Adli T ıp B ülteni KİTAP TANITIMI BOOK REVIEW Adli Tıp D ers K itabı Prof.Dr. O ğuz Polat, D oç Dr.M ehmet A k if İn an ıcı, Yrd.Doç.Dr.Mustafa E rcüm en t Aksoy Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı. Nobel Tıp Kitapevleri Basımı, İstanbul 1997 kazaları, çocukluk çaği yaralanmaları, ev kazaları, in­ tihar ve adli olgu tanımı ile travmaya uğrayan hastalar için rapor düzenlenmesi konularının da yer aldığı ya­ ralar ele alınarak klasik bilgiler ile birlikte yeni yakla­ şımlar ve konu ile ilgili kanun maddeleri sunulmuştur. Oldukça genel kapsamda ele alınan zehirlenmeler bölümünde çok ayrıntılı bilgiler aktarılmamakla birlik­ te zehirlenmelerde ölüm sonrası tanı konulması ve ör­ nek alma bilgileri verilerek toksik olaylarda karasızlık yaşayan hekimlere konuya genel bir bakış açısı ka­ zandırılması sağlanmıştır. Kanun maddelerinin ve toplumsal bakışında veril­ diği ancak laboratuar incelemelerle teknik ayrıntılara çok yer verilmeyen cinsel suçlar bölümünde muaye- Çok uzun bir geçmiş değil, henüz 1985-90’lı yıllar­ da Adli Tıp alanında çalışanlar konu ile ilgili bir kaç değerli hocamızın kitabı dışında türkçe kaynak bul­ makta çok zorluk çekerlerdi. Tıp ilminin hızla değişi­ me uğradığı gözönüne alındığında güncel adli Tıp bil­ gilerini içeren türkçe kaynaklara olan gereksiniminde ne denli büyük olduğunu hissetmemek olanaksızdır. Son yıllardaki Adli Tıp alanındaki gelişmelerle birlikte genç hocalarımızın çalışmalarını yeni yetişen kuşağa aktarmaya başlamaları ile yeni kaynak kitapları bulma şansımızda artmıştır. Prof.Dr.Oğuz Polat, Doç.Dr.Mehmet Akif İnanıcı ve Yrd.Doç.Dr.Mustafa Ercüment Aksoy’un hazırladık­ ları Nobel Tıp Kitapevi tarafından 1997 yılı basımı Ad­ li Tıp Ders Kitabı yeni kuşak yaklaşımlarla birlikte bu konuda çalışanlara rehber olma özelliğini taşımakta­ dır. Kitabın önsözünde Adli tıbbın dünden bugüne geldiği çizgide emeği olan tüm hocalar tek tek teşek­ kür edilerek, önceleri ana tema olarak ölümün ele alındığı, günümüzde ise çocuk istismarı, etik ve ev ka­ zalarının da çalışıldığı bir döneme gelindiği, bununda yıllar içerisinde daha da dinamik ve multidisipliner bir boyut kazanacağı vurgulanmaktadır. Gerçekten de konuların on ana bölümde toplandı­ ğı kitapta genel adli tıp bilgilerinin yanısıra klasik ad­ li tıp çizgisi içerisinde önceleri çok önemsenmeyen bazı konuların da ele alındığı gözlemlenmektedir. Özellikle Prof.Dr.Oğuz Polat’ın ülkemizde Adli Tıp alanına tanıtılmasında önemli çalışmaları olduğu ço­ cuk istismarı konusunun ele alındığı bölüm ile son yıllarda yoğun biçimde tartışılmaya başlanan hasta hakları, yaşam hakkı, ölüm hakkı, insan hakları ihlal­ leri ve klinik araştırmalarda etik boyutları içeren Tıb­ bi etik konusu kitabın çarpıcı bölümlerindendir. Postmortem değişimler, ölüm zamanı, postmortem muayene, kimkliklendirme, doğal kökenli ani ölümler ve çocuk ölümlerinin alt başlıklar olarak aktarıldığı ölümü içeren ilk bölümün ardından asfiksiye bağlı ölümler tanıtılmaktadır. Üçüncü bölümde ise işkence yaralanmaları, vital reaksiyonlar, yara iyileşmesi, yara­ ların incelenmesinde dikkat edilecek noktalar, ulaşım 103 Cilt2, Sayı 2, 1997 de gerektiğinde yön gösterici özellik taşıması açısın­ dan yararlı bir ders kitabı niteliğindedir. Adli Tıbba gönül veren tüm arkadaşlara öncü olması dileğimle. ne özellikleri ve bulgular kapsamlı olarak vurgulan­ maktadır. Gebelik, hekimlerin hukuksal sorumluluğu, adli psikiyatri, kaynaklar ve indeks kitabın diğer bö­ lümlerini oluşturmaktadır. Kitap Adli Tıp alanında gerek tıp öğrencileri, gerek Adli konularda çalışan tıp ve tıp dışı kişileri ve ayrıca Adli Tıp uzmanlık öğrencileri ile uzmanlarını bilgilen­ dirici olması, kaynaklar her ne kadar metin içerisinde numarandırılarak ve her bölümün sonunda verilmese D oç.D r.Şevki Sözen Lim itations o f E x p e rt Evidence Edited by Stephen L ead beatter MB ChB MCRPath ISBN 1 86016 029 8 Printed in Great Britain by Cathedral Print Services Ltd, Salisbury, 1996. noktada en önemli konunun bilirkişinin yaptığı işe bakışı, meslek filozofisi olduğu vurgulanıyor. Bu bölümde DNA başlığı altında Hemogenetikçi Patrick J Lincoln Scientific issues yönünden konuları ele alarak DNA varyasyonları, bunların ayırımı, DNA pro­ fillerinin karşılaştırılması ve uyumun tartışılması, alter­ natif DNA tekniklerinin adli olaylardaki özelliklerini ve değerini tartışıyor. Aynı başlığın Legal issues yönü Graham Cook tarafından Yasalar ve DNA, müdafaa konsültasyonunun gerçeğe yaklaşmaktaki rolü üz- Kitap 25 Ekim 1994 te The Royal College of Physicians ve The Royal College of Pathologists tarafından düzenlenen konferanstan sonra hekimlere ve avukatlara konuyu tartışmaya açmak için basılmış. Bilirkişi görüşünün temel filozofisinin, bu görevi ya­ panlar ve bu hizmeti alanların yapabileceklerinin sınırlarının tartışılması amaçlanmış.Seksen altı say­ fadan oluşan kitabın fiatı on iki İngiliz Sterlini. Kitap üç bölüm ve bunların altında toplanan on ana başlık­ tan oluşmakta. Elinize aldığınızda küçük boyutu ve anlaşılır dili ile hemen okunup bitirelecek kitaplardan sanılıyor. En azından ben böyle düşünmüştüm. Ancak daha L A Tuınberg ve A J Bellinham’ın ön yazısında ben çarpıldım. Değerli yazarların kaleme aldığı başlık­ lar ve gündeme getirdiği tartışmaların tüm Adli Bilimlerle uğraşanların dikkatle okuması gereken cin­ sten olduğu kanısındayım. Birinci bölüm The Legal Perspective iki anabaşlıktan oluşuyor, The Criminal legal perspective Honour Judje Martin Stephens tarafından yazılmış,bilirkişi olaıak görev yapabilmek için belgelenmiş bir eğitim ol­ ması gerektiği, mahkemelerde ya da yazılı raporlarda verilebilecek görüşlerin incelikleri tartışılmış. Bu bölümün ikinci anabaşlığı The civil legal perspective avukat Jennifer Cummin tarafından yazılmış. Toplum gözünde bilirkişinin anlamı ve mahkemenin bilirkişi görüşünü değişmez bilimsel doğru gibi algılayarak düştüğü bilimsel yanılgı ve raporlardaki kavram farkı dile getirilmiş. İkinci Bölüm The Medical And Scientific Perspective başlığı altında Roger C Evans MD Clinical evidence başlığında toplumun hasta tedavisi ve bilir­ kişilik hizmetinden beklentilerinin unrealistik olduğu ve o doğrultuda gerçekleştirilen görevlerinde bilimsel olamayacağından bu nedenle bilirkişi sunumunun gerçek mi yoksa yalnızca bir kişinin bireysel yaklaşımı mı olduğunun tartışılması gerektiği vurgulanıyor. Bu L im ita tio n s o f E x p e rt E vid en ce Edited by Stephen Leadbeatter 104 Adli T ıp B ü lten i erinde duruluyor. Limitations of psychiatric evidence Adli Psikiatrist Nigel LG Eastman in kaleminden psikiatrik delililerin ve metodların sınırları, normal tanımlamasının göreceliliği aktarılıyor. Adli Patolog Stephen Leadbeatter Pathological evidence başlığın­ da gösterilebilir gerçekler, gözlenen gerçekler, doğru­ lar ve olanlar arasındaki bağın bulunmasının zorluk­ larını sıralıyor. David K Wittaker ise Forensic Dentistry başlığında dental bilirkişinin kim olduğu ya da olması gerektiğini, kimliklendirme ve diş izlerinin güvenilir­ liklerini, özel ve bilimsel sınırlarını sıralıyor. Üçüncü Bölüm Training and Quality Assurance. Prof. David J Gee Training the medical witness başlığı altında tıbbi bilirkişinin eğitiminde bilgi biriki­ mi, bilimsel eğitim, deneyim, beceri, bireyse! gelişkinlik gibi konuların önemini ve ayrıntılarını ak­ tarırken eğitimin içeriği konusunda kişisel yaklaşım­ larını belirtiyor. Adli Patoloji Board üyesi Tıevor J Rothwell The role of the Policy Advisory Board for Forensic Pathology başlığında Adli Patologların akreditasyonları, eğitim ve araştırma etkinlikleri, mesleki gelişimleri ile ilgili görüşlerini aktarırken, bir eğitim programı için içerik öneriyor. Son başlık ise Bemad Knight ve Stephen Leadebeatter tarafından kaleme alman Overview. Bu başlık altında hem halkın hem de yargının bilirkişilerden beklediğinin kesin tartışmasız doğru kavramanın bilimle uyuşmazlığı bir önceki bölümlerde ele alındığı açıklıkta aktarılıyor. Eğer bulursanız bu ucuz ancak meslek felsefesini değişik yönlerden ele alan kitabın yararlı olacağı kanısındayım. P ro f.D r.S erp il Salaçin 105