Piyasalarda Bu Ay Aralık 2016
advertisement
Piyasalarda Bu Ay Aralık 2016 Şebnem Mermertaş Sermaye Piyasaları ve Makro Ekonomik Araştırmalar Yurtdışı göstergeler • Kasım sonu Aylık Değişim DXY 101.25 2.8 2.6 Euro/dolar 1.0601 -0.038 -0.025 ABD 10Y VIX 2.3855 0.56 0.85 13.3 -3.7 -4.9 BDRY 1204.0 347.0 726.0 Petrol 51.48 6.1% 36.6% Altın 1173 -8.1% 10.5% YBB: Yılbaşından Beri 2 YBB • Değişim Küresel piyasalarda değişim rüzgarları… Fed’in faizini artıracağı beklentisi, ABD seçimlerini Trump’ın kazanmasıyla metallerde fiyat artışı ve güçlenen enflasyon beklentileri, güçlü dolar ve yüksek faiz dönemini başlatmış görünüyor. • Kasım ayında bu beklentilerle dolar endeksi %2,8 arttı, ABD 10 yıllık faizi son bir yılın en yüksek seviyesi olan %2,38’e yükseldi. • Euro Bölgesinde yükselen siyasi belirsizlik ve tahvil alımlarının süresinin uzatılacağı beklentisi euro/dolar’ı 1,06’ya çekti. • Irak, İran, Libya ve Nijerya’nın önderliğinde oluşan üretim kesintisine muhalefet, son anda Suudi Arabistan’ın öncülüğü ve fedakarlığıyla kırıldı. Kasım ayını düşüşle geçiren petrol, üretim kesintisi kararının açıklanmasıyla kayıplarını telafi etti. Geçen ay neler oldu? • BIST-100 kasım ayında %5,8 geriledi. Büyük ölçüde yurtdışı kaynaklı gelişmelerle dolar/TL’de ay boyunca izlenen yükseliş, ABD seçimlerinin sürpriz sonuçlanmasıyla gelişen ülke borsalarında izlenen satış, faizlerde yükseliş ve yabancı satışıyla endeks ay boyunca düşüş yönlü seyir izledi. • Tahvil faizi ekimde 1,22 puan yükseldi. Küresel faizlerde yükseliş ve yabancı satışlarının yanı sıra, kurdaki artışın enflasyonu yükselteceği endişesi tahvil faizinin %9,24’ten %10,46’ya yükselmesine neden oldu. • Merkez Bankası %7,5’te olan politika faizini %8’e ve %8,25’te bulunan marjinal fonlama oranını %8,50’ye yükseltti, %7,25’te olan gecelik borçlanma oranını değiştirmedi. Açıklama metninde temkinli duruş sıkılaştırma olarak değiştirildi. Merkez Bankası faiz artışının yanı sıra yabancı para zorunlu karşılık oranlarını tüm vadelerde 50 baz puan indirdi ve bu değişiklikle piyasaya 1,5 milyar dolarlık likidite sağlanacağını duyurdu. Ayrıca 31 Aralık 2016 tarihine kadar vadesi Kasım Aylık YBB dolacak olan ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler sonu Değişim Değişim reeskont kredileri için azami 31 Mart 2017 tarihine kadar vade uzatılabilmesine, vade uzatımı BIST 100 73,995 -5.8% 3.2% imkânının kullanılmayıp kredinin vadesinde ödenmesi halinde, kredi geri ödemelerinin Türk Tahvil 10.46 1.22 -0.40 lirası olarak da yapılabilmesine ve bu işlemlerde 8.00 0.5 0.5 geri ödeme tarihindeki döviz alış kurunun MB faizi kullanılmasına imkan tanıdığını açıkladı. • 3 Eşit döviz sepeti kasımda %8,5 yükseldi. Fed’in aralık toplantısında faizini artıracağı beklentisiyle yurtdışında güçlenen doları izleyen dolar/TL aylık bazda %10,2 yükseldi ve TL’nin değer kaybının en önemli kaynağı oldu. Dolar 3.4174 10.2% 17.1% Euro 3.6364 7.0% 14.2% Sepet 3.5269 8.5% 15.6% YBB: Yılbaşından Beri Sektörler Fiyat Performans 15 Moody's not Temmuz'dan indiriminden beri beri 15/07/2016 23/09/2016 Son 30/11/2016 Kasım BIST 100 BIST 30 Bankacılık Endeksi Sanayi Endeksi Holdingler Metal ana 73,995 90,430 123,089 79,064 61,865 118,553 -5.8% -5.8% -9.6% -1.7% -5.3% 6.6% -10.7% -11.4% -13.0% -6.3% -9.3% -4.2% Piyasa Değeri (milyar dolar) BIST 100 137.84 -14.3% -24.1% YBB 2015 -7.2% -7.6% -10.6% -3.3% -7.9% 1.8% 3.2% 3.4% 2.6% 8.9% 4.8% 40.3% -16% -18% -25% -8% -11% -32% -19.7% -12% -32% BIST Getiri Grafiği 130 125 120 115 110 105 100 95 XU100 XUSIN XBANK 4 25/11/16 10/11/16 26/10/16 11/10/16 26/09/16 11/09/16 27/08/16 12/08/16 28/07/16 13/07/16 28/06/16 13/06/16 29/05/16 14/05/16 29/04/16 14/04/16 30/03/16 15/03/16 29/02/16 14/02/16 30/01/16 15/01/16 31/12/15 90 Global Borsalar Ülke Mıs ır Yuna ni s ta n Dow Jones Ja ponya Çi n Rus ya S&P Norveç Avus turya Fra ns a Hol l a nda Ma ca ri s ta n İs vi çre AB Roma nya Na s da q Al ma nya Ta yva n Hong Kong Pol onya Arja ntin İta l ya G. Kore Bel çi ka İngi l tere Porteki z Çek Hi ndi s ta n MSCI EM Brezi l ya İs pa nya Meks i ka Türki ye Fi l i pi nl er 5 Son* 11,453 629 19,124 18,541 3,268 1,029 2,199 589 2,520 4,578 457 30,014 7,875 2,830 6,834 4,811 10,640 9,264 22,914 1,798 17,442 16,930 1,987 3,479 6,784 4,455 881 26,707 863 61,906 8,688 45,316 73,995 6,920 1 Ay 36.6% 6.4% 5.4% 5.1% 4.8% 4.1% 3.4% 3.3% 1.9% 1.5% 1.0% 0.7% 0.6% 0.6% 0.3% 0.2% -0.2% -0.5% -0.6% -0.9% -1.0% -1.1% -1.2% -1.8% -2.5% -4.2% -4.4% -4.6% -4.6% -4.7% -5.0% -5.6% -5.8% -8.4% Yılbaşından Beri 63.5% -0.4% 9.8% -2.6% -7.7% 35.9% 7.6% 9.2% 5.1% -1.3% 3.5% 25.5% -10.7% -8.7% -2.4% 4.7% -1.0% 11.1% 4.6% -3.3% 49.4% -21.0% 1.3% -6.0% 8.7% -16.2% -7.9% 2.2% 8.7% 42.8% -9.0% 5.4% 3.2% -0.5% • Fed toplantısı, ABD seçimleri ve OPEC toplantısı gibi kritik gelişmelerin izlendiği kasım ayında küresel borsalarda karışık ve değişimlerin düşük olduğu izlendi. • Kasım ayının en çok yükseleni Mısır Borsası oldu. Arap Baharının yaşandığı 2011’den beri yabancı yabancı yatırımcıların uzak durduğu Mısır’da kasım başında serbest kur rejimine geçilmesi, politika faizinin 3 puan yükseltilmesi yabancıların kar realizasyonu için ay sonunda bankaların yabancı para rezervlerinin %50’sini satma imkanı getirilmesi borsanın %36 yükselmesini sağladı. Mısır Ekim ayıdan IMF ile 12 milyar dolarlık fon için anlaşma sağlamıştı. Tedbirler IMF programı kapsamında alındı. • Kasım ayında gelişen ülkeler ağır bir satış baskısı altındaydı ve hisseden 8,1 milyar dolarlık çıkış oldu. Bunu kısmen Trump’ın seçimleri kazanması ve ABD’de faizlerin yükselmesine neden olmasına bağlayabiliriz. • Ayrıca Brezilya’da politik riskin yeniden yükselmesi, Meksika’da Trump’la ilgili endişeler, Hindistan’da sürpriz faiz indirimi ve nakit kullanımını azaltmaya yönelik tedbirler gibi ülke bazındaki olumsuzluklar da etkili oldu. Gelişen piyasalar performansı* Dolar / Kur değişimi İsrail -0.3% Tayvan 1.1% Rusya 1.3% Çin 1.7% Tayland 1.9% Hindistan 2.4% G. Kore 2.6% Çek 3.6% Güney Afrika 4.0% Endonezya 4.0% Arjantin 4.7% Macaristan 4.8% Brezilya 6.5% Polonya 7.0% Meksika 8.9% Türkiye 10.8% *Kasım ayı 6 Faiz (10y) Çek 0.56 Tayvan 0.64 G. Kore 2.04 İsrail 2.17 Tayland 2.37 Çin 2.94 Arjantin 3.10 Macaristan 3.46 Polonya 3.65 Hindistan 6.41 Meksika 7.10 Endonezya 8.15 Güney Afrika 8.74 Rusya 8.82 Türkiye 10.81 Brezilya 11.88 Faiz değişimi Hindistan -0.59 Çek 0.06 Tayvan 0.06 Çin 0.26 Rusya 0.27 Tayland 0.31 İsrail 0.36 Güney Afrika 0.36 Macaristan 0.40 Arjantin 0.43 G. Kore 0.46 Brezilya 0.50 Polonya 0.59 Endonezya 0.97 Meksika 0.97 Türkiye 0.98 Borsa performansı Çin 5% Rusya 4% İsrail 3% Tayland 1% Macaristan 1% Tayvan -1% Güney Afrika -1% Polonya -1% Arjantin -1% G. Kore -1% Çek -4% Hindistan -5% Brezilya -5% Endonezya -5% Meksika -6% Türkiye -6% Aralık Takvimi TÜİK, ENFLASYON, KAS, ÖNCEKI: %7.16 MOODY'S TÜRKIYE'NIN KREDI NOTUNU GÖZDEN GEÇIRIYOR 1 2 Aralık 3 FED TOPLANTISI & YELLEN KONUŞMASI TCMB 2017 PARA VE KUR POLITIKASINI AÇIKLIYOR 4 5 ABD ISTIHDAM RAPORU, KAS 6 7 KÜRESEL PIYASALAR NOEL TATILINDE AB LIDERLER ZIRVESI 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 AVRUPA MB TOPLANTISI PPK TOPLANTISI TÜİK, BÜYÜME, 3Ç İTALYA'DA REFERANDUM • Yurtdışı yatırımcıların yılbaşı tatiline hazırlandığı aralıkta piyasaların yoğun olmayan kritik bir gündemi bulunuyor. • Bu maddelerin kritik olmalarının sebebi yapılacak açıklamalarla 2017’ye dair beklentileri şekillendirebilecek olmaları. • Takvimde yer alan Fed, Avrupa Merkez Bankası gibi gündem maddelerinin uzun zamandır fiyatlara yansıdığını ve sürpriz olmadıkça kısa vadeli piyasa etkilerinin sınırlı kalmasını bekliyoruz. • İç piyasalarda Merkez Bankası’nın 2017 politikalarının duyurulması, 15-16 Aralık’ta gerçekleşecek ve Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin değerlendirileceği AB liderler zirvesi ve beklentilerin net oluşmadığı Para Politikası Kurulu toplantısı izlenecek. Tarihi belli olmayan Fitch değerlendirmelerine dair beklentiler de piyasaların seyrinde etkili olacak. 7 Fed toplantısı • Fed’in 14 Aralık’ta yapılacak toplantısında %100’e ulaşan faiz artışı beklentisini o tarihe kadar gelebilecek veri akışının değiştirmesi beklenmiyor. • Faizin bir kez 0,25 puan artırılarak %0,50-%0,75 bandına yükseltilmesi bekleniyor. • Bunun fiyatlamasının tamamen gerçekleştiğini, toplantı sonrasında piyasaları şekillendirecek gelişmenin toplantıda açıklanacak olan ekonomik beklentiler ve açıklamada verilecek sinyaller olduğunu düşünüyoruz. • Piyasa beklentileri son durumda 2017’de iki artış fiyatlıyor gibi görünüyor. Artış olasılığı haziranda %43, Aralıkta %32 seviyesinde bulunuyor. 14 Aralık toplantısı için Faiz Artış Beklentileri 120 100 80 60 40 20 0 Güçlü ÜFE eksiye istihdam geçti verisi Yellen’in Zayıf Jackson istihdam Hole verisi konuşması Fed toplantısında artış sinyalleri Trump’ın seçimi kazanması Yellen’in Senato konuşması İtalya’da referandum • Avrupa için Brexit kadar önemli bir gelişme olarak görülüyor. • İtalyan halkı 4 Aralık’ta Başbakan Renzi tarafından hazırlanan anayasa değişiklik paketini kabul edip etmedikleri konusundaki referanduma katılacaklar. Referandumdan ret oyu çıkması halinde Renzi’nin kampanya sırasında söylediği gibi istifa etmesi bekleniyor. Değişiklikle kanun yapıcı olan senatodaki üye sayısının azaltılması, kanun yapma yetkisinin hükümete bırakılması planlanıyor. • Değişikliğe eski başbakanlar Monti ve Berlusconi de «hayır» diyor. • Referandum sonucunun hayır olması durumunda Renzi’nin istifası gündeme gelebilecek. Yerine geçici bir başbakan geçecek ve ülke belirsizliğin artacağı bir seçim ortamına girecek. • Esas tehlike ise seçimlerde «Five Star Movement» olarak bilinen Euro karşıtı bir partinin kazanma olasılığının artması. Five Star iktidara gelince ilk işinin eurodan çıkış referandumu yapmak olduğunu açıkladı. • Bu nedenlerle İtalya referandumu Brexit referandumu kadar önemli görülüyor. • İyi senaryoda referandumdan evet çıkması, ya da hayır çıkması durumunda istifa etmesi beklenen Renzi’nin cumhurbaşkanı tarafından tekrar göreve atanması bulunuyor. • Avrupa’da yapılan anketlerde İtalya’nın Euro Bölgesinden çıkma beklentisi %19 ile 2012’den beri en yüksek seviyeye çıkmış durumda. • İtalya Euro Bölgesinin üçüncü büyük ekonomisi ve GSYH’daki payı %16 seviyesinde. • Bizim için de önemli bir ülke. İhracatımızın %4,8’i, ithalatımızın %5 İtalya’ya yapılıyor. AB Liderler Zirvesi • AB Liderleri 15-16 Aralık tarihlerinde Brüksel’de olağan bir zirve toplantısında biraraya gelecekler. • Bu toplantıyı olağandışı yapan ise Avrupa Parlamentosunda 24 Kasım tarihinde gerçekleşen oylamada Türkiye’yle üyelik müzakerelerinin dondurulması yönünde alınan tavsiye kararının değerlendirilmesinin beklenmesi. • Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci, 1963 yılında Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ortaklık anlaşması imzalamasıyla başlayan ve 1987 yılında tam üyeliğe başvurmasıyla ivme kazanan süreçtir. 1999 yılında AB üyeleri tarafından aday olarak kabul edilen Türkiye, Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanlarının 17 Aralık 2004 tarihli Zirvesinde aldığı karar doğrultusunda 2005 yılında tam üyelik müzakerelerine başlamıştı. Müzakereler 35 başlıkta toplanmış, 16 fasıl açılmış, birisi kapanmış, 5 fasılda kapanış kriterleri sağlanmıştı. • Piyasalar oylamanın yapıldığı 24 Kasım tarihinde müzakerelerin dondurulmasını büyük ölçüde fiyatlamış olsa da AB Liderler Zirvesinden bu yönde bir karar çıkmayacağı beklentisi oluşmuştu. Bu nedenle olumsuz bir karar çıkması durumunda 15-16 Aralık tarihlerinde piyasalarda dalgalanma oluşabileceğini düşünüyoruz. 10 Avrupa Merkez Bankası 14 12 2.5 2 Hedef 10 1.5 8 1 0.6 6 Eyl-16 May-16 Oca-16 Eyl-15 Oca-15 May-15 Eyl-14 0 May-14 -0.5 Eyl-13 2 Oca-14 0 May-13 4 Oca-13 0.5 -1 İşsizlik (%) Oca-08 Ağu-08 Mar-09 Eki-09 May-10 Ara-10 Tem-11 Şub-12 Eyl-12 Nis-13 Kas-13 Haz-14 Oca-15 Ağu-15 Mar-16 Eki-16 Enflasyon (HICP, M/M-12, %) 3 Krediler (yıllık değişim, %) Finans dışı kurumsal krediler Bireysel krediler Özel sektör kredileri 11 • Avrupa Merkez Bankası’nın toplantısı 8 Aralık’ta gerçekleşecek. • Toplantının önemi bir önceki toplantıda politikalarda değişiklik yapılmayıp, aralık toplantısında gelecek dönem politikalarının değerlendirileceğinin açıklanmasından geliyor. • Beklenti Mart 2017’de sona erecek aylık 80 milyar euroluk tahvil alım programının altı ay uzatılması yönünde. • Bunun nedeni son zamanda enflasyonda izlenen artışın içerdeki fiyat baskısından değil, sadece yükselen emtia fiyatlarından kaynaklanması oldu. Euro Bölgesinde yıllık enflasyon mayısta eksiye geçtikten sonra son durumda %0,6’ya kadar yükselmiş durumda. • Öte yandan Euro Bölgesinde toplam kredi artış hızı ekimde %4,2’ye kadar yükseldi. Devlete verilen kredilerin büyüme hızı %10,6, özel sektör kredilerinin büyüme hızı %2,3 oldu. Kredi artış hızları hazirandan beri toparlanıyor. • İşsizlik temmuz 2011’den beri ilk kez %10’un altına geriledi. • 8 Aralık toplantısından sürpriz çıkma ihtimalini yüksek gördüğümüz için aralık ayında kritik bir gündem maddesi olacağını düşünüyoruz. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun toplantısı 20 Aralık’ta gerçekleşecek. • Enflasyon görünümünde yukarı yönlü riskler artıyor: - TL’nin dolar karşısında son bir ayda %12 değer kaybetmiş olması - Petrol fiyatının OPEC toplantısının ardından bir günde %10 yükselerek 50 doların üzerine çıkması - Kasım’da otomotiv sektöründe ÖTV düzenlemeleri - Kasımda alkollü içecek ve tütünde yapılan ÖTV artışı • Öte yandan büyüme açısından iç talebin yavaşlama sinyalleri vermesiyle aşağı yönlü risklerin artmış olması ve uygulanan hükümet politikaları faizle tedbir alınmasını zorlaştırıyor. • Geçen ayki toplantısında politika faizini 50 baz puan artırarak %8’e yükselten Merkez Bankası’nın bu ayki toplantısında da faiz artışı yapabileceği beklentisinin oluşmaya başladığını izliyoruz. TCMB Politika Faizleri 12 Koridor üst bant 11 10 Ağırlıklı fonlama maliyeti 9 politika faizi 7 Koridor alt bant 6 O'15 O'15 Ş'15 M'15 N'15 M'15 H'15 H'15 T'15 A'15 E'15 E'15 E'15 K'15 A'15 O'16 Ş'16 Ş'16 M'16 N'16 M'16 M'16 H'16 T'16 A'16 E'16 E'16 K'16 K'16 8 Ka yna k: Merkez Bankası 12 Kredi notu • Standard & Poors’un 20 Temmuz’da, Moody’s’in 23 Eylül’de Türkiye’nin kredi notunu indirmesinin ardından piyasaların dikkati Fitch üzerinde yoğunlaştı. • Fitch’in takvimi belli olmadığı için, piyasalar yapılan açıklamalardan ipucu almaya çalışıyor. • Fitch 18 Temmuz’da yaptığı açıklamada politik ve dış finansman risklerindeki artışa vurgu yaparak, kredi notu üzerindeki baskının arttığını açıklamıştı. Son olarak 19 Ağustos’ta not görünümünü negatife indiren Fitch olumsuz politik gelişmelerin ve güvenlik endişelerinin en etkili faktörler olduğunu, büyümenin yatırımlardaki düşüşle %3,4’e gerileyebileceğini, cari açıktaki iyileşmenin devam ettiğini, bankacılık sektörü görünümünün ülke notuyla paralel olduğunu açıkladı. Fitch ekonomik performansı bozucu politik istikrarsızlık, dış finansmana dayalı kırılganlıklar ve borç artışının kredi notu için aşağı yönlü riskler olduğunu belirtti. urum kasım ayı küresel görünüm raporunda TCMB’nin faiz artırımının aralık ayında devam etmesinin beklendiğini açıkladı. Kasım ayı ekonomik görünüm raporunda ise büyüme beklentisini %2,9’a indirdi. Türkiye'nin Kredi Notları Kuruluş 15 Tarih Not Görünüm S&P Tem-16 BB Negatif Moodys Eylül-16 Ba1 Durağan Fitch Ağu-16 BBB- Negatif JCR May-13 BBB- Durağan Yatırım yapılabilir Pariteler Dolar endeksi (DXY) 103 101 • Fed’in faiz artışına başlamasının ilk yıldönümüne denk gelen aralık ayında yeniden artış yapacağı beklentisinin %100’e ulaşması dolar endeksinin bir ayda %2,8 yükselmesine yol açtı ve endeksi 101’e taşıdı. Böylece doların değeri 2003 yılına yani 2008 krizi ve parasal gevşeme paketleri öncesine döndü. Bu seviyede olası faiz artışının tamamen fiyatlanmış olabileceğini düşünüyoruz. • Güçlü destek 100 seviyesinde izlenebilir. Toplantı sonrasında verilecek mesajlarda 2017’de ikiden fazla artış sinyali çıkmazsa bu seviyenin kırılması durumunda 99-100 bandında seyir oluşabileceğini düşünüyoruz. • Euro/dolar ise 8 Aralıktaki Avrupa Merkez Bankası toplantısını bekliyor. Toplantıda Mart 2017’de sonra erecek olan tahvil alımları programının altı ay daha uzatılması beklentisinin euro/dolar’a düşüş olarak yansıdığı izleniyor. • Verilerin güçlü gelmesine rağmen, yaklaşan İtalya referandumu, Avusturya cumhurbaşkanlığı seçimleri, 2017’de Fransa ve İtalya’da seçimlerinin yarattığı politik belirsizlik ortamı euroda olası tepki yükselişlerinin sınırlı kalmasına neden olabilir. 1,07 kısa vadede direnç olarak izlenebilir. 99 97 95 93 91 89 87 A'16 E'16 T'16 M'16 Ş'16 A'15 E'15 T'15 M'15 M'15 O'15 85 Euro/Dolar 1.3 1.25 1.2 1.15 1.1 1.05 A'16 E'16 T'16 M'16 Ş'16 A'15 E'15 T'15 M'15 M'15 O'15 1 Emtia Emtia endeksi Sanayi metalleri endeksi • Trump etkisi sanayi metalleri fiyatlarında yükseliş baskısı oluştururken, küresel tarım fiyatlarındaki düşüş sayesinde bileşik endeks yatay seyir izledi. • Tarım endeksinin 200 günlük hareketli ortalamasını kırmış olması, düşüşün sürebileceği yönünde sinyal oluşturdu. Tarım endeksi Petrol OPEC üyeleri 28 Eylül’den beri beklenen 30 Kasım toplantısında ocak ayından itibaren toplam üretimi günlük 1,2mn varil kesintiyle 32,5mn varile düşürme konusunda anlaşma sağladılar. Kesinti kararından Nijerya ve Libya muaf tutulurken, Irak’ın 210.000 varil kesinti yapması kararlaştırıldı. Suudi Arabistan üretimini 486.000 varil kesintiyle 10mn varile düşürecek. BAE 139.000 varil, Kuveyt 131.000 varil/gün kesinti yapacak. OPEC üyesi olmayan Rusya’nın 300.000 varil kesintiyle karara iştirak edeceği açıklandı. Karar ocak ayında uygulanacağı için aralık ayında üretimin ciddi bir artış gösterebileceği tahmin ediliyor. Gelecek OPEC toplantısı 25 Mayıs 2017’de yapılacak. Endonezya’nın üyeliği isteği üzerine askıya alındı. 40 35 E-16 E-16 Viyana toplantısı A-16 T-16 H-16 M-16 M-16 Cezayir toplantısı Ş-16 Fiyatın yükselişini sürdürebilmesi için anlaşmanın uygulamaya koyulacağı ocak ayından itibaren gerçekleşen üretim seviyeleri ve anlaşmaya uyulup uyulmadığı önemli olacak. 45 O-16 • 50 A-15 Beklentiden çok daha pozitif sonuçlanan OPEC toplantısının petrol fiyatı üzerindeki etkisi %10’luk artış oldu. Kısa vadede 50 dolar sınırının aşağı kırılmasının zor olduğunu düşünüyoruz. 60 55 K-15 • Ham Petrol ($/varil, Brent) E-15 • 30 25 20 Türkiye ekonomisi • TÜİK 3Ç büyüme verilerini 12 Aralık’ta açıklayacak. Sanayi üretimindeki %3,2 düşüş büyümede aşağı yönlü riskleri artırmış olsa da mali sektör ve inşaat sektörlerinin güçlü performansıyla büyümenin sanayi üretiminden ayrışacağını tahmin ediyoruz. 2016’nın üçüncü çeyreği için büyüme beklentimizi %1,3 olarak belirliyoruz. • Ekim ayında ihracat %3 düşüşle 12,8 milyar dolar, ithalat %0,5 artışla 17,0 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre %13,2 artışla 4,16 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ekim ayında otomotiv ihracatı %11 artarken, en büyük ihracat kalemi olan tekstilde %9’luk düşüş ihracattaki daralmanın nedeni oldu. İthalattaki artış altından kaynaklandı. Ekimde AB’ye ihracat %0,9 oranında azalırken, İran ve Irak’ta artış olmasına rağmen, Rusya’ya ihracat düşüşe devam etti. Yılın ilk on aylık döneminde ihracat %2,8, ithalat %5,8, dış ticaret açığı %12,5 düşüş gösterdi. Yıllık açık ise arka arkaya ikinci ayda da artış göstererek 56,8 milyar dolara yükseldi. • Kasım enflasyon beklentimiz piyasa beklentisine paralel 0,86’da bulunuyor. Benzinde ve altındaki fiyat artışı ile otomotivdeki ÖTV artışının hafifçe bu aya (büyük ölçüde aralık ayına) yansımasını bekliyoruz. Gıdada çok düşük bir artış, eğlencede düşüş bekliyoruz. Kasım sonu yıllık enflasyon beklentimiz 7,37’de bulunurken, alkollü içki ve tütünde 1 Aralık’ta yapılan ÖTV ayarlaması, otomotiv sektöründe beklediğimiz zamlarla enflasyonun yılı %8’in üzerinde tamamlayacağını tahmin ediyoruz. 19 Dış Ticaret (m n $) 2015 2016 Değişim 10 aylık Ekim 10 aylık İhracat 13,240 120,406 12,841 117,021 -3.0% İthalat 16,918 173,269 17,004 163,262 0.5% -5.8% Dış Ticaret Açığı -3,678 -52,863 -4,163 -46,241 13.2% -12.5% Karşılama oranı %78.3 %75.5 Ekim %69.5 Ekim 10 aylık %71.7 Kaynak : TÜİK Enflasyon (%) 10.0 9.5 9.0 Tahminimiz 8.5 8.0 7.5 7.0 6.5 6.0 Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara '16 TÜFE Çekirdek (H) MB Tahmini (yılsonu) -2.8% Göstergeler Son Durum Değer Önceki Dönem Değer TSKB Tahmin 2016 2016-2Ç/2015-2Ç 2016/2Ç - yıllık 2016/2Ç - yıllık 3.1% 708 9,000 2015 2015 2015 4.0% 720 9,261 2.9% 721 9,100 Ekim Ekim 1.44% 7.16% Eylül Eylül 0.18% 7.28% 0.86% (Kas) Ekim Ekim Ekim Ekim Ekim Ekim 12.8 17.0 140.5 197.3 4.2 56.8 Eylül Eylül Eylül Eylül Eylül Eylül 10.9 15.3 140.9 197.1 4.4 56.2 142 200 Eylül Eylül Eylül -1.7 -32.4 -4.5% Ağustos Ağustos Ağustos -1.5 -30.5 -4.3% -1.6 (Eki) 37 5.1% Ekim Ekim Ekim -0.1 -28.5 -1.5% Eylül Eylül Eylül -16.9 -18.4 -1.0% Kasım Kasım Ekim Ekim 8.0% 7.9% 9.7% 98.51 Ekim Ekim Eylül Eylül 7.5% 7.8% 9.2% 99.82 Ekim Ekim 725.4 35% Eylül Eylül 712.9 35% Eylül -4.1% Ağustos 2.8% Ağustos 11.3% Temmuz 10.7% Dönem Büyüme Büyüme GSYİH (mlr $) Kişi Başına gelir ($) Enflasyon TÜFE (aylık) TÜFE (yıllık) Dış Ticaret İhracat (aylık, mlr $) İthalat (aylık, mlr $) İhracat (yıllık, mlr $) İthalat (yıllık, mlr $) Dış Ticaret Açığı (aylık, mlr $) Dış Ticaret Açığı (yıllık, mlr $) Cari Açık Cari denge (aylık, mlr $) Cari denge (yıllık, mlr $) Cari denge/GSYİH Bütçe Bütçe dengesi (aylık, mlr TL) Bütçe dengesi (yıllık, mlr TL) Bütçe dengesi/GSYİH Faiz MB haftalık repo faizi Ağırlıklı fonlama maliyeti (aylık ortalama) İç Borçlanmanın ağırlıklı ortalama maliyeti Reel Efektif Döviz Kuru Borç Merkezi Yönetim Borç Stoku (Brüt, mlr TL) Borç stoku / GSYİH Sanayi (Önceki yılın aynı ayına göre değişim) Sanayi üretimi İşsizlik İşsizlik 20 58 Yabancılar ne yaptı? Portföy girişleri (mlr $) Hisse Nisan 6.4 Mayıs -1.2 Haziran 4.1 Temmuz 20.1 Ağustos 10.7 Eylül 6.8 Ekim 0.2 Kasım -8.1 Kaynak: IIF, TCMB EM Tahvil 8.9 -11.1 9.2 -4.1 2.9 18.3 -4.5 -16.0 Toplam 15.3 -12.3 13.3 16.0 13.6 25.1 -4.3 -24.1 Hisse 0.55 -0.78 -0.12 -0.38 -0.08 0.33 0.47 -0.49 TR Tahvil 0.76 0.25 -0.31 0.82 0.99 0.18 -1.16 -2.13 Toplam 1.3 -0.5 -0.4 0.4 0.9 0.5 -0.7 -2.6 • IIF verilerine göre kasımda gelişen ülkelerden 24 milyar dolarlık portföy çıkışı oldu. Benzeri bir aylık çıkış şimdiye kadar sadece dört defa olmuştu: üçü 2008 krizinde, biri 2013’te tahvil alımı azaltılması beklentisiyle. • Bu paralelde Türkiye’den çıkış 2,6 milyar dolar seviyesinde. Benzeri çıkış Eylül 2011’de Avrupa bankacılık krizi sırasında görülmüştü. Yabancı İşlemleri ve Dolar Hisse (mn $) Bono (mn $) Dolar/TL (aylık ort) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım 1,500 1,000 500 0 -500 -1,000 -1,500 -2,000 -2,500 2015 Kaynak: TCMB 21 2016 3.4 3.2 3.0 2.8 2.6 2.4 2.2 2.0 1.8 1.6 Dolar/TL 22 • Geçen ay uluslararası piyasalarda doların güçlü duruşu ve 2,6 milyar dolarlık portföy çıkışı kur üzerinde baskı yarattı. Yeni ay başlangıcında dolar/TL 3,59’u test etti. • Teknik olarak da 2014’ten beri korunan yükselen trendin alt bandından başlayan yükselişle Temmuz zirvesi olan 3,10’u aşan dolar/TL %15’lik teknik yükselişini yaparak 3,553,60 bandına kadar yükseldi. • Kısa vadede bu hızlı yükselişin ardından 3,50-3,60 bandında yataylaşan hareketle tepe oluşumu beklemek mümkün olabilir. • Dolar/TL’deki yükseliş portföy çıkışıyla iç piyasada dolar arzındaki düşüşten kaynaklandı. Kasımda 2,1 milyar dolarlık portföy çıkışı mevcut cari açık finansmanı ve borç geri ödemelerinden oluşan döviz talebini artırıcı etki yaptı. Aralıkta da yüksek bir döviz ihtiyacı görünse de ocakta döviz talebinde düşüş olabileceğini hesaplıyoruz. BIST-100 BIST'te Aralık Ayları (%) Kasım Aralık • İstatistiksel olarak BIST’te aralık ayları yabancıların tatile gitmesiyle genelde sakin yatay bir görünüm sergiliyor. • Bu yıl aralık ayında BIST’in pozitif olması için bir, negatif olması için iki neden görüyoruz. Pozitif neden 8x F/K ile en cazip gelişen ülke borsası olması. • Olumsuzlar ise aralık ayında beklenen AB Liderler Zirvesinden çıkacak karara ilişkin belirsizlik ve tarihi olmayan olası Fitch not açıklaması. Bu iki gelişmede beklentilerin olumsuz yönde fiyatlanmakta olduğunu düşünüyoruz. Tersi durumda hızlı bir kısa vadeli toparlanma olabileceğini tahmin ediyoruz. • Teknik olarak 22 Temmuzda başlayan yükseliş trendini sona erdirmesinden sonra 70.000’lerde bulunan dip seviyeye doğru düşüşünü sürdürebileceğini, bu seviyede haber akışıyla dip oluşumu izlenebileceğini düşünüyoruz. 23 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 ? Faiz 1,000 • Tahvil faizi küresel faizlerdeki yükseliş ve yabancı satışlarıyla %9,24’ten %10,46’ya yükseldi. • Yılbaşından beri yapılan kümülatif alım tutarı eylülde 4,2 milyar dolardı. Son durumda 956 milyon dolara geriledi. • Kurdaki yükselişin etkisiyle enflasyon beklentimizde yukarı yönlü riskler arttı. Bu nedenle faizde önümüzdeki dönemde düşüş olasılığının düşük olduğunu düşünüyoruz. Yabancıların tahvildeki işlemleri (kümülatif, yılbaşından beri, mn $) Yabancı Yerleşilerin Haftalık Net DİBS işlemleri (mn $) 4,500 500 4,240 4,000 3,500 0 3,000 2,500 -500 2,000 1,500 -1,000 1,000 500 08/01/2016 22/01/2016 05/02/2016 19/02/2016 04/03/2016 18/03/2016 01/04/2016 15/04/2016 29/04/2016 13/05/2016 27/05/2016 10/06/2016 24/06/2016 08/07/2016 22/07/2016 05/08/2016 19/08/2016 02/09/2016 16/09/2016 30/09/2016 14/10/2016 28/10/2016 11/11/2016 25/11/2016 -1,500 24 0 -500 956.5 TSKB Ekonomik Araştırmalar [email protected] MECLİSİ MEBUSAN CAD. NO 81 FINDIKLI İSTANBUL 34427, TÜRKİYE tel: (90) 212 334 50 50 faks: (90) 212 334 52 34 2016 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. her hakkı mahfuzdur. Bu doküman Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin yatırım bankacılığı faaliyetleri kapsamında, kişisel kullanıma yönelik olarak ve bilgi için hazırlanmıştır. Bu dokümana dayalı herhangi bir işlem yapılması tarafımızdan öngörülen bir husus değildir. Belirtilen görüşler sadece bizim güncel görüşlerimizdir. Bu raporda yer alan bilgileri makul bir esasa dayalı olarak güncelleştirirken, bu konuda mevzuat, uygunluk veya diğer başka nedenlerle amaca uygunluk tam olarak sağlanamamış olabilir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları veya çalışanları, burada belirtilen senetleri ihraç edenlere ait menkul kıymetlerle ilgili olarak bir pozisyon almış olabilir veya alabilir; menkul kıymetler üzerinde opsiyonları olabilir veya ilgili diğer bir yatırıma girebilir; bu menkul kıymetleri ihraç eden firmalara danışmanlık yapmış, hisselerinin halka arzına aracılık veya yüklenim taahhüdünde bulunmuş olabilir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları bu raporda belirtilen herhangi bir şirket için yatırım bankacılığı da dahil olmak üzere önemli tavsiyeler veya yatırım hizmetleri sağlıyor veya sağlamış olabilir. Bu raporun ilgili olduğu yatırım fiyatı veya değeri, direkt veya dolaylı olarak, yatırımcıların menfaatlerine ters düşebilir. Döviz kurlarındaki herhangi bir değişmenin yatırımın değeri veya fiyatı veya bu yatırımdan sağlanan gelir üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Geçmişteki performans her zaman gelecekteki performansın kılavuzu olacak demek değildir. Yatırım geliri dalgalanma gösterebilir. Bu rapor kamuya açık bilgilere dayalıdır. Doğru veya tamam olmayan hiçbir beyan yapılmamıştır. Bu rapor söz konusu menkul kıymetlerin alınması veya satılması için bir teklif, yorum ya da yatırım tavsiyesi değildir veya bu menkul kıymetlerin alınıp satılmasına yönelik bir teklif için de bir istek veya zorlama değildir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve kendisiyle bağlantılı olan diğerleri bahsedilen şirketlerin menkul kıymetleriyle ilgili pozisyon alabilirler veya bu menkul kıymetlerle ilgili işlem yapabilirler, ayrıca bu şirketler için yatırım bankacılığı hizmetleri de verebilirler. Herhangi bir yatırım kararı yatırımcının tamamıyla kendi kişisel seçimine dayanmalıdır. Bu rapordaki bilgiler herhangi bir yatırım tavsiyesi olmayıp, raporda yer alan firmalara yatırım yapılmasından ötürü Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
