bd nisan 2017

advertisement
BD NİSAN 2017
96
ÜNLÜLERİN
BİYOGRAFİLERİ
Tüm
Zamanların
En Güzel
Kadını:
Ne
fer
titi
BD NİSAN 2017
D
ünyanın en güzel
kadını denince
akla ilk gelen isim
yine bir Mısır kraliçesi olan Kleopatra’dır.
Ama 1912 yılının Aralık ayında, Mısır’da arkeolojik kazılar
yapan ve Doğu ülkeleri uzmanı
Alman Profesör Ludwig Borchardt’ın toz, kum ve arkeolojik eser
kırıntıları arasında bulduğu
Nefertiti büstüyle birlikte
Kleopatra mı
daha güzeldi,
Nefertiti mi,
sorusu gündeme gelmiştir.
Ludwig Borchardt
efertiti’nin
olağanüstü güzelliği bir kulağı
kırık da olsa, bulunan büstünden
bile dışarıya fışkıracak kadar
etkileyicidir. Üç bin beş yüz yıl
öncesinden günümüze güzellik
kavramının tamamen değişmesine de neden olmuş, Nefertiti’nin
büstünün bulunmasıyla birlikte
özellikle kadınlar açısından yepyeni bir güzellik anlayışı gündeme
gelmiştir.
N
97
BD NİSAN 2017
H
eykelciğin bulunmasıyla
birlikte Nefertiti güzelliği de
dünyaya hakim olmuştur.
Arkeolog Borchardt ve ekibinin
Mısır harabelerinde Nefertiti’nin
heykelini neredeyse hiç yıpranmamış halde bulmasıyla birlikte, bütün
dünyanın gözü de Mısır ve Nefertiti
üzerine çevrildi. Heykelciği bulduğu anda Profesör Borchardt şöyle
bir not düştü anı defterine:
bile sonradan bulunarak yerine
takılabilmiştir, ancak Nefertiti’nin
Berlin müzesinde bulunan büstünün
bir gözü yoktur ve eksik olan göz
bulunamamıştır.
O dönemde, yani geçtiğimiz
yüzyılın başlarında Mısır hükümeti
arkeolojik kazılara, bulunan eserlerin Mısır’da kalması koşuluyla izin
veriyordu. Ancak Arkeolog Borchardt, Nefertiti heykelinin ışığın
geliş açısı, nem ve diğer
dış etkenlerden etkilenmesinden ve bozulmasından korktuğu konusunda Mısır hükümetini
ikna ederek, büstü Berlin
Müzesi’ne götürmeyi
başardı.
1920 yılında Nefertiti’nin büstü Berlin
Müzesi’ne götürüldü ve
o günden bu yana dünya
Prof. Borchardt, Kraliçe Nefertiti'nin büstü ile (1912)
çapında
ün
kazandı ve bu ününü hiç
“Sanki bulduğumuz heykeleksiltmeden
sürdürmektedir. Belki
cikten bir yaşam fışkırıyor... Bunu
onun
çok
tanınmışlığı
nedeniyle
yalnızca görmekle açıklamak
sanatta
parlak
renkler,
temiz çizgiler
mümkün değil. Tarifsiz bir etkileve
dekoratif
sanat
modası
ortaya
yici güç var ve heykele bakarak bu
çıktı.
O
zamana
kadar
eski
Mısır’ı
kelimelere dökülemez.”
Tutankamon’un
kabarma
taklitleri
Nefertiti’nin büstü, günümüzden
ile sfenksler ve piramitler simgeliyaklaşık dört bin yıl önce o döneyordu.
min en büyük heykeltraşı sayılan
Mısır Kraliçesi Nefertiti’nin
Tuthomosis’in atölyesinde bulunbulunan
büstü doğal olarak kadınmuştur. Bulunan yalnızca Neferların
büyük
ilgisini çekti. Bunun
titi’nin büstü değil, aynı zamanda
sonucunda
da
Nefertiti’nin yaşamı
Nefertiti’nin kızlarının ve kocası
ile
ilgili
bilgi
ve
belge araştırmaları
Firavun VI. Amenhotep’in (Akhebaşladı.
Biyografisi
çok merak edilinaton) de kabartma resimleri bulunyordu,
zira
birçok
kadın
onu kendi
muştur. Heykeller o denli sağlam ve
kaderiyle
eşleştiriyordu.
Ancak
yıpranmamış olarak ele geçirilmiştir
Nefertiti’nin
yaşam
öyküsüyle
ilgili
ki, bazılarında eksik olan gözler
98
BD NİSAN 2017
ne yazık ki çok fazla
bilgiye ulaşılamadı
ve halen çalışılmakta.
Herkes kendine göre
bir Nefertiti öyküsü
yarattı ve onu yaşamaya çalıştı. Güzelliği nefes kesiciydi
çünkü. Tarihçiler
onun yaşam öyküsüne uygun çeşitli hikayeler yarattılar, ama
ellerindeki en somut
bilgi, en az kocası Firavun IV. Amenhotep
(Akhenaton) kadar devlet işlerinde
yetkili olması halkın huzursuzlanmasına neden olduğu ile sınırlıydı.
Kocası kendisinden önce ölmüştü,
bu biliniyordu, ama kendisinin nasıl
öldüğü konusunda kesin bir şey
söylenemiyordu. Büyük olasılıkla
Nefertiti’ye ait olduğu öne sürülen
ve harabelerde bulunan bir kadına
ait kafatasının arkasında darbe izine
rastlanmıştı. Bu da Nefertiti’nin ba-
Akhenaton, Nefertiti ve 3 çocuğunu
gösteren kabartma
şına bir cisim vurularak öldürüldüğü
ve bir cinayete kurban gittiği tezinin
ortaya atılmasına sebep oldu.
N
efertiti’nin adı geleneksel
olarak “güzellik” olarak anılır.
Ancak yaşam öyküsüyle ilgili çok
az şey bilinmektedir. III. Amenhotep III ile evli olduğu ve Mittani
Trushratta’nın kızı
olduğu biliniyor. Bazı
araştırmacılara göre
oldukça açık fikirli ve
geleneksel kuralların
dışında bir kadındı. İlk
kocası III. Amenhotep
ölünce, IV. Amenhotep
ile evlendi. IV. Amenhotep, safkan Mısırlıydı
ve Tia adında bir kadınla da evliydi. Hikayeye
göre Nefertiti’nin kız
Berlin Müzesi'nde
sergilenen
kardeşi, Tia’nın anNefertiti büstü
nesini Coptos kentine
99
BD NİSAN 2017
çağırır ve burada Tia’nın (Tille veya
Teye olarak da bilinir) Firavun III.
Amenhotep’ten boşanmasını ister.
Söylendiği kadarıyla Tia da çok
güzel bir kadındır, ama Nefertiti’nin
güzelliğinin ondan daha üstün olduğuna inanan kardeşi, sonunda III.
Amenhotep’in aklını çeler, Tia’dan
boşanmasını sağlar. Bu boşanmada
aktif rol oynadığı da söylenir.
N
efertiti, M.Ö. yaklaşık 1351
yılında genç yaşta Mısır kraliçesi olduktan hemen sonra kocası
Amenhotep’e, “Sevgilim,” der,
“bütün Kuzey
ve Güney’deki
kadim toprakların tek hakimi
sevgilim, ben
sonsuza kadar
yaşamak istiyorum. Bu yüzden
benim kabartma
resimlerimin
Mısır saraylarının duvarlarını
süslemesini
istiyorum.”
Nefertiti’nin en çok kabartması olan Mısır kraliçelerinden biri
olması ve belki de yapılan birçok
büstünden bir tanesinin sağlam olarak günümüze kadar ayakta kalmasının nedeni de budur. Nefertiti’nin
yalnızca güzelliğiyle değil, aynı
zamanda kocasına bağlılığı, zekâsı,
özverisi ve sevgisiyle de Mısır yönetiminde etkin olduğu belirtilir.
Dünya Nefertiti’yi geç tanımıştır
ve onun güzelliği ve etkinliği çoğu
yerde Sophia Loren veya Prenses
Diana ile bir tutulur nedense. •
[email protected]
Nefertiti (Güzelden Gelen)
Nefertiti (MÖ 14. yüzyıl), Mısır kraliçesi (MÖ 1379-62), Mısır Firavunu IV. Amenhotep'in
(sonradan Akhenaton) eşi, Firavun Tutankamon'un kayınvalidesidir. Adının kelime anlamı
"güzellik geliyor" ya da "güzelden gelen" anlamındadır.
Nefertiti Mısır'ın en güçlü kadınlarından biriydi. Çünkü Nefertiti kocası Akhenaton,
yani firavunla aynı düzeyde bulunuyordu. Hatta firavunun uygulaması gereken cezaları
ya da yapması gereken işleri yapabilme yetkisi vardı. Bu durum, Mısır'da alışkın olunan bir
uygulama olmadığından halk ve din adamları hiç memnun değildi. Tahtta çok uzun süre
kalamadıklarından dolayı bu memnuniyetsizlik uzun sürmedi. Akhenaton saraya yayılan
salgın bir hastalıktan öldü. Nefertiti de ondan sonra bir süre tahtta kaldı ve öldü.
Yukarıda görülen büst en çok kopyalanmış Antik Mısır eseridir. Ünlü Mısırlı heykeltıraş
Tutmose tarafından yapılmış bir eser olup atölyesinde bulunmuştu.
100
Download