kanada ülke etüdü

KANADA
ÜLKE RAPORU
Eylül 2013
E.K.
AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ
1
I. ÜLKENİN GENEL BİLGİLERİ
Resmi Adı
:
Kanada
Yönetim Şekli
:
Parlamenter Demokrasi Dayalı Anayasal Monarşi,
Federasyon
Coğrafi Konumu
:
Kuzeyde Kuzey Buz Denizi, doğuda Atlas Okyanusu,
güneyde ABD, batıda da Büyük Okyanus ve ABD’nin
Alaska Eyaleti ile çevrilidir.
Yüzölçümü
:
9.984.670 km2 (%4,6 ekilebilir alan)
Nüfusu
:
34,4 milyon ( 2012)
Başkenti
:
Ottawa (1.169.000)
Başlıca Şehirleri
:
Toronto, Montreal, Vancouver, Quebec, Calgary
Zaman Ayarı
:
Ülkenin doğu kıyısı Greenwich ayarına göre 4 saat,
batı kıyısı ise 8 saat geridedir. İstanbul ile Ottawa
arasında yaklaşık 7 saat vardır.
Başlıca Sektörler
:
Kanada son derece zengin tabiî kaynaklara sahiptir.
Geniş alanlara yayılan verimli topraklarında, tarım ve
ormancılık öne çıkar, maden yatakları çok çeşitlidir.
Balıkçılık çok gelişmiştir. Ülkede gelişmiş sanayi
dalları olarak demir-çelik, tarım makinaları, ulaştırma
malzemesi, kâğıt, kimya ve gıda sanayii sayılabilir.
Dili
:
İngilizce ve Fransızca
Dini
:
Hıristiyan (%42,6 Katolik, %23,2 Protestan)
Para Birimi
:
Kanada Doları
Üyesi Olduğu Uluslar
:
ASEAN, EBRD, ICC, IAEA, G7, G8, G10, G20, IADB,
arası Kuruluşlar
IMF, NATO, OECD, APEC, OSCE, UN, WTO,
UNCTAD, NAFTA
2
II. DEMOGRAFİK GÖSTERGELER
34,4 milyon
Nüfus
Yaklaşık 50.000
(çoğunluğu yüksek okul mezunu)
4 kişi/km2
% 69
Türk Kökenli Nüfus
Nüfus Yoğunluğu
15-64 Yaşın Nüfusa Oranı
% 83
Internet Kullanıcıları
Yüksek
81 Yıl
OECD Gelir Grubu
Beklenen Yaşam Süresi
15
CO2 Emisyonu (kişibaşı metrik
ton)
İşgücü
İşsizliğin toplam işgücüne oranı
18,9
%8
Kaynak: World Bank, İhracat Bilgi Platformu, CIA
III. EKONOMİK GÖSTERGELER
YILLAR
GSYİH (Trilyon $)
(Gayri
Safi
Yurtiçi
Hasıla)
GSYİH Dünya Sıralaması
Kişi Başına GSYİH($)
Reel GSYİH Büyüme
Hızı(%)
Enflasyon Oranı(%)
Para birimi:
Doları
Kanada
2008
2009
2010
2011
2012
1.5
1.3
1.5
1.7
1.8
11
11
10
11
12
45.100
39.656
46.212
50.345
52.219
1
-3
3
2
1.7
2
0
2
3
1.5
1 ABD $= 1.0359 CAD $
1 CAD $= 1.9506 TL
(11.09.2013)
Kaynak : World Bank, OANDA.com
3
IV. BİR BAKIŞTA KANADA
Varlıklı ve yüksek teknolojiye sahip endüstriyel bir toplum olarak Kanada
bugün, serbest pazar merkezli ekonomik sistemi, üretim modelleriyle ve
yüksek yaşam standartları ile Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) çok
benzemektedir. 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana imalat, madencilik ve hizmet
sektörlerindeki artış Kanada'yı kırsal ekonomiden endüstriyel ve şehirsel bir
toplum haline getirdi. Enerji üretimi bakımından kendine yeterli olan
Kanada'nın doğu kıyısında ve batıdaki üç eyaletinde engin doğal gaz
yatakları ve fazlaca diğer fosil yakıt kaynakları bulunmaktadır.
1989 yılındaki Kanada-ABD Serbest Ticaret Anlaşması (FTA) ve 1994
yılında Meksika'yı da içeren Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması
(NAFTA) ile ülke ekonomisi özellikle ABD pazarı ile birleşirken, kalkınmada
önemli bir ivme kazanmıştır.
Ülkede en önemli sorunların başında, ABD’ne yönelen “beyin göçü”
gelmektedir. Bununla birlikte, Kuzey Amerika kıtası hariç diğer bölgelerden
Kanada’ya gerçekleştirilen göçler de ülkede önemli bir “beyin kazanımı”
sağlamaktadır.
-
Sektörlerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsılaya Katma Değer Oranı:
Tarım :
Sanayi :
Hizmetler:
%2
% 32
% 66
Kaynak : World Bank
4
-
Global Markaları
Blackberry
BlackBerry, Kanadalı bir telekomünikasyon ve kablosuz cihaz üreticisidir.
BlackBerry marka akıllı telefon ve tabletlerin üreticisi olan firmanın ana ofisi
Ontario, Kanada'dadır. BlackBerry'nin kurucusu, İstanbul doğumlu Mike
Lazaridis'dir. Jim Balsille ile birlikte şirketi eş-yetkili CEO olarak 22 Ocak
2012 tarihine dek birlikte yöneten Mike Lazaridis, bu tarihte görevini
Thorsten Heins'e bıraktı. 30 Ocak 2013 tarihine dek Research In Motion
adıyla faaliyet gösteren firma, artık faaliyetlerine BlackBerry adı altında
devam etmektedir.
Firmanın marka değeri: 2 milyar USD
V. GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ (MİLYAR $)
YILLAR
İHRACATI
İTHALATI
2007
497.8
2008
470.2
TİCARET
HACMİ
968
TİCARET
DENGESİ
27,6
527.6
504.8
1032.4
22.8
2009
384.5
407
791.5
-22.5
2010
464.1
493.7
957.8
-29.6
2011
541
562.3
1103.3
-21.3
2012
532.4
568.6
1101
-36.2
Kaynak: World Bank, International Trade Center
5
Başlıca İhracat
Yaptığı Ülkeler
:
ABD % 73,7, Birleşik Krallık % 4,2 (2012)
Başlıca İthalat
Yaptığı Ülkeler
:
ABD % 49,5,
(2012)
Başlıca İhraç Ürünleri
:
Başlıca İthal Ürünleri
:
Çin % 10,8, Meksika % 5,5
Otomotiv ürünleri,
Makine ve gereçleri,
Sanayi malları,
Orman ürünleri,
Hava araçları,
Tarım ve su ürünleri,
Tüketim malları,
Doğal gaz
Makine ve gereçleri,
Otomotiv ürünleri,
Sanayi malları,
Tüketim malları,
İşlenmemiş petrol,
Elektrik,
Kimyasallar
Kaynak: CIA Factbook
6
VI. TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ
TÜRKİYE - KANADA TİCARİ İLİŞKİLERİ
(Milyon ABD Doları)
2000
Türkiye’nin
İhracatı
173.3
Türkiye’nin
İthalatı
256.4
Ticaret
Hacmi
429.7
Ticaret
Dengesi
-83.1
2005
364.8
447.2
812.0
-82.4
2006
378.5
674.6
1053.1
-296.1
2007
370.0
866.7
1236.7
-496.7
2008
501.4
1428.0
1929.4
-926.6
2009
338.1
915.3
1253.4
-577.2
2010
479.5
915.3
1394.8
-435.8
2011
875.2
1311.5
2186.7
-436.3
2012
1.058.3
953.7
2012
104.6
579.6
795.2
1374.8
-215.6
Yıllar
2013
(Ocak-Temmuz)
Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir,
Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK)
TÜRKİYE-KANADA
DIŞ TİCARETİNİN SEYRİ
(Milyon ABD Doları)
İhracat
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
İthalat
2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
7
Türkiye’nin Kanada’ya İhracatında İlk 10 Ürün Grubu
• Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)
• Diğer
kabuklu
meyveler
(taze/kurutulmuş)
(kabuğu
çıkarılmış/soyulmuş)
• Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)
• Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları
• Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan hariç)
• Demir/çelikten inşaat ve aksamı sırlı seramikten döşeme,
• Kaldırım taşları, şömine, duvar karosu
• Römorkörler ve itici gemiler
• Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası
• Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller
Türkiye’nin Kanada’dan İthalatında İlk 10 Ürün Grubu
• Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri
• Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. Katı
yakıtlar
• Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)
• Gazete kâğıdı (rulo veya tabaka)
• Diğer hava taşıtları, uzay araçları
• Demir cevherleri ve konsantreleri
• İşlenmemiş nikel
• Sodalı ve sülfatlı odun hamuru
• Yakmaya mahsus ağaçlar; yonga, talaş, döküntü, kırıntı vb
• Tedavide/korunmada
kullanılmak
üzere
hazırlanan
ilaçlar
(dozlandırılmış)
8
VII. YATIRIM İLİŞKİLERİ
Türkiye ile Kanada arasındaki yatırım ilişkilerinin dinamik tarafını Kanadalı firmaların
Türkiye’de
gerçekleştirdikleri
yatırımlar
oluşturmaktadır.
Türk
firmalarının
Kanada’daki faaliyetleri oldukça sınırlı düzeydedir.
31.12.2012 tarihi itibariyle, Türkiye’de 236 Kanada menşeli şirket faaliyette bulunup
bu firmaların toplam yatırım miktarı 2 milyar USD yakındır.
Türk iş adamlarının Kanada’da yaptıkları yatırımlar çoğunlukla Kanada’ya yerleşmiş
ve vatandaşlık kazanmış kişilerin kurdukları veya ortak oldukları Kanadalı firmalar
olup, ülkemize sermaye transferi sağlayamamaktadırlar.
VIII. İKİLİ ANLAŞMALAR
• Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması ( 1990 )
• Tekstil Ticareti Alanında İşbirliğini Öngören Mutabakat Zaptı ( 1995 )
• Yüksek Düzeyli Ticari ve Ekonomik İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı (
1996 )
• Enerji Alanında İkili İşbirliği İle İlgili Mutabakat Zaptı ( 1998 )
• Yüksek Düzeyli Ticari ve Ekonomik İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı
• ( 2000 )
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Kanada Hükümeti Arasında Tarafların
Yekdiğerinin Başkentlerindeki Taşınmazlarına Dair Anlaşma ( 2000 )
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Kanada Hükümeti Arasında Sosyal
Güvenlik Anlaşması ( 2001 )
• Türkiye-Kanada İş Konseyi Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı (2002)
• Hava Ulaştırma Anlaşması (2009)
• Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (2009)
9