Romatizmal Hastalıkların Tedavisinde Radonlu Sular

Hazırlayan: Uzm. Öğr. Dr. Fatih Karaarslan
03.04.2012
Tarihçe:
 Radyumu 1898 yılında karı-koca Fransız bilginleri
Pierre ve Marie Curie keşfettiler
 Radyum latince ışın anlamına gelen Radius tan
gelmektedir
 Radon gazı ise ; 1900 yılında Alman Friedrich Ernst
Dorn tarafından bulunmuştur
Tanım:
 Litresinde 666 Bequerel veya 18 Nanocurie ‘nci
Çözünmüş Radon gazı içeren sular radyoaktif sular
olarak adlandırılır
 Radon asal gazlardan olup
 Kimyasal reaktivitesi düşük
 Renksiz
 Kokusuz
 Tatsız
 Havadan sekiz kat ağır bir gazdır
Genel Bilgiler:
 Tüm atomların çekirdekleri (H2 dışında) bir veya
daha fazla proton ve nötron (örneğin karbon 6 proton
ve 6 nötron) içerir
 Çoğu zaman atom çekirdekleri stabildir, kendi
içlerinde değişikliğe uğramazlar (C milyonlarca yıl)
 Bazı çekirdekler dengesizdir ve spontan değişikliğe
uğrar
 Bu değişiklikte nükleus subatomik partikül bir enerji
salınımı veya ikisini birden verir
 Örneğin bir C izotopunda (C-14) 6 proton ve 8 nötron
vardır
Genel Bilgiler
 Bir parçacık veya enerji veren çekirdeğe radyoaktif
bozunmaya (veya yalnızca bozunma) uğramakta
denir
 Örneğin Radyum 226 atomu 88 proton ve 138
nötrondan oluşur
 Eğer bu çekirdek iki proton ve iki nötrondan oluşan
alfa parçacığı verirse alfa parçacığı emisyonu
ertesinde kalan çekirdeğin nükleusu 86 proton (88-2)
ve 136 nötron (138-2) içerir
 Bu çekirdek artık radyum değil radon atomudur
Genel Bilgiler
 İzotop: Bir elementin atom çekirdeğinde aynı sayıda
protonu fakat farklı sayıda nötronu olan iki veya daha
fazla formu
 Radyoaktif aile: Bir izotopun bozunlasının bir başka
radyoaktif izotopa yol açtığı bir grup radyoaktif izotop
 Subatomik parçacık: Atomdan daha küçük madde ve
enerji birimi (proton, nötron, elektron, pozitron)
Doğada radyoaktif 3 aile var:
 Her ailenin çok uzun ömürlü bir üyesi, bir gaz üyesi
var ve hepsi kurşunla (206,207,208 Pb) sonlanırlar
 Radyoaktif maddeler subatomik partiküller ve enerji
yolu olmak üzere üç tür ışımayla bozunurlar
 Alfa: pozitron yüklü Helyum (He) çekirdekleridir
 Beta: negatif yüklü elektronlardır (çekirdek nasıl
elektron verir ??)
 Gama: Kütlesi ve elektrik yükü olmayan ışınlar
Genel Bilgiler
 Radon; 238Uranyum’un (t1/2: 4,5 yıl) 13 radyoaktif





ürününden birisi olan Radyum’un (226Ra) bozunması
sonucu oluşur
Radon’ un vücutta kaldığı süre kısadır, %59 u 15-30 dk
da elimine olur
2-3 saat içinde analitik metotlarla saptanamayacak
düzeye iner
Bu zamandan sonra sistemde yanlızca sediment kalır
Sistemde kaldığı ilk 7 saat süresince çoğu alfa, beta ve
küçük miktarda foton ışıması yapar
Uzun ömürlü, zayıf beta radyasyonu kaynağı Radium
haline dönüşür (yarı ömrü 22.3 yıl)
Genel Bilgiler
 Radon etkisini alfa ışınları ile gösterir
 Yarı ömrü : 3.825 gündür
 Volkanik bölgelerde konsatrasyonu daha yüksektir
 Sulardaki varlığı suyun geçtiği kayaçlardaki Rn
gazının diffüzlenmesiyle
 Rn gazının atmosfere kaçamadığı (örn. Yeraltı suları)
Ra konsantrasyonundan 100 - 10000 kat fazla
olabilir
Radyasyon birimleri:
Terim
Birimi
Eski
Aktivite
Curie,Ci
Yeni
Becquerel,Bq
Işınlama Dozu
Röntgen/saat, R/s
Coulomb/kilogram,C/kg
Soğurulmuş Dozradiation absorbed dose,rad Gray,Gy
Doz Eşdeğeri
röntgen equivalent man, rem Sievert,Sv
Radon ölçümlerinde kullanılan üniteler :
 1 Bq: 1 nükleer bozunum/sn
 1 Ci: 1 g Radyum’un saniyede bozunma miktarı
 1 Ci = 3,7x 1010Bq
 1nCi=10-9 Ci= 3,7x10Bq=37Bq
 1nCi/l=37Bq/l=10Eman=2,75 Mache Unit
 Röntgen:Standart sıcaklık ve basınç altında bir birim
volüm havada belli miktarda iyonizasyon üreten x
veya gama ışınları miktarı (iyonizasyon kamarasında
doğrudan ölçülebilir)
 Rad (Radiation absorbed dose):Bir gram dokuda 100
erg enerji absorbsiyonu meydana getiren doz (çünkü
x ışınları dokuyu geçerken zayıflar)
 SI (Systeme Internationale) birim yerini almıştır
Gray=Gy= 100rad)
 Röntgen ve rad tablolarla dönüştürülebilir
Radonun Biyolojik Etkileri:
 Alfa ışınımına bağlıdır
 a ışınları ancak ışın kaynağı doku ile temasta
olduğunda etkili olabilir (penetrasyonları çok düşük)
 Ancak kaynak akciğerde ise küçük bir hacimde salınır
ve etkili olur
 İçinden geçtiği canlı dokuda ;
 Moleküllerdeki kimyasal bağları kırma
 İyonizasyona yol açma
 Süperoksid, hidroksil, alkil ve lipoperoksid radikalleri
oluşturma gibi olaylara neden olur; sonuçta hücre
hasarına yol açarlar
 DNA molekülü radyoaktiviteye bağlı hasarda kritik
hedef
 Çekirdeğe rastlayan üç alfa ışını hücrenin ölümüne
neden olur
 Oluşan hasarlar radyasyonun dozuna süresine
türüne göre değişir
 Süperoksid dismutaz (SOD), katalazlar ve diğer DNA
onarım sistemleri günlük yaşamda oluşan mutasyon
ve diğer hasarların onarımında rol oynar
 Radyoaktivitenin biyolojik etkileri daha çok yüksek
dozlarda çalışılmış
 Radyasyonun düşük dozlarının antioksidan savunmayı
indükleyerek adaptif yanıtlar sonucu yararlı etkiler
sağladığı düşünülmekte
 Rn banyoları ertesinde;
 SOD enziminin
 hücre metabolizmasının
 non-spesifik savunmanın arttığı gösterilmiş
 Radon tedavisinin antioksidan sistemleri
uyarabileceği düşünülmekte
 Radon vücutta yağdan zengin doku ve organlarda
daha fazla dağılır
 Lipidden zengin böbreküstü, dalak, derialtı yağ
dokusu, merkezi sinir sistemi ve eritrositlerde
yoğunlaşır
 Pürin ve ürik asit metabolizmasını etkiler
 Bilinmeyen bir mekanizma ile ürik asit atılımını artırır
 Radyoaktif suların analjezik etkileri radonun lipitten
zengin sinir kılıflarında birikmesiyle açıklanır
 P maddesi ve calsitonin gene releted peptide
(CGRP) stimulasyonu ile (ağrı algılanması ve
değerlenderilmesinde ko-transmitter) analjezik etkiye
katkı
 Deri asiditesinde ve böbreküstü bezi aktivitesinde
artış
Emilim:
 Termomineral sulardaki radon içme, inhalasyon ve
banyolar yoluyla kolay emilmekte
 Deriden emilim;
 suyun sıcaklığına,
 derinin kanlanmasına,
 banyo süresine ve
 suyun kimyasal yapısına bağlı olarak değişir
 Yağda iyi çözündüğü için vücut yüzeyi yağlanarak
banyolarda emilim artırılabilir
 En çabuk ve en çok vücuda alınım inhalasyonla
 Atılımı da başlıca akciğerler yoluyla
 Küçük miktarlarda (%0.1-1) deri ve böbreklerden de atılım






sözkonusu
Uygulamadan yarım saat sonra yarısı vücuttan atılır
3-4 saat içinde de diğer yarısı vücuttan atılır
Pratik olarak 5 saat sonra tüm radon vücuttan atılmış olur
Alınan radonun %3.7 si kısa ömürlü aktif ürünlere dönüşür ve
%25 i solunum sisteminde yerleşir
Radyumlu sular başlıca safra kesesi ve barsaklardan atılır;
atılım 6 ay – 1 yıl arasında tamamlanır
Radondan inhalasyonla yararlanım, banyo ve içme kürlerinden
10 kat daha fazladır
Radonlu Suların Klinik Etkileri:
 Metabolik
 Endokrin (Diabet, obezite)
 Nörolojik
 Jinekolojik
 Romatizmal
 Gastrointestinal
 Dolaşım sistemi hastalıklarında kullanılmakta
Radonlu Suların Klinik Etkileri
 Romatizmal hastalıklar klinik kullanımda ilk sırada
 Ankilozan spondilitte radonlu termomineral su
banyoları ve radon inhalasyonu şeklindeki
tedavilerin, yalnızca rehabilitasyon uygulamasına
göre ağrı azalması ve omurga hareketliliği üzerine
anlamlı biçimde daha etkili ve daha uzun süreli
olduğu gösterilmiş
 İnflamatuar parametrelerden CRP(C-reaktif protein)’
de azalma ve NK(doğal katil hücre) aktivite ve
sayısında artış görülmüş
Radonlu Suların Klinik Etkileri
 Dejeneratif boyun ağrılı hastalarda da radon
banyoları ile düz su uygulamasına göre ağrıda
azalma ve hareketlerde anlamlı artış gözlenmiş
 Romatoid artritli hastalarda değişik çalışmalarda
olumlu sonuçları görülmüş
 Bir çalışmada radyolojik ve laboratuar
parametrelerinde değişiklik olmamasına karşın klasik
hastane ve ilaç uygulamasına göre şikayetleri anlamlı
biçimde azaldığı gösterilmiş
 Diabet ve şişmanlık gibi metabolik hastalıklarda,
bronşial astım gibi solunum sistemi hastalıklarında,
alerjik hastalıklar ve deri hastalıklarında (psöriazis)
olumlu etkileri görülmüş
 Radon banyolarının bu hastalıklardaki etki
mekanizmaları net olmamakla birlikte, etkinin direkt
immun sistem hücreleri aracılığıyla değil hipofizsürrenal aktivasyonu sonucu nöroendokrin yolla
olduğu, immun sistemin ve T hücrelerin indirekt
etkilendiği şeklinde
Etki Mekanizması:
 Düşük dozlarda radyoaktivitenin yararı öne sürülmüş
 Radiation hormesis;
herhangi bir sistemin düşük doz radyasyonla
uyarılmasıdır
 Yüksek doz radyasyonun zararlı olduğu gerçeğine
karşın insan ve hayvan çalışmalarından zengin
veriler düşük doz radyasyonla biyolojik
fonksiyonların uyarıldığını göstermekte (Luckey
Prof. Emeritus, U. Missouri-Columbia School of
Medicine)
 ‘The dose is everything.’ Paracelsus, 1540
(Örn. Alkol ve kafeinin düşük dozlarda yararlı etkileri
var, yüksek dozlarda öldürücü olabilir)
‘Vitam cum morte mutavit’ (ölümle hayatı takas etti)
Etki mekanizması:
 Genel olarak hormesis, bir ajanın yüksek dozlarda yaptığı
zararlı veya ölümcül etkilerinin ekstrapolasyonuyla
öngörülemeyen uyarıcı veya yararlı etkisidir
 HORMESİS:
 1950’lerde Luckey, çiftlik hayvanlarında diyetteki düşük doz
antibiyotiğin büyümeyi çok artırdığını gözledi
 Daha sonra düşük doz radyasyonla hormesis
indüklenebildiğini buldu
 1980’lerde radyasyon hormesisi ile ilgili ilk rapor yayımlandı
 O zamandan beri düşük doz iyonize radyasyonun yararları
konusunda birçok makale yayınlandı (Luckey 1980, Luckey
1982, Luckey 1991, 2000)
 Pol Tyg Lek. 1969 Dec 22;24(51):1955-7. [Effect of
baths and inhalation of radon water of Swieradów on
the radioactivity of human blood and urine].
[Article in Polish]
Glowiak B, Halawa B, Palczyński R, Róg-Malinowski
M, Ziólkowski J
 Vopr Kurortol Fizioter Lech Fiz Kult. 1971 May-
Jun;36(3):222-6. [Effect of radon water therapy at the
Khmel'nik health resort on the cardiovascular system
in patients with rheumatoid arthritis].
[Article in Russian]
Pshetakovskiĭ IL.
Pol Tyg Lek. 1974 Dec 9;29(49):2129-30.
[Serum androgens during treatment with radon waters in Swieradow spa].
[Article in Polish]
Halawa B, Kwiatkowski J.
 Yaşları 40-60 arasında değişen 21 erkeğin kan
serum androjen düzeyleri; Swieradow spa
merkezinde Radonlu sularla terapötik 9 banyo ve
sonrasında ölçüldü
 9 banyodan sonra 1.8 kat artış olmakla birlikte tedavi
bitiminden sonra başlangıç düzeyine göre 2.2 katlık
bir artış görüldü
 Androjen seviyelerinde yükselme muhtemelen radon
parçalanma ürünleri sonrası yayılan radyasyonun bir
etkisi
Rheumatology (Oxford). 2000 Aug;39(8):894-902.
Long-term efficacy of radon spa therapy in rheumatoid arthritis--arandomized, shamcontrolled study and follow-up.
Franke A, Reiner L, Pratzel HG, Franke T, Resch KL.
Source
Balneology and Rehabilitation Sciences Research Institute (FBK), Bad Elster, Maximilians
University, Munich, Germany
 60 hasta randomize kontrollü 2 gruba ayrılmış
 1. grup:30 hastaya ortalama 35 C’ de radon 1.3
kBq/L, 1.6 g CO2/L su
 2. grup: 30 hastaya 35 C’, 1.6 g CO2/L su
 Tedavi süresi 3 hafta toplam 15 banyo ortalama 20
dakika
 Başlangıç, 3. ay ve 6. ayda değerlendirme
 Hasta ayrımı American College of Rheumatology (ACR)
gore yapılmış
Bakılan Parametreler
-
Ağrı, fonksiyonel kısıtlılık
Vas (visual analogue scale )
Keitel functional test(KFT)
Arthritis Impact Measurement Scales (AIMS)
ESR;(Westergren method)
C-reactive protein (CRP)
Sabah tutuklulugu
İzlem
 Tedavi sonrası
 3 ay sonrası
 6 ay sonrası
SONUC
 2 grupta benzer baslangıç değerlerine sahipti
 Tedavi sonrasındaki klinik iyilesmeler 2 grupta da benzer
sonuclar vermiştir
 Ancak 6 ay sonrası sonuçlarda Agrı sensitivitesi(P=0,04),
Arthritis Impact Measurement Scales (AIMS) (P=0.01)
azalmasında anlamlı değişiklikler saptandı
 Buda gösteriyor ki, kısa donemli etkileri aynı olmasına
karşı radonun uzun süreli etkileri daha iyi saptanmış
J Pain. 2004 Feb;5(1):20-5.
Study on biologic effects of radon and thermal therapy on osteoarthritis.
Yamaoka K, Mitsunobu F, Hanamoto K, Mori S, Tanizaki Y, Sugita K.
Source
Department of Medical Radioscience, Okayama University Medical School, Okayama,
Japan. [email protected]
 20 osteoartiritli hasta (11erkek,9 kadin)
 Misasa Medical Center, Okayama University
Medical okulunda 42°C, radon miktari 2080 Bq/m3
(equivalent to about 100-fold higher than background
 Hastalar banyo almıyor sadece 40 dakika nasal
inhalation olarak %90 doygunlukta radonlu su
buharına maruz kalıyor
Sonuçlar-1
 SOD ( 2 saat sonra, 4 and 6 hafta sonra) artmaktadır
 Katalase (4 and 6 hafta sonra) artmaktadır
 Con A–induced mitogen (4hafta sonra) and CD4/CD8




( 2saat ve 4 hafta sonra)kontrol grubuna gore artma
saptanmış
ANP (2 ve 4 hafta sonra artma saptanmış)
Vazopressinde (2 ve 4 hafta sonra azalma)
Beta endorfinde artma, CRP`de azalma
ACTH `da artma, kolesterolde azalma
Sonuçlar-2
 Radon tedavisi osteoartritte oluşan peroksidaz
bozuklukları ve immun depresyonu değiştirerek
antioksidan aktivitesini ve immun fonksiyonları
artırmaktadır
 OA hastalarda ANP azaltıp,vazopressini artırmaktadır
 Beta endorfin ve ACTH radon tedavisinden sonra önemli
şekilde artar
 Ürik asit atılımını artırır
J Radiat Res. 2004 Mar;45(1):83-8.
Biochemical comparison between radon effects and thermal effects onhumans in radon hot sprin
g therapy.
Yamaoka K, Mitsunobu F, Hanamoto K, Shibuya K, Mori S, Tanizaki Y, Sugita K.
Source
Chair of Medical Radioscience, Okayama University Medical School, Totori, Japan.
[email protected]
 Radonlu kaplıca tedavisinin insanlar üzerinde radon
etkileri ve termal etkiler arasındaki biyokimyasal
karşılaştırma
 Radonlu kaplıca sularının radyoaktif ve termal etkileri
biyokimyasal açıdan karşılaştırıldı
 Radon tedavisi için katılanlar benzer kimyasal
parametreler kullanılarak sauna odası veya kaplıca
koşullarında karşılaştırıldı
 Sonuçlar radon ve termal tedavinin vücutta lipid
peroksidasyonu ve total kolesterol üretimini inhibe
eden süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz gibi
antioksidan fonksiyonları artırdığını göstermiş
 Ayrıca tedaviyle Concanavalin A (ConA) ile
indüklenen mitojen cevabı ve T helper hücrelerin
markırı CD4-pozitif hücrelerin yüzdesi artmış
 Sitotoksik T hücrelerin markırı olan CD8 pozitif
hücrelerin oranı azalmış
 Sonuçta CD8/CD4 oranı değişmiş
 Ayrıca tedaviyle; alfa ANP(atrial natriüretik peptid),
beta endorfin, ACTH, insülin ve G6PDH düzeylerinde
artış, serum vazopressin düzeylerinde azalma
görülmüş
 Tüm sonuçlar termal gruba göre radon grubunda
daha belirginmiş
 Sonuçlar gösteriyor ki radon tedavisinin termal
tedaviye göre peroksidasyon reaksiyonları ve immun
baskılanma ile ilişkili yaşam tarzı bağımlı
hastalıkların önlenmesinde daha fazla katkıda
bulunmakta
 Dahası radon tedavisinin termal tedaviye bir diğer
üstünlüğü;
 Hipertansiyon
 Osteoartrit (ağrı)
 Diabetes mellitus bulgularını yatıştırmada bir kısım
mekanizmalarla etki gösterir
Vopr Kurortol Fizioter Lech Fiz Kult. 2005 May-Jun;(3):26-30.
[Effects of radon and peloid therapy on functional condition and quality of life in
patients with seronegative spondyloarthritis]
[Article in Russian]
Barnatskiĭ VV.
 Radon ve peloid tedavisi verilen 88 seronegatif
spondiloartrit hastası
 58 i ankilozan spondiloartrit (30 hastanın omurgasında
şiddetli tutulum, 28 hastanın periferal eklemlerinde)
 Diğer 30 hastanın reaktif artrit ve Reiter hastalığı vardı
 Tüm hastalara radonlu sularla banyo ve düşük
sıcaklıkta peloid uygulaması yapıldı
 Analjezik
 Antiinflamatuar etkiler
 Fonksiyonel durum ve yaşam kalitesinde iyileşme
 Örneğin;
 Self servis
 Mesleki beceri
 Sağlık
 Uyku
 Libido
Vopr Kurortol Fizioter Lech Fiz Kult. 2005 Jul-Aug;(4):13-7.
[Current evaluation of efficacy of radon baths of various concentrations during
rehabilitation of patients with seronegative spondylarthritis].
[Article in Russian]
Barnatskiĭ VV, Grigor'eva VD, Kaliushina EN
 Seronegatif spondiloartritli hastaların rehabilitasyonu
sırasında çeşitli konsantrasyonlarda radon
banyolarının etkinliğinin değerlendirilmesi
 90 ankilozan spondiloartrit
 51 reaktif artrit ve Reiter hastalığı olan
 Toplam 141 seronegatif spondiloartritli hasta



1.5kB/L, 3.0kB/L ve 4.5kB/L konsantrasyonlarında radonlu
su banyoları alıyorlar
Benzer etkiler görülmüş
Analjezik, antiinflamatuar etkiler, yaşam kalitesinde artış
şeklinde etkiler
Rheumatol Int. 2007 Jun;27(8):703-13. Epub 2007 Jan 4.
Long-term benefit of radon spa therapy in the rehabilitation of rheumatoid arthritis: a
randomised, double-blinded trial.
Franke A, Reiner L, Resch KL.
Source
FBK Spa Medicine Research Institute, Lindenstr.5, 08645 Bad Elster, Germany.
[email protected]
 Bir randomize çift kör çalışmada romatoid artrit
rehabilitasyonunda radon spa tedavisinin uzun dönem
etkileri
 Bu çalışma RA li hastalarda yapay CO2 banyolarının
aksine radon+CO2 banyolarının RA li hastaların
rehabilitasyonu üzerine etkilerini araştırmış
 Çift kör çalışmaya 134 randomize hasta alındı
 Bununla birlikte peşpeşe gelen 73 non-randomize hasta
burada rapor edilmemekte
 Sonuçlar (ana sonuç) mesleki bağlam/günlük yaşamda
ağrı, ilaç ve diğer niceliklerde sınırlamalar vardı
 Bu parametreler tedavi başlamadan önce, tedavi
bitiminden sonra ve tedavi bitiminden 3 ay
sonrasında ölçüldü
 Temel sonuç olarak radon tedavisinin üstünlüğü
bulundu
 Steroidlerin ve NSAID ların tüketimi belirgin
derecede azaldı
 Sonuç; RA te multimodal rehabilitasyon tedavisinde
radon banyolarının yararlı uzun dönem etkileri
gösterilmiş
Vopr Kurortol Fizioter Lech Fiz Kult. 2008 Jul-Aug;(4):11-4.
[Radon therapy in medical rehabilitation of patients with seronegative
spondyloarthritis. An open controlled study].
[Article in Russian]
Barnatskiĭ VV
 Tıbbi rehabilitasyon alan seronegatif SpA
hastalarında radon tedavisi
 Seronegatif spondiloartritli 213 hastada radon
tedavisinin periferal artrit ve entezit üzerine olumlu
etkilerinden dolayı semptomatik ilaç tedavisine göre
çok daha etkin olduğu kanıtlandı
 Radon tedavisi ile hücresel bağışıklık uyarılır ve
medikal tedavi ile karşılaştırıldığında daha yüksek bir
dereceye kadar seronegatif SpA lı hastaların yaşam
kalitesi artar
Int J Hyg Environ Health. 2011 Dec 6. [Epub ahead of print]
Biological effects of alpha particle radiation exposure on human monocytic cells.
Chauhan V, Howland M, Kutzner B, McNamee JP, Bellier PV, Wilkins RC.
Source
Consumer and Clinical Radiation Protection Bureau, Health Canada, ON, Canada K1A
0K9.
 Radyasyon maruziyeti sonucu insan monosit
hücrelerine alfa parçacığının biyolojik etkileri
 Radon (222(Rn)) gazı yüksek enerjili alfa
parçacıkları yayar, bozulmuş ürün üretir
 Epiedemiyolojik çalışmalar (222) Rn maruziyetinin
akciğer kanseri gelişiminde risk artışı ile bağlantılı
olduğunu göstermiştir
 Ancak buna yol açan net mekanizmalar tarif
edilememiştir
 Sitokinler inflamasyonda kritik rol oynarlar ve onların
düzensiz üretimi genellikle hastalığın patogenezine
katkıda bulunur
 Bu çalışmada, 1,5Gy a-partikül radyasyona maruz
kalan insan monosit hücrelerini takiben Bio-plex
multiplex teknolojiyle 27 proinfalamtuar sitokin
modulasyonları araştırılmak için istihdam edildi
 Aynı zamanda, DNA hasarı fosforile H2A histon ailesi
X oluşumu incelenerek değerlendirildi
 Değerlendirilebilir 27 sitokinden 4 ünün tedavi
edilmemiş gruba göre istatistiksel olarak yaklaşık 2
kat down regülasyonu gösterilmiş ve proteinlerin
interlökin ailesi (IL-2, IL-15, IL-17) ve makrofaj
inflamatuar protein-1 beta (MIP-1b) dahildir
 İnterferon-indüklenebilir protein-12 (IP-12), VEGF ve
RANTES’in yüksek düzeyde eksprese ve upregüle
olduğu gösterilmiş
 0.27-2.14 Gy arasında değişen alfa parçacıklar ile
ışınlanan hücrelerde istatistiksel anlamalılık gözlendi
 Gama-H2AX oluşumunda doza bağımlı artışlar
 Bu veriler a-partikül radyasyonla bir kısım
proinflamatuar sitokin ürünlerinde bozukluğa yol
açtığı ve buna bağlı belirgin DNA hasarı ile
sonuçlanmakta
Türkiye’ de radondan zengin sular:
 Ankara Beypazarı
 Nevşehir Kozaklı
 Erzurum Pasinler
 Kırşehir Mahmutlu
 Muğla Köyceğiz
Yüksek aktiviteli maden suları
içmeler
 Muğla Yatağan – Kayırlı maden suyu
 Muğla Sultaniye içmesi
 Muğla Yatağan – Hacı Bayram maden suyu
 Afyon – Kızılay maden suyu
 Ankara – Ayaş içmesi
 Sakarya - Kuzuluk maden suyu
 İçel – Mersin içmesi
Radonlu SPA merkezleri:
KAYNAKLAR:
 Balneoloji ve kaplıca tıbbı2002 Nobel Tıp Kitapevleri
Radonlu Sular sayfa 83-87 Prof. Dr. Nergis erdoğan
 Radyoaktif sular Prof. Dr. Nergis Erdoğan ppt 2010
 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/
Dinlediğiniz için teşekkür ederim