economıc agenda - T-Bank

31 Aralık 2015
Haftanın Gündemi-Beklentiler
Yeni
yıla
doğru
küresel
piyasalar
sakin...

Küresel piyasalarda Fed’in düşük oranlı faiz artışından sonra başlayan
olumlu hava bu hafta da sürdü. Bunda 2016’da Fed’in yavaş ve kademeli bir
faiz artışına gideceğine yönelik beklentiler etkili oldu. Bu nedenle genel
olarak gelişmekte olan para birimlerinde sert kayıplar olmadı. Ancak diğer
taraftan düşmeye devam eden emtia ve petrol fiyatları bu ürünlerin
ihracatçısı ülkeleri olumsuz etkiliyor. Rusya, Meksika, Brezilya, Kanada gibi
ülkelerin para birimleri dolara karşı geriledi. Bu haftanın ilgi çekici bir
haberi de Suudi Arabistan’ın düşen petrol fiyatları sonucunda bütçe açığının
100 milyar dolara yaklaşmasıydı. 2016 dünya ekonomisi açısından yine zor
bir yıl olacak gibi gözüküyor. ABD’nin faiz artırım süreci, Çin’de devam eden
yavaşlama, AB ülkelerindeki yavaş büyüme, Japonya’daki durgunluk ve emtia
fiyatlarındaki düşük seyir yine konuşacağımız konular arasında olacak.
 Euro dolar karşısında hafif değer kaybına uğrarken, yende değer
kazancı devam ediyor. Euro/dolar paritesi 1.0890; dolar/yen ise
120.40 civarında seyrediyor.
 Petrol fiyatlarındaki düşük seyir devam ediyor. Brent ham petrolünün
varili 36.20 dolar; ABD hafif ham petrolünün varili ise 36.30 dolar
civarında.
 Altın fiyatları Fed’in faiz artışı ve dolardaki güçlenme nedeniyle düşük
seyrini sürdürüyor. Altının onsu son aşamada 1060 dolar civarında.

Bu hafta Türkiye ekonomisinde imalat sanayi kapasite kullanım oranları ve
dış ticaret verileri açıklandı. Aralık ayında kapasite kullanım oranı bir önceki
aya gore 0.1 puan azalarak %75.9’dan %75.8’e geriledi. Geçen senenin Aralık
ayına gore ise arttı (%74.6). Dış ticaret açığı petrol fiyatlarındaki sert
düşüşün desteği başta olmak üzere ithalatın ihracattan daha hızlı
daralmasıyla Ocak-Kasım döneminde %25 azalarak 57 milyar dolara
geriledi. Kasım ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına gore %49.1
azalarak 4.24 milyar dolar oldu. Verilere göre ihracat Kasım ayında yüzde
10.2 azalarak 11.74 milyar dolar, Ocak-Kasım'da yüzde 8.4 azalarak 132.19
milyar dolar oldu. İthalat Kasım ayında yüzde 25.3 azalarak 15.97 milyar
dolar, Ocak-Kasım'da yüzde 14.1 azalarak 189.22 milyar dolar olarak
gerçekleşti. Bu arada haftaya Aralık ayı enflasyon oranları açıklanacak.

Türkiye piyasalarında sakin bir seyir vardı. Merkez Bankası’nın faiz artışı
yapmamasına ragmen kurlarda önemli bir yükselme olmadı. Bunda küresel
piyasalarda gelişmekte olan ülkelere yönelik risk iştahının yüksek olması ve
Noel ile yılbaşı tatilleri nedeniyle kapalı olan uluslararası piyasalar rol
oynadı. Diğer yandan, petrol fiyatlartındaki düşük seyir Türk Lirası’nı
1
destekledi. Bu nedenle dolar/TL paritesinin 2.91-2.92 arasında seyrettiğini
görmekteyiz. Faizlerde ise yüksek seyir devam etti. İki yıllık tahvil faizleri
hafta boyunca %11’lerde seyretti, bugün ise bir miktar geriledi. Önümüzdeki
hafta ise küresel piyasaların açılmasıyla kur ve faizlerde daha dalgalı bir
hareket yaşayabiliriz.

Sonuçta, Türkiye piyasaları bu hafta itibariyle Fed kararı sonrasında
gelişmekte olan ülkelerin yararlandığı risk iştahındaki yükselme ve Noel ile
yılbaşı tatilleri dolayısıyla düşük hacimli olan piyasalardan faydalandı. Kur
ve faizlerde sakin bir seyir vardı. Bu arada düşen petrol fiyatları da diğer
petrol ve emtia üretici ülkelerin aksine Türk Lirası’nı destekledi. Ancak
önümüzdeki haftadan itibaren küresel piyasaların açılmasıyla Fed’in faiz
kararının gelişmekte olan ülkelere etkisini daha somut biçimde
değerlendirebileceğiz. Merkez Bankası’nın faizlerde değişikliğe gitmeme
kararının kur üzerine yukarı yönlü baskı yaratmasını beklemekteyiz. Ayrıca
artan jeopolitik risklerin de Türkiye açısından olumsuz etkileri olabilir. Bu
açıdan haftaya dolar/TL’de yukarı yönlü bir eğilim görebiliriz. Faizlerde ise
önemli bir değişim beklemiyoruz.
TÜRKİYE’DE BU HAFTA
Son
ekonomik
gelişmeler...

Dış ticaret açığı petrol fiyatlarındaki sert düşüşün desteği başta olmak
üzere ithalatın ihracattan daha hızlı daralmasıyla Ocak-Kasım döneminde
yüzde 25 azalarak 57 milyar dolara geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu
(TÜİK) verilerine göre, Kasım ayında dış ticaret açığı yüzde 49.1 azalarak
4.24 milyar dolar oldu. Gümrük Bakanlığı'nın öncü verileri açığın Kasım
ayında 4 milyar doların hemen üzerinde geleceğini gösteriyordu. Verilere
göre ihracat Kasım ayında yüzde 10.2 azalarak 11.74 milyar dolar, OcakKasım'da yüzde 8.4 azalarak 132.19 milyar dolar oldu. İthalat Kasım
ayında yüzde 25.3 azalarak 15.97 milyar dolar, Ocak-Kasım'da yüzde 14.1
azalarak 189.22 milyar dolar olarak gerçekleşti. Enerji ithalatı Ocak-Kasım
döneminde 31 azalarak 50.48 milyar dolardan 34.84 milyar dolara geriledi.
Ocak-Kasım'da en çok ihracat yapan sektör 15.84 milyar dolar ile
motorlu kara taşıtları olurken bu kalemdeki ihracat bir önceki yıl aynı
döneme göre yüzde 4.2 düşüş gösterdi. Verilere göre ilk 11 ayda en çok
ihracat yapılan ülke 12.29 milyar dolarla Almanya olurken bu ülkeye
yapılan ihracat bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 12.2 düşüş gösterdi.
Almanya'yı 9.8 milyar dolarla İngiltere ve 8.07 milyar dolarla Irak takip etti.
11 aylık verilere göre en fazla ihracat yapılan ilk 10 ülkeden sadece
İngiltere ve ABD'ye yapılan ihracat bir önceki yıl aynı döneme göre artış
gösterirken, diğer ülkelerin tamamında düşüş gözlendi.
2




Merkez Bankası, imalat sanayinde kapasite kullanım oranının (KKO)
Aralık ayında, bir önceki aya göre 0.1 puan azalarak yüzde 75.8 seviyesinde
gerçekleştiğini açıkladı. KKO, Kasım ayında yüzde 75.9 olmuştu. İmalat
sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım
oranı bir önceki aya göre 0.3 puan artarak yüzde 75.4 seviyesinde
gerçekleşti.
Hazine Müsteşarlığı'nın açıkladığı verilere göre, Türkiye'nin 2015 üçüncü
çeyrek sonu itibarıyla brüt dış borç stoku 406 milyar dolar olarak
gerçekleşti. Türkiye net dış borç stoku ise 240.3 milyar dolar oldu. Kamu
net borç stoku 143.4 milyar TL olurken, AB tanımlı genel yönetim borç
stoku üçüncü çeyrek sonu itibariyle 654.8 milyar TL olarak gerçekleşti.
Ekonomik güven endeksi Kasım'daki yükselişin ardından savaş uçağının
düşürülmesi sonucu Rusya ile artan tansiyon ve ABD Merkez Bankası'nın
beklenen faiz artırımı tedirginliği ile TL'deki değer kaybına paralel Aralık'ta
bir önceki aya göre yüzde 3.8 azalarak 100.81 değerine geriledi. TÜİK
açıklamasına göre ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim
(imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki
düşüşlerden kaynaklandı. Ekonomik güven endeksi siyasi belirsizlik,
güvenlik endişeleri ve TL'deki değer kaybı nedeniyle Eylül ayında 72.9'a
gerileyerek TÜİK'in veriyi hesaplamaya başladığı Ocak 2012'den beri en
düşük değeri almıştı. Endeks sonraki aylarda yükselişe geçerek Ekim'de
82.9, Kasım'da 104.82 değerini almıştı. Tüketici güven endeksi Aralık
ayında bir önceki aya göre yüzde 4.6 azalarak 73.58 değerine geriledi. Reel
kesim güven endeksi yüzde 1.3 azalarak 108.80 değerini aldı. Hizmet ve
perakende ticaret sektörü güven endeksleri Kasım ayına göre sırasıyla
yüzde 1 ve yüzde 0.4 düşerek Aralık ayında 99.02 ve 104.93 değerlerine
ulaştı. İnşaat sektörü güven endeksi ise yüzde 0.7 artarak 85.11 değerine
yükseldi.
Reel kesim güven endeksi Aralık ayında bir önceki aya göre 3 puan
azalarak 102.2 seviyesine geriledi. Merkez Bankası verilerine göre
mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi ise bir önceki aya
göre 1.4 puan azalarak 108.8 oldu.Reel kesim güven endeksi 2013 ve 2014
yılları boyunca 100 seviyesinin üzerinde kalırken, endeks Eylül ayında
Aralık 2012'den beri ilk kez 100 seviyesinin altına inmişti.
Merkez Bankası PPK Merkez Bankası'nın (TCMB) politika faizinde bir artışı beraberinde getirecek bir
özetleri…
sadeleşme adımı beklentilerine karşın kısa vadeli faizleri sabit tuttuğu 22
Aralık'taki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına ilişkin özetlerinde banka,
döviz kuru hareketlerinin gecikmeli etkilerinin enflasyonu olumsuz etkilemeye
devam ettiğini ancak petrol fiyatlarındaki düşüşün bu etkiyi sınırladığını ifade etti.
Bu çerçevede Kasım ayında çekirdek enflasyon göstergeleri yükselmeye devam
etti. Özetlere gore sanayi üretiminin yılın son çeyreğinde dönemlik bazda artış
sergileyeceği öngörülmekte ve iç talebin büyümeye ılımlı düzeyde katkı vermesi
beklenmekte. Petrol fiyatlarındaki düşüşün gecikmeli yansımaları ve kredilerdeki
yavaşlamanın da etkisiyle, cari dengedeki iyileşmenin önümüzdeki dönemde de
devam edeceği öngörülmekte. PPK özetlerinde çekirdek enflasyon göstergelerinin
bir süre daha yüksek seviyelerini koruması beklenmekte. Bu çerçevede, PPK
gerekli görülen süre boyunca likidite politikasındaki sıkı duruşun korunacağını
3
ifade etti. PPK, geniş faiz koridorunun küresel oynaklığın yüksek olduğu
dönemlerde döviz kuru oynaklıklarının düşürülmesine katkı yapan önemli bir araç
olarak kullanıldığını ve küresel para politikalarındaki normalleşmenin başlaması
ile birlikte oynaklıklarda gözlenen düşüşün kalıcı olması halinde, bu araca duyulan
ihtiyacın azalabileceğini değerlendirdi. PPK toplantısında, oynaklıklarda gözlenen
düşüşün kalıcı olması halinde önümüzdeki toplantıdan itibaren para politikasında
sadeleşme adımlarına başlanabileceğinin değerlendirildiği özetlerde belirtildi.
PPK özetlerinde, faiz koridorunun nihai olarak bir hafta vadeli repo faizi etrafında
daha dar ve daha simetrik bir şekil almasının amaçlanmakta olduğu ve sadeleşme
kapsamında atılacak adımların niteliğinin ve hızının küresel ve yurt içi
piyasalardaki oynaklıkları etkileyen unsurlara bağlı olacağı kaydedildi.
Bankacılık
sektörünün
OcakKasım net kârı 23.9
milyar TL oldu…
Bankacılık sektörünün Ocak-Kasım döneminde net kârı geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 5.6 artarak 23.9 milyar lira oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu'nun Kasım dönemi verilerine göre, sektörün aktif büyüklüğü geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde 21.2 artarak 2.35 trilyon lira oldu. Sektörün kredileri
de aynı dönemde yüzde 22.4 artışla 1.47 trilyon lira olarak gerçekleşti. Bankacılık
sektörünün Ekim ayında yüzde 15.29 olan sermaye yeterlilik rasyosu ise Kasım
ayında yüzde 15.52 oldu.
Rusya’dan
Türk Rus hükümeti yaptığı açıklamada 1 Ocak'tan itibaren Türk şirketlerinin devlet ve
şirketlerine yönelik belediyelerin ihtiyaçlarına yönelik olarak inşaat, turizm, otel işletmeciliği ve
yeni yasaklar…
hizmetleri alanında çalışmasını yasaklayacağını duyurdu. Bu arada Rusya
Ekonomi Bakanı Alexei Ulyukayev, Türkiye'nin Rusya için önemli ticaret
ortaklarından birisi olmaya devam ettiğini ve Moskova'nın Türk ve Rus firmalar ve
vatandaşlar için sorun yaratmak gibi bir niyetinin olmadığını söyledi. Öte yandan,
Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesi
görüşmelerine devam etmek için hazır olduklarını bildirdi. Rusya'nın, Türkiye'ye
doğalgaz ihracatını da arttırabileceğine işaret eden Novak, "Rusya'nın bunu
gerçekleştirebilecek doğalgazı ve altyapısı bulunuyor. Bu nedenle Türkiye'ye
garantili doğalgaz tedarikini arttırmaya hazırız" ifadelerini kullandı.
DÜNYA EKONOMİSİ
IMF Başkanı 2016 Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde 2016 yılında küresel
için karamsar...
ekonomik büyümenin 'hayal kırıklığı' yaratacağını belirtti. Lagarde, "Birçok
ülkenin finans sektöründe hala zayıflık var, gelişen piyasalarda da finansal riskler
artıyor. Tüm bu gelişmeler küresel büyümenin 2016'da hayal kırıklığı yaratacağı
anlamına geliyor" diye konuştu. Lagarde düşük üretimin, yaşlanan nüfusun ve
küresel finansal krizin etkilerinin büyümeyi frenlediğini de sözlerine ekledi.
4
ABD
ekonomisinde
gelişmeler...




Fed Başkanı Janet Yellen için mevcut durumdaki çok düşük enflasyon
oranı “geçici” olmakla birlikte aynı zamanda “özel” bir durum. Yetkililerin,
enflasyonun yükselmesiyle birlikte sıkılaştırmanın hızlı gerçekleşmemesi
için faiz artırımına gidilmesi, enflasyonun hedeflenen yüzde 2 düzeyine
geleceğine emin olduklarını işaret ediyor. Yellen, ay ortasında 2006
yılından bu yana ilk kez faiz artırımına gidildiği açıklamasının ardından
sağlık yardımı giderleri ve “anlaşılması zor olan piyasa dışı fiyat artışları”nı,
baskılanmış fiyatların iki sorumlusu olarak değerlendirmişti. Yellen 16
Aralık'taki basın toplantısında, “Duruma özel çeşitli unsurlar mevcut. Fakat
yine de bugün enflasyonun geçmişte olduğundan farklı bir şekilde
belirlendiğini düşünmüyorum” dedi.
ABD'de tüketici eğilimlerini ölçen Conference Board'un verilerine göre,
Tüketici Güven Endeksi Aralık'ta önceki aya kıyasla 3,9 puan artışla 96.5
oldu. Conference Board'un ekonomik göstergelerden sorumlu direktörü
Lynn Franco, beklentileri aşan endekse ilişkin, "Tüketicilerin mevcut
ekonomik şartlara, özellikle de iş gücü piyasasına yönelik değerlendirmesi
2015 sona ererken pozitif kalmaya devam ediyor" açıklamasını yaptı.
ABD'de konutta azalan arz fiyatların yükselmesine neden oldu. ABD'de
20 şehirdeki konut fiyatları baz alınarak hesaplanan S&P Case-Shiller
konut fiyatları endeksi Ekim'de yıllık %5.5 arttı. Konut arzının azalması
fiyat artışını destekledi. Düşük gelirliler ve ilk kez konut alacaklar için daha
hızlı ücret artışı ve düşük borçlanma maliyetlerinin gerekli olduğu
belirtiliyor.
ABD'de bekleyen konut satışları Kasım'da beklenmedik şekilde düşerek
sektörün yıl sonuna doğru ivme kaybettiğini gösterdi. National Association
of Realtors'ın açıklamasına göre satışlar %0.9 düştü. Yıllık bazda satışlar
%5.1 arttı, beklenti %4 artıştı. Artan fiyatlar ve sınırlı arzın satışları
azalttığı ve sektördeki toparlanmayı yavaşlattığı belirtiliyor.
AB ekonomilerinde AB:
gelişmeler...
Euro Bölgesi'ndeki yerleşiklere verilen toplam kredinin yıllık artış hızı kasım
ayında aylık bazda yüzde 2,7'ye yükseldi. Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB)
açıkladığı "Kasım ayı parasal gelişmeler" raporuna göre, Euro Bölgesi'ndeki
yerleşiklere verilen toplam kredinin ekim ayında yüzde 2,3 olan yıllık artış hızı
kasımda yüzde 2,7'ye çıktı. Genel devlet kredilerindeki yıllık artış söz konusu
dönemde yüzde 6,9'dan yüzde 7,8'e, özel sektör kredilerinde yıllık artış da yüzde
1'den yüzde 1,2'ye yükseldi. Bu dönemde özellikle, hane halkı kredilerinin yıllık
büyüme hızı artış gösterdi. Ekim ayında yüzde 1,2 olan hane halkı kredilerinin
yıllık büyüme hızı kasımda 1,4'e çıktı. Euro Bölgesi'nde bu dönemde finansal
olmayan kuruluşlara verilen kredinin yıllık artış hızı ise yüzde 0,6'dan yüzde 0,9
seviyesine yükseldi. En geniş tanımlı para arzı olan M3'ün yıllık artış hızı da kasım
ayında yüzde 5,1'e geriledi. Bu oran ekim de 5,3 seviyesindeydi.
Diğer ekonomilerde Japonya:
gelişmeler...
Japonya'da sanayi üretimi Kasım ayında, ihracatın beklenenden fazla düşmesi ve
5
hanehalkının daha az harcama yapmasının etkisi ile, son üç ayda ilk kez düştü.
Sanayi üretimi Kasım'da önceki aya göre yüzde 1 daraldı. Üretim, geçen yılın aynı
ayına göre yüzde 1.6 yükseldi. Perakende satışlar ise aynı dönemde aylık bazda
yüzde 2.5 geriledi.
Çin:
Çin dışında işlem gören yuan, Çin Merkez Bankası'nın (PBOC) ilan ettiği referans
kurun Mayıs 2011'den bu yana en zayıf seviyesine inmesinin ardından beş yılın
düşüğünden alıcı buldu. Düşüşte, yetkililerin ekonomiyi canlandırmaya
odaklanarak kuru düşüşe yönlendirdiği spekülasyonu etkili oldu. PBOC son
zamanlarda kura daha az müdahale ederek Aralık ayında önemli miktarda değer
kaybına izin verdi. Parasal otorite, IMF'nin 30 Kasım'da yuanı rezerv para
statüsüne kavuşturma kararı ardından, bu ay kurdaki yüzde 1.4'lük değer kaybına
izin verdi. Çin dışında işlem gören yuanın kısa vadede 6.6 seviyesini test edeceği
tahmin ediliyor. Serbestçe alınıp satılabilen Çin dışında işlem gören yuan, hafta
başında dolar karşısında Ocak 2011'den bu yana en düşük seviye olan 6.5929'dan
alıcı buldu.
Rusya:
Rusya ekonomisi petrol fiyatlarındaki düşüşün tüketim ve sanayi üretimini
sekteye uğratmasıyla 5 ayda ilk kez daraldı. Ekonomi Bakanlığı'nın açıklamasına
göre Eylül'de %0.3, Ekim'de %0.1 büyüyen ekonomi Kasım ayında %0.3 daraldı.
Yıllık bazda ise daralma %4 olarak gerçekleşti. Petrolde yaşanan set düşüş,
resesyonun ikinci yılda da devam edebileceği konusunda tehdit oluşturuyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bu ayki açıklamasında ekonomik krizde en
kötüsünün geride kaldığını belirtmişti. Düşen petrol fiyatları ülkenin bütçe
gelirlerinin azalmasına neden olurken para birimi ruble de değer kaybediyor.
Ruble, Aralık ayında dolar karşısında %8 değer kaybıyla dünyanın 3. en kötü
performansını sergileyen para birimi oldu. Dolar/ruble paritesi, petrol
fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle yükselişe geçerek 72,46 seviyesini gördü Öte
yandan Rusya'da hisse senetleri piyasası Eylül'den beri ilk kez aylık kayba
ilerliyor. Rusya Ekonomi Bakanlığı bu yıl %3.9 daralma, gelecek yıl ise %0.7
büyüme öngörüyor.
Suudi Arabistan:
Suudi Arabistan, petrol fiyatlarında süregelen düşüşten dolayı meydana gelen
bütçe açığına tedbir alabilmek için, 2016 yılı bütçesinde, harcama kısıntıları,
sübvansiyon reformları ve özelleştirmeyi içeren bir dizi tedbir açıkladı. Suudi
Arabistan, kaya petrolü üreticileri gibi yüksek maliyetli üreticileri piyasa dışına
itebilmek ve piyasa payını koruyabilmek için petrol üretimini yüksek seviyelerde
tuttu. Ancak bunun sonucu bütçe açığı, petrol gelirlerinin yüzde 23 düşmesinin
etkisi ile, 98 milyar dolara çıkarak gayrı safi yurtiçi hasılanın yüzde 15'ine ulaştı.
Suudi Arabistan yönetimi, Suudi Kralı Selman bin Abdülaziz başkanlığında
toplanan Bakanlar Kurulu toplantısının ardından zam kararını açıkladı. Buna göre,
akaryakıt fiyatlarında artışa gidildi. Daha önce 0,45 Suudi Arabistan Riyali (35
kuruş) olan 91 oktan benzin fiyatı, 0,75 riyale (58 kuruş) yükseldi. 95 oktan
benzin fiyatı ise 0,60 riyalden (46 kuruş) 0,90 riyale (69 kuruş) yükseldi. Öte
yandan, Maliye Bakanlığı, bazı sektör ve işletmelerin özelleştirmesi de dahil bazı
6
tedbirlere gitti. Bunun yanında, enerji, su ve elektrik fiyatlarında, verimliliği
iyileştirmek için bazı düzenlemelere gidildi. Benzin fiyatlarına zammın yanında,
yüksek refaha sahip vatandaşlar için elektrik tarifeleri artırıldı. Su fiyatlarına zam
yapıldı ve sanayi kullanıcıları için tüm enerji fiyatlarında değişikliğe gidildi. Suudi
Arabistan 2015 yılı başında bütçe açığını 38.66 milyar dolar olarak belirlemişti.
Dünyadaki en büyük petrol üreticisi ülkelerinden olan Suudi Arabistan'ın gelir
kaynaklarının başında yüzde 90'ı aşan oranla petrol geliyor.
BU HAFTA PİYASALAR
Noel ve yeni yıl tatilleri nedeniyle
yatırımcıların yeni pozisyon açma
%
isteğinin azaldığı 2015 yılının son
25
işlem günlerinde kur ve faiz düşük
22
hacimde hafif aşağı yönlü bir seyir
19
izledi. Yurtdışında geçen Cuma günü
16
Noel tatili nedeniyle birçok piyasa
13
10
kapalıydı. Bazı ülkelerde 1 Ocak
7
Perşembe gününün yanı sıra, yeni
4
yıl öncesinde tatillerin olması
nedeniyle işlem hacmi zayıf seyretti.
Dolar/TL paritesi haftaya 2.91
seviyesinde
başlarken,
sepet
bazında TL 3.05 civarındaydı. Euro/TL ise haftaya 3.19 düzeyinde başladı.
TCMB'nin Aralık ayı PPK toplantısında beklentilerin aksine kısa vadeli faizleri
değiştirmemesi ardından sert yükselen dolar/TL, gelişmekte olan piyasalarda
görülen olumlu hava paralelinde düşük hacimli piyasada kademeli olarak
gevşemeye devam etti. Tahvil bono piyasasında 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık
gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi %10.77; 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık
gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi %11.05 düzeyinde haftaya başladı. Hafta
içinde yayımlanan PPK özetleri piyasa tarafında takip edildi ancak fazla etkisi
olmadı. 11 yılın en düşük seviyelerine yakın seyreden petrol fiyatları kurlara
olumlu etki ederken, Güneydoğu illerinde ve komşu ülkelerdeki jeopolitik
gelişmeler potansiyel risk unsurları olarak piyasada izlenmeye devam edildi. Hafta
içinde kur ve faizlerde önemli bir değişim olmadı. Haftanın son gününde ise
küresel piyasalarda dolardaki değer kazancı nedeniyle dolar/TL hafif arttı.
Dolar/TL 2.92, iki yıllık gösterge faiz %10.78 civarında seyretti. Öte yandan
önümüzdeki haftalarda, Fed kararından olumlu etkilenen gelişmekte olan
piyasalara yönelik iştahın azalması halinde TCMB'nin beklentileri karşılamayan
faiz kararının ardından TL'nin en kötü etkilenecek para birimlerinden biri
olabileceği tahmin edilmekte. Ayrıca Türkiye’nin jeopolitik riskleri de önümüzdeki
yıl piyasalar tarafından yakından izlenecek konular arasında olacak.
Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları
(14.06.17 tahvili, % bileşik)
04.01.2007
01.03.2007
27.04.2007
25.06.2007
20.08.2007
17.10.2007
13.12.2007
12.02.2008
08.04.2008
05.06.2008
31.07.2008
25.09.2008
26.11.2008
28.01.2009
25.03.2009
25.05.2009
20.07.2009
14.09.2009
12.11.2009
11.01.2010
08.03.2010
30.04.2010
28.06.2010
20.08.2010
20.10.2010
22.12.2010
16.02.2011
12.04.2011
07.06.2011
02.08.2011
30.09.2011
30.11.2011
25.01.2012
21.03.2012
18.05.2012
13.07.2012
12.09.2012
12.11.2012
08.01.2013
05.03.2013
02.05.2013
28.06.2013
28.08.2013
31.10.2013
26.12.2013
21.02.2014
17.04.2014
17.06.2014
15.08.2014
14.10.2014
10.12.2014
05.02.2015
02.04.2015
02.06.2015
29.07.2015
23.09.2015
23.11.2015
Yılbaşı
haftasında
kur ve faiz yatay
seyretti...
7
Sonuçta 25 Aralık’da Merkez Bankası kurlarıyla 2.9175 olan dolar/TL paritesi, 31
Aralık’ta
2.9233 TL oldu; 3.1962 TL düzeyinde olan euro/TL paritesi ise
3.1896’ya indi. 25 Aralık’da %11.05 olan gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise
bu haftanın son günü %10.78 oldu.
Döviz, petrol ve altın Döviz:
fiyatları...
ABD Doları hafta başında Japonya'dan gelen zayıf ekonomik veriler ve yıl sonu
işlem hacminin zayıf kalmasıyla beraber yen karşısında iki ayın en düşük
seviyesinden yeniden yükselişe geçti. Euro ise dolar karşısında hafif yükseldi.
Haftaya euro/dolar paritesi 1.0970, dolar/yen paritesi 120.40 düzeyinde başladı.
Doların diğer altı büyük para birimi karşısındaki hareketini takip eden dolar
endeksi 97.858 oldu. Avustralya ve bazı Avrupa ülkeleri dahil olmak üzere birçok
piyasa Pazartesi günü Noel tatili dolayısıyla kapalıydı. Hafta içinde ise kurlar fazla
değişmedi. Dolar, petrol fiyatlarındaki düşüşün emtia zengini ülkeleri negatif
etkilemesiyle bu ülkelerin para birimleri karşısında değer kazandı. Dolar Rus
rublesi karşısında 73.62 seviyesine yükselerek bir yıldan uzun bir sürenin zirve
seviyesini görürken, Norveç kronu karşısında 13 yılın zirvesini gördü. Doların
diğer altı büyük para birimi karşısındaki hareketini izleyen dolar endeksi de yüzde
98.255’e yükseldi. Perşembe günü itibariyle Euro/dolar paritesi 1.0890;
Dolar/yen paritesi 120.40 düzeyindedir.
Petrol:
Hafta başında petrol fiyatları uzun Noel tatilinin ardından yeniden değer
kaybederken, ABD ham petrol fiyatları son dönemlerde kaydettiği artışları
korumakta zorlandı. ABD ham petrolünün varil fiyatı 37.9 dolardan, Brent
petrolünün varil fiyatı 37.7 dolardan işlem gördü. Daha sonra fiyatlar hafif
geriledi. ABD ham petrolünün varil fiyatı 37 doların altına inerken, Brent ham
petrolünün varil fiyatı da 11 yılın en düşük seviyesinin bir dolar üzerinde seyretti
ve 36.67 dolardan işlem gördü. Hafta içinde ise petrol fiyatları hafif bir toparlanma
gerçekleştirmesinin ardından Avrupa ve ABD'deki soğuk havaların kısa süreceği
beklentileri ve piyasanın yavaşlayan talepten dolayı baskı altında kalmaya devam
etmesiyle düştü. Bu arada ABD’de petrol stoklarının yükselmesi de fiyatların baskı
altına kalmasına yol açtı. ABD'de ham petrol stoklarının geçtiğimiz hafta 2.6
milyon varil yükseldiği görüldü. Fiyatlar, 2015 yılında değerinin üçte birinden
fazlasını kaybetti. Perşembe günü itibariyle Brent ham petrolünün varili 36.20
dolar düzeyinde; ABD hafif ham petrolünün varili 36.30 dolar civarında
seyretmektedir.
Altın:
Altın fiyatları hafta başında ons başına 1074 dolardı. Fiyatlar hafta içinde zayıf
işlem hacmi ve güçlenen dolardan dolayı yatay bir seyir izledi. Altın bu yıl
çoğunlukla Fed'in faiz artıracağından kaynaklanan endişelerle yaklaşık yüzde 10
değer kaybetti. Fiyatlar haftanın son günlerinde 1065 doların altına doğru geriledi.
Perşembe günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1060 dolar civarındadır.
8
DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER
(1)
(2)
(3)
(2)/(1)
31.12.14
30.11.15 31.12.15
%
değişim
2,3311
2,9161
2,9233
25,1
2,8323
3,0850
3,1896
8,9
2,5817
3,0006
3,0565
16,2
(2)/(1)
reel %
değişim
15,2
0,3
7,0
(3)/(2)
%
değişim
0,2
3,4
1,9
ABD doları/TL*
Euro/TL*
Döviz Sepeti **
Euro-dolar
Paritesi
1,2150
1,0579
1,0911
-12,9
3,1
* TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.
Daha fazla bilgi için:
Dr. M.Veyis Fertekligil,
Baş Ekonomist
e-posta: [email protected]
Tel: 0212 – 368 35 20
UYARI NOTU:
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım
danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye
özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz
ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak
yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
9