durumsal liderlik - MC Yönetim Danışmanlığı – MC Imperium

DURUMSAL LİDERLİK Liderlik, başkalarını etkileyerek çalışanlarda davranış değişikliği yaratabilme ve amaçlara ulaşabilmek için şevkle çalıştırabilme becerisidir. Bir işletmenin başarılı olmasını etkileyen unsurlardan en önemlisi çalışan performansıdır. Performans ve verimlilik artışını aslında çok basit anlamda aşağıdaki gibi formülleyebiliriz; Performans= Yetkinlik x Motivasyon Yetkinlik çalışanların mevcut departmanlarda yaptıkları işlerdeki bilgi, becerileri ve ehilliklerini gösterir. Daha ayrıntılı olarak ifade etmek istersek, bir organizasyon için rekabet avantajı yaratan ve en yüksek performansa sahip kişileri ayırt eden bilgi, beceri ve kişilik (yetenek) özelliklerinin davranış olarak ifadesidir. Çalışan yetkinliklerini üçe ayırabiliriz; Temel Yetkinlikler; Bir kurumdaki tüm çalışanlar tarafından gösterilmesi beklenen yetkinliklerdir. (İşe •
Odaklılık, Problem çözme, İletişim vb.) Yönetsel/Liderlik Yetkinlikleri; Bir kurumdaki yönetici kademelerinden beklenen yetkinliklerdir. (Ekip •
yönetimi, Delegasyon, Stratejik düşünme vb.) Teknik/Fonksiyonel ya da Göreve Yönelik Yetkinlikler; Bir kurumda, yapılan işlere göre farklılık gösteren, •
işe özel – sadece o işi yaparken kullanılması beklenen yetkinliklerdir. (İkna ve müzakere becerileri, etkili sunum ve raporlama, deneyimle veya öğrenmeyle gelen beceriler) Motivasyon ise, istek, arzu, şevk ve mutluluğu ifade eder. İnsanın içinde oluşan ve onu harekete teşvik eden itici güçtür. Öncelikle şirket sahibi ve yöneticilerinin ilk yapmaları gereken, çalışanlarını yetkinlik ve motivasyon durumlarına göre ayrımlaştırmalarıdır. Bu noktada aşağıda yer alan tablodan faydalanabilirler. DURUMSAL LİDERLİK
Performans = Yetkinlik X Motivasyon
S2
S1
Talimat Veren
Operasyonel
Koçluk Eden
IG
EM
PL
N
IM
OY
PL
DE
T&
EN
DES
Motivasyonel
Koçluk Eden
&
Delege Eden
S3
Yetkin
Yetkin değil ve Yetkin değil
ama
motive
ama
motive değil
değil
motive
PL
AN
S4
Yetkin
ve
motive
OPERATE & MAINTAIN
MCI
Management(Consulting(Imperium(
Yukarıdaki tablo incelendiğinde çalışanların dört kategoriye (S1-­‐S2-­‐S3-­‐S4) ayrıldığı görülmektedir. Yapılması gereken öncelikle çalışanların doğru kutucuklara yerleştirilmesi, sonrasında da altta yer alan doğru yönetim/liderlik tarzının uygulanmasıdır. Çalışanlarımın yetkin ya da motive olup olmadığını nasıl anlayabilirim diyorsanız altta yer alan tabloyu inceleyebilirsiniz. Sanıyorum bu size oldukça yardımcı olacaktır. 4 profil ve özellikleri
S2
Bilgisi Zayif Istegi Az Olan
(yeni bir iş ya da görevi
zorluklarla öğrenen)
- becerileri tam
-  motivasyonu değişken
-  kendine güveni değişken
- hala becerisi olmayan, bazı şeyler
hakkında eğitilmemiş
- motivasyonu düşüşte
- kendine olan güvenini kaybediyor
S4
En İyi Performans Gösteren
(işi bilen ve seven)
S1
Heyecanlı Yeni Başlayan
(yeni bir iş ya da göreve
başlayan)
- becerileri tam
- Kendi kendini motive eden
- kendine güvenli
- becerisi olmayan, tecrübesiz
- bilgisiz
- istekli, heyecanlı
- kendine güvenli
Yetkinlik & Bilgi Arttirma Ihtiyaci
N
&
OY
PL
DE
T&
EN
PL
AN
EM
PL
Çok
IM
Az
S3
Potansiyeli Olan
(işi öğrenmiş, yapabilir fakat
destek ve tanınma ihtiyacı olan)
DE
SIG
Motivasyon & İlişki Gelistirme Ihtiyaci
Çok
OPERATE & MAINTAIN
MCI
Management(Consulting(Imperium(
Çalışanlarınızı doğru kutulara yerleştirme işlemini tamamladıktan sonra, birinci tabloda yer alan yönetim tarzlarını uygulamaya geçebiliriz. S1 kutucuğunda yer alan çalışanlar genellikle işe yeni başlamış ya da farklı bir iş kolundan gelen çalışanlardır. Dolayısıyla oldukça heyecanlı, hevesli ve istekli olmalarına rağmen, bilgi ve becerileri bir o kadar da düşüktür. Bu tip çalışanlara 2 aylık deneme süresi içerisinde mutlaka en az iki haftalık oryantasyon eğitimi verilmelidir. İşe adapte olmaları ve gerekli yetkinliklere ulaşabilmeleri için yöneticiler tarafından uygulanması gereken doğru yönetim tarzı operasyonel koçluktur. AÇIKLA-­‐UYGULAT-­‐GERİBİLDİRİM VER. Bu kategoride yer alan çalışanlarınıza sorumluluk verin, işin önemini gösterin, ara ara yönlendirin, dinleyin ve dinlediğinizi onlara gösterin, fikirlerini sorun, amaçlar ve sürecin içine katın ve mümkün olduğu kadar ödüllendirin ve destekleyin. Şirketlerde şirket sahibi ya da yöneticiler tarafından bu uygulamalar yapılmadığında çalışanlar çoğu zaman bu aşamada kaybedilirler. S2 kutucuğunda yer alan personel hem yetkin, hem de motive olmadığından yani her iki özellikte bulunmadığından dolayı talimat veren bir tarzda yönetilmelidirler. Bu tip çalışanlar ya tecrübesiz, ya da tecrübeli ama işi ilk defa yapanlardır (farklı bir sektörden geliyor olabilir ya da farklı bir departmana geçmiş olabilir.) Net olmak, sınırları tam çizmek, ne beklendiğini tam olarak anlatmak ve çalışanın kapasitesi kadar yük vermek önemlidir. Bu kategoride yer alan çalışanlarınıza anlaşılır açıklamalar yapın, adım adım ilerleyin, yakından yönetin ve yaptıkları çalışmalarla ilgili hızlı geribildirimde bulunun. S3 kutucuğunda yer alan çalışanlar, artık işi öğrendikleri için önemli kararlarda fikirleri alınmalıdır. Bu aşamada ihtiyaçları olan şey bilgi değil destektir. Zaman zaman dış kaynaklı veya kurum kaynaklı motivasyon düşüklüğünde destek çalışmaları yapılmalıdır. Kendi kanatları ile uçabilmeleri ve yaptıkları işe bağlılıklarının tam olabilmesi için desteklenmelidirler. Bu tip çalışanlarınıza bilgi ve becerinizi aktarın, davranışsal becerilerine yönelik eğitin ya da eğitim almalarını sağlayın, yapılan işle ilgili nedenleri ve sonuçlarını ve işin detaylarını açıklayın, yüreklendirin ve sıklıkla geribildirimde bulunun. Delege etmek, işle ilgili önemli kararları ve çerçeveyi çizmeyi de çalışana bırakmayı gerektirir. Ancak bu ‘Nasıl halledersen hallet’ anlamına gelmemelidir. Beklenen iş sonuçlarını açıkladıktan ve kırmızı çizgileri belirledikten sonra, çalışanın sonuca kendi yöntemleri ile gitmesi beklenir. Yöneticinin bu aşamada yapması gereken, sadece iş sonuçlarını kontrol etmektir. S4 kutucuğunda yer alan çalışanlarımıza uygulanacak yöntem bu olmalıdır. Bu kategoride yer alan çalışanlarınız yıllarını bu işe verdiklerinden dolayı iş bilgilerini ve tecrübelerini kullanarak diğerlerine yardım etmelerini ve koçluk yapmalarını isteyin, daha fazla inisiyatif ve otorite verin, yetkilendirin, özel görev verin, onları örnek olarak gösterin, devamlı iletişimde olun, kendilerini değerlendirmelerine izin verin.