LIK GAZETESi - Mağusa Tıp Merkezi Hastanesi

LIK GAZETESi
Mağusa Tıp Merkezi
Hastanesi
Yıl: 1
•
ISO 9001
Registered
Check-up Özel sayısı
-
?
ll
Check-up ya da Türkçe karş1llğ 1 ile "kişisel sağ lik taramas1"; belirgin bir şikayeti
olmasa da insanlarda gizliden gizliye oluşmaya başlayan rahats1zllklann, henüz erken
aşamadayken saptanmasi amac1yla yap1lan muayene ve tetkiklerdir.
Check-Up neden gereklidir?
iç organlarda bir takım bulguların saptanması ile kişinin öneri yoluyla, bazı
yaşamsal alışkanlıklarını (sigara, alkol tüketimi, hatalı beslenme tarzı,
düzenli egzersiz ...) değiştirmesi sağlanabilir. Böylece, ileride oluşabilecek
hastalıkların önüne geçilebildiği gibi, başlangıç aşamasındaki
rahatsızlıkların da ilerlemesi engellenebilir.
Bu tür hastailkiann arasinda;
" Meme, akciğer, prostat, pankreas, karaciğer" gibi sık görülen bazı kanser
türleri, "gizli şeker, kolesterol, kroner kalp hastalıkları, alkol ve Hepatit B'ye
bağlı karaciğer hastalığı kansızi ık ve kemik erimesi" sayılabilir.
Check-Up Yaptirmak Ne Kadar Sürer?
Check-up'ın içerdiği detaylı muayene, uygun testierin tespiti ve
uygulanması, hafta içi her gün, saat 09:00-13:30 arasında sonuçlandırılır ve
uzman hekimimiz tarafından değerlendirilerek size sunulur.
ADASADLIK
2
••
40 Yaş Ustü Bayan
C H EC K U P
•
�
Check-up programları iç ha tahkları
uzmanlarımaz tarafandan takap
edilmektedir.
A. Radyolojik incelemeler
•
Kalp-Akciğer
yöntemdir.
•
Tüm batm ultrasonografisi: Karaciğer, dalak, pankreas, böbrek, mesane ve safra
kesesinin değerlendirilmesine yardımcı olur.
•
Meme Usg: Karaciğer, dalak,
değerlendirilmesine yardımcı olur.
•
radyografisi:
Akciğer
hastalıklarını
pankreas,
böbrek,
ön
tarama
mesane
amaçla
ve
safra
kullanılan
kesesinin
Mamografi: Meme kontrolü.
B. Elektrokardiyografi (EKG)
Koroner Kalp Hastalıkları veya ritm bozuklukları teşhisi amacı ile uygulanmaktadır.
C. Hematolojik incelemeler
•
Hemogram; Lokosit Sayısı (WBC), Notrofil (NEU), Lenfasit (LYM), Monosit (MONO),
Eozinofil (EOS), Bazofil (BAZO), Eritrosit Sayısı (RBC), Hemoglobin (HBG),
Hematokrit (HCT), MVC, MCH, MCHC,RDW, Trombosit Sayısı (PLT), MPV : Bu bir test
değil test panelidir. Anemi (kansızlık), lösemi, çeşitli infeksiyenlara karşı vücudun
reaksiyonun ölçülmesi, kan hücrelerinin özelliklerinin değerlendirilmesi ve bazı kan
hastalıklarının tanısı için kullanılan testlerdir.
•
Sedimentasyon hızı: infeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir.
D. Biyokimyasal incelemeler
ADASAÖLIK
•
Açlık kan şekeri: Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için yapılır.
•
Alkali fosfataz, SGOT (AST), SGPT (ALT): Bu testler ve aralarındaki ilişkiler
değerlendirilerek; Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayıncı tanısında ve
tedavisinin izlenmesinde, alkol tüketiminin yaptığı hasarın değerlendirilmesinde ve bazı
kas hastalıklarının tanısında kullanılır.
•
Kolesterol, HDL Kolesterol, LDL Kolesterol, Trigliseridler: Koroner kalp
hastalıklarının risk faktörü olarak değerlendirilen bu testierin kan değerleri ve birbirleri ile
ilişikleri; risk derecelendirilmesi, tedavi planı ve izlenmesinde çok büyük önem taşır.
•
Kreatinin: Böbrek filitrasyon
tanımlanmasında kullanılır.
•
Ürikasit,TSH,ALP, CRP,BUN: Gut hastalığının izlenmesindeyararlanılmaktadır.
•
HBsAg, Anti HBS, Anti HCV: Hepatit B olarak adlandırılan Karaciğerde ciddi hasara
neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır.+ Virüsün ve buna karşı
oluşan antikorların taranması amacıyla kullanılmaktadır.
•
idrar tam analizi: idrar analizinde görülen değişimler; böbrek hastalıkların tanı ve
izlenmesinde, idraryolu enfeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların saptanmasında
yardımcı olur.
•
Dışkı da gizli kan: Gastrointestinal sistem, özellikle barsak kanamalarını gösterir.
GAZETESi
Sahibi
Mağusa Tıp Merkezi
Editör
Uzm. Dr. Okan
Ltd.
DAGLI
Yayın Kurulu
Dr. Cemal MERT
Ahmet M iDEM
Uzm.
fonksiyonunun
izlenmesi,
böbrek
E. Vajinal Smear
F. Genel Fizik Muayene
Grafik Tasarım
0533 843 8282
Hamle Ajans
•
Baskı
Mavi Basın Yayın
Eşref Bitlis Caddesi Gazm
i ağusa
Tel +90 392 366 5085
Faks +90 392 366 2316
www.magusatipmeı1<ezi.com
[email protected]
Mağusa Tıp Merkezi Hastanesi Yayınıdır.
Para ile Satıımaz. Ücretsiz Dağıtılır.
www.magusatipmerkezi.com
hastalıklarının
ADASAGLIK
3
ll
40 Yaş Ustü Bay
C H EC K U P
•
�
Check-up programları iç ha talıkları
uzmanlarımız tarafından takıp
edilmektedir.
A. Radyolojik incelemeler
•
Kalp-Akciğer radyografisi: Akciğer hastalıklarını ön tarama amaçla kullanılan
yöntemdir.
•
Tüm batın ultrasonografisi: Karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler,
mesane ve prostatın değerlendirilmesine yardımcı olur.
•
Treadınil (Efor Testi)
B. Elektrokardiyografi (EKG)
Koroner Kalp Hastalıkları veya ritm bozuklukları teşhisi amacı ile uygulanmaktadır.
C . Hematolojik incelemeler
•
Hemogram;Lokosit Sayısı (WBC), Notrofil (NEU), Lenfasit (LYM), Monosit
(MONO), Eozinofil (EOS), Bazatil (BAZO), Eritrosit Sayısı (RBC), Hemoglobin
(HBG), Hematokrit (HCT), MVC, MCH, MCHC, RDW, Trombosit Sayısı (PLT),
MPV: Bu bir test değil test panelidir. Anemi (kansızlık), lösemi, çeşitli infeksiyonlara
karşı vücudun reaksiyonun ölçülmesi, kan hücrelerinin özelliklerinin değerlendirilmesi
ve bazı kan hastalıklarının tanısı için kullanılan testlerdir.
•
Sedimentasyon hızı: infeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir.
D. Biyokimyasal incelemeler
•
Açlık kan şekeri: Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için yapılır.
•
Alkali fosfataz, SGOT (AST), SGPT (ALT): Bu testler ve aralarındaki ilişkiler
değerlendirilerek; Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayıncı tanısında ve
tedavisinin izlenmesinde, alkol tüketiminin yaptığı hasarın değerlendirilmesinde ve
bazı kas hastalıklarının tanısında kullanılır.
•
Kolesterol, HDL Kolesterol, LDL Kolesterol, Trigliseridler: Koroner kalp
hastalıklarının risk faktörü olarak değerlendirilen bu testierin kan değerleri ve
biribirleri ile ilişkleri; risk derecelendirilmesi, tedavi planı ve izlenmesinde çok büyük
önem taşır.
•
Kreatinin: Böbrek filitrasyon fonksiyonunun izlenmesi, böbrek hastalıklarının
tanımlanmasında kullanılır.
•
Ürik asit, TSH, ALP, CRP, BUN: Gut hastalığının izlenmesinde yararlanılmaktadır.
•
HBsAg, Anti HBS, Anti HCV: Hepatit B olarak adlandırılan Karaciğerde ciddi hasara
neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır.+ Virüsün ve buna karşı
oluşan antikorların taranması amacıyla kullanılmaktadır.
•
P SA : Prostat dokusuna ait hastalıkların tanısında, yaygın olarak kullanılan testlerdir.
•
idrar tam analizi: idrar analizinde görülen değişimler; böbrek hastalıkların tanı ve
izlenmesinde, idrar yolu enfeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların
saptanmasında yardımcı olur.
•
Dışkıda gizli kan: Gastrointestinal sistem, özellikle barsak kanamalarını gösterir.
E. Genel Fizik Muayene
•
MULTISLICE TOMOGRAFI (VCT 64 DEDEKTÖR)
•
•
•
•
Koroner Aniiyografi
Periferik Aniiyografi
Renal Aniiyografi
Karotis Aniiyografi
•
•
•
•
Serebral Aniiyografi
Sanal Kolonoskopi
Sanal Bronkoskopi
CT Beyin Perfüzyon
UYG ULAMALARI
HASTANEM iZDE!
ADASAGLIK
4
40 Yaş Alt1 Bay
1 Bayan
C H EC K U P
•
A.
�
Check-up programlan iç ha talıklan
uzmanlan mız tarafından takıp
edilmektedir.
Radyolojik incelemeler
•
Kalp-Akciğer radyografisi: Akciğer hastalıklarını ön tarama amaçla kullanılan
yöntemdir.
•
Tüm batm ultrasonografisi: Karaciğer, dalak, pankreas, safra kesesi, safra
yolları ve böbrek hakkında ayrıntılı bilgi sağlar. Taş, tümör, enfeksiyon gibi
bulgular yönünden hasta değerlendirilir.
B. Elektrokardiyografi (EKG)
Kalp atım düzensizliklerinin saptanmasında kullanılan bir yöntemdir.
C. Hematolojik incelemeler
•
Hemogram;Lokosit Sayısı (WBC}, Notrofil (NEU), Lenfosit (LYM}, Monosit
(MONO},
Eozinofil
(EOS},
Bazofil
(BAZO},
Eritrosit
Sayısı
(RBC},
Hemoglobin (HBG}, Hematokrit (HCT}, MVC, MCH, MCHC, RDW, Trombosit
Sayısı ( PLT}, MPV: Bu bir test değil test panelidir. Anemi (kansızlık), lösemi,
çeşitli enfeksiyonlara karşı vücudun reaksiyonun ölçülmesi, kan hücrelerinin
özelliklerinin değerlendirilmesi ve bazı kan hastalıklarının tanısı için kullanılan
testlerdir.
•
D.
Sedimentasyon hızı: Enfeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir.
Biyokimyasal incelemeler
•
Açlık kan şekeri: Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için
yapılır.
•
SGPT (ALT}, AST, Gamma-GT, Ürik Asit, Potasyum, Bun: Bu testler ve
aralarındaki
ilişkiler
değerlendirilerek;
Karaciğer
ve
safra yolları
ile
ilgili
hastalıkların ayıncı tanısında ve tedavisinin izlenmesinde, alkol tüketiminin
yaptığı hasarın değerlendirilmesinde ve bazı kas hastalıklarının tanısında
kullanılır.
•
Kolesterol, HDL Kolesterol, Total Kolesterol, LDL Kolesterol, Trigliseridler,
TSH: Koroner kalp hastalıklarının risk faktörü olarak değerlendirilen bu testierin
kan değerleri ve biribirleri ile ilişkleri; risk derecelendirilmesi, tedavi planı ve
izlenmesinde çok büyük önem taşır.
•
Kreatinin: Böbrek filitrasyon fonksiyonunun izlenmesi, böbrek hastalıklarının
tanımlanması ve gut hastalığının izlenmesinde yararlanılan test gurubudur.
•
HBsAg, Anti HBS, Anti HCV: Hepatit B olarak adlandırılan Karaciğerde ciddi
hasara neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır.
•
•
PSA: Prestat dokusuna ait hastalıkların tanısında, yaygın olarak kullanılan
testlerdir.
idrar tam analizi: idrar analizinde görülen değişimler; böbrek hastalıklarının tanı
ve izlenmesinde, idrar yolu enfeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların
saptanmasında yardımcı olur.
E. Genel Fizik Muayene
SAlliK
5
Kalbiniz için Check-up vapbrln. Ç ünkü
•••
durumların saptanmasında başvuruluyor.
EFORTESTI
Efor testi, koşu bandı üzerinde ya da bisiklet ile,
kalp yükünü giderek artıracak şekilde. belli bir
süre ve hızla egzersiz yapılırken EKG ve kan
basıncının sürekli takip edilmesi ve belli
aralıklarla kayıt alınması esasına dayanan bir
yöntem.
Günümüz tıp dünyasında en temel amaç,
hastalık ortaya çıkmadan önce gerekti
önlemlerin alınmasıdır. Erken teşhis ve
tedavi, hastalıkların ilerlemesini önlemede
en önemli aşamadır.
Kalp ve damar hastalıkları, tüm dünyada en
çok ölümterin yaşandığı hastalıkların
başında geliyor. Genç yaşta gelen kalp
krizleri ise çoğunlukla öldürücü oluyor. Türk
Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı rapora
göre, dünyada 17 milyon, Türkiye'de her yıl
190 bin k i ş i kalp-damar hastalıkları
nedeniyle hayatını kaybediyor. Araştırmalar,
önlem alınmadığı takdirde 2010 yılında bu
sayının yaklaşık 300 bine ulaşacağını
g ö s t e r i y o r . Uzmanlar tehlike k a p ı y ı
çalmadan kalp-check-up'ı yaptırmayı
öneriyor.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kalp
damar hastalıkları ölüm nedenleri arasında
ilk sırada yer alıyor. Oysa düzenli olaak
yapılan kardiyolojlk check-up lle bu hastalığa
z e m i n h a z ır i a y a n r i s k f a k t ö r l e r i
belirlanebiliyor veya hastalık erken dönemde
teşhis edilebiliyor.
Tıp Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Hakan
DEBEŞ, "Hiçbir yakınması bile olmasa
herkes 20'1i yaşlarda kolesterol, kan şekeri
ve kan basıncı değerlerini ölçtürmeli. Eğer
değerler normal çıkarsa 30 yaşına kadar 5
yılda bir, 30-40 yaş aralığında 3 yılda bir, 40
yaşından sonra ise risk durumuna göre 1-3
yıllık periyatlarla yaptırmalı" diyor.
ILK AŞAMA DOKTOR MUAYENESI
Kalp check-up'ı doktor muayenesi lle
b a ş l ı y o r . D o k t o r l a r , "Kalp h a s t a l ı ğ ı
belirtilerine yönelik yakınmalar var mı?
Sigara ile alkol tüketimi, obezite, diyabet,
hipertansiyon veya ailede kalp hastalığı
öyküsünün varlığı gibi risk faktörleri mevcut
mu?" gibi sorularla hastanın detaylı
ö y k ü s ü n ü a l ı y o r . H a s t a d a n istenen
'kolesterol' ile 'trigliserid' gibi maddelerin
kandaki değerlerinin belfrlenmesfne yonelik
y a p ı l a n tahlil s o n u ç l a r ı ve d e t a y l ı
muayenede şüpheli bulgular elde edilmişse
veya hasta risk faktörüne sahipse, daha ileri
telkikiere başvuruluyor.
Unutulmamalıdır ki Check-up sırasında
uygulanan testler, tek başlarına bir anlam
ifade etmezler. Bu testıerden çok, testleri
yorumlayacak hekimlerin mesleki bilgi ve
deneyimleri büyük önem taşır.
Bu ileri tetkikler ise şöyle:
ELEKTROKARDIYOGRAFI (EKG)
Elektrokardiyografi muayeneden sonra ilk
başvurulan tetkik. Kalbin elektiriksel
a k t i v i t e s i n i n k a y d e d i l m e s i ile r i t m
bozuklukları, kalp krizi ( geçirilmiş y a d a yeni
gelişen kriz). göğüs ağrısı sırasında alınırsa
kriz düzeyine varmayan, ancak kalp kasında
beslenme bozukluğu yaratan
damar daralmaları, yüksek tansiyona bağlı
değişiklikler ve bazı kalp kası hastalıkları
başta olmak Ozere kalp hastalığının farklı
şekilleri hakkında bilgi veriyor.
Göğüs bölgesine, el ve ayak bileklerine
yerleştirilen elekırotlar bir cihaza bağlanıyor.
Cihaz kalpten gelen elektriksel dalgaları
kağıda aktarıyor ve sonuç rapor ediliyor.
Ancak EKG'nin normal çıkması kalbin
tümüyle sağlıklı olduğu anlamına gelmiyor,
çünkü bu test kalpteki her fonksiyonu
göstermiyor.
EKG'ye kalbin ritim ve iletim
bozukluklarının tespit edilmesinde ve göğüs
ağrılı durumlarda kalp krizi veya kirize yakın
Efor testinde amaç, kalbe giderek artan yük
getirmek ve kalp hızını hastanın yaşına göre
hesaplanan belli bir asgari değere ulaştırmak.
Bunun için de efor testınin başlangıcında koşu
bandı yavaş ve az eğimlehareket ediyor.
Hast<1 yürürken en yaygın olarak kullanılan
protokolde her üç dakikada bir. hız ve eğimde
artış uygulanıyor. Test boyunca hastadan
alınan EKG kayıtları ekranda takip ediliyor.
Aynı zamanda egzersizJe kalp ritmindaki veya
tansiyon değerindeki değişlkllkler, göğüs ağrısı
ve nefes darlığı gibi şikayetterin olup olmadığı
da kaydediliyor.
Efor testi en çok koroner yetersizlik (kalbi
besleyen atardamarlarda darlık veya tıkanıklık
olması) tanısının konulması Için uygulanıyor.
Koroner yetersizlik de belirti vermeden
gelişebildiği için hiçbir yakınması olmasa bile
40 yaş üzerindeki kişilere check-up yapmak
amacıyla kullanılıyor.
Efora, koroner yetersizlik tanısı konan
hastaların takibinde, kalp krizi sonrasında
tedavinih yeterli olup olmadığının belirlenmesi
ve hastaya girişim yapılması konusunda karar
verme süreçlerinde, kalp kapak hastalıklarında
operasyon zamanının değerlendirilmesinde ve
çarpıntı ile bayılma gibi şikayetlerin kardiyak
sebeplerinin araştırılmasında da başvuruluyor.
RITIM HOLTER
Ritim holter, kalp ritmindaki değişikliklerin ve
normal değerlerden sapan diğer EKG
bulgularının anında kaydadilmesini sağlayan
bir yöntem. Hastanın 24-72 saat boyunca
üzerinde taşıyacağı ve günlük aktivitelerinden
alıkoymayan bir çeşit EKG cihazı olarak da
nitelendiriliyor. Böylelikle doktor gün içinde
gerçekleşen EKG değişikliklerini tutulan
kayıtlar üzerinden detaylı olarak
lnceleyebiliyor.
Hastanın göğsüne elektrot denilen ve kalbin
elektriksel aktivitesini k a y d e d e n u f a k
algılayıcılar yerfeştiriliyor. Bilgileri kayıt eden
cep telefonu büyüklüğündeki bir cihaz da
kemer aracılığıyla hastanın beline
yerleştiriliyor. Hasladan, günlük aktivitelerini
hiçbir sınırlama yapmadan sürdürmesi
isteniyor. Belirlenen süre sonunda (24-72
saatlik kayıtlar mümkün) kayıt cihazı çıkarılıyor
ve alınan bilgiler
bilgisayara yüklanerek EKG bilgileri analiz
ediliyor.
Ritim holter, süreklilik göstermeyen, hastanın
günlük aktivitesine ve stres düzeyine bağlı
olarak farklı zamanlarda ve kısa süreli olarak
ortaya çıkabilen ritim sorunlarında, genellikle
kalp hızının düşük olması ya da bazı çarpıntı
şekillerinde ortaya çıkan bayılma
şikayetlerinde ve kalp ritmi üzerinde etkili
ilaçlara kalbin verdiği yanıtın lzlenmesinde
f a y d a
s a ğ l ı y o r .
TANSIYON H OLTER
Tansiyon holter, hastanın normal aktivitelerini
sürdürürken, kan basıncını 24 saat veya daha
uzun periyotta, belirli zaman aralıklarında
ölçebilan taşınabilir elektronik bir tansiyon
c i h a z ı y l a
g e r ç e k l e ş t l r i l i y o r .
Kan basıncı kaydı için hastanın koluna
tansiyon cihazının manşonu takılıyor. Cihaz,
hastanın günlük aktivitelerini sürdürürken
saatte 2 ya da 3 kez kan basıncı ölçümü
yapıyor. Takip süresi bittikten sonra cihazdaki
kayıtlar bilgisayara yüklanerek kan basıncının
günlük seyri analiz ediliyor.
Tansiyon holter, evde kan basıncı ölçümü
yapılamadığı durumlarda, beyaz önlük
hipertansiyonunun araştırılmasında (sadece
doktor yanında yükselen kan basıncı), çeşitli
ölçümlerde kan basıncı değerlerinde aşırı
değişkenlik olduğunda, gece uykusu
sırasında kan basıncı değerlerinin takip
edilmesinde, diyabet ve yüksek kolesterol gibi
hastalıkların kan basırıcına etkisinin
değerlendirilmesinde ve uygulanan ilaç
tedavisinin takibinde ve vücudun buna verdiği
yanıtın tespit edilmesinde yarar sağlıyor.
EKOKARDIYOGRAFI
Ekokardiyografi, ultrason dalgaları
kullanılarak kalbin iç yapısının ve
fonksiyonlarının net olarak görüntülenmesi
sağlayan işleme deniliyor. Ultrasonik ses
dalgaları, hastanın göğsünde gazdirilen
duyarlı bircihaz yardımıyla kalbegönderiliyor.
Kalbin iç yapısı lle fonksiyonları ultrason
ekranında analiz ediliyor.
40 YAŞINI GEÇEN HERKES YAPTIRMALI!
Gizli olan kalp rahatsızlıkları
ekokardiyografi ile tespit edilebiliyor.
Uzmanlar bu nedenle 40 yaşını geçen
her erkek ve menopoza giren her kadının
hiçb1r yakınmaları olmasa bile mutlaka
e k o k a r d i y o g r a f i yapiırmasını i s t i y o r .
Ekokardiyografi, kalp kapak y a d a koroner
damar hastalığının tanısı, takibi ve uygun
tedavinin seçilmesinde, doğumsal kalp
hastalıklarıhın tanısında, kalpten çıkan büyük
damarların yapısının tespit edilmesinde,
yüksek kan basıncının kalbe etkisinin
incelenmesinde, kalp ameliyatları sırasında
kalp kapaklarına yapılacak müdahale şeklinin
belirlenmesinde ve hemen sonrasında
k a r d i y a k fonksiyonlar hakkında bilgi
edintımesinde kullanılıyor.
TRANSÖZOFAJIYEL
EKOKARDIYOGRAFI
Standart olarak yapılan ekokardiyografi ile
görülemeyen durumları tespit etmek Için ise
"transözofajiyel" adı verilen ve yemek
borusuna yerleştirilen hortum ile yapılan
ekokardiyografi uygulanıyor. Bu yönteme şu
d u r u m l a r d a
b a ş v u r u l u y o r :
Geçici felç durumlarında kalpte pıhtı olup
olmadığının saptanması,
Enfeksiyon varlığında bunun kalp
kapakçılarına yerleşip yerleşmediğinin
belirlenmesinde,
Kalp deliklerinin incelenmesinde,
Kalp kapak yetersizliklerinin ciddiyetinin
belfrlenmesinde,
Kalp kapak tamiri veya kalp deliklerinin
kapatılmasına yönelik uygulanan
operasyonlar sırasında ve sonrasında işlem
başarısının değerlendirilmesinde.
LABORATUVAR TETKiKLERi
Total Kolestrol, Trigliserid, HDL, LDL:
B u testler, kan lipitleri (yağları)'nin,
düzeylerini gösterirler. Atoroskleroz (damar
kireçlenmesi), karaciğer hastalıkları, şeker
hastalığı, t i r o i d h a s t a l ı k l a r ı n d a r i s k
saptamada. tanıda ve tedavilerinin
izlenmesinde kullanılırlar.
HDL; iyi huylu. LDL: ise kötü huylu kolesterol
olarak da tanımlanır.
SGOT (=AST), SGPT (=ALT):
Bu testler ve aralarındaki Uişkiler, safra yolu
tıkanması, infeksiyon ve alkol gibi nedenlere
bağlı oluşan karaciğer ve safra yolu
hastalıklarının tanısında ve tedavilerinin
izlenmesinde; a y r ı c a kemik ve k a s
hastalıklarının t a n ı ve tedavilerinin
izlenmesinde kullanılır.
Kreatinin, Ürik Asit, Açlık Kan Şekeri,
Sedimentasyon:
Bu testler böbrek hastalıkları ve gut hastalığı
gibi bazı sistemik (birkaç organı aynı anda
tutan) hastalıkların tanısı ve tedavilerinin
izlenmesinde kullanılır.
Bu test. diabetes mellitüs (şeker hastalığı)'ün
tanısında ve tedavisinin izlenmesinde
kullanılır.
Belirli zaman diliminde (1/2 ve 1 saatlik)
eritrositler (kırmızı kan hücreleri)'in yer
çekimi etkisi ile milimetre (mm) olarak
çöktüğü mesafedir. Çeşitli kan, infeksiyon,
romatolojik hastalıkların ve bazı kanser
türlerinin (multipli miyelom vb.) tanısında
kullanılan bir testtir.
Hemogram, Tam idrarTahlili:
Bu test grubu, kan hastalıkları [ Kansızlık
(arıemi), kanama diyetezi vb.], kan kanserleri
ve infeksiyon hastalıklarının tanısı ve
tedavisinin izlenmesinde kullanılan testlerdir.
Böbrek ve idrar yolları hastalıklarının tanı ve
tedavisinin izlenmesinde kullanılan bir testtlr.
C- Reaktif Protein HOMOSISTEIN:
Akut Enfeksiyonlar ve lnflamatuar (yangısal)
hastalıkların tanısında kullanılan bir testtir.
Koroner kalp hastalığı riskinin
belirlenmesinde kullanılan testlerden biridir.
Anti-Hbs:
Hepatit B virüsüne ve aşısına karşı oluşan
antikoryanıtını ölçen testtir.
AntiHCV:
Kişinin C Hepatilinin olup olmadığını tespit
etmek için yapılan testtir.
HbSAg:
Hepatil B lanısında kull<�nılan testtir.
TSH:
Hipofiz. bezinden salgılanan TSH hormonun
tespitine yarayan bu test, yenidoğan
hipotiroidilerfnin (tiroid bezi az çalışması) ve
yetişkinlerde tirold bezi hastalıklarının
saptanmasında ve tedavisinin izlenmesinde
kullanılır.
A
SAGLIK
Meme Kanserinin Erken Teşhisi için Neler YapmaiiVIZil
dokusu fazla olan memelerde
y ü k s e k (%90-95), d e n s
memelerde ise düşüktür (%6075}. Bu yüzden genç ve dens
memelerde USG ile birlikte
yapılması duyarlılığı
artırmaktadır.
Meme kanseri her 9-1 O
kadında bir görülen, cilt
kanserlerinden sonra
k a d ı n l a r d a
en
sık
karşılaştığımız kanserdir. Bu
kadar yaygın olan bu
kanserin erken teşhisi hep
söylendiği gibi yüksek bir
oranda hayat kurtarır. Erken
teşhis
günümüzde gelişen
tedaviler sayesinde hastalara
memelerini kaybetmeden
tedavi imkanı sağlar. Mutlak
a n l a md a b i r korunma
bilinmediğine göre erken
teşhis için çaba sarfetmemiz
gerekmektedir. Bunun için
meme kanseri belirteçlerini
bilip bunların düzenli takibi
gerekmektedir. Memede bir
kitlenin saptanması çoğu
zaman geç bir bulgudur.
Dolayısı ile memede kitle ele
gelmeden yapılacak
kontrellerle kanserin erken
saptanması gerekmektedir.
Meme kanseri erken teşhisi
için en değerli yöntem
mamografi taramalarıdır.
Mamografi halen erken
tanıda
en
b a ş a r ı lı
görüntüleme yöntemi
olmanın yanı sıra, ucuz,
kolay uygulanır ve kolay
erişilebilir olma özellikleri ile
tarama için en uygun
yöntemdir. 1998 yılında 5069 yaşları arasında taranan
kadınlarda, taranmayanlara
göre meme kanserine bağlı
ölümlerde %21.3 bir azalma
tesbit edildi. Ayrıca DSÖ
2002 yılında 2 yılda bir
yapılan tarama ile kansere
bağlı ölümlerde %35 azalma
tesbit etmiştir. 4 0-49 yaş
arası kadınları kapsayan 7
ç a l ı ş m a n ı n b i r m e t a­
analizinde %18 oranında
ölüm oranında anlamlı bir
azalma gösterilmiştir.
Mamografinin duyarlılığı yağ
Mamografi ile taramalar
nasıl yapılmalıdır?
Bu yüzden her kadın ailede
birinci derece akrabalarda
meme kanseri öyküsü varsa
30-35 yaş sonrası, yoksa 40
yaş sonrası her yıl meme
muayenesi ve çift yönlü
mamografi ile tarama
yaptırmalrdar. Genç ve yoğun
m e m e y a p ı s ı n a s a hip
kadınlarda tek başına
mamaografi
değilde
memelerin ayni zamanda
ultrasonografi ile taranması
yararlıdır.
M R'ı n m e m e k a n s e r i
taramasında yerivar mıdır?
MR'ın intravenöz kentrast
ajanlar kullan ılarak erken
meme kanserlerinde
duyarlılığı % 94 ile % 100' e
ulaşabilir. MR'ın invaziv meme
kanserinin araştırılmasında bir
tan ı aracı olarak yüksek
duyarlılıkta olduğu gösteriise
de özgüllüğü % 37 ile 97
arasındadır. Özgüllüğünün
düşük ve değişken olması,
hem malign hem de benign
lezyonların benzer morfolojik
ve tarmakekinetik yapıya sahip
olmasına bağlanmıştır. Hem
fiyatı hem de özgüllüğündeki
değişkenlik nedeni ile bir
tarama aracı olarak kullanımı
uygun değildir ama,
yüksek
riskli kadınlarda tarama MR ile
yapılabilir.
P eriyodik kan testlerinin
yararıvar mıdır?
Meme kanseri belirteci
(markeri) olarak bilinen CA 153, meme kanseri hücrelerinin
salgıladığı bir proteinin kanda
ölçülmesi ile araştırılır. Bu
belirteç,
tümör kütlesinin
büyüklüğü ile orantılıdır: Evre
1'deki, y a n i t ü m ö r ü n 15
m m' d e n k ü ç ü k o l d u ğ u
hastaların yalnız %5'inde
yüksek bulunurken, Evre
2'deki hastaların %29'unda, rutin menopoz takipleri
E v r e 3't e k i h a s t a l a r ı n sırasında meme kanseri
%32'sinde, Evre 4'deki, yani t a r a m a metodu o l a r a k
o r g a n m e t a s t a z l a r ı o l a n kullanılması yanlıştır.
hastaların %95'inde yüksektir. C A 15-3 Meme kanseri
T ümör kütlesinin büyüklüğü tanısa konan her hastada
ile ilişkisinden dolayı, CA 15- t e d av i
önce s i n d e
3' ü n m e m e k a n s e r l i bakalmalıdır. çünkü tedavi
hastalarda yüksek bulunması öncesi değerlerin tedavi
genellikle hastalığın kötü sonrası dönemde referans
gidişatma işarettir.
o l a r a k k u l l a n ı l m a sı
CA 15-3 organa spesifik gerekmektedir.
(özgül; seçici) bir antijen
olmadığı gibi yalnız kötü huylu Tedavi sonrası takiplerde CA
hastalıklara (kansere) d a 15-3, bölgesel nükslerin ve
spesifik değildir. Yani, iyi y a d a u z a k m e t a s t a zl a r a n
kötü huylu başka organ araştırılmasında yararlıdır.
hastalıklarında da CA 15-3
düzeyi yükselebilir . iyi huylu Dolayısı ile periyodik kan
m e m e h a s t a l ı k l a r ı o l a n testleri ile meme kanseri
bireyler arasında %9 sıklıkla erken teşhisi için bir tarama
CA 1 5 - 3 düzeyi yüksek planlanması uygun değildir.
ölçülür. Dahası, tamamen
sağlıklı bireylerin %2 Sonuç o l a r a k meme
kadarında da CA 15-3 düzeyi kanserinin erken tanısı için
yüksek bulunabilir.
her kadın en azandan 40
Bu nedenle, hiçbir şikayeti yaşından sonra her ya l bir
ya da bulgusu olmayan kez doktor muayenesi ve
sağlıklı kadınlarda, örneğin mamografi kontrolünden
geçmelidir.
ADASAGLIK
Prostat Kontrolü
P a r m ak l a
Muayene
7
PSA
ve
M ak a t t a n
Basit bir muayene şekli olup
hem kanserin tanınmasında,
hem
de
içinde
kanserin
lokalize
prestat
mi
yoksa
prestat etrafı dokulara lokal
karşın yayılım yapmış mı tespit
en iyi silah sizsiniz. Eğer etmekte faydalıdır.
Prestat
hastalığına
durumu
erken
evrede P r e s t a t b i r i ç
organ
başarılı olduğundan direkt gözle
şansınız çok muayene mümkün değildir.
yakalayabilirseniz
bir
tedavi
yüksek.
Hemen rektum(son bağırsak)
Bunu nasıl yapabilirsiniz?
Düzenli
prestat
kontrolü
yaptırarak.
ön kısmında yer aldığı için
makattan rektuma sokulan bir
parmakla muayene edilebilir.
Prestat hastalığı için yapılan
temel
ve
kolay
bir
testtir.
Prostat kontrolü ne zaman Bununla birlikte utandırıcı
yapılmalı?
veya rahatsız
edici
Bunun için belirli bir program göründüğü için birçok erkek
a n c a k p r e s t a t için fizik muayenenin en
hastalığı için aile öyküsü endişe verici bölümüdür.
varsa 40 yoksa 50 yaşına Maya Klinik tarafından yakın
yoktur
ulaştığınızda
yıllık
prestat
zamanda yapılan bir
ve çalışmada düzenli parmakla
hayatınız boyunca düzenli rektal muayene yaptırmayan
muayenesi
yaptırmalı
kontrol yaptırmaya
etmelisiniz.
devam
erkeklerde
yaptıranlara
oranla prestat kanserine bağlı
ölümlerin daha fazla
kanserini gösterebilir.
O
rezeksiyonu
arasındaki P r o s t a t ı n
ile 4 ng /ml
sonuç normaldir.
Bununla
birlikte
düzeyleri
kişinin
insizyonu
P S A Prestat masajı
yaşıyla P r o s t a t ı n
artmaya meyilli olduğu için
bazı tıbbi merkezler
standartlarını
t r a n s ü rat r a l
yaşa
mikrodalga
tedavisi
Prostatın laser tedavisi
göre Prostatın balon dilatasyonu
ayarlamıştır.
Yine tekrarlıyorum eğer PSA Bu işlemlerden herhangi biri
düzeyiniz
n o r m a l i n yapıldıktan sonra PSA testi
ü s t ü n d e y s e,
bu
sizin
yapılabilmesi için 2hafta ile 2
b e k l e n m e s i
muhakkak kanser olduğunuz a y
anlamına gelmez.
gerekmektedir.
olduğunu gösterir veriler elde
fizik edilmiştir.
muayene sırasında prestat
P S A
s evi y e s i n i Ultrason
y ük s elt e b i l e n d i ğ e r Eğer doktorunuz parmakla
nedenler:
rektal muayene, kan veya
muayene
*Ejakülasyon: Yaşlandıkça
Temel tanısal testler
Birçok
erkek
kontrolü
yıllık
yaptırır.
Fizik idrar testi
sırasında kan idrarınızdaki
basıncınızın
ölçülmesi
akciğerlerinizin
ve hücreleri
dinlenmesi
kırmızı
prestat
kan
iltihabına,
BPH( i y i h u y l u p r e s t a t
gibi standart prosedürlere ve büyümesi) veya bir tümöre
testlere ek olarak bir üroloji işaret edebilir.
uzmanına aşağıdakilerden
bir kısmını veya hepsini
yaptırabilirsiniz:
Üretra iltihabı veya mesane
problemleri
gibi
durumlar
idrarda
da
diğer
kan
prestat
beziniz
dolaşımınıza
sırasında
daha
salgılar.
50
idrar testlerinin sonucu için
kan
orgazm
şüphe duyarsa prostatınızı
daha
ileri
tetkik
etmek
isteyebilir. Bu da transrektal
fazla PSA ultrason adı verilen bir
80 yaş yöntemle yapılabilir.
ile
arasındaki
e r k e k l e r d e Prestat
ejakülasyondan
sonraki
1
saat içinde kandaki
kanserinin
tanısı
ultrason
alınan
biyopsi
kesin
eşliğinde
örneklerinin
PSA düzeyi yaklaşık % 40 patoloji uzmanları tarafından
görülmesine neden olabilir bu
artmaktadır. Bu artış 48 mikroskopta incelenmesi ile
yüzden kesin teşhis için daha
saate kadar devam edebilir.
konmaktadır.
ileri tetkikler yapılır.
Bu yüzden doğru sonuç için
PSA testinden en az 2 gün
Kan testi
önce
Hayat kurtaran 3 harf; PSA
Koldan alınan az bir miktar
kanda prestat spesifik antijen
(P S A )
araştırılır.
denilen
PSA
madde
denilen
bu
madde prestat bezinde doğal
olarak üretilmektedir ve bir
miktarı
kan
dolaşımına
katılmaktadır.
Kanınızda normalden daha
fazla tespit edilirse bu prestat
iltihabı,
büyümesini
veya
seksüel
aktiviteden
kaçınmanız gerekir.
*idrar yolları enfeksiyonu:
Prestat bezindeki enfeksiyon
gibi idrar yolu enfeksiyonu da
PSAdüzeyini arttırabilir.
*Son zamanlarda yapılan
prostat işlemleri
Prestat biyopsisi
Prostatın
t r a n s ü rat r a l
Biyopsi yapılması gerekli
olan hastalar
1.PSA
yüksekliği
2.P a r m a k l a
muayenede
olanlar.
rektal
sertlik,
nodül
tesbit edilenler.
Unutmayalım,
erken teşhis hayat
kurtarır!!!
Kahn sağhcakla.
ADASAGLIK
8
Jinekoloiide "Check-UP"In önemi
CHECK-UP NEDiR?
Gizli biçimde seyredebilecek
hastalıkların erken safhalarda
yakalanması ve tedavisi amaçlı
yapılacak görüntüleme ve
Iabaratuar tetkikleri ile doktor
değerlendirmesine check-up denir.
1. 40 Yaş Öncesi Rutin Check up
Bakire Bayanlardaki Kontroller
Eğer kişi bakire ise yıllık olarak
idrara sıkışık haldeyken karından
yapılan ultrason incelemeleri
(transabdominal sonografi) bize
rahim, yumurtalıklar ve rahim
komşuluğundaki organlar
(adnexler) ile ilgili bilgiler verecektir.
Karından yapılan (transabdominal)
ultrasonografiler özellikle rahimde
b u l u n a n
m y o m l a r ı ,
yumurtalıklardaki kistieri (over
kistleri) açığa çıkarmada son
derece önemlidir. Bu çağlarda
y a p ı l a n u l t r a s o n o g r a fik
d e ğ e r l e n d i r m e l e r
i l e
yumurtalıklarda küçük kistler ile
giden ve hormonal pek çok
probleme zemin hazırlayan
"Polikistik over sendromu"nu tespit
edebilir. Diğer taraftan özellikle
şiddetli adet sancıları (dismenore)
şikayeti olan genç kızlardaki gizli
çikolata kistieri (endometriomalar)
ortaya çıkarılabilir.
Ayrıca 9-26 yaşları arasındaki
kişilere rahim ağzı kanserine (cervix
kanseri) karşı aşı uygulamalarını
önermekteyiz. Meme kanserinden
sonra ülkemizde 2. sıklıkta görülen
rahim ağzı kanserlerine karşı
aşılamalar ile artık bu kanserin
b ü y ü k
o r a n d a
ö n ü n e
g e ç i l e b i l m e k t e d i r .
Bakire Olmayan Bayanlardaki
Kontroller
Cinsel hayatı başlayan evli veya evli
olmayan kadınlarda yıllık jinekolojik
muayeneler, smear testleri ile
vajinal ultrason muayeneleri son
derece önem taşımaktadır.
Jinekolojik muayenelerde öncelikle
dış genital alan gözle değerlendirilir.
Genital siğil (kondilom), kitle,
ülserasyon, kızarıklık, kist gibi
h e r h a n g i bir l e z y o n u n o l u p
olmadığına bakılır. Daha sonra kişi
ıkındılarak rahim v e y a idrar
kesesinde herhangi bir sarkma
(prolapsus) varlığı araştırılır.
D a h a s o n r a d a "sp e k u l u m
muayenesine" geçilir. Öncelikle
belirtmekte fayda var, spekulum
muayenesinde k e n d i n i z i s o n
d e r e c e r a h a t b ı r a k m a n ı z,
k a s m a m a nız v e sık m a m a n ı z
jinakolojik muayenenizi oldukça
kolaylaştıracaktır. Kendinizi sıktığınız
a n d a i ç i n i z d e k i s p e kulmu d a
sık t ı ğ ı nız i ç i n
ra h a t s ı z lık
hissedebilirsiniz.
Spekulm muayenesinde vajinal
duvarlar ve serviks (rahim ağzı) olası
lezyonlar açısından değerlendirilir.
Pek çok kadındaki vajinal akıntılar ve
rahim ağzındaki yaralar (servisit)
sessizdir; y a n i h i ç b i r ş i k a y e t
yaratmaksızın tesadüfen muayene
sırasında saptanabilir. Eğer vajinal
akıntı varsa "vajinal kültür örneği"
alınarak üretme için laboratuara
gönderilir. Rutin olarak yılda bir kez
smear testi için sürüntü de bu
aşamada alınmaktadır.
S m e a r testlerini cinsel hayatı
başlamış olan her kadında yılda bir
kez önermekteyiz. Bu testteki amaç
rahim ağzı kanseri oluşmadan önceki
evrelerinde anormal bir durum
a ç ı s ı n d a n
ö z e l l i k l e
değerlendirilmelidir.
Bu kişiler HPV enfeksiyonları ve
servikal kanserler açısından da risk
altında olup rutin yıllık smear
testlerini de ihmal etmemelidirler.
Gerekli görüldüğü durumlarda HPV
tiplemesi amacıyla rahim ağzı
sürüntülerinden alınan örneklerde
PCR tekniği ile DNA çalışmaları da
yapılabilmektedir.
Jinekolojik muayenenizin v e
smear testinizin hatalı sonuçlara
yol açmaması için;
Muayenenin 2 gün öncesinden
itibaren vajina içine kayganlaştırıcı,
jel veya fitil uygulamayınız, vajina
içini yıkamayınız, cinsel ilişkiye
girmeyiniz.
varlığını araştırmaktır. Çünkü rahim
ağzı kanserleri birden ortaya çıkmaz
ve yıllar içinde yavaş yavaş
ilerleyerek kansere dönüşür.
Daha sonra transvaginal (vajina içi)
ultrason muayenelerine geçilir.
Transvaginal ultrasonlarda karından
yapılan ultrasonlar gibi kişinin idrara
sıkışık olması da gerekmemektedir.
Hatta kişinin ultrason öncesi
mesanesini boşaltması (yani idrarını
yapması) görüntü için daha da fayda
sağlamaktadır.
Birden çok partner kullanan yada eşi
çok partnerJi kadınlar cinsel yolla
bulaşan hastalıklar açısından risk
altındadırlar ve bu yönden periyodik
olarak tarama testleri yapılmalıdır.
Cinsel yolla bulaşıcı hastalıklar
tarama testleri arasında HiV (Aids
açısından Elisa test), Hbs Ab
(Hepatit B), HCV (Hepatit C), VDRL
Frengi) bulunmaktadır. Ayrıca bel
soğukluğu (Gonore) açısından
rahim ağzından alınan servikal swab
(sürüntü) örnekleri de yapılabilir.
Yine genital bölge jinekolojik
muayene sırasında genital herpes
(Tip 2 uçuk), genital siğil (kondilom)
ll. 40 Yaş Sonrası Rutin Check up
Özellikle meme ve rahim ağzı
kanserleri bu dönemden itibaren
arttığı için rutin kontroller yani
jinekolojik check up önem
kazanmaktadır.
yaşından sonra kadınlarda
artan jinekolojik problemler:
Organik hastalıklar (Myomlar, over
kisteri, endometrial hiperplaziler
gibi) Kanserler (rahim ağzı
kanserleri, rahim kanserleri, meme
kanserleri ve over kanserleri gibi)
Menopoz'un verdiği problemler
(osteoporoz, kalp hastalıkları gibi)
sayılabilir.
Ayrıca kişilerde yaşa bağlı olarak
gelişen hipertansiyon, diabet,
ateroskleroz (damar sertliği) ve
romatizmal gibi sistemik
rahatsızlıklarda da artış olmaktadır.
40 yaşından sonraki bayanlara yıllık
olarak jinekolojik muayene, meme
muayenesi, mamografi ve smear
testi haricinde düzenli kan testlerini
(de önermekteyiz.
40
Meme muayenesi:
Kadın kanserleri içinde meme
kanserleri ilk sıradadır. Meme
muayeneleri
her jinekolojik muayene ile birlikte
yapılır, ayrıca kişinin "kendi kendine
yapacağı
öğretilir.
meme
muayenesi"
de
Meme ultrasonu: Ailede meme
kanseri olmayan ve her hangi bir
problemi olmayanlarda yılda bir kez
meme ultrasonu yapılmalıdır. Eğer
önceden şüpheli bir kitle varsa bu
süre doktorunuzun önerisi
doğrultusunda 3 veya 6 ayda bire
çıkmalıdır.
Mammografi:
40yaşla birlikte yılda bir kez yapılan
bilateral (iki taraflı) mammografiler
ile memeler radyolojik
değerlendirilir.
yönden
Kemik Mineral Dansitometrisi
(KMD):
Kemik mineral dansitometrisi (KMD)
40-50 yaşları arasında olan ve adet
gören bayanlarda genel bir kontrol
açısından bir kereye mahsus
değerlendirilebilir. Bu kişilerde eğer
kemik mineral yoğunluğu normalse
menopoza girene kadar ikinci bir
değerlendirmeye gerek yoktur.
Hormon testleri:
Menepoza geçiş döneminde
(perimenopoz) i s e yumurtalık
rezervini görmek için bir takım
hormon testleri yapılabilir. Bunlar
arasında FSH, LH, E2 (Estradiol),
PRL (Prolaktin) ve Tirold fonksion
testleri (TSH, Serbest T3 ve Serbest
T4) sayılabilir.