T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ Nisan 2017 TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇİNDEKİLER Sayfa no Tablolar Listesi ii 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1 -2017 Yılı Şubat Ayı Gelişmeleri 1 -2017 Yılı Ocak-Şubat Dönemi Gelişmeleri 3 2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı 5 -2017 Yılı Şubat Ayı Gelişmeleri 5 -2017 Yılı Ocak-Şubat Dönemi Gelişmeleri 5 -Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler 7 3) Yatırım Projeleri 11 4) Ek Tablolar 12 i TABLOLAR Sayfa no Tablo-1: Tablo-2: Tablo-3: Tablo-4: Tablo-5: Tablo-6: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2017 Aylık Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2017Aylık Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 2017 Aylık Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2016-2017 Şubat) Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2016-2017) Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2016-2017) 1 2 2 3 4 4 Tablo-7: Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2016-2017 Aylık) 5 Tablo-8: Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2016-2017) 5 Tablo-9: Tablo-10: Tablo-11: Tablo-12: Tablo-13: Tablo-14: Tablo-15: Tablo-16: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2016-2017) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2016-2017) Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20162017) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20162017) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2017 Aylık) 6 7 7 8 9 10 10 11 Tablo-ek1: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler) 13 Tablo-ek2: Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 14 Tablo-ek3: Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 15 Tablo-ek4: Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2016 – 2017) 16 Tablo-ek5: Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı 17 Tablo-ek6: Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı 18 Tablo-ek7: Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2012 – 2017 Şubat) 19 ii ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1 2017 Yılı Şubat Ayı Gelişmeleri 2017 Yılı Şubat ayında 457 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1) Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2017 Aylık* (Milyon $) Şubat Ocak Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu) 602 457 Sermaye 280 203 Yatırım 280 231 Tasfiye 0 28 42 24 280 230 Diğer Sermaye (Net)** Gayrimenkul (Net) * Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T .C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir. ** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T .C.Merkez Bankası Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer edilen tutarı içermektedir. 1 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2017 Şubat ayında 231 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo-2). Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2017 Aylık) (Milyon $) Sektörler Şubat Ocak Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı ElektrikliKara OptikTaşıtı Aletler İmalatıve YarıMotorlu , Römork Römork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Toplam 0 93 47 4 0 11 1 3 1 27 10 17 36 0 3 51 4 3 16 280 0 58 115 13 18 3 0 0 1 80 11 3 4 5 10 5 1 2 17 231 Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası 231 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 141 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri kaynaklıdır (Tablo-3). Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2017 Aylık (Milyon $) Ülkeler AB Ülkeleri Almanya Avusturya Fransa Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri A.B.D. Kanada Orta -Güney Amerika ve Karayipler Asya Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Körfez Ülkeleri Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri Diğer Ülkeler Toplam Ocak Şubat 137 25 141 26 2 0 66 0 2 42 26 0 5 15 0 97 84 4 80 13 0 280 53 6 23 10 6 17 2 0 11 0 0 77 62 12 50 15 0 231 Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası 2 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2017 yılı Ocak-Şubat Dönemi Gelişmeleri 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 1.059 milyon ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo - 4). Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2017 yılında toplam 511 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4). Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2016 -2017/Şubat)* (Milyon $) Ocak-Şubat 2016 Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu) Sermaye Yatırım Tasfiye Diğer Sermaye (Net)** Gayrimenkul (Net) %Değişim 2017 1.611 1.059 -34,3 539 611 72 390 682 483 511 28 66 510 -10,4 -16,4 -61,1 -83,1 -25,2 * Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T .C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir. ** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T .C.Merkez Bankası 3 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde 511 milyon ABD Doları olan uluslararası doğrudan yatırım girişinin 162 milyon doları imalat sektöründen, 151 milyon doları ise madencilik sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5). Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2016-2017/Şubat) (Milyon $) Sektörler Ocak-Şubat 2016 Tarım, Avcılık , Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Elektrikli Optik Aletler İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve YarıRömork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Toplam 2017 0 0 2 151 175 162 43 11 52 0 4 17 18 14 1 3 4 2 61 15 5 41 44 41 38 6 212 32 611 107 21 20 40 5 13 56 5 5 33 511 Geçici Veriler, Kaynak : T .C.Merkez Bankası 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde nakit sermaye girişinin % 54,4’ü AB ülkeleri kaynaklıdır (Tablo 6). Tablo 6- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2016-2017/Şubat) (Milyon $) Ülkeler AB Ülkeleri Almanya Avusturya Fransa Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülk eleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri A.B.D. Kanada Orta -Güney Amerika ve Karayipler Asya Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Körfez Ülk eleri Diğer Yak ın ve Ortadoğu Ülk eleri Diğer Asya Ülkeleri Diğer Ülkeler Toplam Ocak-Şubat 2016 2017 468 11 33 2 255 60 33 74 3 0 41 0 0 94 47 14 33 47 5 611 278 51 55 6 89 10 8 59 28 0 16 15 0 174 146 16 130 28 0 511 Geçici Veriler, Kaynak: T .C. Merkez Bankası 4 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2 2017 Yılı Şubat Ayı Gelişmeleri 2017 Yılı Şubat ayında 420 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 14 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7). Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2016-2017 Aylık) ( Şirket Sayısı) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Yeni 552 516 507 480 489 487 257 415 311 432 481 353 5.280 2016 İştirak Şube 17 6 10 7 20 7 13 10 21 19 18 6 16 9 19 3 15 6 9 5 28 8 20 13 206 99 Toplam 575 533 534 503 529 511 282 437 332 446 517 386 5.585 Yeni 410 415 ----------825 2017/Şubat İştirak Şube 17 6 14 5 --------------------31 11 Toplam 433 434 ----------867 % Değişim -24,7 -18,6 ------------ Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2017 yılı Ocak-Şubat Dönemi Gelişmeleri 2017 Yılı Şubat ayı sonu itibariyle 836 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 31 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8). Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2016 - 2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) Ocak- Şubat 2016 Yeni % Değişim 2017 1.068 825 -22,8 İştirak 27 31 14,8 Şube 13 11 -15,4 1.108 867 -21,8 Toplam Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir. 2 5 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde; 867 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul faaliyetleri ile inşaat sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9). 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 21 adet uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştiraki gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin 8 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9). Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2016-2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) <50.000$ Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık 2017/Şubat 2016 Sektörler 50.000$ 200.000$ 200.000$ >500.000$ 500.000$ Toplam <50.000$ 50.000$ 200.000$ 200.000$ >500.000$ 500.000$ Toplam 57 14 293 10 51 21 15 17 2 92 2 16 6 4 4 3 21 0 2 1 2 4 2 17 0 1 1 2 82 21 423 12 70 29 23 9 3 33 1 3 1 3 3 0 9 1 1 1 0 0 0 3 0 0 0 0 1 0 3 0 0 0 0 13 3 48 2 4 2 3 11 6 0 1 18 0 0 0 0 0 Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa. 185 96 389 1.798 119 448 7 770 231 58 20 125 479 14 89 5 121 46 16 7 28 70 2 16 1 22 10 12 13 16 55 2 16 6 24 14 271 136 558 2.402 137 569 19 937 301 25 14 59 300 14 56 2 135 33 6 2 21 91 2 11 0 13 5 3 0 3 16 0 3 0 5 1 3 2 3 8 0 0 1 3 0 37 18 86 415 16 70 3 156 39 Toplam 4.222 1.010 184 169 5.585 658 157 31 21 867 Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 6 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde kurulan 867 adet uluslararası sermayeli şirketin 523 adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 146 adedi AB ülkeleri, 60 adedi ise diğer Avrupa ülkeleri ortaklı şirketlerdir (Tablo-10). Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı (2016 - 2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) 2017/Şubat 2016 Ülkeler AB Ülkeleri (27) Almanya Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Kuzey Afrika Ülkeleri Diğer Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Diğer Asya Diğer Ülkeler Toplam <50.000$ 50.000$ 200.000$ 883 322 86 71 44 360 220 251 58 114 82 32 9 2.347 312 28 4.222 123 48 18 9 9 39 34 62 10 21 15 6 4 717 35 4 1.010 200.000$>500.000$ 500.000$ 46 14 3 7 6 16 13 15 1 6 3 3 0 86 17 0 184 69 17 18 7 5 22 7 5 1 7 7 0 3 56 16 5 169 Toplam <50.000$ 50.000$ 200.000$ 110 36 15 11 3 45 54 49 10 14 9 5 1 382 36 2 658 21 4 3 2 1 11 3 10 1 3 1 2 0 113 5 1 157 1.121 401 125 94 64 437 274 333 70 148 107 41 16 3.206 380 37 5.585 200.000$>500.000$ 500.000$ 7 3 2 0 0 2 2 1 0 0 0 0 0 20 1 0 31 8 4 3 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 8 3 0 21 Toplam 146 47 23 13 4 59 60 60 11 18 11 7 1 523 45 3 867 Geçici Veriler , Kaynak : Ekonomi Bakanlığı Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler 2017 Yılı Şubat ayı sonu itibariyle 47.324 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 6.714 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir. Toplamda 54.038 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11). Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı ( Şirket Sayısı) Yıl 1954-2011 ( Birikimli ) Yeni İştirak Şube Toplam 23.240 5274 737 29.251 2012 3.595 571 87 4.253 2013 3.480 205 93 3.778 2014 4.421 204 78 4.703 2015 5.293 223 85 5.601 2016 5.280 206 99 5.585 825 31 11 867 46.134 6.714 1.190 54.038 2017/Şubat Genel Toplam Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 7 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 54.038 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı ve gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı izlemektedir (Tablo 12). Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı (2016 - 2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) Ocak- Şubat Sektörler 2016 Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık 2017 15 1 89 Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı 17 7 5 7 53 18 120 477 31 113 8 195 41 1.108 Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 8 1954-2017/Şubat Toplam 13 3 48 2 4 2 3 37 18 86 415 16 70 3 156 39 867 769 737 6.675 577 683 710 543 323 3.839 1.430 4.863 20.034 2.318 5.233 422 8.783 2.774 54.038 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 54.038 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 21.901 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.927 adet şirket ile birinci sırayı alırken, onu İngiltere (3.008 adet) ve Hollanda (2.730 adet) izlemektedir (Tablo 13). Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2016-2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) 19542017/Şubat Ocak- Şubat Ülkeler 2016 AB Ülkeleri (27) Almanya Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Diğer Asya Çin Halk Cum. Güney Kore Cum. Diğer Diğer Ülkeler Toplam 2017 202 83 16 14 12 77 50 51 20 14 6 7 699 72 12 3 57 7 1.108 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 9 Toplam 146 47 23 13 4 59 60 71 18 11 7 1 523 45 7 2 36 3 867 21.901 6.927 2.730 3.008 1.380 7.856 5.041 2.134 2.123 1.748 375 261 18.207 3.857 849 294 2.714 514 54.038 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 54.038 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin 32.818 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (5.010 adet), Ankara (2.966 adet) ve İzmir (2.435 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14). Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl) Şirket Sayısı (1954-2017/Şubat) İl İSTANBUL 32.818 ANTALYA 5.010 ANKARA 2.966 İZMİR 2.435 MERSİN 1.753 MUĞLA 1.616 GAZİANTEP 1.262 HATAY 769 BURSA 677 AYDIN 657 Diğer İller 4.075 Toplam 54.038 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı İstanbul ilinde faaliyette bulunan 32.818 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve perakende ticaret (12.696 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (5.618 adet) ve imalat sanayi (4.047 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15). Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) Sektörler Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam İstanbul 231 323 4.047 282 476 478 327 136 2.348 849 2.462 12.696 965 3.362 363 5.618 1.902 32.818 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 10 Antalya Ankara İzmir Muğla 138 34 292 39 8 29 13 2 201 69 776 1.042 652 655 10 1.092 250 5.010 34 131 345 28 11 25 39 11 231 239 322 906 90 155 16 490 238 2.966 88 63 449 60 29 38 45 21 256 96 181 881 82 182 11 288 114 2.435 46 21 163 25 13 19 13 10 83 14 140 979 35 181 0 143 31 1.753 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 3) Yatırım Projeleri3 2017 Şubat ayında Ekonomi Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 22 adet proje kapsamında yaklaşık 274,1 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür. Böylece 2017 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 40 adede, belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 791,1 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16). Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2017 Aylık Şubat Ocak Belge Adedi Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $) Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 18 22 517,0 274,1 1.931,0 1.008,4 * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 40 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 32 adedi imalat, 5 adedi hizmetler ve 3 adedi elektrik, gaz ve su sektörlerinde düzenlenmiştir. 3 Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri 11 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni EK TABLOLAR 12 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)* (Milyon $) 2012 2013 2014 2015 2016 Ocak- Şubat 2016 2017 Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu) 13.628 12.896 12.828 17.550 12.303 1.611 1.059 10.128 9.322 8.370 11.710 6.278 539 483 Yatırım 10.761 9.890 8.631 12.074 6.887 611 511 Tasfiye 633 568 261 364 609 72 28 864 525 137 1.684 2.135 390 66 2.636 3.049 4.321 4.156 3.890 682 510 Sermaye Diğer Sermaye (Net)** Gayrimenkul (Net) * Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T .C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir. ** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T .C.Merkez Bankası 13 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (Milyon $) Sektörler Ocak- Şubat 2012 2013 2014 2015 2016 2016 Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık 43 47 61 31 0 0 188 717 382 207 2 151 4.519 2.209 2.742 4.225 1.711 175 162 2.201 400 451 983 586 43 17 Tekstil Ürünleri İmalatı 376 60 137 433 36 11 18 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 579 272 491 340 287 52 14 32 5 4 34 23 0 1 Elektrikli Optik Aletler İmalatı 143 607 926 142 223 4 3 Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı 121 97 78 147 62 4 2 1.067 768 655 2.146 494 61 107 773 1.831 1.134 1.340 742 15 21 1.427 178 232 106 308 5 20 221 379 1.136 598 601 41 40 16 59 24 11 235 44 5 130 364 594 1.524 544 41 13 2.084 3.415 1.470 3.516 1.705 38 56 Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri 174 128 252 171 277 6 5 Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler 546 106 204 58 273 212 5 Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri 640 457 400 287 249 32 33 10.761 9.890 8.631 12.074 6.887 611 511 Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Toplam Geçici Veriler, Kaynak: T .C. Merkez Bankası 14 26 2017 216 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (Milyon $) Ülke Ocak- Şubat 2012 2013 2014 2015 2016 2016 AB Ülkeleri Almanya Avusturya Fransa Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri A.B.D. Kanada Orta -Güney Amerika ve Karayipler Asya Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Körfez Ülkeleri Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri Diğer Ülkeler Toplam 7.305 491 1.519 86 1.381 2.044 154 1.630 622 0 439 32 20 2.337 1.593 940 653 744 6 10.761 5.296 1.970 667 217 918 300 148 1.076 1.128 221 326 16 1 2.899 2.286 880 1.406 613 3 9.890 5.328 606 31 286 2.022 1.051 488 844 1.041 42 334 0 0 1.886 1.336 364 954 550 0 8.631 7.014 355 80 164 1.184 585 180 4.466 966 0 1.619 0 11 2.464 1.317 460 850 1.147 0 12.074 Geçici Veriler, Kaynak: T .C. Merkez Bankası 15 3.778 430 361 88 955 950 79 915 614 0 390 66 2 2.008 1.253 446 804 755 29 6.887 468 11 33 2 255 60 33 74 3 0 41 0 0 94 47 14 33 47 5 611 2017 278 51 55 6 89 10 8 59 28 0 16 15 0 174 146 16 130 28 0 511 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2016 - 2017/Şubat) ( Şirket Sayısı) Sektörler Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam 2017/Şubat 2016 Yeni İştirak Şube 77 19 408 12 69 29 22 18 258 124 542 2.253 137 538 15 888 279 4 2 10 0 1 0 0 0 9 9 9 101 0 25 4 26 16 1 0 5 0 0 0 1 0 4 3 7 48 0 6 0 23 6 5.280 206 99 Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 16 Yeni İştirak Şube 82 21 423 12 70 29 23 18 271 136 558 2.402 137 569 19 937 301 11 2 47 2 4 2 3 0 36 17 82 393 16 67 2 153 35 2 1 1 0 0 0 0 0 1 0 4 17 0 3 0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 5 0 0 1 1 3 13 3 48 2 4 2 3 0 37 18 86 415 16 70 3 156 39 5.585 825 31 11 867 Toplam Toplam Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı ( Şirket Sayısı) Ocak- Şubat 1954-2011 Sektörler 2012 2013 2014 2015 2016 ( Birikimli ) Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam 19542017/Şubat 2016 2017 Toplam 15 1 89 13 3 48 2 4 2 3 465 626 4.712 499 468 520 396 252 2.577 666 2.729 9.126 1.775 2.666 318 4.678 1.490 53 20 323 20 19 37 28 12 207 149 336 1.886 93 438 28 693 234 39 24 323 16 18 37 28 11 213 141 305 1.636 83 393 25 639 170 70 17 382 13 40 49 37 10 233 141 357 2.169 101 506 12 716 232 47 26 464 15 64 36 28 20 301 179 492 2.400 113 591 17 964 308 82 21 423 12 70 29 23 18 271 136 558 2.402 137 569 19 937 301 17 7 5 7 53 18 120 477 31 113 8 195 41 37 18 86 415 16 70 3 156 39 769 737 6.675 577 683 710 543 323 3.839 1.430 4.863 20.034 2.318 5.233 422 8.783 2.774 29.251 4.253 3.778 4.703 5.601 5.585 1.108 867 54.038 Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 17 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı ( Şirket Sayısı) Ülkeler Ocak- Şubat 1954-2011 2012 2013 2014 2015 2016 2016 ( Birikimli ) AB Ülkeleri (27) Almanya Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Diğer Asya Çin Halk Cum. Güney Kore Cum. Diğer Diğer Ülkeler Toplam 15.154 4.770 1.958 2.278 910 5.238 3.274 606 1.408 1.194 214 159 6.212 2.109 441 184 1.484 329 29.251 1.536 483 173 171 107 602 418 151 150 113 37 20 1.636 303 55 29 219 39 4.253 1.350 415 157 163 103 512 341 207 135 106 29 25 1.372 317 71 29 217 31 3.778 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 18 1.308 376 143 137 101 551 323 306 112 92 20 17 2.266 326 96 25 205 45 4.703 1.286 435 151 152 91 457 351 390 152 125 27 23 2.992 377 95 14 268 30 5.601 1.121 401 125 94 64 437 274 403 148 107 41 16 3.206 380 84 11 285 37 5.585 202 83 16 14 12 77 50 51 20 14 6 7 699 72 12 3 57 7 1.108 2017 146 47 23 13 4 59 60 71 18 11 7 1 523 45 7 2 36 3 867 19542017/Şubat Toplam 21.901 6.927 2.730 3.008 1.380 7.856 5.041 2.134 2.123 1.748 375 261 18.207 3.857 849 294 2.714 514 54.038 Nisan 2017 N Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2012-2017/Şubat) 2012 Belge Adedi 2013 2014 2015 2017/Şubat 2016 220 231 257 225 226 40 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $) 4.502,4 7.963,1 5.554,9 12.452,7 10.132,5 791,1 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 8.106,1 15.191,1 12.037,5 33.944,9 30.660,9 2.939,5 * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 19