2015 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Bu Doküman ONATUS Öngörü Teknolojileri tarafından, üniversitelerde malzeme seçimi ve tasarımı derslerinde CES Selector yazılımının efektif biçimde kullanılabilmesi için oluşturulmuştur. Üçüncü kişiler ile paylaşımı izne tabiidir. ONATUS Öngörü Teknolojileri www.onatus.com CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi CES SELECTOR KULLANIM KILAVUZU & BAŞLANGIÇ REHBERİ 2015 1 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi İçindekiler GİRİŞ .......................................................................................................................... 3 1. Malzeme Kütüphaneleri .......................................................................................... 5 1.1 Rasyonel Malzeme Seçimi için Malzeme Kütüphaneleri ................................... 5 2. CES Selector Yazılımına Başlarken ....................................................................... 7 2.1 CES Selector için Kısa Açıklamalar ................................................................... 7 2.2 Browse ve Search ............................................................................................. 8 Alıştırma 1 Kütüphanenin Açılması ...................................................................... 8 Alıştırma 2 Browse; Malzemeler ........................................................................ 10 Alıştırma 3 Browse Prosesler ............................................................................. 13 Alıştırma 4 Search Kolaylığı ............................................................................... 14 2.3 Kayıtları Karşılaştırma ..................................................................................... 16 Alıştırma 5 Kayıtları Karşılaştırma ...................................................................... 16 Alıştırma 6 Özellik Diyagramı Oluşturma ........................................................... 18 2.4 Filtreleme ve Tarama ...................................................................................... 20 Alıştırma 7 Limit Özelliğini Kullanarak Seçim ..................................................... 20 Alıştırma 8 Engineering Solver Kullanımı ........................................................... 21 Alıştırma 9 Grafik Üzerinden Malzeme Seçimi ................................................... 23 2.5 Seçim Ağacı .................................................................................................... 26 Alıştırma 10 Malzeme Seçiminde Seçim Ağacının Kullanılması ........................ 26 2.6 Find Similar (Benzer Malzemeler Bulma) ........................................................ 27 Alıştırma 11 Benzerini Bulma ve Yakınsaklık Ayarları........................................ 27 Alıştırma 12 Kullanıcı Tanımlı Kayıt Ekleme ...................................................... 29 3. Hybrid Synthesizer................................................................................................ 31 Alıştırma 13 Sandviç Panel Modeli..................................................................... 31 3.1 Araç Çubukları ve Genel Bilgi .......................................................................... 33 Standart Araç Çubuğu........................................................................................ 33 Grafik Araç Çubuğu............................................................................................ 33 Referanslarımız ........................................................................................................ 34 2 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi GİRİŞ CES Selector mühendislik girişimleri ve malzeme üreticileri için kritik tasarım kararları veya iş ile ilgili kritik karar verme süreçlerinde yardımcı olan güçlü bir başvuru kaynağıdır. Rasyonel malzeme seçimine dayalı metodolojisi ile CES Selector titizlikle ve niceliksel yapısı ile kullanıcısına tasarım ve analiz aşamalarında şu imkanları sunmaktadır; Komponent tasarımında optimal malzeme ve proses seçimi – performans maksimize edilirken hacim, kütle, maliyet, CO2 salınımı gibi faktörlerin minimize edilmesi… Malzemelerin konumlandırılması – endüstriyel rakiplerinize karşı tasarımlarınızda seçtiğiniz malzeme istediğiniz sonuçları ne kadar karşılıyor? Malzeme geliştirme – yeni özellik kombinasyonları tanımlayarak daha optimal malzemeler geliştirebilirsiniz. Eşsiz seçim metodolojisi ve seçim araçları ile birlikte CES Selector sistematik bir yaklaşım ile tasarımınızda kullanmayı planladığınız malzemeleri hızlı bir şekilde değerlendirme ve alternatiflerini bulma imkanı sunmaktadır. Bu kılavuzun amacı, yazılım içerisindeki seçim araçlarının yetenekleri hakkında bilgi vererek CES Selector yazılımının fonksiyonel olarak kullanılmasına yardımcı olmak ve küçük alıştırmalarla kullanıcıya pratik tecrübeler sunmaktır. Ancak CES Selector yazılımının faydalarından maksimum şekilde yararlanmak için Prof. Dr. Mike Ashby tarafından yazılmış olan 'Material Selection in Mechanical Design' isimli kitabı edinmenizi öneririz. CES Selector yazılımı bünyesinde şu komponentleri içermektedir; Browse, Search, Selection, Comparison ve Engineering Solver araçlarını içeren seçim yazılımı, Opsiyonel olarak ek araçlar: CAD/CAE Exporters, Eco Audit, Hybrid Synthesizer ve CES Constructor, MaterialUniverse ve ProcessUniverse gibi kapsamlı ve karşılaştırılabilir malzeme verileri ve üretim yöntemleri hakkında bilgiler içeren kütüphaneler mevcuttur. Uluslararası enstitüler tarafından oluşturulmuş malzeme kütüphaneleri (StahlDat, MI21, CAMPUS, MMPDS gibi…) Daha fazla bilgi için: www.grantadesign.com/userarea/doc/ces2015.htm. 3 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Mühendislik kariyeriniz boyunca CES Selector yazılımının tasarımlarınızda en büyük yardımcınız olması dileğiyle, ONATUS Öngörü Teknolojileri 4 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 1. Malzeme Kütüphaneleri 1.1 Rasyonel Malzeme Seçimi için Malzeme Kütüphaneleri The MaterialUniverse ve ProcessUniverse malzeme ve proses verileri CES Selector içerisinde başka bir yerde bulunması zor olan yüksek kalitede malzeme kütüphaneleri oluşturmak için kullanılmıştır. Bu kütüphaneler geniş yelpazeli spektrumlar üzerinden benzerlik karşılaştırmaları için tasarlanmıştır. Tipik malzeme kütüphaneleri böyle bir duruma izin vermez. Bu durumun en temel nedeni, malzeme kartları içerisindeki veri eksiklikleri ve farklı malzemeler için farklı özelliklerin bilgisinin verilmiş olmasıdır. Tüm bu etkenlerden dolayı farklı sınıflardaki malzemelerin karşılaştırılması oldukça zorlaşmaktadır. Universe data modülleri bu sorunu birbirine tam olarak uyumlu kütüphane tasarımı ilkelerine uygun olarak çözüyor. Bu ilkeler Material Universe kütüphanesi referans alınarak aşağıda incelenmiştir. Malzeme Çeşitlerinin Tamamı Sunulmaktadır Material Universe malzeme kütüphanesi her sınıf için ticari mühendislik malzemelerine dair veri sunar. Bunun anlamı şudur; herhangi bir belirli uygulama için tüm malzeme olasılıklarına bu kütüphane içinden ulaşabileceğinize emin olabilirsiniz. Her Malzeme için Sadece Tek Kayıt Vardır Farklı üreticilerden aynı malzeme verisi tek bir malzeme kartı içerisine tanımlanmıştır. Bu özellik, mühendislerin araştırmalarında en iyi malzemeyi belirlemesinde karışıklığı önlemektedir. Özelliklerde Değer Aralıkları Gerçek malzeme özelliklerinde tam bir değer nadiren vardır. Üreticiden üreticiye göre farklılıklar gösteren kaçınılmaz değişiklikler vardır. Bu farklılıklar Universe Data içerisinde her bir özellik için belirli bir aralık tanımlanarak gösterilmiştir. Bu aralık yoğunluk gibi bir özellik için küçük fakat fiyat ve tokluk için nispeten büyük olabilir. Tüm Özellikler Bir Değere Sahiptir Universe Data içerisinde tüm özellikleri için bir değer bulunmaktadır. Bu değerler genellikle deneysel değerlerdir. Deneysel veri bulunmayan özellikler için malzeme özellikleri arasında köklü korelasyon tekniklerine bağlı ileri tahmin teknikleri kullanılmaktadır. 5 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Kalite Kontrolleri Granta yıllar boyunca yüzlerce malzeme veri dökümanı incelemiştir. Bu verilerin bazen %1000’den fazla hata içerdiği görülmüştür !! Bunu önlemek amacıyla Universe data içerisindeki malzeme özellikleri üreticileri tarafından doğrulanmıştır. Böylece özel sınıf malzeme verileri de dâhil olmak üzere tüm malzeme verileri içerisinde tüm özelliklere tanımlanan değer aralıkları güvenilir hale gelmiştir. Normalizasyon Tüm özellikler kullanıcı tarafından belirlenen aynı birim sistemiyle sunulmuştur. Hiyerarşi Dikkatli oluşturulmuş kayıt hiyerarşisi malzeme kütüphaneleri içerisinde hızlı ve kolay bir tarama imkânı sunmaktadır. Sonuç Malzeme seçimini kolaylaştırmak için uygulanan tüm bu ilkeler, veri kütüphaneleri ve prosesler üzerinde ciddi miktarda bir çalışma gerektirmektedir. Material Universe kütüphanesi üzerinde 50 kişinin çalıştığı 15 yıla yakın bir çalışmayı içerir. Tüm bu çabaların karşılığı, Material Universe ve Process Universe kütüphanelerinin CES Selector yazılımının içerisinde etkili bir biçimde kullanılmasıyla alınmıştır. 6 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 2. CES Selector Yazılımına Başlarken Bu başlık altındaki talimatlar sizlere CES Selector yazılımını fonksiyonel bir şekilde nasıl kullanılabileceğine dair bilgiler sunmaktadır. 2.1 CES Selector için Kısa Açıklamalar CES Selector içerisinde 3 temel araç vardır; • BROWSE: Veri tabanlarını keşfedin ve hiyerarşik yapı veya seçim ağacı üzerinden kayıtlara ulaşın. • SEARCH: Tüm kayıtlar içerisinden girdiğiniz kelime veya kelime grupları üzerinden bilgiye ulaşabilirsiniz. • SELECT: CES Selector yazılımının merkezinde bulunan bir araçtır. Rasyonel malzeme seçiminin gerçekleştirildiği kısımdır. Tasarım kriterlerine uygun olarak malzeme seçimi ve benzerleri arasında değişimin yapılabildiği güçlü bir arama motoru. Takip eden alıştırmalar bu araçların fonksiyonel olarak kullanımını anlatmaktadır. 7 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 2.2 Browse ve Search Alıştırma 1 Kütüphanenin Açılması Birden fazla malzeme kütüphanesine sahipseniz, CES bir diyalog kutusuyla bunları gösterecektir. Bundan sonraki alıştırmalarda tüm Granta ürünlerinde bulunan Material Universe ve Process Universe tabloları kullanılmıştır. Daha sonra CES Selector ana sayfasını açar. Ana sayfada her veri modülü için bir grafik mevcuttur. İçerdiği tabloları görmek için imleci grafik üzerinde gezdirebilirsiniz. Bir tablo ismi üzerine tıklayarak alt kısımda bir açıklama görebilirsiniz. 8 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Kütüphaneler arası geçiş ve farklı kütüphanelerdeki farklı uygulamaları görme imkânı, Ana sayfada herhangi bir kütüphane üzerine tıklayınız. Kütüphane ile ilgili bilgiler alt kısımda çıkacaktır. Ayrıca, seçili kütüphaneyi değiştirerek daha fazla bilgiye de ulaşabilirsiniz. PROCESS UNIVERSE listesini değiştirme, Material Universe üzerine tıklayınız. Ekranda sol tarafın değiştiğini göreceksiniz. ANASAYFAYI kapatma, Ana sayfa sekmesinin üst tarafındaki çarpıya tıklayınız. Bu sayfayı View butonundan Home seçeneğine tıklayarak yeniden açabilirsiniz. MATERIAL UNIVERSE kütüphanesini değiştirme, Ana sayfanın kapatılmasıyla birlikte, Browse butonu altında açılan listeden farklı bir kütüphane seçebilirsiniz. 9 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 2 Browse; Malzemeler Table kısmından Material Universe ve Subset kısmından All Materials seçeneklerini seçiniz. PASLANMAZ ÇELİK (STAINLESS STEEL) için bir kayıt bulunuz, BETON (CONCRETE) için bir kayıt bulunuz, POLİPROPİLEN (POLYPROPYLENE) için GENEL kaydı açınız, Genel kayıtlar klasör düzeyindeki kayıtlardır ve malzeme hakkında veri sunmak yerine genel bilgiler verir. Genel kayıtlar kendi ikonlarına sahiptir tıklayarak açabilirsiniz. . Üzerine çift Bir POLİPROPİLEN (POLYPROPYLENE) kaydı açınız, Seçim ağacındaki kayıt isminin üzerine çift tıklayınız. Köprü oluşturulmuş parametre üzerine tıklayarak, özellikler hakkında temel bilgiler, test notları ve seçim kuralları hakkında bilgi veren bilim notlarına ulaşabilirsiniz. İmleç malzeme kartı üzerindeyken sağ tıklayarak seçim ağacı üzerinde yerini belirleme (locate in Browse Tree), malzeme kartını kopyalama (Copy), malzeme kartını yazdırma (Print) ve sonlu elemanlar yazılımlarına malzeme kartını Export etme (Export to…) gibi ek eylemlere de ulaşabilirsiniz. 10 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Young modülü için bilim notu; İlgili özellik hakkında daha fazla bilgi almak için alt kısımda bulunan science note üzerine tıklayabilirsiniz. 11 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Polipropilen malzeme kartının bir kısmı; Malzeme kartının en alt kısmındaki ProcessUniverse linkine tıklayarak polipropilen malzeme ile yapılabilen prosesler bilgisine ulaşabilirsiniz. 12 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 3 Browse Prosesler Table kısmından ProcessUniverse, seçeneklerini seçiniz. Subset kısmından ise All Processes ENJEKSİYONLU KALIPLAMA (INJECTION MOLDING) için bir kayıt bulunuz, LAZER YÜZEY SERTLEŞTİRME VE ERGİTME (LASER SURFACE HARDENING AND MELTING) için bir kayıt bulunuz, SÜRTÜNME KAYNAĞI -Metaller- (FRICTION WELDING –Metals-) için bir kayıt bulunuz, 13 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 4 Search Kolaylığı POLİAKTİD (POLYACTIDE) malzemeyi bulunuz, Arama sonucu çıkan kayıtlarda aranılan terimin üstü boyanır. KESİCİ TAKIMLAR (CUTTING TOOLS) için malzeme bulunuz RTM prosesini bulunuz Not: Yapılan araştırma sonucu listesinde klasörler de çıkabilir. Aranan terime ait kayıtlar bu klasörün içindedir. Örn : Search kısmında “seramik” (ceramic) aradığımızda, arama sonuçları arasında içinde ceramic kelimesi geçen klasörler de çıkacaktır. 14 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi ALUM terimini arama olarak giriniz Alümina veya Alüminyum için bir arama listesi oluşacaktır. Aşağıdaki gibi arama operatörleri mevcuttur; AND: Her iki arama terimini de içeren kayıtları bulur. Steel AND Alloy şeklinde bir arama girildiğinde hem çeliklere hem de alaşımlara ait kayıtlar çıkacaktır. OR: Her iki arama terimini ve bunların birlikte bulunduğu kayıtları çıkarır. Steel OR Alloy şeklinde bir arama yapıldığında çelik, alaşım ve her ikisinin de geçtiği kayıtlar çıkacaktır. NOT: İlk terimin bulunduğu fakat ikinci terimin geçtiği kayıtları çıkarmayan arama şeklidir. Steel NOT Alloy şeklinde bir arama girildiğinde içinde sadece “steel” kelimesi geçen fakat aynı zamanda “alloy” kelimesi geçmeyen kayıtlar çıkacaktır. Cümle Arama: Tırnak içinde yazılan kelime grubu için yapılan arama şeklidir. “steel alloy” şeklinde bir arama girildiğinde sadece bu kelime grubunun birlikte olduğu sonuçlar çıkacaktır. Parantezler: Grup aramaları için kullanılır. Örnek olarak, iron (ore OR cast) şeklinde bir arama girildiğinde demir diğer taraftan cevher (ore) ve döküm (cast) kayıtlarını veya her ikisini de içeren kayıtlar çıkacaktır. Not: AND operatörü birden fazla terimli aramalarda tanımlanmaktadır. Diğer operatörler otomatik değildir. 15 otomatik olarak CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 2.3 Kayıtları Karşılaştırma Farklı malzemelerin performansları karşılaştırma tabloları veya özellik diyagramları ile karşılaştırılabilir. Alıştırma 5 Kayıtları Karşılaştırma Karşılaştırma tablosuna bir unfilled PP (polyprophylene) ve bir unfilled highdensity PE (Polyethylene) ekleyiniz. Her biri için seçim ağacından bir kayıt bulunuz. Daha sonra sağ tık Add to Comparison Table seçeneğini seçiniz. PE – HD kaydını referans kayıt olarak seçiniz (Set as Reference). Karşılaştırma tablosunda kayıt adının üzerine gelin ve Set as Reference ikonuna tıklayınız . 16 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi % Change seçeneğine tıklayarak farkları yüzde cinsinden gösteriniz. Karşılaştırma tablosunu temizleyiniz. 17 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 6 Özellik Diyagramı Oluşturma MaterialUniverse: All bulk materials seçeneğini seçiniz. YOUNG MODÜLÜ için bir bar-grafik oluşturunuz y-eksenine Young modülünü tanımlayınız ve x-eksenini boş bırakınız. YOUNG MODÜLÜ (E) ve YOĞUNLUK (ρ) için bir baloncuk diyagramı oluşturunuz. y-eksenini Young modülü ve x-eksenini yoğunluk olarak ayarlayınız. Axis Settings seçeneğini varsayılan (default) olarak bırakınız. Diyagram üzerindeki kayıtlara tıklayıp fare ile çektiğinizde kayıt ismini görebilirsiniz. Kayıtların üzerine çift tıkladığınızda malzeme kartına ulaşabilirsiniz. Diyagram üzerinde referans kaydı gösterme Grafiğin hemen üstündeki araçlardan Show Reference Record diyagram üzerinde referans olarak seçtiğiniz kaydı görebilirsiniz. BU AŞAMAYI SİLME Selection Stages seçeneğinden sağ tık ve delete. 18 seçeneği ile CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 19 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 2.4 Filtreleme ve Tarama Alıştırma 7 Limit Özelliğini Kullanarak Seçim Şu özelliklere sahip malzemeyi bulunuz; MAX SERVİS SICAKLIĞI : > 200 ⁰C ISIL İLETİM KATSAYISI : > 25 W/m·⁰C ELEKTRİKSEL ÖZDİRENÇ: > 1e15 μohm·cm Uygun değerler için referans barlarını (guidance bars) kullanınız. Minimum ve maksimum değerlere uygun olarak limit değerlerini giriniz ve Apply seçeneğine tıklayınız. Eğer bir referans kayıt belirlenmiş ise özelliklerin sağ tarafında o kayda ve özelliğe ait min. ve max. değerler gözükecektir. Bazı özelliklerin ayrık değerler yerine sayısal aralıkları vardır. Bu limit aşamasını düzenleyin ve opak olmayan malzemeleri ŞEFFAFLIK (TRANSPARENCY) seçeneğinden araştırınız. Optical Properties seçeneği altından Translucent, Transparent ve Optical quality seçeneklerini seçiniz. Apply seçeneğine tıklayınız. Örnek sonuçlar: Alumina (transcluent)ve Diamond 20 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 8 Engineering Solver Kullanımı Tasarım gereksinimleri genellikle geometri, yükleme ve maksimum şekil değiştirme terimleri cinsinden belirlenir. Engineering Solver aracı bu tasarım gereksinimlerini belirtilen limit şartları için uygun malzeme özelliklerine çevirir. Engineering Solver aracını açınız Araç çubuğundan Solver seçeneğine tıklayınız. Durumu Beam in Bending olarak seçiniz. Bu model belirlenen geometri ve yükleme durumu için minimum dayanım ve sertlik değerlerini belirler. Aşağıdaki gibi kesit ölçüsüne sahip 5 metre uzunluğunda I-profil olan bir GEOMETRİ SEÇİNİZ: Kesit listesinden I-section seçiniz. Doğru birimleri seçerek şu ölçü değerlerini giriniz; Genişlik (b) 100 mm, Uzunluk (d) 250 mm, Kalınlık (t) 10 mm, Gövde kalınlığı (tw) 10 mm, uzunluk (l) 5 m. Ucundaki yük 5 kN olan ankastre bir kiriş için TASARIM PARAMETRELERİNİ KURGULAYINIZ. Kiriş için max. yer değiştirme 50 mm ve güvenlik faktörü 1.5 olabilir. Yük durumunu Cantilever End Load olarak seçiniz. Doğru birimlerle şu değerleri giriniz: Yük (Load) 5 kN, Güvenlik faktörü (Safety Factor) 1.5, Maksimum Yer değiştirme (Maximum Deflection) 50 mm. Sonuçlar otomatik olarak kutucuklarda belirecektir. Girilen tasarım kriterlerine göre minimum Young modülü 133 GPa ve minimum akma dayanımı 108 MPa olarak gözükmelidir. Bu birimleri kutucukların sağ tarafındaki listeden değiştirebilirsiniz. Engineering Solver penceresini açık bırakarak Select seçeneğine tıklayınız ve all bulk materials seçerek yeni bir limit OLUŞTURUNUZ. 21 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Mekanik özellikler listesini açınız ve minimum Young modülü değeri ile minimum akma dayanımı (elastik limit) değerini giriniz. Apply butonuna tıklayınız. Örnek sonuçlar: Alumimum, Alumina, Berylium, Bronze, Carbon Steel... gibi çok sayıda sonuç görebilirsiniz. Bu listeyi biraz daha daraltmak için başka özellikler için de değerler girebilirsiniz (Örn: max. fiyat değeri gibi…) 22 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 9 Grafik Üzerinden Malzeme Seçimi Tüm malzemeleri içeren bir Ashby diyagramı çizdirildiğinde, bu diyagram üzerinde kutucukla seçim ve çizgisel seçim aracı kullanarak filtreleme yapabilir ve uygun malzemeyi seçebilirsiniz. Bu araçlar filtreleme için daha nitelikli bir yaklaşım sağlar. Akma dayanımına (σy) bağlı bir bar-grafik oluşturunuz y-eksenini Yield strenght (elastic limit) olarak ayarlayınız. Yüksek AKMA DAYANIMI değerine sahip malzemeleri belirlemek için kutucukla seçim aracını kullanınız. Box Selection seçeneğine tıklayınız ve üzerinde istenilen noktadaki malzemeleri kutucuğun içine alınız. x-eksenine YOĞUNLUK (ρ) özelliğini atayınız. Bu işlemi gerçekleştirmek için tekrardan limit sekmesine gelip Graph/Index butonuna tıklayabilirsiniz. Yüksek DAYANIMLI ve düşük YOĞUNLUKLU malzemeleri bulmak için BOX SELECTION seçeneğini kullanınız. Yüksek özgül dayanım σy/ρ değerine sahip malzemeleri bulmak için çizgisel seçim aracını -LINE SELECTION- seçiniz. 23 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Gradient-Line Selection seçeneğini seçiniz. Daha sonra diyalog kutusundan eğim (slope) değerini giriniz ve tanımlamış olduğunuz çizgiyi oluşturmak için grafik alanının üzerinde herhangi bir yere tıklayınız. Çizginin üzerinde kalan malzemeler yüksek σy/ρ değerine sahip, altında kalanlar ise düşük σy/ρ oranına sahip malzemelerdir. Çizginin üzerine basılı tutup aşağı yukarı sürükleyebilirsiniz. 24 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Özgül dayanım (YIELD / STRENGHT) değerlerine göre sonuçları sıralayınız. Örnek sonuçlar: CFRP, Titanyum alaşımları, Magnezyum alaşımları Yapılan tüm işlemleri siliniz. 25 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 2.5 Seçim Ağacı Seçim ağacı kullanılarak malzeme kütüphaneleri içerisindeki kayıtlar veya malzeme kütüphaneleri, istenilen malzeme türü kriterlerine uygun olarak filtrelenebilir. Alıştırma 10 Malzeme Seçiminde Seçim Ağacının Kullanılması Kalıpla üretime uygun (Molded) malzemeleri bulunuz. Seçim ağacından ProcessUniverse kütüphanesini seçiniz. Buradan Molding seçeneğini bulunuz ve üzerine çift tıklayınız. Bu aşamayı siliniz. ÇELİKLERE uygulanan prosesleri bulunuz. Seçim ağacından Material Universe kütüphanesini seçiniz. Buradan da Metals and alloys seçeneğini seçiniz. Metals and alloys içerisinden Ferrous klasörünü bulunuz. Bu klasör üzerine çift tıklayınız ve prosesler hakkında bilgileri bulunuz. Bu aşamayı siliniz. 26 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 2.6 Find Similar (Benzer Malzemeler Bulma) Kütüphane içerisindeki malzemeler, belirlenen referans bir malzemeye benzerlik veya yakınsaklıklarına göre sıralanabilir. Bu özellik, alternatif veya eşdeğer malzeme araştırmaları için oldukça kullanışlıdır. Bu özellik içerisindeki sayısal yakınsaklık değerleri, kullanıcı tarafından belirlenmiş özel tasarım kriterlerine uygun olarak hesaplanmaktadır. Alıştırma 11 Benzerini Bulma ve Yakınsaklık Ayarları PVC (flexible Shore A85) malzeme kaydını açınız. Seçmiş olduğunuz bu malzemeye benzer malzemeleri bulunuz. Find Similar butonuna tıklayınız ve eğer istenirse referans malzeme değiştirmeyi onaylayınız. Bu aşamadan sonra, seçmiş olduğunuz malzemeye benzer malzemelerin listesi ayrı bir pencerede çıkacaktır. Bu durumda, sayısal yakınsaklık değerleri varsayılan ayarlara göre belirlenmiştir. Referans malzemenize en yakın malzemeyi seçiniz ve bir tabloda iki malzemeyi karşılaştırınız. Sıralamadaki ilk malzemeyi – EVA (Shore A85, 25% vinyl acetate) seçiniz ve Comparison butonuna tıklayınız. 27 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Yakınsaklık ayarlarını değiştirerek, sadece AKMA DAYANIMI, YOĞUNLUK ve FİYAT bilgisine dayalı bir sıralama yapınız. Bunun için pencerenin sağ alt kısmında bulunan Nearness settings seçneğine tıklayınız. Önünüze gelen pencerede Yield strenght (elastic limit), Density ve Price seçeneklerini seçiniz. Özelliklerin karşısındaki listeden değerleri referans malzeme ile aynı, daha yüksek veya daha düşük seçebilirsiniz. Ayrıca bu listenin yanındaki kutucuklara ağırlık faktörü değerlerini de girebilirsiniz. Örnek sonuç: PVC-elastomer (Shore A75, flame retarded)… 28 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Alıştırma 12 Kullanıcı Tanımlı Kayıt Ekleme Endüstriyel sektörler içerisinde sürekli olarak yeni ve geliştirilen malzemeler, malzeme dünyasına eklenmektedir. Bu malzemeler User Defined Record özelliği kullanılarak CES Selector içerisine eklenebilir ve kütüphaneler içerisindeki diğer malzemelerle karşılaştırılabilir. Kendi kaydınızı ekleyiniz. Tools butonundan Add Record… seçeneğine tıklayınız. Aşağıdaki şekilde bir malzeme tanımlayınız; NAME New material DENSITY Min. 1100 kg/m^3 YOUNG’S MODULUS 70 – 75 GPa OK tuşuna tıklayınız. Eklenmiş olduğunuz yeni malzemenin kaydı, Browse butonunun altında My Records isimli bir klasörde oluşacaktır. Malzeme kaydınızı grafik üzerinde gösteriniz. Oluşturmuş olduğunuz malzeme kaydını grafik üzerinde tüm malzeme dünyasında nerede olduğunu görmek için grafik alanının üst kısmında bulunan Show User Defined Records butonuna tıklayınız. 29 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 30 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 3. Hybrid Synthesizer Hibrit malzemeler, iki veya daha fazla malzemenin ve bunların özelliklerinin birleşerek yeni bir malzeme meydana getirmesiyle oluşur. Örnek olarak, bu tarz kompozitler ve sandviç paneller hafifletme çalışmalarında sıklıkla kullanılır. The Hybrid Synthesizer modülü bu malzemeleri oluşturma, performanslarını hesaplama ve diğer malzemelerle karşılaştırma imkânı sunmaktadır. Alıştırma 13 Sandviç Panel Modeli MaterialUniverse: All bulk materials YOUNG MODÜLÜ (E) ve YOĞUNLUK (ρ) için Alıştırma 6’da olduğu gibi bir baloncuk-grafik oluşturunuz. SANDWICH PANELS seçeneğini bulunuz. Synthesizer modülü içerisinden Sandwich panels aracını seçiniz. Aşağıdaki gibi bir sandviç yapı oluşturunuz; FACE-SHEET Aluminium, 6061, wrought, T6 CORE Polymethacrylimide foam (rigid, 0.200) MODEL VARIABLES ve MODEL PARAMETERS değerlerini varsayılan olarak bırakınız. RECORD NAMING kısmını aşağıdaki gibi ayarlayınız; FACE-SHEET Al CORE Rohacell 31 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi CREATE butonuna tıklayınız. Create butonuna tıklayınız ve ardından Finish’e tıklayınız. Oluşturmuş olduğunuz malzeme Browse butonu altında Synthesized klasörü içerisinde oluşacaktır. 32 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 3.1 Araç Çubukları ve Genel Bilgi Standart Araç Çubuğu Seçim ağacını gözden geçirmek Mühendislik kriterlerini malzeme özelliklerine çevirir Tasarım kriterleri ile filtreleme Kütüphane içerisinden aramak yapmak Favoriler ve diğer seçenekler Hibrit malzeme ve yapıların performanslarını tahmin eder Ürünün çevresel etkilerini tahmin eder CES Help’i açar Web üzerinden araştırma yapmak Grafik Araç Çubuğu Kriterlere Uymayan Kayıtları Gizle Yakınlaştırma Çizgisel Seçim Aracı Seçim Kutucuğu Aracı Malzeme Ailelerini Göster Seçimi İptal Etme Yazı Ekleme Sonuç Kesişimi Normal Boyut 33 Kullanıcı Tanımlı Kaydı Göster Referans Kaydı Göster Favorileri Göster Sentezlenmiş Malzemeyi Göster CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi Referanslarımızdan Bazıları 34 CES Selector 2015 Kullanım Kılavuzu & Başlangıç Rehberi 35