Piyasalar için 2016 senaryoları

Aralık 2015
Piyasalar için 2016 senaryoları
Burada önce 2015 yılı başında verdiğim tahminleri ve bunların ne kadarının gerçekleştiğini analiz
ettikten sonra 2016 yılı beklentilerime geçeceğim.
Örnek raporlarımız bölümünde yer alan Aralık 2014 tarihli http://tr.ekincieconomics.com/wpcontent/uploads/EEC_2015_Senaryolar%C4%B1-1.pdf
raporumdan görebileceğiniz verdiğim
senaryolardan makroekonomik rakamlar açısından baz senaryo 2015 yılında gerçekleşmiş olarak
görünüyor. Öte tarafta, piyasa dengeleri açısından gerçekleşme (ekseriye) kötü senaryoda olmuş.
Piyasalarda kötü senaryonun, makroekonomik dengeler açısından ise baz senaryonun gerçekleşmesi
bize dış etmenler haricinde yurtiçi siyasi çalkantılardan kaynaklanan risk algısının piyasalara
yansımasını gösteriyor.
Buna göre, Borsa İstanbul 90.000 olacak demişiz, en son 19 Ocak tarihinde 91.500 seviyesini gören
hisse senedi piyasası o tarihten beri yıl ortalamasında sadece 80.000 seviyelerinde hareket etti. En
büyük sapma Dolar/TL tarafında yaşandı, her ne kadar Nisan itibariyle artık 2,80 seviyelerinin üzerinin
gerçekleşeceğini öngördüysem de çoğu analist TCMB ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında
yaşanabilecek bir faiz anlaşmazlığını ve bunun kamuoyuna yansımasını hesaplamamıştı. Bu sebepten
yılsonu için kurda ilk verdiğim tahmin 2.55 idi. Gelişmekte olan bir ülkede yaratılan bu merkez bankası
bağımsız değil mi acaba algısı yabancı yatırımcının satışını Dolar/TL’de yılın en başında 2,27
seviyesinden iki ayda bu tartışmalarla 2,64 seviyesine taşıdı. Yılsonunda Dolar/TL kuru 2.90-2.92
aralığında hareket ediyor. Ancak Borsa İstanbul’da verdiğimiz en düşük seviye tutmuş (70.000). Eğer
rapora bakmadıysanız 2015 yılı için 2014 yılı Aralık ayında verdiğim öngörüleri aşağıdaki tablodan
izleyebilirsiniz.
2015 YILI İÇİN 2014 YILI ARALIK AYINDA VERDİĞİM ÖNGÖRÜLER:
Enflasyon (%)
Büyüme (%)
Cari Denge (US$ milyar)
Dolar/TL (ortalama)
Dolar/TL (yılsonu)
Petrol ($/varil, en yüksek)
BIST100 (en yüksek)
BIST100 (en düşük)
İyi Senaryo
6.0
4
-40
2,26
2,40
80
115.000
80.000
Baz Senaryo
8.0
3
-45
Kötü Senaryo
9.5
2
-55
2,36
2,55
115
90.000
70.000
1
Yine 2015 yılı için muhakemeye devam ediyoruz. Büyüme tarafında baz senaryoda verdiğimiz yüzde 3
büyüme oranı ile cari işlemler açığı rakamı gerçekleşecekmiş gibi görünüyor. Yılın üçüncü çeyreğinde
gerçekleşen sanayi üretimi ve büyüme rakamları yukarı yönlü oldukça şaşırttı. Bu büyüme oranlarının
arkasında devletin nihai tüketim harcamalarının (seçim zamanlarında) artarda ikinci ve üçüncü
çeyreklerde artması da durmuyor değil. Üçüncü çeyrekte büyüme oranı yüzde 3.9 geldi. Ancak
büyüme kalemlerinin içinde ihracatı incelerseniz, ihracat bu yıl artarda üç çeyrek boyunca düşüş
gösterdi. Henüz 2015 yılı dördüncü çeyrek büyüme verileri açıklanmadı. Ancak 2015 yılında büyümeyi
yüzde 3 civarlarında kapatacakmışız gibi duruyor. Enflasyon, Kasım sonu itibariyle baz senaryoda
yılsonu için verdiğimiz yüzde 8 seviyesinin biraz üzerinde yüzde 8.1 seviyesinde bulunuyor. Ancak
Aralık ayında ciddi bir baz etkisi var, bu olumsuz baz etkisi sebebiyle Aralık ayında enflasyon yüzde 0.5
bile gelse yılsonu enflasyonu yüzde 9.1 seviyesinde kapanacak.
2016 yılı için analiz
2016 yılı riskler açısından baktığımızda 2015 yılına göre daha fazla risk taşıyan bir yıl olarak
görünüyor. 2015 yılı, faiz tartışmaları dışında piyasalarda en azından ilk yarıda çok fazla çalkantının
yaşandığı bir yıl değildi. Esas düşüşler ikinci yarıda yaşandı. Ancak riskler en baştan belli bile 2016 yılı
için. IŞİD terörü tüm dünyayı tehdit altında bırakıyor, bu tehdidin 2016 yılında da devam edip
etmeyeceği ve eğer edecekse ne boyutta edeceği önemli bir kriter olarak önümüzde duruyor. Türkiye
komşu ülkelerinin ciddi bir siber saldırı potansiyeli var. Bunu 2016 yılı için diğer mecralarda verdiğim
yorumlarda da belirtmiştim. Bununla beraber, IŞİD terörünün petrol fiyatlarında ani yükselişlere
sebep olması, siber saldırılar, Fed faiz artırımları, faiz artırımlarının büyümeye etkileri, Türkiye’de
siyasi istikrarı bozabilecek gelişmeler (faiz tartışmaları, başkanlık sistemi referandum tartışmaları vs),
yapısal reformlarda aksamalar, Rusya ambargosunun ve yaşanan gerginliğin devam etmesi 2016
yılının çok belirgin riskleri olarak karşımızda duruyor.
Bu sebepten 2016 yılının piyasalar açısından kolay bir yıl olacağını düşünmüyorum. Faiz oranlarında
görülecek artışlar altında en iyi şartlar ancak yüzde 3 büyüme oranı getirebilecektir ki bu da, ihracatta
bir miktar ivmelenmeye bağlı görünüyor. Böyle bir makro görünümde Borsa İstanbul tarafında en iyi
şartlar altında yılsonunu 95.000 seviyesinde görmemizi sağlayacağını hesapladım. Tabloda, iyi
senaryoyu yukarıda saydığım risklerin ortaya çıkmaması durumu, kötü senaryoyu yukarıda verdiğim
risklerin gerçekleşmesi durumu olarak değerlendirebiliriz.
2
2016 YILI ÖNGÖRÜLER
Büyüme (%)
Enflasyon (%)
Cari Denge (milyar $)
Petrol (Brent, $/varil, en yüksek)
Dolar/TL (yılsonu)
Dolar/TL (ortalama)
Euro/Dolar (yılsonu)
Euro/Dolar (ortalama)
BIST (yılsonu)
BIST (ortalama)
İyi Senaryo
3,0
7,0
-40
50
3,10
3,00
1,03
1,07
95.000
93.000
Baz Senaryo
2,5
8,1
-45
55
3,20
3,10
1,00
1,05
92.000
89.000
Kötü Senaryo
2,0
9,5
-50
70
3,50
3,18
0,98
1,01
83.000
85.000
Buradaki kötü senaryo rasyonel bir kötü senaryo, yani tablodaki kötü senaryo olarak hesaplanan
rakamlar bir felaket senaryosunun sonucu değil. Yine yukarıda bahsettiğim risklerin gerçekleşmesi
durumunda ve ancak ABD dışında diğer birçok gelişmiş ülkelerin parasal genişleme hareketini devam
ettirmesi sonucunda beklediğim rakamlardır. Buna bir de Çin’den kaynaklanan bir borç krizi eklenirse
(ki böyle bir durum yüzde 20 ihtimal dâhilinde olmalı), o zaman Borsa İstanbul’da 85.000 seviyesi
iyimser duracaktır. Ancak Çin konusunu takip etmek, irdelemek gerekir şu anda göstergeler hala
Çin’de büyüme oranında beklentilerin (Dünya Bankası vs.) en az yüzde 6.9 civarında olduğuna işaret
ediyor. Çin’de bir borç krizi durumunda büyüme oranının yüzde 6 altına düşme durumu söz konusu
olabilir ki böyle bir durumdan tüm dünya piyasaları ve ekonomisi yukarıda verdiğim kötü senaryodaki
rakamlardan daha negatif bir tablo verir. Çin borç krizi ihtimalini bu ara yüzde 20 olarak verdiğim için
böle bir senaryoyu ihmal edebiliriz.
Herkese Mutlu Yeni Bir Yıl Diliyorum.
3
Ekinci Ekonomik Danışmanlık Bilgilendirme Yazısı
Ekinci Ekonomik Danışmanlık (EEC) tarafından hazırlanan bu rapordaki analizler ve haberler sadece
Ekinci Ekonomik Danışmanlık şirketinin abonesinin dikkatine sunulmaktadır. Bu rapor herhangi bir
şekilde hisse senetleri veya diğer finansal enstrümanlar için al, tut, sat önerisi olarak kullanılmamalı
ve değerlendirilmemelidir, herhangi bir yatırım tavsiyesi ve önerisi içermemektedir.
Bu rapordaki bilgiler EEC tarafından güvenilirliğine inandığımız birçok kamu ve endüstri kurumundan
derlenerek hazırlanmıştır. Herhangi bir şekilde beyan ve garanti verilmemiştir. EEC bu bilgilerin
kullanımından doğabilecek sonuçlardan sorumlu değildir. Bu tür bilgiler daha geniş bir yatırım analizin
bir parçası olarak okunmalıdır. Bu raporda ifade edilen görüşler işbu tarih itibariyle verilmiştir ve
önceden bildirilmeksizin değiştirilebilir.
Bu rapor satış yapmanız için ya da herhangi bir menkul kıymet satın almanız için herhangi bir teklif
vermemektedir. Edindiğiniz kazançlardan ve ya kayıplardan EEC fayda sağlamaz.
Her ne kadar müdürleri, memurları, çalışanları veya danışmanları kendi adlarına menkul yatırımları
yapsa da EEC, şirket olarak herhangi bir menkul kıymete yatırım yapmaz.
Bu rapordaki metin ve grafikler de dâhil olmak üzere Rapor telif hakkı korumasına tabidir. Bu
rapordaki mevcut içeriğin ve ya materyallerin hiçbiri EEC’den önceden yazılı izin alınmadıkça
çoğaltılamaz, lisanslanamaz, EEC dışında satılamaz, modifiye edilemez, iletilemez, yayınlanamaz,
alenen gösterilemez, uyarlanamaz. Tüm hakları saklıdır.
4