Genel Anestezi Farmakolojisi - İntravenöz Anestezikler -

Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
Genel Anestezi Farmakolojisi
- İntravenöz Anestezikler -
Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI
İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O.
www.ahmetemreazakli.com
İntravenöz Anestezikler
www.ahmetemreazakli.com
1
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
İdeal Bir IV Anestezik
•
Hızlı, yumuşak
sağlamalıdır.
•
Kardiyovasküler sisteme ve solunum sistemine
etkileri minimal olmalıdır.
•
Serebral metabolizmayı azaltmalıdır.
•
Analjezik, antiemetik ve bronkodilatör özelliklere
sahip olmalıdır.
•
Histamin salınımı ve hipersensitiviteye sebep
olmamalıdır.
•
Toksik olmamalıdır.
•
Dokularda birikmemelidir.
bir
indüksiyon
ve
ayılma
www.ahmetemreazakli.com
IV Anestezik Uygulamada Yaklaşım
•
Hasta monitorize olmalıdır.
•
Uygulanan ajanın özellikleri ve kesin
kontrendikasyonları
göz
önünde
bulundurulmalıdır.
•
Hastanın
olmalıdır.
•
Hemodinami
üzerine
minimal
etki
oluşturmak için uygulama yavaş, kontrollü
ve en minimal dozda yapılmalıdır.
•
Venöz kateterizasyon yerleşiminden emin
olunmalıdır.
intravasküler
volümü
tam
www.ahmetemreazakli.com
2
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
IV Anestezik Dozları
•
Propofol: Erişkinde 1.5-2.5 mg/kg, Çocukta 3-4 mg/kg
•
Penthotal: 5-7 mg/kg IV
•
Etomidate: 0.2-0.5 mg/kg
•
Ketamin: 1-2 mg/kg IV, 3-5 mg/kg IM
www.ahmetemreazakli.com
Propofol
•
Klinik uygulamalarda e n s ı k k u l l a n ı l a n intravenöz anesteziktir.
•
Hızlı ve gereğinden yüksek dozda uygulandığında, şiddetli hipotansiyona
neden olabilir.
– Mevcut hipotansiyonun nedeni ne olabilir ?
– Bu hipotansiyon nasıl önlenebilir ?
– Bu hipotansiyonun olumsuz etkileri neler olabilir ?
•
1.
2.
3.
Enjeksiyonu ağrılıdır. Bu ağrının önlenmesi için 3 yol önemlidir:
İlacın öncesinde damar içi lidocaine verilmesi (Ortalama 40 mg kadar)
[Turnike yöntemi?]
İlacın öncesinde narkotik analjezik verilmesi,
İlacın sıvı gidişine de aynı anda izin verecek düzeyde yavaş verilmesi.
www.ahmetemreazakli.com
3
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
Propofol
•
Propofol içeriği = Soya fasülyesi yağı + Gliserol + Yumurta lesitini
1.
Yumurtaya alerjisi olanlarda verilebilir. Alerji genelde yumurtanın beyazına
gelişir, ancak yumurta lesitini yumurtanın sarısından çıkarılır.


2.
Alternatifi mümkünken verilmeli mi ?
Eğer verilecekse, hangi önlemler alınmalı ?
Hazırlanmış (Enjektöre çekilmiş) halde asla saklanmamalıdır. Daima hastaya
yapılacağı anda çekilmelidir. Bekleyen solüsyonlarda bakteriyel üreme olur,
hastayı sepsise götürebilecek bir enfektif tablo oluşur. (Çekilmiş halde
önerilen bekleme süresi eski zamanalrda 6 saat deniyordu. Ancak 2 saatte
ciddi üremeler gözlemlenmiş, bu sürenin olabildiğince kısa tutulması
önerilmiştir.)
www.ahmetemreazakli.com
Propofol’ün Önemli Etkileri
•
•
•
•
Propofol etkisi, bir kol-beyin dolaşımı
süresinde görülür. Ayılma hızlıdır.
•
Propofol’ün artıkları idrar yoluyla atılıyor
olsa da, kronik böbrek yetmezliği olan
hastalarda klirens etkilenmez. (Klirens;•
kandan uzaklaştırma eğilimi, atılım.)
Propofol güçlü bir solunum depresanıdır.
Ancak solunum kontrollü sedasyona da
imkan verir.
•
–
Solunum kontrollü sedasyon nedir ?
Propofol histamin salınımına neden olur.
Ancak yine de astmatik hastalardaki
wheezing insidansı, diğer ajanlara göre daha•
düşüktür.
–
Histamin salınımının fizyolojik etkilerini
hatırlıyor musunuz ?
Serebral kan akımını ve kafa içi basıncını
azaltır.
Antikonvülzandır. (Status epileptikusun
kontrolünde
kullanılabilir.)
Epilepsi
hastalarına yapılabilir.
–
Antikonvülzan ilaç ne demektir ?
Subanestezik dozlarda antiemetik destek
amacıyla yapılabilir. İyi bir antiemetiktir.
–
Subanestezik doz nedir ?
Midazolam, gerekli
%10’dan fazla azaltır.
Propofol
dozunu
www.ahmetemreazakli.com
4
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
Tiyopental (Penthotal)
•
Barbitüratlar grubuna üye bir iv anesteziktir.
•
Alkali yapıdadır. Yeterince dilüe edilmelidir.
(Minimum %2.5 konsantrasyonda) Aksi halde
irritandır. Enjeksiyon yerinde nadiren ağrıya
neden olur. Hastada aşırı ağrı, arteriyel yerleşim
kuşkusu uyandırmalıdır.
•
Sulandırıldıktan
sonra oda sıcaklığında
maksimum 24 saat saklanmalıdır.
•
•
•
Etkisi 15-30 saniyede hızlıca başlar, 15-20•
dakika devam eder. Yüksek dozlarda bu süre
uzayabilir.
•
•
Analjezik etkinliği yoktur. Hatta subanestezik
dozlarda
hiperaljezi
görülen
olgular•
bildirilmiştir.
•
Yağ dokusunda birikimi görülebilir. Özellikle
obezlerde doz kısıtlanmalıdır ve tekrarlayan•
uygulamalardan kaçınılmalıdır.
•
Karaciğerden elimine olur.
Kafa içi basıncı ve göz içi basıncını azaltır. Kafa
içi basıncını azaltmasına; serebral kan
akımındaki, serebral metabolik hızdaki ve
oksijen tüketimindeki azalış neden olur.
Nöroanestezide
etkin
bir
tercihtir.
Antikonvülzan özelliği mevcuttur.
Myokard depresan etkisi belirgin ve tehlikelidir.
Hasta hipovolemikse, şoktaysa, kardiyak
yandaş hastalıkları yoğunsa önerilmez.
Kuvvetli bir solunum depresanıdır.
Histamin salınımına neden olur. Tiyopental;
laringeal ve bronşial spazma yatkınlığı arttırır.
Yüksek dozlarda karaciğer ve böbrek
fonksiyonlarını, bu organların kan akımını
bozarak azaltabilir.
Kesin kontrendikasyonları; barbitürat alerjisi,
status astmatikus ve porfiriadır.
www.ahmetemreazakli.com
Etomidate
•
Kardiyovasküler anlamda en stabil ajandır. Bu nedenle özellikle
kardiyovasküler yandaş hastalığı olan hastalarda, hemodinamiye minimal
etki oluşturma amacıyla ilk tercihtir.
•
Histamin deşarjına neden olmaz.
•
Miyoklonik hareketlere (İstemsiz hareketler) neden olabilir.
•
Enjeksiyonu zaman zaman ağrılı olabilir.
•
Serebral kan akımını, serebral metabolik hızı ve oksijen tüketimini azaltır.
Dolayısıyla kafa içi basıncını ve göziçi basıncını düşürür.
•
Bulantı ve kusmaya yatkınlığı arttırır. Özellikle narkotik analjeziklerle
birlikte verildiğinde, bu etkisi hasta için iyice rahat edici bir hal alabilir.
•
Karaciğer ve böbrek kan akımına etkisi yok denecek kadar azdır.
•
Uzun süreli infüzyonlarından kaçınılır.
immunsupresif yanıt oluşturmaktadır.
•
Solunumu deprese eder. Uygulama sonrası kısa bir apne, takiben
hiperventilasyon gözlenir.
Sepsise
neden
olabilecek
www.ahmetemreazakli.com
5
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
Ketamin
•
Analjezi, amnezi ve bilinç kaybını birlikte oluşturabilen; ideale yakın anestezik ajandır. (Disosiyatif
anestezi)
•
Myokard depresan etkisi yoktur. Aksine diğer ajanların tersine, sempatik sistemi harekete geçirir.
Kalp atım hızı, kan basıncı ve kalp debisini arttırır. Bu özelliği, hipovolemik hastalarda kullanımı
ciddi anlamda avantajlı hale getirir.
•
Sempatik sistemi harekete geçirici etkisi nedeniyle serebral etkileri, kafa içi basıncının artışıyla
sonuçlanır. Beyin cerrahisinde, özellikle de kafa içi kitle olan olgularda kesinlikle tercih edilmez.
•
Psikomimetik yan etkilere sahiptir. (Halüsinasyon, anksiyete, ajitasyon vb.) Bu özelliği,
benzodiazepinlerle kullanımını gerekli kılar.
•
Solunum depresyonu yapmaz. Ancak narkotiklerle beraber uygulanması sonucunda bu etkiyi de
görmek mümkündür. Bir insanın bilinç düzeyinde değişim meydana getiren hiçbir ajanın, solunum
depresyonu yapmayacağı garanti edilemez.
•
Sekresyonları arttırır.
•
Güçlü bir bronkodilatördür. Bronşları genişletici etkisi, astım hastalarında avantaj sağlar.
•
Kesin kontrendikasyonları; hipertansif hastalar, kalp hastaları, nöroanestezi uygulanan hastalardır.
www.ahmetemreazakli.com
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI
Senaryolar (Tercih Edebiliriz, Sakınmalıyız ?)
• İntrakraniyal kitle nedeniyle opere olan hasta
için ajan seçimi ?
• Acil olgu, bıçaklanma, ciddi kan kaybı olmuş,
hemodinami bozuk ?
• Epilepsi nöbetleri geçiren,
operasyonuna alınan hasta ?
acil
apandisit
• Geçirilmiş kalp krizi öyküsü olan, laparoskopik
kolesistektomi hastası ?
• Tonsillektomi operasyonu olacak çocuk hasta ?
www.ahmetemreazakli.com
6
Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi
Programı Ders Notları
9.3.2017
Ta rtı şma & S o ru - C eva p & D e ğe rl e n d irme
www.ahmetemreazakli.com
7