Dort yıllık aradan sonra S elim İleri’nin “ C a h ide/Ölüm ve Elmas” adlı tiyatro eseri Yapı Kredi Ya­ yınlan, Edebiyat dizisinden çıktı, Bu yapıt, İleri okurlan için hayli şaşırtıcı bir kitap. Şimdiye dek ro­ manları, hikayele­ ri, inceleme ve de­ nemeleriyle okuru­ na ulaşmış olan ya­ zar, bu kez bir şa­ şırtmaca yaparak, tiyatronun kıyılannda geziniyor. Hem de iki oyunla birlikte. “Cahide” kitabında, ki tabın adını taşıyan ilk oyunun yanı sıra, “Alla­ haısmarladık Cumhuri yet” adlı ikinci bir oyun daha var. Keder yumağı İlk oyun, bir zamanlann efsanevi kadını, ünlü tiyatro yıldızı Cahide Sonku’nun yaşantısın­ dan bir keder yumağı. Elmas’ı değil, ölümü seçen Cahide bir kez de Ileri’nin kalemiyle yaşıyor. İkinci oyun “Allahaıs­ marladık Cumhuriyef’te yine kırık, küskün, un u ­ tulmuş insanları dillendi riyor ileri. Kurtuluş Savaşı’nın ilk romanım ya­ zan Halide Edib, cumhu­ riyetin unuttuğu ilk Müs lüman Türk kadın tiyat­ ro oyuncusu Afife Jale ve Atatürk’le evliliği bittik­ ten sonra bir ömür sus­ muş olan Latife Hanım. Selim Beri, yine unutul­ muşların bireysel dram ­ larını yazıyor. Yürek yakarak (Cahide/Ölüm ve El­ mas, Yapı Kredi Yayınla­ rı, 124 sayfa, 250 bin lira) Selim İleri yıllar sonra “Gramofon Hala Çalıyor”, “Cahide/Olüm ve Elmas” adlı kitaplarıyla okurlarının karşısında. Gramofon Hâlâ Çalıyor elim îleri’nin sessiz­ liğini bozduğu eser­ S lerinden biri de yeni ro­ manı “Gramofon Hâlâ Çalıyor”... Romanının sonunda “Geriye kalanı yazdım. Belki de hepsi, ölmüş insanları defterlerimiz den bir türlü silemediği­ miz, artık çevrilmeyecek telefon numaralandır” diyen İleri, bu son roma­ nında da, üslubunu ko­ rumasını bilmiştir. Bir tür ara roman di­ yebileceğimiz çalışma, Ileri’nin dünyasını öğ­ renmek isteyen sadık okurlan için gerçek bir kılavuz durumunda. Bu yol göstericilik özelliği, arka kapak yazısında “...çocukluk anılarımın puslarını dile getirmeye çalıştım. Bir süre sonra da bu puslar arasında kayboldum” diyen İleri tarafından da bir anlam­ da onaylanıyor. CD’lerin, bilgisayarlara!, televiz yonun ve Internet deni­ len sistemlerin hükmet­ tiği günümüzde, gramo­ fona ve radyoya sadaka­ tini dile getirmeye çalı­ şanlar; geçmişin hoş at­ mosferini bir kez daha solumak isteyenler için... (Gramofon Hâlâ Çalı­ yor, Yapı Kredi Yayınları, 202 sayfa, 350 bin lira). Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi