harcama süreci - Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı

İstanbul Teknik Üniversitesi
Şubat 2006
5018 SAYILI
KAMU MALİ YÖNETİMİ VE
KONTROL KANUNU
KANUNUN AMACI
Kamu mali yönetiminin yapısını ve işleyişini,
Kamu bütçelerinin hazırlanmasını ve
uygulanmasını,
Tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesini,
raporlanmasını ve
Mali kontrolü
düzenlemektir.
KANUNUN KAPSAMI
Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri


Genel bütçeli idareler
Özel bütçeli idareler
Sosyal güvenlik kurumları ve
Mahalli idarelerin
mali yönetim ve kontrolünü kapsar. Kamu
idarelerinin tümü bu Kanun kapsamına alınmış
bulunmaktadır.
KAMU KAYNAĞININ KULLANILMASININ
GENEL ESASLARI
Mali Saydamlık


Kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında
denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu
zamanında bilgilendirilir.
Mali disiplinin sağlanması kaynağın stratejik
önceliklere göre dağıtılması ve etkin kullanılması
gibi temel bütçesel sonuçların sağlanmasında mali
saydamlık önemli bir araçtır.
KAMU KAYNAĞININ KULLANILMASININ
GENEL ESASLARI
Hesap verme sorumluluğu


Hesap verme sorumluluğu kamu kaynağını kullanan
kişi ve kurumların bu kaynağı etkin ve doğru
kullanımını sağlayan temel mekanizmalardan biridir.
Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve
kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar kamu
kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka
uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından,
muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve
kötüye kullanılmaması için gerekli tedbirlerin
alınmasından sorumlu kılınmıştır.
KAMU KAYNAĞININ KULLANILMASININ
GENEL ESASLARI
Stratejik planlama ve performans bütçeleme

Kamu idareleri kalkınma planları ve programlarında
belirlenen ilkeler doğrultusunda misyon ve
vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve
ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını
önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda
ölçmek suretiyle katılımcı yöntemlerle stratejik plan
hazırlamakla yetkili kılınmıştır.
HESAP VERME SORUMLULUĞU
(Genel ve Özel Bütçeli İdareler ile Sosyal Güvenlik Kurumlarında)
TBMM
BAŞBAKAN
Bakan
Üst yönetici
Harcama Yetkilisi
Gerçekleştirme Görevlileri
ÜST YÖNETİCİLER
İdarelerin bütçelerinin ve stratejik planlarının kalkınma
planına uygunluğundan,
Sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik
ve verimli kullanılmasından,
Mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin
gözetilmesinden
bakana karşı sorumludurlar.
Bu sorumluluğun gereklerini;
Harcama yetkilileri
Mali hizmetler birimi ve
İç denetçiler
aracılığıyla yerine getirirler.
KANUNDA BÜTÇE TÜRLERİ
Merkezi Yönetim Bütçesi



Genel bütçe
Özel bütçe (Üniversiteler özel bütçeli kamu
idareleridir.)
Düzenleyici ve denetleyici kurum bütçesi
Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesi
Mahalli İdare Bütçesi
BÜTÇE HAZIRLIK SÜRECİ
Orta vadeli program
Temel ekonomik büyüklükler belirlenir.
Orta vadeli mali program
Kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını
içerir.
Bütçe teklifinin alınması
Bütçe tasarısının oluşturulması
Bütçenin kanunlaşması
ÖZEL BÜTÇELİ KAMU İDARELERİ
Özel bütçeli kamu idarelerinin;
Gider tahminleri A cetvelinde
Gelir tahminleri B cetvelinde
Finansman
F cetvelinde
gösterilir.
GİDER = GELİR
+ FİNANSMAN
GELİR = ÖZGELİR + HAZİNE YARDIMI
şeklinde hesaplanır.
BÜTÇENİN UYGULANMASI
Ayrıntılı Finansman Programı
-Özel bütçeli idareler ayrıntılı finansman
programı hazırlarlar ve harcamalar bu
programa uygun olarak yapılır.
- Ayrıntılı finansman programı ile özel bütçeli
idarelerin harcama programlarının yanı sıra
gelir akışları ve finansman durumlarını da
programlamaları sağlanmaktadır.
AYRINTILI FİNANSMAN PROGRAMI
- Uygulama -
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan AHP ve AFP
uygulamasıyla ilgili Bütçe Uygulama Talimatı ile başlar.
Kurumlar bu doğrultuda, harcama, gelir ve net finansman
kullanımlarını gösteren sistem kayıtlarını oluşturur.
Bunların icmalinden oluşan Ayrıntılı Finansman Programlarını
Bakanlığa gönderir.
Uzmanlar gerekli incelemeyi yaptıktan sonra AFP onayı
oluşturulur.
Kurumlar tertip düzeyindeki detay kayıtlarını vize edilen
AFP’lere uygun hale getirip onaylar.
HARCAMA SÜRECİ
Harcama yetkilisi; bütçe ile ödenek tahsis edilen
harcama biriminin en üst yöneticisidir.
Analitik bütçe sınıflandırmasının üçüncü ve
dördüncü düzeyinde yer alan birimler bütçe ile
ödenek tahsis edilen harcama birimlerini, bu
birimlerin üst yöneticileri ise harcama yetkililerini
ifade etmektedir.
Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenek
kadar harcama yapabilir.
Harcama süreci harcama yetkilisinin harcama
talimatı vermesiyle başlar.
HARCAMA TALİMATI
Hizmet gerekçesi
Yapılacak işin konusu ve tutarı,süresi
Kullanılabilir ödeneği
Gerçekleştirme usulü
Gerçekleştirme ile görevli olanlara
ilişkin bilgilerin yer aldığı belgedir.
HARCAMA YETKİLİLERİ
Harcama Talimatının;
Bütçe ilke ve esaslarına
Kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer
mevzuata uygun olmasından
Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli
kullanılmasından,
Bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken
diğer işlemlerden
sorumludur.
GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİLERİ
Harcama talimatı üzerine;
İşin yaptırılması,
Mal ve hizmetin alınması
Teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması
Belgelendirilmesi ve
Ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması
görevini yürütenler, gerçekleştirme görevlileridir.
Gerçekleştirme görevlileri yapmaları gereken iş
ve işlemlerden sorumludurlar.
MUHASEBE YETKİLİLERİ
Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında ödeme
emri belgeleri ve eki belgeler üzerinde;
 Yetkililerin imzasını,
 Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan
belgelerin tamam olmasını,
 Maddi hata bulunup bulunmadığını,
 Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri
kontrol etmekle yükümlüdür. Muhasebe
yetkilileri, ilgili mevzuatında düzenlenmiş
belgeler dışında belge arayamaz.
MUHASEBE YETKİLİLERİ
Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata veya
eksiklikler bulunması halinde ödeme yapamaz.
Belgeleri eksik veya hatalı olan ödeme emri
belgelerini düzeltilmek veya tamamlamak üzere
en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte
harcama yetkilisine yazılı olarak gönderir.
Hataların düzeltilmesi halinde ödeme işlemi
gerçekleştirilir.
HARCAMA YETKİSİNİN DEVRİ
Merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu yetkilerini
yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik
olarak bir alt kademedeki yöneticilere kısmen veya
tamamen devredebilirler.
Ancak her bir harcama işlemi itibariyle mal ve hizmet
alımlarında 250.000,- YTL, yapım işlerinde 1.000.000,YTL’yi aşan harcamalara ilişkin harcama yetkisi hiçbir
şekilde devredilemez.
Harcama yetkisi; devredilen yetkinin sınırları açıkça
belirtilerek yazılı olarak yapılmak zorundadır.Bu
şartlara uygun olarak yapılan yetki devri ve bu yetkinin
geri alınması;
HARCAMA YETKİSİNİN DEVRİ
Üst Yöneticiye
 Mali Hizmetler Birimi (Strateji Geliştirme
Daire Başkanlığına)
 Muhasebe yetkilisine
yazılı olarak bildirilir.
Harcama yetkisinin devredilmesi yetkiyi
devredenin idari sorumluluğunu ortadan
kaldırmaz.

FAALİYET RAPORLARI
Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde;
bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama
yetkililerince her yıl birim faaliyet raporu
hazırlanır.
Mali hizmetler birimi, bu birim faaliyet raporlarını
esas alarak Üniversitenin faaliyet raporunu
hazırlar ve üst yöneticiye sunar. Üst yönetici
tarafından bu faaliyet raporu Sayıştay ve Maliye
Bakanlığına gönderilir ve ayrıca bu rapor
kamuoyuna açıklanır.
FAALİYET RAPORLARI
Harcama Yetkilileri, her yıl iş ve işlemlerinin amaçlara,
iyi mali yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve
mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirilebilirliğini
içeren iç kontrol güvence beyanını düzenleyerek, idare
faaliyet raporlarına eklerler.
Merkezi yönetim kapsamındaki idareler ile sosyal
güvenlik kurumlarının bir mali yıldaki faaliyet sonuçları
Maliye Bakanlığınca Genel Faaliyet Raporunda
gösterilir.
Maliye Bakanlığı, genel faaliyet raporunu kamuoyuna
açıklar ve bir örneğini Sayıştay’a gönderir.
FAALİYET RAPORLARI
İDARE
Merkezi Yönetim
Kapsamındaki Kamu
İdareleri
Maliye Bakanlığı
RAPOR TÜRÜ
SUNULACAK MERCİ
Faaliyet Raporu
Maliye Bakanlığı
Sayıştay
Kamuoyu
Genel Faaliyet
Raporu
Sayıştay
Kamuoyu
İÇ KONTROL SİSTEMİ
İç kontrol, idarenin amaçlarına, belirlenmiş
politikalara ve mevzuata uygun olarak
faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir
şekilde yürütülmesi, varlık ve kaynakların
korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve
tam tutulmasını, bilgi ve yönetim bilgisinin
zamanında ve güvenilir olarak verilmesini
sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan
organizasyon yöntem ve süreç ile iç denetimi
kapsayan mali ve diğer kontrollerin bütünüdür.
İÇ KONTROL SİSTEMİ
Kamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol
sistemleri;
 Harcama öncesi kontrol:
- Harcama birimleri
- Mali hizmetler birimi (Strateji Geliştirme
Daire Başkanlığı)
 Harcama sonrası iç denetim:
- İç denetçiler
aracılığıyla yerine getirilir.
ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ
Harcama birimlerinde işlemlerin
gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan
kontroller ile,
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı (Mali
Hizmetleri Birimi)
tarafından yapılan kontrolleri kapsar.
ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ
Mali karar ve işlemlerin hazırlanması,
Yüklenmeye girişilmesi,
İş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve
Belgelendirilmesinden
oluşur.
ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ
Harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi
aşamasında yapılacak, asgari kontroller, mali
hizmetler birimi tarafından ön mali kontrole tabii
tutulacak mali karar ve işlemlerin usul ve esasları ile
ön mali kontrole ilişkin standartlar ve yöntemler Maliye
Bakanlığınca belirlenir. Kamu idareleri bu standart ve
yöntemlere aykırı olmamak şartıyla bu konuda
düzenleme yapabilir.
İç kontrol ve ön mali kontrole ilişkin usul ve esaslar
Maliye Bakanlığınca yayımlanmıştır.
Ancak ön mali kontrole ilişkin standartlar ve yöntemler
henüz belirlenmemiştir.
ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ
Kamu idareleri yayımlanan usul ve esaslarda
belirlenen mali karar ve işlemler dışında kalan mali
karar ve işlemlerin de aynı şekilde mali hizmetler
birimine kontrol ettirilmesine yönelik düzenleme
yapabilirler.
Bu konuda yapılacak düzenlemeler, üst yöneticinin
onayı ile yürürlüğe konulur. Bu düzenlemeler, riskli
alanlar dikkate alınmak suretiyle tür, tutar ve konu
itibariyle belirlenir ve yılda bir kez değerlendirilir.
İÇ DENETİM
İç denetim; kamu idaresinin çalışmalarına değer
katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomik, etkin
ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini
değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılır.
İç denetim, nesnel güvence sağlamaya yönelik
bağımsız bir danışmanlık faaliyetidir.
İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır.
Kamu idarelerinin yapısı ve personel sayısı dikkate
alınmak suretiyle İç Denetim Koordinasyon Kurulunun
uygun görüşü üzerine, doğrudan üst yöneticiye bağlı iç
denetim birim başkanlıkları kurulabilir.
MALİ YÖNETİM ve KONTROL YAPISI
ÜST YÖNETİCİ
İç Denetim
Birimi
Mali Hizmetler
Birimi
Harcama
Birimi
Harcama
Birimi
Harcama
Birimi
Harcama Sonrası
Denetim
Ön Mali Kontrol
İç Kontrol
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞI
(MALİ HİZMETLER BİRİMİ)
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı;




Stratejik Planlama,
Bütçe ve Performans Programı
Muhasebe-Kesin Hesap ve Raporlama
İç Kontrol
alt birimlerinden oluşur.
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ
İdarenin stratejik plan ve performans programının
hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının
konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek,
İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare
bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans
programına uygun olarak hazırlamak ve idare
faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve
değerlendirmek,
Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları
çerçevesinde ayrıntılı harcama programı hazırlamak
ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin
ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak,
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ
Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına
ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin
hesabı ile mali istatistikleri hazırlamak,
İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk
ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil
işlemlerini yürütmek,
Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde
muhasebe hizmetlerini yürütmek,
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ
Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet
raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu
hazırlamak,
İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan
taşınır veya taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini
düzenlemek,
İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine
etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım
değerlendirme raporunu hazırlamak,
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ
İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken mali iş
ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak,
Mali Kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması
konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine
gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak,
Ön mali kontrol faaliyetlerini yürütmek,
İç kontrol sisteminin kurulması standartlarının
uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar
yapmak,
Mali konularda üst yönetici tarafından verilen diğer
görevleri yapmak,
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ
Ulusal kalkınma strateji ve politikaları, yıllık
program ve hükümet programı çerçevesinde
idarenin uzun ve orta vadeli strateji ve politikalarını
belirlemek, amaçlarını oluşturmak üzere gerekli
çalışmaları yapmak,
İdarenin görev alanlarına giren konularda
performans ve kalite ölçütleri geliştirmek ve bu
kapsamda verilecek diğer görevleri yerine
getirmek,
İdarenin yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve
performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz
etmek, yorumlamak,
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE
BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ
İdarenin görev alanına giren konularda hizmetleri
etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi
kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkinliğini
ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel
araştırmalar yapmak,
Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine
getirmek,
şeklinde belirlenmiş bulunmaktadır.
TESEKKÜRLER……
,