Tıkınırcasına yeme bozukluğu

TIKINIRCASINA
YEME BOZUKLUĞU
Dr.Armağan Özdemir
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH
28 Eylül 2013
49.Ulusal Psikiyatri Kongresi- İzmir
TıKıNıRCASıNA YEME BOZUKLUĞU



Esas belirti
Tekrarlayıcı yeme dönemlerinin olması
Uygunsuz telafi edici davranışların olmaması


1959- Albert Stunkard
1991- Robert L.Spitzer
DSM-IV-TR ARAŞTIRMA TANI
ÖLÇÜTLERİ

1.
A. Yineleyen tıkınırcasına yeme epizodlarının olması. Bir
tıkınırcasına yeme epizodu aşağıdakilerden her ikisi ile
belirlidir:
Aynı zaman diliminde ve benzer koşullarda çoğu
insanın yiyebileceğinden hiç
tartışmasız çok daha fazla miktarda
olan yiyeceği belirli bir zaman diliminde (örn.herhangi bir
2 saatlik süre içinde) yeme
2.
Bu epizod sırasında yeme
kontrolünün
kalktığı duyumunun olması (örn. Yemeyi
durduramayacağı ya da ne yediğini ya da ne kadar
yediğini kontrol edememe duygusu)
DSM-IV-TR ARAŞTIRMA TANI
ÖLÇÜTLERİ

1.
2.
3.
4.
5.
B. Tıkınırcasına yeme epizodları aşağıdakilerden üçü (ya
da daha fazlası) ile ilişkilidir:
Normalden çok
daha hızlı yeme
Rahatsız edici biçimde doyana kadar yeme
Fiziksel olarak açlık hissetmez iken büyük
miktarlarda yemek yeme
Kişinin ne kadar yediği konusunda utanması
nedeniyle yalnız başına yemesi
Aşırı yeme sonrası kendinden nefret
kendini suçlu ya da depresif
hissetme
etme,
DSM-IV-TR ARAŞTIRMA TANI
ÖLÇÜTLERİ


C. Tıkınırcasına yeme konusunda belirgin sıkıntı
hissetme
D. Tıkınırcasına yeme ortalama olarak
6 aylık
sürede en az haftada 2 gün ortaya çıkar.
Not: sıklığı belirleme yöntemi BN’da kullanılandan farklıdır;
gelecekteki araştırmalar sıklık eşiğini ayarlamak için
yeğlenen yöntemin, tıkınmanın ortaya çıktığı günlerin
sayısını sayma ya da tıkınırcasına yeme epizodlarının
sayısını sayma olup olmadığı konusuna eğilmelidir.

E. Tıkınırcasına yeme uygunsuz dengeleyici davranışların
(örn. İshal olma, aç kalma, aşırı egzersiz yapma) düzenli
kullanımı ile ilişkili değildir ve sadece AN ya da BN gidişi
sırasında ortaya çıkmaz.
BTA YEME BOZUKLUKLARI
HAKKINDA YANLIŞ BİLİNENLER
BTA yeme bozuklukları subklinik düzeydeki hafif
şiddette tablolardır.
 BTA yeme bozuklukları seyrek görülen yeme
bozukluğu türleridir.
 BTA yeme bozuklukları normallik ile hastalık
arasındaki bozukluklardır.
 BTA yeme bozuklukları AN ve BN tablolarına ait
‘prodrom’ dönemleridir.
.

DSM-IV-TR YEME BOZUKLUKLARI
ELEŞTİRİLERİ

BTA yeme bozukluğu bazı ileri düzey yeme
bozukluğu merkezleri dışındaki ayaktan hasta
ünitelerinde en sık konulan yeme bozukluğu
tanısıdır (%50-70)
(Fairburn ve ark, 2005)


BTA yeme bozuklukları için tedavi yaklaşımları
nasıl geliştirilecek?
Heterojen grup
YAYGIN GÖRÜLEN “ATİPİK” TABLOLAR
Toplumda en sık görülen BTA yeme bozukluğu
tipi Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu
 Hayat boyu prevalansı yaklaşık %2
(BN’dan daha sık)


Tedavi için başvuranlar arasında en sık yeme
bozukluğu
(Crow ve ark, 2002)
DSM-V’E DOĞRU..

DSM’ye girebilme kriterleri

Klinik yararlılık ve geçerlilik
DSM İÇİN KRİTERLER

1.
Blashfield ve arkadaşları (1990)
Literatüre giren yayın sayısı? 2007’ye kadar
1000’den fazla yayın, 21 gözden geçirme yazısı
2.
Tanı kriterleri açık mı? Değerlendirme araçları var
mı?
3.
Farklı değerlendiriciler tarafından tanı konduğunda
güvenirliliği var mı?
4.
Benzer sendromlardan ayrılabiliyor mu?
5.
Geçerliliğine dair kanıtlar var mı?
TANI KRİTERLERİ AÇIK MI?

Belirgin olarak fazla yemek yeme??
Kontrol kaybı??

Belirgin sıkıntı hissi


Süreler tartışmalı
Toplam süre?
Haftada kaç defa?

Stabil bir sendrom mu?



Ortalama süre 14.4 yıl, kronik gidişat (Pope ve ark, 2006)
Stabil değil
(Fairnburn ve ark, 2000)

Beden algısı bozukluğu kriterlere eklenmeli mi?

BENZER SENDROMLARDAN AYRILABİLİYOR MU?
TYB VE BN
Ortak belirti : TY
 Ayıran belirti: uygunsuz telafi edici davranışlar
 TYB- önce TY sonra diyet
 BN- önce diyet sonra TY
 Klinik görünüm, eşlik eden hastalıklar,
demografik özellikler ve tedaviye yanıt farklı

(Holm-Denoma ve ark, 2007)
BENZER SENDROMLARDAN AYRILABİLİYOR MU?
TYB VE BN
Gidişat, eşlik eden tanılar, tedaviye yanıt benzer
(Fichter, 2008)
 Beyaz kadınlarda nispeten az, azınlık
gruplarında nispeten fazla
 Yaş grubu daha büyük- kronikleşmeyle ilgili mi?
 BKİ – TYB daha yüksek
 Tıkınma özellikleri farklı; kalori alımı,yiyecek
türü vs

(Wilfley ve ark, 2003)
TYB VE BN-NP
Az sayıda çalışma
 Benzer belirtiler
 Farklar: TYB- Belirgin sıkıntı hissi
BN-NP-Aç kalma ve egzersiz
 Geçmişte AN hikayesi BN’da sık


Kategorik yaklaşımdan ziyade spektrum??
BENZER SENDROMLARDAN AYRıLABILIYOR MU?
TYB VE OBEZİTE
Genel topluma göre kilolu kişilerde TYB oranı
yüksek- %1.5 ve % 2.9
 Bariatrik cerrahi için başvuranlarda %47
 Obez ve TYB+ daha yüksek kalorili yiyecekler,
yeme patolojisi ve psikopatoloji yüksek, aile
hikayesi yüksek
 Stres tepkisi olarak yeme, yemeyi tetikleyenler,
işlevsellik TYB daha olumsuz etkileniyor
 TYB obezite açısından öngörülebilir risk faktörü
olabilir

TYB VE KOMORBİDİTE




Psikiyatrik komorbidite
Eksen I: depresyon, MKK (erkeklerde belirgin
yüksek), anksiyete boz (OKB erkeklerde yüksek)
Eksen II: B ve C kümesi kişilik bozuklukları
Bipolar bozukluk %12
(Hudson ve ark, 2007)

Komorbidite yaşam boyu psikiyatrik hastalık
%73, aynı zamanda % 43
(Grilo ve ark, 2009)

Erken yaşta diyete başlama ve yaşam boyu BKİ
yüksek olması komorbidite riskini artırıyor

Yaşam kalitesinin bozulması

Fiziksel sağlığın bozulması

İşlevselliğin bozulması
(Wilfley ve ark, 2003)
DOĞAL GİDİŞAT VE SONUÇLAR

5 yıllık izlem çalışmasında %10 yeme bozukluğu,
relaps oranı, tedavi arama düşük , spontan
remisyon
(Fairnburn ve ark,2000)

1 yıllık izlemde %38 TYB, %55 BTA YB
(Crow ve ark, 2002)

Kronik gidişat -14 yıl ??

Obezite, tıbbi komplikasyonlar
GİDİŞAT


Belirleyen faktörler: psikiyatrik eştanı-- beden
algısı bozuklukları, cinsel travma, dürtüsellik
BN –P tipiyle benzer sonuçlar ve gidişat ve
tanısal geçiş
(Fichter, 2008)

Görünüş/kiloyla ilgili aşırı değer verme hastalık
şiddeti ve tedaviyi bırakma açısından risk
faktörü
TEDAVİ

Davranışçı kilo kontrol programları

BDT etkili (Grilo ve ark, 2007)





Farmakoterapi
SSRI
Topiramat
Atomoksetin
Sibutramin
TYB DSM-V KRİTERLERİ
A.
 B.
 C.
 D. 3 aylık sürede haftada en az bir defa
 E.

DSM-V ELEŞTİRİLERİ

Tıkınırcasına yemenin tanımı sorunlu
Farmakolojik tedavi- Plasebodan hafif üstün
tedavi başarısı (%57-88)
 Kendiliğinden veya nonspesifik tedavilerle
düzelme (ör, davranışsal kilo kontrolü
programları, bekleme listesi sırasında telefon
görüşmeleri)

Gidişatı değişken
 Stabil bir tanı değil

(Fairburn ve ark, 2000)
DSM-V ELEŞTİRİLERİ


Tanı olmaktan ziyade psikopatoloji belirleyicisi ??
Belirtiler persistan mı? Relaps durumunda aynı
belirtiler ortaya çıkıyor mu?
(Stunkard ve Allison, 2003)
SORU VE KATKILAR...