GüçlüKızlar GüçlüYarınlar EğitimdeFırsatEşitliğininSağlanmasıveYaşam BecerilerininGeliştirilmesi DünyaKızÇocuklarıGünüKonferansı,8Ekim2015,İstanbul KonferansNihaiRaporu Ekim2015 İçindekiler YÖNETİCİÖZETİ 3 I.GİRİŞ 4 II.GENÇKIZLARINGÜCÜ:KIZLARINGÜÇLENMESİİÇİNBİRVİZYONVEGÜNDEM BELİRLEMEK 6 III.KIZÇOCUKLARININEĞİTİMİNDEKAYDEDİLENGELİŞMELERVEKARŞILAŞILAN ENGELLER 8 IV.KIZÇOCUKLARININGÜÇLENMESİNDEROLMODELLERİNYERİ 13 V.SİVİLTOPLUMVEİŞBİRLİKLERİNİNROLÜ 14 VI.SONUÇ 15 EK1.KONFERANSPROGRAMI 17 YöneticiÖzeti Bu rapor 8 Ekim 2015 tarihinde Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) ve Aydın Doğan Vakfı tarafından, BM Toplumsal Cinsiyet TematikÇalışmaGrubu(UNGTG)danışmanlığındagerçekleştirilmişolanDünya Kız Çocukları Günü Konferansı’nda 1 ele alınan konuları özetlemektedir. Konferansın teması ‘Güçlü Kızlar, Güçlü Yarınlar: Eğitimde Fırsat Eşitliğinin Sağlanması ve Yaşam Becerilerinin Geliştirilmesi’ olarak belirlenmiştir. Konferansın amacı, Türkiye’de kız çocuklarının eğitim ve yaşam becerilerini geliştirme fırsatları bakımından karşılaştıkları engelleri tartışmak, kızların güçlenmesi konusunu karar verici mekanizmalar, sivil toplum örgütleri ve genel olarak toplum nezdinde gündeme taşımak ve böylelikle kız çocuklarının güçlenmesi için gerekli eylem ve kaynakların harekete geçirilebilmesine olanak sağlayanbirplatformyaratmaktır. KonferanstakonuşmacıolarakBMtemsilcilerininyanısıra,özelsektöryetkilileri, kadınveçocukhaklarıaktivistleri,akademisyenler,basıngörevlileri,sanatçılarve geçmişdönemlerdedestekprogramlarındanfaydalanmışolanve/veyarolmodeli olarak öne çıkan genç kadınlar ve kız çocukları yer almışlardır. Aralarında sivil toplumörgütü(STÖ)üyelerinin,akademisyenlerinvefarklışehirlerdengelenkız öğrencilerindebulunduğuyaklaşık250kişikonferansakatılmıştır. Konferanstaelealınanbaşlıcakonularaşağıdakigibiözetlenebilir: • Kızların güçlenmesi olgusuna hak temelli, çok-boyutlu ve çok-sektörlü yaklaşım • Bir ‘çoğaltıcı’insanhakkıvebirsürdürülebilirkalkınmahedefiolarakkız çocuklarınıneğitimi • Kız çocuklarının eğitime erişiminde kaydedilen gelişmeler ve karşılaşılan ‘ideolojik’ve‘yapısal’engeller • Eğitime erişim bağlamında fırsat eşitliğinin yanı sıra ‘sonuç eşitliği’ yaklaşımınıngerekliliği • Okullardavemüfredattatoplumsalcinsiyetayrımcılığı • Sürdürülebilirtoplumsalcinsiyeteşitliğiiçindönüştürücüveözgürleştirici bireğitimsistemineduyulanihtiyaç • Güçlübirizlemevedeğerlendirmesistemineduyulanihtiyaç • Kızçocuklarınıngüçlenmesinderolmodellerininönemi • Genç kızlar arasındaki farklılıkların, özellikle ‘marjinalleştirilen’ grupların ihtiyaçlarınıngözönündebulundurulmasıgerekliliği • Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmaya yönelik tüm girişimlerin, erkek çocukları dahil çocuklar ve gençleri daha fazla içermesineduyulanihtiyaç 1Konferansprogramıektedir. Bu rapor, Konferans oturumlarının başlıklarına ve sırasına bağlı kalmamakla beraber, Konferans’ta yürütülen tartışmalarda öne çıkan ana temalar etrafında şekillenmiştir.Rapordaayrıcasunumlarsırasındadeğinilenverilerevebelgelere –mümkünolduğudurumlarda-atıfyapılmışvekonferansadinleyiciolarakkatılan çocukvegençleringeribildirimleriniiçerenalıntılarayerverilmiştir2. I.Giriş Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 19 Aralık 2011 tarihli kararı 3 ile, kız çocuklarının karşılaştıkları sorunlara küresel ölçekte dikkat çekmek ve kızların güçlenmesiniveinsanhaklarındantamolarakyararlanabilmeleriniteşviketmek amacıyla,11EkimtarihiniDünyaKızÇocuklarıGünüolarakilanetmiştir.2015’te dördüncü kez gerçekleştirilen Dünya Kız Çocukları Günü etkinliklerinde bu yılki tema‘GençKızlarınGücü:2030Vizyonu’olarakaçıklanmıştır.Kızçocuklarının güçlenmesi açısından eğitim ve yaşam becerilerinin geliştirilmesinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin oynadığı merkezi rol düşünülerek, bu Konferans’ın alt başlığı ‘GüçlüKızlar,GüçlüYarınlar:EğitimdeFırsatEşitliğiveYaşamBecerilerinin Geliştirilmesi’olarakbelirlenmiştir. Genç kızlar geleceğin liderleri ve toplumsal değişimi sağlayacak bireyler olarak görülmekte ve teşvik edilmekte; öte yandan sosyal, ekonomik ve siyasi engeller karşısındaözelliklesavunmasızkonumdakalmayadevametmektedirler.2030yılı itibariyle toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırma hedefini de içeren Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) doğrultusunda, Dünya Kız Çocukları Günü’nün bu yılki teması, genç kızların güçlenmesine ve haklarına - ‘hem şimdi hemdegelecekiçin’-yatırımyapılmasınınöneminivurgulamaktadır. Gençkızlarıngüçlenmesiönündekiengellerarasındaeğitimekısıtlıerişim,kadına yönelikşiddet,çocukyaştaevliliklervecinselsağlıkveüremesağlığıhizmetlerine erişiminkısıtlanmasıgibifaktörlersayılabilir.Konferanssunumlarısırasındaatıf yapılan BM verilerine göre tüm dünyada 66 milyon kız çocuğu okula gidememekte; 15-24 yaş arası 116 milyon kız çocuğu ve genç kadın ilköğretimi tamamlayamamaktadır. Geçen yıl itibariyle 15 milyon kız çocuğu 15 yaşından önce evlenmeye zorlanmıştır ve 250 milyon civarında 15 yaşından küçük kız çocuğununevliolduğubilinmektedir.UNFPATürkiyeTemsilcisiKarlKulessa’nın açılış konuşmalarında belirttiği üzere bir dizi sosyal ve ekonomik savunmasızlık koşulu kadınların ve kız çocuklarının toplumsal cinsiyet temelli şiddetle karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır. Şiddet, kadın cinayetleri, cinsel taciz, kadın sünneti (FGM), okul ve işyerinde şiddet, insan ticareti ve zorla fuhuş gibi çeşitli biçimlerdekarşımızaçıkmaktadır. Küresel ölçekte son 15 yıl içerisinde kaydedilen gelişmeler, genç kızların yaşamlarının ilk on yılını olumlu yönde etkilemeyi başarmış; ancak bu çabalar 2BuraporUNICEFveBMToplumsalCinsiyetTematikÇalışmaGrubuiçindanışmanlıkgörevleri üstlenenbağımsızaraştırmacıDr.PınarÖktemtarafındanhazırlanmıştır. Bakınız:66/170sayılıkarar: http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=%20A/RES/66/170 3 genç kızların yaşamlarının ikinci on yılına girdiklerinde karşılaştıkları sorunlara çözümbulmaktayetersizkalmıştır. “[Busorunlar]kaliteliikinciöğretimeveyükseköğretimeerişim,çocukyaşta evliliklerin önlenmesi, ergenlik ve üreme sağlığı ile ilgili bilgi ve hizmetlere erişebilme ve genç kızların kendilerini toplumsal cinsiyet temelli şiddet karşısındakorumalarıönündeengeloluşturmaktadır.”(KamalMalhotra,BM MukimKoordinatörüveUNDPTürkiyeMukimTemsilcisi) Türkiye,çocukhakları,çocuklarınkorunması,eğitimivetoplumsalcinsiyeteşitliği alanlarındaki temel hususlarda önemli adımlar atmıştır. Özellikle ilköğretim düzeyindeçocuklarasunulaneğitimfırsatlarıaçısındantoplumsalcinsiyeteşitliği hedefine neredeyse ulaşılmıştır. Bununla birlikte, hem okula kayıt oranı hem de okula devam oranları açısından, bölgeler, köyler ve kentler arasında sosyoekonomik farklılıklar ve toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri bulunmaktadır. MillîEğitimBakanlığı(MEB)ÖrgünEğitimİstatistiklerinegöre2014-2015eğitim ve öğretim yılında 15 ilde kız çocuklarının ortaöğretime (9-12. sınıflar) kayıt oranı, erkek çocuklarının kayıt oranından % 3 daha düşüktür. OECD'den alınan verileregöre,2013yılında15-19yaşaralığındakikadınların%28'i,20-24yaşları arasındakikadınların%49'uneeğitimlerinedevametmektenedeçalışmaktadır. Konferans katılımcıları tarafından da sıklıkla vurgulandığı gibi kadına yönelik şiddetTürkiye’desüregidenönemlibirproblemdir.Kadınların%9’u15yaşından önce cinsel istismara uğradığını dile getirmektedir. Yine Konferans katılımcılarınınvurguladığıgibikadınların%26’sı18yaşındanönceevlenmekte vereşitolmadanevlendirilenkızlarınyaklaşıkyarısışiddetemaruzkalmaktadır. Liseyi bitirenlerde şiddet görme oranı % 27’ye inmektedir. Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı, Türkiye, Toplumsal Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi4’nde 148 ülke arasında ancak 118’inci olabilmiştir. Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Endeksi5'ndeise142ülkearasında125'incisırayıalmıştır. Yukarıdaki sorunların çözümüne yönelik olarak, BM Üye Devletleri ve ulusal paydaşlar genç kızların bugününe ve geleceğine yapılacak yatırımları sürdürülebilir kalkınma çabalarında merkezi bir konumda tutmaları için teşvik edilmektedirler. Dünya Kız Çocukları Günü, kız çocuklarının eğitimine ivme kazandırmak için yürütülmesi gereken bazı faaliyetleri ve üstlenilmesi gereken sorumluluklarıhatırlatmakaçısındanönemtaşımaktadır: - Ortaokullarda toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmaya yönelik reformlar yapmak, kız çocuklarının eğitim sistemi içinde kalmalarını, örgüneğitimeveyükseköğrenimedevametmelerinisağlamak, - Kız çocuklarının eğitimini iyileştirmeyi amaçlayan sektörler arasında pozitif bir sinerji yaratabilecek alanları ve bağlantıları tespit etmek ve bunlarıkullanmak, 4 5 http://hdr.undp.org/en/content/table-5-gender-related-development-index-gdi http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2014/rankings/ - Kızçocuklarınınvekadınlarınhizmetlerevefırsatlaraerişiminiarttırmak, hayatıntümalanlarınakatılmalarınısağlamak, - Kız çocuklarının, özellikle de ergenlik çağındaki kızların, hareketlerini kısıtlayan, güçlenmelerini ve korunmalarını engelleyen, toplum hayatına tam manasıyla katılmalarının önüne geçen sosyal tutumları, davranışları vebeklentilerideğiştirmek, - Çocuklarınvegençbireylerinkapasitelerinigeliştirerekeşithaktalebinde bulunabilmelerini sağlamak ve kızların güçlenme, korunma ve özerklik haklarınısavunabilmelerinisağlamak. Dolayısıyla,UNFPA,UNICEF,BMKadınveAydınDoğanVakfı’nın,BMToplumsal Cinsiyet Tematik Çalışma Grubu danışmanlığında düzenlediği 2015 Dünya Kız Çocukları Günü Konferansı Türkiye’de kız çocuklarının eğitim ve yaşam becerilerini geliştirme fırsatları bakımından karşılaştıkları engelleri tartışmak, kızlarıngüçlenmesikonusunukararvericimekanizmalar,siviltoplumörgütlerive genel olarak toplum nezdinde gündeme taşımak ve böylelikle kız çocuklarının güçlenmesi için gerekli eylem ve kaynakların harekete geçirilebilmesine olanak sağlayanbirplatformyaratmayıamaçlamıştır. Konferansın bir çıktısı ve özeti niteliğinde olan bu rapor, kız çocuklarının güçlenmesi alanında kaydedilen gelişmelerin ve karşılaşılan zorlukların altını çizmek ve bu alanda gelecekte atılacak adımlar için temel önerileri vurgulamak amacıylahazırlanmıştır. II.Gençkızlarıngücü:Kızçocuklarınıngüçlenmesiiçinbir vizyonvegündembelirlemek “Kızçocuklarıbireryetenek,yaratıcılıkvepotansiyelkaynağıdır.Gençkızları bugün güçlendirmek, daha güvenli, daha sağlıklı, refah içinde ve sürdürülebilir yarınlar yaratmak demektir." (Ingibjorg Solrun Gisladottir, BMKadınAvrupaveOrtaAsyaBölgeDirektörüveTürkiyeTemsilcisi) BMMukimKoordinatörüveUNDPTürkiyeMukimTemsilcisiKamalMalhotra’nın da belirttiği üzere, kadınların güçlenmesi, 2016-2020 yıllarını kapsayan BMTürkiyeKalkınmaİşbirliğiStratejisiiçerisindekidörtanabaşlıktanbiriolarakyer almaktadır.BuradaizlenentemelyaklaşımdoğrultusundaBMbirimleritoplumsal cinsiyeteşitliğineyönelikçalışmalarınıörgütiçindeanaakımlaştırmanınyanısıra, BM Kadın Birimi 2014-2017 Stratejik Planı6ve UNICEF Türkiye 2016-2020 Ülke Planı7’nda da görülebildiği gibi kız çocuklarının güçlenmesini özel bir bileşen olarakplanlarınaentegreetmektedir. 6 http://www.unwomen.org/~/media/headquarters/attachments/sections/executive%20board/2013/a nnual%20session/strategic-plan-2014-2017-narrative%20pdf.pdf 7 http://www.unicef.org/about/execboard/files/2015-PL19-Turkey_draft_CPD-EN-15Jun2015.pdf Kızçocuklarınıngüçlenmesi,yukarıdaatıftabulunulanbelgelerdekiyaklaşımlara uygun biçimde, Konferans kapsamında aşağıdaki bileşenleri ile tartışılmıştır. İlerikibölümlerdedahadetaylıbiçimdedeğinilecekolanbubileşenler,aşağıdaki gibisıralanabilir: - Kalitelieğitimeerişim - İşyaşamıvegeçimolanaklarınaerişim - Sağlığa,özelliklecinselsağlıkveüremesağlığıhizmetlerineerişim - Yaşambecerileriningeliştirilmesi - Kararvericimekanizmalardatümseviyelerdekatılımveliderlik - Çocukevlilikleridahilkadınayönelikşiddetintümbiçimlerindenarınmış biryaşamsürme - Kendinegüvenvekendineyeterlilik Yukarıdaki bileşenleriyle kız çocuklarının güçlenmesi konusundaki tartışmalar, Konferanskatılımcılarınındasıklıklaaltınıçizdiğigibi,güçlenmeolgusununçokboyutlu ve çok-sektörlü bir olgu olma özelliğine işaret etmiştir. Vurgulanan en önemli noktalardan biri toplumsal cinsiyet bağlamında güçlenmenin, dışarıdan ‘güçlendirilme’ olarak değil ‘kadınların kendi kendini güçlendirmesi’ olarak anlaşılması gerekliliğidir. Bu bakımdan güçlenme, kadınlara ve kız çocuklarına kendilerini güçlendirebilecekleri ve ‘yapabilirliklerini’ artırabilecekleri araçların sağlanmasıolaraktanımlanmıştır. UNICEFTürkiyeTemsilciVekiliLiekevandeWiel’indikkatçektiğigibi,sormamız gereken çok önemli sorulardan biri, güçlenmenin, farklı ihtiyaçları olan, farklı bölgelerde yaşayan, faklı kız çocukları için ne anlama geldiğidir. Güçlenme, kamusal ve özel alanlar açısından başka anlamlar kazanabileceği gibi, güçlenmeninanlamı,içeriğivebağlamıtekbirbireyolarakbirkızçocuğundanmı yoksa bir grup olarak kız çocuklarından mı bahsettiğimize göre de değişecektir. Güçlenme olgusunun bu çok-boyutlu özelliği, bu konuda geliştirilecek program önerilerindeveuygulamalarındadikkatedilmesigerekenbirnoktadır. Birçokkatılımcınındilegetirdiğigibigüçlenme,herkızçocuğununsahipolduğu bir ‘hak’tır. Dolayısıyla, güçlenmenin bireysel olarak bir kız çocuğu için yararlı olduğu kadar tüm toplum ve ülke açısından da yararlı olduğunu vurgulayan ‘işlevsel’görüştekbaşınayeterlideğildir;konununaynızamanda‘hak’temellibir görüşledeelealınmasıgerekir. “Genç kızların, ailelerini, bulundukları toplulukları, ulusları ve dünyayı değiştirebilmepotansiyelivardır.Bütünbunlarınyanındabelkideenönemli olanı, daha adil ve daha müreffeh bir geleceğe sahip olma haklarının bulunmasıdır.”(LiekevandeWiel,UNICEFTürkiyeTemsilciVekili) Öneriler: 1. Güçlenme/güçlendirmeolgusunahaktemelli,çok-boyutluveçok-sektörlübir yaklaşımaihtiyaçvardır. 2. Kız çocuklarının güçlenmesine yönelik programların etkili olabilmesi için, kızların toplumsal yaşama tam katılımını kısıtlayan sosyal normların ve toplumsalcinsiyetkalıplarınındönüştürülmesihedeflenmelidir. 3. Buyöndeyapılacakçalışmalar,değişimisağlayacaktoplumsalaktörlerolarak çocuklarvegençlereartanorandayervermelidir. Katılımcıyorumu: İçeri(konferanssalonuna)giripbu‘yüksekrütbeli’kadınları(konuşmacıları) görünceonlargibiolmakistedim.Çokönemliinsanlarolarakgörülüyorlarveçok saygıduyuluyor.Birkadınolarakbirbireyolarakancakbuşekildebendesaygı duyulanbiriolarakgörülebilirimgibidüşündüm.(Konferansıizleyenlerarasında bulunanbirkızöğrenci) III.Kızçocuklarınıneğitimindekaydedilengelişmelerve karşılaşılanengeller Eğitim, kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesinin en önemli bileşenlerinden bir tanesidir; tamamlanmamış eğitim, bireyin potansiyelini gerçekleştirememesi ve insan haklarından bütünüyle yararlanamaması sonucunu doğurmaktadır. Konferans kapsamında, kız çocuklarının eğitimi hem bir çocuk hakkı hem de bir kalkınmahedefiolarakelealınmıştır.ProfesörYakınErtürk’ündevurguladığıgibi eğitimbir‘seçenek’olarakdeğil,birtemelhakolarakgörülmelidir. Katılımcıyorumu: Banagöretabikiailelerçocuklarınıokulagönderecekler,normalolarak.O yüzdenkonferanssırasındabirarabaktımhepimizkızınıokulagönderenaileyi alkışlıyoruzaferindiyoruz,bubanabirazgaripveüzücügeldi.Tabiki gönderecekler.Bizim(Türkiye’de)halenbunukonuşuyorolmamızüzücü. (Konferansizleyicileriarasındayeralanbirerkeküniversiteöğrencisi) ProfesörFerideAcariseBMKadınlaraKarşıAyrımcılığınÖnlenmesiKomitesi’nin (CEDAW), kız çocuklarının ve kadınların eğitim hakkı konusunun ele alındığı 58’incioturumuna8atıftabulunarak,eğitimingünümüzde‘çoğaltıcı’hakkavramı içerisindedeğerlendirildiğinibelirtmiştir.Başkabirdeyişle‘eğitim,garantialtına alındığında tüm diğer insan haklarını güçlendirir; engellendiğinde ise hepsinden olmasabileçoğuhaktanmahrumkalmayasebepolur’.9 Kalkınmanın en istikrarlı itici güçlerinden biri olması dolayısıyla eğitim aynı zamandaTürkiye’ninulusalkalkınmahedeflerindenbiriolarakdaelealınmıştır. 8 Dahafazlabilgiiçin: http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CEDAW/WomensRightEducation/HDGD_RtE_Outline_M s.Melchiorre.pdf 9 K.Tomasevski,yukarıdakikaynaktanalıntı. Konferanskatılımcılarıgençkızlarıneğitimineyapılacakyatırımların,Türkiye’nin yoksullukla, eşitsizliklerle ve toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılıkla mücadele çabalarınınvazgeçilmezbirparçasıolmasıgerektiğinivurgulamışlardır. Kız çocuklarının eğitimi alanındaki gelişmeler ve zorluklar aşağıda dört başlık altındaincelenmiştir: 1)Eğitimeerişim Türkiye eğitim konusunda önemli ilerleme kaydetmiştir; geçmişe göre bugün dahafazlakızçocuğununeğitimaldığıgörülmektedir.Bununlabirlikteveriler,1519yaşarasıkadınların%28.2’sinineğitimyadaişyaşamıiçindeolmadığını,bu oranınereklerdeise%16.5olduğunugöstermektedir.AydınDoğanVakfıBaşkanı Hanzade Doğan Boyner’in Konferans’ta yaptığı açılış konuşmasında belirttiği üzere Türkiye genelinde kadınların % 31’i eğitime devam etmelerinin engellendiğini bildirmiştir. Bu rakam kırsalda % 40’a çıkmaktadır. Kadınların eğitimini engelleyenlerin başında % 71 oranıyla babalar, daha sonra % 20 oranıylaerkekakrabalargelmektedir. Kız çocuklarının eğitime erişimi önünde ideolojik ve yapısal engeller bulunmaktadır. Tüm dünyada gösterildiği gibi ataerkil normlar ve toplumsal cinsiyetkalıpyargılarıkızçocuklarındadüşükokullaşmaoranlarıüzerindebüyük etkiyesahiptir.Çocukevlilikleridedahilolmaküzerekadınlaravekızçocuklarına yönelikşiddet,ProfesörFerideAcar’ındabelirttiğigibiözellikleşiddetkarşısında bir ‘cezasızlık’ kültürüyle karşılaştığımız durumlarda, kız çocuklarının eğitime erişimi önündeki en önemli engellerden biri haline gelmektedir. Profesör Acar ayrıca çocuk evliliklerinin, resmi olmayan evliliklerin kültürel olarak kabul gördüğü yerlerde daha büyük bir sorun teşkil ettiğini belirtmiştir. Bu bakımdan Konferans katılımcıları, Anayasa Mahkemesi’nin resmi nikahtan önce dini evlilik töreniyapılmasınıyasaklayanCezaYasasımaddesiniiptaledenkararı10sebebiyle çocuk evliliklerinde yaşanabilecek artıştan duyulan endişeyi dile getirmişlerdir. Eğitimeerişimönündekiideolojikengellerkapsamındaayrıcaetnikköken,anadil, engellilik ve cinsel yönelim temelli ayrımcılık biçimlerinden de söz edilmelidir. Kız çocuklarının eğitime erişimini engelleyen yapısal faktörler arasında ise, yine yukarıda söz edilen ataerkil ideolojiye bağlı olarak kadınları daha fazla oranda etkileyen,yoksulluk,çatışmalarveulaşımproblemlerindensözedilebilir. Kız çocuklarının eğitime erişiminde olumlu rol oynayan faktörlerin başında ise ailedesteğigelmektedir.Konferanstaailedesteğininönemisıklıkladilegetirilmiş; UNICEF’inHaydiKızlarOkulakampanyasıkapsamındaokuyanSongülKarahanlı, yaptığı konuşmada aile desteğinin önemini, kendi anne-baba ve kardeşlerinden gördüğüdesteğianlatarakvurgulamıştır. 10 TCK’nın230.Maddesiresmievlenmeolmaksızındinseltörenyaptıranlarvebutöreniyapankişiler hakkındaikiaydanaltıayakadarhapiscezasıverilebileceğiniöngörmekteidi. Katılımcıgörüşü: Benceannebabalarlakonuşmakdahaönemli(kızlarınıokulagöndermeyeonları iknaetmekiçin).Çünkükızlarzatenokulumadevamedeyimdeburadan ‘kaçayımkurtulayım’istiyorlar.(Konferansaizleyiciolarakkatılanbirkız öğrenci) Okula devam ve okulu bırakma oranlarının izlenmesi ve bu konuda veri toplanması, eğitime erişimin sürdürülebilirliği açısından hayati önem taşımaktadır. Mevcut mekanizmaların, okula devam ve okulu terk oranları ve bunların sebeplerini tespit etme bakımından yeterli olmadığı görülmektedir. Bununlabirlikte,Konferans’tasözedilenbazıönemliçalışmalarveyeniprojeler, okula devamın artırılması ve izlenmesine yönelik olumlu gelişmeler olarak değerlendirilmiştir. MEB tarafından uygulanmakta olan İlköğretim Kurumlarına Devam Oranlarının Artırılması Teknik Destek Projesi11ve yine MEB tarafından UNICEFdesteğiileyürütülen2012tarihliokulterksebeplerikonuluçalışma12söz edileniyiörneklerarasındadır.KonuileilgilimevcutdiğerverileriseKonferans’ta Batuhan Aydagül tarafından, Eğitim Reformu Girişimi’nin birikimi ve yayınlarını datemelalaraksunulmuştur13. 2)Eğitiminkalitesi İdeolojik ve yapısal engeller kız çocuklarının eğitime erişiminde olduğu gibi aldıkları eğitimin kalitesi bakımından da dezavantajlı konumda olmalarında etkilidir. Profesör Acar’ın açıkladığı üzere kız ve erkek okullarına ayrı ayrı bakıldığında erkek okullarının daha temiz, daha bakımlı, daha donanımlı olduğu görülmektedir.Karmaokullardaisekızöğrencilerinihtiyaçlarına(örneğinsağlık ve hijyenik ihtiyaçlarına) cevap verecek hizmetlerin yetersiz kaldığı görülür. Bu etmenler, kız çocuklarının erişebildiği eğitimin kalitesini düşürdüğü gibi, okula devamoranlarıüzerindedeolumsuzetkiyapmaktadır. Eğitimin kalitesi söz konusu olduğunda en önemli meselelerden biri okul müfredatında toplumsal cinsiyet eşitliğidir. Bilindiği ve Konferans katılımcıları tarafından da söz edildiği gibi okul kitaplarında kadınlar genellikle toplumsal cinsiyetkalıpyargılarınıpekiştirirnitelikteresmedilmektedirler.Bununyanısıra okulöğretmenlerininveyöneticilerinindebutoplumsalcinsiyetkalıpyargılarını yenidenüretmederoloynadıklarıgörülmektedir.MEBtarafındankoordineedilen EğitimdeToplumsalCinsiyetEşitliğininGeliştirilmesiProjesi14buanlamdaatılan olumlubiradımolarakdeğerlendirilmektedir. 11 Projewebsayfasınaerişimiçin:http://mebidap.meb.gov.tr/en/ Bakınız: http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20Okul%20Terki%20 Politika%20Raporu.pdf 13 Yayınlariçinbakınız:http://erg.sabanciuniv.edu/tr/yayinlarimiz 14 Projewebsayfasınaerişimiçin:http://etcep.meb.gov.tr/index.php 12 Katılımcıgörüşü: Bazenhaniilerideneolacağımızdanbahsederkenbazıöğretmenler‘omeslekkız mesleğideğilerkekişi’falandiyorlar.Aslındabununeredeysebütünmeslekler içindiyorlar.Amaburadagördükkibudoğrudeğil.(Konferansaizleyiciolarak katılanbirkızöğrenci) Toplumda eğitime atfedilen sosyal değerin ve eğitim sisteminin nihai amacı hakkındakialgılarıngözdengeçirilmesineihtiyaçvardır.Eğitimsistemi-vegenel olaraktoplum–öncelikleçocukları‘birey’olarakgörmeliveonlarayalnızcabilgi değil, ‘yapabilirliklerini’ artırmaya yönelik alan ve araçlar sağlamalıdır. Bu bakımdan Profesör Ertürk, Türkiye’deki mevcut eğitim sisteminin kız çocukları için özgürleştirici olmaktan çok uzak olduğunu ve bunun da toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik adımlarımızın sürdürülebilirliği karşısında çok ciddi bir engel teşkilettiğinibelirtmiştir. Katılımcıgörüşü: Bukonferanskesinliklebenimfikrimideğiştirdi.Yanibazen‘okumasamdaolur, nasılolsabaşkatürlühayatlarvar’diyedüşünüyorinsan;amaşimdikesin biliyorumokumayadevamedeceğim.Bunungibikonferanslarkızlarıteşvik etmekiçinönemli.(Konferansaizleyiciolarakkatılanbirkızöğrenci) Konferans’taeğitimeerişimveeğitiminkalitesiileilişkiliolarakyurtlarınrolüde tartışılmış ve bu bakımdan öğretmen, belletmen ve yöneticilerin kapasitelerinin artırılması gereği vurgulanmıştır. Konferans’ta sunulan, 17 şehirde 25 yurtta kalan 1715 kız öğrenci ile yapılan araştırmanın15sonuçlarına göre yurtta sosyal aktivitelere katılım, kız çocuklarının hem ders notlarını hem de kendilerine güvenleriniartırmaktadır. 3)Eğitimdesonuçeşitliği Profesör Yakın Ertürk ve Profesör Feride Acar’ın vurguladıkları gibi Türkiye’de kız çocuklarının eğitimi konusu yalnızca ‘fırsat eşitliği’ yaklaşımı çerçevesinden irdelenmemelidir. Eğitime erişimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması elzemolmaklaberaber,eğitiminsonucunda,kızveerkeklerineşitçıktılaraulaşıp ulaşmadığı da detaylı biçimde analiz edilmelidir. Eğitim sistemi kız ve erkek çocuklarının aynı çıktılara ulaşmasını sağlamalıdır. Konferans katılımcılarının ifadelerinegörebazıalanlardaeğitimkızçocuklarıiçinolumluetkiyaparken,bazı alanlarda bu etki görülememektedir. Örneğin, eğitime erişimin kız çocukları için dahaiyisağlıkkoşulları,dahaazerkenhamilelik,dahaiyibeslenmedüzeyivebir sonraki neslin okuması oranlarında artış anlamına geldiği dünya çapında belirlenmiştir.Öteyandanböylebirolumluetkiyi,kadınlarınişgücünekatılımıya dakararvericimekanizmalariçindeyeralmasıaçısındangörememekteyiz. 15 BoğaziçiÜniversitesiPsikolojiBölümüilegerçekleştirilençalışmanınsonuçlarıDoç.Dr.FeyzaÇorapçı tarafındanKonferans’tasunulmuştur. Eğitimin sonuçları bakımından toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanabilmesi için, katılımcılar ‘dönüştürücü’ bir eğitim sitemine olan ihtiyacın altını çizmişlerdir. Ayrıca, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin, daha önceki Binyıl Kalkınma Hedefleri’ne göre eğitime erişimin yanı sıra eğitimin kalitesine daha fazla vurgu yaptığıdaönemlibirnotolarakdilegetirilmiştir. 4)Marjinalleştirilmişgruplarıngüçlenmesivesosyaliçerme Profesör Yakın Ertürk’ün de vurguladığı gibi, eğitimde fırsat ve sonuç eşitliği, ‘kesişimseldir’. Başka bir deyişle, kız ve erkek çocukları arasındaki eşitsizlikler kadar, kız çocuklarının kendi içinde farklı gruplar arasındaki eşitsizliklerin de analiz edilmesi, çoklu kırılganlıklar yaşayan popülasyonların belirlenmesi ve dikkate alınması gereklidir. Bu anlamda, Suriyeli mülteciler, Romanlar, yerinden edilmişçocuklar,mevsimliktarımişçisiçocuklargibi‘marjinalleştirilmiş’gruplara mensupçocuklarıneğitimihtiyaçlarıgözönündebulundurulmalıdır.Bugrupların deneyimledikleri sorunlar ve ihtiyaçları, Türkiye’nin mevcut eğitim politikaları içerisinde yeterince ele alınmamaktadır. Bu durum, okullaşma oranlarında elde edilen ‘başarı’nın arkasında ‘gizlenen’ sorunların devam etmesine neden olmaktadır. Öneriler: 4. Kızçocuklarınıokuldatutmayayönelikolarakyeniveetkilimetodların kullanımınaihtiyaçvardır. 5. Okullaşmaoranlarıönünde‘ideolojikengeller’yaratansosyalvekültürel normlarıdeğiştirmeyeyönelikçabalarartırılmalıdır. 6. 7. 8. Çocukevlilikleriniengellemeyeyönelikekyasaltedbirlereihtiyaçvardır. 9. Eğitimdekaliteartırımıiçinöğretmenlerinözlükhaklarıveçalışma koşullarındaiyileştirmesağlanmalıdır. 10. Eğitimsistemi,kızçocuklarıiçindönüştürücüveözgürleştiriciolacak biçimderevizeedilmelidir. 11. 12. Eğitimde‘sonuçeşitliği’nedairgöstergelertespitedilmeliveölçülmelidir. 13. Okuladevamsızlıkveokuluterketmeoranlarıvesebepleriileilgilidaha fazlaaraştırmayaihtiyaçvardır.Bukonudakiizlemeçalışmalarındayerel örgütlerinbirincilrolüstlenmesiönemlidir. 14. Marjinalleştirilmişgruplaramensupkadınlarınvekızçocuklarının ihtiyaçlarınayöneliközelyaklaşımlarvemekanizmalargereklidir. Kadınayönelikşiddetincezasızkalmasısorunuylamücadeleedilmelidir. Okullardavemüfredattatoplumsalcinsiyeteşitsizliğisorunuilemücadele edilmelidir. Kızçocuklarınıneğitimakabindeişyaşamınageçişisağlanmalı,bunayönelik olarak,çocukbakımhizmetlerineyapılacakyatırımlaristihdamakatılımı artırıcıönlemlerintemelbirparçasıolarakdeğerlendirilmelidir. IV.Kızçocuklarınıngüçlenmesinderolmodellerininyeri Rol modelleri, ‘kızların güçlenmesinin vücut bulmuş hali’ olarak, Konferans’ın oturumlarından birinin ana konusu olarak işlenmiştir. Oturuma rol model bir ilkokul öğretmeni olan Dilek Livaneli, KAGİDER Yönetim Kurulu Üyesi Sanem Oktar ve Malatya Kız Futbol Takımı16oyuncularından İkranur Sarıgül ve Buse Uçan konuşmacı olarak katılmışlar; paylaştıkları ilham verici hikayeleri, çevreleri üzerinde yarattıkları etkiyi ve bu tür deneyimlerin paylaşılmasının değerini ortaya koymuştur. Profesör Feyza Çorapçı ve Dilek Livaneli’nin sunumlarından da görüldüğü üzere, toplumda rol modelkonumundaolankadınlarınyanısıra,okulöğretmenlerininveyurtöğretmenve yöneticilerinindegençkızlarüzerinderolmodelolaraketkisivardır. Katılımcıgörüşü: (Bukonferansta)gördümkikadınlardatoplumda‘biryerleregelebiliyorlarmış’. Hattaaslındaburadaerkektençokkadınvar.Buçokhoşumagitti(gülüyor). (Konferansaizleyiciolarakkatılanbirkızöğrenci) Türkiye’nin fen bilimleri ve sosyal bilimler tarihinde önemli rol oynayan dört kadınıngençkızöğrencileretanıtıldığı,UçanSüpürgetarafındanyürütülenBenim MadamCurie’mprojesi(2013-2015)17gençkızlarıhedefalan,güçlenmeyeyönelik bir çalışmada rol modellerinin kullanımına verilebilecek iyi bir örnek olarak sunulmuştur. Öte yandan toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ile mücadelede erkeklerin rolü de Konferans katılımcıları tarafından vurgulanmıştır. Ingibjorg Solrun Gisladottir’in ifade ettiği gibi erkekler, özellikle babalar, rol model değilse bile ilham verici modeller olmalıdırlar. Erkekler, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin sona erdirilmesinde vazgeçilmez aktörlerdir; bu bağlamda BM Kadın birimi genç erkeklerinkatılımınıönemsemektedir. Genç kızlara rol modelleri sunmak ve böylelikle toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını kırmak için önemli mecralardan biri de medyadır. Medya toplumu yalnızca yansıtmakla kalmayıp ona biçim de vermektedir. Bu bakımdan, aralarında Hülya Koçyiğit, Kerem Bursin, Şirin Payzın ve Göksel Göksu’nun da bulunduğu, Konferans’a katılan medya mensupları ve sanatçılar, özellikle görsel medyada prodüktörlerin ve oyuncuların, güçlü, başarılı, çalışan kadınların ve kadınayönelikşiddetekarşıduranerkeklerintemsiliaçısındansorumluluklarını hatırlatmışlardır.Yerlitelevizyondizilerinde,‘maço’birkarakteresahipolmanın istenir ve saygın bir özellik olarak yansıtılması ve fiziksel ve cinsel şiddet dahil olmaküzereçoksayıdakadınayönelikşiddetsahnesineyerverilmesi,bualandaki temelsorunlararasındasayılmıştır. 16 FutbolKulübününwebsayfasınaerişimiçin:http://www.malatyabayanlarfutbol.com/ Projehakkındadahafazlabilgiiçin:http://www.ucansupurge.org/TR,1337/benim-madamcuriem.html 17 Öneriler: 15. Başarılıkadınrolmodelleriningörünürlüğünüartırmayayönelikolarak dahafazlaveerişilebilirkaynaklar(biyografi,otobiyografi,hikayelergibi biçimlerde)üretilmelidir. 16. Toplumsalcinsiyetkalıplarınıdeğiştirmeyeyönelik projelerde/programlardarolmodellerininkullanımıetkilibiryöntemdir. 17. Potansiyelrolmodelolarakönemleridüşünüldüğünde,öğretmenlerin toplumsalcinsiyetveinsanhaklarıkonusundaeğitilmeleriveekonomik anlamdadesteklenmeleriönemlidir. 18. Medyada,özellikletelevizyondizilerivefilmlerde,toplumsalcinsiyet kalıplarınınyenidenüretiminesonverilmelidir. 19. Yetişkinerkeklerveerkekçocukları,önemli‘değişimaktörleri’olarakkabul edilmelivetoplumsalcinsiyetayrımcılığıylamücadeleyeyöneliktüm çabalardaartanorandadahiledilmelidirler. V.Siviltoplumveişbirliklerininrolü Katılımcıgörüşü: Türkiye’dekızlarıneğitimiiçinçalışanbukadarçokkuruluşolduğunu bilmiyorduk.Kızlarıdüşünen,bizebukadardestekverenbukadarçokinsan olduğunugörmekçokgüzel.(Konferansaizleyiciolarakkatılanbirkızöğrenci) Konferans, hem kız çocuklarının eğitime erişiminin artırılması hem de STÖ’ler, özelsektör,BMvedevletkurumlarıarasındakurulabilenortaklıklarbakımından, Türkiye’de sivil toplumun başarısını kutlamak için de bir olanak sağlamıştır. Kamal Malhotra’nın da belirttiği gibi Aydın Doğan Vakfı, UNICEF, UNFPA ve UN KadınbirimibuKonferansilebaşarılıbirortaklıkmodeliortayakoymuştur. Aydın Doğan Vakfı yetkilileri, 10 yılını geride bırakan Baba Beni Okula Gönder Kampanyası18’nın başarılarını yaptıkları sunumlarda ifade etmişlerdir. Hanzade DoğanBoynerbusüreciaşağıdakigibiaktarmıştır: “BabaBeniOkulaGönder'inilkadımlarınıattığımızdakızçocuklarınınokula gitmeoranıerkekleregöreyüzde30gerideydi.Netoplumsaldeğerlerneörf, netöre, ne ekonomik çıkmazlar, hiçbiri bu haksızlığın gerekçesi olamazdı. Karar verdik. Engel ekonomiksebursvereceğiz, barınmaysa yurt açacağız, töreyse kapı kapı dolaşıp anlatacağız. Öyle de yaptık. Bir seferberlik başlattık.Okumayantekbirkızkalmayanakadarmücadeleedeceğizdedik. 18 Kampanyahakkındadahafazlabilgiiçin:http://www.doganholding.com.tr/en/corporateresponsibility/dad-send-me-to-school.aspx‘Bababeniokulagönder’kampanyasının10’uncuyılıiçin çekilenvekonferanstagösterimiyapılanvideoyaerişimiçin: https://www.youtube.com/watch?v=rDxnoxd-iUc Yüzbinler bize destek oldu.”(Hanzade Doğan Boyner, Aydın Doğan Vakfı Başkanı) Aydın Doğan Vakfı, kızların okumasına yönelik burs sağlamanın yanı sıra Kampanya çerçevesinde kız öğrenci yurtları inşa etmekte, desteklemekte ve bu yurtları MEB’e bağışlamaktadır. Vakfın Yürütme Kurulu Başkanı Candan Fetvacı’nın belirttiği üzere bu yurtlarda görev yapan öğretmen ve yöneticiler de bu program kapsamında eğitime tabi tutulmaktadır. Gerçekleştirilen etki değerlendirme araştırmasının sonuçları, kampanyanın okullaşma üzerindeki etkisini gözler önüne sermektedir. Kampanya kapsamında okuyan kızların yalnızca % 6’sı yüksek öğrenime devam etmeyeceklerini ya da iş yaşamına atılmayacaklarını söylerken, bu oran aynı yaş grubunda ve aynı bölgedeki diğer kız çocuklarında % 38’e çıkmaktadır. Kampanya kapsamında burs alan ve/veya yurtlarda kalan kızların % 88’i kendi başlarına sağlık ocağına gidebileceklerini söylerken,diğerkızçocuklarındabuoran%70olaraktespitedilmiştir. Konferans katılımcıları, sivil toplumun gerçekleştirdiği diğer bazı başarılı uygulamalararasındaUçanSüpürge,ÇağdaşYaşamıDesteklemeDerneği,Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı, Anne Çocuk Eğitim Vakfı ve UNICEF (Haydi Kızlar Okula Kampanyası)tarafındanuygulananprogramveçalışmalardansözetmişlerdir.Bu örnekler, Özlem Başdoğan ve Batuhan Aydagül’ün sektörler arası işbirliği alanındakideneyimaktarımlarıilebirliktedeğerlendirildiğindegörülmektedirki sivil toplumun çabaları, bu alandaki verimli tartışmaların ve devlet kurumları tarafından atılan adımların önünü açmıştır. BM, özel sektör ve sivil toplum arasındaki işbirliklerinin güçlendirilmesi gereği ise katılımcılar tarafından vurgulanmıştır. Öneriler: 20. Siviltoplum,özellikleizlemealanındadahafazlaroloynamalı; SürdürülebilirKalkınmaHedefleri’ninTürkiye’desiyasayapımıveuygulama süreçlerineentegrasyonunda,kızçocuklarınıngüçlendirilmesikonusunun gündemealınmasınıizlemelidir. 21. ÖzellikleyerelSTÖ’ler,okuladevamsızlıkveokuluterketmevakalarının izlenmesivedeğerlendirilmesindeetkinroloynamalıdırlar. 22. Kadınörgütlerininkatılımıvenesillerarasıortaklıklarıngüçlendirilmesine ihtiyaçvardır. VI.Sonuç Konferansta toplumsal cinsiyet bağlamında eğitim ve güçlenme kavramları tartışılmış, sivil toplum ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen çalışmaların sonuçlarıaktarılmış,rolmodellerindeneyimleripaylaşılmış,böyleliklekonferans kızçocuklarınıngüçlenmesikonusunugündemetaşımakveteşviketmekiçinbir platformsağlamıştır.Konferansta,gençkızlarınbugününevegeleceğineyapılacak yatırımlarla,kızçocuklarınıngüçlenmesininSürdürülebilirKalkınmaHedefleri’ne ulaşmayönündeatılacaktümadımlardamerkezikonumdayeralmasıgerekliliği dilegetirilmiştir. Türkiye’de kız çocuklarının eğitime erişimi bakımından, özellikle de ilköğretim düzeyindedeğerliilerlemelerkaydedilmişolmaklabirlikte,halenönemliveçoğu zaman gizli kalan sorun alanları olduğu görülmektedir. Özellikle vurgulanan sorunlar arasında; eğitimde toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, kendini çocuk evlilikleri de dahil olmak üzere kadına yönelik şiddetin çeşitli biçimleri halinde gösteren ideolojik engeller, marjinalleştirilmiş grupların çoklu kırılganlıkları, kız ve erkek çocuklarının eğitim sonucunda aynı çıktılara ulaşamamaları, eğitimin kızlar için iş yaşamına ve karar verici pozisyonlara katılım ile sonuçlanamaması gelmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve haklar ile ilgili sosyal normları kavramak ve değiştirmek, yukarıda söz edilen temel sorunların çözümünde kilit öneme sahiptir. Toplumsal cinsiyet kalıp yargılarına karşı çıkmak ve bunları dönüştürmek kolay bir iş değildir; fakat, bu Konferans’ta önerildiği gibi eğitim sistemini daha özgürleştirici olacak şekilde revize ederek, rol modellerinin toplumdavemedyadagörünürlüğünüartırarak,çocuklarınbuçabalaradahafazla dahil edilmesini sağlayarak ve BM, sivil toplum, özel sektör ve devlet kurumları arasındaişbirliklerinigüçlendirerekbunusağlamakmümkündür. Dünya Kız Çocukları Günü, Türkiye’de genç kızların karşılaştıkları sorunlara dikkat çekmek ve kızların güçlenmesini teşvik etmek için bir fırsat sağlamıştır. Bununla birlikte Dünya Kız Çocukları Günü, tek günlük bir etkinlik olarak düşünülmemelidir.BMKadınBirimiİcraDirektörüPhumzileMlambo-Ngcuka’nın dahaönceifadeettiğigibi; “Bugün,dikkatlerimiziKızÇocuklarıüzerineodakladığımızgündür.Fakatbu gün,tekbirgündenibaretdeğil.Bugün,2030’daeşitbirdünyahedefine ulaşmayolundakimuazzamveduraksızçabanınbirparçasıdır.”19 Bu çerçevede BM Toplumsal Cinsiyet Tematik Çalışma Grubu ve Aydın Doğan Vakfı, daha geniş kapsamlı stratejileri olarak, Dünya Kız Çocukları Günü’nü önümüzdeki aylarda bu konuda yürütülecek faaliyetlere ve kaynakların seferber edilmesine ivme kazandıran bir platform olarak gördüklerini belirtmişlerdir. Daha önce de tekrarlandığı gibi, BM, özel sektör ve sivil toplum arasındaki işbirliklerinin ileriye taşınması ve güçlendirilmesi, Türkiye’de sürdürülebilir toplumsalcinsiyeteşitliğihedefineulaşmakiçingereklidir. 19 Dahafazlabilgiiçin:http://www.unwomen.org/en/news/in-focus/girl-child#sthash.wuIYuXAb.dpuf Ek:KonferansProgramı 09:00-09:30 Kayıt AçılışTöreni:GözdeAtasoy,CNNTürk 09:30-10:00 AçılışKonuşmaları HanzadeDoğanBoyner,AydınDoğanVakfıBaşkanı KamalMalhotra,BMMukimKoordinatörüveUNDPTürkiyeMukimTemsilcisi LiekevandeWiel,UNICEFTürkiyeTemsilciVekili.GençKızlarınGücü:2030Vizyonu 10:00-10:50 Panel:GençKızlarınGücü:BütünÇocuklarİçinKaliteliEğitim Moderatör:ŞirinPayzın,CNNTürk PanelAçılışKonuşması: Karl Kulessa, UNFPA Türkiye Temsilcisi, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan Direktörü. ‘Kız ÇocuklarınınGüçlendirilmesindeToplumsalKatılım:BM’ninBölgeselveKüreselYaklaşımı’ SongülKarahanlı,‘BenimHikayem’ CandanFetvacı,AydınDoğanVakfıYürütmeKuruluBaşkanı,FilmGösterimi,‘GelecekVadeden Uygulamalar ve Edinilen Dersler: Sivil Toplum Kuruluşlarının Gözünden Kız Çocuklarına VerilenEğitiminArkaPlanı‘BabaBeniOkulaGönder’’ Doç.Dr. Feyza Çorapçı, Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi, ‘Türkiye’de Kız YurtlarınaİlişkinBirAraştırmaÖzeti’ 10:50-11:10 KahveArası 11:10-12:30 Panel: Kız Çocukları İçin Sesinizi Yükseltin: Kız Çocuklarının Eğitimi Konusunda KaydedilenGelişmeler,KarşılaşılanEngellerveSürdürülebilirlikDiyalogları Moderatör:GökselGöksu,CNNTürk Prof.FerideAcar,ODTÜToplumsalCinsiyetveKadınÇalışmalarıAnabilimDalıKurucularından, GREVIO başkanı, ‘Eğitimde Eşitlik İçin siyasi ve Toplumsal Taahhüt: Eğitim Sistemindeki EğilimlerveZorluklar’ Prof.YakınErtürk,İlticaveGöçAraştırmalarıMerkezi(IGAM)YönetimKuruluÜyesi,‘Kapsayıcı Toplum:HaklaraSaygıveDezavantajlıGruplaraÖzelSistemler’ Batuhan Aydagül, Eğitim Reformu Girişimi Direktörü ‘Eğitimde İzleme, Araştırma, Veri ToplamaveVeriPaylaşımıSistemleri’ ÖzlemBaşdoğan,UçanSüpürge,GölgeMeclisProjeKoordinatörü,‘SistemdekiUçurumların Kapatılması:STK’larınYolHaritasıOluşturulmasındakiRolü’ 12:30-14:00 ÖğleArası 14:00-15:30 Panel:KızÇocuklarınınGüçlendirilmesi,KorunmasıveÖzerkliğiİçinSesiniziYükseltin– toplumdakirolmodeller Moderatör:ŞirinPayzın,CNNTürk PanelAçılışKonuşması: IngibjorgSolrunGisladottir,UNWomenAvrupaveOrtaAsyaBölgeDirektörüveTürkiyeTemsilcisi,‘Kız ÇocuklarınınGüçlendirilmesiHususununÇokBoyutluYapısı DilekLivaneli,AmasyaÜniversitesi,‘EğitimveKızÇocuklarınınGüçlendirilmesi’ SanemOktar,KAGIDERBaşkanı,‘GirişimcilikveKızÇocuklarınınGüçlendirilmesi’ İkranur Sarıgül, Buse Uçan ve hocaları Doğan Çelebi, Malatya Kız Futbol Takımı, ‘Spor ve Kız ÇocuklarınınGüçlendirilmesi’ HülyaKoçyiğitveKeremBursin,‘MedyaveKızÇocuklarınınGüçlendirilmesi’ YanEtkinlik:GüçlüKızlartemalıkarikatürsergisi AydınDoğanUluslararasıKarikatürYarışması’ndajüriüyeliğiyapmışçizerlerinbugünüdesteklemekiçin dünyanınçeşitliülkelerindenarmağanolarakgönderdikleriçizimler.