Toraks Duvarı İskeleti - Journal of Clinical and Analytical Medicine

Toraks Duvarı İskeleti
RattaToraks Anatomisi
Ratta Toraks Anatomisi
Cenk Kılıç, Elmir Memmedov
Journal of Clinical and Analytical Medicine
Boyun kökü ile diafragma (Şekil 1,2) arasında kalan kafes şeklindeki yapıya toraks adı verilir. İçerisinde kalp, akciğerler ve
mediastenin bulunduğu bu vücut bölümü toraks duvarı adı verilen kemik ve kas tabakalarından oluşan yapılarla çevrelenmiştir.
Şekil 1. Toraks duvarının (kavitesinin) sol taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). Kalp ve sol akciğer posteriora ekarte edilmiştir. 1: Boyun kökü, 2: Diafragma.
1
Şekil 2. Toraks duvarının (kavitesinin) sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: Sternum, 2: Trachea, 3: Kaburgalar, 4: Kalp, 5: Sağ akciğere ait loblar,
6: Diafragma.
Toraks duvarı iskeleti arkada torakal vertebralar (Şekil 3) ve discus intervertebralis’lerle, önde sternum’la (Şekil 2,4-6), yanlarda
ise kaburgalarla (Şekil 2-6) sınırlanır. Bu kemik iskeletin aralarını kaslar ve zarlar kapatır.
2
Şekil 3. Toraks duvarı ventral’den görünüm (taze rat diseksiyonu). 1: Torakal vertebralar, 2: Kaburgalar.
Şekil 4. Toraks ön duvarının içten görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: Sternum, 2:
Kaburgalar, 3: Sol taraftaki a.v.thoracica interna.
3
Şekil 5. Toraks ön duvarının içten görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: Sternum, 2: Kaburgalar, 3: Sol taraftaki a.v.thoracica interna.
4
Şekil 6. Toraks duvarının sağ lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş
rat diseksiyonu). Sternum ile kaburgalar ve komşu kaburgalar arasındaki yumuşak dokular çıkarılarak toraks iskeleti görünür hale getirilmiştir. 1: Sternum, 2: Kaburgalar.
Toraks duvarının üst ve alt kısmında birer açıklık vardır. Üst taraftakine apertura thoracis superior (Şekil 7), alttakine ise apertura thoracis inferior (Şekil 7) adı verilir.
5
Şekil 7. Toraks ön duvarının görünümü (taze rat diseksiyonu). A: Boyun kökü diseke edilerek apertura thoracis superior görünür hale getirilmiştir. 1: Apertura thoracis superior. B: Sternum’un sağ tarafından ve sternum’a paralel olacak şekilde
kaburgalar ve aralarındaki yumuşak dokular kesilmiştir. Ayrıca kesi sonrası oluşan
her iki taraf parça dışarı doğru çekilmiştir. 1: Apertura thoracis superior, 2: Apertura thoracis inferior.
Torakal vertebralar: (Şekil 3) 13 adet torakal vertebra vardır.
Her bir pedikül arka tarafta derinleşerek oluklaşır ve bu oluklar
spinal sinirlerin geçişi için intervertebral delikleri (foramen intervertebrale) oluşturur. Kaburgaların eklemleşmesi için üç adet
eklem yüzü içerirler. Her bir tarafın processus transversus’u ön
ve arka zigafofizyal eklemleri arasında yerleşmiştir. Processus
transversus’un eklem yüzeyi dış tarafta kaburganın tüberkülünün eklem yüzeyi ile yüzleşir ve eklem yaparak kaburganın tüberkülünü destekler. Birbirini takip eden vertebralarda bulunan
komşu yarı eklem yüzeyleri bir kaburga başı için eklem yüzeyi
oluşturmak için birleşir ve eklem yaparak kaburganın başını desteklerler. Beşinci torakal vertebranın gövdesi (corpus vertebrae)
yaklaşık olarak silindire benzer. Processus spinosus’u uzundur ve
şekli bant gibidir. Laminasının ön kenarı üzerinde bir oluk vardır.
Sternum: (Şekil 2,4-6) Sternum’un yedi parçası vardır. Manub6
rium sterni denilen en üst parçasının üst kenarı üzerinde incisura jugularis denilen çentik bulunur. Birinci kaburga manubrium sterni’ye tutunur. Takip eden altı kaburga da sırasıyla
sternum’un yedi parçasının altı tane olan birleşim yerlerine tutunur. Böylelikle ilk yedi kaburga sternum’a tutunur. Sternum’un
yedinci parçası (processus xiphoideus) her hangi bir kaburga çifti ile ilişkili değildir ve yuvarlak bir kıkırdak tabakası ile sonlanır (Şekil 8).
Şekil 8. Sternum’un arka taraftan (toraks duvarının ön kısmının iç yüzünden) görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: Processus xiphoideus, 2:
Sternum’un yedi parçası.
7
Kaburgalar: 13 çift kaburga vardır. Kaburgalar os costale ve
cartilago costalis olmak üzere kemik ve kıkırdaktan oluşan iki
bölüm halindedir. Tipik bir kaburga bir ventral, bir de dorsal segment içerir. Tipik bir kaburga yay şeklindedir, açısı vardır, yani
arka tarafa yakın konveksitenin en fazla olduğu bir bölge içerir (Şekil 2-6). Ön (cranial’den caudal’e doğru) yedi çift kaburga sternum’a tutunduğu için gerçek kaburga (sternal, sternum’a
direk bağlanan) olarak adlandırılır (Şekil 9). Arka altı çift kaburga sternum’a tutunmadığı için yalancı kaburga olarak adlandırılır (Şekil 9). Sekizinci, dokuzuncu ve onuncu kaburgalar yedinci
kaburganın arka kenarına (asternal, sternum’a indirek bağlanan)
tutunur. On birinci, on ikinci ve on üçüncü kaburgalar ventral
segmentleri eksik olduğu için yüzen kaburga olarak adlandırılır.
Şekil 9. Toraks duvarının sağ lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş
rat diseksiyonu). Sternum ile kaburgalar ve komşu kaburgalar arasındaki yumuşak dokular çıkarılarak toraks görünür hale getirilmiştir. 1: Gerçek kaburga, 2: Yalancı kaburga.
8
Apertura Thoracica Superior (Cranial Thoracic Aperture, Toraks
Girişi): Arkada ilk torakal vertebra, önde incisura jugularis ve
yanlarda 1. kaburgalar ile sınırlanmıştır (Şekil 7). Apertura thoracica superior, 1. kaburgaların durumuna uygun olarak arkadan öne yukarıdan aşağıya doğru eğik olarak bulunur (vertebral kısım sternal kısma göre daha yukarıda olacak şekilde eğik
bir açıklıktır). Toraks boşluğu bu açıklık aracılığıyla boyun kökü
ile bağlantılıdır. Boyundan gelen ve toraks’tan boyuna giden oluşumlar bu açıklıktan geçer. Bunlar; özofagus (oesophagus) (Şekil 10), trakea (trachea) (Şekil 11), damarlar, sinirler ve kaslardır.
Bu oluşumlar ortadan geçerler. Yan taraflarını membrana suprapleuralis adı verilen zar tamamen kapatmıştır.
Şekil 10. Boyun kökünün ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: Trachea,
2: Oesophagus, 3: Karotid kılıf (a.v.carotis communis ve n.vagus’u içerir).
9
Apertura Thoracica Inferior (Caudal Thoracic Aperture, Toraks
Çıkışı): Arkada son torakal vertebra, önde processus xiphoideus
(Şekil 8) ve yanlarda 13. kaburgalar, arcus costarium ile sınırlanmıştır (Şekil 7). Üst açıklığa göre alt açıklık daha geniştir ve
diafragma (Şekil 1,2) tarafından kapatılmıştır. Kas ve zarlardan
yapılmış olan diafragma (Şekil 1,2) göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayırır.
10