7. ünite ışıklı reklam tesisatları

7. ÜNİTE
IŞIKLI REKLAM TESİSATLARI
KONULAR
1. Sabit Işıklı Reklam Tesisleri
2. Haraketli Reklam Tesisleri
3. Pleksiglaslı Reklam Tesisleri
4. Neon Lambalı Reklam Tesisi
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Giriş
Reklâmın Özellikleri
Reklâmın Tanımı ve Tarihçesi
Bir işletmenin, kurumun ya da bir hizmetin tanıtımı ve pazarlanması amacıyla kullanılan reklâm, farklı şekillerde tanımlanabilir. En genel tanımlama ile reklâm;
“Tüketicilerin veya alıcıların, bir malı, markayı, hizmeti veya kurumu tercih etmesini
sağlamak amacıyla göze, kulağa hitap eden mesajların hazırlanması ve bu mesajların ücretli olarak reklâm araçları ile iletilmesidir.”
Sözlü reklâm, insanların neredeyse ilk sözlü iletişim sürecinin başladığı dönemden beri süregelmektedir. Yazılı reklâmın başlangıcı ise, kesin olarak bilinmemekle beraber 3000 yıl önce bir papirusa yazıldığı sanılan bir çeşit duyuru olarak
kabul edilmektedir.
Reklâmın başlangıcının çok eskilere dayanmasına rağmen, modern
reklâmcılığın ortaya çıkışı, günlük gazete ve dergilerin ucuz olarak üretilmeye başladığı 19. yüzyılın ilk yarısında görülür. Radyonun ve sonrasında televizyonun kullanılmaya ve yaygınlaşmaya başlaması 20. yüzyılda reklâmın önemini daha da arttırmıştır.
Resim 7.1: Bir kurum kimliği çalışması
173
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Reklâmın İşlevleri
• Reklâmın başlıca işlevleri;
• Satışları ve talebi arttırmak,
• Aracı sayısını arttırmak,
• Marka bağımlılığı yaratmak,
• Yeni mal ve hizmetlerin tanıtımını yapmak,
• İşletmenin tanınmışlık ve itibarını arttırmak,
• Satışları ve piyasa payını arttırmak,
• Müşteri memnuniyetini arttırmaktır.
Reklâm ve Tanıtım Faaliyetleriyle İlgili Kararlar:
Reklâm ve tanıtım faaliyetleri ile ilgili kararların önceden alınarak bir takım stratejilerin belirlenmesi gerekmektedir.
• Tanıtımı ve reklâmı yapılacak ürünlerle ilgili uygun zamanı belirlemek,
• Tanıtım ve reklâmın kimler tarafından yapılacağına karar vermek,
• Reklâmın kimler için yapılacağına karar vermek (hedef kitleyi belirlemek),
• Reklâm ve tanıtıma ayrılacak bütçeyi belirlemek,
• Reklâm ve tanıtım faaliyetlerinin ne zaman ve hangi yöntemlerle
etkinliğininölçüleceğine karar vermektir.
Reklâmın Yapılacağı Hedef Kitlenin Özellikleri
Reklâm; belirlenen bir hedef kitlenin özelliklerine göre şekillendirilmelidir. Kitlenin özellikleri ve bu özelliklerin dikkate alınarak bir planlamanın yapılması reklâm
ve tanıtımın başarısını arttırmada önemli rol oynar. Kitle özelliklerinin belirlenmesinde aşağıdaki kriterler doğru tespit edilmelidir.
• Cinsiyet
• Yaş grubu
• Eğitim düzeyi
• Meslek
• Gelir grubu
• Sosyal sınıf
• Medeni hal (evli-bekâr)
• Aile bireyleri
• Bulunulan bölge ve yer
Reklâm faaliyetlerinin hedef kitleye ulaştırılmasında hedef kitlenin özellikleri
174
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
kadar, mesajın hedef kitleye nasıl verildiği de büyük önem taşır. Bu nedenle reklâm;
ister kulağa, ister göze, isterse de her iki duyu organına hitap etsin, gönderici(reklâmı
veren) ile o mesajı alan hedef kitle arasında gerçekleşen bir iletişim sürecidir.
Reklâm Türleri: Her reklâm beş amaca hizmet eder. Bunlar;
• Dikkat çekme,
• İlgi uyandırma,
• İstek yaratma,
• Güdüleme(motive etme) ve ikna etme,
• Ürün ya da hizmetin nasıl ve nereden sağlanabileceği konusunda bilgi
vermedir.
Yapılacak reklâmın amacı; hedeflediği kitleyi etkilemek ve güdülemektir. Bir
reklâmın türü ne olursa olsun, araştırma ilk evredir. Yukarıda verilen maddeler araştırma aşamasında belirleyici kriterlerdir. Reklâm sürecinde kullanacağınız materyalleri dikkat çekici özellikte, ilgi ve istek uyandıracak nitelikte, kitleyi motive edecek
türde, hizmeti ya da ürünü nasıl sağlayacağı konusunda bilgilendirecek şekilde tasarlamalısınız.
Resim 7.2: Bir dergi reklâmı çalışması
7.1. Sabit Işıklı Reklam Tesisleri
7.1.1. Pano ve Reklam Aydınlatması
7.1.1.1. Reklâm ve Tanıtım Pano Aydınlatma Sistemleri
Reklâm ve tanıtım pano aydınlatma sistemleri üç şekilde olmaktadır. Bunlar;
floresan tip, projektör tip ve neon lamba sistemidir.
175
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Floresan Tip Sistemi:
Cam tüp içerisindeki cıva buharı, ateşlemeden sonra mor ötesi ışınlar yayar (Resim
7.2). Bu ışınlar, camın iç tarafındaki floresan tarafından görülerek ışığa dönüştürürler.
Resim 7.2: Reklam panosunun montajı
Resim 7.3 Floresan tip sistem reklam aydınlatmasında bağlantıların yapılması
Reklam panolarında floresan tip sistemde,1 m uzunluğa 3 adet 40 w’lık flüoresan lamba yerleştirilmesi uygun olur. Resim 7.3’te flüoresan tip sistem reklam
aydınlatmasında bağlantıları gösterilmektedir.
Floresan tip reklâm aydınlatmasının özellikleri:
• Flüoresan tip aydınlatma sisteminde maliyet ucuzdur.
• Bakımları kolaydır.
• Uzun ömürlüdür.
• Enerji sarfiyatı azdır.
• Çevreye ışık kirliliği yapmaz.
Resim 7.4’te floresan lamba ile yapılmış reklam aydınlatması gösterilmektedir.
176
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Resim 7.4: Floresan lamba ile yapılmış reklam aydınlatılması
Projektör Tip Sistemi
Projektör tip sistem reklâm aydınlatmasının özellikleri:
• Projektör tip aydınlatma sisteminde maliyet pahalıdır.
• Bakımları kolaydır.
• Uzun ömürlüdür.
• Enerji sarfiyatı fazladır.
• Çevreye ışık kirliliği yapar.
Reklâm panoları ve bina dış cepheleri mümkün olduğunca yukarıdan aşağıya
doğru aydınlatılmalıdır. Şekil 7.1’te projektör ile yapılan aydınlatma şekleri gösterilmektedir.
Şekil 7.1: Projektör tip sistemi ile yapılan doğru aydınlatma şekli
177
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
7.2. Haraketli Reklam Tesisleri
Reklamcılığın en eski araçlarından biri olan ve küçük bir esnafın dükkanının
üzerine adını yazan tabela koyup gelip geçenin dükkanına gelmesini sağlaması gibi
bir süreçle başlayan açık hava reklamcılığı; bugün gelişmiş ülkelerde gördüğümüz
büyük boy duvar panoları, gökdelenlerin üzerinde yükselen ışıklı dönen kürelere
kadar gelişen teknolojiye paralel olarak hızla gelişmiştir. Açıkhava reklamları, ürün
ya da hizmet tanıtımında geniş insan kitlelerine ulaşabilme özelliğine sahip, etkin
bir tanıtım yelpazesi anlamına gelmektedir.
Gerek kullanım alanları ve tipleri açısından, gerekse malzeme çeşitliliği bakımından zengin bir portföye sahiptir. Açıkhava reklamları, kâğıt üzerine baskı ile
hazırlanmış reklamların dışında; kimi zaman büyük balonlarla, kimi zaman uçakların arkasında dalgalanan bayraklarla, kimi zaman da gökyüzüne dumanla yazılan
yazılarla iletilen ticari mesajlardır. Ürüne olan talebi dolaylı veya dolaysız yoldan
arttırmak, izleyiciye bazı şeyleri hatırlatmak, ürünle ilgili yeni gelişmeleri haber vermek veya diğer ürünlerle karşılaştırma yapmak gibi ticari amaçlarla kullanıldığı gibi,
halka, özel yerel bölgelerde, bazı sosyal mesajları iletmek için de açık hava reklamcılığı tercih edilmektedir.Açıkhava reklamcılığı, akılda kalıcılığı kolaylaştıran, zihinleri
ürün ya da hizmet konusunda sıcak tutabilen bir teknoloji olma yolunda hızla ilerlemektedir. Açıkhava reklamcılığı reklam verenlere pek çok avantaj sağlayan destekleyici bir mecra olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu avantajlar arasında;
• Hemen hemen her yerde büyük kitlelere kolayca ulaşabilmesi,
• Diğer mecralara oranla daha ucuz olması, (Örneğin 100$ maliyeti olan
bir reklam tahminen 40 gazete okuruna, 24 TV seyircisine, 305 radyo
dinleyenine ve 1136 açık hava reklamı gören kişiye ulaştırılmaktadır.),
• Farklı yerlerde, farklı büyüklüklerdeki reklamların kolayca
yerleştirilebilmesi ile yol kenarlarına, dağlara, yüksek tepelere, köprülere
yerleştirilebilen açık hava reklamlarının adeta dış mekânları tamamlayıcı
birer aksesuar görünümünde hedef kitlelere ulaşmada kolaylık sağlaması,
• Açıkhava reklamcılığının gider ve içerik bakımından çok esnek bir yapıya
sahip olması, reklam verenlerin bütçesine göre birçok farklı açık hava
reklam türünden, istediği ebatlarda, istediği sayılarda satın alabilmesi veya
• kiralayabilmesi,
• Pazarı, bir günde, toplam hedef kitlenin tümüyle kuşatabilmenin mümkün
olması, (Bir araştırmaya göre, 30 günlük bir sürede 100 adet tabela,
ortalama bir pazardaki her 10 kişiden 9 tanesinin gözüne çarpmaktadır.
Bu süre içerisinde reklam mesajı bu sayının 31 katı kadar olası alıcıya
ulaşabilmektedir.), yer almaktadır.
178
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
7.2.1 Açık hava Reklamcılığında Kullanılan Ürünler
Açıkhava reklamcılığı adından da anlaşılacağı üzere kapalı mekânlar dışındaki
yerlerde yapılmaktadır. İlk olarak Mısırlılar tarafından kullanıldığı tahmin edilen açık
hava reklamları günümüzde çok çeşitli ve gelişmiş ürünler sayesinde reklam verene
pek çok seçenek sunmaktadır.
Açıkhava Reklamcıları Derneği’nin sınıflandırması çerçevesinde açık hava reklamcılığında kullanılan ürünler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Üç Boyutlu Reklamlar
A tabelalar
Billboard, bigboard,
mega board
Bina giydirme uygulamaları
Gölge, tente
Hareketli ve
yanıp sönebilen
reklamlar
Işıklı panolar,
Akaryakıt istasyonları
Bunting sign
levhalar, tabelalar
ATM
kabini
reklam
İsim, unvan
Cam grafikleri
uygulamaları
panoları
Kabinli reklam
Banner
Çatı reklamları
panoları
Kanopi alın
Bayrak, flama
Çatı üstü reklam panoları
reklamları
Benzin istasyonları
Çok yüzlü panolar
Kiosk
Bez, PVC afiş
Duvar/Alın reklamları
Köpük reklamlar
LED ekranlı
Kule reklamları
Kutu harfler
raklamlar
Meslek ve/veya isim levhası/
Otobüs durağı
Neon reklamlar
reklamları
tabelası
Pencere reklamları
Pilon, totem, highrise
Poster panel
Sandwich board
Raket/CLP
Sağır duvar cephe reklamları
sign
Taşıt giydirme
Stand, display, P.O.P.
Şehir mobilyaları reklamları
uygulamaları
V tabela
Vinil reklamlar
Yer grafikleri
Yönlendirme
ponosu/ Zeplin ve balon
Yere monte reklam panoları
levhası/tabelası
reklamları
Tablo 7.1: Açıkhava Reklamcılığında Kullanılan Ürünler
Açıkhava reklamcılığında kullanılabilecek yaklaşık 50 ünite mevcut olmasına
rağmen ülkemizde en çok billboard, megalight, CLP, raket, totem vb. gibi ünitelerin
kullanıldığı görülmektedir.
179
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
7.2.1.2. Billboard
Billboardlar; demir ve alüminyumdan imal edilen, araç ve yaya trafiğinin yoğun olduğu yollar ya da kavşaklara konumlandırılan ve yaygın olarak kullanılan açık
hava reklam araçlarıdır. Billboardlar açık hava reklam sektörünün en eski vitrinlerindendir. Afiş baskıları ofset tekniğiyle ve paftalı basılmaktadır. Görselin vitrine uygulanması “kostik” veya “su bazlı” yapıştırma usulüyle gerçekleştirilmektedir. Klasik
billboard ebadı 350x200 cm’dir.
Işıklı billboard ebadı ise 320x220 cm’dir. Klasik billboard afişleri 6 ya da 10 parçalı, ışıklı billboard afişleri ise 4 parçalıdır.
Resim 7.5:Billboard Örneği
7.2.1.3. Megalight
Kentlerde önemli, görüşün açık olduğu noktalara konan megalightlar ise,
hedef kitleye ulaşmayı sağlarken kurumsal imajı üst noktalara taşımaktadır. Megalightlar kent dokusu ile uyumlu görüntüsü sayesinde gece ve gündüz mesajları taşıyabilen modern reklam alanlarıdır. Bu araçlar billboardların büyütülmesi, ışıklandırılması, değişik kasalarla çerçevelendirilmesi neticesinde belli standartları olmayan
büyük, yerden oldukça yüksek, sabit, ışıklı reklam araçlarının ortaya çıkmasına yol
açmıştır.
180
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Resim 7.6:Megalight Örneği
7.2.1.4. 3Yönlü Totem
3 yönlü totem özel olarak seçilen noktalara yerleştirilen ve 6 ay-1 yıl gibi sürelerle kullanılabilen büyük ölçekli panolardır. 3 Yönlü totem belki de tüm açık hava
elemanlarının en devasa boyutta olanıdır. Standart bir totemin, bir yüzü 4.2m x 14,5
m olan 3 reklam panosunun birleşmesiyle oluşmaktadır. Yerden yüksekliği 18 m’dir.
Resim 7. 7: 3 Yönlü Totem Örneği
181
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Resim 7.8:CLP Örneği
Raket/CLP:
Raket ya da CLP, bireyin satın alma kararını doğrudan etkileyecek, bilgilendirme
ve talep oluşturma amacıyla düzenlenen reklam faaliyetlerinin en kestirme yollarından biridir. Billboardlardan daha küçük reklam alanına sahip, üçüncü şahısların
reklam ve tanıtım alanları için çoğunlukla kaldırım vb. yerler üzerinde oluşturulmuş
kısa ayaklı reklam ve tanıtım üniteleridir.
Resim 7.9:Otobüs Durağı Reklam Örneği
182
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
7.10:Vinil Afiş Örneği
Otobüs durakları:
İnsanların yoğun olarak bulunduğu ve azımsanmayacak zamanlar harcadıkları otobüs duraklarında bulunan paneller üzerinde teşhir edilen, muhtelif baskı teknikleri
kullanılarak oluşturulan, şekil ve boyut olarak raketlere benzerlik gösteren bir üründür. Her iki tarafında da bir poster yüzü bulunmaktadır.
Resim 7.11 Silindir Reklam Kulesi Örneği
Vinil afişler: Sağır bina cepheleri ile metruk ve inşaat halindeki binaların üzerine uygulanan perdelerdir. Vinil afişler, diğer reklam ünitelerine göre daha sık değiştirilebilme, yenilenebilme özelliğine sahiptir.
183
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Silindir reklam kulesi:
Toplam altı yüzü olan silindir kulelerdir. Genellikle meydanlar, göbekler için ideal
reklam üniteleridir. Bunun nedeni; ünitelerin her açıdan izleyeni yakalayabilmeleridir.
Bina cephesi reklam panosu:
Bina sağır duvarları, cephe kaplamaları, cam yüzeyleri ve vitrinlerine yapılan reklam
ve tanıtım uygulamalarıdır. Bina sağır cephelerinin bu yolla kullanımı şehir estetiğine de olumlu katkılar sağlamaktadır.
Resim 7.12 Bina Cephesi Reklam Panosu
Roadboard (yol tabelaları):
En geniş, en etkileyici standart boyutlu açık hava medyası uygulamasıdır. Bütün
otoyollarda, ekspres yollarda, ana merkezlerde, konaklama istasyonlarında, araç trafiğinin yoğun ve geniş olduğu yerlerde kullanılır. Tabelalar sadece dev boyutlarıyla
değil, yenilik ve süslemelere açık olmasıyla da ilgi çeker.
Mobil tv’ler, dijital ekranlar:
Hedef kitlenin yoğun olarak bulunduğu merkezlere yerleştirilen plazma TV’lerden
oluşmaktadır. Amaç ekranlardan markanın reklamlarını tüketiciye izlettirmektir.
Ama bu yapılırken tüketicinin uzun reklam kuşaklarıyla sıkılmaması da düşünülerek reklam kuşakları çeşitli içeriklerle süslenmektedir. Dijital platformların bir diğer
özelliğinin de hareketli mesajları barındırıyor oluşlarıdır.
184
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Resim 7.12 Roadboard (Yol Tabelaları) Örneği
Dijital ekranlarda sabit bir panoda veya baskılı bir ilanda yapılamayacak anlık
değişimler güncellenebilmektedir. Dijital ortamlarda mesajlar sürekli değişmekte
ve ışıklı renklerle görüntülenmekte, böylece dijital ortamlar farkındalık yaratan ve
okuma oranı yüksek bir ortam haline gelmektedir. Dijital billboardlar güneş ışığında
bile görünebildiği, hareketli görüntülerle reklam verenin de ilgisini çekebildiği için
önemli bir teknolojik platformdur. Dijital panolar taksi ve otobüslerin üzerinde de
uygulanabilmekte, araçların bulunduğu semte ve günün saatine göre değişik reklam yayını yapabilmektedir.
Resim 7.14 Mobil TV Reklam Örneği
Taşıt üstü uygulamalar:
Binek ve ticari oto, kamyon, otobüs, uçak, zeplin, balon v.b. araçlar üzerine yapılan,
dış cepheden bakıldığında imaj/baskı görülürken iç cepheden dışarıya bakıldığında
hiçbir görüntü kaybı meydana getirmeyen, muhtelif baskı ve folyo uygulama teknikleri kullanılarak yapılan reklam uygulamalarıdır.
Reklamın hareketli olması ve de sürekli yer değiştirmesi nedeniyle sokakta dolaşan,
bir bankta oturan, bir yerlere yetişmek için koşuşturan insanlar bu reklamları mutlaka fark etmekte, boyutlarının çok büyük olması da etkiyi arttırmaktadır.
185
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Resim 7.15 Taşıt Üstü Uygulama Örneği
Metrolar:
Metrolar için Açıkhava (outdoor) ve kapalı mekan (indoor) reklamcılığın kesişme noktaları denilebilir. Metrolar şehirlerde insanların çok fazla uğrak yeri olan
mekânların başında gelir. Bir şehirdeki metronun en az dört ayrı ana girişinin bulunması ve tüm şehir halkının bir ay içinde buradan mutlaka geçiyor olması metroları
hedef kitleye ulaşabilmek açısından oldukça etkili kılmaktadır.
Günlük yaklaşık 400.000 yolcu kapasitesi yanında, metro istasyonlarının alt
geçit olarak kullanılmasıyla, bir günde ulaşılan kişi sayısı 600.000 - 700.000’e kadar çıkmaktadır. Metroların kullanıldığı hatlar üzerinde mutlaka devlet daireleri,
iş yerleri, alışveriş merkezleri, üniversiteler, okullar, dershaneler, hastaneler bulunmaktadır. Bu nedenle metrolar en yoğun yolcu kapasitesine sahip ulaşım araçlarındandır.
Resim 7.16 Metro Reklam Uygulaması Örneği
186
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Metrolardaki çok iyi aydınlatılmış ortamlardaki reklamlar hizmete açık olduğu
18 saat boyunca kesintisiz izlenebilmektedir. Ayrıca bu sakin ortamda algılanması
kolaylaşan reklamlar, hedef kitleye daha kolay ulaşmaktadır. İstasyondaki tren bekleme süresince dikkatlerin reklamlara yöneltilmesi çok kolay olacaktır. Metroların
geniş duvarları tasarımcıların yaratıcılığına geniş olanaklar tanımaktadır. Sabit panolar dışında (dikdörtgen, kare gibi sınırlandırıcı alanlara bağlı kalmadan) istenilen
ölçüde ve formda tasarımlar metroların ana kapı girişleri, duvarları, sütunları, turnikeleri, alınlıkları, merdivenleri, trenleri ve zeminlerine uygulanabilmektedir.
7.3.Pleksiglaslı Reklam Tesisleri
Plexi Glass ( Pleksiglas )malzeme Cam görünümü verdiğinden dolayı genelde
iç mekânlarda kullanılır ama dış mekanlarda da tercih edilir. Plexi Glass ( Pleksiglas )renk alternatifi fazla olan bir reklam ürünüdür. Bu malzemenin kesimi ve işçiliği
Paslanmaz ve Alüminyum Harflere istinaden daha kolaydır. Kullanıldığı alanlarda
da çok şık bir görünüm meydana getirir. Plexi Glass ( Pleksiglas )Harf yapımında
harf boyutları yüksek olduğunda kullanacağınız plexi glassında kalınlığının yüksek
olması gerekir. Örneğin 30cm. yüksekliğindeki bir plexi glassın kalınlığı en az 3mm.
olmalıdır ama 5mm. kullanılabilir.
Plexi Glass ( Pleksiglas )malzemeyi daha önceki bölümlerimizde Plexi Glass (
Pleksiglas )Tabela yapımında görmüştük. Bu malzeme genelde ışıklı kutu harf yapımında kullanılır ve sonucu mükemmel denecek kadar etkileyici olur. Paslanmaz
Kutu Harflerde yada alüminyum kutu harflerde ışık direk yada endirekt olarak kullanılıyordu çünkü malzeme kör yani ışık geçirgen bir malzeme değildi. Plexi Glass’
ta ise durum çok farklı, Plexi Glass ( Pleksiglas )malzeme ışık geçirgen bir reklam
ürünü olduğundan içine döşenen ışık gece yandığında plexinin tüm yüzeylerinden
belli olacaktır. Firmanızın logosunun kırmızı olduğunu varsayalım ve Plexi Glass (
Pleksiglas )malzeme kullanarak Işıklı Kutu Harften bir logo oluşturalım. Logomuzun
yüksekliğinin 30cm. olarak ayarlayalım, Paslanmaz Kutu harflerde olduğu gibi ilk
harfimizin (B) üstten görünüşünü dekupaj makinesiyle yada Lazerde keselim sonrada 3cm. derinliği olduğunu düşünerek 3cmlik şeritler keselim.
Bu kesmiş olduğumuz şeritleri B harfimizin tan yüzeylerine yapıştıralım. İki
Plexi Glass ( Pleksiglas )malzemeyi birbirine en iyi kloroform yapıştırabilir. Kendinize
eczanelerden yeterli miktarda kloroform alıyorsunuz, yanında da bir adet şırınga
almalısınız. Plexi Glassınızın kalınlığına kloroform sürerek birbirine yapışmasını sağlayabilirsiniz. Yapıştırma aracı olarak en sağlamı ve ucuzu kloroformdur. Ancak başka yapıştırma malzemeleride mevcuttur. Plexi Glass malzeme kırılgan bir üründür bu sebepten B harfinin kıvrımlı, bombeli yüzeylerini yaparken
plexiglasınızı ısıtarak bir kalıp vasıtası ile eğiyor ve eğdikten hemen sonra yapıştırıyorsunuz.
187
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Resim 7.17 Pleksiglaslı reklam uygulamaları
Yapıştırma işlemini sağlıklı ve ışık geçirmeyen bir biçimde yaptıktan sonra sıra
ışık sistemine geliyor. Pleksi Glass Malzeme ışık geçirdiğinden dolayı tüm yüzeylerinden ışık geçirecektir, bu sebepten bazı firmaların özel istekleri olmaktadır. Mesela
Plexi Glassın her yerinin ışıklı olması rahatsızlık verdiğinden kalınlıkların olduğu yüzeylerin ışık geçirliğinin yok edilmesini istemektedirler. Bunuda yapmanın yöntemi
pleksi glassın içinden Folyo ( Vinyl ) yapıştırmaktır. Plexiniz hangi renk ise o renkteki
Folyo ( Vinyl )yu tercih etmeniz doğru olandır.
Sonrada onun üzerine siyah Folyo ( Vinyl ) kaplarsınız ve böylelikle plexi glassınız dışarıdan bakıldığında kırmızı görünmeye devam eder ancak ışık yandığında
kenarlarından ışık çıkmayacak ve böylelikle Plexi Glass ( Pleksiglas )kutu harfinizin
sadece ön yüzeyleri ışık geçirgen olacaktır. Plexi Glass ( Pleksiglas )malzemenizin
içine aydınlatma elemanı olarak Neon yada LED kullanabilirsiniz.
Neon kullanıyorsanız bunun çift sıra olmasına dikkat etmelisiniz eğer tek sıra
bir neon döşerseniz ışık yandığında ışığın sizi tatmin etmediğini göreceksiniz. Bu
sebepten neonda çift sıra neon kullanmayı tercih ediniz. LED kullancaksanız eğer
aralıklarının sık olmasına ve tüm harfi kapsadığına dikkat ediniz. Arte Reklam olarak Kutu Harf Uygulaması düşünüyorsanız Plexi Glass ( Pleksiglas )malzemeyi tercih etmenizi öneririz, bunun sebebi ise Logonuz hem kendi
renginde gündüz görünecektir hemde akşam ışık yandığında da tüm harfleriniz içten aydınlanmış olacaktır.
188
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
7.4.Neon Lambalı Reklam Tesisi
7.4.1. Neon Lamba Sistemi
Neon (Ne), William Ramsay ve M.W. Travers tarafından 1898 yılında keşfedilmiş
gaz halinde bir elementtir. Bir tüp içine elektrik verildiğinde parlak kırmızı parlaklık
veren renksiz, kokusuz ve tatsız etki göstermeyen inert bir gazdır. Neon, reklam levhalarında, lazerlerde, Geiger sayaçlarında, parçacık sayaçlarında ve çok güçlü farlarda (projektör, deniz feneri) kullanılır. Resim 7.18’de reklam levhalarında kullanılan
neon lamba sistemi gösterilmektedir.
Resim 7.18 Reklam levhalarında kullanılan neon lamba sistemi
7.4.1.2. Neon Lamba Sistemi Yapısı (Trafo ve Ampul)
Neon ışıklı reklâm panosu yapmaya başlamak için büyük bir çizim yapılmalıdır. Neon lamba sistemi; tüp çapını, rengini, tüp iç kaplamasını, kullanılan gazı, kablolama ve montaj talimatlarını içeren bütün özellikleri kapsamalıdır.
Cam tüp, alev sıcaklığını arttırmak için gaz ve hava karışımı kullanan fırın alevi
içinde döndürülür ve sallanır. Genel olarak 4 brülör (fırın) kullanılır. Çapraz ateş ve
fırınlar daha çok açılı kıvrımlar ve ek bağlantı yerleri meydana getirir. Çember fırınlar
eğri veya kırıntı üretir. Alev makineleri genelde ek yerleri veya gittikçe incelen ve
hafif hafif vuran elektrotlar için kullanılır.
Cam işleyicileri ve elektrikçiler için ana (mumlu kâğıt) örnek kullanılarak kalem
ile kraft (ambalaj) kâğıdı üzerine çizilir. Cama bel verme, metal levha ve boyama
işinde tecrübeli işçilerin hepsi neon levha üretiminde görevlendirilir. Metal levha iç
çerçeveye bağlanır. Bu, tabelaya trafolar bağlandığında ve binaya asıldığında yapısal olarak destek olur. Bu taslak yüzey üzerinde boyanır. Girişin üstü açık kısmı tabelanın kablolamasına ve daha sonradan ihtiyaç olduğunda onarımına imkân sağlar.
Neon tüpler levhaya bağlansın diye cam kancalar (askı) levhanın yüzüne bağlanır.
Cam yalıtkanlar neon tüplerin elektrotlarını tutsun diye monte edilir.
189
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Neon tüpler, dışarıdan içeriye doğru geçen kablolara sahip iki cam elektrotla
kapatılır. Bu elektrotlardan biri dışarıdan içeriye doğru bir bölüm halinde olan küçük
bir tüp şeklindedir. Tüp boru pompalama sistemine veya manifoldla contalanmıştır.
Manifold cam musluklara (vana) veya bölümlerin seçmeli olarak açık veya kapalı
olmasına izin veren valflere sahiptir.
Yüksek gerilim- yüksek akım trafo kalan havayı 500 derece Fahrenhayt „tan
fazla sıcaklık üretmek için bombardıman ettiği (sıkıştırdığı) ve ısıttığı sırada çok yüksek vakum pompaları havayı tüp dışına atar. Bu tüpün yüksek derecede saflıkta olmasını sağlar. Çok yüksek vakuma ulaşıldığında ve tüp soğumaya başladığında çok
az miktarda tepki vermeyen gaz bir flask’tan veya bir kaptan alınır. Tüp daha sonra
ısıtılır. Çekildikçe, tüpün kendi contasına içine çeker.
Tüp doldurulup kapatıldığında, gazı dengelemek için her zamanki akışından
daha yüksek oranda hareket eder (mesafe gider). Farklı gazlar dengelenmek için
farklı zaman dilimlerine, 1 veya daha fazla saate, ihtiyaç duyar. Bu işlem yapıldığında
tüp montaj için hazırdır.
7.4.1.3. Neon Lamba Sistemi Eleman Bağlantıları
Neon nasıl çalışır?
Contalı, cam çerçeveli metal terminaller ile her iki uca uyan vakum sızdırmaz
cam tüp içeren neon ışıklar (soğuk katot parlak tüpler) elektrot olarak adlandırılır.
Bu tüpler tüpün içindeki havayı ortadan kaldıran vakum pompalarına eklenmiştir.
Neon veya argon gibi ender bazı gazların az bir miktarı tüp içine alınır ve tüp sürekli (devamlı) olarak mühürlenir. Elektrotlar yüksek voltaj kaynağına bağlandığında
zaman akım, etkisiz (inert) gazı yörüngelerinden koparılan elektronlarla bombardıman eder. Elektronlar diğer serbest elektronlarla çarpışarak onları atomlara geri
gönderir. Bunlar atoma geri çekildiği için enerji ışık olarak yayılır. Neon çok az güç
tüketir ve sürekli ve düzenli parlaklık sağladığı sırada çok az ısı verir.
Şekil 7.2:Neon lamba bağlantı prensibi
190
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
Şekil 7.2’yi incelediğimizde röle kontağı açıp kapatılarak 9V’luk bataryanın DC
gerilimi primer üzerinde değişken manyetik alan meydana getirir. Böylece trafonun
sekonderinden yaklaşık 2000-3000V civarında gerilim elde edilir. Elde edilen bu gerilim neon lambayı yakar.
Bu neon lambada ışık gözükmesi Resim 7.19’da görülmektedir.
Resim 7.19 Neon ampulde ışık görünümü
Gazı dışarı veren parlak (karanlıkta ışık veren) tüp terminalleri aşağıdaki şekilde yapılır:
• Vakum içinde gaza akım sağlayan elektrot çubuklardır. Bunun için
kullanılan metal saf olmak zorundadır. Demir en çok kullanılan metaldir.
• Elektrot çubuğunun vakumu tam olarak tutan cam conta içinden yüksek
voltaj kablosuna bağlayan iki uçlu tel kablo geçirilir.
• Kablo uçlarını çevreleyen ve bir ucu açık silindir camda elektrot çubuğunu
kuşatan bir cam kılıf (ceket) ve conta geçirilir.
• Elektrot kabuğun cam duvara değmesini önleyen cam kılıf içindeki mika
tarzı ısı yalıtım malzemesi kullanılır.
7.4.2. Panoya Kablo Çekimi ve Bağlantıları
7.4.2.1. Kablo Çekimi işlem Sırası
• Reklâm panosunun asılacağı yer tespit edilir.
• Beslemenin yapılacağı tablonun yeri belirlenir.
• Reklâm panosu ile besleme panonu arası hat güzergâhı belirlenir.
• Yönetmeliklere uygun kablo kanalı açılır.
• Kanal içine kablo yerleştirilir.
• Kablo kanalı üstü kapatılır.
191
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
• Kablonun reklâm panosuna bağlantısı gerçekleştirilir.
• Kablonun besleme panosuna bağlantısı gerçekleştirilir.
Resim 7.19’da reklam panosu kablo çekimi işlemi gösterilmektedir.
7.4.2.2. Kablo Çekiminde Dikkat Edilecek Hususlar
• Kablolar çekilmeden önce güzergâhları iyi ölçünüz. Kablolara ek
yapmaktan ve fazla kablo kullanmakta kaçınınız.
• Serilecek kablonun projede belirtilen uygunlukta olup olmadığını kontrol
ediniz.
• Kanal tabanına Şartnamelerde belirtilen kalınlıkta ve özellikte kum seriniz.
• Hemen sonlandırılmayacak veya ek yapılamayacak kabloların uçlarını su,
yağmur ve neme karşı zift ile bantlayarak koruyunuz.
• Kablo çekilirken kırılmamasına, burkulmamasına, zedelenmemesine ve
aşırı derecede gerilmemesine dikkat ediniz.
• Tuğlanın üzerini Şartnameye uygun özellikte ve miktarda dolgu maddesi
ile doldurunuz.
• Yapılan işlemleri kontrol ediniz.
7.4.2.3. Pano Aydınlatma Kontrol Elemanları
• Aydınlatma hattının kablolarını besleme panosundaki sigortaya
bağlantısını yapınız.
• Reklâm panosunun topraklamasını yapınız.
• Reklâm panosunun kablo kanallarının düzgün kapatıldığından emin
olunuz.
• Reklâm panosunun kablo bağlantılarının sağlamlığını kontrol ediniz.
• Yapmış olduğunuz sistemin çalışır durumda olduğunu kontrol ediniz.
7.4.2.4. Panoya Bağlantı Yapımı
• Kabloların iletken kısımları bağlantı terminallerine uygun boyda açılır.
• Panodaki bağlantı terminallerine kablo iletkenleri sıkıca tutturulmalıdır.
192
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
MESLEK RESMİ
DEĞERLENDİRME SORULARI
Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde
verilen bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız.
1. ( ) Reklâm ve tanıtım pano aydınlatma sistemleri üç şekilde olmaktadır.
2. ( ) Reklâm panoları ve bina dış cepheleri mümkün olduğunca yukarıdan aşağıya
doğru aydınlatılmalıdır.
3. ( ) Floresan tip reklâm aydınlatması kuruluş maliyeti pahalı ve bakımları zordur.
4. ( ) Neon; bir tüp içine elektrik verildiğinde parlak kırmızı parlaklık veren renksiz,
kokusuz ve tatsız, etki göstermeyen inert bir gazdır.
5. ( ) Neon, reklâm levhalarında, lazerlerde, Geiger sayaçlarında, parçacık sayaçlarında ve çok güçlü farlarda kullanılır.
193