8. ünite alternatif akımın doğrultulması

8. ÜNİTE
ALTERNATİF AKIMIN DOĞRULTULMASI
KONULAR
1. Doğru Akımın Elde Edilmesi
2. Elektrostatik Doğrultmaçların Tanıtılması
3. Doğrultmaç Montajları
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
8.1 Doğru Akımın Elde Edilmesi
DC üreten kaynaklar şu şekilde sıralanabilir:
• Pil; kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren araçlara pil adı verilir.
• Akümülatör; kimyasal yolla elektrik enerjisi üreten araçtır.
• Dinamo; hareket enerjisini DC elektrik enerjisine çeviren araçlardır.
Doğrultmaç devresi; Alternatif akım elektrik enerjisini DC elektrik
ne çeviren araçlardır.
enerjisi-
Güneş pili; Güneş enerjisini DC elektrik enerjisine çeviren elemanlara güneş
pili denir.
8.1.1 Doğru Akımın Kullanıldığı Yerler
Doğru akımın yaygın olarak kullanıldığı alanları şöyle sıralayabiliriz:
• Haberleşme cihazlarında (telekomünikasyonda)
• Radyo, teyp, televizyon, gibi elektronik cihazlarda
• Redresörlü kaynak makinelerinde
• Maden arıtma (elektroliz) ve maden kaplamacılığında (galvonoteknik )
8.1.2 Doğru Akım Üretim Esasları
Bir iletkende gerilim oluşturabilmek endüksiyon prensibine dayanır.
Şekil 8.1: Sağ el kuralı
175
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Endüksiyon prensibine göre; iletken ve manyetik alanın birbirlerini etkileyecek şekilde konumlandırılıp, en az birinin hareket ettirilmesi sonucunda iletkendeki
yükler harekete geçer.
Bu olay sonucunda iletkende bir gerilim meydana gelir. iletkende meydana
gelen akımın yönü sağ el kuralına göre bulunabilir. şekil 8.1’i inceleyiniz.
Sağ el kuralı:
Birbirlerine dik tutulan; baş, işaret ve orta parmaklardan, baş parmak hareket yönünü (V), işaret parmağı manyetik alan yönünü (B) gösterecek şekilde tutulursa, orta
parmak iletkenden geçecek olan akımın yönünü (I) gösterir.
Şekil 8.2: Sağ el kuralının uygulanması
Şekil 8.2’de mıknatısın N-S kutupları arasında iletken 1,2,3 ve 4 yönlerinde ayrı
ayrı hareket ettirilmektedir. İletkenin bu yönlerdeki hareketi sonucunda iletken üzerinde sağ el kuralına uygun olarak akımlar meydana gelir. Şekil 8.3’te bu akımların
oluşumu görülmektedir.
Dikkat edilirse şekil 8.5’de akım oluşmamıştır. Sağ el kuralına göre de akım
oluşması mümkün değildir. Manyetik alanda hareket ettirilen iletkende akım oluşabilmesi için; iletkenin alan kuvvet çizgileriyle arasında bir kesişme açısı olmalıdır.
şekil 8.5’de iletken, alana paralel hareket etmektedir.
176
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Şekil 8.3: (a) iletken 1 yönünde hareket ediyor (b) iletken 2 yönünde (sayfa düzleminin dışına
doğru) hareket ediyor (c) iletken 3 ve 4 yönünde hareket ediyor
8.2 Elektrostatik Doğrultmaçların
Tanıtılması
8.2.1 Elektrostatik Doğrultmaçlar
• Lambalı ( Çalışması bir termoiyonik emisyona dayanan)
• Kuru ( Asimetrik dirence sahip metal veya yarı iletken ) doğrultmaçlar
olarak ikiye ayrılırlar.
8.2.1.1 lambalı Doğrultmaçlar
Termoiyonik ve cıvalı - ark doğrultmaçları olarak 2 grupta toplanırlar.
Termoiyonik doğrultmaçlar:
Biri anod, diğeri katod iç içe geçirilmiş 2 silindir bir cam tüp içerisine alınmıştır.Cam
tüpünün havası boşaltılmış doğrultmaç lâmbalarına “ vakumlu diyod imbalar “, cam
tüpünün havası boşaltıldıktan sonra içerisine düşük basınçlı organ azı ( veya helyum, neon, ksenon da olabilir ) doldurulmuş olanlarına “ gazlı diyodlar “ veya tüplerinde gaz yerine cıva damlacığı bulunanlarına ( cıva, flâman ısındık- an sonra düşük
basınçlı cıva buharlı haline gelir ) “ cıva buharlı diyodlar “ denir.
177
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Katod:
Etrafı elektron verebilen oksitle kaplı silindirik bir parçadır. Ortasına yerleştirilmiş
tungstenden yapılmış bir flâman tarafından ısıtılır. (Dolaylı ısıtmalı) Bir diğer tipinde,
tungsten flâman üzerine elektron verebilen bir oksit tabaka kaplanarak, flâman ve
katod birleştirilmiştir (Doğrudan ısıtmalı). Gazlı soğuk katodlu tüplerin katodları ısıtılmaz. Akım çekilmeye başlandıktan sonra katod kendiliğinden ısınır.
Anod:
Etrafı silindirik veya disk şeklindedir. Tantal, demir veya grafitten yapılır. Bir tüp içerisinde tek veya çift anod bulunur. Çift anodlular iki diyod lâmba yerine geçer.
Diyodların çalışması: :
Flâman ısıttığı katod elektron yayar. Pozitif alternansta anod, katodun yaydığı elektronları çeker lâmba içerisinde bir elektron akışı olduğu sürece dı; devre akımıda kesilir.
• Gazlı veya cıva buharlı diyodlarda katodun çıkardığı elektronları düşük
basınçlı gaz veya cıva buharını kolayca iyonize ederek ( iletken hale
getirerek) anoda uygulanan çok küçük pozitif gerilimlerde de devreden bir
akım geçişini sağlar. Böylece lâmbalardan daha yüksek akımlar çekilebilir.
• Yüksek vakumlu diyodlar düşük güçlüdür. 110 V. tan bir kaç yüz volta kadar
gerilimlerde 1 A. ve daha düşük akımlar çekilebilir. Bu lâmbaların ters tepe
gerilimleri çok yüksektir. Birkaç bin voltta miliamper cinsinden akımlar
çekile¬bilir. Yüksek vakumlu lâmbalar daha çok yüksek gerilimli elektronik
devrelerde iyi netice verir. Verimleri çekilen akımla doğru orantılı olarak
düşer. Yüksek gerilimli diyodlarda flâman en az 30 saniye ısıtıldıktan sonra
anod gerilimi uygulanmalıdır.
• Gazlı ve cıva buharlı olanları 440 V. a kadar orta ve düşük gerilimlerde
kullanılır. 0,125 — 75 A* e kadar akım çekilebilir. Gazlı olanlarında gerilim
düşümü 10 — 25 V. arasında, cıva buharlılarda 5 — 15 V. arasında değişir.
20 000 V’ a kadar yüksek gerilimlerde çalışan özel tipleri de vardır.
• Verimleri vakumlu diyodlardan yüksektir. Gerilimleri belirli bir yükten
sonra oldukça sabit hale gelir. 20 A’ e kadar cam tüpler içerisinde bulunur.
50 A va daha yukarı değerde akım çekilebilen büyük tipleri, çelik tüplü ve
alüminyum soğutuculudur.
• 12 A’ e kadar olan çift anotlular (çift diyod) daha ekonomiktirler. Akü
şarjı vb. yerlerde kullanılırlar. Düşük ve orta güçlü diyodların yerini
bu gün (bilhassa düşük gerilimlerde ) selenyum ve germanyum kuru
doğrultmaçları almıştır.
178
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Cıvalı - ark doğrultmaçlar:
Büyük güçte doğru akım istenen yerlerde cıvalı - ark doğrultmaçlar kullanılır. Cıva
buharlılardan farkı, kadoru cıva teşkil eder. Grafitten yapılmiş bir çift anodu bulunur.
Çalışması:
Başlangıçta balon eğilerek cıva kutup çalıştırma elektroduna yaklaştırılır. Meydana
gelen ark, cıvayı ısıtarak bir miktar cıvanın buharlaşmasını sağlar. Veya çalıştırma
elektrodu koluna bir elektromağnet ile kumanda edilerek cıvayı yaklaştırır ve ark
meydana getirilir. Lambadan çekilen akım cıva kutbun sıcak kalmasını ve balondaki
cıva buharının devamlılığını sağlar.
Çekilen akım belirli bir değerin altına düşerse cıva kutup kafi derecede
sınamayacağından lâmba çalışamaz. Bu gibi hallerde lambaya ilâve yükler bağlanarak
akımın belirli değerin altına düşmemesi sağlanır. Anoda uygulanan gerilimin ani
değeri 15 V. un altına düştüğünde de çalışmayacağından cıvalı - ark doğrultmaçlar
tam dalga doğrultmaçları olarak imal edilirler ve alternatif akım devresine orta uçlu
bir trafo ile bağlanırlar. Anod geriliminin 15 V. un altına düşmemesi içinde, trafo
devresine en düktans bobinleri eklenir.
Cıvalı - ark lâmbalarında gerilim düşümü 15 - 25 V. arasında değişir. Ol¬dukça
sabit bir doğru gerilim elde edilir. Verimleri % 95 civarındadır. İgnitron, eksitron gibi
güçleri birkaç bin Kw.’ ı bulan büyük tipleri çelik tüplü su veya cebri hava soğutmalıdır. Çalışma gerilimi 2000- 3000 V.’ a çıkanları vardır.
Bir diyod şeklinde çalışan bu tiplerde, devresinden bir kaç amper akım geçen yardımcı elektrodla devamlı ısıtılan cıva katodun meydana getirdiği cıva buharı,
basıncı yüke bağlı olmadan kontrol altına alınır. Devrelerinden birkaç yüz amper
akım çekilen bu tüpler, 6-12-18 fazlı bir devrede faz adedi kadar diyod tüp bir araya
getirilerek 5000 A.’e kadar akım çekilebilir.
8.2.1.2 Kuru Doğrultmaçlar (Yarı İletkenler)
Birbirlerine sıkı yüzey teması bulunan iki metod yüzeyi arasında “ A simetrik “
dirençli bir eleman, alternatif akım kaynağı ile bir alıcı arasına konulduğunda, devre
akımı bir yönde kolayca geçtiği halde diğer yönde çok büyük bir dirençle karşılaşır
ve kesilir. Böylece devre akımı bir yönde geçtiğinden alternatif akım doğrultulmuş
olur.Kuru doğrultmaçların en önemlileri şunlardır:
• Bakır oksit
• Selenyum
• Germanyum
• Silikan
179
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Bakır Oksit Doğrultmaçlar:
Bakır disk’in yüzeyinde çok ince kırmızı bakır oksit tabaka meydana getirilmiştir Oksitle bakır yüzey arasında bir Asimetrik direnç bulunur. Doğrultmaçların gazlı olanları 20 KV. vakumlu olanları 150 KV. a kadar ters tepe gerilimine dayanabildiği halde,
bir bakır oksit doğrultmaç elemanı için uygulanacak gerilim ( eff. değeri ) en çok 4
- 8 V. tur. 8 V. un üzerindeki gerilimlerde ” Asimetrik “ direnci kaybolur. Akım her iki
yönde de geçer ve doğrultmaç elemanı bozulur.
“Bakır oksit” doğrultmaçlarda akım yoğunluğu 15-30 ma/cm2 dir. 8 V. un
üzerindeki gerilimlerde, elemanlar yüzey teması sağlanacak şekilde seri bağlanırlar.
Seri bağlı elemanların ortasından geçirilen yalıtılmış mil uçlarındaki cıvatalar, elemanların yüzey temaslarının iyi bir şekilde sağlanabilmesi için 4-5 kg/cm2 lik biryüzey basına meydana getirecek şekilde sıkılmıştır. Bu bakımdan bir veya birkaç elemanın bozulması halinde seri bataryanın tamamı yenisi ile değiştirilir. “ Bakır oksit
“ doğrultmaç verimleri % 65 - 75 arasında ve gerilim düşümleri de tam yükte % 25
civarındadır.
Normal çalışma sıcaklıkları 35°c dir. Çekilen akım normal akım değerini aştığında doğrultmaç elemanları akımın karesi ile orantılı olarak ısınır ve sıcaklıktan
60°C’nin üzerine çıktığında ömürleri kısalır veya bozulurlar. “ Bakır oksit “ doğrultmaçlar ölçü aletleri ve elektronik devreler gibi küçük güç çeken devrelerde kullanılırlar.
Selenyum Doğrultmaçlar:
Nikel kaptı çelik sac .( veya bizmut kaplı alüminyum levha ) kristalize selenyum tabaka ile örtülmüştür. Özerine ergime noktası düşük bir metal püskürtme suretiyle
kaplanarak karşıt elektrot meydana getirilir.
Selenyum doğrultmaçlarda bir eleman için uygulanacak gerilimlerin ( effektif
) değerleri 20 — 25 — 30 V. tur ve çekilebilecek akım yoğunluğu 25—65 mA / cm
arasında değişir.
Verimleri % 80 - 85 civarındadır. Eskidikçe geçiren yöndeki dirençleri artar,
normal 35°C olan çalışma sıcaklıkları yükselir ve verimleri de düşer. Çekilen akım,
elemanların sıcaklık derecelerini 75°C üzerine çıkarabilecek bir değere ulaşırsa, doğrultmaç çabuk eskir veya bozulur. Doğrultmaç elemanları yüksek sıcaklıklarda gaz
çıkarırlar. Bu gaz teneffüs edildiğinde akciğer dokularını tahrip eder. Rutubette eleman ömürlerini kısaltır.
İyi bir doğal soğutma için, elemanların soğutucu levhaları yere dik olacak
şekilde monte edilmelidir. Doğrultmaçlar çalıştırıldıkları sürece havalandırılmalı Bir
doğrultmaç elemanın dayanma geriliminden büyük alternatif gerilimlerin doğrultulabilmesi için doğrultmaç elemanları seri bağlanırlar. Büyük akımlar için de
180
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
elemanlar veya seri bataryalar paralel bağlanmak suretiyle yüzey alanları genişletilir.
Selenyum doğrultmaçlardan cebri soğutma ile nominal anma akımlarının 3 katına
kadar akım çekilebilir. Nominal akımları 1 - 250 A. arasındadır. “ Birkaç W “ tan “ birkaç yüz KW “ a kadar güçte yapılırlar. Selenyum doğrultmaçlar ani çalışırlar, mekanik
dayanıklılığı fazladır, hafiftir ve bakıma ihtiyaç göstermez.
Eleman yüzeylerinin ters yöndeki akımda yüklenmesiyle meydana getirdiği
kapasitif etki, yükte güç faktörünün 0.95 ( kap. ) civarında değişmesine, boşta doğru
gerilim çıkışının bir miktar artmasına sebep olur.
8.2.2 Yarım Dalga Doğrultma Devresi
Şekil 8.6’da verilen devrede görüldüğü gibi transformatörün üst ucundaki (A
noktası) sinyalin polaritesi pozitif olduğunda diyottan ve alıcı üzerinden akım geçer.
Transformatörün üst ucundaki sinyalin polaritesi negatif olduğunda ise diyot akım
geçirmez (kesimde kalır). Sonuçta alıcıdan tek yönlü akım geçişi olur (Şekil 8.7).
Yarım dalga doğrultma devrelerinde çıkıştan, transformatörün verebileceği
gerilimin yaklaşık yarısı kadar (Vçıkış = 0,45*Vgiriş) bir doğru gerilim alınır. Bu nedenle bir diyotlu yarım dalga doğrultma devreleri küçük akımlı (50-250 mA) ve fazla
hassas olmayan alıcıların (oyuncak, mini radyo, zil vb.) beslenmesinde kullanılır. Yarım dalga doğrultma devrelerinde çıkıştan alınabilecek doğru akımın değeri ise;
Şekil 8.4: Yarım dalga doğrultma devresi
8.2.3 Tam Dalga Doğrultma Devresi
8.2.3.1 İki Diyotlu Tam Dalga Doğrultma
Devresi
Tam dalga doğrultma devresinde, sekonderi orta uçlu bir transformatör ve
181
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
iki adet doğrultma diyodu kullanılır. Tam dalga doğrultucuda, AC gerilimin pozitif
alternanslarında diyotlardan biri, negatif alternanslarda ise diğer diyot iletken olur.
Şekil 8.5: Yarım dalga doğrultma devresinin dalga şekilleri
Şekil 8.8’da verilen devrede görüldüğü gibi transformatörün üst ucunda (A
noktası) pozitif polariteli sinyal oluştuğunda D1 diyodu ve alıcı (RY) üzerinden akım
geçişi olur. Transformatörün alt ucunda (B noktası) pozitif polariteli sinyal oluştuğunda ise D2 diyodu ve alıcı (RY) üzerinden akım geçişi olur. Görüldüğü üzere diyotlar sayesinde alıcı üzerinden hep aynı yönlü akım geçmektedir. Bu dalgalı DC gerilim
Şekil 8.9’de gösterilmiştir.
İki diyotlu doğrultma devresinin çıkışından alınan DC gerilim, uygulanan AC
gerilimin etkin değerinin 0,9’u kadardır. Bunu denklem şeklinde yazacak olursak:
Vçıkış = 0,9*Vgiriş olur.
Çıkış akımının DC değeri ise, Içıkış= 0,9*Igiriş ‘tir.
Burada Igiriş transformatör sekonder akımının etkin değeridir.
182
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Şekil 8.6: İki diyotla yapılan tam dalga doğrultma devre şeması
Orta uçlu transformatörlü tam dalga doğrultma devresinde D1 ve D2 diyotlarından geçen akımlar transformatörün orta ucundan devresini tamamlar. Devrenin yapımında kullanılan transformatörün sekonder sarımı üç uçludur.
Şekil 8.7: İki diyotla yapılan tam dalga doğrultma devresinin dalga şekilleri
183
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Bu sayede transformatörün çıkışında iki adet gerilim oluşmaktadır. Şekil
1.10’da transformatörün sekonder sarımının iki eşit sargıdan oluştuğu görülmektedir. Bu iki sarımda birbirinin tersi polaritede iki gerilim doğar.
Yani transformatörün A noktasında oluşan sinyalin polaritesi pozitif iken, B
noktasında oluşan sinyalin polaritesi negatif olmaktadır. Transformatörde oluşan
akımların devresini tamamladığı uç ise orta uç olmaktadır.
8.2.3.2 Köprü Tipi Tam Dalga Doğrultma Devresi
Köprü tipi doğrultma devresinde 4 adet doğrultma diyodu kullanılmıştır.
AC’yi en iyi şekilde DC’ye dönüştüren devredir. Her türlü elektronik aygıtın besleme
katında karşımıza çıkar.
Şekil 8.10’da verilen devrede görüldüğü gibi transformatörün sekonder sarımının üst ucunun (A noktası) polaritesi pozitif olduğunda D1 ve D3 diyotları iletime
geçer. Akım, RY üzerinden dolaşır.
Transformatörün sekonder sarımının alt ucunun (B noktası) polaritesi pozitif
olduğunda ise D2 ve D4 diyotları iletime geçerek RY üzerinden akım dolaşır. Çıkıştan
alınan DC gerilim, girişe uygulanan AC gerilimin 0,9’u kadardır. Köprü tipi tam dalga
doğrultma devresinin çıkış dalga şekli Şekil 8.9’da gösterilmiştir.
Vçıkış = 0,9*Vgiriş olur.
Devrenin çıkış akımı ise; Içıkış = 0,9*Igiriş kadardır.
Şekil 8.8: Köprü tipi tam dalga doğrultma devre şeması
184
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Şekil 8.9: Güç kaynağı devresi
185
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
8.3 Doğrultmaç Montajları
8.3.1 Şeması Verilen Devrenin Alt ve Üst
Görünüşlerinin Aydınger Kâğıdına Çizilmesi
Güç kaynağının devresi Şekil 8.12’de verilmiştir.
• 0 - 12V D gerilim ayarlı,
• +12V DC gerilim çıkışı,
• -12V DC gerilim çıkışı özeliklerine sahiptir.
Güç kaynağında, bir adet 2x12V 6W gücünde transformatör, 500 mA sigorta,
anahtar, dört adet 1N 4001 diyot, 0-12 V çıkış gerilimini ayarlamak için bir adet 5 KΩ
potansiyometre, 1000µF /25 V iki adet giriş filtre kondansatörü, üç adet 470 µF /25
V çıkış filtre kondansatörü ve regüleli çıkışlar için 7812, 7912 ve LM 317 entegreleri
kullanılmıştır.
Resim 8.1: Yüzeyi temizlenmiş baskı devre plaketi
Şekil 8.10: Güç kaynağı baskı devresinin kâğıda çizilmesi
186
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Kuşe kâğıda tonerli bir yazıcıdan baskı devrenin Şekil 8.13’teki gibi çıktısı
alınır. Burada çıktısı alınan kâğıdın bakır yüzeye ters çevirerek yapıştırılacağı unutulmamalıdır. Aydıngerden bakır yüzeye çizilen şekil ile ütü yönteminde kullanılan
şekil ayna görüntüsü durumundadır. Yani birbirine göre simetriktir.
Resim 8.2: Baskı devre çıktısının plakete yapıştırılması
Resim 8.2’te görüldüğü gibi bakır yüzeye yapıştırılır. Resim 8.3’te görüldüğü
gibi üzerine bir kâğıt konarak 3.derecede ısıtılmış bir ütüyle yaklaşık 5 dakika ütülenir.
Resim 8.3: Ütüleme işleminin gerçekleştirilmesi
187
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Ütülenmiş plaket soğuduktan sonra Resim 8.4’da görüldüğü gibi bir lavabo
altında yıkanarak üzerindeki kuşe kâğıt kaldırılır.
Resim 8.4: Ütülenmiş baskı devre plaketinin temizlenmesi
8.3.2 Montajı Yapılacak Elemanların Bağlantı
Noktalarının Delinmesi
Masa tipi kollu bir matkapla ya da amatör el matkaplarıyla elemanların bağlantı noktaları delinebilir. Kullanılan elektronik elemanlar farklı olduğu için kullandığınız matkap uçları da farklı olmalıdır. Direnç ve kondansatörler için 0.8 mm, diyot,
köprü diyot, röle, transistör için 1 mm, kablo bağlantıları için ise 1.5 mm matkap ucu
kullanılmalıdır (Resim 8.5).
Resim 8.5: Çözelti içerisindeki baskı devre plaketi
188
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Resim 8.6: Baskı devre plaketinin masa tipi kollu matkapla delinmesi
Resim 8.7: Baskı devrenin gözle ve ölçü aleti ile kontrolü
8.3.3 Montajı Yapılacak Elemanların Plakete
Yerleştirilmesi
Devre elemanlarını yerleştirmeden ve lehimlenmeye başlamadan önce baskı devre plaketinin bakır yolları gözle ve bir avometre ile kontrol edilmelidir. Çizim
esnasındaki küçük çiziklerden dolayı yollarda kopukluk oluşmuş olabilir. Devrenin
çalışmamasına yol açacak bu tip hatalar mutlaka kontrol edilmelidir.
189
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
Resim 8.8: Kondansatörlerin ve diyotların devreye montajı
190
2. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI
ELEKTRİK BİLGİSİ
DEĞERLENDİRME SORULARI -8
Aşağıdaki soruları okuyarak doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Güç kaynağımızın çıkışları 0-12 volt, 500 mA ise en yüksek verebileceği güç kaç
wattır?
A) 3 watt B) 5 watt
C) 6 watt
D) 12 watt
2. 5 amper için bakır yol kalınlığı kaç mm’dir?
A) 1 mm B) 2 mm
C) 3 mm
D) 4 mm
3. S3. Aşağıdakilerden hangisi bir baskı devre çıkarma yöntemi değildir?
A) Baskı devre kalemi metodu
B) Foto rezist metodu
C) Etiket yöntemi
D) Serigrafi metodu
4. S.4. Asit çözeltisinde perhidrol oranı ne olmalıdır?
A) % 5
B) % 10
C) % 20
D) % 50
5. S.5. Baskı devre çıkarmada aşağıdaki işlem basamaklarından hangisi doğrudur?
A) Alt ve üst görünüş çıkarılır-aside atılır-delikler delinir-yüzey temizlenir.
B) Aside atılır-alt ve üst görünüş çıkarılır- -delikler delinir-yüzey temizlenir.
C) Delikler delinir-alt ve üst görünüş çıkarılır-aside atılır-yüzey temizlenir.
191