İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİ BİLİMİNE GİRİŞ 11 1.1. Makro Ekonomi Biliminde Yöntem 1.2. Kavramsal Çerçeve 1.3. Makro Ekonomi Bilimi Literatürü 1.3. 1. Klasik Makro Ekonomi Bilimi 1.3.2. Keynesyen Makro Ekonomi Bilimi 1.4. Makro Ekonomi Biliminde Ekonomik Sistemler 1.4.1. Pür Kapitalizm 1.4.2. Güdümlü Ekonomi 1.4.3. Karma Ekonomi 1.5. Makro Ekonomi Biliminin Temel Sorunları 1.6. Makro Ekonomi Biliminde Uygulanan Politikalar Yararlanılan Kaynaklar 12 13 16 17 22 26 27 27 27 28 32 44 Bölüm 2 TOPLAM GELİR VE TOPLAM HARCAMA MODELİ 47 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.4.1. 2.4.2. 2.4.3. 2.4.4. 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3. 2.6. 2.7. 2.7.1. 2.7.2. 2.7.3. 2.7.4. Tüketim Harcamaları ve Tüketim Fonksiyonu Tasarruf ve Tasarruf Fonksiyonu Yatırım ve Yatırım Fonksiyonu Toplam Harcama Denklemi ve Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi Toplam Harcama ve Toplam Harcama Denklemi Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi Denge Gelir Düzeyinin Değişmesi: Çarpan Analizi Tasarruf Paradoksu Kamu Sektörü ve Toplam Harcamalar Kamu Harcamaları ve Toplam Harcama Denklemi Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi Denge Gelir Düzeyinin Değişmesi ve Çarpan Mekanizmaları Deflasyonist Açık, Enflasyonist Açık ve Maliye Politikası Açık Ekonomide Toplam Harcama ve Denge Gelir Düzeyi İhracat Fonksiyonu İthalat Fonksiyonu Net İhracat Fonksiyonu Açık Ekonomide Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi I 48 52 55 56 56 58 61 67 68 68 71 73 76 79 80 81 82 82 2.7.5. Denge Gelir Düzeyinin Değişmesi : Dış Ticaret Çarpanı Yararlanılan Kaynaklar Bölüm 3 IS - LM Modeli 93 3.1. 3.1.1. Mal Piyasasında Denge ve IS Eğrisi IS Eğrisinin Toplam Harcamalar Yöntemiyle Elde Edilmesi 3.1.2. IS Eğrisinin Toplam Sızıntılar ve Enjeksiyonlar Yöntemi ile Elde Edilmesi 3.1.3. IS Eğrisinin Eğimi ve Kayması 3.2. Para Piyasasında Denge ve LM Eğrisi 3.2.1. LM Eğrisinin Elde Edilmesi 3.2.2. LM Eğrisinin Eğimi ve Kayması 3.3. Para ve Mal Piyasalarında Eşanlı Denge ve Dengesizlikler 3.4. IS-LM Modelinde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği 3.4.1. IS-LM Modelinde Para Politikası 3.4.2. IS-LM Modelinde Maliye Politikası 3.4.3. Para ve Maliye Politikalarının Birlikte Kullanılması Yararlanılan Kaynaklar Bölüm 4 TOPLAM TALEP ve TOPLAM ARZ MODELİ 4.1. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.3.3. 4.3.4. 4.3.5. 4.4. 4.4.1 4.4.2 4.5. 4.5.1. 4.5.2. 87 91 Toplam Talep (AD) Eğrisinin IS-LM Modelden Türetilmesi AD Eğrisinin Eğimi, AD Eğrisindeki Değişim ve Kaymalar AD Eğrisinin Eğimi AD Eğrisindeki Kaymalar Makro Modeller ve AS Eğrisinin Türetilmesi Klasik Modelde Toplam Arz Eğrisi Keynesyen Modelde Toplam Arz Paracı Model Yeni Klasik Model Yeni Keynesyen Model AS Eğrisinin Eğimi ve AS Eğrisindeki Değişim ve Kaymalar AS Eğrisinin Eğimi AS Eğrisindeki Kaymalar Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği Klasik Model Keynesyen Model II 95 97 99 100 103 106 109 110 113 113 120 126 130 131 132 134 134 137 139 140 154 160 165 170 173 173 174 175 175 178 4.5.3. Paracı Model (Monetarism) 4.5.4. Yeni Klasik Model 4.5.5. Yeni Keynesyen Model Yararlanılan Kaynaklar Bölüm 5 TÜKETİM TEORİLERİ 5.1. Mutlak Gelir Hipotezi 5.2. Nispi Gelir Hipotezi 5.3. Ömür Boyu Gelir Hipotezi 5.4. Sürekli Gelir Hipotezi 5.5. Rassal Yürüyüş Hipotezi 5.6. Tüketimin Tasarruf ve Faizle Olan İlişkisi Yararlanılan Kaynaklar Bölüm 6 YATIRIM TEORİLERİ 197 198 200 202 205 208 209 213 215 6.1. Klasik ve Neoklasik Yatırım Teorileri 6.1.1. Sermaye Talebi ve Optimum Sermaye Stoku 6.1.2. Sabit Sermaye Yatırımları: Hızlandıran Modeli 6.1.3. Sabit Sermaye Yatırımları: Tobin q Teorisi 6.2. Keynesyen Yatırım Teorisi 6.3. Etkin Piyasa Hipotezi 6.4. Markowitz Portföy Teorisi 6.4.1. Yatırımlarla İlgili Riskler ve Toplam Riskin Kaynakları 6.4.2. Portföy Çeşitlendirmesi ve Portföy Seçimi 6.5. Yatırımın Yaşam Döngüsü Teorisi 6.6. Konut Yatırımları 6.7. Stok Yatırımları Yararlanılan Kaynaklar Bölüm 7 PARA TALEBİ VE PARA ARZI 7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.1.3. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.2.4. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 182 185 189 195 Para Talebi Teorileri Klasik Para Talebi Teorisi Keynes’in Likidite Tercihi Teorisi Friedman’ın Yeni Miktar Teorisi Merkez Bankası ve Dışsal Para Arzı Merkez Bankası Bilançosu Para Arzı Tanımları Parasal Taban ve Parasal Taban Çoğaltanı Merkez Bankası Para Politikası Araçları Ticari Bankacılık ve İçsel Para Arzı Ticari Bankacılık Bilançosu Kaydi Para ve Kaydi Para Çoğaltanı III 218 219 221 222 224 227 229 230 232 234 235 237 242 243 246 246 250 261 264 266 270 273 277 285 286 290 7.3.3. Türkiye’de Ticari Bankacılık Sistemi ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Yararlanılan Kaynaklar 296 305 Bölüm 8 İŞSİZLİK, ENFLASYON, BÜTÇE AÇIKLARI VE KAMU BORÇLARI 307 8.1. İşsizlik 309 8.1.1. Mikroekonomi Teorisinde İşsizlik 309 8.1.2. Makroekonomi Teorisinde İşsizlik 311 8.1.3. İşsizlik: Terminoloji 313 8.2. Enflasyon 319 8.2.1. Şiddetine Göre Enflasyon Türleri 322 8.2.2. Enflasyonun Nedenleri 323 8.2.3. Enflasyonun Maliyetleri 327 8.2.4. İşsizlik ve Enflasyonun Dinamik Analizi: Dinamik Toplam Arz ve Dinamik Toplam Talep Eğrileri 329 8.2.5. Enflasyonu Düşürmede Seçenekler 337 8.3. Bütçe Açıkları ve Kamu Borçları 338 8.3.1. Bütçe Açığının Tanımı ve Bütçe Açığı Kavramları 338 8.3.2. Bütçe Açığının Finansmanı 341 8.3.3. Kamu Borçları 342 8.3.4. Borç Yükü 343 8.3.5. Bütçe Açığının Finansmanında Bir Tartışma: Hoş Olmayan Monetarist Aritmetik 345 8.3.6. İkiz Açık Hipotezi 345 8.3.7. Ricardocu Denkliği Hipotezi 347 8.4. Phillips Eğrisi Hipotezi ve Beklentilerin Dâhil Edildiği Phillips Eğrisi 348 8.4.1. Kısa Dönem Phillips Eğrisi 350 8.4.2. Beklentilerin Dâhil Edildiği Phillips Eğrisi 351 Yararlanılan Kaynaklar 356 Bölüm 9 EKONOMİK BÜYÜME 359 9.1. Ekonomik Büyüme 360 9.1.1. Harrod-Domar Büyüme Modeli 361 9.1.2. Solow Büyüme Modeli 362 9.1.3. İçsel Büyüme Modeli 372 9.1.4. Ekonomik Büyümeyi Tayin Eden Temel Faktörler Ortam 374 Yararlanılan Kaynaklar 382 Bölüm 10 ULUSLAR ARASI MAKRO EKONOMİ 10.1. Uluslararası Makroekonominin Temel Kavramları IV 385 386 10.1.1. Ödemeler Bilânçosu 10.1.2. Döviz ve Döviz Kuru 10.1.3. Döviz Piyasası ve Döviz Kuru Sistemleri 10.2. Uluslararası Makroekonominin Teorik Temelleri 10.2.1. Sermaye ve Malların Uluslararası Akımları 10.2.2. Mundell-Fleming Açık Ekonomi Modeli 10.2.3. Devalüasyon, Marshall-Lerner Koşulu ve J-Eğrisi Etkisi Yararlanılan Kaynaklar 386 388 391 395 395 397 401 406 Bölüm 11 ULUSAL VE ULUSLARARASI MAKRO EKONOMİK KRİZLER VE İZLENEN POLİTİKALAR 407 11.1. 11.2. Ekonomik İstikrar ve İstikrar Politikaları Ekonomik İstikrar Politikası Tanımı, Amaçları ve Araçları 11.2.1. Para Politikası 11.2.2. Maliye Politikası 11.2.3. Döviz Kuru Politikası 11.3. Farklı Kuramsal Yaklaşımlarla İstikrar Politikalar 11.3.1. Klasik Yaklaşım 11.3.2. Keynesci Yaklaşım 11.3.3. Monetarist Yaklaşım 11.3.4. Yapısalcı Yaklaşım 11.4. Ortodoks ve Heterodoks Politikalar 11.4.1. Ortodoks Politikalar 11.4.2. Heterodoks Politikalar 11.5. İMF İstikrar Programları 11.6. İstikrar Programları, Krizler ve Gelişmekte Olan Ülkeler Yararlanılan Kaynaklar V 409 410 410 411 412 414 414 415 416 416 417 417 419 423 428 436 VI