AVUSTURYA Ülke Raporu

AVUSTURYA
Ülke Raporu
Gürhan DEMİREL
Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü
Uzman Yardımcısı
Mayıs 2009
I. GENEL BİLGİLER
Resmi Adı
Avusturya Cumhuriyeti
Başkenti
Viyana
Resmi Dili
Almanca
Nüfusu
8,3 milyon
Nüfus Artış Hızı
% 0,064
Yüzölçümü
83.859 km2
Para Birimi
Euro (€)
II. SİYASİ VE DİPLOMATİK BİLGİLER
Yönetim Şekli
Federal Parlamenter Cumhuriyet
Devlet Başkanı
Cumhurbaşkanı Heinz FISHER
Hükümet Başkanı
Şansölye Werner FAYMANN (SPÖ – Sosyal Demokrat Parti)
Dışişleri Bakanı
Michael SPINDELEGGER (ÖVP – Avusturya Halk Partisi)
Ankara Büyükelçisi
Heidemaria GÜRER
Viyana Büyükelçimiz
Selim YENEL
İzmir Fahri Konsolosu
Mustafa Ülkü CANER
Alp Sıradağları üzerinde kurulan Avusturya, 9 eyaletten oluşan federal bir cumhuriyettir.
1995 yılında Avrupa Birliği’ne üye olan Avusturya, üyelikten önemli faydalar elde etmiştir.
Üyelik ülkenin ekonomik iyileşmesini hızlandırmıştır. AB’nin son genişlemesi ile Birliğe üye
olan Orta ve Doğu Avrupa Ülkelerine olan coğrafi yakınlık, ülkenin yeni avantajlar
yakalamasını sağlamıştır.
Çin ve Doğu Avrupa’dan kaynaklanan yoğun rekabetçi ortam nedeniyle araştırma ve
geliştirme, ileri teknoloji yatırımları ve belli alanlarda uzmanlaşmış firmaların oluşturduğu bilgi
temelli bir ekonomi Avusturya’nın temel öncelikleri haline gelmiştir.
Avusturya, Türkler için önemli bir ülkedir. Zira tıpkı Almanya’da olduğu gibi, Avusturya’daki
en büyük azınlık grubunu 200 ila 300 bin kişi ile Türkler oluşturmaktadır. Bunlardan 125 bini
Türk vatandaşıdır.
2
III. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
2004
2005
2006
2007
2008
232,7
244,4
257,2
270,8
282,0
Reel GSYH Büyüme Hızı (%)
2,5
2,9
3,4
3,1
1,8
Kişi Başı Yıllık GSYH (Euro)
28.480
29.690
31.070
32.570
33.820
2,1
2,3
1,5
2,2
3,2
GSYH (milyar Euro)
Enflasyon Oranı (%)
Sektörler (%)
GSYH
İstihdam
Tarım
1,7
5,5
Sanayi
27,9
27,0
Hizmetler
70,4
66,5
İşgücü Nüfusu
4,213 milyon (2007)
İşsizlik Oranı
% 6,6 (2008)
Net Dış Borç
81,2 milyar Euro (2008)
Ülkedeki Yabancı Yatırımlar
168,4 milyar Euro (2007)
Yabancı Ülkelerdeki Yatırımlar
163,6 milyar Euro (2007)
Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu
Avusturya kişi başına düşen milli gelir bakımından dünyanın 11. ülkesi konumundadır.
Dolayısıyla, yaşam standartları oldukça yüksektir.
1980’li yıllara kadar birçok büyük işletme devletleştirilmekteydi. Ancak özellikle son yıllarda
geniş çaplı özelleştirmelere gidilmiştir.
Aynı dili paylaştığı Almanya ile yoğun ekonomik, siyasi ve kültürel bağları bulunan Avusturya,
Almanya’daki gelişmelerden yoğun şekilde etkilenmektedir. Özellikle Almanya’daki ekonomik
gelişmeler Avusturya ekonomisinde doğrudan etkiler ortaya çıkarmaktadır. Nitekim küresel
mali ve ekonomik krizin ağır şekilde etkilediği Almanya ekonomisi, Avusturya ekonomisini de
olumsuz şekilde etkilemiştir.
Avusturya AB’ye üye olduğundan bu yana, diğer Avrupa ülkeleriyle ekonomik ve siyasi
ilişkilerini derinleştirmiştir. Konumu itibariyle Avusturya’nın batısında sanayileşmiş ve gelişmiş
Batı Avrupa ülkeleri, doğusunda ise AB’ye yeni üye olmuş ya da üyelik sürecinde bulunan,
ekonomik potansiyeli yüksek gelişmekte olan ülkeler bulunmaktadır. Bu durum Avusturya için
çeşitli fırsatlar sunmakta, ancak küresel ekonomik krizde de görüldüğü üzere bazı riskler
oluşturmaktadır.
3
IV. DIŞ TİCARET
milyar Euro
Hacim
İhracat
İthalat
Denge
2004
180,9
89,8
91,0
- 1,2
2005
191,2
94,7
96,5
- 1,7
2006
207,9
103,7
104,2
- 0,4
2007
228,9
114,6
114,2
- 0,4
2008
236,4
117,3
119,1
- 1,7
Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu
Avusturya, gerek coğrafi gerekse kültürel ve siyasal yakınlığı bulunan Almanya ile yüksek
ticaret hacmine sahiptir. 2008 yılı verilerine göre Avusturya’nın en çok ihracat ve ithalat
yaptığı ülkelerin gösterildiği aşağıdaki tablolarda bu durum açıkça belli olmaktadır:
İHRACAT
Ülke
Miktar (milyar Euro)
Pay (%)
1
Almanya
34,8
29,6
2
İtalya
10,0
8,5
3
ABD
5,2
4,4
4
İsviçre
4,4
3,7
5
Fransa
4,4
3,7
21
Türkiye
0,9
0,7
Miktar (milyar Euro)
Pay (%)
İTHALAT
Ülke
1
Almanya
48,2
40,4
2
İtalya
8,2
6,9
3
İsviçre
5,0
4,2
4
Çin
4,9
4,1
5
Çek Cumhuriyeti
4,2
3,5
20
Türkiye
0,9
0,8
Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu
4
2007 yılı itibariyle Avusturya’nın en çok ihraç ve ithal ettiği mal grupları şu şekildedir:
İHRACAT
Ürün
Miktar (milyar Euro)
Pay (%)
1
Makine ve Ulaşım Araçları
46,6
39,7
2
İşlenmiş Ürünler
28,6
24,3
3
Kimyasal Ürünler
12,8
10,9
4
Gıda Maddeleri
5,7
4,8
5
Mineral Yakıtlar
3,9
3,3
Miktar (milyar Euro)
Pay (%)
İTHALAT
Ürün
1
Makine ve Ulaşım Araçları
40,8
34,2
2
İşlenmiş Ürünler
20,1
16,8
3
Mineral Yakıtlar
14,2
11,9
4
Kimyasal Ürünler
13,3
11,1
5
Gıda Maddeleri
6,7
5,6
Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu
5
V. TÜRKİYE – AVUSTURYA TİCARİ İLİŞKİLERİ
Türkiye ile Avusturya arasındaki ticaret hacmi son yıllarda önemli artışlar kaydetmiştir.
Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne katıldığı 1996 yılında yaklaşık 600 milyon Dolar olan ticaret
hacmi 13 yıl içinde 4 katına ulaşmıştır.
Türkiye açısından, milyon Dolar
Hacim
İhracat
İthalat
Denge
2004
1.632
561
1.071
- 510
2005
1.599
659
940
- 281
2006
1.787
709
1.077
- 367
2007
2.195
844
1.351
- 507
2008
2.516
990
1.525
- 534
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
2007 yılı itibariyle Türkiye’nin Avusturya’ya en ihraç ve ithal ettiği mal grupları şunlardır:
İHRACAT
Ürün
Miktar (milyon Euro)
Pay (%)
1
İşlenmiş Ürünler
496
57,6
2
Makine ve Ulaşım Araçları
215
24,9
3
Gıda Maddeleri
88
10,2
4
Hammadde (yakıt ve gıda hariç)
36
4,1
5
Kimyasal Ürünler
18
2,0
Miktar (milyon Euro)
Pay (%)
İTHALAT
Ürün
1
Makine ve Ulaşım Araçları
382
40,5
2
İşlenmiş Ürünler
325
34,4
3
Kimyasal Ürünler
155
16,4
4
Hammadde (yakıt ve gıda hariç)
51
5,4
5
İçecekler ve Tütün
17
1,8
Kaynak: TC Viyana Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
6
İzmir – Avusturya Ticari İlişkileri
2008 yılı İzmir’den Avusturya’ya yapılan ihracat rekor kırarak 62,3 milyon Euro’ya ulaşmıştır.
2007 yılında 30,8 milyon Euro değerinde ihracat yapılmıştı. 2007 yılından önce de bu ülkeye
yapılan ihracatta küçük azalmalar görülmekteydi.
2008 yılında İzmir’den yapılan toplam ihracatın (yaklaşık 5,5 milyar Euro) % 1,1’ini
Avusturya’ya yapılan ihracat oluşturmuştur. Avusturya 2007 yılında İzmir’den en çok ihracat
yapılan 31inci ülke konumundayken, 2008’de 21inci sıraya yükselmiştir.
En çok ihraç edilen ürünler hazır giyim (% 10,1), yaş meyve(% 7,2), demir ve demir dışı
metal eşya (% 6,4), deri ürünleri (% 3,4), kuru meyve (% 2,5) gibi ürünleridir.
VI. TÜRKİYE – AVUSTURYA YATIRIM İLİŞKİLERİ
Avusturya’nın dış ülkelerde gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlar 2007 yılında 25,1 milyar
Euro’yu aşmıştır. 2008’in ilk yarısındaki doğrudan yatırım miktarı 9,6 milyar Euro’da kalmıştır.
2007’nin ilk yarısında gerçekleşen 14 milyar Euro’luk yatırım göz önüne alındığında
doğrudan yatırımların % 32 oranında azaldığı görülmektedir.
2007 yılı verilerine göre Avusturya yabancı ülkelerdeki toplam doğrudan yatırımlarının
yaklaşık binde 3’ünü (72 milyon Euro) Türkiye’de gerçekleştirmiştir. 2008 yılının ilk yarısında
bu oran binde 5’e (42 milyon Euro) çıkmıştır.
Hazine Müsteşarlığı’nın Haziran 2008 verilerine göre Türkiye çapında Avusturya sermayesi
baskın olan firma sayısı 370’i bulmuştur. Bunlardan 22 tanesi İzmir’de bulunmaktadır.
7
VII. İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN TİCARİ ANLAŞMALAR
Tarih
9 Ekim 1954
Anlaşma
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Protokolü
7 Kasım 1969
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması
3 Kasım 1970
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesine İlişkin Anlaşma
31 Mayıs 1985
İkili Ticari ve Ekonomik İlişkileri Geliştirme Mutabakat Zaptı
16 Eylül 1988
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Hakkında Anlaşma
23 Mayıs 1989
Hukuki ve Ticari Konulardaki Mahkeme Kararlarının Tanınması ve
Tenfizi
24 Kasım 1995
Karayolu Taşımacılığı Hakkında Protokol
30 Nisan 1997
Karma Ekonomik Komisyon 1. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı
10 Ekim 2005
Karma Ekonomik Komisyon V. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı
6 Mayıs 2004
Kara Ulaştırması Karma Komisyon Toplantısı Protokolü
27 Haziran 2007
Turizm alanında işbirliğini öngören Mutabakat Zaptı
20 Temmuz 2007
Kara Ulaştırması Karma Komisyon Toplantısı
28 Mart 2008
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesine İlişkin Anlaşma
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı, DEİK Avusturya İş Konseyi
8
İRTİBAT KURULABİLECEK KURUMLAR
Kurum Adı
Avusturya Ankara Büyükelçiliği Ticaret Müsteşarlığı
Yetkili Kişi
Ramiz İlter
Adres
Eskişehir Yolu No:6 A Blok Kat: 13/19 06520 Söğütözü Ankara
Telefon
0312 219 21 41
Faks
0312 219 21 45
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
www.austriantrade.org/turkey
Kurum Adı
TC Viyana Büyükelçiliği Ticari Müşavirliği
Yetkili Kişi
Saadettin Doğan
Adres
Prinz-Eugen-Straße 40 1040 Wien
Telefon
0043 1 712 43 82
Faks
0043 1 712 43 82 75
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
www.tcviyana.at
Kurum Adı
Avusturya İstanbul Başkonsolosluğu
Yetkili Kişi
Başkonsolos Josef Saiger
Adres
Köybaşı Cad. No: 46 80870 Yeniköy İstanbul
Telefon
0212 363 84 10
Faks
0212 262 26 22
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
http://www.bmeia.gv.at/tr/
Kurum Adı
Avusturya İzmir Fahri Konsolosluğu
Yetkili Kişi
Fahri Konsolos Mustafa Ülkü Caner
Adres
Mansuroğlu Mah. 286 Sok. No: 16 A-1 Blok 8/22 35030 Bornova İzmir
Telefon
347 66 76
Faks
348 26 66
e-Posta
[email protected]
9
Kurum Adı
Avusturya Federal Ekonomi Odası (WKÖ)
Yetkili Kişi
Başkan Christoph Leitl
Adres
Wiedner Hauptstrasse 63 A-1045 Wien
Telefon
0043 1 501 05 37 01
Faks
0043 1 501 05 37 01
e-Posta
[email protected]
İnternet Adresi
www.wko.at
10
YARARLANILAN KAYNAKLAR
TC Viyana Büyükelçiliği Ticari Müşavirliği
Avusturya Ankara Büyükelçiliği Ticaret Müsteşarlığı
Türkiye İstatistik Kurumu
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Hazine Müsteşarlığı
Avusturya İstatistik Kurumu
DEİK Avusturya İş Konseyi
11