Sentetik Kannabinoid Kullanımına Bağlı Duygudurum Bozukluğu ve HIV(+) Eş Tanısı Editöre Mektuplar / Letters to Editor EDİTÖRE MEKTUP / LETTER TO EDITOR Sentetik Kannabinoid Kullanımına Bağlı Duygudurum Bozukluğu ve HIV(+) Eş Tanısı The Comorbidity of HIV Seropositivity and Bonzai induced Affective Disorder Fulya Maner1, Gülşen Teksin2, Huriye Ersen2, Melike Özdemir3, Mehmet Ali Aldan4 GİRİŞ Bir sentetik kanabinoid olan bonzai kullanımı son zamanlarda toplumlar için giderek daha riskli bir sorun haline gelmektedir (1). Psikotik belirtiler ve hayati organlarda çeşitli derecelerde zararlı etkilerinin yanında, çeşitli nedenlerle HIV (+) olan kişiler de sentetik kannabinoid kullanımına aday olabilmektedir(2). Bu olgu sunumunda sentetik kannabinoid kullanımına bağlı duygudurum bozukluğu (psikotik özellikli depresyon) gelişen bir HIV(+) erkek hasta aktarılacaktır. OLGU Yirmi altı yaşında erkek, ilkokulu bitirememiş, bekar, çalışmıyor. Gelişimsel öyküsü incelendiğinde yenidoğan döneminde febril konvulsiyon ve viral menenjit sebebiyle iki defa epileptik nöbet tarifleniyor. Hafif mental retardasyon (IQ:59) tanısı ile askerliğe elverişsiz raporu olan hasta 3 yıl önce tüberküloz tedavisi görmüş. Sigara 1 paket/gün kullanımı olan hastanın çocukluğundan beri çoklu madde kötüye kullanımı öyküsü olduğu, son 1 yıldır ise bonzai kullandığı öğrenildi. Dört ay önce kendini boğma girişimi şeklinde, yatışından bir gün önce ise ası ile intihar girişim tarifliyor. Soy geçmişinde babada alkol zararlı kullanımı mevcuttu. Nörolojik ve fiziksel muayenesinde patoloji saptanmadı. 192 Hastanın 2010 yılında dış merkezde yapılan tetkiklerde anti-HIV (+) saptanmış, hasta bilgilendirilmiş ve enfeksiyon hastalıkları tarafından takibe alınmış. Alınan öyküsünde kan transfüzyonu veya parenteral eroin /kokain kullanım öyküsü olmadığı, 13 yaşında fiili livataya maruz kaldığı annesinden öğrenildi. Son 3 aydır artarak devam eden içe kapanma, moral bozukluğu, şüphecilik, iştahsızlık yakınmaları mevcut. Aileden alınan bilgiden son zamanlarda evdeki eşyaları kırma, kendine zarar verme davranışlarının başladığı öğrenildi. Psikiyatrik muayenesinde bilinci açık, oryante, koopere. Yaşından büyük görünüyor, öz bakımı azalmış. Negativist tutumda, görüşmeye isteksiz, göz teması kurmaktan kaçınıyor. Konuşma hızı ve miktarı azalmış. Duygudurum depresif, duygulanım kısıtlı, düşünce içeriği fakir, çağrışımları düzgün, amaca yönelmekte zorlanıyor. Kötülük görme sanrıları mevcut. İşitsel ve görsel varsanısı var. Soyut düşünce, muhakeme yetersiz. İçgörü yok. Rutin biyokimya, hemogram, sedimentasyon, TFT, VDRL, B12, folat düzeyi, idrar toksikoloji tetkikleri istendi. İdrarda etil glukronid yüksekliği dışında patoloji saptanmadı. Hastanın HIV (+) öyküsü bulunması nedeniyle enfeksiyon hastalıklarının görüşü alındı. İlaç başlama endikasyonunun olmadığı, düzenli takiplerinin yapılması gerektiği önerildi. Aileye bu konuda bilgi verildi. Doç. Dr., Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği 2 Uzm. Dr., Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği 3 Asistan Dr., Bakırköy Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi 4 Asistan Dr., Bakırköy Prof. Dr.Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi , Nöroloji Kliniği 1 Address reprint requests to: Doç. Dr. Fulya Maner, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Bakırköy, İstanbul- TURKEY E-mail address: [email protected] Phone: +90 (212) 409 15 15 Date of submission: November 27, 2014 Date of acceptance: December 18, 2014 Bağımlılık Dergisi, 2014, Cilt:15, Sayı:4, s:192-193 / Journal of Dependence, 2014, Vol:15, N.:4, pp.192-193 / www.bagimlilikdergisi.net F. Maner, G. Teksin, H. Ersen Hastada madde kullanımına bağlı duygudurum bozukluğu (psikotik özellikli depresyon) tanısı düşünüldü. Sertralin 50 mg /gün PO, risperidon 6 mg/gün bid PO, ketiapin 50 mg/gün PO, biperiden 2mg/gün PO tedavisi başlanan hastanın birkaç gün sonra ajitasyonları olması üzerine tedaviye 1 hafta süreyle olanzapin 10 mg/gün IM eklendi. Bulgularında gerileme olması üzerine tedaviye ayaktan devam kararı alındı ve sertralin 50mg/gün, risperidon 6 mg/gün, ketiapin 50 mg/gün reçete edildi. Madde zararlı kullanımı açısından AMATEM poliklinik kontrolü önerildi. TARTIŞMA VE SONUÇ Hastanemizde kapalı erkek servislerinde olgunun yattığı dönemde hastaların 1/3 ünden fazlasının bonzai kullanıp çeşitli belirtilerle yatış gerekmiştir. Bu kadar yoğun hasta yatışı olan bir kurumda sentetik kannabinoid tespiti her hasta için yapılamaması bu olgu bildiriminin kısıtlılığıdır. Hasta ve ailesi eroin ve kokain dışında erken yaşlardan beri çoklu madde, ancak son 1 yıldır sadece bonzai kullandığını belirtmiştir. Psikiyatrik belirtlerin son 4 aydır ve bonzai kullanımı sırasında başlaması tanı olarak madde kullanımına bağlı duygudurum bozukluğu (psikotik özellikli depresyon) olduğunu düşündürmüştür. (3) Çoğunlukla çoklu madde kullanan kişiler ucuz olması ve kolay elde edilebilmesi gibi nedenlerle sentetik kannabinoid kullanmaya başlamaktdırlar. (4-7). Madde kullanım bozukluğu olan kişilerde HIV pozitifliği riskinin yüksek olması toplum açısından dikkat edilmesi gereken bir konudur. Duygudurum bozukluğu saptadığımız bu olguda görülebileceği gibi, HIV(+) ve sentetik kannabinoid kullanımı gibi durumların da eşlik edebileceği gözden kaçırılmamalıdır. KAYNAKLAR 1- Wood DM, Dargan PI. Novel psychoactive substances: How to understand the acute toxicity associated with the use of these substances. Ther Drug Monit 2012; 34: 363-367. 2- Castellanos D, Singh S, Thornton G, et al. Synthetic cannabinoid use: A case series of adolescents. J Adolesc Health 2011; 49:347-349. 3- Substance/Medication induced bipolar and related disorder Disorders. In: Diagnostic and Statistical Manual of mental Disorders Fifth Edi- 4- 5- 6- 7- tion DSM-5 (2013) Washington, DC. American Psychiatric Association. USA,2013; pp. 142-146. Schneir AB, Cullen J, Ly BT. “Spice” girls: Synthetic cannabinoid intoxication. J Emerg Med 2011; 40: 296-299. Harris CR, Brown A. Synthetic cannabinoid intoxication: A case series and review. J Emerg Med 2013; 44: 360-366. Seely KA, Lapoint J, Moran JH, Fattore L. Spice drugs are more than harmless herbal blends: A review of the pharmacology and toxicology of synthetic cannabinoids. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry 2012; 39: 234-243. Fattore L, Fratta W. Beyond THC: The new generation of cannabinoid designer drugs. Front Behav Neurosci 2011; 5:60-66. EDİTÖRDEN, Öncelikle bu kapsamlı hazırlanmış vaka raporunu bizlerle paylaşarak dergimize katkı sağlayan sevgili arkadaşım Doç. Dr. Fulya Maner ve arkadaşlarına teşekkürlerimi sunarım. Son zamanlarda giderek yaygınlaşan Sentetik Kannabioid (Bonzai) kullanımına bağlı olarak psikiyatri kliniklerinde her an görebileceğimiz duygudurum bozukluğu ve hatta psikoz tablolarına ve tedavilerine dikkati çekmek açısından bu vaka raporu gerçekten çok önem arz etmektedir. Tabii ki bu vaka raporunun bir başka çarpıcı yanı da uyuşturucu kullanımı esnasında sağlık açısından gerekli hijyenik şartlara uyulmamasının doğurabileceği komplikasyonlardan olan AIDS gibi bulaşıcı hastalıkların sadece iğne ve şırınga paylaşımları olan enjeksiyon yoluyla kullananlar için değil tüm bağımlılar için normal popülasyondan daha fazla olmasıdır. Bu kişilerde enfeksiyonun kolay yayılmasının başlıca nedeni kullanılan uyuşturucu maddelerin bedenin direncini kırması ve bağışıklık sistemi üstüne baskılayıcı etkiler oluşturmasıdır. Herhangi bir enfeksiyonun yerleşmesi de bağımlılarda daha kolay olmaktadır. Ayrıca uyuşturucu madde etkisi altında iken muhakeme ve dikkat yetenekleri azalan kullanıcıların yüksek riskli cinsel ilişkilere kolay girmeleri ve korunmayı unutmaları da riski arttıran bir başka faktördür. Saygılarımla Prof. Dr. Ömer Ayhan Kalyoncu Editoryal Komite Adına Bağımlılık Dergisi, 2014, Cilt:15, Sayı:4, s:192-193 / Journal of Dependence, 2014, Vol:15, N.:4, pp.192-193 / www.bagimlilikdergisi.net 193