şikayet no : 2015/5047 karar tarihi : 17/05/2016| kısmen tavsiye kı

T.C.
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
ŞİKAYET NO
: 2015/5047
KARAR TARİHİ
: 17/05/2016|
KISMEN TAVSİYE KISMEN RET KARARI
ŞİKAYETÇİ
ŞİKAYET EDİLEN İDARE
ŞİKAYETİN KONUSU
:
: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK)
Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü (Re’sen)
:: Şikayetçinin, diploma denkliğini alabilmek amacıyla 15/08/2015
tarihinde Anadolu Üniversitesi’nde girdiği Elektronik ve
Haberleşme Mühendisliği Seviye Tespit 2 nci Aşama Sınavında
soruların asgari bilgi düzeyini ölçmeye uygun hazırlanmadığı,
Türkçe editöryel redaksiyon bakımından anlaşılır olmadığı, sınav
süresinin yetersiz olduğu, soruların test tekniğine uygun
olmadığı, uygun hesap makinesine izin verilmediği, kılavuzun
yeterince ayrıntılı hazırlanmayarak negatif ayrımcılığa sebebiyet
verildiği ve sınavdaki soruların kılavuzdaki soru başlıklarıyla
uyumlu olmadığı iddialarıyla; kılavuza ve yönetmeliğe aykırı
soruların iptal edilmesi ve sınav soru ve cevaplarının erişimine
açılması talebine ilişkindir.
ŞİKAYET BAŞVURU TARİHİ : 15.10.2015
I. USÛL
A. Şikâyet Başvuru Süreci
1) Şikâyet başvurusu, … Valiliği aracılığıyla gönderilen ve Kurumumuzca 20/10/2015 tarih ve 11117
sayı ile kayıt altına alınan, 15/10/2015 tarihli şikayet dilekçesi ile yapılmıştır. Şikayet başvurusunun
karara bağlanması için 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu
Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 41/1a maddesi ve İmza Yetkileri Yönergesinin 7 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca,
şikayetin incelenmesine ve araştırılmasına geçilmiş olup, 2015/5047 şikayet sayılı “Kısmen Tavsiye
Kısmen Ret” önerisiyle Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
1 / 19
B. Ön İnceleme Süreci
2) Şikâyet başvurusunun yapılan ön incelemesi neticesinde; şikâyet konusunun Kurumumuzun görev
alanına girdiği, şikâyetçinin menfaat ihlali koşulunu taşıdığı, idari başvuru yolunun tüketildiği,
şikâyetin süresinde yapılmış olduğu ve diğer ön inceleme konularında da bir eksikliğin bulunmadığı,
bu nedenle şikâyetin incelenmesine ve araştırılmasına engel bir durumun bulunmadığı tespit edilmiştir.
2.1) Şikayet başvurucusu, şikayet edilen idare olarak Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nı (YÖK)
göstermiş ise de; Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmeliğin 20 nci maddesinin 3 üncü fıkrasının “Şikâyet edilen idarenin yanlış
gösterilmesi durumunda Kurum, resen doğru idareyi belirler ve inceleme aşamasına geçer.” hükmü
uyarınca konuyla ilgisi nedeniyle Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü de re'sen kararda gösterilmiştir.
II. OLAYLAR VE OLGULAR
A. Şikâyetçinin Konu Hakkındaki Açıklamaları ve İddiaları
3) Şikâyetçi başvurusunda; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının (YÖK) 15/08/2015 tarihinde Yurtdışı
Yükseköğretim Denklik Yönetmeliği kapsamında Anadolu Üniversitesi (AÜ) Bilgisayar Araştırma ve
Uygulama Merkezinde (BAUM) yaptırdığı Mühendislik Seviye Tespit 2 nci Aşama Sınavına (STS2)
Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği (EHM) alanında katıldığını, sınavda Yurtdışı Yükseköğretim
Diplomaları Denklik Yönetmeliğinin 9/1-ç/1 maddesinde Seviye Tespit Sınavının öğrenim süresince
kazanılması gereken “en az bilgi düzeyinin tespitine” yönelik olduğunun özellikle vurgulanmasına
rağmen, bu ilkeye aykırı olarak ve “eleme mantığında” sorular sorulduğunu, bu sebeple sınav
sorularının hukuki olarak sakatlanarak hükümsüz kaldığını; Türkçe dilbilgisi açısından kavramsal ve
niteliksel olarak anlaşılamayan sorular bulunduğunu, soruların ekseriyetinin test tekniğine aykırı
olduğunu, temel matematik alanından soru sorulmadığını, bu alandan sorulması gereken soruların
temel matematik dışından geldiğini, sorularının bazılarının cevabının bulunmadığını ve hatalı
olduğunu, 100 soru için verilen 150 dakikalık sürenin yetersiz olduğunu, sınavda “basit işlem yapan
hesap makinesi” bulundurulmasına izin verildiğini ancak “trigonometrik hesap makinesi gerektiren
sorular sorulduğunu, bunun kılavuza, hukuka ve yasaya aykırı olduğunu, STS2 kılavuzunda EHM
alanında en az bilgi düzeyini belirleyecek konu başlıklarının yeterince açık somut ve nesnel bir biçimde
belirtilmediğini, başka alanlarda (muhasebe/veterinerlik) konu başlıklarının somut ve nesnel biçimde
belirtildiğini, konu başlıkları en az bilgiyi ölçecek somut ve nesnel olgulardan oluşmadığından negatif
ayrımcılık yapılarak hazırlanan kılavuzun yönetmeliğe ve hukuka aykırı olduğunu ve sınav sorularının
tarafına erişime açılmasını talep ettiği halde YÖK Başkanlığı tarafından cevap verilmeyerek zımnen
reddedildiğini iddia ederek, sınava ilişkin itirazlarının YÖK’ten bağımsız bilirkişilerce
değerlendirilmesini, sınavda sorulan tüm soruların çözümlenerek yönetmelikte belirtilen “en az
bilgi seviyesinde” sorulup sorulmadığının araştırılmasını ve kılavuzun başka alanlara göre
negatif ayrımcılık anlayışında hazırlandığı iddiası ile sınavın iptal edilmesini ve 4982 sayılı Bilgi
Edinme Kanunu kapsamında soru ve cevapların tarafına erişime açılmasını talep etmiştir.
B. İdarenin Şikâyete İlişkin Açıklamaları
4) Şikâyet edilen idare YÖK tarafından …./2016 tarih ve …. sayılı bilgi-belge talepli yazımıza cevaben
gönderilen …/2016 tarih ve …. sayılı yazının incelenmesinden;
2 / 19
4/1) Şikayetçinin sınava itiraz ettiği …/2015 tarihli dilekçesinin …./2015 tarih ve …. sayıyla
kaydedilerek; …./2015 tarihinde e-posta yoluyla; …./2015 tarihinde ….-…. sayılı yazıyla
cevaplandırıldığı,
4/2) YÖK tarafından AÜ Rektörlüğü’ne gönderilen …./2015 tarih ve …..-….. sayılı yazı ile “4982
sayılı Kanun uyarınca sınav sorularını talep eden ilgililere bilgi verilmesi, üniversite tarafından
hazırlanmayan sorular için ilgili üniversiteden görüş temin edilerek ilgililere bilgi verilmesi ve sınav
sorularını talep edenlerin sorulara erişiminin sağlanması” hususlarının iletildiği,
4/3) Şikayetçiye gönderilen …./2016 tarihli ikinci e-posta mesajında “AÜ tarafından adayların sorulara
erişiminin sağlanacağının” bildirildiği,
4/4) 2015 STS Kılavuzunda yer alan 1 inci ve 2 nci aşama STS Konu Kapsam ve Ağırlıkları tablosu
incelendiğinde muhasebe konularının alt başlıklarına yer verildiği ancak temel başlıklar esasında soru
ağırlıklarının yer aldığı; veterinerlik alanı dışında diğer tüm alanlar için konu ağırlıklarının birbirine
benzer detayda verildiği, EHM konularının kapsam ve yaklaşık ağırlıkları ile diğer mühendislik
alanlarının konu kapsam ve yaklaşık ağırlıklarının detaylandırılmasının birbirine benzer olduğu,
soruların konu kapsam ve ağırlıklarının üniversitelerden alınan görüşler çerçevesinde belirlendiği, bu
bağlamda Mühendislik alanında görüşü sorulan İstanbul Teknik Üniversitesi’nin görüşünün ekte
sunulduğu, Şikayetçi ile YÖK arasında yargı organlarında görülmekte olan veya karara bağlanmış olan
davalarla ilgili yazışma örneklerinin ekte yer aldığının belirtildiği, görülmüştür.
5) Kılavuzun içeriğinin İstanbul Teknik Üniversitesi’nin görüşü ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.
6) Bahsekonu yazının anılan sınava ilişkin eklerinin incelenmesinden özetle; YÖK tarafından ilk eposta mesajında “sınav sorularının telif hakkı AÜ’de olduğu” gerekçesiyle şikayetçinin sınav soru ve
cevaplarına erişiminin sağlanmadığı, bununla birlikte 4/2 sayılı paragrafta belirtildiği üzere bu amaçla
AÜ’ye talimat verildiği, AÜ’nün 27/4 sayılı paragrafta yer alan Protokol maddesi gereği bu talimatı
yerine getiremeyeceğini belirtmesi üzerine ÖSYM ile yazışma yapıldığı ve sonuç olarak YÖK Yürütme
Kurulunun 25/11/2015 tarih ve 48 sayılı Kararıyla anılan sınavın soru ve cevaplarının talep edenlere
özel erişim usulü çerçevesinde açılmasına karar verildiği; AÜ’nün 22/12/2015 tarih ve 42 sayılı
Yönetim Kurulu Kararında da bu yönde karar alınarak bu hususun AÜ web sayfasındaki
https://www.anadolu.edu.tr/bilgi-edinme/yok-seviye-tespit-sinavi-duyuru-metni linkinden adaylara
duyurulduğu; bahsekonu duyurunun şikayetçiye 19/01/2016 tarihli ikinci e-posta mesajı ile bildirildiği
görülmüştür.
6/1) Şikâyetçi ile YÖK arasında görülmekte olan veya karara bağlanmış davalarla ilgili hukuk
dosyasından ise, şikayetçinin …./2014 tarihinde gerçekleştirilen EHM STS2 ile ilgili …. İdare
Mahkemesinde açtığı davanın 2015/…. Esas sayılı dosyada görülmekte olduğu, anılan sınavla ilgili
Kurumumuzca 24/03/2015 tarih ve 2014/4465 sayılı Ret Kararı verildiği; ayrıca şikayetçinin
2011/2012/2013 yıllarında yapılan EHM STS sınavları hakkında da yargıya başvurduğu görülmüştür.
7) …../2016 tarih ve …. sayılı bilgi-belge talebimiz üzerine sınavı gerçekleştiren Anadolu Üniversitesi
Rektörlüğü tarafından gönderilen …./2016 tarih ve …. sayılı yazıda;
7/1) YÖK’ün …./2015 tarihli ve …. sayılı yazısı ve …./2015 tarih ve 48 sayılı Yürütme Kurulu Kararı
uyarınca Üniversitenin 22/12/2015 tarih ve 42 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile sınav sorularına erişim
3 / 19
imkânı sağlandığı, bu konuda Üniversitenin web sitesinde duyuru yayınlanarak ilgililerin telefon
numaralarına SMS olarak gönderildiği, (ekli belgelerden şikayetçiye …/2016 tarihinde SMS
gönderildiği anlaşılmaktadır) ayrıca sınava girenlerin YÖK tarafından da e-posta ile bilgilendirildiği,
7/2) Tüm soruların YÖK 2015 Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği uyarınca
STS Kılavuzunda yer alan konu başlıklarına ve dağılımlara uygun olarak, bir lisans mezununun sahip
olması beklenen yeterlilikler çerçevesinde YÖK tarafından ilgili alan uzmanlarından talep edildiği,
7/3) Bahsekonu alan uzmanlarından alınan tüm soruların Üniversitenin Test Araştırma Biriminde görev
yapmakta olan deneyimli personel tarafından test tekniği, kavramsal, niteliksel ve niceliksel açılardan
incelendiği, teknik redaksiyon çalışmalarından sonra testlere dahil edildiği ve soru kitapçıklarında yer
aldığı,
7/4) Kılavuzda yer alan konu başlıkları ve dağılımlarının YÖK’ün inisiyatifinde olduğu,
7/5) Hesap makinesi kullanımı gerektiren soruların kullanımı uygun görülen nitelikteki hesap
makineleri ile çözülebilir sorular olduğu, belirtilmiş; ayrıca yazıda atıfta bulunulan belgeler,
şikayetçinin sınav soruları, cevap kağıdı ve değerlendirmeye esas cevap anahtarı ile sınav kılavuzunun
onaylı örnekleri Kurumumuza iletilmiştir.
C. Olaylar
8) Şikayetçi mühendislik eğitimini …. yılında Azerbaycan Teknik Üniversitesinde tamamlamıştır.
YÖK Yürütme Kurulunun 19/01/2011 tarihli toplantısında seviye tespit sınavının 1 inci ve 2 nci
aşamasında başarılı olması halinde diploma denklik işleminin yapılmasına karar verilmiştir.
9) Şikayetçi STS 1 inci aşamasında başarılı olmuş, 2 nci aşama sınavına girmeye hak kazanmış; ancak
bugüne dek girdiği sınavlarda 50 puan barajını aşamamıştır. Bu doğrultuda, daha önce girdiği sınavlara
ilaveten, 15/08/2015 tarihinde AÜ BAUM’da gerçekleştirilen EHM STS2 sınavına katılmış; YÖK’ün
internet sitesinde yer alan sınav sonuç ekranından 02/09/2015 tarihinde açıklandığı şekliyle 100
üzerinden 34 puan almıştır.
10) Şikayetçi 3 üncü paragrafta yer verilen iddia ve talepleriyle 15/08/2015 tarihinde YÖK’e başvuruda
bulunmuştur.
11) Şikâyetçinin başvurusuna YÖK tarafından …/2015 tarihinde e-posta ile özetle “sınav için yeterli
süre verildiğinin, mevzuata uygun soru hazırlatıldığının ve 2015 STS’nin sorularının telif hakkının
AÜ’ye ait olduğunun, bu nedenle soru ve cevaplarının erişime açılmasının mümkün olmadığı” cevabı
verilmiştir.
12) Şikayetçi 28/08/2015 tarihinde sınav soru ve cevaplarının 4982 sayılı Kanun kapsamında tarafına
erişime açılması için Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna başvurmuştur.
13) Şikayetçinin başvurusu üzerine Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulunun 15/10/2015 tarih ve
2015/1928 sayılı Kararında “kamusal sınavlara ait soru kitapçığı ve cevap anahtarlarının, güvenlik
açısından özel ortamlarda muhafaza edilebileceği ve yüksek güvenlikli bu ortamlara giriş-çıkışın özel
usullere tabi olabileceği hususları göz önünde bulundurulduğunda, 4982 sayılı Kanunun 10 uncu
maddesinde belirtilen özel erişim usullerinin geçerli olabileceği; bu nedenle kamusal sınavlara ait soru
kitapçığı ve cevap anahtarına ilişkin taleplerin yerinde inceleme yaptırılmak suretiyle karşılanabileceği;
4 / 19
yine bu tarz talepler karşılanırken ilgili kurumlarca özel erişim usulüne uygun olarak erişim ücreti talep
edilebileceği; ancak bu ücretin Bilgi ve Belgeye Erişim Ücreti Genel Tebliğinin 3 üncü maddesinde
belirtilen usul uyarınca başvuru sahibinden istenebileceğinin değerlendirildiği; bu bağlamda talep
edilen 15/08/2015 tarihinde gerçekleştirilen STS 2 nci aşamasının EHM bölümüne ait sınav
sorularının, başvuru sahibinin bahsi geçen sınava katıldığının tespiti halinde, 4982 sayılı Kanunda
düzenlenmiş olan istisna hükümleri arasında yer almadığı değerlendirildiğinden, başvuru sahibinin
erişimine açılması gerektiği, ancak ilgili mevzuat uyarınca erişime açılacak belgeler için özel
erişim usulünün ve ücretlendirmenin geçerli olabileceği hususlarının taraflara bildirilmesine”
oybirliği ile karar verilmiştir.
14) YÖK tarafından şikâyetçiye gönderilen …./2016 tarihli ikinci e-posta mesajında “yetkili kurum
olan AÜ tarafından Bilgi Edinme Kanunu uyarınca/çerçevesinde adayların sorulara erişiminin
sağlanacağı” bildirilmiş, ayrıca AÜ tarafından …./2016 tarihinde sistemdeki kayıtlı gsm numarasına
bilgilendirme mesajı gönderilmiştir.
15) AÜ internet sitesinde yayınlanan YÖK STS Duyuru Metni ile “40,00 (kırk) TL itiraz bedelini
yatıran adayların, …./2016 tarihinde saat: 14:00’te Anadolu Üniversitesi’nde gözetmen eşliğinde sınav
soru ve cevaplarının fotokopisi ile cevap anahtarını 50 dakika süresince not almaksızın, fotoğraf veya
video çekmeksizin inceleyebilecekleri” duyurulmuş ancak YÖK tarafından Kurumumuza iletilen
17/03/2016 tarihli e-posta ekinde yer alan …./2016 tarih ve …. sayılı evrakın incelenmesinden
şikâyetçinin bu hakkını kullanmadığı anlaşılmıştır.
16) Şikayetçi …./2015 tarihinde yukarıda sayılan iddia ve talepleriyle …. Valiliği aracılığıyla
Kurumumuza şikayet başvurusunda bulunmuştur.
D. Kamu Denetçisi'nin İnceleme ve Araştırma Bulguları
17) Şikayetçinin iddiaları özel ihtisas ve teknik bilgi gerektirdiğinden bilirkişi görüşüne ihtiyaç
duyulması sebebiyle, Ankara İl Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığınca
Bölge Adliye Mahkemesi Adli Yargı Adalet Komisyonu İçin Oluşturulan 2016 Yılı Hukuk
Muhakemeleri Bilirkişi Listesinde yer alan ve daha önce komisyonca yeminleri yaptırılan, alanında
uzman Elektronik ve Haberleşme Mühendisi .., Elektronik ve Haberleşme Mühendisi .. ve Elektrik
Yüksek Mühendisi (Elektronik ve Haberleşme Dalı) .. re’sen bilirkişi olarak görevlendirilmiştir.
Bilirkişi heyeti gerekli incelemeyi yaparak görüşlerini içeren raporunu 01/04/2016 tarihinde
sunmuştur.
18) Bahsekonu raporda yer alan Bilirkişi görüşü aşağıdaki gibidir:
18/1) Sorulan soruların “en az bilgi düzeyini” ölçmeye uygunluğu:
Burada belirtilen “en az bilgi düzeyi” ibaresinden, EHM olabilmek için mutlak/asgari düzeyde
bilinmesi gereken, bu mesleğin olmazsa olmazı olarak kabul edilen, temellerini oluşturan bilgi
düzeyinin anlaşılması gerektiği; bu çerçevede, soruların kendi konu başlıkları içinde kolay, orta
zorlukta ve zor olarak kategorileştirildiği; diğer bir ifadeyle; soruların mühendislik eğitiminin
temellerini içeren konulardan, daha karmaşık ve yüksek zorluk düzeyine uzanan bir çizgide
sorulduğu, bu alanda mühendislik formasyon eğitimini bitirerek denklik almak isteyen bir
5 / 19
adayın asgari/en az bilgi düzeyinden yapması gereken sorulara yer verildiği, bunların çözülmesi
ile de geçme notu olarak belirlenen 50 puan barajının rahatlıkla aşılabileceği değerlendirilmiştir.
18/2) Soruların kavramsal, niteliksel ve Türkçe dilbilgisi açısından anlaşılabilir olmadığı
iddiaları:
Soruların Türkiye’deki Türkçe mühendislik eğitiminde kullanılan dile uygun olmakla birlikte bazı
terimlerin eğitimini yurtdışında almış adaylar için anlaşılması güç olabileceği, örneğin, şikayetçiye ait
B kitapçık türündeki 58 inci soruda “öz ilişkisi” ya da 56 ncı soruda “dürtü yanıtı (impulse response)”
olarak Türkçeleştirilmiş terimlerin yabancı dilde eğitim görmüş mühendis adayları için “anlaşılması
zor” olabileceği; bu nedenle, bu tür terimlerin/ifadelerin yanlarına uluslararası bilimsel dili
kapsayacak şekilde parantez içinde İngilizce karşılıklarının da yazılmasının anlaşılmayı
kolaylaştırabileceği, belirtilmiştir.
18/3) Soruların test tekniğine uygunluğuna ilişkin iddialar:
Soruların test tekniğine uygun ve anlaşılır olduğu tespit edilmiştir.
18/4) Sınavda temel matematik alanından soru sorulmadığı yönündeki iddialar:
Sınavdaki ilk 5 soruda temel matematik soruları sorulduğu, bu soruların mühendislik fakültelerinin
birinci sınıfında ve/veya ikinci sınıfında okutulan temel, genel ya da yüksek matematik dersleri
kapsamında olduğu değerlendirilmiştir.
18/5) Sınavda yeterli süre verilip verilmediğine ilişkin iddialar: Sınavda sözel ve sayısal sorular
olduğu, sözel bazı soruların birkaç saniye içinde yanıtlanabileceği, ancak kısa ya da uzun işlem süresi
gerektiren sayısal soruların çoğunlukta olduğu; örneğin 72, 75, 88, 90 numaralı soruların çözümü için
bir ya da iki ders saati süre verilmesi gerektiği; ancak sınav süresinin yıllar içinde adaylar için yeterli
olduğu istatistiksel olarak tespit edilmiş ise, verilen sürenin makul olarak değerlendirilebileceği
belirtilmiştir.
18/6) Sadece basit hesap makinesi kullanımına izin verildiği halde, bazı soruların çok fonksiyonlu
hesap makinesi gerektirdiği iddiaları:
Sınavda işlem gerektiren soruların tamamının sadece dört işlem yapan (toplama, çıkarma, bölme ve
çarpma) hesap makinesi kullanılarak çözülebileceği tespit edilmiştir.
18/7) Soruların, sınav kılavuzunda yer alan konu başlıklarına uygunluğu:
Sınav Kılavuzunun 22 nci sayfasında yer alan EHM STS2 Konuları Kapsam ve Yaklaşık Ağırlıkları
başlıklı tablosunda konuların;
Temel Matematik, %5
Lineer Cebir,
%5
Diferansiyel
%5
Denklemler,
Devre ve Sistem
% 15
Analizi,
Analog Devreler,
%10
Sayısal Devreler,
%15
İşaret ve Sistemler, %10
Analog
%10
Haberleşme,
6 / 19
Sayısal Haberleşme,
%5
Elektromagnetik (Alan/Dalga/Mikrodalga/Anten) %20
Olarak belirlendiği, sınavdaki sorular ile kılavuzdaki konu başlıkları karşılaştırmalı olarak
değerlendirildiğinde; ilk 15 sorunun soruların yüzdesel oranlarla paralel olarak temel (Genel)
matematik, Lineer Cebir ve diferansiyel (Türevsel) denklemlere ayrıldığı, takip eden 25 sorunun ilk 15
sorusunun Devre ve Sistem Analizi, sonraki 10 sorusunun da Analog Devreler konuları kapsamında
olduğu, sonraki 15 sorunun Sayısal Devreler konusundan, takip eden 10 sorunun İşaret ve Sistemler
konusundan, takip eden 10 sorunun Analog Haberleşme konusundan, 5 sorunun Sayısal Haberleşme
ve geriye kalan 20 sorunun da Elektromanyetik konusundan sorulduğu; sonuç olarak; soruların
kılavuzdaki yüzdelerle (soru sayılarıyla) orantılı olarak sorulduğu, bu sıralamaya ve yüzdeselsayısal anlamda da kesin olarak uyulduğu tespit edilmiştir.
18/8) Sınav kılavuzunda EHM alanında en az bilgi düzeyini belirleyecek konu başlıklarının geniş
kapsamda ifade edildiği, yeterince açık, somut ve nesnel bir biçimde belirtilmediğine ilişkin
iddialar:
Sınavdaki soru kategorisi, sayısı ve bölümlerinin üniversitelerde okutulan dersler ve bu mühendisliğin
temelini oluşturan kategorilerle uyumlu olduğu; mühendislik alanının Muhasebe ya da Veterinerlik ile
kıyaslanmasının uygun olmadığı bu açıdan kılavuzun 22 nci sayfasında verilen konu başlıklarının
EHM alanında verilen temel ders kategorilerini yansıttığı ve doğru olduğu tespit edilmiştir.
18/9) Sınav sorularının bazılarının cevaplarının bulunmadığına ilişkin iddialar:
100 sorunun tamamının cevaplarının altlarındaki seçeneklerde mevcut olduğu tespit edilmiştir.
III. HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. İlgili Mevzuat
19) 2709 sayılı T.C. Anayasasının 26 ncı maddesinde düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin
herkes için haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsayacağı; 40 ıncı maddesinde
Anayasa ile tanınmış hak ve hürriyetleri ihlal edilen herkesin, yetkili makama geciktirilmeden
başvurma imkânının sağlanmasını isteme hakkına sahip olduğu; 42 nci maddesinde kimsenin eğitim
ve öğretim haklarından yoksun bırakılamayacağı ve öğrenim hakkının kapsamının kanunla tespit
edileceği ve düzenleneceği; 74 üncü maddesinde herkesin bilgi edinme ve kamu denetçisine
başvurma hakkına sahip olduğu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan
Kamu Denetçiliği Kurumu’nun idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceleyeceği, hükme
bağlanmıştır.
20) 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesi;
“Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve
davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk
yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir. Ancak;
a)Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile resen imzaladığı kararlar ve emirler, b) Yasama
yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler, c) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin kararlar, ç) Türk
Silahlı Kuvvetlerinin sırf askerî nitelikteki faaliyetleri, Kurumun görev alanı dışındadır.” şeklindedir.
7 / 19
21) Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin 19 uncu maddesinde, herkesin
kimsenin müdahalesi olmaksızın istediği düşünceye sahip olma ve düşüncelerini açıklama hakkına
sahip olduğu, bu hakkın, herkesin ülkesel sınırlara bağlı olmaksızın her çeşit bilgiyi veya fikri, sözlü
yazılı ya da basılı biçimde, sanat eserleri biçiminde ya da kendi seçeceği herhangi bir başka biçimde
araştırma, edinme ve iletme özgürlüğünü de içerdiği belirtilmiştir. Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi'nin “İfade özgürlüğü” başlıklı 10 uncu maddesinde ise, herkesin ifade özgürlüğü
hakkına sahip olduğu, hakkın, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın ve ülke sınırları
gözetilmeksizin, kanaat özgürlüğünü ve haber ve görüş alma ve verme özgürlüğünü de kapsadığı
kaydedilmiştir.
22) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (p) bendine göre
“yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından alınmış ön lisans, lisans ve lisansüstü diplomaların
denkliğini tespit etmek” Yükseköğretim Kurulunun görevleri arasında sayılmaktadır. 06/11/2010 tarih
ve 27751 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik
Yönetmeliğinin “İnceleme sonucu yapılacak işlemler” başlıklı 9 uncu maddesinin (ç) fıkrasına
göre “mezun olunan lisans programının eğitim düzeyi ve içeriğinin yeterli bulunmaması durumunda,
başvuru sahibinin usul ve esasları Kurul tarafından belirlenen seviye tespit sınavına tabi tutulacağı”,
1 inci bendinde “seviye tespit sınavının öğrenim süresince kazanılması gereken en az bilgi düzeyinin
tespitine yönelik olup, başarılı olabilmek için gereken asgari puanın 100 üzerinden 50 puan olduğu;
seviye tespit sınavlarının ihtiyaç durumuna göre Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek üniversitelerin
ilgili bölümleri veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından Yükseköğretim
Kurulunca belirlenen tarihlerde ve yılda en az bir kez yapılacağı” ve 2 nci bendinde “hukuk, tıp
doktorluğu, diş hekimliği, mühendislik ve öğretmenlik alanında hangi ülkelerdeki yükseköğretim
kurumlarından alınan diplomaların denklik işleminin seviye tespit sınavında başarılı olma şartı
aranmadan yapılacağı Genel Kurul tarafından belirlenerek resmi internet sitesinde ilan edileceği”
hükme bağlanmıştır.
23) Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği uyarınca yapılan 2015 Seviye
Tespit Kılavuzunun Genel Bilgiler, Temel İlke ve Kurallar Bölümünde, “Kurulumuzda bulunan
her türlü sınav evrakının aslı yargı organlarının aksi kararları olmadıkça, aday dahil hiçbir kişi ya da
kuruma gösterilmez ve verilmez” düzenlemesine yer verilmiştir.
23/1) Kılavuzda; sınava ilişkin itirazlar, tüm hesaplama ve değerlendirme işlemleriyle YÖK tarafından
yapılacak Seviye Tespit Sınavlarının konuları ve yaklaşık ağırlıklarına ilişkin bilgiler yer almaktadır.
23/2) Kılavuzun 6 ncı sayfasında “YÖK tarafından gerektiğinde adaylara gsm, e-posta vb. yollarla
bilgilendirme yapılabileceği, adayların başvuru sistemindeki bilgilerini güncel tutmasının zorunlu
olduğu, e-posta ile yapılan bilgilendirme resmi bilgilendirme kapsamında olacağından özellikle
adayların sınav başvuru ve resmi itiraz süresi içerisinde e-posta adreslerini sık sık kontrol etmelerinin
yararına olacağı” belirtilmiştir. 9 uncu sayfada ise “sınavda uygulanacak test sorularının telif
haklarının ilgili üniversitelere ait olduğu, soruların basılı ya da internet ortamında
yayınlanamayacağı, YÖK’ün ve ilgili üniversitenin yazılı izni olmadan, hangi amaçla olursa olsun,
tamamının veya bir kısmının kopya edilmesinin fotoğraflarının çekilmesinin, herhangi bir yolla
çoğaltılmasının, kullanılmasının ya da yayınlanmasının yasak olduğu, aksi yönde fiillere karşı 5846
sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince kanuni yollara başvurulacağı” adaylara
8 / 19
duyurulmuştur. Kılavuzun 22 inci sayfasında EHM 2 nci Aşama Seviye Tespit Sınavı Konuları
Kapsam ve Yaklaşık Ağırlıkları yer almakta olup, tablo içeriğine 17/2 sayılı paragrafta yer verilmiştir.
24) 4982 Sayılı Bilgi Edinme Kanununun Bilgi Verme Yükümlülüğü başlıklı 5 inci maddesi
“Kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yer alan istisnalar dışındaki her türlü bilgi veya belgeyi
başvuranların yararlanmasına sunmak ve bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru
sonuçlandırmak üzere, gerekli idarî ve teknik tedbirleri almakla yükümlüdürler. Bu Kanun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz.”; “Bilgi veya
belgeye erişim başlıklı” 10 uncu maddesi “Kurum ve kuruluşlar, başvuru sahibine istenen belgenin
onaylı bir kopyasını verirler. Bilgi veya belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün
olmadığı veya kopya çıkarılmasının aslına zarar vereceği hâllerde, kurum ve kuruluşlar ilgilinin yazılı
veya basılı belgeler için, söz konusu belgenin aslını incelemesi ve not alabilmesini… sağlarlar. Bilgi
veya belgenin yukarıda belirtilenlerden farklı bir şekilde elde edilmesi mümkün ise, belgeye zarar
vermemek koşuluyla bu olanak sağlanır. Başvurunun yapıldığı kurum ve kuruluş, erişimine olanak
sağladığı bilgi veya belgeler için başvuru sahibinden erişimin gerektirdiği maliyet tutarı kadar bir
ücreti bütçeye gelir kaydedilmek üzere tahsil edebilir.”; Bilgi veya belgeye erişim süreleri başlıklı
11 inci maddesi “Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi onbeş iş
günü içinde sağlarlar. Ancak istenen bilgi veya belgenin, başvurulan kurum ve kuruluş içindeki başka
bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgili olarak bir başka kurum ve kuruluşun görüşünün alınmasının
gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında bilgi
veya belgeye erişim otuz iş günü içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin uzatılması ve bunun gerekçesi
başvuru sahibine yazılı olarak ve onbeş iş günlük sürenin bitiminden önce bildirilir.”; Başvuruların
cevaplandırılması başlıklı 12 nci maddesi “Kurum ve kuruluşlar, bilgi edinme başvurularıyla ilgili
cevaplarını yazılı olarak veya elektronik ortamda başvuru sahibine bildirirler. Başvurunun
reddedilmesi hâlinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı başvuru yolları belirtilir.”, hükümlerini
amirdir. Kanunun 16-27 nci maddeleri arasında; devlet sırrına, ülkenin ekonomik çıkarlarına,
istihbarata, idarî soruşturmaya, adlî soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin bilgi ve belgelerle, özel hayatın
gizliliğine, haberleşmenin gizliliğine, ticarî sır, fikir ve sanat eserleri, kurum içi düzenlemeler, kurum
içi görüş, bilgi notu ve tavsiyeler, tavsiye ve mütalaa talepleri başlıkları altında nitelenen bilgi ve belge
istemlerinin hangi koşul ve durumlarda Kanun kapsamı dışında olduğu düzenlenmiştir.
25) 27/04/2004 tarihli ve 25445 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bilgi Edinme Hakkı
Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmeliğin “Bilgi veya belgeye
erişim usulü” başlıklı 19 uncu maddesinde üst paragrafta ilgili Kanunun atıfta bulunulan 10 uncu
maddesine ek olarak “Bu amaçla, erişimin nasıl, ne zaman ve nerede sağlanacağı ile gerekli görülen
diğer hususlar, başvuru sahibine erişim süresi içinde bildirilir. Bu şekilde erişim sağlanırken, bilgi
veya belgenin değiştirilmesi, imhası, çalınması veya diğer riskler değerlendirilerek, başvuru sahibine
en az bir görevli nezaret eder ve gerekli diğer tedbirler alınır.” hükmünü; Başvuru ücretleri başlıklı
22 inci maddesi “… Kurum ve kuruluşlarca uygulanacak bilgiye erişim ücret tarifesi Maliye
Bakanlığınca belirlenir. ... Kurum ve kuruluşlar erişimini sağlayacakları bilgi veya belgelerin, erişim
maliyeti tutarı ve ödemenin nereye yapılacağı hakkında başvuru sahibini, başvuru tarihinden itibaren
on beş gün içinde bilgilendirir. Ancak, … başvuru ile ilgili olarak bir başka kurum ve kuruluşun
görüşünün alınmasının gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve kuruluşu
ilgilendirmesi durumunda, …başvuru sahibini, başvuru tarihinden itibaren otuz gün içinde
bilgilendirir.” hükümlerini amirdir.
9 / 19
26) Maliye Bakanlığınca çıkarılan ve 14/02/2006 tarih ve 26080 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan Bilgi ve Belgeye Erişim Ücreti Genel Tebliğine Ek “Bilgi ve Belgeye Erişim Ücret
Tarifesi” başlığı altında yer alan 3 üncü maddesinde “Tebliğin 1 ve 2 nci sıralarında belirtilenlerin
dışında kalan bilgi ve belgelerden, nitelik ve niceliği gereği veya hukuki ve teknik nedenlerle, bilgi ve
belgenin inceletilmesi, not aldırılması, dinletilmesi, izletilmesi, fotoğraf ve video kaydının çektirilmesi,
resminin yaptırılması ve sair yöntemlerle başvuru sahibine verilecek veya iletilecek olanlar için,
inceleme ve araştırma da dâhil olmak üzere, yapılacak harcamalar ile oluşacak her türlü maliyet ve
sair giderler, kurum ve kuruluşlarca tespit ve tahsil edilecektir.” denilmektedir.
27) 01/04/2015 tarihinde imzalanarak yürürlüğe giren YÖK ile Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü
Arasında Seviye Tespit Sınavları Yapılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü’nün;
27/1) 7 nci maddesinin 2 nci paragrafında “… Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği … vb.
alanlardaki sınav soruları YÖK tarafından hazırlanacak ve Üniversite’nin istediği formatta testlerin
ve cevap anahtarlarının onaylanmış çıktıları ile birlikte CD ortamında kapalı ve imzalı bir zarf
içerisinde Üniversite’ye teslim edilecektir.”,
27/2) 8 inci maddesinde “Sınav sorularına ait haklar Üniversite’de kalacaktır. Sınav soruları
cevaplarıyla birlikte elektronik ortamda sınav hizmetlerinin tamamlanmasından sonra Üniversite
tarafından YÖK’e teslim edilecektir”,
27/3) 11 inci maddesinde “Sınavda adaylara 100 soru sorulacak, 150 dakika sınav süresi
verilecektir.”,
27/4) 24 üncü maddesinde “Üniversite protokol çerçevesinde elde edilmiş bilgi, belgeleri, soru ve
cevapları, bilgi ve belgelerin kanunen açıkça yetkili kılınan merciler tarafından talep edilmesi hali
müstesna olmak üzere gizli tutacağını, üçüncü şahıslara vermeyeceğini ve açıklamayacağını veya diğer
tarafında yazılı muvafakati olmadan kullanmayacağını kabul ve taahhüt eder. Bu yükümlülük, protokol
sona erse dahi devam edecektir.” denilmektedir.
28) YÖK Yürütme Kurulunun 25/11/2015 tarih ve 48 sayılı Kararında “Adayların, AÜ tarafından
11/07/2015 ve 15/08/2015 tarihlerinde yapılan STS’lerde sorulmuş soruları talep eden dilekçeleri ve
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu ile Kurumumuzun konu ile ilgili görüşleri incelenerek AÜ
Rektörlüğünden ilgililerin sorulara erişiminin istendiği, ancak AÜ’nün Protokolün üst paragrafta yer
verilen 24 üncü maddesi uyarınca YÖK’ün yazılı muvafakatini istemesi sonucu ÖSYM ile görüşülerek
izlediği yöntemin öğrenildiği, bu çerçevede AÜ’nün “Sınav evrakının imha edilmesine kadar geçen
süre içinde sınav sorularını talep eden adaylara Bilgi Edinme Hakkı Kanunu hükümlerine göre özel
erişim usulünün ve ücretlendirmenin geçerli olması koşuluyla erişimin sağlanmasına, (24 üncü
paragrafta belirtilen) mevzuat uyarınca bu işlemin maliyetinin AÜ tarafından belirlenmesine, AÜ
tarafından belirlenecek gün ve saatte adayın sınav esnasında kullandığı soru kitapçığının aslı, adayın
cevap formunun görüntüsü ve cevap anahtarının sınav süresinin 1/3’ü oranında süre verilerek (50 dk.)
sorulara erişimin sağlanmasına, özel erişimin münferit ya da belirlenecek sayıda ilgiliye aynı salonda
gözetmen eşliğinde yapılmasına, adayın özel erişim sırasında not alamayacağı, fotoğraf ve video
çekemeyeceği ve hazırlanacak tutanağı imzalayacağı; itirazların ise yargı mercilerine yapılabileceği
10 / 19
hususlarında bilgilendirilmesine” karar verilmiş ve sözkonusu Karar YÖK’ün 09/12/2015 tarih ve
24998-67557 sayılı yazısı ekinde gereği için AÜ’ye gönderilmiştir.
29) AÜ 22/12/2015 tarih ve 42 sayılı Yönetim Kurulu Kararında üst paragrafta yer verilen Yürütme
Kurulu Kararında belirtilen hususlara ilaveten 40 TL itiraz başvuru ücreti alınmasına ve bunun TC
Ziraat Bankası AÜ Şubesindeki hesaba yatırılmasına karar verildiği; tarih, saat, mekan ve kurallarla
ilgili ayrıntılara “Kendi Sınav Soru Kitapçığını ve/veya Cevap Kağıdını İncelemek İsteyen Adaylara
Gönderilecek Yazı Örneğinde” yer verildiği görülmüştür.
30) Sınav soru ve cevaplarının ilgililerin erişimine açılacağı AÜ’nün internet sitesinde yer alan YÖK
Seviye Tespit Sınavı Duyuru Metni başlığı altında “YÖK Yürütme Kurulunun 25/11/2015 tarih ve 48
Sayılı Kararına istinaden, AÜ Yönetim Kurulunun 22/12/2015 tarih ve 42 sayılı Kararı gereğince, YÖK
Seviye Tespit I. ve II. Aşama Sınavlarına itiraz süresi içinde itiraz başvurusunda bulunan adayların,
bir defaya mahsus olmak üzere kendi soru kitapçığına ve/veya cevap kağıdının fotokopisine ve
değerlendirmeye esas cevap anahtarına erişimleri mümkün olabilecektir. Adayların “Maliye Bakanlığı
Bilgi ve Belgeye Erişim Ücreti Genel Tebliği Bilgi ve Belgeye Erişim Ücret Tarifesi’ hükümleri
uyarınca T.C. Ziraat Bankası Anadolu Üniversitesi Şubesi TR590001001900400130705004 IBAN
numaralı hesaba en geç 26 Ocak 2016 tarihine kadar 40,00 (kırk) TL itiraz bedelini yatırmaları
gerekmektedir. Belirtilen bedeli yatıran adaylar, 29 Ocak 2016 Cuma günü saat: 14:00’te Anadolu
Üniversitesi Yunus Emre Kampüsü Öğrenci Merkezi Salon No:10’da gözetmen eşliğinde kendilerine
ait sınav kitapçığını ve/veya cevap kağıdının fotokopisini ve değerlendirmeye esas cevap anahtarını
“Sınavda Uyulması Gereken Kurallar” çerçevesinde, sınav süresinin 1/3’ü oranında süre boyunca (50
dk.) inceleyebileceklerdir. Adayların ücreti yatırdıklarına dair dekontun aslını, inceleme yapılacak
salondaki görevli gözetmenlere teslim etme zorunluluğu bulunmaktadır. Adaylar inceleme sırasında
not alamayacak, fotoğraf ve video çekemeyeceklerdir. Adayların inceleme sonunda ‘İnceleme
Tutanağı’nı imzalamaları ile birlikte süreç sona erecektir. Adaylar, erişim sonrası itirazlarını sadece
yargı mercilerine yapabileceklerdir.” açıklamasıyla duyurulmuştur.
B. Şikâyet Konusuna İlişkin Uygulamalar
31)Anayasa Mahkemesi’nin 16/07/2015 tarih ve 29418 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
04/12/2014 günlü, E.2013/114, K.2014/184 sayılı “4982 sayılı Bilgi Edinme Kanunu'nun 2 nci
maddesinin 3 üncü fıkrasında yer alan "ÖSYM Başkanlığı tarafından uygulanan sınavlara ait soru ve
cevaplar bu Kanun kapsamı dışındadır." hükmünün iptaline” yönelik Kararında “anılan kuralla
Anayasa'nın 74 üncü maddesinde güvence altına alınan bilgi edinme hakkına bir sınırlama getirildiği,
ÖSYM tarafından uygulanan sınavlara ait soru ve cevaplara ilişkin bilgi edinme imkanının ortadan
kaldırıldığı, bu düzenlemenin Kurumun soru havuzu oluşturma ve daha önce sorduğu soruları yeniden
sorabilme olanağına sahip olabilmesi amacıyla yapıldığı ve ölçme kalitesini düşürmemek için soruların
yeniden sorulmasını sağlamakta kamu yararı bulunduğu açık olmakla birlikte, kişilerin soru ve
cevapların doğru olarak tespit edilip edilmediğini öğrenme ve buna göre hak arama özgürlüğünü
kullanabilmesinde de ciddi bir kamu yararı bulunduğu, öte yandan soruların bir kısmının veya
benzerlerinin yıllar içinde yeniden sorulması mümkün bulunmaktayken anılan hakların
sınırlandırılmasının demokratik bir hukuk devletinde alınması gerekli zorunlu bir tedbir
olmadığı, bu yönleriyle dava konusu kuralda ulaşılmak istenen kamu yararı ile bilgi edinme
11 / 19
hakkı ve hak arama özgürlüğü arasındaki makul dengenin kurulamadığı ve kurala konu
sınırlayıcı önlemin zorunlu bir toplumsal ihtiyaçtan kaynaklanmadığı, dolayısıyla kuralın bilgi
edinme hakkının ve hak arama özgürlüğünün ölçüsüzce sınırlandırılmasına neden olduğu”
belirtilerek anılan fıkranın iptaline karar verilmiştir.
32)Danıştay 8 inci Dairesinin 30/04/2015 tarihli 2014/8893 Esas ve 2015/3715 Karar sayılı “2014
YGS'de sorulacak soruların %20'sinin yayımlanmasına ilişkin ÖSYM Yönetim Kurulu'nun 12.03.2014
gün ve 7 sayılı kararının iptaline ilişkin Kararında “merkezi olarak yapılan sınavların soru ve
cevaplarının kamuoyuna açıklanmasının katılımcılara kendi cevaplarıyla resmi cevapları karşılaştırma
imkanı sağlayacağı, sorularda veya cevaplarda herhangi bir hata olması halinde bu hataların
düzeltilmesine yardımcı olacağı; soru ve (resmi) cevapların yayımlanmamasının, hatalı soru ve
cevapların tespit edilememesine ve katılımcıların mağduriyet yaşamasına sebebiyet vereceği; sorular
ve cevaplara ilişkin olarak bilgisi olmayan bir katılımcının sınav sonucuna itiraz hakkının fiilen ortadan
kalkacağı ya da zorlaşacağı, bunun da hak arama özgürlüğünün sınırlanması anlamına geleceği; her ne
kadar davalı idarece, merkezi olarak yapılan sınavlarda her yıl sorulan ortalama 4000 soru ve cevabının
yayımlanması nedeniyle aynı soruların bir başka sınavda sorulamadığı, bu durumun soru havuzuna
yeni sorular ekleme zorunluluğunu doğuracağı ve soru hazırlamada her gün daha ince detaylara
girilmesine sebebiyet verileceği iddia edilmekte ise de; belirtilen hususların davalı idareye, Anayasa
ile tanımış olan hak arama hürriyeti ile bilgi edinme hakkını ihlal yetkisi vermeyeceği; katılımcıların
girmiş oldukları sınavlarda soru ve cevaplarını bilmek istemelerinin en doğal hakları olduğu, idarenin
de şeffaflık ve açıklık ilkesi gereğince bu soruları ve cevaplarını tamamıyla açıklamakla yükümlü
olduğu; bu durumda, davalı idarece hukuki güvenlik, açıklık ve şeffaflık ilkelerine aykırı olarak tesis
edilen dava konusu işlemin "hak arama özgürlüğü", "adil yargılanma hakkı" ve "mahkemeye başvuru
hakkı"nı doğrudan veya dolaylı olarak ihlal ettiği sonucuna varılarak” ÖSYM Yönetim Kurulu'nun
12.03.2014 gün ve 7 sayılı kararının iptaline karar verilmiştir.
33)Kurumumuz tarafından verilen 07/08/2015 tarihli ve 2015/1999 şikayet numaralı Kısmen
Tavsiye Kısmen Ret Kararında “Hak arama hürriyeti” ile birebir ilgili olan “Bilgi edinme hakkının”
etkin bir şekilde kullanımı neticesinde bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunacağı, böylelikle
insan haklarına saygılı demokratik bir hukuk devletinin varlığından söz edilebileceği ve bu hakkın
yalnızca Anayasa'nın 13 üncü maddesinde belirtilen güvencelere ve “ölçülülük” ilkesine uygun olarak
sınırlanabileceği belirtilerek; Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından 2014 yılında
düzenlenen idari ve adli yargı hakim adaylığı yarışma sınavlarına katılan şikâyetçinin Bilgi Edinme
Hakkı Kanunu kapsamında ÖSYM’den talep ettiği 2014 sınav sorularının tamamının, şahsına ait
cevap anahtarının ve sınavların doğru cevaplarının onaylı örneklerinin makul sürede ücret
karşılığında şikayetçiye verilmesi hususunda ilgili idareye tavsiyede bulunulmuştur.
34) Şikayetçinin 20/5/2013 tarihinde yapılan EHM STS’nin yasanın şekil ve biçim ilkelerine aykırı
olarak, negatif ayrımcılık anlayışı içinde ve hatalı sorularla yapıldığı iddialarıyla iptali yönünde yaptığı
başvurusuna Kurumumuz tarafından verilen 14/02/2014 tarihli ve 02.2013/521 şikayet numaralı
Kararda “YÖK’ün söz konusu sınava ilişkin soruları açıklamaması ve talep eden adaylara
göndermemesinin dayanağını, STS Kılavuzunun Genel Bilgiler, Temel İlke ve Kurallar Bölümünde
yer alan "Merkezimizde bulunan her türlü sınav evrakının aslı yargı organlarının aksi kararları
olmadıkça, aday dahil hiçbir kişi ya da kuruma gösterilmez ve verilmez" ifadesinin oluşturduğu, ancak
12 / 19
temel hak ve özgürlükler kapsamında yer alan ifade özgürlüğü ve hak arama hürriyetinin ayrılmazı
olan bilgi edinme hakkının söz konusu sınav kılavuzunda yer alan ifade ile kısıtlanmasının anayasaya,
uluslararası mevzuata, hukukun temel ilkelerine ve bilgi edinme kanununa aykırılık teşkil ettiği, ancak
Anayasanın 13 üncü maddesi gereğince, temel hak ve özgürlüklerin özlerine dokunulmaksızın yalnızca
Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlandırılabileceği
belirtilerek, söz konusu sınav sorularının bir kopyasının 4982 sayılı Kanun çerçevesinde şikayetçiye
gönderilmesi yönünde YÖK’e tavsiyede bulunulmuştur.
C. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme ve Gerekçe
35) Şikayetçi; …/2015 tarihinde YÖK tarafından AÜ’de yaptırılan EHM alanında STS 2 nci aşama
sınavıyla ilgili olmak üzere 3 üncü paragrafta yer verilen iddia ve taleplerde bulunmaktadır.
Şikayetçinin iddialarının bir kısmının özel ihtisas gerektiren hususlardan olması sebebiyle bilirkişi
görevlendirilmiş; bilirkişi, görüşlerini içeren raporunu 01/04/2016 tarihinde Kurumumuza sunmuştur.
Sınavın ve Kılavuzun Mevzuata Uygun Olmadığına İlişkin İddialarla İlgili Değerlendirme:
36) Bilirkişi raporunun ilgili mevzuat ışığında değerlendirilmesinden; sorularının "en az bilgi düzeyi"
ilkesine uygunluğu hususunda soruların kolay, orta zorlukta ve zor olarak kategorilere ayrılabileceği;
ancak kolay ve orta zorluktaki soruların çözülmesiyle de 100 puan barajının aşılabileceği, bu
nedenle soruların Mühendis olmak için asgari bilgi düzeyini ölçmede yeterli olduğu, verilen sürenin
sınav için yeterli olduğu, sınavda hatalı soru bulunmadığı, tüm soruların yanıtlarının seçeneklerde
bulunduğu, soruların çözümü için 4 işlem yapan hesap makinesinin yeterli olduğu, soruların test
tekniğine uygun olduğu, temel (genel) matematik sorularının sorulduğu, kılavuzda verilen konu
başlıklarının EHM eğitiminde okutulan konuları genel anlamda kapsadığı ve soruların
kılavuzdaki konu dağılımıyla uyumlu olduğu, kılavuz üzerinden EHM adaylarına negatif
ayrımcılık yapıldığı iddiasının yerinde olmadığı görülerek; belirtilen hususlarda idarenin
işleminde Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliğinin 9 uncu maddesine
aykırılık bulunmadığı; bu kapsamda, şikayetçinin “kılavuza ve yönetmeliğe aykırı soruların iptal
edilmesi” talebinin yerinde olmadığı ve reddi gerektiği tespit edilmiştir.
37) Soruların kavramsal, niteliksel ve Türkçe dilbilgisi açısından anlaşılabilir olmadığı iddiaları ile
ilgili olarak ise 18/2 sayılı paragrafta yer alan Bilirkişi raporunda belirtildiği üzere sorularda öz
Türkçesi yer alan bazı teknik terim ve tanımlamaların yanına parantez içinde uluslararası
literatürdeki karşılığının (örneğin İngilizce dilinde) verilmesi önerisinin idarece
değerlendirilmesinin yerinde olacağı kanaati hasıl olmuştur.
YÖK Tarafından
Değerlendirme:
Şikayetçinin Dilekçelerine Yanıt Verilmediği İddialarına
İlişkin
38)Şikayetçinin YÖK’e ilettiği dilekçesine cevap verilmeyerek zımnen reddedildiği yönündeki
iddiasının yerinde olmadığı; zira şikayetçiye 4/1, 4/3 ve 6 sayılı paragraflarda yer verildiği üzere eposta ve resmi yazı ile yanıt verildiği, ilaveten şikayetçinin telefonuna AÜ tarafından “soru ve
13 / 19
cevapların erişime açıldığına ilişkin” SMS mesajı da gönderildiği görülmüş, ancak şikayetçinin bu
hakkını kullanmadığı tespit edilmiştir.
39) Şikayetçi ile yapılan görüşmelerden, e-posta ile yapılan bildirimleri “resmi bildirim” olarak kabul
etmediği anlaşılmıştır. 24 üncü paragrafta yer verilen 4982 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde “idarenin
bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru sonuçlandırmak üzere, gerekli idarî ve teknik
tedbirleri almakla yükümlü oldukları, 12 nci maddesinde bilgi edinme başvurularıyla ilgili cevaplarını
yazılı olarak veya elektronik ortamda başvuru sahibine bildirebilecekleri hüküm altına alınmış; STS
Kılavuzunda ise “YÖK tarafından gerektiğinde adaylara gsm, e-posta vb. yollarla bilgilendirme
yapılabileceği, adayların başvuru sistemindeki bilgilerini güncel tutmasının zorunlu olduğu, e-posta ile
yapılan bilgilendirme resmi bilgilendirme kapsamında olacağından özellikle adayların sınav başvuru
ve resmi itiraz süresi içerisinde e-posta adreslerini sık sık kontrol etmelerinin yararına olacağı”
duyurulmuştur. Bu kapsamda, “STS soru ve cevaplarının ilgililerin erişimine açılacağı” hususunun
şikayetçinin sınav başvurusunda idareye bildirdiği e-posta adresine ve gsm numarasına
bildirilmesi işleminde hukuka aykırılık görülmemiştir.
40) Bununla birlikte, şikayetçinin talebini …/2015 tarihinde kayıt altına alınan …/2015 tarihli dilekçesi
ile ilettiği ve talebe yönelik idari işlemin …./2016 tarihinde karşılandığı göz önüne alındığında 4982
sayılı Kanunun 11 inci maddesinde yer alan bilgi ve belgeye erişim için verilen 30 iş günü süresinin
aşıldığı, ayrıca soru ve cevapların erişime açılmasına ilişkin bildirimin de 4982 sayılı Kanununda
belirtilen süreye uygun yapılmadığı tespit edilmiştir.
4982 sayılı Kanun kapsamında Sınav Soru ve Cevaplarının Erişime Açılması Talebiyle İlgili
Değerlendirme:
41) Cumhuriyetin nitelikleri arasında yer alan “Hukuk devleti ilkesi” temel hak ve özgürlükleri
güvence altına almaktadır. Anayasanın 36 ncı maddesinde yer alan “iddia ve savunma hakkı” birbirinin
tamamlayıcısı olarak “hak arama hürriyetine” temel oluşturmaktadır. Çağdaş bir hukuk düzeninde “hak
arama hürriyeti” bireylerin adaleti bulmasının aracı olduğu gibi; “hukukun üstün olduğu” bir ülkede
“eşitlik”, “tarafsızlık” ve “açıklık” ve “hesap verilebilirlik” ilkeleri temelinde “demokratik ve şeffaf
yönetimin” de bir gereğidir. Bilgi edinme hakkı; ilgililerin karar alma süreçlerine katılabilmelerine,
denetim mekanizmalarının etkin bir şekilde işletilebilmesine ve hak arama özgürlüğünü etkili bir
şekilde kullanmasına olanak sağlamaktadır. Anayasamız ile koruma altına alınan bilgi edinme
hakkı da elbette diğer haklar gibi sınırsız değildir. Bu hak yalnızca Anayasa'nın 13 üncü
maddesinde belirtilen güvencelere ve özellikle ölçülülük ilkesine uygun olarak
sınırlanabilmektedir.
42) EHM alanında STS sınav soru ve cevaplarının erişimine açılmasını isteyen şikayetçiye İdarece
önce olumsuz yanıt verilmişse de, 30 uncu paragrafta yer verildiği üzere, AÜ web sitesinden yapılan
duyuru ile “40,00 TL tutarındaki bilgi ve belgeye erişim ücretini ödeyen adaylara, soru ve cevaplarının
29/01/2016 tarihinde, üniversite tarafından belirlenen bir salonda, 50 dakika boyunca ve gözetmen
eşliğinde” açılacağı bildirilmiştir. Sınav soru ve cevaplarına erişim sağlanırken, 25 inci paragrafta yer
alan mevzuat hükümlerinde yer alan riskler değerlendirilerek gerekli tedbirlerin alınması amacıyla 26
numaralı paragrafta değinilen mevzuata uygun olarak bilgi edinme hakkı kapsamında istenen
belgelerin bir hizmet bedeline tabi olarak sunulmasında hukuka aykırılık bulunmadığı
değerlendirilmiştir.
14 / 19
43)Bununla birlikte, şikayetçinin kendisine tanınan bu hakkı kullanmadığı görülmüş, ancak
kullansa dahi kısa bir zaman diliminde bu soruları ancak görmesine izin verileceği, soruların ve
cevapların bir örneğini almak bir yana not almasına bile izin verilmeyeceği anlaşılmıştır.
44) 24 numaralı paragrafta yer verilen 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nun "Bilgi ve belgeye
erişim" başlıklı 10 uncu maddesinin gerekçesinde bilgi edinme hakkının tam olarak kullanılabilmesinin
sağlanması amacıyla bilgi veya belgeye erişimin her türlü şeklinin maddede belirtildiği açıklanmıştır.
Erişimin sağlanması için asıl olanın belgenin onaylı bir örneğinin başvuru sahibine verilmesidir. Ancak
belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün olmadığı veya kopya çıkarılmasının aslına
zarar vereceği hâllerde, eğer yazılı veya basılı belgeler söz konusuysa İdarece ilgiliye belgenin aslını
incelemesi sağlattırılacak bunun yanı sıra not alabilmesine de izin verilecektir. Somut olayda,
şikayetçinin örneğini almasının yeterli olacağı sınav soruları ve yanıtlarından ibaret olan belgeler, YÖK
tarafından, niteliği gereği kopyasının verilmesi mümkün olmayan belge olarak nitelendirilmiştir.
İdarenin bu nitelendirmesi bir an haklı bulunsa dahi bu durumda bile bilgi edinme talebinde bulunan
şikayetçiye sorular ve cevaplar ile ilgili not alması imkanının verilmediği, bu haliyle idari işlemin
4982 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine aykırı bir şekilde uygulandığı ve “bilgiye erişiminin” tam
olarak sağlanmadığı açıktır.
45) YÖK tarafından şikayetçinin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde sınav sorularının erişimine
açılması talebinin sınav kılavuzunda yer alan “Merkezimizde bulunan her türlü sınav evrakının aslı
yargı organlarının aksi kararları olmadıkça, aday dahil hiçbir kişi ya da kuruma gösterilmez ve
verilmez" hükmü ile yine kılavuzun 9 uncu maddesinde yer alan “sınavda uygulanacak test sorularının
telif haklarının ilgili üniversitelere ait olması…” hükmü nedeniyle karşılanmadığı, bu hükümlerin yasal
dayanaklarını 27 sayılı paragrafta yer alan Protokolden aldığı anlaşılmış, anılan uygulamanın 34 üncü
paragrafta yer verilen 14/02/2014 tarihli ve 02.2013/521 şikayet numaralı Kararımızda da tespit edildiği
üzere “sadece kanunla ve özüne dokunulmaksızın sınırlanabilecek bilgi edinme hakkının”
Protokol ve kılavuz hükümleriyle sınırlandırılmasının anayasaya, uluslararası mevzuata,
hukukun temel ilkelerine ve bilgi edinme kanununa aykırılık teşkil ettiği bir kere daha tespit
edilerek, bunun hukuka uygun olmadığı gibi ayrıca iyi yönetim ilkelerine de aykırılık teşkil
ettiğini vurgulamak gerekmiştir.
46) Kurumumuzdaki 2015/4963 sayılı dosya kapsamında YÖK’ten temin edilen …/2016 tarih ve ….
sayılı yazıda “Seviye Tespit Sınavlarının organizasyonu ve soru temininde zorluklar yaşandığı, 2015
STS’de 36 alanda 3600 soru kullanıldığı, soru temininde yaşanan zorluklar nedeniyle uzun dönemde
soru havuzu oluşturulmasının planlandığı” belirtilerek soru ve cevapların kopyasının verilmemesi
yoluna gidildiği belirtilmiştir. Ancak 31 numaralı paragrafta bahsedilen Anayasa Mahkemesi'nin iptal
kararında; İdarenin sorulan soruları paylaşmama yönündeki gerekçelerinde kamu yararının olduğu
fakat kişilerin hak arama özgürlüklerini kullanabilmeleri için anılan soru ve cevaplara erişebilmelerinin
gerektiği, ulaşılmak istenen kamu yararı ile bilgi edinme hakkı ve hak arama özgürlüğü arasındaki
makul dengenin kurulamadığı ve bu sınırlayıcı önlemin zorunlu bir toplumsal ihtiyaçtan
kaynaklanmadığı, dolayısıyla bilgi edinme hakkının ve hak arama özgürlüğünün ölçüsüzce
sınırlandırılmasına neden olduğu hususları hüküm altına alınmıştır. Hal böyleyken, İdarenin
bilgi edinme hakkını kullanan şikayetçiyle kendi soru kitapçığının, cevaplarının ve doğru cevap
anahtarının bir örneğini vermemesine ilişkin işlemde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.
15 / 19
47)Şikayetçinin 20/05/2013 tarihli STS sınav soru ve cevaplarının bir kopyasının tarafına
verilmesi yönündeki tavsiye kararımıza ilgili idare tarafından soru ve cevapların Kurumumuza
gönderilmek suretiyle uyulduğu; 18/07/2014 tarihli STS sınavına ilişkin başvurusunda ise sınav soru
ve cevaplarının bir örneğinin doğrudan şikayetçiye gönderildiği hususları gözetildiğinde; 15/08/2015
tarihli STS sınav soru ve cevaplarının ilgililerin erişimine açılması için idarece benimsenen yöntemde
daha önceki uygulamalardan ayrılarak “idari istikrar ilkesine” uygun hareket edilmediği ve
şikayetçide oluşan “haklı beklentinin” karşılanamadığı belirlenmiştir.
48) STS sınav soru ve cevaplarının 4982 sayılı Kanunun istisna hükümleri arasında sayılmadığı, 100
soruluk bir sınavda birden fazla soruya itiraz etmek isteyen bir adayın, not almaksızın sınav
sorularını incelemesi sonucunda, itiraz edeceği tüm soruları hafızasında tutmasının mümkün
olmadığı; ayrıca sınavdaki soruların kısa ya da uzun işlem gerektiren sayısal sorular olduğu,
doğruluklarının teyidi için yine işlem yapılmasının zorunlu olduğu, bunun ise 50 dakika gibi kısa bir
sürede gerçekleştirilmesinin mümkün olmayacağı; ayrıca adaylara sağlanan bu imkanın belli bir ücret
karşılığında ve sadece Eskişehir ilinde olmasının yanında, bu şekliyle sınav soruları ya da cevapları
hakkında oluşabilecek tereddütlerin giderilmesine herhangi bir katkısının olmayacağı, amaca hizmet
edemeyeceği anlaşıldığından, STS soru ve cevaplarının adayların erişimine açılmasına ilişkin idari
işlemde adaylara “bilgi edinme haklarının” tam ve etkin olarak kullandırılmadığı, dolayısıyla
ülkemizin de taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınan ve “hukuk devletinin”
vazgeçilmez ilkelerinden olan “hak arama hürriyeti”, “adil yargılanma hakkı” ve “mahkemeye
başvuru hakkının” doğrudan veya dolaylı olarak ihlal edilerek hukuka ve hakkaniyete uyarlı
davranılmadığı tespit edilmiştir.
49) Bu minvalde, bahsekonu sınavın soru ve cevaplarının herhangi bir kısıtlama olmaksızın
kamuoyuyla paylaşılmasının, adayların kendi sonuçlarını resmi sonuçlarla kıyaslayarak sınav
hakkında genel kanaat oluşturmalarına ve gerekirse “hak arama hürriyetlerini” etkin bir şekilde
kullanmalarına, hatalı soru ve cevapların daha hızlı tespit edilerek düzeltilmesine, ayrıca bundan
sonraki dönemlerde sınava girecek adayların çalışmalarına kolaylık sağlayacağı, bunun soruların
açıklanma amacı ile uyumlu ve hakkaniyetli bir uygulama olacağı; üstelik bu sınavların tıp, diş
hekimliği ve öğretmenlik alanları hariç tamamının YÖK tarafından üniversiteler eliyle hazırlandığı ve
ülkemizde 180’nin üzerinde üniversite bulunduğu dikkate alındığında her bir alan için 4 yıllık lisans
derslerinden toplamda 100’er soru hazırlanarak “ihtiyaç duyulan soru havuzuna sahip olmak” için
gerekli ve yeterli imkanın da bulunduğu, ama her hal ve karda soru temininde idarece karşılaşılan
güçlüklerin kişilerin “bilgiye erişim” ve “hak arama” özgürlüklerini kısıtlayacak ya da engelleyecek
şekilde idari işleme konu edilemeyeceği göz önüne alındığında; 2015 STS sınavının soru ve
cevaplarının, ilgili idarelerle gerekli hukuki süreçleri tamamlanarak, sadece EHM alanında değil
tüm alanlarda kamuoyuyla paylaşılmasının hukuka uygun olacağı kanaat ve sonucuna
varılmıştır.
D. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme
50) T.C. Anayasasının "Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10 uncu maddesinde ifadesini bulan kanun
önünde eşitlik ilkesinin daha iyi koşullarda uygulanması, gizlilik kültürünün azaltılarak açıklığın,
saydamlığın ve hesap verebilirliğin devlet yönetimlerinde yerleşik kılınması için kişilerin resmi
belgelere ulaşım hakkı anayasal ve yasal metinlerde güvence altına alınmıştır. Somut olayımızda,
16 / 19
şikayetçinin girmiş olduğu 2015 EHM STS2’nin sınav soru ve cevaplarının ilgililerin erişimine
açılmasına ilişkin idari işlemde kişilerin “bilgi edinme hakkını” tam ve etkin olarak kullanmalarının
önüne geçildiği; dolayısıyla “hak arama hürriyeti”, “adil yargılanma hakkı” ve “mahkemeye
başvuru hakkının” doğrudan veya dolaylı olarak ihlal edildiği, bu çerçevede Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesinin 10 uncu maddesindeki ifade özgürlüğü ve 13 üncü maddesindeki etkili
başvuru hakkı ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 8 inci
maddesindeki etkin bir yargıya başvurma hakının ihlal edildiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
51) Öte yandan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 17 inci maddesindeki hakları kötüye kullanma
yasağının ihlal edildiğine dair herhangi bir bulgu ve bilgiye rastlanmadığı gibi, İnsan Hakları Avrupa
Sözleşmesinde yazılı ve güvence altına alınmış olan haklara da aykırı bir durum tespit edilememiştir.
E. İyi Yönetişim İlkelerine Uygunluk Yönünden Değerlendirme
52) Günümüzde demokratik, modern ve katılımcı yönetim anlayışında idarelerden sadece hukuka
uygun olarak hareket etmeleri değil aynı zamanda iyi yönetişim ilkelerine de uygun işlem tesis etmeleri
de beklenmektedir.
53) 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği
Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi Yönetim
İlkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde "Kurumun, inceleme ve araştırma yaparken idarenin, insan haklarına
dayalı adalet anlayışı içinde; kanunlara uygunluk, ayrımcılığın önlenmesi, ölçülülük, yetkinin kötüye
kullanılmaması, eşitlik, tarafsızlık, dürüstlük, nezaket, şeffaflık, hesap verilebilirlik, haklı beklentiye
uygunluk, kazanılmış hakların korunması, dinlenilme hakkı, savunma hakkı, bilgi edinme hakkı, makul
sürede karar verme, kararların gerekçeli olması, karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi, kararın
geciktirilmeksizin bildirilmesi, kişisel verilerin korunması gibi iyi yönetim ilkelerine uygun işlem ve
eylem ile tutum veya davranışta bulunup bulunmadığını gözeteceği düzenlenmiştir. Söz konusu
Yönetmelik hükmünde yer alan ilkelerin kaynağını teşkil eden Avrupa Birliği Temel Haklar Şartının
41 inci maddesinde de iyi yönetim hakkından bahsedilmekte olup, benzer ilkelere Avrupa
Parlamentosu tarafından kabul edilen Avrupa Doğru İdari Davranış Yasasında da yer verilmiştir.
54) Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; şikâyet başvurusu
kapsamında Kurumumuzca istenilen bilgi ve belgelerin İdare tarafından süresi içerisinde Kurumumuza
gönderildiği, şikayetçinin başvurusu ile ilgili yaptığı itiraza İdare tarafından makul sürede gerekçeli
olarak cevap verildiği, kararın gecikmeksizin bildirildiği, böylece idarenin bu yönlerden iyi yönetişim
ilkelerine uygun davrandığı; ancak, idarece bireylerin “bilgi edinme hakkına” kısıtlayıcı
düzenlemeler getirildiği, bu sebeple “kanunlara uygunluk”, “eşitlik”, “tarafsızlık”, “hesap
verilebilirlik” ve “şeffaflık” ilkelerine uygun davranılmadığı; Anayasa’nın 40 ıncı maddesinde
açık bir şekilde ifade edilen “karara karşı başvuru yolları ve sürelerinin gösterilmesi” ilkesine
aykırı davranılarak şikâyetçiye hangi kanun yolları ve mercilere başvurulabileceği ve süreleri
hakkında bilgi verilmediği anlaşılmış olup, İdarenin bundan böyle bu ilkelere de uyması
beklenmektedir.
IV. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT
A. Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması
17 / 19
55) 14/6/2012 tarih ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 17 inci maddesinin sekizinci
fıkrasına göre Kamu Denetçiliği Kurumu'na, dava açma süresi içinde yapılan başvuru, işlemeye
başlamış olan dava açma süresini durdurmakta olup, 21 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca
başvurunun Kurum tarafından reddedilmesi hâlinde, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret
kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar, 21 inci maddenin ikinci fıkrası
uyarınca ise tavsiye kararı üzerine otuz gün içinde herhangi bir işlem tesis edilmez veya eylemde
bulunulmaz ise durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlayacaktır. Şikayetçiye
15/04/2016 tarih ve E.3057 sayılı yazımız ile dava açma süresinin başladığı bildirilmiştir.
B. Yargı Yolu
56) 2709 Sayılı 1982 Anayasası'nın Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Başlıklı 40. Maddesinin 2
nci fıkrasında, "Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve
sürelerini belirtmek zorundadır." hükmü yer almakta olup, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu
Kanununun 20 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, ilgili idarenin işlemine karşı 60 günlük dava
açma süresinden arta kalan süre içinde Ankara İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
V. KARAR
Yukarıda açıklanan gerekçeler ve dosya kapsamına göre ŞİKAYETİN KISMEN KABULÜ İLE
KISMEN REDDİNE;
1) Aşağıdaki fıkralar hariç diğer şikâyet konularının REDDİNE,
2) Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği uyarınca önümüzdeki dönemlerde
yapılacak Seviye Tespit Sınavlarında soru içeriklerinde öz Türkçesi verilen bazı teknik terim ve
tanımlamaların yanına parantez içinde uluslararası literatürdeki karşılıklarının verilmesi önerisinin
İDARECE DEĞERLENDİRİLMESİNE,
3)15/08/2015 tarihinde yapılan Seviye Tespit 2 nci Aşama Sınavının tüm alanlarında sorulan
soruların ve cevaplarının ilgili idarelerle gerekli hukuki süreçleri tamamlanarak
kamuoyuna açılması hususunda mağduriyetin giderilmesi için makul sürede bundan sonraki
sınavlar sonucunda bu yönde yeni bir işlem tesis etmesi hususunda YÜKSEKÖĞRETİM KURULU
BAŞKANLIĞI’NA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
18 / 19
6328 sayılı Kanunun 20 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca
bu karar üzerine tesis edilecek işlem ya da tavsiye edilen çözümün uygulanabilir nitelikte görülmediği
takdirde gerekçesinin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Bu kararın ŞİKÂYETÇİYE, YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI’NA VE ANADOLU
ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ’NE TEBLİĞİNE,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi’nce karar verildi.
M.Nihat ÖMEROĞLU
Kamu Başdenetçisi
19 / 19