S.Sayısı: 114

S.Sayısı: 114
Türkiye ile Almanya'daki Fransız İşgal Bölgesi arasında imzalanan
Ticaret ve ödeme Anlaşmaları ile Modüs yivendi ve eklerinin
onanması hakkında kanun tasarısı ve Dışişleri ve Ticaret Komis­
yonları raporları (1/369)
T. C.
Başbakanlık
Muamelât Genel Müdürlüğü
Tetkik Müdürlüğü
Sayı: 71 -1097, V/2152
Büyük Millet Meclisi Yüksek Başkanlığına
24 Haziran 1948
Türkiye ile Almanya'daki Fransız işgal Bölgesi arasında imzalanan Ticaret ve ödeme Anlaşma­
ları ile Modüsvivendi ve eklerinin onanması hakkında Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Ba­
kanlar Kurulunca 12. VI. 1948 tarihinde Yüksek Meclise sunulması kararlaştırılan kanun tasarısı,
gerekçe ve ilişikleriyle birlikte sunulmuştur.
Anlaşmaların, 4931 sayılı Kanunla süresi uzatılart 4583 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanı­
larak Bakanlar Kurulunca bir sureti ekli olarak sunulan 29. IV. 1948 tarihli ve 3/7444 sayılı ka­
rarla onanmış olduğunu saygılarımla arzederim.
Başbakan
Hasan Saka
Gerekçe
ötedenberi mallarımız için iyi bir mahreç teşkil etmiş olan Almanya ile münasebetlerimizin
kesilmesinden sonra bu memlekete yapılmakta olan ihracatımız tamamen durmuş, bu hal Türkiye'­
nin dış ticareti üzerinde derin tesirler yapmış ve memleketimiz bu yüzden mühim bir dış pazarını
kaybetmişti
Bu vaziyet karşısında Almanya ile ticari münasebetlerin, şimdiki şartlar içinde mahdut ölçü­
de de olsa, yeniden canlandırılmasının bugünkü iktisadi durumumuz üzerinde müsait tesirler bı­
rakacağı ve bu memlekete bilhassa tütün, kuru yemiş gibi ihracında güçlük çektiğimiz maddeleri
satmak imkmlannın aranması düşünülmüş, Almanya 'daki Birleştirilmiş İngiliz - Amerikan, böl­
geleri ve Fransız bölgesiyle birer Ticaret ve Ödeme Anlaşması akdi için Londra, Vaşington ve
Paris Büyük Elçiliklerimiz vasıtasiyle ilgili makamlar nezdinde istimzaçta bulunulmuş, işgal ma­
kamlarının böyle bir anlaşma yapılmasını memnuniyetle karşılıyacaklarının anlaşılması üzerine Al­
manya'ya gönderilen bir ticaret heyetimiz Fransız işgal makamları ile 19 Nisan 1948 tarihinde
Baden - Baden'de bir Ticaret ve ödeme Anlaşması ile bir Modüs - Vivendi imzalamıştır.
Ticaret anlaşmasına göre: iki memleket yani (Türkiye ve Franısz işgal bölgesi) arasındaki
ticari mübadeleler her iki tarafta yürürlükte bulunan genel ithalât ve ihracat rejimlerine göre
yapılacak, işbu anlaşmanın yürürlük süresi içinde yapılacak ticari mübadelelere mütaallik öde­
meler ödeme Anlaşması hükümlerine göre tesviye olunacak, her iki taraftan gönderilecek malla*
ra, ihraç eden memleket makamları tarafından verilmiş ve Anlaşmaya ilişik numuneye uygun
menşe şahadetnamesi katılacak bu anlaşmanın yürürlüğe konmasından önce lisansları verilmiş
olan ticari işlemler, iki tarafın yetkili makamları tarafnidan kabul edildiği takdirde, iki memle­
ketten her birinde yürürlükte bulunan genel rejim hükümlerine uygun olarak tasfiye edilecektir.
Anlaşman» süresi bir yıl olup bitiminden üç ay önce haber verilmek suretiyle Âkıd Taraflardan
biri veya diğeri tarafından her an bozulabileeektir.'
Bu Anlaşmanın yürürlük süresinde yapılacak mübadelelere ait Ödemeleri düzenliyen ödeme An­
laşmasına göre, Fransız işgal bölgesinden gelen ve Türkiye'ye ithal edilen veya edilecek olan Alman
menşeli mallar ile bunlara ilişkin tâli masrafların karşılığı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasında
«Almanya'da Fransız Başkomutanı» adına açılacak bir A.B.D. doları hesabına yapılacak yatı­
rımlarla tesviye olunacak, bu hesap Almanya'daki Fransız İşgal Bölgesi (A. F. t. B.) •Kambiyo
Ofisi tartfından idare edilecektir. Buna mukabii Fransız İşgal Bölgesine ithal edilen veya edilecek
olan Türk menşeli mallar ile bunlara ilişkin tâli masrafların karşılığı, Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasında « Fransız İşgal Bölgesi Dış Ticaret Ofisi (Oficomex) » adında açılacak bir A. B. D. do­
lan hesabının zimmetinden ödenecek, Almanya daki Fransız İşgal Bölgesi (A. F. 1. B.) Kambiyo
Ofisi, «Oficomex» hesabının beslenmesini «Almanya'da Fransız Başkomutanı» hesabından yaptı­
racağı nakillerle (virements) sağlıyacak, Ticaret Anlaşmasının ve bu anlaşmanın süresi içinde derpiş olunan işlemler iki taraf arasında döviz hareketlerine sebebiyet vermiyecek, bununla beraber
«Almanya'da Fransız Başkomutanı» hesabının alacaklı veya borçlu bakiyesi 1 milyon A.B.D.
dolarını aşarsa fazlalık A. B. D. doları ile ödenecektir.
Anlaşmanın yürürlük süresi Ticaret Anlaşmasının aynıdır.
Modus - Vivendiye gelince, bu belge ile her iki tarafın birbirine karşılıklı olarak, transit, ulaş­
tırma, gemi seferleri, gümrük resimleri, gümrükleme mevzuatı hususlarında bâzı istisnalarla en zi­
yade müsaadeye mazhar millet muamelesi uygulıyaeaklan kabul edilmiştir. Anılan istisnalardan
biri Türkiye'nin, 1923 yılında Osmanlı İmparatorluğundan ayrılmış olan memleketlere gümrük ta­
rifesi hususunda bahşettiği veya bahşedebileceği özel faydaları içine almaktadır.
10 Mayıs 1948 tarihinde yürürlüğe giren ve memleketimizin menfaatlerine uygun görülen bu
anlaşmalara! onanması için ilişik kanun tasarısı hazırlanmıştır.
Dışişleri Komisyonu raporu
T. B. M. M.
Dışişleri Komisyonu
Esas No. J/369
Karar No. 11
8 . XII , 1948
Yüksek Başkanlığa
Türkiye ile Almanya'daki Fransız İşgil Böl­
gesi arasında imzalanan Ticaret ve ödeme
Anlaşmlariyle Modis Vivendi ve eklerinin
onanması hakkında Dışişleri Bakanlığınca ha­
zırlanan ve Bakanlar Kurulunca 12 . VI . 1948
tarihinde Yüksek Meclise sunulması kararlaş­
tırılan Kanun tasarısı, gerekçe ve ilişikleriyle
birlikte Komisyonumuza havale Duyurulmuş ol­
makla 6 . XII . 1948 tarihinde Komisyonumuz­
da Dışişleri Bakanlığı temsilcisi hazır olduğu
halde incelendi.
ötedenberi memleketimiz mahsulleri için
iyi bir mahreç teşkil etmiş olan Almanya ile
harb doiayısiyle münasebetlerimiz kesilmişti.
Almanya'nın şimdiki vaziyeti eski tieari mü­
badelelerimizin geniş mikyasta iadesine imkân
vermediğinden mahdut ölçüde dahi olsa ikti­
sadi durumumuz üzerinde müsait tesirler bıra­
kacağı mülâhazasiyle yeniden canlandırılması
memleketimiz menfaatlerine uygundur; bu mak­
satla Hükümetimizin Almanya'daki Fransız
İşgal nıakamlariyle 19 Nisan 1948 tarihinde Ba­
den - Baden'de yapmış olduğu Ticaret ve öde­
me Anlaşmalariyle ilişikleri ve Modis Vivendi Komisyonumuzca muvafık görülmüş ve buna
dair olan Kanun tasansı aynen kabul edilmiştir.
(. S. Sayısı : 114 )
—3
Havalesi gereğince Ticaret Komisyonuna
gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa sunulur.
Dışişleri Komisyonu Fîaşkam Y.
Sözcü
Sözcü
Gazianteb
Gazianteb
Dr. A. Melek
Dr. A. Melek
Kâtip
Malatya
Burdur
A. Esenbel
F. Altay
İzmir
Kütahya
Yücel
Asım Gündüz
Samsan
C. Bilscl
Diyarbakır
F. A. Aykaç
Manisa
A. A'. Artunkal
Sinob
Y. Kemal
Tengirşcnk
Ticaret Komisyonu raporu
T. B. M. M.
Ticaröt Komisyonu
Esas No. î/369
Karar No. 20
31.1.1949
Yüksek Başkanlığa
Türkiye ile Almanya'daki Fransız işgal böl­
gesi arasında imzalanan Ticaret ve Ödeme Anlaşmalariyle Modüs - Vivendi ve eklerinin onan­
ması hakkında Dışişleri Bakanlığınca hazırla
m-m ve Bakanlar Kurulunca 12 . VI . 1948 tari­
hinde Yüksek Meclise sunulması kararlaştırılan
Kanun tasarısı, gerekçesi ve ilişikleriyle birlikte
Komisyonumuza havale buyrulmuş olmakla.
Ticaret Bakanlığının temsilcisi de hazır bulun­
duğu halde incelendi.
İşbu 19 . V . 1948 tarihinde meriyete giren
Modüs - Vivendi, Ticaret ve ödeme Anlaşması
gereğince karşılıklı birer milyon dolarlık finans­
man kabul edilmiş ve kısa bir tatbik devresi ge­
tirdikten sonra Almanya'nın İngiliz ve Ameri­
kan işgal bölgeleriyle yeni bir Ticaret Anlaş­
ması müzakeresine girişildiği vakit Fransızların
da talebi üzerine her üç. bölgeye şâmil olmak
üzere yeni bir Ticaret Anlaşması yapılarak iş­
bu eski Anlaşma fesih ve tasfiye edilmiştir.
19 . V . 1948 tarihinden fesih tarihi olan
16 Aralık 1948 tarihine kadar Fransız işgal böl­
gesine yaptığımız ithalât yekûnu 996 000 dolar
olup buna mukabil yaptığımız ihracat 906 000
dolar olmakla tasfiye sonunda alacaklı kaldığı­
mız 90 000 dolar her üç Hükümetin iştirak et
tiği yeni Anlaşmaya devredilmiştir. Bu bölge­
den yaptığımız başlıca" ithalâtı seliloz, makimi
ve elektrik malzemesi teşkil etmekte buna mu­
kabil başlıca ihracatımızı da deri, kemik, sünger,
balmumu v. s. teşkil etmekte olduğu anlaşılmış
tır.
Memleketimiz mahsullerine başlıca mahreç
teşkil edıegelmiş olan bu bölge ile ticari münasebetlerimizin gelişmesini memleketimiz menfaatine
göre uygun bulan Komisyonumuz işbu Ticaret ve
Ödeme Anlaşmasiyle Modüs - Vivendi ve ekleri­
nin onanması hakkındaki Kanu?ı tasarısını aynen
kabul etmiştir.
Kamutayın tasvibine arzedilmek ü&rere Yük­
sek Başkanlığa, sunulur.
Ticaret Komisyonu Başkanı
Ankara
A. Çubukçu
Sözcü
Kâtip
Gazianteb
Niğde
C. Alevli
H. Ulusoy
Aydın
Kars
Kayseri
Dr. «V. Aknı A. Sürmen
H. Ürkün
Kırklareli
Totood
Trabzon
#. Ödül
R. önder
A. R. Işıl
Trabzon
Van
M. Yarunbıyıik
M. Koçak
İmzada bulunamadı İmzada buhınatmadî
Yozgflld
?t. Arkaırt
İmzada buluııani'adı
( S 'Sayısı : 114 )
HÜKÜMETİN TEKLİFİ
Türkiye üe Almanya'dahi Fransız İşgal Bölgesi
arasında imzalanan Ticaret ve ödeme Anlaşma­
ları ile Modüsvivendi ve Eklerinin onanması hakr
kında Kanun tasarısı
MADDE 1. — Türkiye ile Almanya'daki
Fransız İşgal Bölgesi arasında 19 Nisan 1948 ta­
rihinde Badan - Baden'de imzalanan Ticaret ve
ödeme Anlaşmaları ile ModüsviVendi ve Ekleri
onanmıştır.
MADDE 2.
rürlüğe girer.
İçişleri Bakanı
M. H. Göle
Maliye Bakanı
Ş. Addlan
Bayındırlık Bakam
Nihat Erim
Bu kanun yayımı tarihinde yü-
Sa. ve So. Y. Bakanı
Dr. K Bayizit
MADDE 3. — Bu kanunu Bakanlar Kurulu
yürütür.
••
Barbakan
Devlet Bakanı Devlet Bakanı ,
U. Saka
Başb. Yardımcısı
Adalet Bakanı
Milli Savunma Bakan* j
Fuad Sirmen
II. Çakır
Dışişleri Bakanı
N. Sadak
Millî Eğitim Bakanı
T. Banguoğlu
Ekonomi Bakanı
C. Ekin
Gümrük ve Tekel Bakanı
E. Erişirgü
Tarım Bakanı
Cavid Oral
Ulaştırma Bakanı
GüUk
Ticaret Bakanı
C. S. Barlas
Çalışma Bakam
T. B. Balta
( S . Sayısı : U 4 )
TÜRKÎYE ÎLE ALMANYA'DAKI FRANSIZ IŞGAL BÖLGESI ARASINDA
ANLAŞMASı
TICARET
Türkiye Hükümeti ve bundan sonra A. F. I. B. A. H. harfleriyle gösterilen Almanya'dairi Fran­
sız işgal Bölgesi Askerî Hükümeti aşağıdaki hükümleri kararlaştırmışlardır.
Madde — 1.
Türkiye ile A. F. I. B. arasındaki ticari mübadeleler her iki memlekette yürürlükte bulunan ge­
nel ithalât ve ihracat rejimlerine göre yapılacaktır.
Madde — 2.
işbu Anlaşmanın yürürlük süresi içinde yapılacak ticari mübadelelere mütaallik ödemeler, bugün­
kü tarihte imzalanan ödeme Anlaşmasının hükümlerine göre tesviye olunacaktır
Madde — 3.
işbu Anlaşmanın yürürlüğe konulmasından sonra her iki taraftan gönderilecek mallara ihraç eden
memleket Makamları tarafından verilmiş, ilişik numuneye uygun bir menşe şahadetnamesi katılması
lâzımdır.
Değeri 35 doları geçmiyen göndermeler için menşe şahadetnamesi aranmaz.
Madde — 4
işbu Anlaşmanın uygulanmaya konmasından önce başlamış ve lisansları verilmiş olan ticari
işlemler, iki taraf yetkili Makamları tarafından kabulleri anında, iki memleketten her birinde yü­
rürlükte bulunan genel rejim hükümlerine uygun olarak tasfiye edilecektir.
Anılan Anlaşmanın uygulama süresi içinde hukuken doğmuş ve sürenin sona ermesinden Önce
kısmen veya tamamen bilfiil icra edilmemiş olacak alışverişler, geçen maddelerdeki kayıtlar gereğince
sonuçlandırılacaktır.
Madde — 5.
işbu Anlaşma bir yıl için muteber olup 1 Mayıs 1948 de yürürlüğe girecek ve üç ay önce haber
verilmek suretiyle âkıd tarafından biri veya öteki tarafından her an bozulabilecektir.
Baden • Baden'de, 19 Nisan 1948 de, Fransızca, iki nüsha olarak yapılmıştır,
Türkiye Hükümeti adına
Almanya'da Frans» işgal
Mg«i
Askerî Hükümeti adına :
(&:Savm :.İH}
—6—
Menşe Şahaddetnamesi
Gönderen :
Gönderilen ;
Adı
İkametgâhı
Sokağı
Adı
ikametgâhı
Sokağı
Malın cinsi :
Hususiyetleri :
Ambalaj şeklî :
Kab adedi :
Markası :
Gönderme yolu :
.
Gayrisâfî ağırlığı
Değeri :
Fransız İşgal Bölgesi Dış Ticaret Ofisi, yukarda vasıfları yazılı malların
menseli ol­
duklarım, Türkiye ile Almanya'daki Fransız îşgal Bölgesi arasındaki 19 Nisan 194S tarihli Tica­
ret Anlaşması gereğince, tasdik eyler.
Tarih
TÜRKİYE İLE ALMANYA'DA FRANSIZ İŞGAL BÖLGESİ ARASINDAKİ TİCARET ANLAŞMASINA EKLİ ÖDEME ANLAŞMASI
Madde - 1
Fransız işgal Bölgesinden gelen ve Türkiye'ye ithal edilen veya edilecek olan Alman menşeli
mallar ile bunlara ilişkin tâli masrafların karşılığı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasında
«Almanya'da Fransız Başkomutanı» ismiyle açılacak faiz getirmiyen bir A. B. D. doları hesabına
yapılacak yatırımlarla tesviye olunacaktır. Bu hesap A. F. I. B. Kambiyo Ofisi tarafından idare
edilecektir.
Madde - 2.
Fransız İşgal Bölgesine ithal edilen veya edilecek olan Türk menseli mallar ile bunlara iliş­
kin tâli masrafların karşılığı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası «Fransız î&gal Bölgesi Dış
Ticaret Ofisi (OFICOMEX)» adına açılacak faiz getirmiyen bir A. B. D. doları hesabının zimmetiyle tesviye olunacaktır. Bu hesap Dış Ticaret Ofisi tarafından idare edilecektir.
Madde — 3
A. F. I. B. Kambiyo Ofisi, madde 2 de sözü geçen oficomex hesabının beslenmenisi «Alman­
ya'da Fransız Başkomutanı» hesabından yaptıracağı nakillerle (virements) sağlıyacaktır.
Bununla beraber, oficomex hesabı bir borçlu bakiyesi gösterecek olduğu takdirde, Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası, bu hesabı denkleştirmek maksadiyle, «Almanya'da Fransız Başko­
mutanım hesabının zimmetinden bir nakil yapacak ve bunu aynı gün A. F. I. B, Kambiyo Ofisi­
ne telgrafla haber verecektir.
{S. Sayısı
114)
~ 1 ~
Madde — 4.
Şurası kararlaştırılmıştır ki, Ticaret Anlaşmasının re işbu Anlaşmanın bütün uygulama süresi
içinde derpiş olunan işlemler iki taraf arasında döviz hareketlerine sebebiyet vermiyecektir.
Bununla beraber, muayyen bir anda «Almanya'da Fransız Başkomutanı» hesabının alacaklı
veya borçlu bakiyesi bir milyon A. B. D. dolarını aşarsa, fazlalık, talebi üzerine alacaklı tarafa
A. B. D. doları olarak ödenecektir.
Madde — 5.
işbu Anlaşmanın sona ermesinde, 1 nci ve 2 nci maddelerde derpiş olunan iki hesabın ince­
lenmesi âkıd taraflardan biri veya öteki lehine bir bakiye gösterdiği takdirde, bu bakiye efek­
tif A. B. D. doları ile yapılacak bir ödeme ile tesviye olunacaktır.
Madde — 6.
Türkiye Cumhıaşyet Merkez Bankası ile A. F. L B. Kambiyo Ofisi, işbu Anlaşmanın iyi işleme­
si için alınacak tedbirler hakkında anlaşacaklardır.
Madde — T.
İşbu ödeme Afüaşmasıı ekli bulunduğu Ticaret Anlaşması ile aynı tarihte yürürlüğe girecek
ve aynı yürürlük süresinde olacaktır.
Baden - Badea'de, 19 Nisan 1948 de f ransızea jki nüsha olarak yapılmıştır.
Türkiye Hükümeti adına
Almanya'daki Fransız İşgal
Bâ&esi
Askerî Hükümeti adına
TÜRKİYE ÎLE ALMANYA'DAKİ FRANSIZ İŞGAL BÖLGESİ ARASINDA AKDOLUNAN MODÜS - VlVENDl
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Alraanya,daki Fransız İşgal Bölgesi Askerî Hükümeti:
a) Transit, ulaştırma ve gemi seferleri hususunda,
b) İthalâtta olduğu kadar ihracatta gümrük resimleri, resimlerin eibayet tarzı, gümrüklemede
nizamlar, usuller ve mükellefiyetler hakkında bir birlerine karşılıklı olarak en ziyade müsaadeye
mazhar millet muamelesi bahsedeceklerdir.
En ziyade müsaadeye mazhar millet muamelesi:
1. Türkiye'nin 1923 de Osmanlı imparatorlundan ayrılmış olan memleketlere gümrük tarifesi hu­
susunda, bahşettiği veya bahşedebileceği özel faydalara,
2. Yüksek Âkıd taraflardan biri tarafından hudut ticaretini kolaylaştırmak için hemhudut Dev­
letlere bahşedilen veya bahşedilecek olan imtiyazlara,
3. Yüksek Âkıd taraflardan biri tarafnidan akdedilen veya akdedilecek olan bir gümrük bir­
liğinden doğan faydalara,
4. Yüksek Âkıd taraflardan biri tarafından, diğer tarafın dâhil olmıyacağı çok taraflı sözleş­
melerle üçüncü Devletlere gelecekte bahşedilebilecek hak ve imtiyazlara - bu hak ye imtiyazlara
yalnız genel mahiyette çok taraf lı sözleşmelerde oldukları ve bunlardan faydalanmanın diğer.
Âkıd Tarafa yeni menfaatler sağladığı takdirde, uygulanmıyacaktır.
( S. Sayısı • 114 )
_8 —
işbu Modûs ivendi hükümlerini 1 Mayıs 1948 de icra edecektir. Bununla beraber iki taraf üç
ay önce haber vermek suretiyle her an bunu bozabileceklerdi?.
Baden - Baden'de, 19 Nisan 1948 de Fransızca iki nüsha olarak yapılmıştır
Türkiye Hükümeti adına
Almanya'da Fransız işgal Bölgesi Askerî
Hükümeti adına
19 Nisan 1948
Bay Başkan
Türkiye ile Almanya'daki Fransıs İşgal Bölgesi arasında 19 Nisan 1948 tarihinde akdolunan
Ticaret Anlaşmasına ekli ödeme Anlaşmasına atfen, her iki taraftan teslim edilecek malların fi­
yatlarının alıcı ile satıcı arasında yapılacak mukavele ile tesbit olunacağını size bildirmekle şeref
duyarım.
Bununla beraber, bu suretle tesbit edilecek fiyatların, Almanya'daki Fransız İşgal Bölgesi Aske­
rî Hükümeti cihetinden, Müttefiklerarası Kontrol Konseyi kararlarına uygun olması gerektiğini
tasrih etmek isterim.
Şu kadar ki, Türkiye Cumhuriyet Hükümeti, fiyatların bu tâyin şeklini* bunların milletlerarası
piyasada uygulanan fiyatları aşmıyacakları ihtirazi kaydiyle de kabul etmekte muhtardır.
Yukardaki hususlar hakkındaki mutabakatınızı lütfen bana beyan etmenizden size minnettar ola­
cağım.
Berin saygılarımı kabul buyurmanızı rica ederim, Bay Başkan
Türkiye Delegasyonu Başkanına
(imza)
R. Monier
Baden - Baden, 19 Nisan 1948
Bay Başkan
Bugünkü tarihli ve aşağıdaki gibi yazılmış olan mektubunuzu aldığımı size bildirmekle şe­
ref duyarım:
« Türkiye ile Almanya'daki Fransız işgal Bölgesi arasında 19 Nisan 1948 tarihinde akdolunan
Ticaret Anlaşmasına ekli ödeme Anlaşmasına atfen, her iki taraftan teslim edilecek malların
fiyatlarının alıcı ile satıcı arasında yapılacak mukavele ile tesbit olunacağını size bildirmekle
şeref duyarım.
« Bununla beraber, bu suretle tesbit edilecek fiyatların Almanya'daki Fransız işgal Bölgesi
Askerî Hükümeti cihetinden, Müttefiklerarası Kontrol Konseyi kararlarına uygun olması ge­
rektiğini tasrih etmek isterim.
« Şukadar ki, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, fiyatların bu tâyin şeklini bunların millet­
lerarası piyasada uygulanan fiyatları aşmıyacakları ihtirazi kaydiyle de kabul etmekte muhtardır.
« Yukardaki hususlar hakkındaki mutabakatınızı lütfen bana beyan etmenizden size min­
nettar olacağım.
« Derin saygılarımı . . . , . , , . »
.
( S. Sayısı : 114 )
- ft Y tıkardaki hususlar, Lakkinda. Türkiye Hükümetinin mutabakatını size teyit
duyarım.
Derin saygılarımı kabul buyurmanızı rica ederim. Ray Başkan.
Askerî Hükümet Delegasyonu
Başkanına
eylemekle şeref
(tmza)
M. C. Şeyda
Badem - Baden, 19 Nisan 1948
Bay Başkan,
Bugünkü tarihte imzalanan Ticaret ve Ödeme Anlaşmalarına tekaddüm eden görüşmeler sıra­
sında, Türkiye Delegasyonu, A. F. I. B. nin şimdiki ihracat ve ithalât imkânlarının dar olduğunu
ve sırf iki memleket arasındaki ticari mübadelelerin canlandırılabilmesi arzusunun Delegasyonlarea Anlaşmalar'da ifadesini bulan bu gerekli tedbirlere varmaya sevkeylediğini tasdik etmişti.
Ancak Türkiye Delegasyonu, Türkiye ile Bölge arasındaki ticaretin gelişmesi için, tütün ve kuru
meyva gibi şimdilik Bölgenin ithalât listesinde görünmeyen, fakat Almanya'ya yapılan Türk ihra­
catının her zaman birinci derecede maddelerini teşkil etmiş bulunan diğer Türk ürünlerinin kabu­
lünü lüzumlu addetmektedir.
Türkiye Delegasyonu, A. F. T. B. Askerî Hükümetinin bu Türk ürünleri için, muktedir olur
olmaz veya Bölgeye bu ürünler üçüncü bir memleketten ithal edilir edilmez ithal lisansı vermeye
gayret edeceğini hararetle temenni eyler.
Yukardnki hususlar hakkındaki mutabakatınızı lütfen bana bildirmenizden size minnettar ola­
cağım.
Derin saygılarımı kabul buyurmanızı rica ederim. Bay Başkan.
Askerî Hükümet Delegasyonu
Başkanına
( îmza )
.17. ('. Şeyda
19 Nisan 1948
Bay Batjka\ı;
Bugünkü tarih ve aşağıdaki gibi yazılmış olan mektubunuzu aldığımı size bildirmekle şeref du­
yarım.
« Bugünkü tarihte imzalanan Ticaret ve ödeme Anlaşmalarına takaddüm eden görüşmeler sırasın­
da, Türkiye Delegasyonu, A. F. I. B. nin şimdiki ihracat ve ithalât imkânlarının dar olduğunu ve
sırf iki memleket arasındaki ticari mübadelelerin canlandırılabilmesi arzusunun Delegasyonları An­
laşmalarda ifadesini bulan bu gerekli tedbirlere varmıya sevkeylediğini tasdik etmişti.
« Ancak Türkiye Delegasyonu, Türkiye ile Bölge arasındaki ticaretin gelişmesi için, tütün ve ku­
ru meyva. gibi şimdilik Bölgenin ithalât listesinde görünmiyen, fakat Almanya'ya yapılan Türk ih­
racatının her zaman birinci derecede maddelerini teşkil etmiş bulunan diğer Türk ürünlerinin kabulü­
nü lüzumlu addetmektedir.
« Türkiye Delegasyonu, A. F. 1. B. Askerî Hükümetinin bu Türk ürünleri için, muktedir olur ol­
maz veya Bölgece bu ürünler üçüncü bir memleketten ithal edilir edijmez, ithal lisansı vermeye
gayret edeceğini hararetle temenni eyler.
(S. Sayısı : 114)
- 1 0 « Takardaki hususlar hakkındaki mutabakatınızı lütfen bana bildirmenizden size minnettar olaca­
ğım.
« Derin saygılarımı
»
Yukardaki hususlar hakkında Almanya'daki Fransız tşgal Bölgesi Askerî Hükümetinin mutaba­
katını size teyit eylemekle şeref duyarım.
Derin Saygılarımı kabul buyurmanızı rica ederim Bay Başkan.
Bay Şeyda
Türkiye Delegasyonu Başkan;
tmza
JR. Monier
Türkiye Hükümeti ile A. F. I. B. A. H. arasında 19 Nisan 1948 de im mi an an Ticaret Anlatmalının
uygulama usulü hakkında
Muhtıra
Türkiye ile Almanya'daki Fransız İşgal Bölgesi arasında Ticaret Anlaşması akdi maksadiyle,
Baden - Baden'de cereyan eden müzakereler arasında iki Delegasyon, Anlaşmasının, Almanya'daki
Fransız işgal Bölgesi ile muhabere etmek veya Bölgeye gitmek için Türk yurttaşlarına her türlü
kolaylıklar gösterilmesine matuf uygulama usulü üzerinde anlaşmıştır.
1. — Muhabere
Türkiye ile A. F. I. B. arasında özel ticari muhabereye, bu muhabere muKavele mahiyetinde ol­
madığı takdirde, müsaade olunacaktır.
Bununla beraber, Bölgenin şimdiki Dış Ticaret nizamları gereğince, Alman firmalarından gerek
ürünlerin mevcut miktarı gerek dövizle satış fiyatları hakkında muteber hiçbir sarih beyan elde edilemiyeceği keyfiyeti de gözden uzak tutulmamalıdır.
Bu itibarla, yapılacak her teklifin aynı zamanda 36, Hauptsatrasse, Baden - Baden adresinde Dış
Ticaret Ofisine ((Oficomex) bildirilmesi tavsiye olunur.
2. — Türk yurttaşlarının A. F. I. B. ne seyahatleri
Türk yurttaşları, 19 Nisan 1948 tarihinde imza olunan Ticaret Anlaşmasının uygulanmasiyle
ilgili işler yüzünden, A. F. I. B. ne gidecek olurlarsa "İstanbul 'daki Fransa Başkonsolosluğunda vize
edilmiş bir askerî müsaade belgesi almak zorundadır.
Bu vizeler, Ankara'daki Fransa Büyük Elçiliği Ticaret Müşavirinin uygun mütalâası üzerine
alınabilecektir.
A. F. I. B. İdarelerinin resmî mutabakatı üzerine verilmiş olan uygun mütalâalar dışında, Fran­
sa Büyük Elçiliği Ticaret Müşaviri, ayda yirmi müsaadeyi geçmemek üzere, re'sen de mutaba­
katını bildirebilecektir.
3 . — A. F. I. B. de barınma ve yeme içme şartları
A. F. I. B. için muteber askerî müsaade belgesini hâmil Türk yurttaşlarının kalacakları yerler
bu bölgenin her şehrindeki Mevki Büroları tarafından gösterilecektir.
Bu iş adamları, askerî müsaadelerini göstermek suretiyle, ve Almanya'daki Fransi2 Başkomuta­
nı Generalin 22 Ağustos 1946 tarihli emirnamesi gereğince askerî lokanta ve aşevlerine de girebilecek­
lerdir.
Bugün imzalanan Ticaret Anlaşmasında derpiş olunan ticari işlemler çerçevesi içinde Almanya'daki Fransız İşgal Bölgesine gelen bütün- Türk yurttaşları, Türkiye'den hareketlerinde, Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankasından [*] ödeme vasıtaları edineceklerdir. Bu ödeme vasıtaiarı İşgal
[*] Fransız Bölgesinde lüzumlu olan
( S. Sayısı ı 114 )
— İl
-
frankı üzerinden yazılı olacak re:
• A. F. 1. B. Kambiyo Ofisinin Baden - Baden'de I, Iusektrase'de kâin tnerîeeziode
- veya
- Bade'de Fribourg'daiki
- Ben > Paktın Devletinde Goblence 'dairi
Wurtember'de ReutJfingen'deki bürokmda 1 Marka 21,60 frank geçici askerî rayici üzerinden
3/4,ü işgal frankı ve l/4,ü mark nispetinde ödenecek kredi mektupiarı şeklinde olacaktır.
îşgal frankı üzerinden değer Fransız Frankı değerine müsavi olduğundan, kredi mektupları
verilir verilmez, bunların dolar olarak karşılığı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası raffldinnfa
Almanya'da Fransız Başkomutanı adına açılacak olan (hesabın matlubuna, Fransa Bankası tarafın­
dan tesbit olunan rayiç üzerinden (halen 214,07 Fransız Frankı == 1 $) girilecektir,
Bir Türk yurttaşının A. F. I. B.,ndeki ikameti, askeri müsaade belgesinde derpiş edilen müd­
detten az sürdüğü takdirde, A. F. I. B. Kambiyo Ofisi, kullanılmamış frank veya BMİarm veril­
mesi mukabilinde, geri kalanı günlerin herbiri için 576 frankı aşmamak üzere, yukarda sözü geçen
«Almanya'da Fransız Başkomutanı» hesabına bir Geri Çevirme Emri tevdi edecektir.
4. —- A. F. I. B. A. H. Temsilcilerinin Türkiye'ye seyahatleri:
Bugün imzalanan Ticaret Anlaşması ihtiyaçları için Türkiye'ye gidecek olan A. F. I. B. A. H.
Temsilcileri, Fransız Bölgesinden harekelerinde, A. F. I. B. Kambiyo Ofisinden verilmiş, Türk Li­
rası üzerinden yazılı ve Türkiye Oumhuriyet Merkez Bankasının herhangi bir şubesinde ddenecek
olan kredi mektupları "edineceklerdir.
Bu kredi (mektuplarının dolar karşılığı, Türkiyo Cumihuriyet Merkez Bankası Liezdmd» Almanya'dairi Fransız Başkomutanı adına açılacak hesabın zimmetine, A. B. D. Dolarının Türkiye'deki resmî
rayici üzerinden geçirilecektir.
5. —• Yakıtlar
Otomobille yolculuğu kolaylaştırmak jnaksadi.vlo A. F. I. B. Kambiyo Ofisi, «askerî müsaade belge­
sini hâmil bütün Türk yurttaşlarına, Dış Ticaret İdaresinin mütalâası ve Sophdenstrasse, Baden •
Baden adresinde Yakıtlar Müdür Yardımcılığı marifetiyle yapılacak tahsis üzerine, bir litresi 18
frank geçici firatiyle îşşral Frankı mukabilinde benzin karneleri vereoektdr.
t>m<4
L:>..
(S. Sayısı : 114)