7. `VEDEĞİL` (NAND) Kapısı (TTL Entegre)

7. ‘VEDEĞİL’ (NAND) Kapısı (TTL Entegre)
Lojik’de yaygın olarak kullanılan diğer bir kapı, ‘VE’ ile ‘DEĞİL’ kapılarının (işlemlerinin)
birleşmesinden oluşan ‘VEDEĞİL’ (NAND) kapısıdır. ‘VEDEĞİL’ kapısında, girişlerden
birisinin ‘0’ olması durumunda çıkış lojik ‘1’ olur. Giriş değişkenlerinin tümünün ‘1’ olması
durumunda çıkış ‘0’ değerini alır. ‘VEDEĞİL’ işleminin çıkış fonksiyonu, Q = A.B şeklinde
yazılır ve ‘Q eşittir A ve B’nin değili’ diye okunur. ‘VEDEĞİL’ işlemi ‘VE’ ile ‘DEĞİL’
kapılarının seri bağlanması şeklinde düşünülebilir. Bu mantık ile doğruluk tablosu ‘VE’
kapısının tamamen tersi olarak yazılabilir.
A
Q=A.B
A.B
A.B
A
B
B
Şekil 13. Vedeğil (NAND) Kapısı Sembolü, 4011 ve 7400 Entegresi
7.1. Ön Çalışma
Board’un üzerine, uygulama yapacağınız devrede yer alan elemanları yerleştirerek, devre
şemasına uygun olarak aralarındaki bağlantıları çiziniz. Toprak (-) ve besleme (+) uçlarını da
çizerek gösteriniz.
13
7.2. Deneyde Kullanılacak Malzemeler
Eleman
Entegre
Direnç
LED
Değeri
4011 veya 7400
390 
Sayısı
1
3
3
7.3. Deneyin Bağlantı Şeması
Şekil 14. ‘VEDEĞİL’ (NAND) Kapısı (TTL Entegre) Devresi
7.4. Deneyin Yapılışı
 Yukarıda bağlantı şeması gösterilen devreyi board üzerine kurunuz.
 Entegrenin besleme bağlantılarını yapınız.
 Devreye +5V besleme gerilimi uygulayınız.
 A ve B anahtarlarının değerlerini değiştirerek C çıkışını gözleyiniz ve aşağıdaki tabloyu
doldurunuz.
Girişler
A
0
0
1
1
B
0
1
0
1
Çıkış
C
7.5. Sorular

‘VEDEĞİL’ kapısının başlıca kullanım yerlerini açıklayınız.

‘VEDEĞİL’ kapısının içyapısını diyot, transistör, direnç gibi temel elektronik
elemanlarla çizerek, çalışmasını açıklayınız.
14

‘VE’ kapısı ile ‘DEĞİL’ kapısının ardışıl bağlanması ile oluşan 2-giriş 1-çıkışlı blok kapı
devresinin aşağıda verilen doğruluk tablosunu elde ediniz. Elde edilen doğruluk tablosu,
‘VEDEĞİL’ kapısının doğruluk tablosundan farklı mıdır? Yorumlayınız.
‘VE’
‘DEĞİL’
Çıkış
C
Girişler
A
B
0
1
0
1
0
0
1
1

Giriş
D
Çıkış
E
2 adet ‘VEDEĞİL’ kapısının ardışıl olarak bağlanması durumunda – yani ikinci kapının
girişlerinin birleştirilerek birinci kapının çıkışına bağlanmasıyla – oluşan 2- giriş 1-çıkışlı
blok kapı devresinin doğruluk tablosunu elde ediniz. Elde edilen doğruluk tablosunu
yorumlayınız.
1. ‘VEDEĞİL’
Girişler
A
0
0
1
1

B
0
1
0
1
Çıkış
C
2. ‘VEDEĞİL’
Giriş
D
E
Çıkış
F
3 adet ‘VEDEĞİL’ kapısının ardışıl olarak bağlanması durumunda oluşan 2- giriş 1çıkışlı blok kapı devresinin doğruluk tablosunu elde ediniz. Elde edilen doğruluk
tablosunu yorumlayınız.
15