birincil ve nihai enerji yoğunluğu (2000-2015)

BİRİNCİL VE NİHAİ ENERJİ YOĞUNLUĞU
(2000-2015)
1
Birincil ve Nihai
Enerji Yoğunluğu
Enerji
yoğunluğu
kavramı
enerji
verimliliği
göstergelerinden
birisi
olup,
enerji tüketiminin (tep, joule) finansal bir
göstergeye (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla-GSYİH,
Katma Değer vb) oranı olarak tanımlanmaktadır.
Enerji yoğunluğu; herhangi bir teknik veya
fiziksel göstergenin (özgül enerji tüketimi,
enerji tüketimi vb) herhangi bir faaliyetin
verimlilik
düzeyini
açıklayamadığı
durumlarda
bir
enerji
verimliliği
göstergesi
olarak
kullanılmaktadır.
Birincil
enerji
tüketiminin
GSYİH’ya
oranlanması sonucu hesaplanan yoğunluk birincil
enerji yoğunluğu, nihai enerji tüketiminin GSYİH’ya
oranlanması sonucu hesaplanan yoğunluk ise
nihai enerji yoğunluğu olarak adlandırılmaktadır.
Birincil
enerji
yoğunluğu
bölgesel
ve
ülkeler
bazında
bir
birim
GSYİH
yaratabilmek için ne kadar enerji gerektiğini
ölçen bir enerji verimliliği göstergesidir.
Söz
konusu
göstergenin
düzeyi
ülkelerin veya bölgelerin ekonomik yapısı,
enerji tüketim yapısı, iklimsel koşulları ve
teknik enerji verimliliğini göstermektedir.
Enerji yoğunluğu eğilimi ekonomi ve
sanayideki yapısal değişiklikler, enerji tüketim
yapısındaki
değişimler
ve
nihai
kullanıcıların kullandıkları ekipman ve bina
2
sektöründeki verimliliklerden etkilenmektedir.
Genel olarak bakıldığında güvenilir bir
gösterge
olarak
değerlendirilmekle
birlikte kayıt dışı ekonomi oranının yüksek
olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkelerde
enerji
yoğunluğu
analizleri
yapılırken dikkatli olunması gerekmektedir.
Ülkemizin 2000-2015 döneminde yıllık bazda
birincil enerji yoğunluğu indeksi %1,7,
nihai enerji yoğunluğu indeksi ise %1,5
oranında
azalmıştır.
2000
yılına
göre
bir
karşılaştırma
yapıldığında 2015 yılında birincil enerji
yoğunluğu
indeksinde
%23,1
nihai
enerji yoğunluğu indeksinde ise %21,0
oranında
iyileşme
söz
konusudur.
Grafik 1’ve Grafik 2’de yıllara göre
birincil ve nihai enerji yoğunluğu indeksinin
artış/azalış oranları görülmektedir. Söz
konusu yoğunluklar hesaplanırken Türkiye
İstatistik Kurumu Başkanlığı tarafından
12/12/2016
tarihinde
yayımlanan
2009
yılı bazlı yeni GSMH serisi rakamları
dikkate
alınarak
hesaplanmıştır.
Birincil ve nihai enerji yoğunluğu birimi (tep/1000
2005 Yılı $ sabit fiyatı) olarak alınmıştır.
18.05.2017 Revizyon 00
Birincil Enerji Yoğunluğu İndeksi (iklim düzeltmeli)
110,0
100,0
100,5
97,5
98,8
100,0
95,7
93,8
89,0
90,0
91,8
91,3
90,0
86,8
2000=100
80,9
81,8
78,0
80,0
76,9
75,7
70,0
60,0
50,0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Yıllar
Nihai Enerji Yoğunluğu İndeksi (iklim düzeltmeli)
110,0
100,0
100,0
98,7
101,0
97,7
100,0
97,3
94,1
91,7
91,6
92,3
2000=100
90,0
90,7
84,5
86,0
79,5
80,0
78,8
79,0
70,0
60,0
50,0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Yıllar
18.05.2017 Revizyon 00
3
YASAL
UYARI
Sitede yayımlanan bilgilerin güncelliği, doğruluğu, güvenirliği ve tamlığı konusunda tüm titiz çalışmalara
rağmen, olabilecek hatalardan Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) hiçbir taahhüt ve sorumluluk
kabul etmez. Sitedeki bilgilerin yanlış kullanımı/yorumlanması sonucunda veya teknik nedenlerle
siteye ulaşılamamasından ötürü doğrudan veya dolaylı bir zarar doğması halinde, YEGM’e hiçbir borç,
sorumluluk veya mükellefiyet yüklenemez.
YEGM sitede yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya
kullanım dışı bırakabilir.
Site içerisindeki bilgilerin bir kısmı doğrudan, bir kısmı da diğer kaynaklardan sağlanarak YEGM
tarafından yayımlanmakta olup, telif hakkı ve diğer her türlü hakkı YEGM’e aittir.
Kaynak bildirmek kaydıyla kullanılabilir.
4