Sedef Bengü

21.11.2008
Sunum içerigi;
VITAMIN BIOKIMYASI
YRD.DOÇ. Bekir ÇÖL
KONU:PANTOTENIK ASIT
HAZIRLAYAN:Sedef Bengü ÖZSOY
Tarihsel bakış
bakı
Kimyasal özellikleri
Biyokimyasal fonksiyonları
Besin kaynakları
Absorbsiyon, transport ve metabolizma
Hayvanlar ve insanda eksikliği
eksikli i
1
2
Wildiers, 1901’yılında maya
hücrelerinin büyümesi için
gerekli olan bir maddenin
varlığını bitkilerde tesbit etti.
O zamanlar, ismi bilinmeyen
bu maddeye Bios ismi verildi.
Daha sonra aynı maddeye
Bios II adı verildi.
R.J.Williams 1933’de yaptığı
deneyler sonucu Bios denilen
bu maddenin bitki ve
hayvansal organizmalarda
çok yaygın bir şekilde
bulunduğunu bildirdi…
Vitamin b5’e tarihsel bakis;
bakis;
Diğer bir adıyla Pantotenik Asit olarak da bilinen
B5 vitamini hem bitkisel hem de hayvansal
kaynaklarda bulunabilme özelliğinden dolayı
Yunanca da "her yer" anlamına gelen “pantos”
sözcüğünden gelmiştir…
4
3
Bu
madde ilk kez 1933 yılında pirinç
kepeğinden elde edilmiştir.
1938 yılında R.Williams tarafından
karaciğer ekstraktından ve bira
mayasından izole edilmiştir. Birçok
hayvanın rat ve civcivlerin büyümesi
için gerekli olan bir vitamindir.
1938’de ise yine Williams
Pantotenik asidin kimyasal yapısını
tespit etti .
1940 yılında ise çeşitli araştırmacılar
tarafından bu vitaminin sentezi
yapıldı.
5
2. Dünya savaşı sırasında az gelişmiş ülkelerde ”ayakların
sızlanması” adı verilen hastalık yaygınlaşmıştır. Bu hastalık
uzun zaman yapısında proteinler,yağlar ve B grubu
vitaminlerin miktarı çok az olan yiyeceklerle beslenen
şahıslarda gözlenmiştir. Hastalık durumunda önce ayaklar
sızlamaya başlar ve duyu hissini kaybeder. Sonra
parmaklarda ve ayakların altında şiddetli ağrı oluşur. Bu
Pantotenik asidin vücuda yedirilmesiyle ortadan kalkar.
6
1
21.11.2008
Pantotenik asit(Antidermatis
Negatif etkileyenler
faktörü,vitamin B5)
Bağırsaklardaki bakteriler tarafından sentezlenir.
Tavuk antidermatitis faktörü olarak da bilinir.
Suda eriyen bir vitamindir ve normal koşullarda
dayanıklıdır ancak ısı ve asitli ortamlarda kolayca
yok olur.
Besinlerin içerdiği B5 vitamininin yarısı pişirme
sırasında ve yarısından fazlası da yiyeceklere
yapılan ek işlemlerde (rafine gibi) kaybolur.
Asidik gidalar :
Sirke gibi asidik gidalar B5 vitaminini bozar.
Islenmis gidalar :
Dondurma islemi,
islemi, besinlerin B5 vitamininin
tüketilmesine sebep olur.
7
8
Kimyasal yapısı;
Pantotenik asidin en önemli
türevleri kalsiyum pantotenat
ve pantenoldur. Pantotenik
asidin serbest şekillerinden
başka birde bileşik şekli
mevcuttur. Buna Koenzim A
denir.
Pantotenik asit bileşiklerin biri
de panteteindir.
Bir B-alanin türevi olan
pantotenik asit, 2,4dihidroksi- 3,3
dimetilbutirik asit olan
pantoik asidin karboksil
grubuyla B-alanin amino
grubunun amid bağı ile
bağlanmasından meydana
gelmiştir.
Pantotenik asit taşıyıcı
görevini üstlenirken, yeni
hidrojen alır veya verirken
koenzim A’ya katılır.
9
Emilimi ,Metabolizması ve
Fonksiyonları
10
1.PANTOTHENIC ACID FONSĐYONLARI
FONS YONLARI
Koenzim A’nın içinde bulunan pantotenik asit emildikten
sonra intestinal pirofosfataz tarafından hidrolize
edilir.Absorbe edildikten sonra portal dolaşıma katılır.
Vitaminin asetil gruplarının transferinde de önemi
büyüktür. Koenzim A, lipit ve karbonhidrat
metabolizmasında da görev alır. Bu nedenle pantottenik
asit eksikliğinde koenzim A işlevinde düşüş olur.
Hayvansal dokularda vitaminin %80’i CoA şeklindedir.
Bunun az miktarı süte ve kolosturuma verilir.
11
Karbonhidrat protein ve yağ metabolizmasını düzenleyen
Koenzim A ‘nın yapıtaşını oluşturur. Kolesterol ve diğer
sterollerin sentezinde rol alır.
Kandaki alyuvarların ve savunma maddelerinin yapımına
faydalıdır.
Tüy ve derinin pigmentasyonunda ve hastalıklara karşı direncin
artırılmasın da görev alır.
Sağlıklı sinir sistemi ve deri için böbrek üstü bezlerini uyararak
kortizon üretilmesini sağlar.
Antistres özelliği ile ruhsal yapı(depresyon..) üzerine etkilidir.
12
2
21.11.2008
2.1.Günlük alınması gereken miktar:
2.PANTOTHENIC ACID METABOLĐZMASI
METABOL ZMASI
Đdrarla atıldığı için vücutta birikmeyen B5 vitamininin toksik etkisi gözlenmez.
B5 vitamini antioksidan potansiyele sahiptir.
B5 vitamini, Adenoz trifosfat ve asetil koenzim A
üretiminde bir öncü rolü oynayan yag, karbonhidrat ve
proteinlerin enerjiye dönüstürülmesinde temel bir
maddedir. B5 vitamini enerji üretimindeki rolü dolayisiyla
atletik performansi gelistirir.
B5 vitamininin eksikliginin en önemli semptomlarindan
birisi yorgunluktur.
B5 vitamininin özellikle pantethine formu hepatit - A nin
hafifletilmesinde yardimci olur.
(Sabit miktar:10-1000 mg’dır.)
Alınması gereken en az günlük miktarlar;
* 0-6 aylık 2mg/gün
* 6 ay-3 yaş 3mg/gün
* 4-6 yaş 3-4mg/gün
* 7-9 yaş 4-5mg/gün
* 10yaş ve üstü 4-7mg/gün dür.
Hamilelik ve emzirmede gereksinim 1/3 oranında artar.Genellikle bu
miktarlar günlük besinlerle fazlası ile karşılanır.Günlük 10-20 gr gibi çok
yüksek dozlarda alınması ile ishal ve su kaybı oluşabilir.
13
14
2.2. B5 Vitaminin Doğal Besin Kaynakları;
2.3.B5 Vitaminin Tedavide Kullanımı;
Anne ve inek sütündeki miktarlar bebekler için yeterlidir.
Şeker, tereyağı, nişasta, makarna, margarin de bulunmaz. Donmuş
gıdalar çözülürken B-5 vitamini de bozulur. Normal pişirmeden
etkilenmez fakat 100 derecenin üstüne çıkılınca harap olur.
Kaynak 100 gr.da mg.olarak;
mg.olarak;
Karaciğer 7.7mg
Kımızı et 0.5 -1.0mg
Tavuk 1.0mg
Yumurta 1.6mg
Ekmek 0.5mg
Sebze 1.0mg
Đnek sütü 0.3mg
Tek başına tedavi edici yönünden daha çok tedaviye destek amacıyla
kullanılması uygun olacaktır.
Allerji tedavilerine destek amacı ile,
Stres ilişkili ruhsal sorunlar,
Yanık tedavisine destek için,
Sindirim problemlerinde,
Đştahsızlık ve kolit hastalığında,
Alkol kullanımının fazla olduğunda kullanılmaktadır.
15
16
Kanıtlanmış Yararları:
Normal büyüme ve gelişmeyi destekler.
Yiyeceklerin enerjiye dönüştürülmesine yardım eder.
Birçok vücut materyalinin sentezine yardımcı olur.
Böbrek üstü bezinin fonksiyonunu destekler,
Enerji metabolizmasında gereklidir.
Yara iyileşmesini uyarır.
Alerjilerin tedavisinde yararlıdır.
Alkolizm, karaciğer sirozu tedavisinde yararlıdır.
Kabızlık tedavisinde yararlıdır.
Yorgunluğun giderilmesinde yararlıdır.
Mide ülserlerinde yararlıdır.
Osteoartrit, Romatoid artrit tedavisinde yararlıdır.
17
Saçların sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gelişmesi için
gerekli olan en önemli vitamin B grubu Pro vitamin B5’dir.
Saç sağlığı açısından B5 vitamini özellikle şampuanlarda
kullanılır. Dolayısıyla şampuanlarda B5 vitamininin ön
maddesi olarak yani provitamin olarak kullanılmaktadır.
18
3
21.11.2008
Đnsan saçı keratin
denen bir
proteinden oluşur.
Kreatin yapısında
sistein, arginin ve
serin gibi bir çok
amino asit
vardır.Saçların
yapısını oluşturan
bu sistein ve sistin
aminoasitlerinin
vücutta
sentezlendiği
düşünülürse;
saçların sağlıklı bir
şekilde büyümesi ve
gelişmesi için Pro
vitamin B5’in
dışarıdan alınması
gerekmektedir.
B5 vitamininin büyük
moleküllü
olmasından dolayı saç
köklerinden emilimi
çok zordur.B5
vitamininin
dexpanthenol
(Pantothenik Asitin
alkol formudur) küçük
bir molekül olup saç
korteksine nüfuz
ederek saçin yapi
bloklarina baglanir
19
Pantotenik asidin saç
üzerindeki etkileri ise
şunlardır:
Hasar görmüş saçları onarır.
Saçları nemlendirir.
Saçları korur ve parlaklık
sağlar.
Saçların daha kolay şekil
almasını sağlar.
Saçları besler ve daha canlı
bir görünüme kavuşmalarını
sağlar.
20
Đmmün
mmün sisteme faydası;
B5 vitamini, vücudun antikor üretimini arttirir ve bakteriyal ve
viral enfeksiyonlarin engellenmesinde yardimci olur.
B5 vitamininin pantethine formu vücudun N-K lenfositlerini
aktive eder ve makrofaj üretimini ve aktivitesini arttirir.
B5 vitamini, yaşlanma prosesi olan çarpraz baglanmayi
geciktirir.
B5 vitamini, E vitamini ile birlikte yüksek dozajlarda
kullanildiginda Lupus Erythematosus(kronik deri hastalığı)
hastalarinda mükemmel iyilesmeler görülmüstür.
21
22
2.4.B5 Vitamini Eksikliği
Eksikli i
23
B5 vitamini eksikliği, rafine ve
işlenmiş yiyeceklerle beslenme ve
antibiyotik etkisiyle barsak
bakterilerinin ölmesi sonucu ortaya
çıkar.
Halsizlik, bitkinlik ve yorgunluk hissi
ilk oluşan yakınmalardır.
Topuklarda yanma ve ağrı, mide
asitlerinde azalma ile iştahsızlık,
kusma, barsak bozuklukları ve
krampları, strese dayanıksızlık,
uykusuzluk, depresyon eğilimi, kan
şekerinde düşme, ellerde titreme,
kalp çarpıntısı, cilt bozuklukları, akne
oluşumu, tekrarlayan üst solunum
yolu enfeksiyonları birlikte görülen
etkilerdir.
24
4
21.11.2008
2.5.Hayvanda BB-5 vitamini eksikliği
eksikli i
Pantoten asitinin yetersizliği sonucu hayvanlarda
boy artışı durur,yağların metobolizması
bozulur,kanda kolestrol miktarı düşer,karaciğerde
ve böbreklerde dejenerasyon oluşur.
Hayvanlarda ve kuşlarda dermatitis keratit,tüylerin
pigmentasyonu,deri altı kanamaları,denge
bozukluğu,solunum hızlanması görülür.
25
26
Vitamin b5 içeren ticari ürünler;
VİTAMİNLER,R.MAMMADOW,Nobel YAYINLARI
Vitaminlerin kutsal kitabı, Dr.E.Mındell
http://www.turkcebilgi.com/Pantotenik_asit
http://www.givetilac.com/vitaminler2.asp
http://www.nutrifarma.com.tr/index.asp?s=vitamin&id=b5
http://www.besinler.net/nutrcomp.aspx?Nutr_NDX=V06
www.bilim.gen.tr
www.genetikbilimi.com.tr
27
28
29
5