Karışımlar 16. 1 1 ışım Hazırlayalım B apalım Başlamak İçin Gerekenler ı adet 250 mL’lik beherglas su tuz şeker demir tozu kükürt kolonya diş macunu plastik kaşık • Beherglasları eşit miktarlarda suyla dolduralım. • Beherglaslara sırasıyla bir kaşık tuz, şeker, demir tozu, kükürt, kolonya, diş macunu ekleyelim ve karıştıralım. • Beş dakika boyunca beherglasları gözlemleyelim. Aşağıdaki gibi bir çizelge hazırlayalım ve gözlemlerimizi bu çizelgeye kaydedelim. • • • • • • • • Kışımlar Karışımdaki Maddeler Karışımla İlgili Gözlemlerimiz Karışımdaki Bileşikler Karışımdaki Elementler 1 Tuz-su Saydam Tuz-su - 2 3 Sonuca Varalım • Suyun içine eklediğimiz maddeler suda çözündü mü? !"#$&' Giriş Öğrencilere 6. sınıfta öğrendikleri “karışım” konusuyla ilgili hatırlatmalar yapılır. Konuya giriş sayfasında yer alan fotoğraf inceletilir metindeki sorularla ilgili tahminî cevaplar alınır. Bu sorular yeri geldikçe sorularak öğrencilerden cevapları alınır. Öğrencilerin konuya ilgisi çekilmeye ve onlarda merak uyandırılmaya çalışılır. Daha önceki sınıflarda öğrendikleri bilgileri hatırlamaları amacıyla öğrencilere çalışma kitabındaki “İçecek Hazırlayalım” adlı 5. alternatif etkinlik yaptırılır. Bu etkinlik öğrencilere evde yapmaları için ödev olarak da verilebilir ancak bu durumda öğrenciler etkinliği büyüklerinin gözetiminde yapmaları konusunda uyarılır. • Çözünen maddelerin oluşturduğu karışımlar ile çözünmeyen maddelerin oluşturduğu karışımlar arasında ne gibi fark vardır? lternatif tkinlik: tkinlik: İçecek Hazırlayalım () *+,-/0-,+* 23245 6ğrencilerin karışımla ilgili bilgilerini hatırlayarak belli bir karışımı oluşturan tanecikleri ayırt edebilmelerini sağlamaktır. Öğrencilere hazırlamış oldukları içeceğin, süt ve meyveler içeren bir karışım olduğu fark ettirilir. Günlük hayatımızda gördüğümüz ve kullandığımız katı, sıvı ve gaz maddelerin büyük bir kısmını karışımlar oluşturur. İki ya da daha fazla maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunması karışım olarak adlandırılır. Evlerimizde kullandığımız el kremi, şampuan, diş macunu vb. pek çok ürünün içeriğinde birçok madde vardır. Ürünlerin üstündeki “içindekiler” listesinde yer D İKKAT dikkat Ütülerken ediniz. % 65 Pamuk % 35 İpek Lütfen ürünümüzü 40 derecenin üstündeki derecelerde yıkamayınız. % İpek % 35 ü alan malzemeler kullandığımız o ürünü oluşturur. Eğer içindekiler listesinde birden fazla madde varsa bu ürün tabii ki bir karışımdır!! Karışımı oluşturan maddeler sadece fiziksel değişime uğrar.. Bu nedenle karışımda yer alan maddeler özelliklerini korumuş olurlar. Karışımlar saf madde değildir ve karışımla- E.42 s. 101 rın belirli kimyasal formülleri yoktur. S ğrafta Keşfetme gö gösterilen kumaş b bir karışım mıd dır? Nasıl anlarssınız? 16. 101 Maddenin Yapısı ve Özellikleri 42. Etkinlik: ışım Nelerden Oluşur? Aşağıda verilen modellerin; “element, bileşik, elementlerden oluşan karışım, bileşiklerden oluşan karışım, element ve bileşiklerden oluşan karışım”lardan hangisi olduğunu noktalı yerlere yazalım. 789ışım Hazırlayalım Etkinlikte kullanılacak malzemelerden hangisinin element, hangisinin bileşik olduğu öğrencilere sorulur. Verilen malzemeleri kullanarak karışım hazırlamaları istenir. Öğrenciler hazırladıkları karışımları bir süre gözlemledikten sonra karışımdaki maddelerin neler olduğunu, karışımla ilgili gözlemlerini, karışımı oluşturan element ve bileşiklerin adlarını defterlerine kaydederler. Karışım sonucunda yeni bir maddenin oluşup oluşmadığını söylemeleri sağlanır. Açıklama Element ve bileşikler................................ den oluşan karışım Bileşik ................................ Element ................................ Element ................................ ................................ oluşan karışım oluşan karışım ................................ Bileşik ................................ oluşan karışım ................................ Elementlerden oluşan karışım ................................ Element ve bileşikler................................ den oluşan karışım Elementlerden Element ve bileşikler................................ den oluşan karışım Bileşiklerden Bileşiklerden Bileşiklerden oluşan karışım ................................ ;2<ışımın tanımı verilerek karışım ve saf madde arasındaki farklar belirtilir. Karışımların kimyasal formüllerinin olmamasının sebebi öğrencilere açıklanır. Konuya ilgilerini arttırmak amacıyla “Eleştirel Düşünme” bölümündeki soru öğrencilere yöneltilir. Yeterli süre tanındıktan sonra öğrencilerden konuyla ilgili düşünceleri alınır (Burada “Fotoğraftaki kumaş bir karışımdır çünkü farklı iki maddeden oluşmuştur.” cevabının gelmesi gerekmektedir.). Daha sonra öğrencilere çalışma kitabındaki “Karışım Nelerden Oluşur?” adlı 42. etkinlik yaptırılır. 42. Etkinlik: =>?ışım Nelerden Oluşur? Bu etkinlikte öğrencilerden; verilen modellerin element mi, bileşik mi, elementlerden oluşan karışım mı, bileşiklerden oluşan karışım mı ya da hem element, hem de bileşiklerden oluşan karışım mı olduğunu belirlemeleri istenir. 181 www.calisma-kitabi-cevaplari.com