yapılan Diğer Yenilikler:
o Sjvil mimaride Gotik ve Borok
tarzında yapılar (III. Ahmet
Cemil)
o İlk karantina örgütü kuruldu.
o İlk çiçek aşısı uygulandı.
o İlk itfaiye teşkilatı kuruldu.
o İlk çinicilik imalathaneleri açıldı.
o İlk Yalova'da kağıt fabrikası
kuruldu.
o İstanbul'da kumaş fabrikası
açıldı,
o Kütüphane
açıldı
Doğu
klasikleri Türkçe ye çevrildi
o İlk elçilik (Yirmi sekiz Çelebi
Mehmet => Paris Elçisi)> geçici
GERİLEME DÖNEMİ YENİLİKÇİ
OSMANLI PADİŞAHLARI
I. MAHMUT
•
•
•
•
Askeri alanda ilk yenilik
Kont dö Bonival: Humbaracı Ahmet Paşa
Humbaracı ocağını düzenledi.
Topçu ocağını düzenledi.
•
Baron Dö Tot
o Bu dönemde devlet işinde
çalışmak içinTürk-Müslüman
şartı kaldırıldı.
o Topçu ocağı düzeltildi.
o Tophane kuruldu.
o Mühendishane-i Bahri
Hümayun(Deniz Mühendishanesi)
Koca Ragıp Paşa
o "Esham-ı Tahvilat" adıyla tahviller
çıkardı. İç borçlanma
o Cezayirli Hasan Paşa =>
Donanmayı güçlendirdi.
I.ABDÜLHAMİT
•
•
•
•
Halil Hamit Paşa:
Ulufe alım satımı yasaklandı.
İlk Yeniçeri sayımı yapıldı.
Sürat topçuları ocağı, istihkam okulu
açıldı.
III. SELİM
• Kabakçı Mustafa İsyanı ile tahtan indirildi.
• Fransız ihtilalini ilk tanıyan devlet
Osmanlı.
• Bu döneme Nizam-ı Cedit dönemi. (Yeni
düzen dönemi)denir.
Askeri Alanda Yaptığı yenilikler
• "Nizam-ı Cedit" adında bir ordu.kurdu Bu
Nizam-ı Cedit ordusu Akka Kalesi
önünde Napolyon'u yendi. Cezzar Ahmet
Paşayla .
• "Iradı-ı Cedit" adında hazine kuruldu.
• Selimiye Kışlası oluşturuldu.
• Üsküdar'da ilk resmi devlet matbaası
açıldı.
• İlk sürekli elçilikler (Viyana, Paris,
Londra, Berlin) açıldı.
• Yerli malı kullanımı ilkesi getirildi.
• İstanbul’da Çuha fabrikası açıldı.
• Vezir sayısı azaltıldı.
Fransızca, devletin ilk Resmi yabancı dili
olmuştur.