b) Cumhurbaşkanlığı, Sayıştay Başkanlığı ile il gili
advertisement
M. Meclisi B : 64 «b) Cumhurbaşkanlığı, Sayıştay Başkanlığı ile il­ gili hükümlerini Cumhuriyet Senatosu ve Millet Mec­ lisi Başkanları,» biçiminde düzeltilmesini arz ve tek­ lif ederiz. GEREKÇE Anayasamızın 127 nci maddesinde Sayıştay, genel ve katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denet­ lemekle görevlendirilmiş, kuruluşu, işleyişi, denetim usulleri mensuplarının nitelikleri, atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve yükümleri ve diğer özlük işleri ile Başkan ve Üyelerinin teminatının kanunla düzenlene­ ceği hükme bağlanmıştır. Yine Anayasamız 94 ncü maddesine göre bilin­ diği gibi bütçe tasarılarının TBMİM'de görüşülüp ka­ bul edilmeleri ve yasa niteliğini kazanmaları ayrı ayrı yöntem ve kurallara bağlanmıştır. Kısaca deyinilirse Bütçe Kanunları Meclislerimizde diğer kanunlar gibi görüşülmez. Bu nedenle Anayasamızın 126 nci maddesinin son fıkrası, genel ve katma bütçelerin nasıl yapılacağı ve uygulanacağının kanunla gösterileceği ve bütçe ka­ nununa bütçe ile ilgili hükümler dışında hiç bir hük'üm konulamayacağı kuralını getirmiştir. Söz konusu bu kuralın kapsamı, çeşitli bütçe kanunlarındaki Anayasaya aykırılık iddialarının, Ana­ yasa Mahkemesi tarafından yargılaması nedeniyle açıklıkla ortaya koymuştur. Şöyledir; bütçeye, bütçe­ nin uygulaması ile ilgili, uygulamayı kolaylaştırıcı ve açıklayıcı hükümler, ancak, kanun konusu olabi­ lecek yeni bir kuralı kapsamamak şartıyla konulabi­ lecektir. Anayasamız, TBMM adına denetim görevi ya­ pan Sayıştay'ın kuruluş, işleyiş, yetki ve denetim usul­ leri ile genel ve katma bütçelerin nasıl yapılacağı ve uygulanacağı hususunu 126 nci ve 127 nci maddele­ rinde kanuna bırakmış olduğundan, bu kanunlarda yer alan hükümleri değiştiren ya da hüküm ekleyen ka­ nun konusu olacak bir kuralın bütçeye eklenmesi Ana­ yasamıza açıkça aykırıdır. Anayasamızın 126 ve 127 nci maddelerinin öngör­ düğü kanunlar ise bugün yürürlüktedir. Bunlar 832 sayılı Sayıştay Kanunu ile 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunudur. 832 sayılı Sayıştay Kanununda Sayıştay Başkanı­ na ita amirliği görevi verilmemiştir. Sayıştay Kanununa göre, Sayıştay bütçesi, genel bütçe tasarısına dahil edilmek üzere C. Senatosu ve M. Meclîsi Başkanlıklarına sunulmakta ve ita amirli— 519 26 . 2 . 1979 0:3 ği Millet Meclisi Başkanınca yapılıp, muhasebe işleri, Millet Meclisi Saymanlık Müdürlüğünce yürütülmek­ tedir. Sayıştay Kanununu yürütme yani uygulama gö­ revi 108 nci maddesine göre adına denetim yaptığı Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisince görülmek­ tedir. Diğer taraftan, bütçelerin hazırlanması ve uygu­ lanmasını düzenleyen 1050 Sayılı Genel Muhasebe Kanununun 71 ve 117 nci maddelerinde ita amirleri gösterilmiştir. Sayıştay Başkanı buna dahil değildir ve hu kanunun ita amirliğine ait hükümlerine tabi ol­ mayan Anayasa kuruluşlarının, (Örneğin Danıştay ve Anayasa Mahkemesi gibi) kanunlarda başkanlarının kendi bütçelerinin ita amiri olduklarına dair amir hü­ kümler konulmuştur. 1050 sayılı Kanuna göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı ve Sayıştayın masrafları bu kanuna göre tahakkuk ettirilerek tediye edilmek­ te ve adı geçen kuruluşların büfelerinde yer alan ödenekler, Millet Meclisi İdareci Üyesi ile Saymanının müşterek imzalı makbuzu mukabilinde Hazineden alınmakta, Millet Meclisi Hesapları İnceleme Komis­ yonu, bütçelerinin tatbikatına nezaret ederek, harca­ maları vize edilemektedir. Tüm bu açıklamalardan görüldüğü gihi. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetim görevi yapan ve kuruluş kanununu uygulama görevi Meclislere veril­ miş bulunan Sayıştay'ın Birinci Başkanına, 1050 ve 832 sayılı Kanunlarda ita amirliği yetkisi verilmedi gibi, ödeneklerini Hazineden alma yetkisi de tanınma­ mış bulunmaktadır. Yasalarımızın düzenlemeleri böyle iken, 1979 Ma­ li Yılı Bütçe Tasarısının Bütçe Karma Komisyonun­ da görüşülmesi sırasında, Sayıştay Bütçesini uygula­ ma ile görevli Yasama Organı Başkanlarının yürütme görevini düzenleyen 90 nci maddesine getirilen bir önerge ile, Sayıştay Başkanına bir yıllık da oka ita amirliği yetkisinin verilmesi, bu yetkinin 1050 ve 832 sayılı Kanunlara konulabilecek yeni bir yasa kuralı niteliğinde bulunmasının açıklığı karşısında, Anaya­ samızın 126 ve 127 nci maddelerine aykırı bulunmak­ ta ve ayrıca Sayıştay Kanununu uygulamakla görevli, Parlamentonun diğer kanadı Cumhuriyet Senatosu­ nun iradesi bu yetkiyi kabul etmemiş bulunduğun­ dan, yetkinin Meclisimizce de tasandan çıkarılması gerekmektedir.» Sayın üyeler, diğer önergeyi okuyorum: Sayın Mustafa Rona, Sayın İbrahim, Topuz, Sayın Adem Ali Sarioğlu, Sayın Hasan Aksay, Sayın İhsan Ka­ badayının önergeleri:
