DENEY NO DENEYİN ADI DENEYİN AMACI BİYO 251 SİTOLOJİ LABORATUVARI (3.HAFTA) 3 Ökaryotik Hücre Yapısı Ökaryotik yapıdaki canlıları gözlemlemek ,tanımak ve özelliklerini öğrenmek. Prokaryotlardan farklı olarak ökaryotlar zarla çevrili nukleusa ve organellere sahip organizmalardır. Ökaryotik hücreler gerçek bir nükleusu olan yani nükleusları bir membran ile sitoplâzmadan ayrılmış, zarlı ve zarsız organelleri, sitoplâzma ve sitoplazmayı çevreleyen hücre zarı bulunan hücrelerdir. Nükleusta özel çekirdek sıvısı, nükleoplazma, çekirdekçik, DNA ve RNA yapıları bulunur. DNA molekülleri özel proteinlerle birleştirilmiştir. Hayvan, bitki, mantar ve protistler ökaryotik hücre yapısına sahip canlılardır. Ökaryotik organizmalar tek hücreli veya çok hücreli olabilir. Ökaryotik hücrelerin büyüklükleri prokaryotik hücrelerden daha fazladır. A-Tek Hücreli Ökaryotlar Tek hücreli bir organizmada, çok hücreli organizmanın birçok hücresi GENEL BİLGİ tarafından yapılan tüm görevler bir hücre içinde gerçekleşir. Bu duruma uygun olarak tek hücreli ökaryotlar karmaşık bir iç organizasyon gösterirler. Vorticella B-Sabit Hücre Sayılı Ökaryotlar Bazı ilkel çok hücrelilerde hücre sayısı sabittir. Her bir hücrede bir nukleus, kromatofor 1-2, pirenoid (nişasta oluşum merkezi) ve vakuoller bulunur. Koloni, türlere göre sayıları değişen uzantılar taşır. Genellikle dört köşeden çıkan bu uzantılar organizmanın su içinde durmasını sağlar. Hücrelerin her birinde dışa doğru uzanan 2 kamçı bulunur. Hücreler plazmodezmalar ile birbirine bağlıdır. Bu özelliklerinden dolayı yüksek yapılı bitkilere geçit oluştururlar. Scenedesmus Gonium Pandorina C-Çok Hücreli Ökaryotlar Çok hücreli canlıların çoğunda hücre sayısı sınırsızdır. Lam Lamel Işık mikroskobu Metilen yeşili veya asetokarmin Bira mayası Ilık su Pastör pipeti. Havuz Suyu MATERYALLER DENEY 1’in YAPILIŞI: HAVUZ SUYUNDA PARAMECİUM’un İNCELENMESİ 1. Bir damla havuz suyundan alıp lam üzerine koyunuz ve üzerini lamelle kapatınız. 2. Daha sonra metil yeşili veya asetokarmin ile boyayınız. 3. Işık mikroskobunda inceleyiniz. 4. Siler, makronukleus, mikronukleus, anterior, pasterior kontraktil vakuol, sitofarinks gibi kısımlar 40x objektif ile gözlenir. DENEY 2’in YAPILIŞI: ILIK SU İLE HAZIRLANMIŞ BİRA MAYASI (Saccharomycess sp.) 1. Ilık su hazırlanan bira mayasından bir damla alıp lam üzerine koyunuz. 2. Üzerini lamel ile kapatıp mikroskop altında inceleyiniz. 3. Bira mayasının elektron mikroskobundaki görünüşünün diyagramını inceleyip nukleus, mitokondri, vakuol, golgi kompleksi, endoplazmik retikulum, ribozomlar, hücre çeperi ve hücre zarını gözlemleyiniz. 4. Bira mayası tomurcuklanarak çoğalır. Ana hücre üzerinde bir tomurcuk oluşur, büyüdükten sonra ayrılarak yeni bir bira mayası oluşur. Tomurcuk oluşumunu gözlemlemeye çalışınız. DENEYİN YAPILIŞI Bira mayasının EM görüntüsü Işık mikroskobunda bira mayası Doç.Dr. Işık Didem KARAGÖZ