haber bültenđ

HABER BÜLTENĐ
20 Aralık 2005
Haber Özetleri
Irak
•
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Sadettin Ergeç, seçimden önce ve sonra
özellikle Türkmen bölgelerinde kanunsuz şeylerin yaşandığını belirterek,
''Seçim için Kerkük'e Süleymaniye, Erbil ve Dohuk'tan 100 bin kişi getirdiler ve
aynı gün geri götürdüler. Bu yapılanlar, Kerkük ve Irak üzerinde oynanan
büyük bir oyundur'' dedi. Seçim günü bazı şeylerin kontrolden çıktığını ve
ihlallerin olduğunu aktaran Ergeç, polislerin oy pusulası bittiği gerekçesiyle
seçmenleri geri çevirdiğini bildirdi. Yoğun bir şekilde mükerrer oy kullanımının
olduğunu, gözlemcilerin seçim merkezlerinden çıkarıldığını ifade eden Ergeç,
şöyle dedi: ''ITC olarak mükerrer oy kullanımını tespit ettik ve bunları seçim
kuruluna bildirdik. Kurul, bunları heyetler gönderip incelemezse tarafsızlığını
kaybetmiş olacaktır. Bu yapılanlar, Kerkük ve Irak üzerinde oynanan büyük bir
oyundur. Türkmen Cephesine hakim olunmak isteniyor. Biz bu seçimin
gerçekleri yansıtmayacağını düşünüyoruz. Seçimlerin bazı yerlerde
tekrarlanmasını istiyoruz. Çünkü, buradaki seçim bir komediye dönüşmüştür.
Seçimden sonra her gün basın toplantıları düzenlenip ihlaller açıklanıyor. Bu
seçim önceki seçimden daha kötü geçmiştir. '' (AA)
•
18.12.2005 tarihinde Kerkük Đl Meclisinin 5 Türkmen üyesi ABD’nin Kerkük
konsolosu ile 2 saat süren bir görüşme yaptı. Bu görüşme ABD konsolosunun
talebi üzerine gerçekleşti. Görüşme sırasında Meclis üyesi Ali Mehdi seçim
ihlallerini dile getirdi ve konsolosa konuyla ilgili yazılı bir rapor, fotoğraflar ve
CD sundu. Ali Mehdi, konuşmasında konsolosa hitaben ‘Bir Türkmen bayan
gözlemci çeteler tarafından polislerin gözü önünde tartaklandı, onun hakkı
alınacaktır. Bu valiyi sizler getirdiniz, bu polis teşkilatını sizler kurdunuz.
Yüksek Seçim Kurulu’nun Kerkük başkanını bir ay önce sizler değiştirdiniz,
gizli istihbarat teşkilatını sizler kurdunuz ve 250 bin Kürt’ü yine sizler getirdiniz.
Bu kurumların başında olanların hepsi Kürt ve hepsi de KDP ve KYP’de üst
düzeydeki insanlardır. Bu koşullar altında üç seçim yaptırdınız ve bize
‘Haklarınızı demokratik yollarla arayınız’ teklifinde bulunuyorsunuz. Biz bu
seçimleri tanımıyoruz ve iptalini talep ediyoruz’ şeklinde konuştu.
(www.bizturkmeniz.com)
1
•
Irak'taki en büyük Sünni Arap ittifakı, geçen hafta yapılan genel seçimlerde
Bağdat'taki oylamaya hile karıştırıldığını öne sürerek, seçimlerin yenilenmesini
istedi. Irak Đslam Partisi lideri Tarık El-Haşimi, Birleşik Irak Đttifakı'nın (Şii
listesi) önde gittiğinin açıklanmasından sonra, sonuçların derhal gözden
geçirilmesi gerektiğini belirterek, artık topun seçim komisyonunun kalesinde
olduğunu söyledi. Irak Uzlaşma Cephesi lideri Adnan El-Duleymi de,
''Bağdat'ta seçimlerin yenilenmesini istiyoruz'' dedi. El-Duleymi, bu seçim
sonuçlarına göre kurulacak yeni hükümeti kabul etmeyeceklerini belirtti. Seçim
kurulunun yayımladığı kısmi sonuçlar, Şii ittifakının başkentte oyların yüzde
59'unu aldığını gösteriyordu. Đlk seçim sonuçlarına göre, Sünni cephe oyların
yüzde 19'unu aldı. Seçim komisyonunun Bağdat için verdiği sonuçlar, oyların
sayılan yüzde 89'una dayanıyordu. (AA)(REU) (www.iraq4allnews.com) (www.alsharqiya.com)
(www.alarabiya.net)
•
Bağdat’ta ve Irak’ın güneyindeki altı kentteki resmi olmayan seçim sonuçlarına
göre, Birleşik Irak Đttifakı (Şii listesi) birinci sıradadır. Đkinci sırada Adnan ElDuleymi başkanlığında Irak Uzlaşma Cephesi, üçüncü sırada ise Đyad Allavi
başkanlığında Irak Ulusal Listesi yer almaktadır. El-Sadr yanlılarının Birleşik
Irak Đttifakına oy vermesi nedeniyle, güneydeki şehirlerde Birleşik Irak
Đttifakı’nın önde gittiği belirtiliyor. (www.iraq-ina.com) (www.bbcarabic.com) (www.aljazeera.net)
•
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu, seçim ihlallerine ilişkin 692 şikayetin
yapıldığını ilan etti. Şikayetlerin bazıları seçime katılan siyasi grupların hile
yaptıklarına dair yapılmıştır. Aynı zamanda kurul 70 şikayeti çözümlediğini,
150 şikayetin ise araştırıldığını belirtti. (www.iraq-ina.com)
•
Birleşik Irak Đttifakı üyesi Abbas El-Beyati, basın toplantısında yeni kurulacak
hükümetin Đbrahim El-Caferi başkanlığında kurulmasını istediklerini açıkladı.
Aynı zamanda önemli bir ortak olarak niteledikleri Kürdistan Đttifakı ile
hükümetin kurulması için anlaşma yapmak istediklerini belirtti. Đslam Devrim
Yüksek Konseyi üyesi Rıza Cevat Taki ise, dün yaptığı açıklamada, Irak
Başbakanlığı için Đbrahim El-Caferi’yi desteklemeyeceklerini açıklamıştı.
(www.iraq-ina.com)
•
Kerkük bölgesinde dün iki yüksek gerilim hattı direği ile bir içme suyu hattına
dinamitle sabotaj düzenlendiği bildirildi. (AA)(AFP)
•
Irak'taki Ukrayna birliklerinin çekilmesinin nihai aşamasının başladığı bildirildi.
Savunma Bakanlığı sözcüsü Viktor Vasyuk, yaptığı açıklamada, Irak'ta kalan
876 askerin 30 Aralık'a kadar evlerinde olacaklarını söyledi. Sözcü, 120
askerden oluşan ilk grubun, bugün geç saatlerde Ukrayna'nın batısındaki bir
askeri üsse geleceğini belirtti. Polonya komutası altındaki son Ukrayna
askerleri, Irak'ın güneyinde ve orta kesiminde konuşlandırılmıştı. (AA)(AP)
•
Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin döneminin 24 üst düzey yetkilisinin
cezaevinden serbest bırakıldığı bildirildi. Bağdat'taki bir avukat, ''Dr. Mikrop''
olarak bilinen Rihab Taha ile ''Bayan Şarbon'' olarak bilinen Hüda Salih
Ammaş'ın da serbest bırakılanlar arasında olduğunu söyledi. Bağdat
havalimanındaki Amerikan askeri üssünden dün salıverilen eski Yüksek Eğitim
ve Bilimsel Araştırma Bakanı Humam Abdülhalik Abdülgaffur ile eski Đletişim
2
ve Ulaştırma Bakanı Ahmet Murtaza Ahmet Halil'in de, Ürdün'ün başkenti
Amman'a gitmek üzere bekledikleri bildirildi. Salıverilenler arasında Saddam'ın
öldürülen oğlu Uday'ın yardımcısı Asil Sabra ile önde gelen işadamı Sattam
Kaud da bulunuyor. Bu kişilerin neden serbest bırakıldıkları konusunda
Amerikan ordusundan açıklama yapılmazken, bazı Iraklı siyasi kaynaklar
bunu, azınlıktaki Sünni Araplara karşı Amerikalıların bir jesti olarak yorumladı.
(AA)(AP-REU)
•
Irak’ın Basra kentinde Irak Savunma Bakanı Müsteşarı Macid El-Sari, silahlı
grupların saldırısından kurtulurken, iki koruması yaralandı. (www.iraq-ina.com)
•
Irak'ta hükümetin petrol ürünlerine zam yapma kararı ülke çapında protesto
ediliyor. Başkent Bağdat'ın 290 kilometre güneydoğusunda bulunan Amara'da
polis, valilik binası önünde toplanan yüzlerce kişiyi dağıtmak için havaya ateş
açarken, bölgeden ayrılmak istemeyen göstericiler polisle çatıştı. Amara'da
göstericiler, Basra ve Bağdat'a giden ana yolu bir süreliğine kapattı. (AA)(AP)
Orta Doğu
•
Đran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Đran-Azerbaycan doğalgaz
değişim projesinin açılışı için bugün Nahcivan Özerk Cumhuriyeti'ne gidecek.
Nahcivan'ın doğalgaz ihtiyacını karşılayacak projenin başlaması dolayısıyla
düzenlenecek törene, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Đlham Aliyev de katılacak.
Đran-Azerbaycan doğalgaz değişim anlaşması, Nahcivan'ın enerji ihtiyacını
karşılamak için eski Đran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ile Đlham Aliyev
tarafından 2004 yılının Ağustos ayında Bakü'de imzalanmıştı. Anlaşmaya
göre, Azerbaycan'ın gaz gönderme işleminin başlamasından sonra ilk etapta
80.5 milyon metreküp doğalgazı Đran sınırındaki Astara bölgesine ulaştırması,
Đran'ın da bu gazdan değiştirme hakkı olarak yüzde 15 düştükten sonra gazın
yüzde 85'ini Nahcivan'a verilmek üzere Colfa sınır bölgesinde hazır etmesi
gerekiyor. Uygulanma süresi 25 yıl olarak belirlenen anlaşma gereği, Đran bu
yıl Azerbaycan'dan 80 milyon metreküp gaz alacak. Bu miktar 2009-2024
yılları arasında artarak yıllık 402 milyon metreküpe ulaşacak. Đran da 2005
yılında Nahcivan'a 70 milyon metreküp gaz verecek, 2009-2024 yılları
arasında da bu rakam, 350 milyon metreküpe ulaşacak. (AA)
•
Đngiltere, Fransa ve Almanya’nın, Tahran’ın nükleer programıyla ilgili olarak
çarşamba günü Đranlı yetkililerle bir görüşme yapacakları bildirildi. Avrupa
Birliği’nin Dış Đlişkilerden Sorumlu Üyesi Javier Solana’nın sözcüsü, Viyana’da
yapılması planlanan görüşmelerin siyasi daire başkanları düzeyinde olacağını
duyurdu. (VOANEWS)
•
Đran Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Gulamrıza
Agazade, AB ülkeleriyle yapılacak nükleer müzakerelerde ''uranyum
zenginleştirme hakkını resmi olarak kabul eden bütün önerilere açık olduklarını
ve görüşmelerde yeni öneriler sunacaklarını'' bildirdi. Đran Ulusal Yüksek
Güvenlik Konseyi (UYGK) Genel Sekreteri Ali Laricani de uranyum
zenginleştirmenin kendileri için önemli bir konu olduğunu, hiçbir tehdit edici
açıklamanın müzakereleri engellemeyeceğini söyledi. ''Müzakerelerin hem
Avrupa hem de Đran için yararlı olacağını'' ifade eden Laricani, ''Bazı Amerikalı
3
yetkililerin görüşmeler öncesinde propaganda amaçlı açıklamalar yaptıklarını,
bunların Đran'ı, kendi hedefine ulaştırmak için daha kararlı bir hale getirdiğini''
kaydetti. (AA)
•
Đsrail’de iktidardaki Likud Partisi’nin liderlik yarışını eski başbakanlardan
Benjamin Netanyahu kazandı. Đlk sonuçlara göre, oyların yüzde 43’ünü alan
Netanyahu genel başkanlığı garantiledi. Benjamin Netanyahu 1996-1999
yılları arasında Başbakan olarak görev yapmıştı. Son hükümette Maliye
Bakanlığı yapan Netanyahu, Şaron’un Gazze’den çekilme planının
onaylanmasının ardından bu görevden istifa etmişti. (NTV)
Kafkasya ve Orta Asya
•
Rus ajansı Regnum’un "Litvanya, Türkiye ile Đlişkileri Bozdu" başlıklı
haberinde, Türk Dışişleri Bakanlığı’nın, Litvanya Meclisi'nin, sözde Ermeni
soykırımını tanıyan yasa tasarısını kabul etmesine sert tepki verdiği belirtiliyor.
Haberde, Bakanlıktan konuyla ilgili yapılan açıklamada, "Litvanya Meclisi'nin
kararı, Türkiye ve Litvanya arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyebilir. Birinci
Dünya Savaşı, hem Ermeni, hem de
Türk halkına büyük kayıplar
yaşattığından sonuçlarını soykırım olarak nitelendirmek kabul edilemez"
dendiği yansıtılmaktadır. (www.regnum.ru)
•
19. 12. 2005 tarihinde Duşanbe’de Tacikistan Cumhurbaşkanı Đmamali
Rahmanov Fransa Milli Savunma Bakanı Michele Allaout Marie ve Fransız iş
adamlarıyla görüştü. Michele Allaout Marie, gazetecilerin Duşanbe
havalimanında Fransız askeri bölüğünün ne zamana kadar kalacağı sorusunu
cevapsız bıraktı. ABD ve müttefiklerin Afganistan’da teröre karşı başlattıkları
operasyonda 300 civarında Fransız asker ve birkaç savaş uçağı Duşanbe
havalimanına yerleştirilmişti. Aradan geçen zaman zarfında askerlerin büyük
kısmı çıkartıldı. Şu anda havalimanında 100 civarında asker bulunmaktadır.
Askeri alanda işbirliğinin neticesi olarak Duşanbe havalimanının kalkış
pistlerinin tamir masraflarını karşılayan Fransızlar ayrıca, Tacik askerlerin
Fransız askeri okullarında eğitim görmesini sağlıyorlar. Đş adamlarıyla yapılan
görüşme sırasında alüminyum, tarım, inşaat malzemeleri işletmeleri ve turizm
alanına yatırım konusu gündeme getirildi. Bunun yanı sıra, Tacikistan Enerji
Bakanlığı ile Fransız ‘Aliston’ şirketi arasında Tacikistan’ın güneyinde Zarefşan
nehrinde Obburdon kasabasının yanında bir hidro-enerji santrali kurma projesi
imzalandı. 120 milyon dolar tutarında olan bu projenin 3-4 sene içinde
gerçekleştirilmesi beklenmektedir. (www.regnum.ru)
•
15.12.2005 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenter Kurulu toplantısında Andres
Henkel, Azerbaycan’da parlamento seçimi ve seçim sonrası olaylar üzerine
hazırladığı raporunda seçim sırasında yapılan bir çok usulsüzlükleri
fotoğraflarla gösterdi. Bu rapor, Ocak 2006 yılında Avrupa Konseyi
Parlamenter Kurulu’na Azerbaycan heyetinin üye olarak alınmasını olumsuz
yönde etkileyebilir. (www.regnum.ru)
•
Azerbaycan Devlet Demiryolu Genel Müdürü Arif Askerov, Kars-AhalkalakiTiflis-Bakü demiryolu hattının 2006 yılının ortasından itibaren kurulmaya
başlayacağını açıkladı. Projenin bütçesi 400 milyon dolardır. (www.regnum.ru)
4
•
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketinin bildirdiğine göre, II. Dünya Savaşı’ndan
önce kapatılan N 513 Apreşon petrol ve doğal gaz yatağı yeniden işletilecektir.
Yatak, Tagyanı-Karadağ bölgesinde bulunmaktadır. Güzdek ovasında bulunan
N 263 yatak da yeniden faaliyete geçirilecektir. (www.regnum.ru)
Avrupa Birliği
•
Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, Türkiye ve Hırvatistan'ın AB'ye
üyelik sürecinde, 1-2 başlıkta fiili müzakerelerin kendi dönemlerinde başlayıp
başlamayacağına karar vermek için erken olduğunu söyledi. AB'de son ayların
en ciddi krizi olarak gösterilen 2007-2013 bütçesiyle ilgili Đngiltere'nin sağladığı
başarıyı öven Avusturya Dışişleri Bakanı Plassnik, ''Bütçe sorunuyla
uğraşmaktan kurtulmuş olsak da dönem başkanlığımız süresince ciddi
konularda ilerleme sağlamaya çalışacağız'' dedi. Fransa ve Hollanda'daki
referandumlarda reddedilmesinin ardından belirsizliğe giren AB anayasasıyla
ilgili kararın Avusturya'nın dönem başkanlığı sırasında verilebileceğini
anımsatan Plassnik, burada alınacak kararın önemli olduğunu, Balkan
ülkelerini ilgilendiren yeni genişleme sürecinin bundan doğrudan
etkilenebileceğini söyledi. (AA)
•
Avrupa Parlamentosu Başkanı Josep Borrell Fontelles, AB dönem başkanı
Đngiltere tarafından hazırlanan ve geçtiğimiz günlerde AB üyesi ülkelerin
hükümet başkanlarınca kabul edilen 2007-2013 bütçesinin, ''kritik olduğunu ve
AP parlamenterlerinden çoğunun onaylamadığını'' söyledi. Viyana'da,
Avusturya Başbakanı Wolfgang Schüssel ile yaptığı ortak basın toplantısında
konuya ilişkin bir soruyu yanıtlayan Borrell, ''AP parlamenterlerinin çoğunun
onaylamamasına rağmen parlamentoda bütçe konusunda bir oylama
yapılmayacağını'' kaydetti. Borrell, bütçe üzerinde hükümet başkanları
düzeyinde anlaşma sağlanmasının, ''Konsey, Parlamento ve Komisyon
arasında gelecekte yapılacak müzakerelerde çıkış noktası olarak kabul
edileceğini'' bildirdi. (AB HABER)
Diğer Haberler
•
Kuzey Kore, Washington yönetiminin, Pyongyang rejimine yönelik düşmanca
tutumundan vazgeçmemesi halinde, nükleer caydırıcılıklarını güçlendireceğini
açıkladı. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı'nın, ülkenin resmi haber ajansında
okunan açıklamasında, ABD'den, insan hakları ve nükleer konuları baskı
gerekçesi olarak kullanmaması istendi, aksi takdirde nükleer caydırıcılıktan da
faydalanılarak, kendilerini savunma haklarının pekiştirileceği bildirildi. (AA)(AP)
Dünya Basını
Bolivya'da dün yapılan başkanlık seçimlerini ülkenin yerli halkından sol
kanadın adayı Evo Morales'in kazanması gazetelerde geniş yer buluyor.
Guardian gazetesi, haberi, "Güney'in mücadelesi: Bolivya, Latin Amerika'da,
Amerika Birleşik Devletleri'nin diktasına karşı çıkan sol eğilimli ülkeler arasına
katıldı" diye değerlendiriyor. Daily Telegraph ise, "Washington'un kokaine
5
karşı savaşına darbe. Bolivya Castro'nun müttefikini Başkan seçti" diye
yazıyor. Financial Times ise, Washington yönetiminin yeni Bolivya
Cumhurbaşkanı'yla işbirliği yapması gerektiği görüşünde.
Başkan Bush’un Pazar akşamı Irak’taki gelişmelerle ilgili olarak yaptığı
televizyon konuşması Amerikan basınında farklı tepkilere yol açtı. Christian
Science Monitor, Bush’un Irak’ta yaşanan sorunları itiraf etmesini, Irak
politikasında bazı değişikliklere gidileceğinin işareti olarak yorumluyor. Gazete,
daha önce genellikle pembe tablolar çizen Bush’un daha gerçekçi bir noktaya
gelmesinde, Kongrenin yürütme üzerinde daha etkin bir denetim
başlatmasının büyük rol oynadığını belirtiyor: "Kongre, tutuklulara zalimce,
insanlık dışı ve aşağılayıcı biçimde davranılmasını yasaklayan kanunun kabul
edilmesi için Beyaz Saray’a büyük bir baskı uyguladı. Ardından CIA’nın
yurtdışındaki gözaltı merkezleri için baskı yapmaya başladı. Şimdi de Senato,
Amerikalıların temel özgürlüklerinin korunması konusunda pazarlık yapabilmek
için Yurtseverlik yasasında yapılacak değişiklikleri geciktiriyor. Bu sayede,
Bush yönetiminin mahkeme kararı olmadan Amerikalıları gizlice dinlemesinin
önüne geçilebilir."
USA Today ise Bush’un son iki haftada Irak konusunda beş konuşma
yaptığını hatırlatıyor ve bunu seçmenden yitirdiği desteği geri kazanma çabası
olarak niteliyor.. Gazete, Başkan Bush’un Irak savaşıyla ilgili hataları itiraf
etmesini ve yaşanan zorlukları açıkça belirtmesini önemli buluyor ancak
Bush’un açıklamalarının yetersiz olduğunu savunuyor: "Son tahlilde, Irak’ta
yaşanacak gelişmeler, Bush’un sözlerinden ve ses tonundan daha büyük
önem taşıyacak. Yine de, Bush’un Irak konusunda izlediği politikanın başarılı
olabilmesi için kamuoyunun ve Kongrenin desteğini arkasına alması gerekiyor.
Bu açıdan bakıldığında, başlattığı bu halkla ilişkiler çabası büyük önem
taşıyor. Amerikalılar başkanlarından yanılmaz olmasını beklemiyor ama
gerçeği söylemesini bekliyor. Bush’un Irak konusunda şu ana kadar yaptığı
açıklamalar bu açıdan bir ilerlemedir."
6