konaklar kenti rize
advertisement
KONAKLAR KENTİ RİZE OCAK 2014 Yayımlayan : Kaçkar Turizm Birliği Hazırlayan : Ersin DEMİREL [email protected] www.ersindemirel.blogspot.com Uğur BİRYOL [email protected] Fotoğraflar : Ersin DEMİREL Uğur BİRYOL Grafik Tasarım : Grafit Tanıtım ve Tasarım Ajansı [email protected] Rehber Kitap MNG Kargo Sponsorluğunda Hazırlanmıştır. Türkçe Birinci Baskı Ocak 2014 Bütün yayın hakları saklıdır. Rehberde yer alan yazılar ve görseller, telif sahibinin izni alınmadan kısmen veya tamamen basılamaz ve çoğaltılamaz. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. ISBN: 978-605-149-493-7 2 İÇİNDEKİLER Önsöz 5 Konaklar Kenti Rize 8 Serenderler 20 Rize Konakları ve Koruma 26 Fındıklı Konakları 28 Ardeşen Konakları 60 Çamlıhemşin Konakları 96 Pazar Konakları 106 Güneysu Konakları 112 Merkez İlçe Konakları 114 Rize Konakları Araç Rotaları 128 Rize Konakları Yürüyüş Rotaları 140 Bilgi ve İletişim 146 Konaklar Listesi (Alfabetik) 147 3 4 Cengiz Okman Konağı, Fındıklı ÖNSÖZ Anadolu coğrafyasında tarihsel ve kültürel mozaiğin oluşturduğu zengin birikim Rize’yi de etkiliyor. Farklı yaşam kültürleri, yerleşim yerlerindeki konutların mimarisinde kendini gösteriyor. Özgün stilleri ve ahşap işçilikleriyle dikkat çeken konaklar, yaşamsal gereksinimlerden doğan estetik yapıların en güzel örnekleri olarak karşımıza çıkıyorlar. Bunların arasında Geleneksel Karadeniz evlerini, asırlara meydan okuyan Çamlıhemşin konaklarını, estetik görüntüsüyle görenlerde hayranlık uyandıran Fındıklı Laz konaklarını ve kültür varlıkları envanterine giren tescilli pek çok yapıyı sayabiliriz. Bölgemizin özgün mimari dokusunu kaleme alan, haritalar ve görsel malzemeyle desteklenen bu gezi rehberi, daha önce basılan ‘Köprüler’, ‘Şelaleler’, ‘Yaylalar’, ‘Buzul Gölleri’ ve ‘Macera Rotaları’ kitaplarıyla Rize’yi turizm alanında bir adım öne taşımayı hedefleyen yayın setinin son üyesi olacak. Bu yayın vasıtasıyla, ülkemizdeki tarihi ve kültürel değerlere sahip çıkmak konusunda vizyonel katkılarıyla öncülük eden Çekül Vakfı ve Tarihi Kentler Birliği ile bu çalışmada emeği geçen herkese ve kitabın basımına destek olan MNG Kargo A.Ş’ye teşekkür ederim. Kültürel mirasımızın nadide eserlerinden olan tarihi konakların, yerel yönetimler, konak sahipleri ve tüm kamu erki tarafından sahip çıkılarak korunmasının gelecek kuşakların bizden beklentisi olduğunu hatırlatmak isterim. Nurullah ÇAKIR Rize Valisi 5 6 Aşağışimşirli-Bahçeli Konaklar, Çamlıhemşin 7 KONAKLAR KENTİ RİZE Canlıların yeryüzünde ortaya çıktığı ilk andan bugüne en temel gereksinimleri beslenme ve barınmadır. Hayatın idame ettirildiği bölgenin koşulları, yörede yerleşik insanların yaşam tarzının temel malzemesidir aynı zamanda. Barınma ihtiyacı ile yapılan konutlar, seçilen çevrenin olanakları ve elde var olan malzemelerle, çoğunlukla konut sahibi veya yerel ustalar tarafından geleneksel tekniklerle inşa edilmişlerdir. Bu esnada kimlikler, inançlar ve gelenekler de ifade bulmuş olur. Kırsal yapılar insanla doğa arasındaki etkileşimin benzersiz örnekleri olarak, doğaya son derece uyumludur ve çevreye olumsuz etkileri yoktur. Halil Efendi Konağı, Çamlıhemşin Cüneyt OĞUZTÜZÜN Anadolu’nun tarihiyle bütünleşen bu mimari ve kültürel doku, deneyerek ve uygulayarak öğrenilen bir süreç içerisinde evrilmiştir. Coğrafyayı besleyen zengin kültürel mozaik her bölgede farklı bir mimari stil ortaya koyar. İklim şartları, coğrafi konum, yeryüzü şekilleri, gelenek ve görenekler, inançlar, sosyal yaşam, üretim ve tüketim alışkanlıkları, içinde yaşanılan evlerin biçimlenmesi sürecinde etkili olur.1 Sayısız kavime yurt olmuş Anadolu yarımadasının kuzey bölümünü oluşturan Karadeniz bölgesi, özgün coğrafi şartlarından dolayı kendine has bir mimari doku yaratmıştır. Artvin-Ordu arasındaki bölgede görülen konutlar Gürcü, Hemşin, Laz, Yusufeli Türk evleri gibi kategorilere ayrılır. Gürcü evlerinde ahşap, Hemşin evlerinde taş, Laz evlerinde ise ahşap ve taş malzemenin birlikte kullanıldığı görülür. 1 Anadolu’da Kırsal Mimarlık Bursa Büyükşehir Belediyesi, Tarihi Kentler Birliği, Çekül-2012 8 Mimari tarzları il bazında değerlendirdiğimizde ise; konutların Rize’de ahşap ve taş, Trabzon yöresinde çoğunlukla ahşap, Giresun ve Ordu’da ise daha çok taş kullanılarak (yayla evleri hariç) inşa edildiğini gözlemliyoruz. Tipik Karadeniz evleri, kültürel etkileşimin yansıması sonucu taş işçiliği ve ahşap oymacılığında Rum ve Ermeni evleriyle benzerlik gösterir. Karadeniz bölgesinde yoğun olarak kullanılan ahşap, taş ve tuğlanın yanında ana taşıyıcı olarak da tercih edilir. Gerek arası kerpiç, taş veya tuğla ile doldurulan kiriş ve dikmelerle gerçekleştirilen ahşap konstrüksiyon ‘hımış’ta veya ‘dolma’ tekniğinde, gerekse ahşap direklerin üzerine ince çıtalar çakılarak sıvanmasıyla uygulanan ‘bağdadi’ teknikte, bu tür karma yöntemler kullanılır. Bu teknikler bir yandan ev içi sıcaklığını korurken bir yandan da nemi önler. 2 Kuşkusuz Rize’nin hafızasını ve kimliğini oluşturan konaklar, tarihi konutlar ve yayla evleri de bu özgün coğrafi koşulların eseridir. Arazi ve iklim şartları süreç içerisinde kentin mimari karakterini oluşturmuştur. Bölgenin sürekli yağış alması, vadileri dolduran sis, bu ortamın getirdiği yoğun nem, gür orman dokusu nedeniyle ahşabın kolay elde edilmesi, engebeli arazi yapısı gereği yerleşim alanlarının dağınık şekilde yamaçlara kurulması gibi özellikler, bu farklı karakter üzerinde belirleyici olan etkenler arasındadır. Rize ve çevresinde ahşap ve taşın birlikteliği usta işi eserler ortaya koyar. Evlerin arka cepheleri toprağa dayalı ve ön cepheleri manzaraya bakarken, girişler yan cephelere konumlanmıştır. Dış cepheler görsellik ve süsleme açısından ön plana çıkarılmıştır. Bölgedeki ormanlık alandan elde edilen çam, kayın kestane ve ladin ağaçları, inşaatlarda yapı malzemesi olarak kullanılmıştır. Dayanıklı ağaç türleri yaygın olarak tercih edilmiş ve buna bağlı olarak da yörede ahşap işçiliği gelişmiştir. Rize’nin özellikle kıyı kesimlerinde ahşabın dışında inşaat malzemesi olarak taş, tuğla ve dere taşı kullanılmıştır. Taş ve ahşapla birlikte tüm elemanlar göz önüne alındığında yapı sistemleri ahşap yığma, ahşap karkas ve karma olmak üzere üç grupta toplanabilir. Ahşap yığma sistemi, dikmeler kullanılmadan ahşap yapı malzemelerinin yatay olarak birbiri üzerine bindirilmesiyle kurulan taşıyıcı modelidir. Ahşap çatma ve iskelet gibi adlarla da anılan ahşap karkas tarzında, ana taşıyıcı kolonlar dikey olarak kullanılır. Ahşap karkas evlerde uygulanan dış cephe biçimleri kendi içlerinde blok ahşap dolma, göz dolma ve muska dolma gibi alt kategorilere ayrılır. Eski Rize evlerinde görülen karma sistemde ise farklı yapı modellerinin aynı binada kullanıldığını görüyoruz. 2 Anadolu’da Kırsal Mimarlık Bursa Büyükşehir Belediyesi, Tarihi Kentler Birliği, Çekül-2012 9 KONAKLAR KENTİ RİZE Çatı tekniklerinin oluşmasında öne çıkan temel etken yine iklim şartlarıdır. Kış koşullarının çetin geçmesi ve yıl boyu süregelen yağışlı hava, saçakların geniş tutulmasına yol açar. Arasındaki açıklıklar sayesinde çatı bölümü havalandırmanın yanı sıra depo olarak da hizmet verir. Çatı örtüsü olarak ahşap kalaslar (hartama), saç, çinko ve alaturka kiremit kullanılmıştır. Bölgede geçim kaynağının hayvancılık olması, evlerin alt bölümlerinin ahır biçiminde kullanılmasına yol açmıştır. Büyük aileler biçiminde toplu yaşama alışkanlığı, konutların çok odalı (10-15 gibi) heybetli yapılar olarak inşa edilmesinin temel nedenidir. Büyük bir ocakla taçlanan mutfak bölümü, gün boyu sıcak kaldığı için evlerin ana yaşam alanıdır. Sofa veya antre yardımıyla odalara geçilir. Gömme dolaplar, banyo ve tavan süslemeleri dikkat çeken diğer ayrıntılar arasındadır. Karadeniz bölgesinde geçmişten geleceğe birer anıtsal kültürel miras özelliği taşıyan tarihi ev ve konakları incelerken, Rize iline ayrı bir sayfa açmak gerekir. Şehrin kültür zenginliğini ve çeşitliliğini yansıtan bu eserleri tipik Karadeniz evleri, Çamlıhemşin (Hemşin) konakları ve Fındıklı Laz konakları şeklinde sınıflandırabiliriz. 10 Konaklar Mahallesi, Çamlıhemşin Melikoğlu Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN 11 KONAKLAR KENTİ RİZE 1. Karadeniz Evleri Genel olarak alt katları taş üst katları ahşaptan yapılan Karadeniz evleri bağdadi tarzda inşa edilmişlerdir. Rum evlerini anımsatan bir bölümünde ise dış cephe yığma tuğladan veya taştan yapılmıştır. Daha çok sahil kesiminde yaygın olan bu model taş veya kerpiç üstü sıvayla çıkar karşımıza. Çoğu yerde pencereler farklı renk olsa da, duvar yüzeyleri tamamen beyazdır. Bazen aşı boyasıyla tonlandırılmış çivit mavisi, gül kurusu ve oksit sarı gibi renkler kullanılır. Her katta simetrik olarak sıralanan pencereler dış cephenin görselliğini arttırır. İç mekânı aydınlatan bu geniş pencerelerin pervazları, dış cephelere orantılı biçimde çıkma yaparlar. En fazla üç kata kadar çıkan evlerin en altı ahır veya depo olarak kullanılır. Bazı evlerde balkon veya cumba bulunur. Kimilerinde ana gövdeye yatay, cephelerin köşesine ise dikey olarak yerleştirilen ahşap kalas, yapıya ayrı bir estetik katar. Zemin katın tabanı sıkıştırılmış toprak, tavanlar ise ahşaptır. Tipik Karadeniz mimarisini yansıtan evlerin geniş saçaklı çatıları, iklimsel nedenlerle sacdan veya kiremitten yapılır. El işçiliğinin ustalığını sergileyen evlerin içinde gömme dolaplar, cağ, ocak, mahat ve ambar gibi bölümler bulunur. Sivil Mimari Örnekleri, Merkez İlçe 12 Sivil Mimari Örneği, Merkez İlçe 13 KONAKLAR KENTİ RİZE 2. Çamlıhemşin (Hemşin) Konakları Çamlıhemşin ilçesinin Konaklar (Makrevis), Aşağışimşirli-Bahçeli Konaklar (Habak), Kavak, Mikron, Ortanköy, Şenköy (Amukta), Şenyuva (Çinçiva), Ülküköy (Mollaveyis), Yolkıyı (Küşüve) ve Yukarı Çamlıca (Yukarı Vice) gibi mahalle ve köylerinde birçok konak yer alır. Önlerindeki taraçalanmış çaylıklarla Fırtına Vadisi’ni süsleyen bu mimari şaheserler, çoğunlukla çalışmak için Rusya’ya gidip pastacılıktan önemli bir gelir elde eden yöre halkının yaptırdığı asırlık konaklardır. Estetik görünüşleri, yapım teknikleri, zengin iç mekân ayrıntılarıyla hayranlık uyandıran konakların her biri, ev sahiplerinin hayat hikayelerinden de kesitler sunar aynı zamanda. Bölgenin çetin koşulları ve ekonomik sıkıntılar, 1900’lü yılların başında Hemşinlileri yeni arayışlara yöneltti. Halkın bir bölümü yakınlığı nedeniyle işçi olarak Rusya şehirlerine çalışmaya gitti. Karadeniz kıyısında bir liman kenti olmasından dolayı başta Batum gelmekle birlikte özellikle Berdiçev, Gence, Kazan, Kefe, Moskova, Mogilev, Odessa, Petrograd, Poti, Rostov, Ryazan, Sivastopol, Soçi, Tallin, Tiflis, Varşova ve Yalta kentleri seçildi. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, bazı ailelerin hangi kentlere göç ettikleri saptanmış durumda. Örneğin Bağdasaroğulları-Batum; Çolakoğulları-Varşova, Moskova ve Kiev; Hacaloğulları-Tahran; Kozizoğulları-Tahran; MatiloğullarıOdessa; Ofluoğulları-Moskova; Poladoğulları-Berdiçev; Reyhanoğulları-Batum, Yalta ve Moskova; Şabanoğulları-Rostov; Takoşoğulları- Leningrad, Moskova ve Sivastopol; Topçuoğulları-Moskova; Veziroğulları-Berdiçev şehirlerinde çalıştılar. Çamlıhemşin (Vice)-Kanlıboğaz-Akbucak (Melmenat)-Pazar (Atina) güzergahını izleyerek sahile inip, teknelerle gittikleri Rusya’da pastacılık ve fırıncılık işleri yaptılar. Memlekete geri döndüklerinde pastacılığı öğrenmeleri işlerine çok yaradı ve yurdun dört bir yanına dağılarak bu mesleği oralarda devam ettirdiler. Bugün çoğu ildeki pastane ve fırın işletmecileri genelde Çamlıhemşin kökenlidir. Yurt dışında çalıştıkları dönemde iyi para kazanan ve karşılaştıkları farklı kültürlerden etkilenen Çamlıhemşinliler, bu maddi imkanları memleketlerinde büyük taş konaklar yaptırarak değerlendirdiler. Rusya’daki ev modellerini, geniş aile yapısı ve yörenin coğrafi koşullarını da göz önüne alarak yaşadıkları ata toprağına uyguladılar bir anlamda. Eskiden üstü ‘ısır’ denilen otlarla kaplı, altı ahır olan basit tek katlı evlerde otururken, gurbet dönüşünde inşa ettirdikleri görkemli konaklara taşındılar. Zorlu arazi şartları nedeniyle yapımları yıllar süren konaklar yamaçlarda boy göstermeye 14 başladı birer birer. Her biri için taş ocakları kuruldu, işlenen taşlar katırların sırtında inşaatlara çıkarıldı. Genellikle üç katlı ve taştan inşa edilen konakların üst kısımları ahşap işlemelidir. Bazı konakların alt katlarında taş işlemeler kullanılmış, üst katlar dolma taş tekniğiyle ahşap arasına taş doldurmak suretiyle yapılmıştır. Kimi evlerde ise ahır bölmesi taştan yapılarak üst katlar ahşap malzemeyle, boğaz geçme tekniği uygulanarak inşa edilmiştir. Bu yapıların ortak özelliği; hemen hepsinin merkezi bir baca ve mutfak sistemine sahip olması, geniş odaların içinde banyoların yer almasıydı. Konakların pencereleri ve kapılarında kullanılan demirlerin çoğu ham olarak Rusya’dan getirilmiş ve sonrasında Ermeni ustalar tarafından işçiliği yapılmıştır. Yine Rusya’dan getirilen altın kaplama kapı kolları, işlemeli demirler ve özel boyalar bu tarihi konakların inşaatında kullanılan malzemeler arasındadır. Ahşap ustaları tarafından, kapı ve menteşenin dışında hiç çivi kullanılmadan, oyma sanatının en ince tekniklerinin kapı, pencere ve köşe bağlantılarında titiz bir şekilde uygulandığı görülmektedir. Ayrıca evlerin tavanlarında ve gömme dolaplarda ahşap süslemeler ile özellikle oturma odaları, misafir odaları ve şömine başlarında çiçek işlemeleri vardır. Bahçelerde ise yöreye özgü ambar olarak kullanılan serenderler görülebilir. Mazikoğlu Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN 15 KONAKLAR KENTİ RİZE 3. Fındıklı Laz Konakları Kırsal mimarinin önemli örneklerini barındıran Fındıklı ilçesindeki konaklar daha çok Çağlayan (Abu Viçe) ve Arılı vadilerine yayılıyor. Özgün mimari formları ve dış cephelerinin estetik biçimleriyle hayranlık uyandıran evlerin hem dış görünüşü hem de iç planları birbirine oldukça benziyor. Ancak her birinin yakınına vardığınızda diğerlerinden ayırt edici özelliklere de sahip olduğunu görüyorsunuz. Bir kısmında büyük bacalar göze çarparken, diğer bir kısmında ahşap ve taş detaylar ön plana çıkıyor. Fındıklı kırsal mimari yapıları genellikle iki katlı planlanmış olup zemin kat ahır, birinci kat ise yaşam alanı olarak düzenlenmiştir. Kültür mirasımız olan bu konutların en önemli özelliği, yerel ağızda ‘göz dolmalı’ ya da ‘taşgöze’ adı verilen ahşap iskeletli taş dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmeleridir. Öncelikle raf sistemi görüntüsünde birbirini dik kesen tahtalarla geçme sistemi (terekleme) kullanılarak küçük dikdörtgenler oluşturuluyor. Bu ahşap göz (raf) kısımlarının arasına yerleştirilen taşlar ise derelerden toplanan ve kesilerek biçimlendirilen iri çakıl taşlarıdır. Bu tip taşların seçilmesinin ana nedeni, yüzeylerinin düz ve parlak olması, yapıda estetik durmasıdır. Taş yerleştirme işleminin ardından ahşap çatkı ile dolgu taşlarının arası yalıtım amacıyla bir tür derzle sıvanır. Dışarıdan bakıldığında oldukça estetik bir görüntü sergileyen ve geometrik desen izlenimi yaratan taş dolgu sistemi, usta işi sanatsal bir ürün çıkarır ortaya. Bölgenin aşırı nemli olması, inşaatlarda taş malzeme kullanımının ana nedenlerinden biridir. Romatizmal hastalıklara karşı hassas olan yöre insanları, atalarından kalan alışkanlıkla betona nazaran nemi daha az çektiği için taşı tercih ediyorlar. Fındıklı Laz konaklarının diğer özellikleri arasında; bina içlerinin yazın daha serin, kışın ise sıcak olması, kapıların doğu veya güneye bakması, geniş ve ferah olması, çatı aralığındaki minik bölmelerinin neden olduğu hava sirkülasyonu (doğal klima) gibi ayrıntılar sayılabilir. Evlerin pencere sistemleri de oldukça ilginçtir. Cephelere simetrik biçimde yerleştirilen pencereler, düşey doğrultuda (giyotin tarzı) çalışır. Genel olarak pencere yüksekliklerinin 150 cm, genişliklerin ise 90 cm civarında olması ev içinin aydınlık olmasını sağlar. Pencerelerde ayrıca, yağmur ve olumsuz kış şartlarını önlemek için dışa açılan çift yönlü tahta kapaklar yer alır. Çatı örtüsü olarak çoğunlukla alaturka kiremit kullanılan evlerde, eğimli çatı sistemi uygulanmıştır. İki yöne eğimli (semer), üç yöne eğimli (üç omuz) veya dört yöne eğimli (dört omuz) sistemler, bu yapılarda sıklıkla görülen çatı şekilleridir. Çatı araları da depo vazifesi görmektedir. 16 Mustafa Hacaloğlu Konağı, Fındıklı Geniş bir avludan geçilerek ulaşılan dış kapıya merdivenlerle çıkılır. Çoğunlukla yarım ay şeklindeki taş merdivenlerin bir tarafı ata binilebilsin diye boş bırakılır. İçeri hayvan girmesini önlemek için perde adı verilen yarım kapı takılır. Çok amaçlı bir mekan olan mutfak, evin ana bölümüdür. Ortasında veya bir köşede ocak yer alır. Dumanlar serbest olarak yükselmekte ve tavanda özellikle bırakılmış boşluklardan dışarı çıkmaktadır. Evin büyüklüğü ve oda sayısı ekonomik güce göre belirlenir. Aynı zamanda yaşam alanı da olan mutfaktan diğer odalara geçilir. Odalara genel bir koridor geçişi olduğu gibi, odaların kendi arasında bağlantılar da mevcuttur. Laz konaklarında evin diğer bölümleri; aşağı oda, köşe oda, yukarı oda, karanlık oda, baş oda, manzaralı (köşk) oda, mabeyin (evin büyüklerinin yattığı oda), büyük oda ve iç hayat gibi adlarla anılır. Evdeki odaların bu kadar çok olması ailelerin toplu şekilde yaşama alışkanlığından kaynaklanır. Tuvalet ve banyolar genellikle gömme dolap içerisinde yer alırlar. Kapılar, dolap kapak ve kapıları, raflar, tavan ve şöminelerde süslemeler bulunur. Bitkisel motiflerin öne çıktığı bu süslemelerde ayrıca hayat ağacı, geometrik desenler, bereket ve nazar sembollerine de rastlanır. Etrafı çoğunlukla çaylıklarla kuşatılan bu evlerin en önemli özelliklerinden biri de, bahçe içerisinde genişçe bir alanı kaplayan taşlık bölümüdür. Zevk sahibi Fındıklı aileleri, çiçek bahçesine çevirdikleri dışarıdaki yaşam alanlarında vakit geçirmeyi severler. Bahçe bölümünün vazgeçilmez elemanlarından biri de serenderlerdir. 17 18 Serender 19 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI SERENDERLER : Bereketli Toprakların Hazine Sandıkları Alet kullanan canlı olarak insan, ihtiyacı olduğu her dönemde buluşlarla hayatına ivme kazandırmıştır. Yaşantımıza buzdolabı, derin dondurucu ve koruyucu folyo gibi kavramların girmediği çok eski dönemlerde insanlar yiyeceklerini nasıl saklıyorlardı hiç düşündünüz mü? Avcılıkla geçinen ilk insanların yiyecek stoklama gibi bir dertleri yoktu elbette. Günlük besin tedariki ve tüketim, saklama kavramını gereksiz kılıyordu. İnsanoğlunun yerleşik düzene geçmesiyle birlikte çeşitli gereksinimler ortaya çıktı. Bir dönem tütsülenerek saklanan yiyecekler, ambar veya kiler adı verilen basit depolarda koruma altına alınmaya başlandı zamanla. Köy yaşamının en önemli gereksinimlerinden biri eşya ve özellikle de yiyecek depolamak. Bu zaruri ihtiyaçtan doğan tahıl ambarları, farklı coğrafi bölgelerde değişik görünümleriyle ülkemizde yüzyıllardır kullanılmakta. Modern hayat karşısında giderek işlevlerini yitiren bu yapılar, mimari özellikleriyle birer kültürel anıt niteliği taşıyorlar. Tahıl Ambarları, Antalya Konut türleri gibi ambarlar da Anadolu yarımadasının çeşitli bölgelerinde farklılıklar sergiliyor. Akdeniz yöresinde üçgen çatılı ve hiç çivi kullanılmadan tahtaların birbirine geçmesiyle (çatkı) yapılan ambarlara rastlanır. Yöreye özgü sedir ağacından inşa edilen bu küçük yapılar, yıllara meydan okuyacak sağlamlıklarının yanı sıra ağacın kendine has kokusuyla haşereleri de uzak tutarlar. Toroslar’ın sedir ormanlarından Orta Anadolu’nun bozkırlarına yöneldiğinizde, coğrafi ve iklimsel özelliklerden dolayı tahılların saklanma biçimleri Akdeniz 20 Tahıl Ambarları, Karaman bölgesine göre farklılıklar gösterir. Bölgenin volkanik konumu, ilk çağlardan ve erken Hıristiyanlık döneminden beri yerleşim olarak mağaraların kullanımını olanaklı kılar. Kaya içlerinin doğal klimalı yapısı yiyeceklerin serin bir ortamda saklanmasını sağlar. Özellikle Karaman yakınlarındaki Taşkale köyünde yer alan mağara ambarları son derece ilgi çekicidir. Kuzeye çıktıkça coğrafi değişim mimari stile de yansır. Dört mevsim yağışı bol, her daim sisli Karadeniz iklimine en uygun ambarlar ‘serender’ adıyla anılır. Islak topraktan nem almaması için dört direk üzerine oturtulan ve seyyar bir merdivenle ulaşılan bu tahıl ambarları, güneydeki benzerleri gibi çivi kullanılmadan inşa edilirler. Çoğunluğu iki katlı olan ambarlar yörede bolca yetişen dayanıklı kestane ağacından yapılırlar. Yapının yüksek olması, ayak vazifesi gören direklerin gövdeyle buluştuğu yerlere tahta tekerlekler yerleştirilmesi ve seyyar merdivenlerin teneke kaplanması gibi önlemler kemirgenlerin ambar bölümüne Serender 21 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI SERENDERLER : Bereketli Toprakların Hazine Sandıkları 22 ulaşmasını engeller. Çatıları çinko ve ahşap kaplı serenderler, kafes biçimindeki pencereleri ve tavandaki ahşap ızgaralarıyla, sürekli hava sirkülasyonu sağlayan bir özelliğe sahiptirler. Rüzgar geçirecek şekilde yapılmasının en önemli nedeni, kurutma işleminin sağlıklı olmasını ve sürecin hızlandırılmasını sağlamaktır. Samsun’un Terme ilçesinden Artvin’e kadar ulaşan geniş bir bölgeye yayılan bu yapılar, bulundukları yöreye özgü nayla, pahsa, köşk, tekir ve pagen gibi adlarla da anılırlar. Serenderlerin büyüklüğü varlık göstergesidir. Bölgede işlemeli-oymalı, iki katlı veya altı misafirhane olarak kullanılan serenderlere çok sık rastlanmaktadır. Karadeniz evlerinin vazgeçilmez aksesuarı olan serenderler, genellikle tahılların ve yiyeceklerin saklanması, mısır ve meyvelerin kurutulması amacıyla kurulurlar. Kışlık yiyeceklerle yaylalardan biçilen samanların saklandığı bu yapılar aynı zamanda eşya deposu vazifesi de görürler. Fındık ve çay toplamada kullanılan sepetler, bahçe aletleri, kışlık odun, turşu bidonları, pekmez yapımında kullanılan dev kazanlar, hatta arı kovanları bile bir serenderin içinde rastlanabilen gereçler arasındadır. Yöreye özgü bu yapıların günümüzde turizme kazandırılması için çalışmalar devam ediyor. Serenderler bazen kent meydanlarını süsleyen nostaljik bir öğe olarak, bazen de konaklama amacıyla kullanılıyorlar. Serender 23 24 Hunanoğlu Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN 25 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI RİZE KONAKLARI VE KORUMA Rize’nin tarihi konaklarında bugünün yaşam tarzı geçmişe göre farklılıklar gösteriyor. Eski zamanlarda olduğu gibi hayvancılık ve tarımla (özellikle çay üretimi) uğraşılan geleneksel hayatın devam ettiği ‘canlı’ konaklara rastlanıyor az da olsa. Sahiplerinin sadece yaz aylarında geldiği bir kısım yapı ise, yörede yarıcılık (konağa bakan ve tarım üretimini sürdüren işçiler) denilen sistemle ayakta tutulmaya çalışılıyor. Ne yazık ki çoğu konak, içinde yaşanmadığı için bakımsızlıktan giderek yok oluyor. Kentin hafızasını simgeleyen konaklar kültürel mirasımızın nadide parçaları aynı zamanda. Eski eserleri korumanın ve sahip çıkmanın, bu topraklara aidiyet duygularını pekiştirdiğini ve toplumların sürekliliğini güvence altına aldığını unutmamamız gerekiyor. Ekonomik ve toplumsal koşulların giderek köyleri ıssızlaştırdığı şu yaşadığımız günlerde, kültürel anıt niteliğindeki ata yadigarı bu eserlerin korunması için gereken özeni göstermek zorunda olduğumuzu hatırlatmak istiyoruz. Aşağıda hala zamana direnen ve şehirdeki gezileriniz sırasında fotoğraflayabileceğiniz Rize konaklarından bir seçki bulacaksınız. Rehberin son bölümünde ise konaklarla ilgili haritalarla desteklenmiş gezi rotası önerileri yer almaktadır. 26 Çolakoğlu Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN Yolkıyı Konakları, Çamlıhemşin 27 28 FINDIKLI KONAKLARI ‘Laz Konakları’ olarak anılan tarihi binalar, ilçe merkeziyle Çağlayan ve Arılı vadilerinde görülebilir. Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı,Fındıklı 29 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI FINDIKLI KONAKLARI 1. Behzat Fırat Konağı (N41 17.163 - E41 10.684) Fındıklı ilçe merkezi Liman Mahallesi’nde yer alan konak, moloz taş üstüne ahşap arası dolma taş tekniğiyle tek kat olarak inşa edilmiştir. Günümüze kadar gelen otantik yapı örneklerindendir. 2. Ali Ergüven Konağı (N41 16.085 - E41 10.848) Fındıklı ilçe merkezi Aksu Mahallesi’ndeki yapı iki katlıdır. İlk kat ahır, ikinci kat yaşam alanı olarak kullanılmaktadır. Zemin kat kesme taş, üst kat dolma taştan inşa edilmiştir. Konağın yanında yer alan ve taş bir zemin üzerinde ahşap direkler yardımıyla yükselen serender özgün formuyla dikkat çeker. 3. Cengiz Okman Konağı (N41 15.841 - E41 08.954) Fındıklı ilçe merkezi Havlu mevkisinde görebileceğiniz konak özgünlüğünü yitirmemiş yapılardan biridir. Dikdörtgen biçiminde ahşap doğrama pencereler, kesme taş üstüne oturan ana gövde ve ahşap arası dolgu taş cephe, yapının özelliklerini yansıtan en önemli ayrıntılardır. Ahır bölümünün giriş kapısının üst kısmı kemer şeklinde dizayn edilmiştir. Konutun dış kapısına merdivenlerle çıkılmaktadır. Ön cephede geniş saçak şeklinde tasarlanan çatı, arka cephede semer formundadır. Restore edilen konağın bahçesinde bir serender yer almaktadır. 30 Cengiz Okman Konağı, Fındıklı-Serdar GALİPOĞLU Dr. Kazım Okman Konağı, Fındıklı 4. Dr. Kazım (Mustafa) Okman Konağı (N41 15.547 - E41 12.125) Fındıklı ilçesine 6 kilometre uzaklıktaki Çağlayan köyünün girişinde yer alır. Yöre halkının ‘Aşağı Çağlayan’ olarak adlandırdığı bu bölgede toplam beş konak görülebilir. İçlerinde en büyüğü on bir odası ve iki salonuyla Okmanlar Konağı olarak da anılan Dr. Kazım Okman Konağı’dır. Konağa ulaşmak için FındıklıÇağlayan yolunun sağ tarafında görülen tabela yardımıyla toprak yola girmek gerekiyor. Alt katı kesme taş, üst katı dolgu taş tekniğiyle inşa edilen yapı, ‘L’ şeklindeki mimarisiyle öne çıkar. Konağın çatı sistemi kırma biçimde inşa edilmiştir. Ana kapı aynı zamanda yaşam alanı olan mutfağa açılmaktadır. Her odanın ayrı girişi ve odalar arasında bağlantı sağlayan iç kapılar vardır. Şömine ve dolaplarda işlemeler görülür. Yapı restore edilmiştir. 5. Orhan (Ali) Hacaloğlu Konağı (N41 15.535 - E41 12.169) Çağlayan köyü girişindeki bir diğer konak da, Okmanlar’a komşu olan Hacaloğlu Konağı’dır. Laz konaklarına örnek sayılabilecek eserlerden biridir. Mutfak dışında sekiz odası mevcuttur. Çatısı semer şeklindedir. Halen konut olarak kullanılan yapının dikdörtgen pencereleri giyotin tarzında açılmaktadır. 31 FINDIKLI KONAKLARI Orhan Hacaloğlu Konağı, Fındıklı 6. Muhammed Uzunhasanoğlu Konağı (N41 15.515 - E41 12.218) Çağlayan köyü girişinde yer alan konak, Orhan (Ali) Hacaloğlu Konağı’nın güneyine konumlanmaktadır. Zemin kısmıyla birlikte üç katlı planlanan yapı, günümüzde tamamen restore edilmiş haliyle görülebilir. 7. Mehmet (Ahmet) İnce Konağı (N41 15.499 - E41 12.283) Çağlayan köyü girişinde yer alan bir başka konak da Mehmet İnce Konağı’dır. Uzunhasanoğlu’nun güneydoğusuna konumlanır. Sahibinden alınan bilgiye göre bu kültürel mirasın yaklaşık 224 yıllık bir tarihi vardır. Mimarı tarafından on bir odalı olarak planlanan bina semer çatılıdır. Kesme taş temel üzerine tek kat olarak inşa edilmiştir. Giriş kapısına taş merdivenlerle ulaşılır. Dolaplarda ay yıldız işlemesi, tavan kirişlerinde ise eski yazılar bulunur. İç odaların aslına uygun olarak restore edildiği konak, yakın bir gelecekte bölgeye butik otel olarak hizmet verecektir. 8. Mustafa Hacaloğlu Konağı (N41 15.518 - E41 12.343) 7 nolu konağın komşusu olan bina iki katlı ve semer çatılı olarak inşa edilmiştir. Dolma taş tekniğiyle işlenen cephesi, geniş pencereleri ve özgün çatısıyla yöre mimarisinin önemli anıtsal eserlerinden biridir. ‘L’ planlı yapısı ve cepheleri fotoğrafçıların her daim dikkatini çeker. Halen konut olarak kullanılmakta olan konağın bakımlı ve çok büyük bir bahçesi vardır. Meyve ve çam ağaçlarıyla kuşatılmış binanın güneyi yemyeşil bir yamaca yaslanmaktadır. 32 Mustafa Hacaloğlu Konağı, Fındıklı 9. Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı (N41 15.529 - E41 12.535) Çağlayan köyündeki ilk konaklar geçildikten sonra, yolun 7. kilometresine yaklaşırken önünüze bir köprü çıkacak. Kavşak noktasından soldaki toprak yola girdiğinizde birbirine komşu dört konak göreceksiniz. Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı bu yapılar arasında dış görünüşüyle öne çıkar. Özgünlüğünü koruyan bina tahta çitlerle çevrili bir bahçe içerisinde yer alır. Taş zemin üzerine dolma taş tekniğiyle inşa edilen konağın çatı sistemi semer biçimindedir. Ön ve arka cephelerinde dikdörtgen biçimli altışar pencere yer alır. Çatının altındaki on adet minik geometrik delik, çatı arası deposunun havalandırması için kullanılmaktadır. Çatı katına asılan geyik boynuzu, tüm Karadeniz bölgesinde olduğu gibi bereket ve uğur simgesidir. Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı, Fındıklı 33 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI FINDIKLI KONAKLARI 10. Yücel Hacaloğlu Konağı (N41 15.531 - E41 12.540) Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı’nın hemen yanındaki bu özgün yapı, yaklaşık üç yüz yıllık geçmişiyle bölgenin en eski konaklarından biridir. Ne yazık ki günümüzde ilave oda ve beton sıva gibi yeni düzenlemelerle dokusu bir parça bozulmuştur. Yöredeki en büyük örneklerden biri olan serender yapının yanı başında yükselir. Yücel Hacaloğlu Konağı, Fındıklı 11. Atilla Hacıibrahimoğlu Konağı (N41 15.535 - E41 12.523) Yücel Hacaloğlu Konağı’nın bitişiğindeki bu ev, geniş bahçesi ve önündeki çaylıkla dikkat çeker. Moloz taş temel üzerine ahşap arası dolgu taşıyla inşa edilen konak, sonradan yapılan eklemelerle özgünlüğünü yitirmiştir. Yanında bir serender yer alır. 12. Cemal Özmen Konağı (N41 15.548 - E41 12.536) Atilla Hacıibrahimoğlu Konağı’yla aynı bahçeyi paylaşan bu konak diğer komşularına göre daha küçüktür. Altı odalı olarak planlanan yapının çatısı semer biçimindedir. Ön ve arka cephelerinde altışar pencere sıralanır. Yanında bir serender ve tuğladan inşa edilmiş bir konut görülebilir. 34 Cemal Özmen Konağı, Fındıklı 13. Hami Hacaloğlu Konağı (N41 15.381 - E41 12.768) Çağlayan köyü içerisinde doğuya doğru devam edildiğinde 7. kilometrede Beydere kavşağına gelinir. Soldaki yolu tercih edip köyün merkez mahallesine girdiğinizde yolun sağ tarafında binalar göreceksiniz. Bunlardan ikisi tescil edilmiş tarihi konaklarHami Hacaloğlu Konağı, Fındıklı dır. İlki Hami Hacaloğlu adıyla anılır ve geniş saçaklı semer çatılıdır. Temeli blok taş olan yapının mimari planı tek katlıdır. Çay ve kivi yetiştirilen bir bahçesi bulunmaktadır. 14. Fethiye-Nazmi Hacaloğlu Konağı (N41 15.413 - E41 12.875) Hami Hacaloğlu’nun komşusu konumundaki bu konak ana yola bitişiktir. Geniş bir çay bahçesiyle çevrili binanın kırık semer çatısı vardır. Alt katı ahır olarak kullanılan konak iki katlıdır. Hemen her konakta görüldüğü gibi, burada da çatı arasında depo olarak kullanılan bir bölüm bulunur. Halen konut olarak kullanılmaktadır. Fethiye- Nazmi Hacaloğlu Konağı, Fındıklı 35 FINDIKLI KONAKLARI 15. Şevket Ataç Konağı (N41 15.310 - E41 13.351) Kuşkusuz Çağlayan köyündeki konakların en özgün örnekleri yan yana konumlanan Şevket Ataç ve Hurşit Ataç konaklarıdır. Fındıklı ilçe merkezine 7,5 kilometre uzaklıkta yer alan konaklara ana yoldan bir bağlantıyla ulaşılabilir. Çağlayan köy merkezindeki yapılar ana yola bakan ön cepheleriyle oldukça güzel fotoğraflar verirler. İçinde hala yaşanılan Şevket Ataç Konağı’nın alt katı ahır olarak kullanılmaktaydı. 19. yüzyıl yapımıdır. Zemini kesme taş, üst katı ise ahşap arası dolgu taşı olmak üzere iki kattan meydana gelir. ‘L’ planlı yapının batı tarafında aynı tarzda inşa edilmiş küçük bir müştemilat bulunur. Ön cephesinde dokuz adet pencere yer alır. Dikdörtgen formlu ahşap çerçeveli bu pencereler konağın iç aydınlatmasına katkı sağlarlar. Sekiz büyük odasıyla bölgenin en görkemli konaklarından biridir. Büyük bir ocağın yer aldığı mutfak giriş bölümüne konumlanır. Hemen yanındaki sofa ise, iki yanda yüksek ahşap kapılarla odalara dağılımın sağlandığı bir ortak mekan niteliği taşımaktadır. Semer şeklindeki çatısında bir geyik boynuzu asılıdır. İç odalardaki işleme ve süslemeler dikkat çekicidir. Yapının yan tarafında büyük bir serender yer alır. Yamaca bakan güney kesiminde ise çaylıklar vardır. 36 Şevket Ataç Konağı, Fındıklı Şevket Ataç Konağı, Fındıklı 37 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI FINDIKLI KONAKLARI 16. Hurşit Ataç Konağı (N41 15.316 - E41 13.277) Geçtiğimiz yıllarda onarım gören yapı, Şevket Ataç Konağı’nın hemen yanı başındadır. Bahçesindeki serenderin büyüklüğü konağın azameti hakkında bize ipucu verir. 1849 yılında inşa edilen binanın içi zengin ayrıntılarla doludur. Giriş bölümünde sonradan yapılan küçük ek bina bulunur. Kapı girişindeki mutfak bölümü ocağı ve bacası ile dikkat çekicidir. Ocak üzerinde bitki motiflerinden oluşan süslemeler ve kitabeler vardır. Evin ana planı hayat adı verilen odaya bağlı bir iç hayat ve etrafındaki odalardan oluşmaktadır. Odalarda bulunan ahşap dolaplar, kapı kanatları, tavanlardaki kabartma ve süslemeler ustalık eseridir. Ön cepheye simetrik olarak yerleştirilmiş on adet pencere binaya ferahlık verir. Tarihi yapının baş odası süsleme sanatının seçkin örnekleriyle doludur. Burada İstanbul başta olmak üzere bazı büyük kent yapıları, cami, saray ve top arabası gibi tasvirleri fotoğraflayabilirsiniz. Güneyinde geniş bir bahçe, ön ve arka tarafında ise çaylıklar yer alır. 38 Hurşit Ataç Konağı, Fındıklı 39 FINDIKLI KONAKLARI 17. Süleyman Güner Konağı (N41 15.275 - E41 13.429) Ataç konaklarından ana yola dönüp doğuya doğru devam edildiğinde, sağ tarafınızda toprak bir yolla karşılaşacaksınız. Fındıklı ilçe merkezine 8 kilometre mesafedeki bu yol, konuklarını yan yana sıralanan beş konağa götürür. En sağdaki Süleyman Güner Konağı’dır. Yapının ön cephesi taş kaplama üzerine sıva ve çıkma balkonlu, arka ve yan cepheleri ise ahşap aralıklara dolma taş şeklindedir ve bu görüntüsüyle benzerlerinden ayrılır. Zemini kesme taştır. Çatı arası sonradan tuğla örülmüştür. Batı tarafında ahşap bir kamelya yer alır. Özgün dokusunu bir parça yitirmiş ve bakımsız bir durumdadır. Osman Güner Konağı, Fındıklı 18. Osman Güner Konağı (N41 15.275 - E41 13.460) Süleymen Güner Konağı’nın yanında, yolun bittiği noktada yer alan konak iki katlı olarak arkası yamaca bakacak şekilde planlanmıştır. Merdivenlerle çıkılan evin kapısı yan taraftadır. Moloz taş üstüne dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Yaklaşık 150 yıllık mazisi olan yapının dört odası ve iki salonu vardır. Ön cephede üstte yedi, alt katta ise üç pencere geometrik olarak sıralanır. Yanına yapı ilave edildiği için özgünlüğü kaybolmuştur. 19. Zekeriya Güner Konağı (N41 15.278 - E41 13.457) Osman Güner Konağı’nın yaklaşık 200 metre doğusuna konumlanır. Taş dolgu bir temel üzerinde yükselen evin yan ve arka tarafı ahşap aralıklı dolma taş tarzında inşa edilmiştir. Ön cephenin üst bölümü sıvanmıştır ve yedi adet pencere mevcuttur. Arkası yemyeşil bir yamaca bakan binanın ön tarafında geniş bir çaylık yer alır. Yapı bakımsız durumdadır. 40 20. Enver Atabilgin Konağı (N41 15.264 - E41 13.473) Zekeriya Güner Konağı’na 300 metre uzaklıktaki yapıya ancak patika bir yoldan ulaşılır. Ön cephesi taş dolgu üzerine sıva, arka cephesi ise dolma taş tekniğiyle yapılmıştır. Halen kullanılmakta olan konağın arka bölümünde Arapça bir yazıt bulunmaktadır. 21. Mustafa Akyaşar Konağı (N41 15.253 - E41 13.577) Enver Atabilgin Konağı’nın 350 metre doğusuna konumlanan yapı iki katlıdır. Konağın köye bakan cephesinde ahşap arası dolgu taş, diğer cephelerde ise düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır. Zekeriya Güner Konağı, Fındıklı Çatı bölümü semer şeklinde tasarlanarak üstü kırmızı kiremitle kaplanmıştır. Ön tarafında geniş bir çaylık alan yer alır. Bir patika yardımıyla ulaşılan konut halen kullanılmaktadır. Mustafa Akyaşar Konağı, Fındıklı 41 FINDIKLI KONAKLARI İhsan Oktay Konağı, Fındıklı 22. İhsan Oktay Konağı (N41 15.263 - E41 13.702) Çağlayan köyünde yer alan İhsan Oktay Evi ilçeye 8,5 kilometre uzaklıktadır. Köy merkezinden sağa ayrılan bir yolla ulaşılan yapı küçük bir tepede tek başına yükselir. Yaklaşık 250 yıllık bir geçmişi vardır. Birinci Dünya Savaşı sırasında bir süre hastane olarak kullanılmıştır. Daha sonra çıkan yangında üst katı yanmış ve ardından iki katlı olarak restore edilmiştir. Taş dolgu temel üzerinde yükselen binanın dolma taş tekniği uygulamalı mimarisi, hayranlık uyandıracak niteliktedir. Yaşam alanına giriş kapısı, direkler üzerine oturan bir çatı sistemiyle kötü hava şartlarından korunmuştur. Çıkma balkonu sütunludur. Sahipleri tarafından sadece yaz aylarında kullanılan konağın ve bahçesinin bakımı yarıcılık sistemiyle yapılmaktadır. 23. Saraloğlu Konağı (N41 15.395 - E41 14.154) Çağlayan köyünün merkezinde yer alan tarihi kemer köprü geçilince Yukarı Çağlayan mevkisine ulaşılıyor. Saraloğlu Konağı, köprüden sonra solda görülecek ilk toprak yolun bitiminde yer alıyor. Fındıklı ilçe merkezine 8,5 kilometre mesafede yer alan konak üç katlıdır. Alt kat ahır, diğer iki kat yaşam alanı olarak planlanmıştır. İkinci katta iki, üst katta dört olmak üzere altı oda ve iki salondan oluşur. Ön cephe dolma taş tekniğiyle inşa edilmiş, diğer cepheler ise sıvanmıştır. Taş dolguların orta bölümü yeşil rengiyle dikkat çeker. Batısında küçük bir müştemilat, doğusunda ise bir serender bulunur. Geniş bahçesi çitlerle çevrili olan konağın etrafında çaylıklar yer alır. 42 24. Nazım Şatıroğlu Konağı (N41 15.396 - E41 14.271) Nazım ve Hasan Şatıroğlu konakları Yukarı Çağlayan mevkisinde yan yana konumlanır. Fındıklı ilçesine 9 kilometre uzaklıktaki konaklara, ana yoldan sola yönelen toprak yol (Saraloğlu Konağı’ndan sonraki sapak) izlenerek ulaşılabilir. Mandalina, kivi ve çay bahçeleriyle donatılmış bir alanda yükselen ilk konak Nazım Şatıroğlu’nundur. Halen kullanılmakta olan konağın etrafı çiçek bahçesi gibidir. Kesme taş zemin üzerine tek katlı olarak inşa edilen binanın üst bölümü dolma taş tekniğiyle döşenmiştir. Altı oda ve iki salondan oluşan binanın girişi, üstü örtülü bir kamelya ile süslenmiştir. Konağın yanı başında güzel bir serender vardır. Saraloğlu Konağı, Fındıklı Nazım Şatıroğlu Konağı, Fındıklı 43 FINDIKLI KONAKLARI Hasan Şatıroğlu Konağı, Fındıklı 25. Hasan Şatıroğlu Konağı (N41 15.402 - E41 14.275) Nazım Şatıroğlu Konağı’nın hemen sağ çaprazında yer alır. L planlı ve tek katlı olarak tasarlanmıştır. Çay ve kivi bahçelerinin yeşillendirdiği bir ortamda yükselir. Semer biçiminde geniş bir çatısı vardır. Bulunduğu konumdan Marsis Tepesi manzarası seyredilebilir. 44 Ayhan Şatıroğlu Konağı, Fındıklı 26. Ayhan Şatıroğlu Konağı (N41 15.385 - E41 14.449) Yukarı Çağlayan’da, Fındıklı ilçe merkezine 9,5 kilometre uzaklıktadır. Aslandere köyüne girmeden yolun solundan ayrılan toprak bir yolla erişilebilir. Akrabalara ait olan ve yan yana konumlanan iki konağın iç dizaynları aynı, sadece dış cepheleri farklıdır. Üç katlı olarak inşa edilen Ayhan Şatıroğlu Konağı’nın giriş katı ahır olarak kullanılmaktaymış. İlk kat kesme taş, diğer katlar taş üstü sıva ve bağdadi tarzda inşa edilmiştir. Çıkma balkon ahşap direkler üzerine oturtulmuştur. Beş odası ve iki salonu vardır. Önündeki alan çaylıklarla kuşatılmıştır. Çağlayan Deresi’ni seyreden bir manzaraya sahiptir. 27. Osman Şatıroğlu Konağı (N41 15.377 - E41 14.465) Ayhan Şatıroğlu Konağı’nın yanındaki alanda yükselen bu konak benzer bir mimariye sahiptir. Aradaki tek fark, moloz taş üstüne dolma taş tekniğiyle inşa edilmiş olmasıdır. Alt kat ahır, üst kat yaşam alanı olarak kullanılmaktadır. Yaklaşık 250 yıllık bir geçmişe sahip konağın beş odası ve iki salonu vardır. Giriş kapısı önündeki taş verandada bir serender yükselmektedir. Konak, sahibi tarafından turizme kazandırılarak butik otel olarak hizmet vermektedir. Osman Şatıroğlu Konağı, Fındıklı 45 FINDIKLI KONAKLARI 28. Kadir Seyran Konağı (N41 15.299 - E41 14.432) Ayhan ve Osman Şatıroğlu konaklarına giden yolun hemen başında yer alır. Çağlayan köyünün son konağı olan yapı üç katlıdır ve tamamen yenilenmiştir. Çağlayan Deresi’ni seyreden manzarasıyla dikkat çeker. 29. Vural Özkaya Konağı (N41 15.211 - E41 14.809) Çağlayan köyündeki son konaktan sonra önünüze çıkan köprüyü geçince Aslandere köyü sınırlarına girersiniz. Fındıklı ilçe merkezine 10 kilometre uzaklıkta yer alan Aslandere köyündeki konağın en önemli özelliği üçgen alınlıklı çıkma balkonudur. Balkonun üst bölümünde süslemeler görülebilir. Üç katlı yapının alt katları beyazla sıvanmış moloz taş dolgu, en üst katı ise dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Ön cephe çaylıklarla çevrelenmiş bir alana bakar. Ana yoldan merdivenlerle giriş kapısına kadar çıkılır. 30. Temel Tüfekçi Konağı (N41 13.293 - E41 09.257) Fındıklı ilçe merkezine 7 kilometre uzaklıkta yer alan Hara köyünün çıkışındaki konak yolun güneyine konumlanmaktadır. Arılı Vadisi’nin girişindeki ilk konak olma özelliğini taşıyan konut ön cepheden iki katlı görülmektedir. Binanın arkası 46 Kadir Seyran Konağı, Fındıklı Vural Özkaya Konağı, Fındıklı Temel Tüfekçi Konağı, Fındıklı yamaca dayanmıştır ve zemin bölüm ahır olarak kullanılmaktadır. Ön cephenin üst katında yedi, alt katında ise beş pencere görülmektedir. Ahşap aralıkları dolma taş olan konağın bazı odalarında tavan süslemeleri görülebilir. 31. Ali Boysan Konağı (N41 12.527 - E41 10.074) Fındıklı ilçe merkezine 9 kilometre mesafede yer alan Arılı köyünün girişindeki ilk konaktır. Yapım yılı tam olarak bilinmemektedir. Köy girişinin sağ tarafında bulunan Yeşil Dere üzerindeki köprü geçilerek konağa ulaşılabilir. Ahır olarak kullanılan zemin katla birlikte üç katlıdır. Moloz taş örülü zemin kat günümüzde beyaz boya altında kaldığından görülmemektedir. Diğer iki kat ahşap arası taş dolgu tekniğiyle inşa edilmiştir. Yapının en üst katında çıkma bir balkon yer alır. Ali Boysan Konağı, Fındıklı 47 FINDIKLI KONAKLARI 32. Besim Peker Konağı (N41 12.498 - E41 10.405) Arılı köyünün merkezinde, yolun solunda yer alır. Bodrum üstü tek katı, serenderi ve çay bahçesiyle bir kompleks oluşturur. Dikdörtgen formda tasarlanan düz ahşap kasalı giyotin pencereler, ön cepheye farklı bir görsellik katmaktadır. 33. Zihni Zorlu Konağı (N41 12.695 - E41 10.384) Arılı köyünün merkezinde, Besim Peker Konağı’nın hemen üzerindedir. Arılı Vadisi manzaralı konağın meyve ağaçlarıyla bezeli büyük bir bahçesi vardır. ‘L’ planlı yapının ön cephesinin üst katında yedi, alt katında ise altı pencere bulunmaktadır. Besim Peker Konağı, Fındıklı 48 Zihni Zorlu Konağı, Fındıklı-Serdar GALİPOĞLU 34. Kemalettin Gündoğan Konağı (N41 12.315 - E41 10.387) Arılı köyünün merkezindeki yapı, moloz taş üstüne ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Yerleşimin güneyinde, ana yolun soluna konumlanan Yeşil Dere’nin karşı yakasındadır. Ön cephenin üst katında altı pencere yer alır. Binanın geçirdiği restorasyon nedeniyle alt kat sıvanmış ve özgünlüğünü yitirmiştir. Konağın yanında büyük bir serender vardır. Kemalettin Gündoğan Konağı, Fındıklı 35. Zeki Rüstemoğlu Konağı (N41 12.286 - E41 10.466) Kemalettin Gündoğan Konağı’na komşu olan yapı, zeminle birlikte iki kat olarak inşa edilmiştir. 36. Atılhan Turna Konağı (N41 12.335 - E41 10.795) Arılı Vadisi’nin en eski yapılarından biridir. Binanın yaklaşık 130 yıllık bir geçmişi vardır. Halen konut olarak kullanılan yapı zemin ve çatı katıyla birlikte dört katlıdır. En üstü yarım çatı katı olarak planlanmıştır ve çıkma balkonu vardır. Ön cephenin üst katında yedi, alt katında ise beş adet pencere görülmektedir. Atılhan Turna Konağı, Fındıklı 49 FINDIKLI KONAKLARI 37. Hurşit Turna Konağı (N41 12.305 - E41 10.831) Arılı köyündeki diğer bir tarihi yapı yerleşim merkezinde görülebilir. Güneye konumlanan konağa, ana yoldan sola ayrılan güzergah vasıtasıyla ulaşılabilir. Giriş kapısına yay şeklindeki merdivenlerle çıkılır. Kemer alınlıklı ahşap ve çift kanatlı kapı sofaya açılmaktadır. Bu bölümden girilen mutfak ünitesi yapının diğer bölümlerine geçişi sağlar. 38. Besim Tatar Konağı (N41 12.020 - E41 11.175) Fındıklı ilçe merkezine 10 kilometre mesafede yer alan Gürsu köyünün girişindeki mahallededir. Manzaralı bir yamaca konumlanır. Alt katın ahır, üst katların yaşam mekanı olarak kullanıldığı yapı üç katlıdır. İlk iki kat kesme taş, son kat ise ahşap arası taş dolgu tekniğiyle inşa edilmiştir. Ön cephenin üst katında yedi, ahır bölümünde üç pencere vardır. Mutfakta bulunan şömine alınlığında süslemeler yer alır. Yaklaşık 200 yıllık bir geçmişe sahip olan binanın sekiz odası vardır. Yolla konak arasındaki alan çaylıkla kaplıdır. 39. Ahmet Tatar Konağı (N41 11.879 - E41 11.579) Gürsu yerleşiminin merkezinde yer alan yapı yol kenarında yükselmektedir. Zemin kat yontu taş, üst kat ise dolma göz taş duvarlara sahiptir. 50 Besim Tatar Konağı, Fındıklı 51 FINDIKLI KONAKLARI 40. İlyas Sarkut Konağı (N41 11.949 - E41 11.461) Gürsu köy merkezine geldikten sonra sola dönen yola girilerek ulaşılır. Arılı Vadisi’ni tepeden seyreden yapı iki katlıdır. Alt kat moloz taş, üst kat ise ahşap aralıklı dolma göz taş kullanılarak inşa edilmiştir. Pencereleri ahşap kepenkli, çatısı ise alaturka kırmızı kiremit döşelidir. 41. Avni Şenol İmamoğlu (N41 11.972 - E41 11.418) İlyas Sarkut Konağı’nın komşusu olan yapı, aynı bölgede yolun sağında görülebilir. Biri ahır diğeri yaşam alanı olarak kullanılan iki kattan oluşur. Alt katı moloz taş, üst katı ise ahşap aralık dolma göz tarzındadır. Ön cephede simetrik aralılarla altı penceresi mevcuttur. 42. Turan Cevatoğlu Konağı (N41 11.839 - E41 11.620) Gürsu köy merkezinde, yolun sağ tarafında yer alır. İki katlı yapı restore edilmiştir. Alt kat ahır ve depo olarak kullanılmaktadır. Ön ve arka cephelerde yedişer, yan cephelerde ise dörder pencere yer alır. Zemin kat düzgün kesme taş, üst bölüm ise ahşap aralıklı dolma taştır. Etrafı çaylıkla çevrili olan konağın hemen yanı başında yer alan iki ulu hurma ağacını fotoğraflayabilirsiniz. 52 Avni Ş. İmamoğlu Konağı, Fındıklı İlyas Sarkut Konağı, Fındıklı Turan Cevatoğlu Konağı, Fındıklı 43. Besim Özyıldız Konağı (N41 11.808 - E41 11.727) Gürsu köy merkezinde, yolun hemen sol tarafındadır. Sırtını yamaca veren yapı üç katlıdır. Sahibinden edinilen bilgiye göre 1930 yılında temeli atılan konağın inşaatı on yıllık bir süreçte tamamlanabilmiştir. Günümüzde yeniden restore edilmiştir. Moloz taş zemin üzerinde yükselen binanın üst katları ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle yapılmıştır. Eskiden zemin kat ahır, diğer üç kat yaşam alanı olarak kullanılmaktaydı. En üstteki çatı arası katta üçgen alınlıklı çıkma balkon görülür. Ön cephenin ikinci katında dört, üçüncü katında ise altı pencere vardır. Konağın yakın bir gelecekte butik otel veya pansiyon olarak turizme açılması planlanmaktadır. Besim Özyıldız Konağı, Fındıklı 53 FINDIKLI KONAKLARI 44. Turan (Yakup) Hindistan Konağı (N41 11.691 - E41 11.736) Gürsu köyünün günümüze sağlam ulaşmış konaklarından biridir. Yerleşim çıkışında yolun sol tarafındaki yamaca konumlanan bina, çevreye hakim bir manzaraya sahiptir. İki katlı yapının temeli moloz taş, diğer katları dolma taş örülüdür. Batı cephesinde çıkma bir bölüm vardır. Ön cephesinin alt katında üç, üst katında ise altı pencere yer alır. Konağın az ilerisinde üstü beton kaplanmış tarihi taş kemer köprüyü görebilirsiniz. 45. Besim İncegümüş Konağı (N41 11.187 - E41 11.905) Fındıklı ilçe merkezine 14 kilometre mesafedeki Yaylacılar köyünde yer alır. Zemini moloz taş, üst katı ahşap aralıklı dolma taş planlı olmak üzere iki katlıdır. 46. Aydın Erguvan Konağı (N41 12.417 - E41 09.401) Fındıklı ilçe merkezine 9 kilometre mesafedeki Meyvalı köyünde bulunan konak üç katlıdır. Sonradan eklenen tuvalet bölümüyle orijinal dokusu bozulmuştur. Binaya ulaşmak için önce Haraköy çıkışından sağa dönerek bir köprüden geçmek gerekir. Meyvalı köyünün merkezine girildiğinde, tarihi yapı sol tarafta görülebilir. Konağı gördükten sonra Orta Mahalle’deki tarihi ahşap camiyi ziyaret edebilirsiniz. 47. Taylan Ozan Konağı (N41 13.762 - E41 10.618) Fındıklı ilçe merkezine 7 kilometre mesafedeki Çınarlı köyünde zamana direnen birkaç eski konak yer alır. Bazıları orijinal bazıları ise tadilat görmüş olan bu konaklar halen kullanılmaktadır. Köyün merkezinde yer alan Taylan Ozan Konağı, camiyi geçtikten hemen sonra sol taraftaki yamaçta, yoldan görülebilen bir konumdadır. Küçük bir ‘L’ planındaki konağın ön cephesinin ikinci katında yedi adet pencere görülür. Zemin kat moloz taş, üst kat ise ahşap aralıklı dolma göz tarzındadır. 48. Mehmet Uzunhasan Konağı (N41 13.719 - E41 10.556) Çınarlı köyünün merkezindeki köprüden sağa dönülerek ulaşılan konak restore edilmiştir. İki katlı bina, yanındaki heybetli serenderle birlikte fotoğraflanabilir. Zemin bölümü sıvalanmış, üst katı ise göz dolgu tarzındadır. İki tarafta geniş saçak yapan çatısı semer sisteminde planlanmıştır. Bahçedeki serenderin ahşap işçiliği ve süslemeleri dikkat çekicidir. Konak halen kullanılmaktadır. 49. Ramiz Uzunhasan Konağı (N41 13.664 - E41 10.610) Mehmet Uzunhasan Konağı’nın komşusu olan yapı, eklemeler yapılmış ve restorasyon geçirmiş haliyle günümüze ulaşmıştır. Halen kullanılmaktadır. 54 Turan Hindistan Konağı, Fındıklı 55 FINDIKLI KONAKLARI 50. Hamdi Özbek Konağı (N41 13.486 - E41 10.643) Çınarlı köyünün en yüksek noktasında yer alan konak, Zuğu Deresi’nin kenarındaki yerleşimi yukardan seyreden bir manzaraya sahiptir. 51. Özşahin Konağı (N41 13.465 - E41 10.850) Çınarlı köyünün çıkışındaki mahallede yer alan Özşahin Konağı iki katlıdır. Görmek isteyenler yerleşimin sonundaki ikinci köprüden sağa dönerek toprak bir yoldan konağa ulaşabilirler. 52. Ali Rıza Şişman Konağı (N41 13.154 - E41 11.987) Fındıklı ilçe merkezine 8 kilometre uzaklıkta yer alan Sulak köyündeki konak iki katlıdır. Binanın arka tarafı yamaca dayalıdır. Bodrum kat moloz taş, üst kat ise dolma taş şeklinde planlanmıştır. Tarihi yapı, köy merkezinde yolun sol tarafında görülebilir. 53. Cengiz Şişman Konağı (N41 13.149 - E41 12.064) Sulak köyünde bulunan Cengiz Şişman Konağı iki katlı olarak planlanmıştır. Yöredeki çoğu benzeri gibi alt kat taş zemin, üst kat ise dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. 54. Hasan Basri Orhon Konağı (N41 15.965 - E41 14.383) Fındıklı ilçe merkezine 10 kilometre uzaklıktaki Saatköy’ün eski adı Lazca ‘göğün başı’ anlamına gelmektedir. Köyün merkezindeki konak, taş zemin üzerinde yükselen ahşap aralık taş dolgulu ve iki katlıdır. Alaturka çatısı kiremit döşelidir. 56 Tavan Süslemesi Örneği Mehmet Uzunhasan Konağı, Fındıklı Taylan Ozan Konağı, Fındıklı 57 58 Reyhan Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN 59 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI Doğal güzellikleriyle bilinen Fırtına Vadisi, kültürel ve tarihsel eserlere de ev sahipliği yapıyor. Çamlıhemşin ilçesi sınırlarındaki Konaklar (Makrevis), AşağışimşirliBahçeli Konaklar (Habak), Kavak, Mikron, Ortanköy, Şenköy (Amukta), Şenyuva (Çinçiva), Ülküköy (Mollaveyis), Yolkıyı (Küşüve) ve Yukarı Çamlıca (Yukarı Vice) köy ve mahallelerinde görülen tarihi konaklar, vadiyi renklendiren anıtsal yapılar arasındadır. 55. Müftüoğlu Konağı (N40 56.462 - E40 57.606) Çamlıhemşin ilçesine 15 kilometre uzaklıktaki Şenköy yerleşiminde bulunan konak üç katlı olarak planlanmış. Alt kat kesme taş, üst katlar ise ahşap malzemeden inşa edilmiştir. İlk katta dörder, diğer katlarda ise birer tanesi köşelerde olmak üzere yedişer pencere görülmektedir. Konağın en ilginç yanı, oda ve kapılarının maviye boyanmış olmasıdır. Zilkale geçildikten sonra sağa ayrılan toprak yol izlenerek konağa ulaşılabilir. Müftüoğlu Konağı, Çamlıhemşin 56. Firiloğlu Konağı (N40 59.092 - E40 56.836) Çamlıhemşin ilçesine 12 kilometre mesafedeki Ülküköy’ün Cami Mahallesi’nde yer alır. Zilkale yolunda Mollaveyis Köprüsü’nden sağa ayrılan yola girdikten yaklaşık 2 kilometre sonra konağı göreceksiniz. 105 yıllık konak, üst ve alt katlarda altışar olmak üzere toplam on iki odalıdır. Yusuf ve İlyas Efendi tarafından Nurluca (Çaneva) köyünden getirtilen 60 ustaya yaptırılmıştır. Sahiplerinin Rusya’da fırıncılık yaparak elde ettikleri birikimle inşa edilen konak üç yılda tamamlanabilmiştir. Yurt dışında çalıştıkları fırının bulunduğu caddenin ismi Firilof olduğu için, ev sahipleri bu görkemli yapıya da aynı adı vermişlerdir. 60 Firiloğlu Konağı, Çamlıhemşin Her iki yanında serenderler bulunan konak yemyeşil bir yamaca inşa edilmiştir. Kesme taş formundaki yapının ikinci ve üçüncü katlarında ahşap çıkma balkonlar bulunur. Ön cephenin ilk katında altışar, diğer iki katta yedişer pencere mevcuttur. Cephesi kesme taştan olan konağın üst katındaki odalarda yer alan ahşap gül kabartmaları benzersizdir. Firiloğlu Konağı, Çamlıhemşin 61 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 57. Hunanoğlu (Hunananç) Konağı (N40 59.795 - E40 58.023) Çamlıhemşin ilçesine 9 kilometre uzaklıktaki konak Şenyuva (Çinçiva) köyü sınırlarındadır. Yapım yılı 1901 olan konağın bahçe ve pencerelerinden Zilkale manzarası görülebilir. Ön cephesi dolma taş tekniğiyle, yan ve arka cepheler ise kesme taştan yapılmıştır. İki katlıdır ve üst katın ön cephesinde ahşap çıkma bir balkon yer alır. Cephe köşeleri, mavi ve siyah taşlarla geometrik şekilde döşenmiştir. Pencerelerinin çevresi mavi boyanmış olan yapının dış duvarlarında ay yıldız figürünü görebilirsiniz. Dış cepheden dikdörtgen biçiminde görülen pencereler, iç kısımda kemer tarzında planlanmıştır. Hunanoğlu Konağı, Çamlıhemşin Sekiz odası bulunan konağın, duvarlarında usta işi süslemelerin yer aldığı bir misafir odası vardır. Çinçiva Köprüsü’nden karşıya geçilip Üsküt-Hemşin toprak yolu takip edilerek konağa ulaşılabilir. Konak rampanın bittiği noktada, yolun solunda yükselmektedir. Burumoğlu Konağı, Çamlıhemşin 62 Burumoğlu Konağı, Çamlıhemşin 58. Burumoğlu Konağı (N40 59.889 - E40 58.066) Hunananç Konağı’nın hemen yakınında, Şenyuva köyüne 3 kilometre mesafedeki bir mahallede bulunan konağın yapım yılı 1884’tür. Temeli yamaca yaslanan konak yoldan üç, arka cepheden ise dört katlı görülür. Zemin kat ahır olarak kullanılmaktadır. Önünde demir konstrüksiyonlu balkonuyla farklı bir görüntü sergileyen yapı tamamen kesme taştan inşa edilmiştir. En üst kattaki dört, ikinci kattaki üç, birinci kattaki iki penceresi, binanın görselliğine değişik bir hava katmaktadır. Odalara zil sistemi konulmuştur ancak günümüzde kullanılmamaktadır. 110 yıllık bu konağın on odası vardır. Kapı tokmak ve kulpları ilgi çekicidir. Kemerli ahşap kapısı ve duvar yazıtı, Burumoğlu Konağı’nın öne çıkan diğer ayrıntıları arasındadır. 59. Arifoğlu Konağı (N40 59.903 - E40 58.095) Şenyuva köyündeki özgün konaklardan biri olan Arifoğlu, tarihi Çinçiva Köprüsü’ne 3 kilometre mesafededir. Burumoğlu Konağı’nın hemen yanı başında yükselir. Kesme taştan üç kat şeklinde planlanan yapının yan cephesinde büyük bir yazıt bulunmaktadır. Ön cephesinin üst katları ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Yan cephelerde her katta dörder, ön cephede ise altışar pencere gözlenir. Arifoğlu Konağı, Çamlıhemşin 63 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI Arifoğlu Konağı, Çamlıhemşin Arifoğlu Konağı, Çamlıhemşin 64 60. Karayalçın Konağı (N40 59.875 - E40 58.231) Arifoğlu’nun hemen altında yer alan Karayalçın Konağı üç katlıdır. İlk katı kesme taş, diğer katların cepheleri ise dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Üst katların yan cephesinde dörder, önde ise altışar pencere yer alır. Konağa ana yoldan patika ile ulaşılmaktadır. Yaklaşık 115 yıllık bu konağın kapı girişlerindeki yazı ve rakamlar ilgi çekicidir. Arifoğlu Konağı, Çamlıhemşin Karayalçın Konağı, Çamlıhemşin 65 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 61. Lazaloğlu Konağı (N40 59.597 - E40 58.504) Şenyuva köyü sınırlarındaki bu konak, diğerlerinin aksine Fırtına Deresi’nin sol tarafına konumlanır. Bölgedeki diğer konakların tam karşı yamacına inşa edilen Lazaloğlu, yeşillikler içerisinde tek başına heybetle yükselir. Konağa ulaşmak için önce Çamlıhemşin-Pokut-Sal yayla yoluna girip, daha sonra sağa ayrılan toprak yolu takip etmek gerekir. Kesme taştan yapılan konağın on odası vardır. Pencereleri ve dış kapısı kemer şeklinde planlanmıştır. Dış kapının üzerinde küçük bir yazıt görülebilir. 66 Lazaloğlu Konağı, Çamlıhemşin 67 2. SALMA ŞELALELERİ, ÇAMLIK YAYLASI ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 62. Gülaboğlu Konağı (N41 00.754 - E40 59.868) Çamlıhemşin ilçe merkezine 6 kilometre uzaklıktaki Ortanköy’de yer alır. Karşı yamaçta sıra sıra dizilen Yolkıyı köyünün konaklarını seyreden bir konumdadır. Şerif Gülaboğlu ve üç kardeşi tarafından yaptırılan 100 yıllık konağın dış cephesi tamamen kesme taş olarak planlanmıştır. Yan cephelerdeki pencereler oldukça küçüktür. Toplam on odasıyla ilçedeki büyük konaklardan biridir. Konağa ulaşmak için Çamlıhemşin-Zilkale yolu izlenip ilk köprüden karşıya geçildikten sonra sola dönülmelidir. 63. Demircioğlu Konağı (N41 00.858 - E40 59.900) Ortanköy’deki bir başka konak Osman ve Mahmut Demircioğlu tarafından yaptırılmıştır. On dört odalı olarak tasarlanan binanın 150 yıllık bir geçmişi vardır. Görselliğiyle insanı hayran bırakan bu tarihi yapı, ahşap konakların en güzel örneklerinden biridir. Gülaboğlu Konağı’nın altından devam eden patika takip edilince bu konağa varılır. Konağın yanında şöminesi süslemeli olan bir serender yer alır. 68 Ortanköy Konakları, Çamlıhemşin 64. Kitapçıoğlu Konağı (N41 01.171 - E40 59.332) Çamlıhemşin ilçesine 5 kilometre mesafedeki Yolkıyı, Fırtına Vadisi’ni seyreden yemyeşil bir yamaca konumlanıyor. Taraçalanmış çaylıkların üstündeki yerleşim konaklarıyla göz kamaştırıyor. Yolkıyı konaklarına, Çamlıhemşin-Zilkale yolunda Konaklar Mahallesi’ni geçtikten sonra sağa dönülerek ulaşılıyor. Kitapçıoğlu Konağı alt katındaki ahır kısmıyla birlikte dört katlı bir yapı. Diğer konaklardan bağımsız bir bölgede inşa edilen konak, yola 5 dakikalık yürüme mesafesinde. İlk iki katın cephesi kesme taş, üst katları ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle yapılan binanın on bir odası bulunuyor. İlk kattaki beş, diğer katlardaki altı pencere, konağın iç bölümünü ferah ve aydınlık kılıyor. Giriş kapısının etrafında kırmızı renkli süslemeler görülen binanın yan cephesinde bir yazıt yer alıyor. Kitapçıoğlu Konağı, Çamlıhemşin 69 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 65. Çolakoğlu Konağı (N41 01.212 - E40 59.470) Yolkıyı yerleşimini güzelleştiren konaklardan biri olan Çolakoğlu’nun yaklaşık 300 yıllık bir geçmişi var. Ortadan birbirine bağlı iki binadan oluşan yapı kompleksinin alt katında beş, üst bölümlerinde ise yedişer pencere yer alıyor. On iki adet odası bulunan konağın üst katı ihtiyaçtan dolayı sonradan eklenmiş. Dış cephelerin arka kısmı kesme taş, ön ve yan cepheleri ise ahşaptan inşa edilen konağın bazı odalarında vitray süslemeleri görülebilir. Mustafa Doğan Çolakoğlu tarafından yaptırılan konağın demir işlemeli pencere korumaları, cam kapı tokmakları ve evi toprağa bağlayan taş köprü sistemi diğer ilginç ayrıntılar arasında. Çolakoğlu Konağı, Çamlıhemşin 70 Çolakoğlu Konağı, Çamlıhemşin 66. Köroğlu Konağı (N41 01.276 - E40 59.489) Yolkıyı köyünde yer alan konaklardan biri olan Köroğlu, dolgu taş tekniğiyle inşa edilen cephesi ve ahşap işlemelerle bezeli kapısıyla dikkat çekiyor. İki katlı binanın yan duvarında Arapça bir yazıt görülebilir. Köroğlu Konağı, Çamlıhemşin 71 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 67. Mazikoğlu Konağı (N41 01.342 - E40 59.794) Geleneksel Hemşin evlerinin bütün özelliklerini yansıtan örnek yapılardan biri olan Mazikoğlu, Yolkıyı köyünün bir alt mahallesinde yer alıyor. Zemini kesme taş, ön cephesi ahşap, yan cepheleri ise ahşap aralıklı dolma göz tekniğiyle inşa edilen konak, yöredeki mimari dokuyu tamamen yansıtan bir tarza sahip. 1950 yılında inşa edilen bu mimari şaheser, on altı odalı olarak tasarlanmış. Ahır bölümüyle birlikte üç katlı olan yapı, iyi korunarak günümüze kadar gelen kültürel miras listesindeki eserlerden biri aynı zamanda. Zemin bölümünde beş, diğer katlarda altışar penceresi bulunan Mazikoğlu Konağı, Fırtına Deresi’ni seyreden bir yamaçta konumlanıyor. Yanında küçük bir müştemilat yer alıyor. Eski kemerli ocak binanın önemli ayrıntılarından biri. Mazikoğlu Konağı, Çamlıhemşin 68. Kozizoğlu (Atamanlar) Konağı (N41 01.380 - E40 59.764) Çamlıhemşin ilçesinin en ünlü konaklarından biri olan yapı üç katlıdır. Atamanlar Konağı olarak da bilinen bu anıtsal eser özel boyalarla korunmaya alınmıştır. Mazikoğlu’nun hemen altında yer alan yapı 1902 yılında inşa edilmiş. İkisi misafirler için ayrılmış toplam on iki odası bulunan binanın iç bölümündeki ahşap kolonlar kabartma süslemelerle bezeli. Ön cephede sekizer, yan cephelerde ise yedişer pencere, gün içerisinde iç odaların aydınlanmasını sağlıyor. Hemen yanı başında yükselen serenderin alt katı misafirhane olarak kullanılıyor. 72 69. Köseoğlu Konağı (N41 01.427 - E40 59.786) Yaklaşık 105 yıllık bir geçmişi olan konak, Köseoğlu Mahmut Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yolkıyı yerleşiminin alt mahallesinde yer alan bina altı odalıdır. Alt bölümüyle birlikte ön cepheden üç katlı görünmektedir. Ön cephesinde çıkma balkonları bulunan yapı, sarmaşıklarla bezeli görüntüsüyle masal dünyasının gizemli mekanlarını anımsatır. Çatısı geniş saçaklıdır ve alaturka kiremitlerle kaplıdır. Pencere camları vitrayla, ahşap doğramaları ise süslemelerle bezenmiştir. Köseoğlu Konağı, Çamlıhemşin Yolkıyı Konakları, Çamlıhemşin 73 74 Ortanköy’denYolkıyı Konakları,Çamlıhemşin 75 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI Melikoğlu Konağı, Çamlıhemşin 70. Melikoğlu Konağı (N41 01.875 - E41 00.477) Çamlıhemşin ilçe merkezine 3,5 kilometre uzaklıktaki konak Fırtına Vadisi’ne hakim bir konumdadır. Denizden 401 metre yükseklikteki yapı Çamlıhemşin-Zilkale ana yolundan görülebiliyor. Konak bu özel konumu dolayısıyla geçmiş dönemlerde bir süre karakol olarak da kullanılmış. 1895 yılında inşa edilen Melikoğlu, Fırtına Vadisi’nin en eski konaklarından biridir. Konaklar (Makrevis) Mahallesi’ndeki doğu cephesi mavi-beyaz boyalı konağın on iki odası vardır. Alt katta altı, diğer iki katta yedişer penceresi mevcuttur. Doğu ve batı cephelerinde, çatısı üçgen formda ahşap çıkma balkonlar bulunur. Güney cephesi ise dolma göz tekniğiyle inşa edilmiştir. Doğu cephesinin üst köşelerinde yazıtlar görülür. Yanında büyük bir serender bulunan binanın üst katındaki misafir odası ilgi çekicidir. 76 Melikoğlu Konağı, Çamlıhemşin Melikoğlu Konağı, Çamlıhemşin 77 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 71. Deliemet Konağı (N41 01.361 - E41 00.593) İlçeye 4 kilometre uzaklıkta bulunan konak, Ortanköy’e ulaşım için kullanılan eski patika üzerinde yer alır. Hacaloğlu Konağı’ndan arta kalan malzemelerle yapılmış olmasına karşın özgün bir konaktır. İki katlıdır fakat üst katı tamamlanamamıştır. Alt katında altı odası vardır. Geniş bir avlusu ile kuzey ve güney cephelerinde ahşap çıkma balkonları bulunur. Ön cephenin ilk iki katında altı, son katında ise yedi penceresi vardır. 72. Hacaloğlu Konağı (N41 01.380 - E41 00.587) Sahiplerinin Tarhan’da lokantacılık yaparak elde ettikleri gelirle inşa edilen bu bina, Deliemet Konağı’nın sol tarafında yükselir. Dış cephesi ateş tuğlası, içi ise tamamen ahşap kaplama olan özgün bir mimari dokuya sahiptir. İki katlı yapının on bir odası bulunur. Batıya bakan ön cephedeki üst katlarda ahşap taşma balkon bulunur. Ahır kemerleri ilgi çekicidir. Yan tarafında yer alan misafirhaneli serenderin şömineli bir odası vardır ve bu özelliğiyle benzerlerinden ayrılır. 78 Deliemet ve Hacaloğlu Konakları,Çamlıhemşin Deliemet Konağı, Çamlıhemşin Ortamelik Konağı, Çamlıhemşin 73. Ortamelik Konağı (N41 01.927 - E41 00.642) Konaklar Mahallesi’nin orta kısmında yer alan yapı Melikoğlu ailesinin fertlerine aittir. Önündeki çaylıklarla birlikte fotoğrafçılara poz veren konak, ahır olarak kullanılan zeminle beraber iki katlıdır. Ön cephesindeki ahşap balkon dikkat çekicidir. 74. Tarakçıoğlu Konağı (N41 02.065 - E41 00.806) Konaklar Mahallesi’nin üst kısmında yer alan konağın yaklaşık 120 yıllık bir geçmişi vardır. Günümüzde restore edilerek turizm amaçlı kullanılması planlanan bina, Tarakçıoğlu Hurşit Ağa tarafından yaptırılmıştır. İnşaatta kullanılan demirler Rusya’dan getirilmiştir. Eğimli bir araziye inşa edildiğinden, yapı iki katlı görünse de aslında dört katlıdır. On beş odası bulunan konağın pencereleri vitray süslemelidir. Misafir odalarında şömine vardır. Geleneksel ahşap oymacılığının seçkin örneklerini sergiler. Bir zamanlar yan tarafında yer alan misafirhane, zamanın yıpratıcı etkisine dayanamayarak yıkılmıştır. Eskiden bu bölüme gelen konuklarla evin kadınlarının karşılaşmaması için döner dolaplı bir sistem kurulmuştu. Döner dolabın içine konulan tepsi içeriden çevrildiğinde misafirin önüne gelirdi. Ana yoldan görünmeyen binaya, yoldan sola ayrılan bir patika izlenerek ulaşılabilir. 79 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI BİR KONAK HİKAYESİ Dik bir yamaca konumlanan Tarakçıoğlu Konağı, vadi tabanındaki ana yoldan bile fark edilen ihtişamlı görüntüsüyle göz kamaştırır. Tarakçı ailesinin namı dokumacılıktan gelmektedir. Aile uzun yıllar Semerkant’ta dokumacılık yaptıktan sonra Erzurum’a, oradan da İspir üzerinden Çamlıhemşin’e gelir. Büyük bir arazi varlığına sahip olan ailenin en büyük ağabeyi Hurşit Ağa Çamlıhemşin’e yerleştikten bir süre sonra, ailesini ve kardeşlerini geride bırakarak Rusya gurbetinin yolunu tutar. Moskova’ya yerleşir ve orada bir fırın açar. İşleri iyi gidince, Hurşit Ağa ilk eşinden olan oğulları Yunus ve İsmail’i de Moskova’ya çağırır. Birkaç yıl sonra baba mesleğinde ustalaşan iki kardeş fırıncılıktan pastacılığa geçer ve Yalta’da ‘Vatan’ isimli bir pastane açarlar. O dönem Rus ileri gelenlerinin yaşadığı bu şehirde, gelen talepler doğrultusunda ‘Dilber’ adlı ikinci pastaneyi açarak işletmeye başlarlar. Oğullarının işi başarıyla yürütmelerini fırsat bilen Hurşit Ağa, memlekete dönerek Tarakçıoğlu Konağı’nı yaptırır. Pencere demirleri ve ahşap boyaları Rusya’dan getirilen taş ve ahşap karışımı bu konak için, Fırtına Deresi’nin kenarında yedi tane taş ocağı kurulur. Yapımına 1890’lı yılların sonlarında başlanan bina inşaatı 1902’de tamamlanır. Ancak daha sonra seferberlik ilan edildiğinden konağın hamam ve tuvalet gibi bölümleri tamamlanamaz. 80 Tarakçıoğlu Konağı, Çamlıhemşin Tarakçıoğlu Konağı, Çamlıhemşin Tarakçıoğlu Konağı, Çamlıhemşin 81 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 75. Dudi Konağı (N41 02.170 - E41 00.962) Konaklar Mahallesi’nin üst bölümünde yer alan Dudi Konağı, Fırtına Vadisi’nin en eski konaklarından biridir. Ne yazık ki günümüzde viran bir vaziyettedir. Üç katı ve on beş odası bulunan yapı, Konaklar ve Habak mahalleleri arasındaki eski yol üzerindedir. Bir rivayete göre Dudi Konağı’nın sahibi Recep Ağa tarafından, Tarakçıoğlu’nun sahibi olan abisi Hurşit Ağa ile giriştiği rekabet sonucu yaptırılmıştır. Ahşap işlemeciliğinin en güzel örneklerinin bulunduğu konağın demir aksamları Rusya’dan getirtilmiştir. Yapıyı vadideki diğer konaklardan ayıran en önemli unsur odalarda ‘antre’ sisteminin bulunmasıdır. 76. Koçi Konağı (N41 02.043 - E41 00.275) Konaklar Mahallesi’nin sağ yamacına kurulu Çelina mevkisinde görebileceğiniz Koçi Konağı tamamen ahşaptan yapılmıştır. Temel bölümü kesme taştan inşa edilmiştir. İki katlı ve dokuz odalı bu konağın demir aksamları Rusya’dan getirtilmiştir. Ön cephenin orta bölümünde yer alan çıkma balkonlar binanın görünümüne estetik bir form kazandırır. Her iki katın ön bölümünde yedişer pencere mevcuttur. Yeşillikler içerisindeki bu anıtsal eser bakımlı bir durumdadır. 82 Koçi Konağı, Çamlıhemşin Halil Efendi Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN 83 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 77. Şerefoğlu Konağı (N41 02.731 - E40 59.686) Yukarı Çamlıca yerleşimi Çamlıhemşin ilçe merkezine 3 kilometre mesafededir. Kaymakamlık binasının yanındaki asfalt yol takip edilerek ulaşılan Yukarı Çamlıca, bir dizi konağa ev sahipliği yapar. Bunlardan biri olan Şerefoğlu, iki katlıdır ve dış cephesi kesme taştandır. Ön cephesi ahşap aralık dolma taş tekniğiyle inşa edilmiş olup, üst katında ahşap çıkma bir balkon bulunur. Sekiz odalı yapının iç kısmı ahşaptan yapılmıştır. Misafir odasında döner dolabı vardır. Şerefoğlu Konağı, Çamlıhemşin 78. Reyhan Konağı (N41 02.714 - E40 59.691) Şerefoğlu’nun hemen altında yükselen Reyhan Konağı dolma taş tekniği kullanılarak inşa edilmiştir. Kuzey tarafındaki kapı üzerinde yer alan yazıta göre yapımı 1890 yılına tarihlenir. Yapıda dikkat çeken en belirgin özellik taş malzemenin ustalıkla kullanılmasıdır. Yan cepheleri kesme taş, ön cephe ise ahşap arası taş dolgu tekniğiyle yapılmıştır. Düzgün kesme taş planlı zemin kat, ahır ve depo olarak kullanılmaktaymış. Altı adet penceresi bulunan bu bölüm oldukça aydınlık ve ferahtır. İki girişi bulunan ikinci katta ahşap çıkma bir balkon görülür. Kırma çatının geniş saçak altları ahşapla kaplı olup, çatı üzeri alaturka kiremitle düzenlenmiştir. 84 On bir odası bulunan bu konağın misafir odasında ahşap işlemeli dolaplar ve üzerinde çiçek motifleri bulunur. Ayrıca dış pencere pervazlarında da çiçek motifleri görülebilir. Kuşkusuz konağın en güzel bölümü ahşap kabartmalı tavanı olan odasıdır. Mükemmel bir işçilik örneği olan tavan mutlaka görülmesi gereken ayrıntılardan biridir. Dış kapı üzerinde motifler ve bir geyik boynuzu yer alır. Eskiden kepenkleri de bulunan konak, bugün ne yazık ki bakımsız durumdadır. Reyhan Konağı, Çamlıhemşin 85 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 79. Ofluoğlu Konağı (N41 02.862 - E40 59.854) Reyhan Konağı’nın alt bölgesindeki yerleşim alanındadır. Dış cephesiyle görkemli bir görüntü sergileyen konak iki katlı ve altı odalıdır. Kesme taş temel üzerine oturan yapının iki katı ahşap olarak dizayn edilmiştir. Her katta yer alan ahşap çıkma balkonlar mimariye ayrı bir hava katar. Ön cephede yer alan ve her kata yayılan dokuzar adet geniş penceresiyle mükemmel bir manzarası vardır. Hemen yanı başında büyük bir serender yükselir. Ne yazık ki bakımsızlıktan nasibini alan konaklarımızdan biridir. Ofluoğlu Konağı, Çamlıhemşin Cüneyt OĞUZTÜZÜN 86 Ofluoğlu Konağı, Çamlıhemşin Halil Efendi Konağı, Çamlıhemşin 80. Hacı Yunuszade Halil Efendi Konağı (N41 02.858 - E40 59.987) Yukarı Çamlıca Mahallesi’nin alt kısmında yer alan konağın yaklaşık 230 yıllık bir geçmişi vardır. Üç katlı yapının mimari formu düzgün kesme taştan oluşmuştur. En üst katın cepheleri ahşap, aralıkları dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Dikdörtgen stilde geniş pencerelere sahiptir. Kapı girişinin bulunduğu cephe duvarında yazıtlar görülür. Ancak konağın özgünlüğü iç mekandaki ayrıntılarda yatar. Misafir odasındaki dolaplarda bulunan ahşap işlemeler, duvar süslemeleri ve iç kapılardaki kabartmalar göz alıcıdır. 81. Ali Efendi Konağı (N41 02.867 - E40 59.960) Halil Efendi Konağı’nın hemen yanı başındaki yapı iki katlıdır. Zemin katı kesme taş, ön cephesi dolma taş tekniğiyle yaptırılmıştır. Giriş kapısının yanlarında sütunlar, üstünde ise her iki köşesinde yıldız bulunan bir yazıt yer alır. 87 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI Konağı yaptıran Ali Efendi bir zamanlar ilçenin en zenginlerinden biriymiş. Ev sahibi torununun aktardığına göre; Rus işgali döneminde tüm ısrarlara karşın dedesi bölgeyi terk etmemiş. Düşman askerleri Çamlıhemşin’e girdiklerinde bir Rus subay konağa gelmiş. Herkes kötü bir şey yapmasını beklerken, Rusya’da çalıştığı dönemden dedeyi tanıyan subay ‘Bugünkü halimi sana borçluyum. Beni ve kardeşlerimi sen yardım ederek okuttun’ diyerek ellerine sarılmış. Daha sonra bu sıcak ilişki devam etmiş ve subay zaman zaman dedeyi ziyarete gelmiş. 82. Miyaniç Konağı (N41 02.878 - E40 59.956) Yukarı Çamlıca yerleşiminde, sıralı duruşlarıyla insanı adeta büyüleyen konaklardan biri de Miyaniç Konağı’dır. Düzgün kesme taştan inşa edilen binanın son iki katının ön cephesiyle en üst katın tüm cephesi dolma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Ön cephenin her katında düzgün formda yapılmış altışar adet pencere görülür. 88 Hacıelim Konağı, Çamlıhemşin Miyaniç Konağı, Çamlıhemşin Sağırların Konağı, Çamlıhemşin 83. Sağırların Konağı (N41 02.862 - E41 00.460) Yukarı Çamlıca’nın karşısındaki yamaca konumlanan Kavak Mahallesi, Çamlıhemşin ilçe merkezine 4 kilometre uzaklıktadır. Yerleşime ulaşım, ilçe merkezindeki köprüden karşıya geçilerek Topluca köyüne uzanan asfalt yol üzerinden sağlanır. Sağırların Konağı ateş tuğlasından örülen duvarlarıyla benzerlerinden ayrılır. Ön cephedeki her katta yer alan altışar pencere, kemer biçiminde dizayn edilmiştir. 84. Hacıelim Konağı (N41 02.864 - E41 00.610) Kavak yerleşimine konumlanan konak iki katlı ve on bir odalıdır. Komşusu Sağırların Konağı gibi dış cephesi ateş tuğlasından, içi ise ahşaptan inşa edilmiştir. Süleyman ve Hüseyin Hacıelimoğlu tarafından 1905’te yaptırılan bu konak, bugün elden geçirilmiş haliyle iyi durumdadır. Pencerelerinde demir parmaklıklar bulunur. 85. Ertanç (Köseoğlu) Konağı (N41 03.005 - E41 01.396) İlçe merkezine 5 kilometre mesafedeki Mikron yerleşimine ulaşım Kavak Mahallesi üzerinden sağlanmaktadır. Bölgeye bir zamanlar Fırtına Deresi üzerindeki tarihi taş kemer köprü geçilerek varılıyormuş. Köyde yer alan Ertanç Konağı, ahşap ve taş karışımı dış cephesiyle ilginç bir görünüm sergiler. Fırtına Vadisi’ni kuşbakışı seyreden konumu nedeniyle müthiş bir manzarası vardır. İçinde halen yaşanılan konak eski halinden çok şey yitirmiştir. 89 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI Hacıelim Konağı, Çamlıhemşin 86. Pelitler Konağı (N41 02.888 - E41 01.227) Dış cephesi tamamen kesme taştan oluşan bu görkemli konağın altı odası vardır. İki katında ahşap cumba bulunan yapının pencereleri kemer şeklindedir. Giriş kapısı ahşap işlemeciliği bakımından dikkat çekicidir. Taş işçiliği, merdivenleri ve mutfak dolapları bu görkemli konağın diğer özellikleri arasındadır. Yapı yolun hemen üzerinde, yamaçta yükselir. 90 Pelitler Konağı, Çamlıhemşin Kavak Mahallesi Konakları, Çamlıhemşin 91 ÇAMLIHEMŞİN KONAKLARI 87.Hacı Ömer Efendi Konağı (N41 02.264 - E41 01.282) Çamlıhemşin ilçe merkezine 8 kilometre uzaklıktaki Aşağışimşirli köyünün Bahçeli Konak Mahallesi’nde (Habak), yan yana sıralanan üç adet konak bulunur. 1902 tarihinde inşa edilen ilk konak Hacı Ömer adıyla anılır. Şakir ve Ömer Okumuş’un pastacılıktan elde ettikleri gelirle yaptırılmıştır. Dış cephesi taştan, iki katlı ve on beş odalıdır. Ön cephenin üst katlarında ahşap bir cumba yer alır. Cumbadaki demir aksamlar Rusya’dan getirtilmiştir. Ön cephenin zemin bölümünde altı, diğer katlarda yedi pencere yer alır. Tüm pencereler dikdörtgen, cumbadakiler ise kemer formunda planlanmıştır. Dış kapı girişinin bulunduğu cephenin üst köşesinde büyük bir yazıt görülmektedir. Hacı İdris Konağı, Çamlıhemşin 92 Hacı Ömer Efendi Konağı, Çamlıhemşin 88. Hacı İdris Konağı (N41 02.246 - E41 01.282) Hacı Ömer’in hemen yanındaki Hacı İdris Konağı, Hala ve Büyükdere’nin birleştiği Çamlıhemşin ilçe merkezini seyreden harika bir manzaraya sahip. Yapı cumbalı balkonlarıyla dikkat çekiyor. Zemin kat düzgün kesme taş, ön cephe ise ahşap giydirmedir. Yapım tekniği, malzemesi ve plan özellikleriyle Çamlıhemşin yöresindeki diğer konaklarla benzerlik göstermektedir. Bölgenin en önemli konaklarından biridir. 89. Sarıoğlu Konağı (N41 02.215 - E41 01.291) Bahçeli Konaklar Mahallesi’nin son konağı olan Sarıoğlu’nun on iki odası bulunuyor. Kadama sistemi ile yaptırılmış bölümünün yanı sıra, ilgi çekici bir misafir odası ve ahşap kapısı vardır. Üst katı yakın zamanda restore edilmiştir. Sarıoğlu Konağı, Çamlıhemşin 93 94 Hunanoğlu Konağı, Çamlıhemşin-Cüneyt OĞUZTÜZÜN 95 HEMŞİN KONAKLARI 96 Hemşin ilçesinin konakları merkez yerleşimin yakınındaki köy ve mahallelere dağılmış durumdadır. Hemen hepsi çay bahçeleri ve orman dokusuyla yeşillenmiş yamaçlardan, vadi tabanında akan Hemşin Deresi’ni seyreden manzaraya sahiptir. Çamlıtepe Konakları,Hemşin 97 HEMŞİN KONAKLARI 90. Ali Ağa Konağı (N41 02.093 - E40 54.354) Hemşin ilçe merkezine 3 kilometre mesafedeki Nurluca (Çaneva) köyüne girdiğinizde sizi ilk karşılayan konaktır. Üç cephesi kesme taş, ön cephesinin en üst katı ahşap arası dolma taştır. Çıkma bir balkonu bulunan konağın 110 yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Zemin kattaki ahırla birlikte üç katlı konutun odaları oldukça sadedir. Yanında bir de serenderi bulunmaktadır. Dış kapısı kemer şeklinde dizayn edilmiştir. Nurluca’daki konakları ziyaret edenler köyün tarihi köprüsünü de fotoğraflayabilirler. 91. Mehmet (Memiş) Ağa Konağı (N41 02.096 - E40 54.342) Ali Ağa Konağı’nın hemen yanındaki bu tarihi binanın ilginç bir mimari dokusu vardır. Ahır olarak kullanılan ilk kat kesme taş, diğer iki kat ateş tuğlası olmak üzere üç katlı inşa edilmiştir. Her katın ön cephesinde altışar pencere görülür. Çatı üzerindeki bacalar da ateş tuğlasından yapılmıştır. Hemen yanında serenderi bulunur. Ocak, dolap ve duvarlarında yazı ve süslemeler göze çarpar. Kapıları ve kapıların üstündeki kirişlerde yer alan yazılar ilgi çekicidir. Memiş Ağa Konağı, Hemşin 92. Şaban Ağa Konağı (N41 02.097 - E40 54.326) Mehmet ve Ali Ağa konaklarına göre sade yapısıyla dikkat çekmektedir. Ahırla birlikte üç kat olarak planlanan konutun yapımında malzeme olarak taş ve ateş tuğlası kullanılmıştır. Ön cephenin üst katında ahşap aralıklı dolma taş tekniği uygulaması görülebilir. Geniş saçaklı çatısı alaturka kiremitle döşenmiştir. Bakımsız durumdadır. 98 Şaban Ağa Konağı, Hemşin 93. Cumhurların Konağı (N41 02.601 - E40 55.144) Hemşin ilçe merkezine 3 kilometre uzaklıktaki Akyamaç (Tecina) köyünde yer alan iki katlı konağın dış cephesi tamamen kesme taştan yapılmıştır. Ön cephede bir cumbası bulunur. Konağın misafir odası şöminelidir. Yapının en önemli özelliği ilgi çekici tavan süslemeleridir. Köyde Akyamaç Şelalesi’nin bulunduğunu hatırlatalım. 94. İslamoğlu Konağı (N41 02.827 - E40 55.208) Akyamaç köyünün Şabanlı Mahallesi’nde yer alan konak, Pogun Deresi’nin bulunduğu vadiyi seyreden bir konumdadır. Kesme taştan inşa edilen yapı iki katlıdır. Ön cephesindeki kemerli kubbeler ilgi çekicidir. 95. Yakupoğlu Konağı (N41 02.881 - E40 55.353) Hemşin ilçesinin Akyamaç köyünde, İslamoğlu Konağı’na beş dakikalık yürüme mesafesindeki bu konak, etkileyici bir taş işçiliğine sahiptir. Ön cephesinde yer alan kesme taş bloklar ve ahşap göz dolguları ilgi çekicidir. Duvara monte edilmiş taş merdivenler samanlığa çıkış için kullanılır. 99 HEMŞİN KONAKLARI 96. Kalyoncular Konağı (N41 01.129 - E40 53.257) Hemşin yerleşimine 4 kilometre uzaklıktaki Çamlıtepe (Zuğa) köyü, ilçeyle aynı ismi taşıyan derenin kıyısında yer almaktadır. Köy merkezine varıldığında yol kenarında görülen iki katlı Kalyoncular Konağı, ahşap aralıklı dolma taş sistemiyle yapılmış özel evlerden biridir. 105 yıllık bir konak olduğu tahmin edilmektedir. Çatısı sonradan restore edilerek sacdan yapılmıştır. Yanında bir serender yükselmektedir. Kalyoncular Konağı, Hemşin 97. Şeyh Konağı (N41 01.158 - E40 53.128) Çamlıtepe köyünün merkezinden sağa ayrılan bir toprak yolla ulaşılan bu küçük konak, yemyeşil bir yamaçta yer almaktadır. Taş ve ahşap işçiliğinin göz alıcı ayrıntılarıyla bezenen oldukça güzel bir yapıdır. 100 yıllık konağın inşasında kullanılacak taşlar için derede taş ocağı kurulmuştur. Zemin katla birlikte üç katlıdır. İlk kat kesme taş, diğer iki kat ise ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle yapılmıştır. Ön cephesinde görülen pencereler özgünlüğünü yitirmiştir, sadece ikinci katta yer alan kemer formunda iki pencere dikkat çekicidir. 100 Şeyh Konağı, Hemşin 98. Abbasoğlu Konağı (N41 01.280 - E40 53.246) Çamlıtepe köyündeki diğer bir konak olan Abbasoğlu’na ulaşmak için, yerleşimin girişinden sağa ayrılan toprak yolu 500 metre kadar izlemeniz gerekir. Zemini kesme taş, üst katı ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle iki kat olarak planlanmıştır. Yaklaşık 120 yıllık konağın üç kapısı vardır. Giriş kapılarından biri kemer formunda dizayn edilmiştir ve güneş sembolünün de yer aldığı zengin süslemelere sahiptir. Kenarları taş, kanatları ise ahşaptır. Her iki kanatta usta işi kabartmalar görülebilir. Dış cephesinin olağanüstü güzelliğine karşın konağın iç bölümü ne yazık ki oldukça bakımsızdır. Abbasoğlu Konağı, Hemşin Abbasoğlu Konağı, Hemşin 101 HEMŞİN KONAKLARI 99. Doruklar Konağı (N41 01.590 - E40 54.203) Hemşin ilçesine 3 kilometrede mesafedeki Bilenköy eskiden Tepan adıyla anılıyordu. Köyde yer alan Doruklar Konağı, Rize’nin önemli tarihi yapılarından biridir. İki katlı binanın zemini kesme taş, diğer bölümü ise ahşap aralıklı dolma taş stilinde inşa edilmiştir. Kubbeli dış kapı girişi dikkat çekicidir. Konağın odaları küçük olsa da, özellikle misafir odasının kapısı, ahşap işçiliğinin eşine az rastlanır güzellikte bir örneğidir. Yapının 120 yıllık bir geçmişi vardır. Köyde yer alan tarihi ahşap Bilenköy Camisi’ni mutlaka gezmenizi öneririz. Doruklar Konağı, Hemşin 100. Apali Konağı (N41 01.922 - E40 53.700) Hemşin ilçe merkezine 4 kilometre mesafedeki Bahar Mahallesi eski yapıların en yoğun olduğu bölgelerden biridir. Hemşin-Kantarlı yolundan sağa ayrılan virajlı ve hayli dik bir güzergah vasıtasıyla ulaşılan mahalle, bir zamanlar Badara (Padara) adıyla biliniyordu. Yaklaşık 110 yıllık tarihi bulunan Apali Konağı iki kat şeklinde planlanmıştır. Binanın tamamı kesme taş olmasına karşın üst katın bir cephesi sıvanarak boyanmıştır. Bu 102 Apali Konağı, Hemşin bölümde beyazın üzerine pencere kenarlarına mavi boya ile şeritler atılmıştır. Üst katta yer alan misafir odası ve dolapları ilgi çekicidir. Çatısı sac kaplıdır. 101. Hacıali Konağı (N41 01.917 - E40 53.711) Bahar Mahallesi’nde Apali Konağı’nın hemen yanı başında yer alan bu konağın cephesi de beyaz boyanmış, pencere kenarları mavi şeritlerle süslenmiştir. İki katlı sade bir konaktır. Hacıali Konağı, Hemşin 102.Güven Konağı (N41 01.944 - E40 53.649) Bahar Mahallesi’nin merkezindeki caminin yakınındadır. Kesme taştan iki kat olarak inşa edilmiştir. Üst kat sıvanarak boyanmıştır. Cephede yer alan beş pencerenin dış bölümleri kontrast renge boyandığı için farklı bir görünüme bürünmüştür. Ahşap kapı girişindeki kabartmalar ve süslemeler dikkat çeker. Dış kapı üzerinde uğur getirmesi için konulan bir boynuz görülebilir. Hacıali Konağı, Hemşin 103 HEMŞİN KONAKLARI Güven Konağı, Hemşin 103. Azizoğlu Konağı (N41 01.947 - E40 53.649) Güven Konağı’nın yanı başında yükselen üç katlı bir yapıdır. Her katta dörder pencere görülmektedir. En üst katta ahşap çıkma bir balkon vardır. Üçgen çatılı bu balkonun korkulukları demirdendir. Dış cephenin köşeleri taş dokuyla kaplanarak estetik bir görüntü elde edilmiştir. 104 Azizoğlu Konağı, Hemşin Güven Konağı, Hemşin 105 PAZAR KONAKLARI 106 Giderek modern binaların yapılmaya başlandığı Pazar ilçesinde, tarihi evlerin çok az bir kısmı günümüze kadar sağlam olarak gelebilmiştir. Boğazlı, Başköy, Akbucak ve Ortayol köylerinde konakların seçkin örneklerini görebilmek mümkündür. Akbucak Konakları, Pazar 107 PAZAR KONAKLARI 104. Molla Hasan Konağı (N41 05.309 - E40 53.484) Pazar ilçe merkezine 13 kilometre uzaklıktaki Başköy yerleşimindedir. Ana yolda sağda yer alan ve köye girişi sağlayan köprü geçildiğinde karşınıza çıkar. Ahırla birlikte üç kat olan yapının sadece iki katının ön cephesinde ahşap aralıklı dolma taş tekniği görülebilir. 1902 yılında inşa edilen binanın duvarında ‘Maşallah’ yazılı bir kitabe vardır. Konağı ziyaret edenler güzergah üzerindeki yeni restore edilen Kocaköprü, Suçatı 1, Suçatı 2, Suçatı 3 ve Başköy tarihi taş kemer köprülerini fotoğraflayabilirler. Molla Hasan Konağı, Pazar 105. Turhanların Konağı (N41 05.442 - E40 54.810) Rize ilçe merkezine 12 kilometre uzaklıktaki Ortayol (Meleskur) köyü sınırlarındadır. Köyden Uğrak yoluna 1 kilometre kadar devam edildiğinde yolun sağındaki yamaçta görülebilir. Konağa ulaşmak için Çingit Deresi’nden karşıya geçmek gerekir. Çay bahçelerinin hemen üzerinde iki akrabaya ait olan ve yan yana yükselen tarihi evleri görebilirsiniz. Yaklaşık 200 yıllık geçmişi olan binalar küçük onarımlar geçirmiştir. Temel olarak kullanılan taş zemin üzerinde yükselen ahşap bölüm iki katlıdır. Güzergah üzerinde ayrıca Yücehisar Lomgo ve Ortayol tarihi taş kemer köprülerini görebilirsiniz. 108 Turhanların Konağı, Pazar 109 PAZAR KONAKLARI 110 Selahattin Bal Konağı, Pazar 106. Ali Bal Konağı (N41 08.414 - E4055.306) Pazar ilçesine 9 kilometre uzaklıktaki Boğazlı köyünde bulunur. Pazar-Ardeşen yolunun ilk kilometresinden sağa dönüp Modaçar Deresi’ni izleyerek köye ulaşabilirsiniz. Yapı üç katlıdır. Zemin katta kesme taş diğer katlarda ise moloz taş malzeme kullanılmıştır. 107. Selahattin Bal Konağı (N41 08.401 - E40 55.317) Terk edilmişliğin hüznünü yaşayan konaklardan biridir. Rus işgali sırasında düşman kuvvetlerin bir dönem konakladığı binanın zemini moloz taş dolgu, diğer iki katı bağdadi tarzda ahşap kuşak çevrelenmiş taş yapıdır. Dört cepheye yayılan geniş çatısı alaturka kiremit kaplıdır. 108. Tisikoğlu Konağı (N41 05.263 - E40 57.499) Pazar ilçesine 15 kilometre mesafedeki Akbucak (Melmenat) köyünde üç tarihi konak görebilirsiniz. İkisi ne yazık ki biraz harap durumdadır. İçinde halen yaşanan ve günümüze görece sağlam olarak ulaşan Tisikoğlu Konağı köy merkezinde görülebilir. Üç katlı olan yapı tamamen kesme taştan inşa edilmiştir. En alttakiler daha küçük olmak kaydıyla her cephede altışar penceresi vardır. Konağı ziyaret edenler köy içerisindeki Hacılar ve Pazar yolu üzerindeki Montaş tarihi kemer köprülerini fotoğraflayabilirler. Tisikoğlu Konağı, Pazar 111 GÜNEYSU KONAKLARI 109. Müftü Ağa Konağı (N40 57.569 - E40 35.751) Güneysu ilçe merkezine 5 kilometre mesafedeki Yeşilköy yerleşimindedir. Moloz taş zemin üzerine iki katlı olarak inşa edilmiştir. Ön cepheden ahırla birlikte üç katlı olarak görünür. Üst katında altı pencere yer alır. GüneysuYeşilköy güzergahı üzerinde rastlayacağınız Katarahte Şelalesi ile tarihi taş kemer köprüyü fotoğraflayabilirsiniz. 112 113 MERKEZ İLÇE KONAKLARI 114 Her geçen gün büyük kentlerin çehresi ve kimliği değişiyor. Tamamen işlevselliğin ön plana çıktığı yeni binalar, yerleşim yeri kazanmak ve daha fazla insana iskan sağlamak amacıyla giderek yaygınlaşıyor. Bu önlenemez gelişim ve değişim sürecinde, ne yazık ki tarihi yapılar önemsenmiyor. Günümüzde Rize şehir merkezinde eski konak ve tarihi bina olarak yaklaşık elliye yakın sivil mimari eser bulunuyor. Elinizdeki rehberde bunların sadece en kolay ulaşılabilir olanlarına yer verildiğini belirtelim. 115 MERKEZ İLÇE KONAKLARI 110. Eski Vali Konağı (N41 01.767 - E40 30.859) Bir dönem Nüfus Planlaması Başkanlığı Dispanseri olarak da hizmet veren bu özgün mimari eser, bugünkü Valilik binasının yakınında bulunuyor. Denizin doldurulmasıyla birlikte Karadeniz’den uzaklaşan yapı üç katlı ve balkonludur. Doğu cephesindeki çatı bölümünün orta noktası üçgen formundadır. Ön cephenin üst katlarında üçer adet pencere gözlemlenir. Envanter kayıtlarına Nüfus Planlaması Başkanlığı Dispanseri adıyla geçen yapı, Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilmiştir. Eski Vali Konağı, Merkez 111. Mehmet Rakıcıoğlu Evi (N41 01.642 - E40 30.886) Eminettin Mahallesi Trabzon Şosesi mevkisinde bulunan tarihi yapı üç katlı olarak planlanmıştır. Sütunlar üzerine inşa edilen çıkma balkonu vardır. Çatı bölümünün her cephesi üçgen formda tasarlanmıştır. Tüm cepheleri beyaz olan binanın pencere kenarları yeşil renkle boyanmıştır. Anıtlar Kurulunca tescil edilen yapılardan biridir. 116 Mehmet Rakıcıoğlu Evi, Merkez 112. Tuzcuoğulları Konağı (N41 01.492 - E40 30.878) Gerçek bir konak sıfatını fazlasıyla hak eden bu tarihi eser Piriçelebi Mahallesi’nde görülebilir. Yakınındaki yüksek yapılara karşın geniş bir bahçesi olduğu için rahatlıkla fotoğraflanabilir. 1870 yılında inşa edilen binanın zemin katı yığma taş, üst katları dolgu taştır. İki girişi bulunan konağın üst örtüsü kırma çatıdır. Hemen her cephe ve katta yer alan sürgülü pencereler eskiden gün ışığıyla aydınlanmaya verilen önemin göstergesidir aynı zamanda. Yamaca konumlanan Tuzcuoğulları Konağı geniş bir deniz manzarasına sahipken, bugün yüksek gökdelenleri seyretmek durumunda kalmıştır. Zemin bölümü eskiden ahır olarak kullanılmaktaydı. Birinci katta mutfak, hol ve hayat adı verilen oturma odası yer alır. İkinci katta yatak odaları, gömme dolap ve ebeveyn banyoları bulunur. Konaktaki tek ahşap süsleme örneği dolap kapaklarıdır. Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilmiştir. Mevsim uygunsa, ziyaretiniz sırasında ev sahibi size bahçede yetişen mandalinalardan ikram edecektir. Tuzcuoğulları Konağı, Merkez 117 MERKEZ İLÇE KONAKLARI Rize Müzesi, Merkez 113. Rize Müzesi (N41 01.498 - E40 30.935) Şehir merkezinde yer alan yapı aynı zamanda ‘Sarı Ev’ olarak da anılmaktadır. Beyaz Ev’in hemen yanı başında yükselen bina 1998 yılından bu yana müze olarak hizmet vermektedir. Kentin tarihi kimliğini belgeleyen müze binası, 19. yüzyıla ait sivil mimari örneklerinden biridir. Merdivenlerle çıkılan bahçesinde büyük bir serender yer alır. Zeminle birlikte üç kat olan müzede bölgeden toplanan arkeolojik ve etnografik eserler görülebilir. Anıtlar Kurulunca tescil edilmiştir. 118 Beyaz Ev, Merkez 114. Beyaz Ev (N41 01.490 - E40 30.947) Zemin katı kesme taşla, diğer iki katı sıvayla kaplanan yapı, Piriçelebi Mahallesi Antika Sokak’ta görülebilir. Bir dönem Çay Müzesi olarak kullanılan bina bağdadi tarzda dizayn edilmiştir. Rize Müzesi’nin hemen yanında yükselen ve Anıtlar Kurulunca tescil edilen Beyaz Ev, 19. yüzyılda inşa edilmiştir. 115. Rize Evi (N41 01.486 - E42 30.973) Piriçelebi Mahallesi Antika Sokak’ta bulunan bu görkemli yapı, şehir meydanını seyreden bir konumdadır. Rize Müzesi ve Beyaz Ev’e komşu olan tarihi binanın bahçesi meyve ağaçlarıyla kuşatılmıştır. Zemin katla birlikte ön cepheden üç kat olarak görünen evin kat araları ve cephe köşelerinde bağdadi tarz kullanılmıştır. Kent meydanına bakan ön cephenin her iki katında altışar pencere görülmektedir. Günümüzde kafe ve kültür evi olarak hizmet veren bina, özel bir koleksiyonun sergilendiği etnografik bir müze aynı zamanda. Anıtlar Kurulunca tescil edilmiştir. Rize Evi, Merkez-Ahmet OFLU 119 MERKEZ İLÇE KONAKLARI Rize Evi, Merkez-Ahmet OFLU 116. Türütoğulları Konağı (N41 01.294 - E40 30.866) Çarşı Mahallesi’ndeki bu özel konut, bir dönem Sovyetler Birliği Konsolosluğu ve lise binası olarak hizmet vermiştir. Kesme taş üzerine ahşap aralıklı dolma taş tekniğiyle inşa edilen bina, cepheden üç katlı olarak görünmektedir. Ön cephenin her katında altışar pencere yer alır. On odası bulunan tarihi yapı geniş saçaklı bir çatıya sahiptir. 120 Türütoğulları Konağı, Merkez 117. Mahmut Kazdal Evi (N41 01.328 - E40 31.006) Çarşı Mahallesi Hamam Deresi mevkisindeki yapı, bugün ne yazık ki çok katlı binaların arasında ayakta kalma mücadelesi veriyor. İki katlı evin ön cephesinde sütunlar üzerine oturan bir çıkma balkon bulunuyor. Balkonun üst kısmı üçgen şeklinde dizayn edilmiştir. Anıtlar Kurulunca tescil edilen eserlerdendir. Mahmut Kazdal Evi, Merkez 118. Rıza Alkan Evi (N41 01.429 - E40 31.226) Yeniköy Mahallesi Demirciler Sokak üzerindeki bina şehrin en hareketli bölümünde yer alıyor. Hemen her şeyi bulabileceğiniz bir çarşının içerisindeki yapı, sütunları ve mermer eklemeleriyle dikkat çekiyor. İkinci katın çıkmalarının oturduğu sütunlar ve cephe köşeleriyle çatı arasını süsleyen mermer bölüm, tarihi binanın en önemli ayrıntıları arasında. Konağı fotoğrafladıktan sonra Orta Cami içindeki Kadınlar Pazarı’nı ziyaret edebilirsiniz. Rıza Alkan Evi, Merkez 121 MERKEZ İLÇE KONAKLARI 119. Selamet Mataracı Evi (N41 01.433 - E40 31.265) Yeniköy Mahallesi Çarşı Caddesi’ndeki ev üç katlı olarak inşa edilmiştir. Yapının en üst katına üçgen alınlıklı bir çatı katı ilave edilmiş olup ön cephenin her katında geometrik nizamda dörder pencere bulunur. Rize sivil mimarisinin eski taş binalarına güzel bir örnektir. Anıtlar Kurulunca tescil edilen yapı yüksek binaların arasında yaşam savaşı vermektedir. Selamet Mataracı Evi, Merkez 120. Atatürk Evi Müzesi (Mehmet Mataracı Konağı) (N41 01.403 - E40 32.066) 1924 yılında Atatürk’ün Rize ziyareti sırasında kaldığı bu tarihi ev, Müftü Mahallesi Yalı Civarı mevkisinde yer alıyor. Ev sahibi Mehmet Mataracı tarafından o günün anısına tüm eşyaların muhafaza edildiği yapı 1985 yılında müze olarak açılmıştır. Müzede Atatürk’ün ziyareti sırasında giydiği kıyafetler, yatak odası, eski Rize yerleşimine ve o dönem milletvekillerine ait fotoğraflar sergilenmektedir. Zeminle birlikte üç kat olan bina eski stadyumun yanında yükselmektedir. Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilmiştir. 122 Atatürk Evi Müzesi (Mehmet Mataracı Konağı), Merkez Taviloğlu Konağı, Merkez 121. Taviloğlu Konağı (N41 01.610 - E40 33.081) Bağdatlı Mahallesi’ndeki konaklardan biri olan Taviloğlu üç katlı planlanmıştır. Yapının üst katında üçgen alınlıklı bir ara çatı katı bulunmaktadır. Yan cephelerde üçgen form, cephelerin tam ortasında, çatı arasına denk gelen bölümdedir. Ön cephede her bir katta simetrik olarak sıralanan dörder pencere gözlenir. Yan cephelerde birer küçük balkon yer almaktadır. Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilmiştir. Hemen yakınında yeni yapılan aynı isimli bir başka ev bulunmaktadır. Taviloğlu Konağı Yakınındaki Yeni Ev, Merkez 123 MERKEZ İLÇE KONAKLARI 122. Şevket Yardımcı Vakfı (N41 01.740 - E40 33.211) Bağdatlı Mahallesi’ndeki üç katlı bina bakımlı ve iyi durumdadır. 19. yüzyıla tarihlenen yapının ön cephesindeki çıkma balkon, üçgen alınlıklı formuyla dikkat çeker. Geniş bir bahçe içerisindeki konağın yanında bir serender yer almaktadır. Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilen eserlerdendir. 124 Şevket Yardımcı Vakfı, Merkez 123. Topaloğlu Konağı (N40 59.412 - E40 33.284) Merkeze yaklaşık 14 kilometre mesafedeki Sütlüce köyünde bulunan yapı kesme taş üzerine taş dolgu tekniğiyle inşa edilmiştir. Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilen konaklardan biridir. Firiloğlu Konağı, Çamlıhemşin Firiloğlu Konağı, Çamlıhemşin 125 126 Tarakçıoğlu Konağı, Çamlıhemşin 127 RİZE KONAKLARI ARAÇ ROTALARI 1. Fındıklı Çağlayan Vadisi Konakları Rize il merkezine 54 kilometre uzaklıktaki Fındıklı ilçesi, tarihi ve doğal güzelliklere ev sahipliği yapan şirin bir sahil kasabası görünümündedir. Yerleşimdeki tarihi Laz konaklarının çoğu Çağlayan Vadisi’nin iki yakasında görülebilir. Bu gezi için öncelikle ilçe merkezine 6 kilometre mesafedeki Çağlayan köyüne ulaşmak gerekiyor. Köyün girişinde başlayan konaklar 4 kilometre boyunca yolun her iki tarafına sıralanıyorlar. Çay ve fındık bahçeleri arasındaki evler büyüleyici bir güzelliğe sahip. Toplam 28 konağın fotoğraflanabildiği bu güzergahın 10. kilometresindeki Aslandere köyünde ayrıca bir konak daha görülebilir. Rotanın bir başka özelliği Çağlayan ve Aslandere tarihi taş kemer köprülerine uğraması. Gezinin sonunda Çağlayan Köprüsü’nün yakınındaki alabalık tesisinde mola verebilirsiniz. FINDIKLI Hara A ARDEŞEN 128 Gürsu 54 1 2 4 I 5 12 6 7 8 11 10 9 23 24 25 27 28 Aslandere 26 13 14 15 20 29 30 16 21 17 18 19 22 Çağlayan Çınarlı Sulak Arılı Gürsu Gürcüdüzü 129 RİZE KONAKLARI ARAÇ ROTALARI Gürsu 54 Saatköy 3 Çağlayan FINDIKLI 30 Hara Meyvalı 31 Aslandere 47 48 50 49 Çınarlı 51 52 53 Sulakköy 32 46 33 34 36 Arılı 35 37 38 39 40 41 42 43 Gürsu 44 ARDEŞEN 130 Tunca 45 Yaylacılar 2. Fındıklı Arılı Vadisi Konakları Fındıklı ilçesinin diğer tarihi konakları Arılı Vadisi’ne yayılan köylerde görülebilir. Arılı ve Gürsu köylerine uğrayacağınız bu turda aynı zamanda doğanın kucağına uzanan hoş bir yolculuk yapacaksınız. Henüz bozulmamış bakir dokusuyla Arılı Vadisi, Rize’nin en yeşil mekanlarından biri. Tur güzergahı Fındıklı ilçe merkezinden başlayıp Tahiroğlu Deresi’ni takip ederek güneye doğru yol alıyor. 7. kilometrede Haraköy yerleşimindeki kavşak noktasından sağa dönerek 9. ve 10. kilometrelerde yer alan Arılı ve Gürsu köylerine ulaşıyorsunuz. Bu iki köydeki tarihi konakları fotoğrafladıktan sonra, isteyenler Yeşil Dere’yi izleyerek 13. kilometredeki Yaylacılar köyüne devam edebilirler. Dönüşte, Haraköy’ün çıkışında bu kez sol tarafı seçerek Zuğu Deresi’nin kılavuzluğunda Çınarlı ve Sulak köylerindeki eski evlere bir yolculuk yapabilirsiniz. Güzergahın diğer önemli uğrak noktaları Gürsu çıkışındaki tarihi taş kemer köprü ve Meyvalı köyündeki ahşap cami. Gürcüdüzü Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı, Fındıklı 131 RİZE KONAKLARI ARAÇ ROTALARI 3. Fırtına Vadisi Çamlıhemşin Konakları Sadece Rize’nin değil ülkemizin de en önemli vadilerinden biri olan Fırtına, el değmemiş doğal güzelliklere olduğu kadar tarihi değerlere de ev sahipliği yapıyor. Bunların en önemlileri Çamlıhemşin ilçesinin simgesi sayılan eski konaklar. Konaklar (Makrevis), Aşağışimşirli-Bahçeli Konaklar (Habak), Kavak, Mikron, Ortanköy, Şenköy (Amukta), Şenyuva (Çinçiva), Ülküköy (Mollaveyis), Yolkıyı (Küşüve) ve Yukarı Çamlıca (Yukarı Vice) köy ve mahallelerine dizi dizi yayılan bu konaklar kültürel mirasımızın seçkin örnekleri arasında. Önereceğimiz gezi rotasını iki günlük bir etkinlik olarak planlayabilirsiniz. Çamlıhemşin ilçesindeki neredeyse tüm konakları içeren rota, öncelikle Çamlıhemşin-Zilkale-Çat yolunun 15. kilometresindeki Şenköy-Müftüoğlu ile 12. kilometresindeki Ülküköy-Firiloğlu konaklarına uğruyor. Daha sonra ilçe merkezine doğru geri dönerek 9. kilometrede yer alan Şenyuva köyündeki dört tarihi konağı geziyoruz. Aynı köyde bulunan tarihi Çinçiva Köprüsü’nün yanındaki kahvede bir çay molası verebilirsiniz. Rotanın devamında uğrayacağınız, ilçe merkezine 6 kilometre uzaklıktaki Ortanköy konakları ile günü sonlandırıyoruz. Akşam Şenyuva köyü veya Konaklar Mahallesi’ndeki tesislerden birinde konaklayabilirsiniz. İkinci günün ilk durağı, Çamlıhemşin ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıktaki Yolkıyı köyünün konakları olacak. Ardından adını ev sahipliği yaptığı tarihi yapılardan alan Konaklar Mahallesi’ni geziyoruz. Geçmişe uzanan keyifli bir yolculuğu içeren bu bölümde, günümüze kadar en iyi biçimde korunarak gelmiş konak örneklerini görebilirsiniz. Konaklar Mahallesi veya Çamlıhemşin’de vereceğiniz öğle yemeği molasının ardından, merkeze 3 kilometre uzaklıktaki Yukarı Çamlıca Mahallesi’nin konaklarını gezebilirsiniz. Eğer zamanınız kalırsa Kavak (4 km), Mikron (5 km) ve Aşağışimşirli (8 km) yerleşimlerindeki diğer konak örneklerini de görmenizi tavsiye ederiz. Zaman darlığından dolayı sadece bir günü olanlar, kısa bir tur yaparak Şenyuva, Konaklar Mahallesi ve Yukarı Çamlıca yerleşimlerindeki konakları ziyaret edebilirler. Gezi boyunca Ham, Makrevis, Ortanköy (Goboş) ve Şenyuva (Çinçiva) taş kemer köprüleri ile Zilkale gibi tarihi mekanlar görülebilir. Palovit ve Paslakum şelaleleri ise rotanın kayda değer doğal güzellikleri arasında. 132 Akbucak Uğrak ARDEŞEN PAZAR Y. Çamlıca 81 82 83 79 80 Kavak 84 77 78 Akyamaç 69 68 67 65 66 64 ÇAMLIHEMŞİN 87 85 Mikron 86 88 89 76 Yolkıyı Konaklar 70 73 74 75 72 71 HEMŞİN 62 Ortanköy 63 Şenyuva 59 57 60 58 61 Ayder Yaylası Pokut 56 Ülküköy Hazindak 55 Şenköy Samistal Amlakit Çat Palovit Elevit 133 RİZE KONAKLARI ARAÇ ROTALARI 4. Hemşin Konakları Dar ve derin bir vadiye konumlanan Hemşin ilçesi turizm açısından önemli bir bölgedir. İlçe yakınlarındaki tarihi konaklar, camiler, taş kemer köprüler, şelaleler ve yaylalar bunun en önemli göstergesi. Hemşin ilçesindeki konaklar Bahar Mahallesi ve Nurluca, Akyamaç, Bilenköy, Çamlıtepe köylerine yayılıyor. Çamlıtepe dışındaki yerleşimlerin dik yokuş içeren bir güzergah üzerinde olduklarını belirtelim. İlçenin doğusunda, merkeze 3 kilometre mesafedeki Nurluca ve Akyamaç konakları rotanın başlangıcını oluşturuyor. Ardından Hemşin’in güneydoğusunda yer alan ve yine merkeze 3 kilometre uzaklıkta bulunan Bilenköy’ün tek konağı Doruklar gezilebilir. Sonrasında Hemşin Deresi’nin kıyısındaki Çamlıtepe köyünü ziyaret ediyoruz. İlçe merkezine 4 kilometre mesafedeki yerleşimin içerisinde yürüyerek keşfedebileceğiniz tarihi yapılar, konuklarına güzel fotoğraf kareleri sunuyor. Güzergahın son durağı, ilçeye 4 kilometre uzaklıkta bulunan Bahar Mahallesi. Hayli dik ve virajlı bir yolun ardından ulaşacağınız yerleşim, Hemşin Vadisi’ni tepeden seyreden konaklarıyla ünlü. Hemşin konaklarının yanı sıra, Nurluca tarihi taş kemer köprüsü, Bilenköy ahşap cami ve Akyamaç Şelalesi rota boyunca ziyaret edilebilecek diğer turistik mekanlar arasında. 134 Serender Akbucak PAZAR Erenler Uğrak HEMŞİN 93 94 95 Akyamaç 103 101 100 102 Çamlıtepe 97 96 98 90 Nurluca 91 92 99 Bilenköy ÇAMLIHEMŞİN ÇAYELİ Demirciler Kantarlı Şenyuva 135 RİZE KONAKLARI ARAÇ ROTALARI 110 111 DEREPAZARI 113 112 119 120 114 115 118 116 117 121 122 MERKEZ Köprülüköy 123 Güneysu Çaykent Yeşilköy Muradiye Yolbaşı Kömürcüler e Karayemiş KALKANDERE 136 Yeşildere 5. Merkez İlçe Konakları Karadeniz sahili boyunca uzanan bütün yerleşimler, sayıları az da olsa kent kimliğini yansıtan tarihi yapılara ev sahipliği yapıyorlar. Yüksek binalar arasında sıkışıp kalmasına rağmen estetik duruşlarıyla dikkat çeken bu yapıları Rize il merkezinde de görmek mümkün. Sokak aralarında zamana direnen pek çok sivil mimari örneği yer alıyor. Ancak bu binaların bazılarının kentsel dönüşüm planı içerisinde yakın bir gelecekte yok olma tehlikesi taşıması nedeniyle, gezi planı dar kapsamda tutulmuştur. Turumuz Eminettin, Piriçelebi, Çarşı, Müftü, Yeniköy, Bağdatlı ve İslampaşa mahallelerindeki kültür mirası konutları içeriyor. Harita yardımıyla söz konusu yapıları kolaylıkla gezebilirsiniz. 137 138 Cemal Özmen Konağı, Fındıklı 139 RİZE KONAKLARI YÜRÜYÜŞ ROTALARI 1. Çağlayan Vadisi Konakları (4 km) Fındıklı ilçesi Çağlayan Vadisi’nde bulunan konakları, Çağlayan köyü içerisinde yapacağınız kısa bir yürüyüşle keşfedebilirsiniz. Rotanın başlangıcı köy girişindeki Dr. Kazım (Mustafa) Okman Konağı. Bu bölümdeki beş konağın ardından, güzergah Mehmet İnce konutunda patikaya dönüşerek Mustafa Hacaloğlu Konağı’na erişiyor. Ana yola katılıp Çağlayan merkezindeki köprüden sola saparak aralarında Nusret-Şevki Hacaloğlu konutunun da bulunduğu dört konağa ulaşıyoruz. Daha sonra yeniden ana yola dönerek bu kez asfaltı takip ediyoruz. Beydere ayrımından sola yönelince, yolun sağ tarafında Fethiye-Nazmi ve Hami Hacaloğlu evlerinin önüne geliniyor. Ana yoldan devam edildiğinde sağınızda Çağlayan Vadisi’nin en güzel konaklarından Şevket Ataç ve Hurşit Ataç evlerini göreceksiniz. Bu konaklardan sonra güzergah patikaya girerek, İhsan Oktay Evi’ne kadar beş tarihi yapıya daha uğruyor. Tekrar ana yola katılıp, Çağlayan tarihi taş kemer köprüsünü geçerek sağa dönüyoruz. Güzergahın bundan sonraki bölümünde, yolun solunda göreceğiniz tabelaların yönlendirmesiyle üç kez ana yoldan ayrılarak Saraloğlu ve Şatıroğlu ailelerine ait beş konak daha görebilirsiniz. Rotanın 4. kilometresinde Aslandere köyüne ulaştığınızda, Vural Özkaya Evi gezinizin son durağı olacak. Yerleşim merkezinde Aslandere Köprüsü’nü fotoğraflamayı unutmayın. Çağlayan Köprüsü’nün yakınındaki alabalık tesisinde mola verebilirsiniz. 2. Ortanköy-Hacaloğlu (Hacina) Köprüsü- Konaklar Mahallesi-Makrevis Köprüsü (7 km) Ortanköy’den start alan yürüyüş parkuru Rize’nin turizm vitrinini süsleyen tarihi konaklara doğru uzanıyor. Rota, yerleşimin sonundaki evin yakınında yer alan orman içi patikadan başlıyor. Karşı yamaçtaki Yolkıyı konaklarının manzarası eşliğinde ilerleyerek sık ağaçlar arasından bir dere yatağına erişiyoruz. Hacaloğlu tarihi taş kemer köprüsünü geçtikten sonra, Konaklar Mahallesi’nin ilk evleri olan Hacaloğlu ve Deliemet konutlarıyla karşılaşacaksınız. Kimi zaman toprak yola dönüşen güzergah, kültür mirası evlerin arasından Fırtına Deresi’ne doğru iniyor. Ortamelik ve Melikoğlu konaklarının ardından yemyeşil bir patikayı izleyerek Makrevis Köprüsü’nün önüne geliyoruz. Yürüyüş etkinliği ana yoldaki kahvelerin yanında sona eriyor. 3. Çinçiva Köprüsü-Şenyuva Konakları-Çinçiva Köprüsü (gidiş-dönüş 6 km) Başlangıç ve son bölümü asfalt olan parkur Çinçiva Köprüsü’nden başlayarak Şenyuva konaklarını ziyaret ediyor. İlk bölümde Üsküt Dağı’ndan geçerek Hemşin’e 140 inen toprak yolun ilk üç kilometresi izleniyor. Erişilen tepe noktasındaki Hunananç Konağı’nı fotoğrafladıktan sonra geri dönüşe geçiyorsunuz. Yaklaşık 200 metre ileride karşınıza çıkacak olan kavşak noktasından sola dönerek Burumoğlu, Arifoğlu ve Karayalçın konaklarının bulunduğu mahalleye geleceksiniz. Tarihi evler arasındaki patika izlenerek başlangıç noktasındaki ana yola iniliyor. Güzergahın sonunda, Fırtına Vadisi manzaralı kahvehanede bir yorgunluk çayı içebilirsiniz. 4. Aşağışimşirli Köyü Bahçeli Konaklar (Habak)-Konaklar Mahallesi (Makrevis) (3 km) Çamlıhemşin ilçe merkezinden Ayder asfaltına doğru 3 kilometre devam edildiğinde, ilk kavşak noktasından sağa yukarıya ayrılan toprak yol Bahçeli Konaklar yerleşimine varır. Yaklaşık 8 kilometrelik araç yolculuğunun ardından karşınıza çıkan Fırtına Vadisi manzarasıyla birlikte asırlık konakları da fotoğraflayabilirsiniz. Yürüyüş etkinliği köyün alt mahallesindeki ilk konak olan Hacı Ömer’in yanındaki patikadan başlıyor. Bir zamanlar Konaklar Mahallesi’yle bağlantıyı sağlayan patika, değirmene kadar dik bir inişi içeriyor. Eskiden birçok evin yiyecek ihtiyacını karşılamış olan tarihi değirmen, ne yazık ki günümüzde yıkılmış durumda. Yürüyüşe devam edildiğinde önce Konaklar Mahallesi’nin ilk konutu olan Dudi Konağı’na, ardından da Tarakçıoğlu Konağı’na varılıyor. Burada köy içersindeki asfalta kavuşan güzergah, daha sonra Ortamelik ve Melikoğlu konaklarının olduğu bölgeye erişiyor. Ortamelik Konağı’nı fotoğrafladıktan sonra, sağımızda kalan patikaya girerek bu kez Melikoğlu Konağı’nın önüne geliyoruz. Son bölümde patikanın kılavuzluğunda inişe geçerek tarihi taş kemer köprü üzerinden kahvelerin bulunduğu ana yola çıkıyoruz. 5. Kavak Mahallesi-Mikron Köyü-Mikron Köprüsü (3 km) Çamlıhemşin ilçe merkezine 4 kilometre mesafedeki Kavak Mahallesi’ne, Topluca yolu üzerindeki köprüden geçilerek ulaşılıyor. Kavak’taki Sağırların ve Hacıelim konaklarını fotoğrafladıktan sonra yürüyüş toprak yol üzerinden Mikron’a ulaşıyor. Güzergahın Fırtına Vadisi manzaralı olduğunu belirtelim. Mikron’daki Ertanç (Köseoğlu) ve Pelitler konakları gezildikten sonra, Ertanç konutunun hemen altındaki eski patikadan Mikron tarihi taş kemer köprüsüne yürüyoruz. Son bölümün orman içi hoş bir yolculuk olduğunu anımsatalım. Ayder yolu üzerindeki köprü, Çamlıhemşin ilçesine 2 kilometre uzaklıkta yer alıyor. 141 RİZE KONAKLARI YÜRÜYÜŞ ROTALARI 6. Ortan (Goboş) Köprüsü-Goboş Köyü-Yolkıyı (Küşüve) Köyü (5 km) Çamlıhemşin ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıktaki tarihi Ortan Köprüsü, önereceğimiz rotanın başlangıç noktası. Estetik bir kıvrımla Fırtına Deresi’nin her iki yakasını bağlayan köprüden karşıya geçip sağ taraftaki patikaya giriyoruz. Soldaki patika eski mezarların arasından Şenyuva köyüne doğru gidiyor. Ağaçların egemen olduğu arazi yerini çaylıklara bıraktığında, Goboş köyünün ilk evlerine ulaşılıyor. Burada yer alan birkaç eski ahşap evi fotoğrafladıktan sonra toprak yolda yürümeye başlıyoruz. Köy çıkışındaki kavşak noktasından sola dönüp yaklaşık 30 dakika yürüyerek Yolkıyı köyüne ulaşıyoruz. Yerleşimin üst mahallesindeki görkemli konakları tek tek fotoğraflayarak asfalt yoldan alt mahalleye varıyoruz. Bu bölümdeki ahşap konakları gezdikten sonra, etkinlik Çamlıhemşin-Zilkale yolunda sona eriyor. 142 Selahattin Bal Konağı, Pazar 7. Merkez İlçe Konakları (6 km) Rotanın çıkış noktası Cumhuriyet Caddesi’nde şimdiki Valilik binasının yanında yer alan Eski Vali Konağı. Hemen ardından Mehmet Rakıcıoğlu Evi’ne yürüyoruz. Buradan Atatürk Caddesi boyunca doğuya doğru ilerleyerek meydana ulaşıyoruz. Meydandaki heykel solumuzda kalırken, sağa yönelerek kentteki en iyi sivil mimari örneklerinden biri olan Tuzcuoğlu Konağı’nı ziyaret ediyoruz. Yeniden Atatürk Caddesi’ne döndüğümüzde, sırada meydana bakan ve yan yana dizilen Rize Müzesi, Beyaz Ev ve Rize Evi var. Günümüzde hem özel etnografik müze hem de kafe-restoran olarak hizmet veren Rize Evi’nde bir çay veya yemek molası verebilirsiniz. Tekrar yürüyüşe başladığımızda, güneye yönelerek Zihni Derin Caddesi üzerinden Türütoğulları Konağı’na varıyoruz. Bu güzel binayı fotoğrafladıktan sonra rotamızı tekrar kuzeye, Orta Cami’ye doğru çeviriyoruz. Rize bezinden peynircilere, bakırcılardan sepetçilere hemen hemen tüm iş kollarının yer aldığı çarşının içerisinde sırasıyla Mahmut Kazdal, Rıza Alkan ve Selamet Mataracı evlerine uğruyoruz. Bu noktada yeniden Atatürk Caddesi’ne çıkıp doğu yönünde ilerleyerek Atatürk Evi Müzesi’ni geziyoruz. Müze çıkışında güneye yürüyüp Yenişehir Caddesi’ne ulaşıyor, ardından sola doğru devam ederek İslampaşa ve Bağdatlı mahallelerinin sınırında yer alan Taviloğlu Konağı’nın önüne geliyoruz. Parkurun son mekanı Atatürk Caddesi’ndeki Şevket Yardımcı Vakfı Evi. Geri dönüşte sahile bakan tarafta yer alan anıt çınar ağaçları ile Gülbahar ve İslampaşa camilerini mutlaka görmenizi öneririz. Hacı Ömer Efendi Konağı, Çamlıhemşin 143 144 Hacaloğlu ve Deliemet Konakları, Çamlıhemşin 145 BİLGİ ve İLETİŞİM Rize İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tel : 0464 2130426 İnternet : www.kurumsalkulturturizm.gov.tr/turkiye/rize [email protected] [email protected] www.rizemacera.com [email protected] TEŞEKKÜRLER Çaykur Genel Müdürlüğü Çayeli Bakır İşletmesi Rize İl Özel İdaresi Rize İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Nevapark Ahmet OFLU Cüneyt OĞUZTÜZÜN Serdar GALİPOĞLU 146 RİZE KONAKLARI LİSTESİ (ALFABETİK) KONAK ADI Abbasoğlu Konağı Ahmet Tatar Konağı Ali Ağa Konağı Ali Bal Konağı Ali Boysan Konağı Ali Efendi Konağı Ali Ergüven Konağı Ali Rıza Şişman Konağı Apali Konağı Arifoğlu Konağı Atatürk Evi Müzesi (Mehmet Mataracı Konağı) Atılhan Turna Konağı Atilla Hacıibrahimoğlu Konağı Avni Şenol İmamoğlu Aydın Erguvan Konağı Ayhan Şatıroğlu Konağı Azizoğlu Konağı Behzat Fırat Konağı Besim İncegümüş Konağı Besim Özyıldız Konağı Besim Peker Konağı Besim Tatar Konağı Beyaz Ev Burumoğlu Konağı Cemal Özmen Konağı Cengiz Okman Konağı Cengiz Şişman Konağı Cumhurların Konağı Çolakoğlu Konağı Deliemet Konağı Demircioğlu Konağı Doruklar Konağı İLÇE Hemşin Fındıklı Hemşin Pazar Fındıklı Çamlıhemşin Fındıklı Fındıklı Hemşin Çamlıhemşin Merkez Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı Hemşin Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı Merkez Çamlıhemşin Fındıklı Fındıklı Fındıklı Hemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin Hemşin SAYFA 101 50 98 111 47 87 30 56 102 63 122 49 34 52 54 45 104 30 54 53 48 50 119 63 34 30 56 99 70 78 68 102 147 RİZE KONAKLARI LİSTESİ (ALFABETİK) KONAK ADI Dr. Kazım (Mustafa) Okman Konağı Dudi Konağı Enver Atabilgin Konağı Ertanç (Köseoğlu) Konağı Eski Vali Konağı Fethiye-Nazmi Hacaloğlu Konağı Firiloğlu Konağı Gülaboğlu Konağı Güven Konağı Hacaloğlu Konağı Hacı İdris Konağı Hacı Ömer Efendi Konağı Hacı Yunuszade Halil Efendi Konağı Hacıali Konağı Hacıelim Konağı Hamdi Özbek Konağı Hami Hacaloğlu Konağı Hasan Basri Orhon Konağı Hasan Şatıroğlu Konağı Hunanoğlu (Hunananç) Konağı Hurşit Ataç Konağı Hurşit Turna Konağı İhsan Oktay Konağı İlyas Sarkut Konağı İslamoğlu Konağı Kadir Seyran Konağı Kalyoncular Konağı Karayalçın Konağı Kemalettin Gündoğan Konağı Kitapçıoğlu Konağı Koçi Konağı Kozizoğlu (Atamanlar) Konağı Köroğlu Konağı 148 İLÇE SAYFA Fındıklı Çamlıhemşin Fındıklı Çamlıhemşin Merkez Fındıklı Çamlıhemşin Çamlıhemşin Hemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin Hemşin Çamlıhemşin Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı Çamlıhemşin Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı Hemşin Fındıklı Hemşin Çamlıhemşin Fındıklı Çamlıhemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin Çamlıhemşin 31 82 41 89 116 35 60 68 103 78 93 92 87 103 89 56 35 56 44 62 38 50 42 52 99 46 100 65 49 69 82 72 71 RİZE KONAKLARI LİSTESİ (ALFABETİK) KONAK ADI Köseoğlu Konağı Lazaloğlu Konağı Mahmut Kazdal Evi Mazikoğlu Konağı Mehmet (Ahmet) İnce Konağı Mehmet (Memiş) Ağa Konağı Mehmet Rakıcıoğlu Evi Mehmet Uzunhasan Konağı Melikoğlu Konağı Miyaniç Konağı Molla Hasan Konağı Muhammed Uzunhasanoğlu Konağı Mustafa Akyaşar Konağı Mustafa Hacaloğlu Konağı Müftü Ağa Konağı Müftüoğlu Konağı Nazım Şatıroğlu Konağı Nusret-Şevki Hacaloğlu Konağı Ofluoğlu Konağı Orhan (Ali) Hacaloğlu Konağı Ortamelik Konağı Osman Güner Konağı Osman Şatıroğlu Konağı Özşahin Konağı Pelitler Konağı Ramiz Uzunhasan Konağı Reyhan Konağı Rıza Alkan Evi Rize Evi Rize Müzesi Sağırların Konağı Saraloğlu Konağı Sarıoğlu Konağı İLÇE SAYFA Çamlıhemşin Çamlıhemşin Merkez Çamlıhemşin Fındıklı Hemşin Merkez Fındıklı Çamlıhemşin Çamlıhemşin Pazar Fındıklı Fındıklı Fındıklı Güneysu Çamlıhemşin Fındıklı Fındıklı Çamlıhemşin Fındıklı Çamlıhemşin Fındıklı Fındıklı Fındıklı Çamlıhemşin Fındıklı Çamlıhemşin Merkez Merkez Merkez Çamlıhemşin Fındıklı Çamlıhemşin 73 66 121 72 32 98 116 54 76 88 108 32 41 32 112 60 43 33 86 31 79 40 45 56 90 54 84 121 119 118 89 42 93 149 RİZE KONAKLARI LİSTESİ (ALFABETİK) KONAK ADI Selahattin Bal Konağı Selamet Mataracı Evi Süleyman Güner Konağı Şaban Ağa Konağı Şerefoğlu Konağı Şevket Ataç Konağı Şevket Yardımcı Vakfı Şeyh Konağı Tarakçıoğlu Konağı Taviloğlu Konağı Taylan Ozan Konağı Temel Tüfekçi Konağı Tisikoğlu Konağı Topaloğlu Konağı Turan (Yakup) Hindistan Konağı Turan Cevatoğlu Konağı Turhanların Konağı Tuzcuoğulları Konağı Türütoğulları Konağı Vural Özkaya Konağı Yakupoğlu Konağı Yücel Hacaloğlu Konağı Zekeriya Güner Konağı Zeki Rüstemoğlu Konağı Zihni Zorlu Konağı 150 İLÇE SAYFA Pazar Merkez Fındıklı Hemşin Çamlıhemşin Fındıklı Merkez Hemşin Çamlıhemşin Merkez Fındıklı Fındıklı Pazar Merkez Fındıklı Fındıklı Pazar Merkez Merkez Fındıklı Hemşin Fındıklı Fındıklı Fındıklı Fındıklı 111 122 40 98 84 36 124 100 79 123 54 46 111 125 54 52 108 117 120 46 99 34 40 49 48 KAYNAKÇA 1. Anadolu’da Kırsal Mimarlık Bursa Büyükşehir Belediyesi, Tarihi Kentler Birliği, Çekül-2012 2. Rize’de Fındıklı ve Güneysu Kırsal Mimarisi Yücel Yıldırımkaya, Fındıklı Kaymakamlığı-2008 3. Fındıklı Tanıtım Rehberi Fındıklı Kaymakamlığı 4. Kültür Varlıkları Envanteri Rize İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü-2012 5. Gurbet Pastası, Uğur Biryol İletişim Yayınları, Nisan-2013 151 NOTLAR .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... NOTLAR .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... NOTLAR .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... NOTLAR .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... NOTLAR .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ..................................................................... .................................................................... .................................................................... .................................................................... ....................................................................
