25 Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü Ağustos 2015 TÜRKİYE Geride bıraktığımız haftada Türkiye’de siyasi gelişmeler ve Merkez Bankası kararları takip edildi. Hükümetin kurulması için Anayasa’daki 45 günlük sürenin dolması ile son 6 ay içerisinde Türkiye ikinci kez seçime gidecek. Kasım ayında gerçekleşecek olan seçime kadar görev yapacak olan seçim hükümetinin bakanlarının kimler olacağı ise belirsizliğini koruyor. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Ağustos ayına ilişkin Finansal Hizmetler Anketi ve Finansal Hizmetler Güven Endeksi'ni (FHGE) açıkladı. Buna göre, söz konusu dönemde FHGE, bir önceki aya göre 2,9 puan azalarak 173,9 seviyesine geriledi. FHGE, Temmuz ayında 176,8 düzeyindeydi. 2015 yılı Ağustos ayında, son üç aya yönelik değerlendirmelere göre, bir önceki aya göre iş durumunda kötüleşme, istihdamda azalış, hizmetlere olan talepte ise artış gözlendi. Geçen yılın aynı ayına göre ise, iş durumunda kötüleşme kaydedilirken, hizmetlere olan talep ve istihdamda artış gözlendi. TCMB verilerine göre 2015 yılı Ağustos ayında imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, bir önceki aya göre 1,1 puan azalarak %74,8 seviyesinde gerçekleşti. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise bir önceki aya göre 0,8 puan azalarak %74,2 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK Ağustos ayı Tüketici Güven Endeksi ve Sektörel Güven Endeksi verilerini açıkladı. Buna göre mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet endeksi %0,7 azalarak 100,65 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi %2,6 azalarak 101,86 değerine ve inşaat sektörü güven endeksi %0,7 azalarak 82,10 değerine geriledi. Endekslerdeki azalışlar gelecek üç aylık dönemde “iş hacminin-satışların”, “hizmetlere olan talebin” ve “alınan kayıtlı siparişlerin” mevcut düzeyinin mevsim normallerinin üzerinde olduğunu değerlendiren ve artış göstermesini bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 110 100 Hizmet Parekende 90 İnşaat 80 70 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Kaynak: Tüik [email protected] Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü 25 Ağustos 2015 Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Ağustos ayında bir önceki aya göre %3,6 geriledi; Temmuz ayında 64,66 olan endeks Ağustos ayında 62,35 oldu. Böylelikle endeks Mart 2009'dan bu yana en düşük seviyesine indi. Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısındaki değişimi gösteren genel ekonomik durum beklentisi endeksi %8 azalarak 77,60 seviyesine geriledi. Tasarruf etme ihtimali endeksi %0,2 oranında azalırken, hanenin maddi durum beklentisi endeksi de bir önceki aya göre %2,3 oranında azaldı. EURO BÖLGESİ Euro Bölgesi Ekonomisi, Ağustos ayında sergilediği performansla gelişme gösterdi. Bileşik Satın Alma Yöneticiler Endeksi (PMI) 54,1 oldu. Temmuz’da 53,9 olan bu gösterge, hem imalat hem de hizmet sektöründeki artışa işaret etti. Böylece son 3 ayda ortaya çıkan %0,3’lük bir büyüme ile Euro Bölgesi üst üste 9 çeyrekte yükselmiş oldu. İş Dünyası Endeksi ise 4 yılın en yüksek seviyesine yaklaştı. Büyümenin öncüsü ise Avrupa’nın en büyük ekonomilerinden biri olan Almanya oldu. Temmuz’da 51,8 olan Satın Alma Yöneticiler Endeksi (PMI) Ağustos ayında Nisan 2014’ten bu yana en yüksek seviye olan 53,2 düzeyinde gerçekleşti. Böylece Alman Ekonomisi ikinci çeyrekte %0,4 genişlemiş oldu. İspanya ise 2007’den beri en yüksek büyümeyi göstererek %1 büyürken, İtalya tahminlerin altında %0,2 büyüdü. Fransa ise son iki ay üst üste daralarak hayal kırıklığına uğrattı. Temmuz’ da 51,5 olan Birleşik İş Dünyası Endeksi, Ağustos’ta 51,3 oldu. Daralmada hem hizmet sektörü hem de imalat sanayi etkili oldu. Kümülatif değerlendirildiğinde ise diğer ülkelerin ve özellikle Almanya’nın gösterdiği pozitif performans, Fransa’daki durağanlığı örtbas etti. Euro Bölgesi, istihdam ve ekonomik büyüme açısından son 4 yıldır en iyi dönemlerinden birini yaşamakta. Düşen petrol fiyatlarının, azalan mali düzenlemenin ve kredilerin ödenmesinin etkisiyle hane halkı tüketimi artarken, net ihracat azaldı. Euro Bölgesindeki büyümenin 2015’te %1,5’a ulaşacağı tahmin ediliyor. ABD FED’in 28-29 Temmuz tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantının tutanakları açıklandı. Tutanaklara göre, yavaş enflasyon ve zayıflayan küresel ekonominin faizlerin artırılması için risk oluşturduğu düşünülüyor. İstihdamdaki artış olumlu değerlendiriliyor ancak üyeler tam istihdama henüz ulaşılmadığı ve enflasyon görünümünde de iyileşme olması gerekliliğine vurgu yapıyorlar. Çin’in 11 Ağustos’ta devalüasyon kararı alması ile başlayan küresel satış dalgası FED’in faiz artırımını Mart 2016’ya erteleyeceği beklentilerini güçlendiriyor. [email protected] Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü 25 Ağustos 2015 ASYA EKONOMİLERİ Çin imalat sanayi göstergesi son 6 yılın en düşük seviyesine geriledi. Temmuz ayında 47,8 olan Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Ağustos ayında 47,1’e düştü. Çin’de görülen yavaşlama dünya borsalarını da etkiledi. Çin Borsası 7,5 yılın en kötü gününü yaşarken Asya ve Avrupa Borsaları savruldu. Çin para birimi Yuan’ın devalüe edilmesinden sonra küresel borsalar yaklaşık 5 trilyon Dolar kaybetti. Aynı zamanda en büyük emtia talepçisi olan Çin’deki yavaşlama emtiaları da baskı altına alıyor. Dolayısıyla ekonomisi emtiaya bağlı ülkeler, Çin’in durumundan endişeleniyor. Devalüasyonun ardından, politikacılar büyümeyi desteklemek için bankalara fon sağladı ve teşvik önlemleri almaya başladı. Çin Merkez bankası bankaların zorunlu karşılıklarını 50, 1 yıllık borç alma ve verme faizlerini ise 25 baz puan düşürdü. Böylece piyasalar rahatlarken, Euro/Dolar kuru 1,15’in altına indi. Ayrıca MB, kur dalgalanmalarından dolayı likidite açığı olduğunu ve likiditenin yakından izleneceğini bildirdi. Japonya ise Temmuz’da ihracat artışını azalttı. Haziran’da %9,5 olan senelik yükseliş Temmuz’da %7,6’ya geriledi. İhracat hacmi %0,7 daraldı. Japonya 4 yılın en büyük düşüşünü görmekte. İthalat ise %3,2 azaldı ve 2,2 milyar $ açık ortaya çıktı. Japonya geçen çeyrekteki daralmadan çıkmaya çalışıyor ancak tüketim ve dış ticareti buna yardımcı olmuyor. Japonya, Çin’in yakın coğrafyasında bulunan diğer ülkeler gibi yaşanan gelişmelerden dış ticaret anlamında olumsuz etkileniyor. [email protected]