sayfa 8

ÖZET: Denetimli Serbestlik Müdürlüğü, ülke
genelinde uygulanan birçok projeye önderlik
etti. Bunlardan bazıları: suçtan mağdur
olanların İl Sağlık Müdürlüğü tarafından tüm
sağlık ihtiyaçlarının karşılanması, Denetimli
serbestlik tanımının camilerden Cuma Vaazında
anlatılmasıdır. Ülkemizde ve ilimizde failin
topluma yeniden kazandırılması yeteneklerinin
geliştirilmesi, toplumsal hayata verimli olması
için imkânlar sunularak yeniden suç işlemesinin
önlen-mesi gerekmektedir. Denetimli Serbestlik
süreci suçlunun ıslah sürecini hızlandırıcı ve
topluma uyum sürecini kolaylaştırıcı bir
sistemdir. Denetimli Serbestlik’in, halk arasında
en çok bilinen görevleri arasında adli kontrol
tedbirlerinin yerine getirilmesi, ev hapsi,
elektronik kelepçe sayılabilir. Hükümlüleri
topluma kazandırma ve iyileştirmeye yönelik
planlanan bireysel görüşme ve grup
çalışmalarını, Burdur Denetimli Serbestlik
Müdürlüğü'nün uzmanları tarafından
gerçekleşti-rilmektedir. HUYAP (Huzurlu Yaşam
Projesi) hazırlanarak faaliyetlere başlanılmıştır.
Proje kapsamında Denetimli Serbestlik tedbiri
altındaki yükümlüler ile Denetimli Serbestlik
Müdürlüğü’nde görev alacak ve yükümlülere
model olabilecek yeterlilikteki gönüllülerin bir
araya getirilmesi planlanmaktadır.
ABSTRACT: Inspected Freedom Directorate,
has leaded many projects all over the country.
Some of these are providing all health requirements of criminal victims by Provincial Health
Directorate and mentioning Inspected Freedom at sermons in mosques. In our country
and city repeating crimes should be prevented
by serving the opportunities to improving the
talents and having the subject socialized.
Inspected Freedom Period is a system to
fasten the melioration period and to easy the
adaptation to the society. The most famous
missions of the Inspected Freedom known by
the public are judicial control precautions,
house arrest, and electronic cuffs.
Personal and group activities planned for
melioration and socialization of the subjects
were led by Burdur Inspected Freedom Directorate specialists. HUYAP (Peaceful Life
Project) was prepared and the activities have
been started. Assembling the subjects under
the Inspected Freedom and voluntary
Inspected Freedom personnel who are able to
be models for the subjects has been planned by
the Project.
DENETİMLİ
SERBESTLİK
TÜRKİYE’ye örnek oldu
Cumhuriyet Başsavcısı Ali Nevzat
Açık-göz ile Denetimli Serbestlik üzerine röportaj yaptık. Denetimli Serbestlik İl Müdürü
Mustafa Güday’ın da katıldığı söyleşide,
Başsavcı Açıkgöz, Denetimli Serbestlik olarak
Türkiye’ye örnek birçok projeyi hayata
geçirdiklerini vurguladı. Açıkgöz; suç
mağdurları-nın
sağlık
ihtiyaçlarının
karşılanması, Cuma Vaazında denetimli
serbestlik sisteminin iş-lenmesi gibi konularda
ülkeye örnek olduk-larını vurguladı.
Röportajda yönelttiğimiz sorular ve
cevapları şu şekilde oldu.
Soru:
Denetimli
Serbestlik
Hiz-metine
Neden
İhtiyaç
Duyul-muştur?
Ceza adalet sistemlerinde hapis cezası
yerine geçecek infaz faaliyetleri aramaya yönelik çalışmalar, 19. yüzyılın ikinci ya-rısından
başlarken ülkemizde alternatif infaz modelleri
1970’li yıllardan sonra yeni yeni tartışılmaya
başlanmıştır. 2005 yılında yapılan 5402 Sayılı
Kanunla birlikte denetimli serbestlik
müessesesi adalet sistemimize dahil edilmiştir.
Kanun koyucu bu yeni sistemle kısa süreli
hapis cezasına seçenek yaptırımları öngörerek
hapis cezasının son çare olarak görülmesini
ve ilk defa suç işleyen bazı bireylere ikinci bir
şans verilmesini amaçlamaktadır. Bu sayede
yeni sistemde bireylerin suçlarına karşılık gelen
cezalarını, kamusal ceza ve tedbirler olarak
toplum içinde çekebilmeleri sağlanmıştır.
Suça karşı verilecek tepkinin amacı faile
sadece ceza vermek değil eylemin
sorumluluğunu üstlenmesi ve verdiği zararları
gidermesi için imkân sağlanması gerektiği
düşünülmüştür. Failin topluma yeniden
kazandırılması yeteneklerinin geliştirilmesi,
top-lumsal hayata verimli olması için imkânlar
sunularak yeniden suç işlemesinin önlenmesi
gerekmektedir. Failin tecritinden ziyade
işbirliği ve toplumsal bütünleşme içinde
bulunmaya teşvik edilmelidir.
Adalet sisteminin maliyetinin
azaltılması
ve
adaletin
gerçekleştirilmesi sürecine suçtan
etkilenen toplumun da katılması
gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu süreçler sonunda denetimli serbestlik
sistemine ihtiyaç duyulmuştur.
Soru:
Denetimli
Serbestlik
Hizmetle-rinin Amaçları Ve Öneminden
Bahseder Misiniz?
En kapsamlı tanımıyla denetimli serbestlik
hizmetleri bir suçlunun topluma rehabilite edil-miş
bir şekilde yeniden uyum sağlamasına kat-kıda
bulunacak tüm faaliyetleri kapsar. Denetimli
serbestliğin amacı suçluyu topluma kazandır-mak
toplumun huzur ve mutluluğunu sağlamak suç
işleyen insanları ıslah ederek yeniden üret-ken
bireyler olarak toplum arasındaki onurlu yerlerini
almalarına yardım etmektir.
Dünyada uygulamalara bakıldığından
denetimli serbestliğin dört temel amacının olduğu
görülmektedir.
- Toplumun Korunması
- Hükümlülerin iyileştirilmesi
- Topluma veya mağdura verilen zararın
onarılması
- Suç işleyen kişilerin cezalarını toplum içinde
çekmesi ve topluma kazandırılması
Denetimli Serbestlik süreci suçlunun ıslah
sürecini hızlandırıcı ve topluma uyum sürecini
kolaylaştırıcı bir sistemdir. Denetimli Serbestlik
Sistemi sayesinde ceza infaz kurumuna
girme-yen suçlu sosyal çevresinden dolayısıyla
top-lumsal hayattan kopmamaktadır.
Çevresi tarafından sabıkalı damgası
yeme-yen suçlunun çevresiyle olumlu ilişkiler
kurması denetimli serbestlik hizmetleri
kapsamında sunulan eğitim ve iyileştirme
faaliyetleri kapsamında daha da kolaylaşmaktadır.
Ayrıca sosyal ilişkilerin devamını sağlayan
denetimli serbestlik rejimi, bu yönüyle aile
kurumunu da korumaktadır. Suçlunun ihtiyaç ve
beklentileri göz önünde bulundurularak sunulan
denetimli serbestlik hizmetleri sayesinde yükümlü
işine devam edebilmekte kendisinin ve ailesinin
ge-çimini sağlayabilmektedir.
Soru: Denetimli Serbestlik Hizmetinin
Görevleri Nelerdir?
Ceza Yargılamasının her aşamasında
denetimli serbestlik hizmetlerinin görevi vardır.
Bunlardan ilki soruşturma ve kovuşturma
aşamalarında denetimli serbestlik uzmanları
tarafından hazırlanan Sosyal Araştırma
Raporlarıdır. Bu raporlar sayesinde hakim ve
savcılar suçluyu daha iyi tanıyabilmekte suça
karışmasına neden olan etmenleri zaman kaybı
olmadan daha kısa sürede tespit edebilmektedir.
Halk arasında en çok bilinen görevlerimiz
arasında adli kontrol tedbirlerinin yerine
ge-tirilmesi, ev hapsi, elektronik kelepçe sayılabilir.
Özellikle suça sürüklenen çocuklarla ilgili denetimli
serbestlik hizmetlerinin ilkelerinden olan çocuğun
yüksek yararı göz önünde bulundurularak
denetim altına alınan çocukların rehabilitasyon
sürecinde kurum ve kuruluşlar içinde işbirliğinde
çalışmalar yürütülmektedir. Haklarında
mahkemelerce tedavi ve denetimli serbestlik
tedbiri verilen sanık ve hükümlülerin tedavi sü-reci
ilgili sağlık kurumunca işbirliği içinde
yürü-tülmekte, tedavinin tamamlanmasının
ardından kişi 1 yıl süre ile denetimli serbestlik
tedbiri altında bulunmakta bu sürede kişiye eğitim
ve iyileştirme faaliyetleri kapsamında hizmetler
sunulmaktadır. Hapis cezasını denetimli serbestlik
tedbiri altında bulunmak suretiyle yerine getiren
yükümlülere de suça karışmasına neden olan
etmenler göz önünde bulundurularak boş
zamanlarını verimli değerlendirme, iletişim
be-cerileri, öfke kontrolü, stres yönetimi gibi grup
çalışmalarına tabi tutulmakta. İhtiyacı olan
yü-kümlüler ile bireysel görüşmeler yapılmaktadır.
Denetimli Serbestlik Sisteminde yerine getirilen
hizmetlerden biri de koruma ve yardım
hiz-metleridir.
Özellikle suçtan zarar gören mağdurlar ile
eski hükümlülerin topluma uyum sürecinde etkin
olarak yerine getirilmektedir. Cezasını tamamlayan
ve eski hükümlü statüsü taşıyan kişilerin
karşılaştıkları her türlü güçlükte yardım edilmesini
amaçlayan koruma ve yardım hizmetleri
kapsamında denetimli serbestlik sis-teminin
bulunduğu her yerde koruma kurulları
oluşturulmaktadır. İhtiyaç sahibi eski hükümlü
veya mağdurun talebini değerlendiren kurul kişiye
en uygun yardım hizmetini sunmaktadır.
Soru: Burdur Denetimli Serbestlik
Müdürlüğü’nün
Faaliyetlerinden
Bah-seder Misiniz?
5 Mart 2013 tarihli resmi gazetede
yayımla-narak yürürlüğe giren Denetimli Serbestlik
Hizmetlerinin yapısı yeniden şekillendirilmiş, daha
profesyonel bir yapıya kavuşturulmuştur. Dokuz
birime ayrılan yeni yapı sayesinde her birimin
görev ve sorumlulukları yönetmelikte belirlenerek
özellikle infaz, eğitim iyileştirme ve denetim
faaliyetlerinin daha etkin yürütülmesi sağlanmıştır.
Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezaların
infazında, koşullu salıverilmesine bir yıl ve daha
az süre kalan iyi halli hükümlüler dış dünyaya
uyumlarını sağlamak, ai-leleriyle bağlarını
sürdürmelerini ve güçlendirmelerini temin etmek
amacıyla cezanın koşullu salıverilme tarihine
kadar olan kısmını denetimli serbestlik tedbiri
altında geçirmektedirler. Hükümlüler ile bireysel
görüşmeler yapılmakta, grup çalışmaları
düzenlenmekte, meslek ve sanat edinmelerini
sağlamak amacıyla eğitim ve programlara
yönlendirilmekte, boş zamanlarını verimli
değerlendirme alışkan-lıkları kazandırılmakta
müdahale programları uygulanmaktadır.
Kişinin risk durumuna göre iyileştirme
çalış-maları kapsamındaki yükümlülükler denetimli
serbestlik müdürlüğü tarafından belirlenmektedir.
Hükümlünün yeniden suç işlemesini önlemek amacıyla iyileştirilmesini, topluma yeniden
kazandırılmasını ve uyum sağlamasını, doğru
seçim yapmasını, problemlerini etkili çözmesini,
kapasitesini geliştirmesini sağlamak için eğitsel
ve sosyal çalışmalar hazırlanmaktadır. Bu
çalışmaların öncesinde hükümlünün risk ve
ihtiyaçları belirlenir. Daha sonra risk ve
ihtiyaçlarının değerlendirmesi yapılır ve bu
doğrultuda kişi için denetim planı hazırlanır.
Hükümlünün risk ve ihtiyaçlarına uygun bir şekilde
toplum içinde denetiminin sağlanması ve
iyileştirilmesine yönelik eğitsel ve sosyal çalışmalar
planlanmaktadır.
Hükümlüleri topluma kazandırma ve
iyileştirmeye yönelik planlanan bireysel görüşme
ve grup çalışmalarını, Burdur Denetimli Serbestlik
Müdürlüğü'nün
uzmanları
tarafından
gerçekleş-tirilmektedir. Uzmanlarımızın yürüttüğü
grup çalışmaları şöyledir: Öfke Kontrol Programı,
İletişim Becerileri Programı, Stres Yönetimi
Programı ve Samba (Sigara ve Alkol Madde
Bağımlılığı Tedavi Programı).
Eğitim ve iyileştirme kapsamında
uzmanla-rımızın yaptığı grup çalışmalarına ek
olarak di-ğer kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum
kuruluş-larının işbirliği çerçevesinde programlar
hazır-lanarak yürütülmektedir.
Yürütülmekte olan ve yürütülmesi planlanan
programlar ve kurumlar ise şöyledir: Burdur İl
Müftülüğü; Güzel Ahlak ve Değerler Eğitimi
Programı, Bucak İl Müftülüğü; Vaaz Programı,
Burdur Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü;
Aile içi eğitim, aile rehberliği, Ailelerin Davranış
Düzenlemesi Ailenin Gereksinimleri Eğitimi
programları, Burdur Adliyesi (Aile Mahkemesi
Psikoloğu); Kadın Hakları Semineri, Burdur İl Afet
Müdürlüğü; Afet Çeşitleri, Afet Psikolojisi ve
Afetten Korunma Semineri, Burdur İl Sağlık
Müdürlüğü; İlk Yardım Bilgisi Semineri, Burdur İl
Emniyet Müdürlüğü; Trafik Kuralları ve Trafik
Güvenliği Semineri, Burdur İŞKUR İl Müdürlüğü;
İş Bulma Teknikleri Semineri, Burdur Halk Eğitim
Merkezi; Okuma Yazma Kursu ve Sosyal Faaliyet
İçerikli Kurslar.
Soru: Müdürlüğünüzce Yürütülen
Projeler Nelerdir?
2006 Ocak ayından beri hizmet veren
mü-dürlüğümüz 2008 Aralık ayında yeni hizmet
bi-nasına taşınarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
Eski hükümlü ve suçtan zarar gören mağdurlara
yönelik oluşturulan Koruma kurulunda alınan
kararlar doğrultusunda;
Denetimli Serbestlik Müdürlükleri arasında
Projenin Koordinatör Kurumu Denetimli
Serbestlik Müdürlüğü olup proje kapsamında
müdürlük yükümlülerin topluma karşı taşıdığı risk
durumunu araştırma ve değerlendirme for-mu
doğrultusunda değerlendirerek ihtiyaç ana-lizini
yapacak, gönüllü çalışanlara gizlilik çer-çevesinde
gerekli bilgileri verecek, çalışmak isteyen gönüllü
kişilerin başvurusunu alacak ve değerlendirecek,
başvurusu kabul edilen kişilere kimlik kartı düzenleyecek, gönüllülerin çalışma programından
sorumlu olacak, gönüllü çalışanlar ile uygulayıcı
ve destekleyici kurum-lardan gelen geribildirimleri
Koruma Kurulu Toplantı gündemine taşıyacak ve
alınan kararları ilgili kurumlara ileterek yerine
getirilmesini sağ-layacaktır. Projenin uygulayıcı
kurumları Burdur İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Burdur
İl Müftülüğü, Burdur Aile ve Sosyal Politikalar İl
Müdürlüğü ve Eğitim Gönüllüleri Derneğidir.
Projeye destek veren kurumlar ise Burdur
Belediyesi, Burdur Barosu, Burdur İl Gıda Tarım
defa Arıcılık Projesi
ve Hayvancılık Müdürlüğü, Burdur İl Kültür ve
Kalorifer ateşçiliği projesi
Turizm Müdürlüğü, Burdur Esnaf ve Sanatkârlar
Denetimli Serbestlik Müdürlükleri arasında
Odası Başkanlığı, Burdur Ticaret ve Sanayi
ilk defa Deniz Feneri Derneği ile Koruma Kurulu
Başkanlığı arasında eski hükümlü ile suçtan zarar
Başkanlığı, Ticaret Borsası, Sosyal Yardımlaşma
gören mağdurlara yönelik ayni-nakdi yar-dım
ve Dayanışma Vakfı Müdürlüğü, Gençlik ve Spor
yapılması hususunda işbirliği protokolü,
İl Müdürlüğü, Burdur Çalışma ve İş kurumu
Kadına yönelik şiddet ve hukuki yaptırımlar
İl Müdürlüğü olarak sıralanmaktadır.
konulu halka açık panel,
Gönüllü çalışacak öğretmenler, İl Müftülüğü
bünyesinde çalışan görevlilere alanında uzman
Eğitim yaptırımlarının yerine getirilmesi amacı
ile rehber öğretmenlere seminer,
yaşam koçu Bülent Gardiyanoğlu, psikolog Leyla
Türkiye’de ilk olma özelliği taşıyan çalışma-larımız; Füsun Balyemez ve eğitmen İlker Kaldı tarafından
İl Sağlık Müdürlüğü ile suçtan zarar gören
beden dili, empati becerileri, iletişim teknikleri
mağdurların sağlık ihtiyaçlarının karşılanması
konularında eğitim verilmiş, ayrıca Mehmet Akif
amacı ile işbirliği protokolü
Ersoy üniversitesi öğretim eleman-ları Yrd. Doç.
Burdur Valiliği ile kamu hizmeti yaptırımının
Dr. Mustafa Kılınç ve Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali
valiliğe bağlı bütün kurumlarda yerine
Çakır etkili iletişim ve bireysel görüşme teknikleri
ge-tirilebilmesini sağlayan işbirliği protokolü
konusunda eğitim vermişlerdir.
Burdur İl Müftüsü tarafından Cuma Vaazın-da
Müdürlüğümüzce Organize Edilen
yaklaşık 30.000(otuz bin) kişiye denetimli serbestKurum Personeline Yönelik Eğitimler;
lik sisteminin anlatılması
HUYAP kapsamında da eğitim veren Bülent
Özel şirketler ile eski hükümlü ve mağdurların
Gardiyanoğlu, Leyla Füsun Balyemez ve İlker
istihdamı konusunda da işbirliği protokolü
Kaldı tarafından Re-iki (Evrensel Yaşam Enerjisi)
Kamu Hizmeti cezası alan yükümlülerinin
Beden Dili, Ne Söylüyorlar Nasıl Anlıyoruz, Nefes
ferdi kaza sigortası altına alınması amacı ile Koca
egzersizleri konularında eğitimler verilmiştir. Ayrıca
Sigorta Acentesi ile yapılan işbirliği proto-kolü
Adalet Bakanlığınca belirli periyotlarla grup
sayılabilir.
çalışmaları bireysel görüşme teknikleri çocuk ve
genç hükümlülerle çalışma gibi hizmet içi eğitim
HUYAP (Huzurlu Yaşam Projesi) hazırla-narak
verilmekte,
müdahale
programları
faaliyetlere başlanılmıştır. Proje kapsa-mında
uygulanmaktadır.
Denetimli Serbestlik tedbiri altındaki yükümlüler
ANAHTAR KELİMELER: Denetimli Serbestlik,
ile Denetimli Serbestlik Müdürlüğü’nde görev
Mustafa Güday, Başsavcı ali Nevzat Açıkgöz, HUYAP, Cuma
alacak ve yükümlülere model olabilecek yeterlilikvaazı, suç mağduru, fail, ev hapsi, elektronik kelepçe, Öfke
teki gönüllülerin bir araya getirilmesi
Kontrol Programı, İş Bulma Teknikleri Semineri, eski hükümlü,
planlanmaktadır. Proje kapsamında görev ala-cak
kanun koyucu, tecrit, rehabilite, empati, hakim. savcı, arıcılık
olan gönüllüler yükümlüler ile iletişim sağla-yarak
projesi, vaaz programı, Bülent Gardiyanoğlu, Leyla Füsun
onlara model olacaktır. Çeşitli sosyal fa-aliyet ve
Balyemez, İlker Kaldı, Burdur Barosu.
organizasyonlar ile gönüllü çalışanların yükümlüler
ile tanışması ve etkileşimi sağlana-caktır.
ilk