Türkiye-İran ortak serbest bölge kuruyor, mevzuat uyumlaştırılıyor

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Türkiye-İran ortak serbest bölge kuruyor,
mevzuat uyumlaştırılıyor
İran-Türkiye sınırında ortak bir serbest bölge kuruluyor.
SEDAT ALP / İZMİR
Türkiye, Batı ülkeleri ile ilişkilerini yeni bir düzleme oturtmaya çalışan İran ile güçlü ekonomik
işbirlikleri kurmak için projeler geliştiriyor. Bunların en önemlilerinden biri olan, İran-Türkiye
sınırında ortak bir serbest bölge kurulması projesinde çalışmalar sürüyor. Elde edilen bilgilere
göre, Van ve sınırındaki İran’ın Hoy kentinde kurulacak serbest bölgede iki ülke firmaları çeşitli
avantajlar sahip olarak faaliyet gösterecek. Şu aşamada iki ülkenin serbest bölge mevzuatları
arasındaki farklılıkları gidermeye yönelik mevzuatları uyumlaştırma çalışmaları yapılıyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın martta İran’a yaptığı resmi ziyaretteki üst düzey görüşme
masasında alınan kararlardan birisi de sınırda kurulacak bir ortak serbest bölgeydi. İran’daki
serbest bölge uygulaması ile Türkiye’deki uygulama arasında fark olduğu için Van ve İran’ın Hoy
kentinde ortak serbest bölge kurulması için ilk aşamada mevzuatların uyumlaştırılmasına yönelik
çalışmalara başlandı.
Hoy’un Van’a yaklaşık 2 saat uzaklıktaki en yakın İran şehri olduğunu belirten Ege Bölgesi ve İran
İşbirliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hossein Arian, Urmiye Ticaret Odası’ndan aldığı bilgiye
göre, iki ülke cumhurbaşkanları nezdinde yapılan görüşmede ortak serbest bölge kurulması
kararının alındığını ve bölgenin kurulmasının kesinleştiğini belirterek, “Ancak İran gümrük kuralları
ile Türkiye’nin gümrük kuralları farklı olduğu için müşterek bir serbest bölge kurulması zor. Şu
anda İran ve Türkiye gümrük mevzuatlarını uyumlaştırılıyor. Urmiye Ticaret Odası’ndan bu
konudaki çalışmaların bitmek üzere olduğunu öğrendim” şeklinde bilgi verdi.
Müşterek serbest bölge ile iki ülke ortasındaki kara sınırı avantajının kullanılmasının hedefl
endiğini vurgulayan Arian, “İran’da 30 serbest bölge var. Türkiye’ye en yakın serbest bölge,
sınırındaki Maku kentinde. Bu serbest bölgeyi Türk firmaları da kullanıyor. İran’da enerji ve işçilik
çok ucuz. Türkiye’nin de teknoloji ve sanayi altyapısı güçlü. Kurulacak müşterek serbest bölgede
iki ülke firmalarının bu avantajları kullanarak üçüncü ülkelere yönelik de üretim yapması
hedefleniyor” dedi.
İran
ve
Türk
firmalarının
yoğun
ilgisi
var
Hossein Arian, İran ile Batılı devletlerin nükleer müzakerelerde anlaşmaya varmaları sonrasında,
Türkiye ve İran’daki şirketlerden Ege Bölgesi ve İran İşbirliği Derneği’ne yoğun başvuru geldiğini
belirterek, “Özellikle ambargo zamanında İran’a sırt çevirmediği için Türkiye ile ticaretin
geliştirilmesine öncelik vermek isteniyor. Biz bu nükleer anlaşmanın imzalanacağını
düşündüğümüz için yaklaşık 6-7 önce kendimiz ticarete yoğunlaşacağımız şekilde hazırlandık”
diye konuştu.
Türkiye-İran ticaretinde avantajlı alanları belirlemek için araştırma yaptıklarını ifade eden Arian,
şu bilgileri verdi: “Yeni dönemde şart ve kuralları çok iyi tespit etmeliyiz. Eski yöntemlerle iş
yapamayız. İran-Türkiye arasında tercihli serbest ticaret için 11 yıl önce karar alındı, 2015’te
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
tamamlandı. Bu kapsamdaki ürünlere yoğunlaşmak istiyoruz. Fuarcılık ilgili avantajlar var, kara
sınırı çok önemli bir avantaj. İran, konumu nedeniyle Avrupa ve Afrika’dan Türkiye’ye gelen ticaret
trafiğini kullanabilir. Türkiye-İran ve üçüncü ülkeler arasında ikili ve üçlü çoklu programlar
ayarlamayı planlıyoruz. İran-Türkiye-Afrika, İran-Türkiye-Almanya gibi. Nakliye ve fuarcılığı
önemli sektörler olarak görüyoruz. Önümüzdeki ay fuarlar başladıktan sonra bizim de
çalışmalarımız artacak. Aynı zamanda teknoloji konusunda çok çalışıyoruz. İran temizlik
ürünlerinde çok iyi, Türkiye ise ambalaj konusunda. İranlı müteahhitler de Türk firmalarıyla işbirliği
içinde Afrika’ya çok rahat açılabilir.”
Bankacılıktaki
pürüzler
çözülüyor
İran’ın nükleer programı nedeniyle uygulanan yaptırımların 2012’de ağırlaştırıldığını ve İran
bankalarının, uluslararası bankacılık işlemlerine aracılık eden Belçika merkezli kuruluş olan
“Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Toplumu” (SWIFT) dışında bırakıldığını
hatırlatan Hossein Arian, iki ay içinde bu sorunun giderileceği ve İran bankalarının yeniden
yurtdışı bağlantılarının sağlanması ile yurtdışı para transferinde yaşanan sorunların artadan
kalkacağı bilgisini verdi. Arian, Ziraat Bankası ile Halkbank’ın İran’da şube açmasının gündemde
olduğunu, İran sermayeli Bank Mellat’ın da Türkiye’de daha aktif olacağını da aktardı. Arian,
İran’la turizm konusunda da güçlü potansiyel olduğunu, bu alanda da girişimleri olduğunu
vurgulayarak, “İzmir’de ve İran’da bir acenteyle anlaşma yaptık. Ege Bölgesi’nden İran’a tur
düzenlemeyi planlıyoruz” dedi.
Necdet Takva: İran’la kara sınırları aktifleştirilmeli
Batı ülkeleri İran’daki potansiyeli değerlendirmek için hızlı hareket ederken, son günlerde
gündemini çatışma ortamına teslim eden Türkiye’nin sınırındaki gelişmelerin gerisinde kaldığı
belirtiliyor. Bu konuya dikkat çeken Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Başkanı Necdet
Takva, “Güvenlik kaygısı ile ilimizdeki tüm İranlılar gitti. Türkiye’nin kısa sürede çatışma
ikliminden kurtarılıp, huzur ortamının sağlanmasını istiyoruz. Hükümet ve ekonomi yönetimi, İran
pazarına erişim konusuda bir strateji belirlemeli. 580 kilometrelik Türkiyeİran sınırının 300
kilometrelik kısmı Van’da ama ilimizden İran’a aktif bir kapı yok. Kapıköy-Razi Sınır Kapısı açıldı
ama günde 5 saat mesai yapıyor. Altyapıda ciddi sorunlar var. İran’ın Hoy-Razi arasındaki 40
kilometrelik yolu transite açmayışı nedeniyle kapı resmi olarak transit geçişe açık ancak fiili olarak
değil. Bu yol en kısa sürede tamamlanmalı ve kapı modernize edilmeli, Başkale Kapısı 1996’dan
bu yana kapalı” dedi. Bölgesel geri kalmışlığı kaldıracak çabalar gösterilmesini isteyen Takva, “Bu
konuda en önemli pazarımız İran. Bir an önce ilişkiler geliştirilmeli. Yoksa konan ticari hedefl eri
tutturmak mümkün değil. Oda olarak İran’la ilişkileri geliştirmek için çok çaba harcadık.
İstanbul’daki tekstilciler İran’a ihracat yapmak için Van Ticaret Odası ile ilişkileri geliştirmek istiyor.
İran firmaları da odamız üzerinden Türkiye ile ilişkilerini geliştirmek istiyor. Turizm konusunda 12
toplantı yaptık, 4 İran kentiyle ortak protokoller imzaladık. Nevruz tatili için Van’da alışveriş günleri
gerçekleştirdik. Bu sayede Van’ın günlük ticareti yüzde 45 arttı. Ancak bunun devamı için
huzurun, güvenliğin tesis edilmesi lazım. Son günlerdeki çatışma ortamı yüzünden İranlıların
tamamı ilimizden çıkmış durumda” diye konuştu.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Türkiye-İran lojistiği yatırım bekliyor
İran, Avrupa ve Rusya ile yaptığı dış ticarette Trabzon Limanı’nı aktif kullanmak istiyor. Bu liman
İran’ın Basra limanlarından yaptığı sevkiyatta daha ekonomik bir rota. İran, Tebriz-Trabzon
arasında demiryolu projesini hayata geçirmek istiyor. Van Gölü’nde kesintiye uğrayan Türkiyeİran demiryolu da iki ülke lojistiğinde önemli bir pürüz oluşturuyor. Van Gölü’ne gelen trenler iki
feribotla Tatvan’a ulaştırılıyor. Özellikle kışın bazı vagonların 2-3 ay durduğu belirtiliyor. İran, ciddi
zaman kaybına yol açan bu kesintinin giderilmesini isterken, Türkiye, yıllardır rağmen Kuzey Van
Gölü Demiryolu Projesi’ni hayata geçirerek, demiryolunu kıyılardan Tatvan’a bağlamadı. Bunun
yanında 20 yıldır Van-Hoy arasındaki 20 kilometrelik yolun yapılması bekleniyor. Türkiye’yle İran
arasındaki anlaşma gereği İran’da yatırım yapmak isteyen Türk sanayicilerin İran’da yapacakları
yatırımın çifte vergilendirmeden muaf olması önemli bir avantaj. Türkiye’de fabrikası olan bir Türk
işadamı, İran’da da yatırım yapacaksa çifte vergi ödemiyor. Yatırımların devlet garantisi altında
olması en önemli noktalardan.
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
[email protected] | www.evrim.com