İstanbul Anadolu Acil Obstetrik Kanama Müdahale Ekibi İşleyiş Sistemi ve Deneyimlerimiz Dr. Mesut Polat Acil Obstetrik Kanama Müdahale Ekibinin İşleyiş Sistemi; • Z.KAMİL call center çağrı merkezi kanamalı hasta çağrısını kabul eder. • Acil obstetrik kanama müdahale ekibi nöbet listesine göre nöbetçi ekip haberdar edilir. • Hastanın doktoru ve kanama ekibi nöbetçi hekimi ile yapılan görüşme sonucunda hastanın nakli veya yerinde müdahalesine karar verilir. • Kanamaya yol açan durumun tanımı, tahmini kanama miktarı, hastanın kan grubu, hastanın klinik bulgusu değerlendirilir. Acil Obstetrik Kanama Müdahale Ekibinin İşleyiş Sistemi; • Hastanın transferi sağlanana kadar gerekli kan ve kan ürünlerinin temini • Ameliyathanenin hazırlanması • Hastanın hastaneye transfer sürecinde ameliyathane asansörü ve görevlendirilen asistan Dr. hastayı karşılamak için hazır bekler • Hasta geldiğinde ameliyathaneye transfer edilir. • Hasta ameliyathanede ilk değerlendirmesi yapılır. • Değerlendirme vajinal muayene ile başlar. • Hastanın pelvik ve klinik değerlendirilme sonrası medikal veya cerrahi tedavi planlanır. Acil Obstetrik Kanama Müdahale Ekibinin İşleyiş Sistemi; • Hasta transfer edilemeyecek durumda ise ekip 112 ambulansı aracılığıyla ilgili hastaneye ulaşır. • Ekip hastane girişinde hastane görevlileri tarafından karşılanır. • Hastanın bulunduğu yere intikal edilir ve değerlendirme yapılır. • Hastanın değerlendirilmesinden sonra hastaya gerekli müdahale yapılır. • Müdahale sonrası klinik bulgular ve yapılan müdahale kayıt altına alınır. • Kayıt 2 nüsha halinde epikriz düzenlenir. 1 nüsha hasta dosyasına 1 nüsha kanama ekibi tarafından alınır. • Hastanın klinik durumuna göre hastanın Zeynep Kamil’ e nakli istenir. Acil Obstetrik Kanama Müdahale Ekibinin İşleyiş Sistemi; • Kanama ekibinin müdahale etmiş olduğu tüm hasta kayıtları dosyalanır. • Mevcut kayıtlar aylık olarak İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’ne gönderilir. • Her hafta kanama ekibi toplantı düzenler ve hastalar değerlendirilir. • Vaka sunumları yapılır. Acil Obstetrik Kanama Müdahale Nedenleri Müdahale Nedenleri Sayı Atoni 198 Placenta Accreata 61 Uterin Rüptür 7 Alt Genital Tract Yaralanması 8 Uterin İnversiyon 2 Toplam 276 Dış Merkez Verileri Dış Merkez Verileri Alt genital yaralanma tamiri Bakri baloon Kompresyon sütur uygulaması Uterin arter ligasyonu Pelvik devaskülarizasyon Pelvik devaskülarizasyon +Kompresyon sütur uygulaması Histerektomi yapılan Toplam Dış Merkezden Kabul Dış Merkeze Gidilen Edilen Toplam 2 3 5 7 10 - 2 2 1 11 13 1 8 66 2 16 10 83 38 131 7 33 46 164 Zeynep Kamil Verileri Müdahale Şekli sayı Bakri baloon 9 Kompresyon sütur uygulaması, 1 Uterin arter ligasyonu 5 Pelvik devaskülarizasyon 2 Pelvik devaskülarizasyon +Kompresyon sütur uygulaması Histerektomi yapılan 19 Toplam 112 76 Transfüzyon Transfüzyon Sayı Masif transfüzyon (ES ve TDP) 39 hastaya (5-30ü ) Tombosit transfüzyonu 32 hastaya(8-100 ü) Fibrinojen kullanımı 62 hastaya (2-20g) rFVIIa 2 hastaya (8-16g) Yaklaşım • Ölümlerin %90’ı doğum sonrası ilk 4 saat içinde meydana gelir. • Obstetrik kanamaya bağlı ölümlerin %90’ı önlenebilir kanamalardır! • Erken tanı ve erken müdahale hayat kurtarıcıdır. Yaklaşım Amaç • Yeterli doku perfüzyonunun sağlanması - Sistolik kan basıncının> 90 mmHg - Üriner output > 0.5 ml/kg/h - Normal mental durum • Yeterli doku oksijenizasyonunun sağlanması • Kuagulopatinin önlenmesi • PPK nedenin giderilmesi Yaklaşım • Tahmini kan kaybı 1000-1500 cc arasında ise (kan kaybı %15-30 kaybı) ( HR : 100-120 ; solunum :20-24 oksijen desteği ile sat>95): CBC, PT/INR/PTT, Fibrinogen istemi Laboratuvar sonuçlarını beklemeden 2Ü eritrosit süsp. 2 paket TDP transfüzyon yapıyoruz Hastayı ısıtıyoruz. 10-12 lt/ dk maske ile 02 Sıvı replasmanını 2-3 lt ringer laktat ile yapıyoruz. Yaklaşım • Kanamanın etyolojisine yönelik tedavi: Atoni’de : Medikal olarak 1000 microgram misoprostol rektal , uterin masaj, 15Ü oxitocin/ 250 ml RL kontinü Cerrahi olarak ilk Bakri balloon tercih ediyoruz Batın açık ise Kompresyon sütürlerini tercih ediyoruz. Yaklaşım • Tahmini kan kaybı :1500-2400 cc ise (kan kaybı :%30-40 ise) ; (HR>120 , O2 sat<95 sistolik kan basıncı :90 mmhg den az ) 2gr fibrinojen , 4Ü RBC , 4 paket TDP L/T : Çoğunlukla Hipogastrik arter ligasyonu + kompresyon sütürü ya da klinik duruma göre histerektomi de uygulayabiliyoruz. Yaklaşım • Tahmini kan kaybı 2400’ün üzerinde ise (kan kaybı %40’dan fazla) ; (HR>120 , Nabız basıncında daralma (≤25 mmHg) , O2 sat<95 sistolik kan basıncı :90 mmhg den az, mental durumda bozulma.) Klinik olarak hipovolemik şok tablosu mevcuttur. %40 mortalite riski vardır. • Kanama devam ediyorsa cerrahi olarak Pelvik devaskülarizasyon+ kompresyon sütürü veya Pelvik devaskülarizasyon+ Histerektomi uyguluyoruz. Batını hemen kapatmıyoruz. Damar yolunun dolmasını bekliyoruz. Kanamanın devamı durumunda packing olasılığını değerlendiriyoruz Yaklaşım • L/T kararı aldığımız her hastanın batınını kapatmadan önce anesteziden tansiyonun yükseltilmesi istenir. Kanama yoksa dren konularak batın kapatılır. • Hastanın relaparatomi olasılığı varsa extübe edilmez. Yaklaşım • Uterotonik ilaç olarak en çok oxitosin tercih ediyoruz. 1 lt salin solüsyonunu içine 40 Ü oxitosin yada 10 Ü IM. Yüksek doz tercihimizde ; 250 ml içine 15Ü Düşük doz oxitosin daha etkili bulunmuştur. • Metilergonovin 0.2mg IM 2-4 saat ara ile • Misoprostol :800mcg sublingual ya da 800-1000 mcg rektal tercih ediyoruz. • Tranexamik asit : (Antifibrinolitik) 1-2gr mediflex içerisine 15-20 dk süre içinde. Uterotonikler kanamayı durdurmuyor ise tercih ediyoruz. Standart bir uygulama değildir. Yaklaşım • Recombinant fac.VIIa : Deneyimimiz sınırlı. Doz: 60mcg/kg. Pahalı ve %50 hastada başarısız. Standart tedaviye cevap yok ise son çare olarak kullanılabilir. Max etkiniliği için : -Trombisit sayısı > 50,000/mm3 -Fibrinojen >50- 100 mg/dL - pH ≥7.2 - Normotermi - Normal kalsiyum seviyesi Yaklaşım Temel Yaklaşım : -Hb 8 g/dl Htc : 24-30% arası -Normotermi (>36º) -Asidoz ve kuogülopatiyi önlemek (pH>7.3) -Kanamayı durdurmak ve etyolojik sebebi gidermek Neler yapmalı ? ÖNLEM: – Anemi, hipovolemi düzeltilmeli, – Risk değerlendirmesi yapılmalı, – Riskli hastaların donanımlı merkezlere yönlendirilmeli, – Doğum öncesi kan hazırlığı yapmalı, Neler yapmalı ? – Doğum 3. evresinin aktif yönetimi • Uterotonik kullanımı (10 Unite Bolus IM) • Kordonun erken klemplenmesi • Kordun kontrollü traksiyonu • Plasenta doğumundan sonra uterus masajı • Postpartum dönem iyi takip edilmeli • Kanama kliniğinin iyi değerlendirilmeli • Tanı erken konulmalı • Medikal veya cerrahi kararı almada gecikilmemeli Plasental invazyon anomalisi • Çevre organlarda yaralanma • Kanamaya bağlı tekrar cerrahi gereksinimi • PO tromboemboli • Enfeksiyon • Multiorgan yetmezliği • Amniotik sıvı embolizasyonu Sonuç Postpartum Hemoraji Riskli Hastaları belirle Multidisipliner kanama protokolleri İyi yönetim Postpartum kanamada ilk yapılacak YARDIM İSTEMEK