MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNLARI NEDEN BÜTÇE YAPARIZ? İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ Maslow teorisi veya ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisi, ABD'li psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında yayınlanmış bir çalışmada ortaya atılmış ve sonrasında geliştirilmiş bir insan psikolojisi teorisidir. Maslow’ un yapmış olduğu çalışmaya göre, insanların doğuştan gelen bazı ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlar zamanla davranışlarına yansır. Maslow, bu ihtiyaçları belirli bir sıraya koymuştur. Bu ihtiyaçlar en alttan üste kadar, belirli bir hiyerarşiye göre sıralanmıştır. İnsan en alttaki ihtiyacını giderdikçe, bir üstteki gereksinimine doğru otomatik olarak ilerler. Daha doğru bir ifade ile alt düzey ihtiyacını tatmin ettikçe, en üste doğru ilerler. İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ Fizyolojik İhtiyaçlar: İnsanın biyolojik olarak yaşamını sürdürebilmesi için gerekli ihtiyaçlar hava, su, yemek, barınma, neslini devam ettirme gibi Güvenlik İhtiyacı : İnsanın sosyal ihtiyaçlarını karşıladığı sosyal çevre, sosyal güvenlik, devlet gibi ihtiyaçlar Sevgi-Ait Olma İhtiyacı : Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılayan insanın sevilme ve ait olma ihtiyacı başlar. İnsan kendi gibi düşünen ve davranan gruplara dahil olmak ister bu yönde hareket eder. İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ Saygı-Statü İhtiyacı : Bundan önceki kategorilerde ihtiyaçlarını karşılayan insan ait olduğu grupta saygı görmek ve değer verilmek ister. Taktir ve saygı insanda güven duygusunu artırır. Kendini Gerçekleştirme : Tüm ihtiyaçlarını karşılayan insan kendini bilgi beceri ve yetenekleriyle tam olarak ortaya koymadığını düşünüyorsa içinde bir boşluk hissedecektir. Burada birey yaptığı işin zirvesine çıkma, ideal-örnek kişi olma, bilge olma yolunda ilerleyecektir. SINIRSIZ İHTİYAÇLAR SINIRSIZ İHTİYAÇ SINIRLI KAYNAKLAR PLANLAMA YAPMAYAN PLANLAMA YAPAN ÜCRETSİZ ALDIĞINIZ MAL VE HİZMETLER NELERDİR ? BEDAVA Bedava yaşıyoruz, bedava Hava bedava, bulut bedava. Dere tepe bedava Yağmur çamur bedava. Otomobillerin dışı Sinemaların kapısı Camekanlar bedava. Peynir ekmek değil ama Acı su bedava. Kelle fiyatına hürriyet, Esirlik bedava. Bedava yaşıyoruz, bedava! (Orhan Veli Kanık) ARTIK HAVA DA PARAYLA Bütçe Hakkı Yasama organının halk adına kamu gelirlerini toplayıp yine halk adına bu gelirleri harcamasına “ bütçe hakkı” denilmektedir. Bütçe Hakkı kavramı ilk kez 1215 yılında Magna Carta (Büyük Şart) ile literatüre girmiştir. Buna göre İngiliz Krallığı toprak sahibi soyluların rızası olmadıkça vergi alınamayacağı konusunda söz vermiştir. Tarihimizde ise ilk kez II. Mahmut döneminde 1808 yılında hazırlanan “Senedi İttifak” adı verilen hukuki belge ile Magna Carta’ya benzer bir düzenleme yapılmıştır. Bugünkü anlamıyla ilk bütçe hakkı ise 1876 Anayasasında yer almıştır. Bu kısa tarihçeden de anlaşılacağı üzere Bütçe Hakkı millete aittir ve Anayasal düzenleme gerektirmektedir Ülkemizde bu konudaki en son düzenleme 1982 yılında hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yer almaktadır. (son değişiklik 29/10/2005 tarih ve 5428 sayılı Kanun ile olmuştur.) Anayasa Madde 161 Devletin ve kamu iktisadî teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları, yıllık bütçelerle yapılır. Mali yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolü kanunla düzenlenir. Kanun, kalkınma planları ile ilgili yatırımlar veya bir yıldan fazla sürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller koyabilir. Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz. BÜTÇENİN TANIMLARI 1- Devamlılığı olan herhangi bir organizasyonun gelecek belirli bir dönem içindeki gelir ve giderlerinin tahmin edilebilmesidir. Örnek: Devlet-Kurum-Birim-İşletme-Aile vs 2- Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi ifade eder. (5018/3-f) BÜTÇE DÖNGÜSÜ BÜTÇE TÜRLERİ (5018 MD 12) GENEL YÖNETİM BÜTÇESİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ Genel Bütçeli Kuruluşlar Özel Bütçeli Kuruluşlar Düzenleyici ve Denetleyici Kuruluşlar SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARININ BÜTÇESİ Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü MAHALLİ İDARELER BÜTÇESİ Belediye Bütçeleri İl Özel İdarelerinin Bütçesi Mahalli İdare ve Birliklerin Bütçeleri (I) SAYILI CETVEL GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ 1) Türkiye Büyük Millet Meclisi 27) Emniyet Genel Müdürlüğü 2) Cumhurbaşkanlığı 28) Diyanet İşleri Başkanlığı 3) Başbakanlık 29) Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı 4) Anayasa Mahkemesi 30) Hazine Müsteşarlığı 5) Yargıtay 31) Dış Ticaret Müsteşarlığı 6) Danıştay 32) Gümrük Müsteşarlığı 7) Sayıştay 33) Denizcilik Müsteşarlığı 8) Adalet Bakanlığı 34) Avrupa Birliği Genel Sekreterliği 9) Millî Savunma Bakanlığı 35) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu 10) İçişleri Bakanlığı 36) Devlet Personel Başkanlığı 11) Dışişleri Bakanlığı 37) Özürlüler İdaresi Başkanlığı 12) Maliye Bakanlığı 38) Türkiye İstatistik Kurumu 13) Millî Eğitim Bakanlığı 39) Gelir İdaresi Başkanlığı 14) Bayındırlık ve İskân Bakanlığı 40) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 15) Sağlık Bakanlığı 41) Karayolları Genel Müdürlüğü 16) Ulaştırma Bakanlığı 42) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 17) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 43) Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 18) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 44) Tarım Reformu Genel Müdürlüğü 19) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 45) Orman Genel Müdürlüğü 20) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı 46) Petrol İşleri Genel Müdürlüğü 21) Kültür ve Turizm Bakanlığı 47) Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü 22) Çevre ve Orman Bakanlığı 48) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel 23) Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 49) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu 24) Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı 50) Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü 25) Jandarma Genel Komutanlığı 51) Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 26) Sahil Güvenlik Komutanlığı (II) SAYILI CETVEL ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER A) YÜKSEKÖĞRETİM KURULU, ÜNİVERSİTELER VE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜLERİ 1) Yükseköğretim Kurulu 29) Yüzüncü Yıl Üniversitesi 2) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme 30) Gaziantep Üniversitesi 3) İstanbul Üniversitesi 31) Abant İzzet Baysal 4) İstanbul Teknik Üniversitesi 32) Adnan Menderes Üniversitesi 5) Ankara Üniversitesi 33) Afyon Kocatepe Üniversitesi 6) Karadeniz Teknik Üniversitesi 34) Balıkesir Üniversitesi 7) Ege Üniversitesi 35) Celal Bayar Üniversitesi 8) Atatürk Üniversitesi 36) Çanakkale Onsekiz Mart 9) Orta Doğu Teknik Üniversitesi 37) Dumlupınar Üniversitesi 10) Hacettepe Üniversitesi 38) Gaziosmanpaşa Üniversitesi 11) Boğaziçi Üniversitesi 39) Gebze Yüksek Teknoloji 12) Dicle Üniversitesi 40) Harran Üniversitesi 13) Çukurova Üniversitesi 41) İzmir Yüksek Teknoloji 14) Anadolu Üniversitesi 42) Kafkas Üniversitesi 15) Cumhuriyet Üniversitesi 43) Kahramanmaraş Sütçü İmam 16) İnönü Üniversitesi 44) Kırıkkale Üniversitesi 17) Fırat Üniversitesi 45) Kocaeli Üniversitesi 18) Ondokuz Mayıs Üniversitesi 46) Mersin Üniversitesi 19) Selçuk Üniversitesi 47) Muğla Üniversitesi 20) Uludağ Üniversitesi 48) Mustafa Kemal Üniversitesi 21) Erciyes Üniversitesi 49) Niğde Üniversitesi 22) Akdeniz Üniversitesi 50) Pamukkale Üniversitesi 23) Dokuz Eylül Üniversitesi 51) Sakarya Üniversitesi 24) Gazi Üniversitesi 52) Süleyman Demirel 25) Marmara Üniversitesi 53) Zonguldak Karaelmas 26) Mimar Sinan Güzel Sanatlar 54) Eskişehir Osmangazi 27) Trakya Üniversitesi 55) Galatasaray Üniversitesi 28) Yıldız Teknik Üniversitesi (II) SAYILI CETVEL ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER B) ÖZEL BÜTÇELİ DİĞER İDARELER 1) Savunma Sanayi Müsteşarlığı 2) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek 3) Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi 4) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik 5) Türkiye Bilimler Akademisi 6) Türkiye Adalet Akademisi 7) Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar 8) Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü 9) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü 10) Devlet Opera ve Balesi Genel 11) Vakıflar Genel Müdürlüğü 12) Hudut ve Sahiller Sağlık Genel 13) Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel 14) Maden Tetkik ve Arama Genel 15) Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 16) Türk Akreditasyon Kurumu 17) Türk Standartları Enstitüsü 18) Millî Prodüktivite Merkezi 19) Türk Patent Enstitüsü 20) Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü 21) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu 22) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi 23) İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi 24) Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi 25) Özel Çevre Koruma Kurumu 26) GAP Bölge Kalkınma İdaresi 27) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 28) Ceza ve İnfaz Kurumları ile (III) SAYILI CETVEL DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR 1) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 2) Telekomünikasyon Kurumu 3) Sermaye Piyasası Kurulu 4) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 5) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 6) Kamu İhale Kurumu 7) Rekabet Kurumu 8) Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu BÜTÇE İLKELERİ BÜTÇE İLKELERİ (I) (5018 md 13) Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında İstikrar ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlayıcı, Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri kapsayan, Kalkınma Planları, programlar ve Stratejik Planla uyumlu, İzleyen iki yılın tahmini bütçesiyle beraber, Mali Saydamlığı gösterecek şekilde, Tüm gelir ve giderler safi şekilde, Belirli gelirlerin belirli giderlere ayrılmaması, Gelir ve giderlerin denkliği sağlanır, BÜTÇE İLKELERİ (II) (5018 md 13) Yasama organında (TBMM) onaylanır Bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez Uluslararası standartlara uygun biçimde hazırlanır (ABS) Tüm gelir ve giderler bütçelerde gösterilir Kamu hizmeti-ödenek-mevzuata uygunluk Ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek için ayrılır. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNUNUN ŞEKLİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNUNUN KAPSAMI VE DÜZENİ (I) (5018 md 15) Merkezî yönetim bütçe kanunu, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren kanundur. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNUNUN KAPSAMI VE DÜZENİ (II) (5018 md 15) Merkezî yönetim bütçe kanununda Yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri Varsa bütçe açığının veya fazlasının tutarı Açığın nasıl kapatılacağı veya fazlanın nasıl kullanılacağı Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen vergi gelirleri Borçlanma ve garanti sınırları Bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler Bağlı cetveller Malî yıl içinde gelir ve giderlere yönelik olarak uygulanacak hükümler yer alır Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her birinin gelir-gider tahminleri, merkezî yönetim bütçe kanununda ayrı bölüm veya cetvellerde gösterilebilir. BÜTÇE HAZIRLIĞINDA KULLANILAN POLİTİKA BELGELERİ KALKINMA PLANLARI Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından 1950 yılına kadar olan süreçte özel sektör dışında tamamen ekonomik alanda kamu öncülüğünde çok kısıtlı bir ekonomik büyüme ve yapılanma olmuştur. 1950’li yıllardaki Çok Partili Sistem biraz daha dengelemeye çalışmıştır. İlk defa büyüme 1963’den sonra 5’er yıllık kalkınma planları ile ekonomik büyüme hedefleri konularak planlı bir büyüme dönemine geçilmiştir. Kalkınma planlarında toplam yatırımlar, toplam harcamalar, ülkedeki talep durumu , tasarruf eğilimleri göz önüne alınarak hedeflenen büyümeye ulaşılmaya çalışılır. KALKINMA PLANLARI 1960 öncesi planlar kısmen devletçi 1960-1980 arası planları karma ekonomik sistem bazlı 1980-2000 planları liberal ve stratejik olarak nitelendirilebilir 1980 öncesinde sanayileşmede "ithalat ikamesi politikaları" 1980 sonrası ise "açık ekonomiye geçiş" yönlendirici olmuştur. ORTA VADELİ PROGRAM (5018 md 16) Bakanlar Kurulu en geç eylül ayının ilk haftası sonuna kadar toplanarak; Kalkınma Planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde Kalkınma Bakanlığınca hazırlanan Orta vadeli Programı kabul eder. ORTA VADELİ PROGRAM (5018 md 16) Durum tespiti-Dünya ve Türkiye ekonomisi Temel Amaç Makroekonomik Hedef ve Politikalar Büyüme Kamu Maliyesi Ödemeler Dengesi Enflasyon İstihdam ORTA VADELİ PROGRAM (5018 md 16) Ek Tablo 1: Temel Ekonomik Büyüklükler 2012 2013 (1) 2014 (2) 2015 (2) 2016 (2) İSTİHDAM Nüfus (Yıl Ortası, Bin Kişi) İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Düzeyi (Bin Kişi) İstihdam Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 74.855 76.055 76.911 77.770 78.632 50,0 51,0 51,3 51,6 51,9 24.821 25.692 26.257 26.901 27.525 45,4 46,2 46,5 46,9 47,3 9,2 9,5 9,4 9,2 8,9 ORTA VADELİ PROGRAM (5018 md 16) 2014-2016 OVP de Bakanlığımızı ilgilendiren amaç ve hedefler Büyümeyi amaçlayan nitelikli ve rekabetçi istihdam piyasası İşgücü piyasası ile uyumlu temel ve mesleki eğitim Kadın, genç ve engelli istihdamı ağırlıklı istihdam artışı Özel istihdam bürolarının yaygınlaştırılması Alt işverenlik uygulamasının gözden geçirilmesi Kıdem Tazminat sisteminin geliştirilmesi Bölgesel işgücü piyasası analizleri, bölgesel stratejiler Yoksul kesimin istihdamı, sosyal yardım-istihdam bağlantısı Kayıt dışı istihdam, kayıt dışı ücret, prim tabanının genişletilmesi Kaynak:2014-2016 OVP ORTA VADELİ MALİ PLAN (Md 16) Orta Vadeli Programla uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan orta vadeli mali plan en geç eylül ayının onbeşine kadar Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır. GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ (I SAYILI CETVEL) 2014 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI (TL) MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ İDARELER PERSONEL GİDERLERİ SOS. GÜV. DEV. PRİMİ GİD. DİĞER CUMHURBAŞKANLIĞI 47.190.400 4.585.000 434.855.000 52.383.000 ANAYASA MAHKEMESİ 15.847.000 1.951.000 YARGITAY 93.305.000 13.428.000 DANIŞTAY 65.936.000 8.814.000 SAYIŞTAY 107.911.800 14.235.000 92.731.000 13.137.000 134.462.000 17.728.000 DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI 12.483.000 1.754.000 ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 64.416.000 10.651.000 1.069.137.200 138.666.000 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞBAKANLIK TEDAVİ VE İLAÇ GİDERLERİ 70.674.600 355.000 91.314.000 10.080.000 15.719.000 952.000 25.983.000 16.180.000 42.582.000 363.590.000 CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ TOPLAM TOPLAM 71.029.600 3.545.000 75.150.000 201.500.000 101.394.000 78.715.000 93.603.000 760.950.000 16.671.000 100.000 4.500.000 39.069.000 25.983.000 1.368.000 18.500.000 152.584.000 16.180.000 416.000 4.000.000 95.346.000 42.582.000 684.500 10.080.000 175.493.300 363.590.000 63.443.000 400.920.000 933.821.000 34.119.000 32.408.568.000 29.500.000 …………… ……. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI 34.071.000 48.000 90.000.000 32.714.377.000 ………………….. …………………. GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ TOPLAMI 2.524.000 1.252.893.000 1.915.530.600 NOT: Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarına, özel bütçeli idarelere yapılacak hazine yardımı dahil edilmemiştir. 11.435.000 2.524.000 105.000 5.000.000 21.866.000 1.252.893.000 8.566.000 41.900.000 2.330.000 1.416.406.000 1.926.965.600 32.565.510.500 683.153.000 92.330.000 36.511.412.300 YILLIK PROGRAMLAR Ekonomik ve sosyal hedeflere ulaşmak için makroekonomik politikaların, sektör stratejilerinin, bölge planlarının, bölgesel gelişmeye yönelik programların ve bunlarla ilgili yatırımların koordineli bir şekilde yürütülmesi amacıyla hazırlanan planlardır. BÜTÇE ÇAĞRISI-BÜTÇE HAZIRLAMA REHBERİ YATIRIM GENELGESİ-YATIRIM PROGRAMI HAZIRLAMA REHBERİ (5018 md 16) Kamu idarelerinin bütçe tekliflerini ve yatırım programını hazırlama sürecini yönlendirmek üzere; Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi Maliye Bakanlığınca, Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi ise Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanarak en geç Eylül ayının onbeşine kadar Resmî Gazetede yayımlanır. Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Programı Hazırlama Rehberi, bütçe tekliflerinin hazırlanmasına esas olmak üzere, kamu idarelerince uyulması gereken genel ilkeleri, nesnel ve ölçülebilir standartları, hesaplama yöntemlerini, bunlara ilişkin olarak kullanılacak cetvel ve tablo örneklerini ve diğer bilgileri içerir. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN HAZIRLANMASI (5018 md 17) Gelir ve gider tekliflerinin hazırlanmasında; a) Orta vadeli program ve malî planda belirlenen temel büyüklükler ile ilke ve esaslar, b) Kalkınma planı ve yıllık program öncelikleri ile kurumun stratejik planları çerçevesinde belirlenmiş ödenek tavanları, c) Kamu idarelerinin stratejik planları ile uyumlu çok yıllı bütçeleme anlayışı, d) İdarenin performans hedefleri, dikkate alınır. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN HAZIRLANMASI (5018 md 17) Kamu idareleri, merkez ve merkez dışı birimlerinin ödenek taleplerini dikkate alarak gider tekliflerini hazırlar. Genel bütçe gelir teklifi Maliye Bakanlığınca, diğer bütçelerin gelir teklifleri ilgili idarelerce hazırlanır. Gider ve gelir teklifleri, ekonomik ve malî analiz yapılmasına imkân verecek, hesap verilebilirliği ve saydamlığı sağlayacak şekilde, Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uyumlu olarak belirlenen sınıflandırma sistemine göre hazırlanır. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN HAZIRLANMASI (5018 md 17) Kamu idareleri, stratejik planları ile Bütçe Hazırlama Rehberinde yer alan esaslar çerçevesinde, bütçe gelir ve gider tekliflerini gerekçeli olarak hazırlar ve yetkilileri tarafından imzalanmış olarak en geç Eylül ayı sonuna(*) kadar Maliye Bakanlığına gönderir. Kamu idarelerinin yatırım teklifleri, değerlendirilmek üzere aynı süre içinde Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına verilir. Bütçe teklifleri Maliye Bakanlığına verildikten sonra, kamu idarelerinin yetkilileriyle gider ve gelir teklifleri hakkında görüşmeler yapılabilir. * 659 sayılı KHK ile MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUN TASARISININ SUNULMASI (5018 md 18) Makroekonomik göstergeler ve bütçe büyüklüklerinin en geç Ekim ayının ilk haftası içinde Yüksek Planlama Kurulunda görüşülmesinden sonra, Maliye Bakanlığınca hazırlanan merkezî yönetim bütçe kanun tasarısı ile millî bütçe tahmin raporu, malî yıl başından en az yetmiş beş gün önce Bakanlar Kurulu tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUN TASARISININ SUNULMASI (5018 md 18) Merkezî yönetim bütçe kanun tasarısına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmesi sırasında dikkate alınmak üzere; a) Orta vadeli malî planı da içeren bütçe gerekçesi, b) Yıllık ekonomik rapor, c) Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri cetveli, d) Kamu borç yönetimi raporu, e) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin son iki yıla ait bütçe gerçekleşmeleri ile izleyen iki yıla ait gelir ve gider tahminleri, f) Mahallî idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının bütçe tahminleri, g) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.) h) Merkezî yönetim kapsamında olmayıp, merkezî yönetim bütçesinden yardım alan kamu idareleri ile diğer kurum ve kuruluşların listesi, eklenir. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Sayıştay ile Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bütçelerini Eylül ayı sonuna kadar doğrudan Türkiye Büyük Millet Meclisine, bir örneğini de Maliye Bakanlığına gönderirler. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUN TASARISININ GÖRÜŞÜLMESİ (5018 md 19) Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim bütçe kanun tasarısının metnini maddeler, gider ve gelir cetvellerini kamu idareleri itibarıyla görüşür ve bölümler halinde oylar. Merkezî yönetim bütçe kanunu malî yıl başından önce Resmî Gazetede yayımlanır. Kamu yatırım programı, merkezî yönetim bütçe kanununa uygun olarak Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanır ve anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on beş gün içinde Bakanlar Kurulu kararıyla Resmî Gazetede yayımlanır. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUN TASARISININ GÖRÜŞÜLMESİ (5018 md 19) Zorunlu nedenlerle merkezî yönetim bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe ödenekleri, bir önceki yıl bütçe başlangıç ödeneklerinin belirli bir oranı esas alınarak belirlenir. Geçici bütçe uygulaması altı ayı geçemez. Cari yıl bütçesinin yürürlüğe girmesiyle geçici bütçe uygulaması sona erer ve o tarihe kadar yapılan harcamalar ve girişilen yüklenmeler ile tahsil olunan gelirler cari yıl bütçesine dahil edilir. Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerindeki ödeneklerin yetersiz kalması halinde veya öngörülmeyen hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, karşılığı gelir gösterilmek kaydıyla, kanunla ek bütçe yapılabilir. BÜTÇE AKIŞ ŞEMASI Kasım Aralık TBMM görüşmeleri Eylül ayı ilk haftası sonu 17 Ekim Tasarı Orta Vadeli Program BK 15 Eylül Ekim ilk hafta YPK Eylül sonu 15 Eylül Orta Vadeli Mali Plan ????????????????? Bütçe Çağrısı ve Bütçe Hazırlama Rehberi MB YPK Teklif Yatırım Genelgesi ve Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Kalkınma Bakanlığı Görüşme BÜTÇENİN KANUNLAŞMA SÜRECİ ORTA VADELİ PROGRAM –BAKANLAR KURULU –EYLÜL İLK HAFTA SONU ORTA VADELİ MALİ PLAN- YÜKSEK PLAN. KUR.- 15 EYLÜL BÜTÇE ÇAĞRISI VE EKİ BÜTÇE HAZIRLAMA REHBERİ- MALİYE BAKANLIĞI-15 EYLÜL YATIRIM GENELGESİ VE YATIRIM PROGRAMI HAZIRLAMA REHBERİ-KALKINMA BAKANLIĞI- 15 EYLÜL BÜTÇELERİN İDARELER TARAFINDAN HAZIRLANMASI VE GÖNDERİLMESİ –EYLÜL SONU BÜTÇENİN KANUNLAŞMA SÜRECİ CARİ VE YATIRIM BÜTÇESİ ÜZERİNDE MALİYE BAKANLIĞI VE D.P.T DE GÖRÜŞÜLMESİ YÜKSEK PLANLAMA KURULU TOPLANTISI- EKİM AYININ İLK HAFTASI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN BAKANLAR KURULU TARAFINDAN T.B.M.M’SİNE SUNULMASI-MALİ YILBAŞINDAN EN AZ 75 GÜN ÖNCE PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNDA GÖRÜŞMELER- 55 GÜN GENEL KURULDA GÖRÜŞMELER 20 GÜN OYLAMA VE KABUL YAYINLANMA GENEL KURUL OYLAMA DÜZEYİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI MECLİSTE OYLAMA DÜZEYİ KURUMSAL FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA SINIFLANDIRMA AÇIKLAMA ÖDENEĞİ I II III IV I II III IV 18 BÜTÇE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI 01 GENEL KAMU HİZMETLERİ 02 SAVUNMA HİZMETLERİ 04 EKONOMİK İŞLER VE HİZMETLER MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNLARININ ŞEKLİ Merkezi Yönetim Bütçe Kanunları genel itibariyle metin ve bu metne bağlı cetvellerden oluşur. Metin kısmı; Gider gelir ve finansman, Bütçenin uygulanmasına ilişkin hükümler, Yatırım harcamaları ve fonlar, garanti sınırları ve borçlanma ile benzeri konulardaki hükümler yer alır. Önceki yıllarda kamu personelinin kadroları ve özlük haklarına ilişkin düzenlemelere 2013 ve 2014 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda yer verilmemiştir. 6512 SAYILI 2014 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNU Gider MADDE 1 (1) Bu Kanuna bağlı (A) işaretli cetvellerde gösterildiği üzere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli; a) (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine 428.396.493.000 Türk Lirası, b) (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idarelere 48.647.481.000 Türk Lirası, c) (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlara 3.003.844.000 Türk Lirası, ödenek verilmiştir. Gelir ve finansman MADDE 2 (1) Gelirler: Bu Kanuna bağlı (B) işaretli cetvellerde gösterildiği üzere, 5018 sayılı Kanuna ekli; a) (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçenin gelirleri 394.634.401.000 Türk Lirası, b) (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idarelerin gelirleri 7.222.934.000 Türk Lirası öz gelir, 41.928.551.000 Türk Lirası Hazine yardımı olmak üzere toplam 49.151.485.000 Türk Lirası, Gelir ve finansman MADDE 2 c) (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 2.984.186.000 Türk Lirası öz gelir, 19.658.000 Türk Lirası Hazine yardımı olmak üzere toplam 3.003.844.000 Türk Lirası, olarak tahmin edilmiştir. (2) Finansman: Bu Kanuna bağlı (F) işaretli cetvellerde gösterildiği üzere, 5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idarelerin net finansmanı 76.000.000 Türk Lirası olarak tahmin edilmiştir Denge MADDE 3 (1) 1 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ödenekler toplamı ile 2 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan tahmini gelirler toplamı arasındaki fark, net borçlanma ile karşılanır. Bağlı cetveller MADDE 4 (1) Bu Kanuna bağlı cetveller aşağıda gösterilmiştir: a) 1 inci madde ile verilen ödeneklerin dağılımı (A) b) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından ilgili mevzuata göre tahsiline devam olunacak gelirler (B) c) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelirlerine dayanak teşkil eden temel hükümler (C) ç) Bazı ödeneklerin kullanımına ve harcamalara ilişkin esaslar (E) d) 5018 sayılı Kanuna ekli (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan idare ve kurumların nakit imkânları ile bu imkânlardan harcanması öngörülen tutarlar (F) Bağlı cetveller MADDE 4 e) 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca verilecek gündelik ve tazminat tutarları (H) f) Çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelere göre bütçe kanununda gösterilmesi gereken parasal ve diğer sınırlar (İ) g) Ek ders, konferans ve fazla çalışma ücretleri ile diğer ücret ödemelerinin tutarları (K) ğ) 11/8/1982 tarihli ve 2698 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Okul Pansiyonları Kanununun 3 üncü maddesi gereğince Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yönetilen okul pansiyonlarının öğrencilerinden alınacak pansiyon ücretleri (M) Bağlı cetveller MADDE 4 h) 7/6/1939 tarihli ve 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu uyarınca milli müdafaa mükellefiyeti yoluyla alınacak hayvanların alım değerleri (O) ı) 3634 sayılı Kanun uyarınca milli müdafaa mükellefiyeti yoluyla alınacak motorlu taşıtların ortalama alım değerleri ile günlük kira bedelleri (P) i) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinin yıl içinde edinebilecekleri taşıtların cinsi, adedi, hangi hizmette kullanılacağı ve kaynağı ile 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi kurumların yıl içinde satın alacakları taşıtların azami satın alma bedelleri (T) j) Kanunlar ve kararnamelerle bağlanmış vatani hizmet aylıkları (V). Gerektiğinde kullanılabilecek ödenekler MADDE 5 1) Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği: Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerine konulan ödeneklerin yetmeyeceği anlaşıldığı takdirde, ilgili mevzuatının gerektirdiği giderler için “Personel Giderleri” ve “Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri” ile ilgili mevcut veya yeni açılacak tertiplere, Maliye Bakanlığı bütçesinin 12.01.31.00-01.1.2.00-109.1 tertibinde yer alan ödenekten aktarma yapmaya, (2) Yedek Ödenek: Maliye Bakanlığı bütçesinin 12.01.31.00-01.1.2.00-1-09.6 tertibinde yer alan ödenekten, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerinde mevcut veya yeni açılacak (01), (02), (03), (05) ve (08) ekonomik kodlarını içeren tertipler ile çok acil ve zorunlu hâllerde (06) ve (07) ekonomik kodlarını içeren tertiplere aktarma yapmaya, Gerektiğinde kullanılabilecek ödenekler MADDE 5 (3) Yatırımları Hızlandırma Ödeneği: Maliye Bakanlığı bütçesinin 12.01.31.00-01.1.2.00-1-09.3 tertibinde yer alan ödenekten, 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar esaslarına uyularak, 2014 Yılı Yatırım Programının uygulama durumuna göre gerektiğinde öncelikli sektörlerde yer alan yatırımların hızlandırılması veya yılı içinde gelişen şartlara göre öncelikli sektör ve alt sektörlerde yer alan ve programa yeni alınması gereken projelere ödenek tahsisi veya ödeneklerinin artırılmasında kullanılmak üzere genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin projelerine ilişkin mevcut veya yeni açılacak tertiplere aktarma yapmaya, (4) Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği: Maliye Bakanlığı bütçesinin 12.01.31.00-01.1.2.00-1-09.5 tertibinde yer alan ödeneği, yatırım nitelikli giderler açısından yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmek kaydıyla genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin her türlü doğal afet giderlerini karşılamak amacıyla mevcut veya yeni açılacak tertiplerine aktarmaya, Maliye Bakanı yetkilidir. Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri MADDE 6 (1) a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerinin “Personel Giderleri” ile “Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri” tertiplerinde yer alan ödenekleri, Maliye Bakanlığı bütçesinin “Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği” ile gerektiğinde “Yedek Ödenek” tertibine; diğer ekonomik kodlara ilişkin tertiplerde yer alan ödenekleri ise 5018 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın Maliye Bakanlığı bütçesinin “Yedek Ödenek” tertibine aktarmaya, Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri MADDE 6 b) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinden, hizmeti yaptıracak olan kamu idaresinin isteği üzerine bütçesinden yıl içinde hizmeti yürütecek olan idarenin bütçesine, fonksiyonel sınıflandırma ayrımına bakılmaksızın ödenek aktarmaya ve bu konuda gerekli işlemleri yapmaya, c) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karara uygun olarak yılı yatırım programında değişiklik yapılması hâlinde, değişiklik konusu projelere ait ödeneklerle ilgili kurumlar arası aktarmaya, ç) Kamu idarelerinin yeniden teşkilatlanması sonucu, bütçe kanunlarının uygulanması ve kesin hesapların hazırlanması ile ilgili olarak gerekli görülen her türlü bütçe ve muhasebe işlemleri için gerekli düzenlemeleri yapmaya, Maliye Bakanı yetkilidir. Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri MADDE 6 (2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yüzde 20’sine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Bu idarelerin yüzde 20’yi geçen diğer her türlü kurum içi aktarmalarını yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir. 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karara uygun olarak 2014 Yılı Yatırım Programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projelerde değişiklik yapılması hâlinde bu değişikliğin gerektirdiği tertipler arası ödenek aktarması işlemlerinin tamamı 5018 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın idarelerce yapılır. Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri MADDE 6 (3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yaptıracağı işlere ilişkin ödeneklerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesine aktarmaya yetkilidir. Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri MADDE 6 (4) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 34 üncü maddesi kapsamında yaptıracakları her türlü yatırım, yapım, bakım, onarım ve yardım işlerine ilişkin ödeneklerini İçişleri Bakanlığı bütçesine aktarmaya yetkilidir. Merkezi yönetim kapsamındaki diğer kamu idareleri ise bu kapsamdaki kaynak transferlerini tahakkuk işlemi ile gerçekleştirir. Bu maddedeki diğer bentler (5-6-7) başka idarelerle ilgili olduğu için slayta alınmamıştır. Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 (1) 5018 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri; a) Arızi nitelikteki işleriyle sınırlı kalmak koşuluyla yıl içinde bir ayı aşmayan sürelerle hizmet satın alınacak veya çalıştırılacak kişilere yapılacak ödemeleri, b) İlgili mevzuatı uyarınca kısmi zamanlı hizmet satın alınan kişilere yapılacak ödemeleri, c) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun 25 inci maddesi gereğince aday, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere yapılacak ödemeleri, Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 ç) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası gereğince çalıştırılan geçici personele yapılacak ödemeleri, bütçelerinin (01.4) ekonomik kodunda yer alan ödenekleri aşmayacak şekilde yaparlar ve söz konusu ekonomik kodu içeren tertiplere ödenek eklenemez, bütçelerin başka tertiplerinden (bu ekonomik kodu içeren tertiplerin kendi arasındaki aktarmalar ile 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında yapılan aktarmalar hariç) ödenek aktarılamaz ve ödenek üstü harcama yapılamaz. Ancak, özelleştirme uygulamaları nedeniyle iş akitleri feshedilenlerden 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası hükmü çerçevesinde anılan kamu idarelerinde istihdam edilecek personel ile bu ekonomik kodu içeren tertiplerden yapılması gereken akademik jüri ücreti ödemeleri için gerekli olan tutarları ilgili tertiplere aktarmaya Maliye Bakanı yetkilidir Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 (2) Bu Kanuna bağlı (T) işaretli cetvelde yer alan taşıtlar, ancak çok acil ve zorunlu hâllere münhasır olmak kaydıyla ilgili bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile edinilebilir. Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 (3) 5018 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri, sürekli işçileri ile 4/4/2007 tarihli ve 5620 sayılı Kanuna göre çalıştıracakları geçici işçileri, bütçelerinin (01.3) ile (02.3) ekonomik kodlarını içeren tertiplerde yer alan ödenekleri aşmayacak sayı ve/veya süreyle istihdam edebilirler. Bu işçilerle ilgili toplu iş sözleşmelerinden doğacak yükümlülükler, ihbar ve kıdem tazminatı ödemeleri, asgari ücret ve sigorta prim artışı nedeniyle meydana gelecek ödenek noksanlıkları Maliye Bakanlığı bütçesinin “Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği” ile “Yedek Ödenek” tertiplerinde yer alan ödeneklerden aktarma yapılmak suretiyle karşılanabilir. Bu fıkrada belirtilen ekonomik kodlara bu durumlar dışında (söz konusu ekonomik kodlar arasındaki aktarmalar ile bu kodlar için birimler arası aktarmalar hariç) hiçbir şekilde ödenek aktarması yapılamayacağı gibi bütçenin başka tertiplerinden işçi ücreti ve fazla süreli çalışma ve/veya fazla çalışma ücreti de ödenemez. Bu fıkradaki ödenek aktarmasına ilişkin kısıtlamalar, kendi bütçe tertiplerinden aktarma yapılması koşuluyla TÜBİTAK için uygulanmaz. Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 (4) 5018 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinin harcama yetkilileri, sürekli işçiler ile 5620 sayılı Kanuna göre çalıştıracakları geçici işçilerin fazla çalışmaları karşılığı öngörülen ödeneğe göre iş programlarını yapmak, bu ödeneği aşacak şekilde fazla süreli çalışma ve/veya fazla çalışma yaptırmamak ve ertesi yıla fazla süreli çalışma ve/veya fazla çalışmadan dolayı borç bıraktırmamakla yükümlüdürler. Deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetler nedeniyle yürürlüğe konulacak Bakanlar Kurulu kararları uyarınca yaptırılacak fazla çalışmalar ile fazla çalışma ücret ödemelerine ilişkin ilama bağlı borçlar için yapılacak aktarmalar hariç fazla süreli çalışma ve/veya fazla çalışma ücret ödemeleri için hiçbir şekilde ödenek aktarması yapılamaz. Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 (5) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler tarafından uluslararası anlaşma, kanun ve kararnameler gereği üye olunan uluslararası kuruluşlar dışındaki uluslararası kuruluşlara, gerekli ödeneğin temini hususunda Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmadan üye olunamaz ve katılma payı ile üyelik aidatı adı altında herhangi bir ödeme yapılamaz. (6) Ekonomi Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının uluslararası anlaşma, kanun ve kararnamelerle Türkiye Cumhuriyeti adına üye olduğu uluslararası kuruluşlara ilişkin işlemlerine (katılma payı ödemeleri dâhil) beşinci fıkra hükmü uygulanmaz. Mali kontrole ilişkin hükümler MADDE 8 (7) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince işletilen eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, çocuk bakımevi, kreş, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin giderleri, münhasıran bu tesislerin işletilmesinden elde edilen gelirlerden karşılanır. Bu yerlerde, merkezi yönetim bütçesi ile döner sermaye ve fonlardan ücret ödenmek üzere 2014 yılında ilk defa istihdam edilecek yeni personel görevlendirilmez. Yatırım harcamaları MADDE 9 (1) 2014 Yılı Yatırım Programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projeler dışında herhangi bir projeye harcama yapılamaz. Bu cetvellerde yer alan projeler ile ödeneği toplu olarak verilmiş projeler kapsamındaki yıllara sarî işlere (kurulu gücü 500 MW üzerinde olan baraj ve HES projeleri, Gebze-Haydarpaşa, Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının İyileştirilmesi ve Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi İnşaatı Projesi, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca gerçekleştirilecek şehir içi raylı ulaşım sistemleri ve metro yapım projeleri ile diğer demiryolu yapımı ve çeken araç projeleri hariç) 2014 yılında başlanabilmesi için proje veya işin 2014 yılı yatırım ödeneği, proje maliyetinin yüzde 10’undan az olamaz. Bu oranın altında kalan proje ve işler için gerektiğinde projeler 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar esaslarına uyulmak ve öncelikle kurumların yatırım ödenekleri içinde kalmak suretiyle revize edilebilir. Yatırım harcamaları MADDE 9 (2) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, yatırım programında ödenekleri toplu olarak verilmiş yıllık projelerinden makine-teçhizat, büyük onarım, idame-yenileme, tamamlama ile bilgisayar yazılımı ve donanımı projelerinin detay programları ile alt projeleri itibarıyla tadat edilen ve edilmeyen toplulaştırılmış projeler ile ilgili işlemlerde 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar esasları uygulanır. (3) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerine yatırım projeleri ile ilgili olarak yapılacak ödenek ekleme, devir ve aktarma işlemleri 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Kararda yer alan usul ve esaslara göre yatırım programı ile ilişkilendirilir. (4) 2014 Yılı Yatırım Programına ek yatırım cetvellerinde yıl içinde yapılması zorunlu değişiklikler için 2014 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Kararda yer alan usullere uyulur. Mahallî idarelere ilişkin işlemler MADDE 10 Fonlara ilişkin işlemler MADDE 11 Hazine garantili imkân ve dış borcun ikraz limiti ile borç üstlenim taahhüt limiti ve borçlanmaya ilişkin işlemler MADDE 12 Gelir ve giderlere ilişkin diğer hükümler MADDE 13 Yürürlük MADDE 14 ‒ (1) Bu Kanun 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girer Yürütme MADDE 15 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 4. Özel bütçeli idarelere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçelerinin ilgili tertiplerinden bu idarelerin nakit ihtiyaçları dikkate alınarak yapılacak Hazine yardımı tahakkukları, Hazine yardımı ödeneğinin bulunduğu kamu idarelerinin ödemelerini yapan merkez muhasebe birimlerince ödenir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 25. İlgili mevzuatı uyarınca lisansüstü eğitim amacıyla yurt dışına gönderilenlerin yurt dışında katıldıkları zorunlu yabancı dil kurslarının, sömestre esasına göre olması halinde bir sömestre, sömestre esasının bulunmadığı hallerde 3 aya kadar olan giderleri kurum bütçesinin ilgili tertibinden karşılanır. 26. Yurt dışı sürekli veya geçici görev yolculuğunun zorunlu kıldığı belge ve işlem giderleri, çalışma ve toplantının gerektirdiği kaydiye, aidat ve gidere katılma gibi ödemeler idare bütçelerinin ilgili tertiplerinden ödenir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 28. Bütçelerin diğer tertiplerinin esas giderlerine ilişkin olarak ödenen sigorta giderleri dışında Devlet mallarının sigorta edilmemesi esastır. Ancak; a) Yanıcı, patlayıcı maddeler, gemi, uçak, helikopter ve ilaç depolama yerlerinin sigorta giderleri, b) Dış ülkelerdeki Devlete ait temsilcilik binaları ile Devlete ait eşyanın ve kira ile tutulan bina için yapılan sözleşmede sigorta zorunluluğu varsa kiralık binanın, Türk mülkiyetinde olan veya kira ile tutulan yerlerde organizatör şirket tarafından sigorta zorunluluğu konulmuşsa söz konusu yerlerin sigorta giderleri, 2014 E Cetveli Bazı Hükümler c) Dış kuruluşlarla ilgili olarak taşıt sigortası (misyon şefinin uygun gördüğü hallerde tam kasko) giderleri, ç) Belgelerine göre ayrılması mümkün olmayan sigorta ve navlun giderleri, d) Belediyelere ait itfaiye ve ambulans araçlarının kasko sigortası giderleri, e) Sondaj ve jeofizik çalışmaları kapsamında fiilen arazide veya denizde kullanılan özel amaçlı araç ve ekipmanların sigorta giderleri, bütçelerinin ilgili tertiplerinden, ……. Devamı Sağlık Bakanlığı ve TSK ile ilgili 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 29. İlgili kanunlarda değişiklik yapılıncaya kadar, 657 sayılı Kanun ile 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi olup yurt dışı kadrolara sürekli görevle atanan personel tarafından, temsil yönü ve nitelikleri itibarıyla ilgili bakanlığın teklifi üzerine kiralanan konutların mefruşat, elektrik, su, gaz, telefon, garaj ve genel giderleri (zorunlu nedenlerle möbleli kiralama yapılması durumunda mobilya bedelinin kira bedelinden ayrı olarak gösterilip gösterilmediğine bakılmaksızın ödenen kira bedelinin ayrıca yüzde 20’si) hariç tutulmak suretiyle bulunan kira bedelinin, memurun emsal katsayılarına göre belirlenen net ödemelerinin yüzde 25’ini aşması halinde aşan kısmın Maliye Bakanlığınca uygun görülecek tutarları bütçelerin ilgili tertiplerinden ödenir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 30. a) Kurumların üst yönetim görevlileri, ilgili mevzuatına göre mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınanlar (özel kanunları uyarınca bu mesleklere ait kadrolarına atananlar dahil) ve 5018 sayılı Kanuna göre atanan iç denetçilerden normal çalışma saatleri dışında veya tatil günlerinde yabancı dil kursuna katılmaları ilgili veya bağlı bulunulan bakanın onayıyla uygun görülenlerin yurt içinde yerli veya yabancı dernek, vakıf veya kuruluşlarca açılan ve yeterlilikleri Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilenler ile üniversitelerin açmış olduğu dil kursları için ödenecek ders ücretlerinin, 2014 E Cetveli Bazı Hükümler b) Mesleki eğitim ve uzmanlık programlarına devam için ön koşul olan yabancı dil kursları için ödenecek ders ücretlerinin, c) Türk Silahlı Kuvvetlerinin yurtdışı kadrolarına görevlendirilmek maksadıyla, Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek dillerde, 120 kişiyi geçmemek üzere yabancı dil kurslarına gönderilecekler için ödenecek ders ücretlerinin, yüzde 60’ı gelir vergisi tevkifatı yapılmaksızın kurum bütçesinin ilgili tertibinden ödenir. Bu kapsamda, daha önceki yıllardaki kurs süreleri de dahil olmak üzere en çok dokuz aya kadar ödeme yapılabilir. Kurumlarca hizmet satın alımı suretiyle yürütülen yabancı dil kurslarından yararlanacakların kapsamı, yararlanma süresi ve ücretleri hakkında da aynı esaslar uygulanır. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 31. a) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen bilimsel nitelikli toplantılara katılmaları kurumlarınca gerekli görülenlerin katılma giderleri ve ilgili bakan veya yetki verdiği makamın onayıyla isim ve unvanları belirlenen kurum personelinin unvanı ve gördüğü hizmet ile doğrudan ilgisi bulunan kurslara katılmasına ilişkin kurs giderleri, kurum bütçesinin ilgili tertibinden ödenir. b) Türk Silahlı Kuvvetlerinin eğitim ihtiyaçları nedeniyle uluslararası kuruluşlardan temin edilen eğiticiler ile ihtisas sahibi yabancı eğiticilere ödenecek ücret, Milli Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca müştereken belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde ilgili kurum bütçesinden ödenir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 33. Aşağıda yer alan her bir alım için ihtiyacın nereden ve hangi usulle temin edileceğine bakılmaksızın vergiler dahil olmak üzere; a) Menkul mal alımlarında 20.000 Türk Lirasını, b) Gayrimaddi hak alımlarında 16.000 Türk Lirasını, c) Menkul malların bakım ve onarımlarında 20.000 Türk Lirasını, d) Gayrimenkullerin bakım ve onarımlarında 48.000 Türk Lirasını, aşan tutarlar “(03) Mal ve Hizmet Alım Giderleri” tertiplerinden ödenemez. “(06) Sermaye Giderleri”ne ilişkin olarak yukarıdaki limitlerin uygulanmasında toplam proje ödeneği esas alınır. 34. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca, zorunlu ihtiyaç hallerinde ve ancak Başbakanlığın izni ile konut satın alınabilir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 36. 657 sayılı Kanunun 212 nci maddesine dayanılarak hazırlanan ve 19/11/1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 4 üncü maddesi uyarınca yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere kurum bütçelerinden yapılan yemek yardımı Ankara, İstanbul ve İzmir illerinin büyükşehir belediyesi sınırları içinde görev yapan personel için yemek maliyetlerinin azami üçte ikisi olarak uygulanabilir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 46. 5018 sayılı Kanunun 66 ncı maddesi uyarınca kurulan İç Denetim Koordinasyon Kurulunun her türlü gideri, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü bütçesinin ilgili tertiplerinden karşılanır. İdare bütçelerinde iç denetim hizmetleri için tefrik edilen ödeneklerin harcama yetkisi, İç Denetim Birimi Başkanlığı kurulan idarelerde iç denetim birimi başkanı tarafından kullanılır. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 47. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerinin “03.4.2.01-Beyiye Aidatları” ile “03.4.2.04Mahkeme Harç ve Giderleri” ekonomik kodlarından yapılması gereken giderler, ödenek gönderme belgesi aranmaksızın muhasebe yetkilileri tarafından ödenir ve gerekli ödenek ilgili kurum tarafından Maliye Bakanlığı bütçesinin “12.01.31.00-01.1.2.66-1-09.9-Özellikli Giderleri Karşılama Ödeneği” tertibinden talep edilir. 55. Maliye Bakanlığı bütçesinin 12.01.31.00-01.1.2.65-1-09.9 tertibinde yer alan ödenekten, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin ilama bağlı borçlarını karşılamak amacıyla gerektiğinde kuruluş bütçelerinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine aktarma yapmaya ve bu tertipte yer alan ödeneğin bir katına kadar ödenek eklemeye Maliye Bakanı yetkilidir. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 56. Maliye Bakanlığı bütçesinin 12.01.31.00-01.1.2.66-1-09.9 tertibinde yer alan ödenekten, mahkeme harç ve giderleri, belirli satış aidatı ile oranı kanunla saptanmış ödenti ve ikramiyeleri karşılamak amacıyla genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine aktarma yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir. 63. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin Kamu İşverenleri Sendikalarına ödemeleri gereken 2014 yılına ait üyelik aidatları, Maliye Bakanlığı bütçesinde yer alan tertipten ödenir. Yapılacak ödemeler, tertibinde yer alan ödenek tutarıyla sınırlı olup, bu tertibe bütçenin diğer tertiplerinden hiçbir şekilde aktarma yapılamaz. 2014 E Cetveli Bazı Hükümler 73. Türkiye-Avrupa Birliği mali iş birliği kapsamında sağlanacak mali imkânların karşılığı olarak ilgili idare bütçelerinde (05), (06) ve (07) ekonomik kodlarını içeren tertiplerde yer alan tutarlar harcama yetkililerince Ulusal Fona aktarılır. Ancak proje sözleşme bütçesinde yer almamakla birlikte projenin amacına ulaşması için gerekli olan ve sözleşme bütçesinin yüzde 15’ini aşmayan tutarlar ile Türkiye-Avrupa Birliği mali işbirliği kapsamındaki program ve projeler için Avrupa Komisyonunun finansman kararını durdurması, geri çekmesi veya projelerin uygun harcama dönemi dışına sarkması durumunda, sözleşmelerin tamamlanması için gerekli olan tutarlar için ihtiyaç duyulacak ilave finansman, idarenin talebi ve ilgili sözleşme makamının onayı üzerine harcama yetkilisinin Ulusal Fona bu amaçla aktaracağı tutarlardan karşılanır. H CETVELİ 10/2/1954 TARİHLİ VE 6245 SAYILI HARCIRAH KANUNU HÜKÜMLERİ UYARINCA VERİLECEK GÜNDELİK VE TAZMİNAT TUTARLARI GÜNDELİK MİKTARI (TL) I- Yurt İçinde Verilecek Gündelikler (Madde : 33) a) A- b) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başbakan 53,50 Anayasa Mahkemesi Başkanı, Genelkurmay Başkanı, Bakanlar, Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Başbakanlık Müsteşarı, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Orgeneraller, Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Sayıştay Başkanları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Diyanet İşleri ve Yükseköğretim Kurulu Başkanları 48,50 B- Memur ve Hizmetlilerden; a) Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar (1) 40,50 b) Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 37,50 c) Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 35,00 d) Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar 31,00 e) Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar 30,00 (1) * II- 6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre verilecek gündeliklerin hesabında bu tutar esas alınır. 6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) ve (d) fıkralarına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında, gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı esas alınır. Arazi Üzerinde Çalışanlara Verilecek Tazminatlar (Madde 50) 50 nci Maddenin 1, 2, 3, 4 ve 5 inci Bentlerinde Yer Alan Personel : a) Kadro derecesi 1-4 olanlar 12,00 b) Kadro derecesi 5-15 olanlar 11,50 Bu tazminattan yararlananlardan; 1) Memuriyet mahalli dışındaki çalışma alanlarında hizmet görenler ile 24.2.1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun uygulamasında çalışan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü personeline yukarıda yazılı miktarların yarısı ek olarak ödenir. 2) Bu çalışmaları dolayısıyla arazide, şantiyede veya gemilerde geceleyenlere bu suretle bulunacak miktarın yarısı ek olarak ayrıca ANALİTİK KOD YAPISI KURUMSAL I II III IV 00 00 00 00 FONKSİYONEL FİN. EKONOMİK I II III IV I I 00 0 0 00 0 00 II III IV 0 0 00 ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI KURUMSAL SINIFLANDIRMA ÇÖZÜM ANAHTARI KURUMSAL FONKSİYONEL FİN. EKONOMİK I II III IV I II III IV I I 18 01 00 23 01 3 2 1 01 1 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarlık Strateji Geliştirme Başkanlığı Genel Kamu Hizmetleri Genel Hizmetler Genel Planlama ve İstatistik Hizmetleri Genel Bütçeli İdareler Personel Giderleri Memurlar Temel Maaşlar Temel Maaşlar 00 II III IV 1 01 UYGULAMA VE YAŞANAN SORUNLAR AYRINTILI HARCAMA PROGRAMI Merkezi Yönetim Bütçe Kanunları ile verilen ödeneklerin kullanım zamanlarının planlanmasıdır. En sık görülen sorun planlamada yaşanan belirsizlikler AHP de yapılan revizelerle giderilebilir YATIRIM ALT DETAY ONAYI Yatırım Programına alınmış projelerin alt detaylarının onayla belirlenmesidir. En sık yaşanan sorun projelendirme aşamasında yaşanan belirsizliklerin yatırım alt detayına yansımasıdır. Projelerin yazım aşamasında projenin her aşamasının düşünülerek detaylandırılması. Proje hazırlayıcılarıuygulayıcıları ve gerçekleştirme görevlileri arasında koordinasyonun sağlanması. YILLIK YATIRIM DEĞERLENDİRME RAPORU Önceki yıl yatırım projelerinin raporlanmasıdır. En sık yaşanan sorun projelerin amaç ve hedeflerle ilişkilendirilememesi, projelerde düşük gerçekleşme oranları raporlarda gerekli saydamlığın sağlanamaması. Projelere zamanında başlanmaması. İhale süreçlerinde gelişebilecek olumsuzluklar için tedbir alınmaması, uygulayıcılar ile raporlayıcılar arasında koordinasyon eksikliği. KESİNHESABIN HAZIRLANMASI Önceki yıl bütçe ödeneklerinin gerçekleşme düzeylerinin raporlanmasıdır. En sık gözlenen sorunlar düşük ödenek miktarları, doğrudan temin ve pazarlık yöntemlerinin sık kullanılması bu yöntemlerde izin sıkıntısı. Yıl içerisinde ödenek – gerçekleşme takiplerinin yeterince yapılmaması, serbest ödeneklerin bulunmaması nedeniyle alım yapılmaması, gerçekleşme düzeylerinin düşük kalması. AKTARMA İŞLEMLERİ Bir tertipteki ödeneğin çeşitli nedenlerle yeterli gelmemesi durumunda kurum içinden veya Maliye Bakanlığı yedek ödenek tertiplerinden ödenek aktarılması işlemidir. En sık karşılaşılan sorunlar; Taleplerin geç iletilmesi, gerekçelerin detaylı olarak açıklanamaması, maliyetlerin yüzeysel yapılması. İhtiyaçlar ortaya çıktığında iletilmesi, hazırlanması maliyetlerin detaylandırılması. gerekçelerin iyi NAKİT PLANLAMASI Harcama Birimince yapılacak ödemelerin üç aylık planlanmasıdır. Taleplerin geç yapılması ve eksik hesaplanması. Taleplerin en geç her ayın 20 sine kadar gönderilmesi ve aylık ödemelerin iyi hesaplanması gerekiyorsa belirsizlik durumunda bir miktar yüksek talepte bulunulması. BÜTÇE HAZIRLIK Uygulamada karşılaşılan sorunlar; Hazırlama sürecinin çok kısa olması, Tavan ödeneklerin yetersizliği, Bütçe ile stratejik plan ve performans programı ilişkisinin yeterince kurulamaması, İhtiyaçların iyi belirlenememesi Bütçe tekliflerinin sürekli değiştirilmesi, Rehberlerde belirtilen hususlara dikkat edilmemesi, Bütçe hazırlama sürecinde ertelenmiş cari yıl işlemlerinin artması. TEŞEKKÜRLER YÜCEL GÜRLER ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI MALİ HİZMETLER UZMANI 296 64 50 [email protected]