dış t caret şlemler dış t caret şlemler yönet m

advertisement
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ
YÖNETİMİ
[ Yeni Mevzuat ve Belgeler]
dr. ferudun kaya
(Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Üyesi)
Bu çalışma;
İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri,
Deniz İşletmeciliği ve Yöneticiliği Yüksekokulları,
Meslek Yüksekokulları müfredatlarına (MEB – YÖK Müfredatına) uyumlu ders kitabı,
kitabı
İhracat ve ithalat işlemleri ile ilişkili kurum ve kuruluşlar için ise kaynak kitap olarak hazır
zırlanmıştır.
Öğretim elemanları kitabın power point sunumlarını temin etmek için
Beta Yayınlarına başvurabilirler.
İstanbul, 2011
ii
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
Yayın No
: 2570
İşletme-Ekonomi Dizisi : 529
3. Baskı – Kasım 2011 – İSTANBUL
ISBN 978 - 605 - 377 - 592 – 8
Copyright© Bu kitabın bu basısı için Türkiye’deki yayın hakları BETA Basım Yayım Dağıtım A.Ş.’ye aittir. Her hakkı saklıdır. Hiçbir bölümü ve paragrafı kısmen veya tamamen ya da
özet halinde, fotokopi, faksimile veya başka herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, dağıtılamaz.
Normal ölçüyü aşan iktibaslar yapılamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi
zorunludur.
Dizgi
Baskı - Cilt
: Ferudun Kaya
: Express Basımevi
Deposite İş Merkezi A6 Blok No: 309
İkitelli OSB Küçükçekmece/İstanbul
(Sertifika No: 12046)
( 0212) 671 61 51 – 671 61 52
Kapak Tasarım : Gülgonca Çarpık
Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Narlıbahçe Sok. Damga Binası No: 11
Cağaloğlu - İSTANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77
Fax: (0-212) 513 87 05 - 511 36 50
www.betayayincilik.com
İÇİNDEKİLER
iii
SUNUŞ
Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için, küreselleşen dünyanın gelişmişlik yarışında geri kalmamak, rekabet gücü elde edebilmek ve yeni teknolojiler geliştirmek
için yeni sanayileşme stratejilerine ve politikalarına, yeni teknolojilere ve bilgi birikimine gereksinim bulunmaktadır.
Türkiye, sanayileşmiş ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyelerine ulaşmak adına
çeşitli ekonomik politikalar uygulanmakta, küreselleşen dünyada var olan kaynaklarını
etkin şekilde değerlendirerek, dünyadaki stratejik konumunu güçlendirmeye çalışmaktadır.
Güçlü olan ve rakipleri ile fiyat, maliyet, kalite, müşteri memnuniyeti, pazarlama
ve dağıtım gibi birçok faktör açısından rekabet edebilenler bu yarışta başarılı olacaktır.
Ancak rekabetin kendine özgü özelliği gereği, sadece belirli bir dönemde ya da sektörde
başarılı olmak kadar bunu belirlenen tüm sektörlerde uzun dönemde devam ettirebilmek
de önemlidir.
Dolayısıyla, Türkiye’nin sürdürülebilir ihracat artışını sağlayacak yapıya ulaşabilmesi için, ilgili kurum ve kuruluşların dış ticaret işlemleri ile uğraşan işletmelerin rekabet edebilme koşullarını iyileştirme çabalarını yoğunlaştırması kaçınılmazdır.
İhracatçı, ihracat süreci içinde sözleşme aşamasından başlayarak, alıcının borçlandığı tutarı gösteren faturanın, akreditif mektubunun, kambiyo senedinin hazırlanması,
malların nakliyesi esnasında malın yüklendiğini kanıtlayan konşimento, sigorta edildiğini gösteren sigorta belgesi, malın siparişe uygun olduğunu kanıtlayan koli listesi ve
çeki listesinin hazırlanması, ülkemiz mevzuatı açısından gümrük beyannamesinin usulüne uygun şekilde doldurulması, alıcının ülkesinde geçerli ithalat rejimi açısından gerekli olan menşe şahadetnamesi, A.TR, EUR.1 dolaşım belgesi ve konsolosluk faturasının alınması gibi malların alıcıya teslimine kadar pek çok belgenin tam ve eksiksiz
doldurulması ve onaylatılması işlerini yapacak kişi veya kişilerin istihdamı, işlerin planlanması, yürütülmesi ve kontrolünü belli bir sisteme bağlamak zorundadır. Aksi takdirde dış ticaret işlemlerindeki aksamalar umulmayan derecede büyük zararlara yol açacaktır.
Çalışma içerisinde konuların teorik açıklamaları çok basit düzeye indirgenmekle
birlikte, anlaşılabilirliğini daha da kolaylaştırmak amacıyla bazı teorik bilgiler, değişik
tablo, şekil, belge ya da bilgi notu halinde verilen ek bilgilerle görselleştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada olabildiğince konuların özüne inilerek, ilgili mevzuat ve yönetmeliklere atıf yapılmak suretiyle okuyuculara sözü edilen kaynaklara ulaşma yolları
ortaya konulmaya çalışılmıştır.
“... Bilim adamları bütün edindikleri bilgiyi başka kitaplara, başkalarının bu alandaki çalışmalarına ve tüm insanlığın bu alandaki birikimine borçlu olduklarını bilirler.
Ortaya yeni bir şey atarlarken bile kendilerinden önce bu alanda çalışanların omuzlarına
bastıklarının, sırtına çıktıklarının ve onların bu birikim tepeciği sayesinde uzak ufukları
iv
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
daha iyi seçebildiklerinin farkındadırlar. Bir yandan insanlığa yeni bir şey getirmenin
sevincini duyarken, bir yandan da kendilerine omuz veren meslektaşlarının birikimine
şükranlarını unutmazlar. Bunu da gerek önsözlerinde, gerek dipnotlarında belirtirler1 ”...
Bu çalışmada, TCMB, Türk Eximbank, Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM), Gümrük
Müsteşarlığı ve İGEME’nin web sitelerindeki bilgi kaynaklarından yararlanılmış olup,
bizlere bu değerli kaynakları sunan kurumlara ve bu verilerin hazırlanmasında emeği
geçen tüm ilgililere şükranlarımı sunarım.
“Dış Ticaret İşlemleri Yönetimi” adını taşıyan bu eser, altı yıl süren bir araştırma
ve çalışmanın neticesinde hazırlanmış olup, 2006 yılında yayımlanan “Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebe Uygulamaları” başlıklı kitaptan faydalanılmıştır.
Okuyuculardan gelecek yapıcı eleştirilerin, öğrenme ve öğretme konusunda daha
etkin yöntemlerin geliştirilmesinde daha kapsamlı eserler hazırlamamda önemli ölçüde
destek vereceği inancındayım. İster öğreten, ister öğrenen ya da isterse sektör temsilcileri olsun, okuyuculardan gelecek her türlü öneri, eleştiri ya da katkı, eserin ilerleyen
yıllardaki baskıları için rehber niteliğinde olacaktır.
Bir eseri ortaya koymak sadece yazarın bireysel çabaları ile mümkün olamamaktadır. Karşılıklı iletişim, bilgi paylaşımı, sevgi ve hoşgörü bu eserin ortaya çıkmasında
etkili olmuştur. Bu nedenle, konuların doğruluğunu ve anlaşılabilirliğini test etmede her
zaman katkılarını gördüğüm öğrencilerime, sektör temsilcilerine ve bu çalışmadaki
“Döviz Türev Ürünleri” bölümünü yazarak katkıda bulunan Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turhan Korkmaz’a ve “Dış Ticaret Teorileri” başlıklı konuyu yazarak katkıda bulunan Kastamonu Üniversitesi Öğretim Üyesi
Yard.Doç.Dr.Orhan Kandemir’e teşekkürü bir borç biliyorum. Ayrıca akademik yaşantımda desteklerini esirgemeyen saygıdeğer Hocam Prof. Dr. Funda Sivrikaya
Serifoğlu’na ve Rektörüm Prof. Dr. Hayri Coşkun ayrıca teşekkür ediyorum.
Kitabın basımını gerçekleştiren Beta Yayınlarının sahibi Sayın Seyhan Satar’a ve
yöneticisi Erhan Sancı’ya teşekkür borçluyum. Son olarak, bu eserin hazırlanması
sırasında hoşgörü gösteren kızlarıma ve değerli eşim Aysun’a, sevgilerimi sunuyorum.
Bu çalışma ile uluslararası mevzuat ve dış ticaret işlemlerinde kullanılan belgeler
bağlamında insan kaynağı yetiştiren yükseköğretim kurumlarına ve dış ticaret alanında
faaliyet gösteren tüm işletmelere bundan önce yapılan tüm çalışmalar gibi ışık tutulması
hedeflenmiştir.
Bu eserin Türkiye’nin dış ticaretine ivme kazandırması temennisiyle!
[email protected].
1
dr. ferudun kaya
Haldun Taner, “Eleştiriye Kulak Vermek, Devekuşuna Mektuplar”, Milliyet, 01 Mart 1981:2
İÇİNDEKİLER
v
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ
GİRİŞ ---------------------------------------------------------------------------------------------------1.1. Dış Ticaret Tanımları -----------------------------------------------------------------------1.2. Dış Ticaret Politikasının Başlıca Amaçları -----------------------------------------------1.3. Türkiye Dış Ticaretinin Gelişim Süreci --------------------------------------------------1.4. Dış Ticaretin Türleri------------------------------------------------------------------------1.4.1. İthalat--------------------------------------------------------------------------------1.4.2. İhracat -------------------------------------------------------------------------------1.4.3.Transit Ticaret -----------------------------------------------------------------------1.5. Dış Ticarette Pazara Giriş Yöntemleri ---------------------------------------------------1.5.1. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ----------------------------------------------------1.5.1.1. Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin Gelişimi --------------------------------1.5.1.2. Dış Ticaret Sermaye Şirketi Olabilmenin Şartları ------------------------1.5.1.3. Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsünün Geri Alınması ------------------1.5.1.4. Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin Avantajları ----------------------------1.6. Dış Ticaretin Yararları ---------------------------------------------------------------------1.7. Dış Ticaret Teorileri -------------------------------------------------------------------------
3
6
8
11
22
22
22
23
24
27
27
27
27
28
29
30
1.7.1. Dış Ticaret ve Dış Ticaret Teorisi’nin İlgi Alanı ----------------------------------- 31
1.7.2. Klasik Dış Ticaret Teorileri ----------------------------------------------------------- 31
1.7.2.1. Mutlak Üstünlükler Teorisi -------------------------------------------------1.7.2.2. Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi ---------------------------------------1.7.2.3. Karşılıklı Talep Kanunu ve Teklif Eğrileri Yaklaşımı -------------------1.7.2.4. Neoklasik Katkılar------------------------------------------------------------
32
33
34
35
1.7.3. Modern Dış Ticaret Teorileri ---------------------------------------------------------- 36
1.7.3.1. Faktör Donatımı (Heckscher-Ohlin) Teorisi ------------------------------- 37
1.7.3.2. Heckscher - Ohlin Teorisinden Çıkartılan Teoremler ve Leontief
Paradoksu --------------------------------------------------------------------- 37
1.7.4. Yeni Dış Ticaret Teorileri ------------------------------------------------------------- 39
Örnek Olay: “Tatlı Yedirip Tatlı Konuşanların Satışları da Tatlı Olunca…” ------------
42
vi
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
2. BÖLÜM
İHRACAT İŞLEMLERİ
2. İHRACAT İŞLEMLERİ ------------------------------------------------------------------------- 47
2.1. İhracat Rejimi Kararı ------------------------------------------------------------------------ 49
2.1.1. İhracat Serbestîsi ve İhracatın Koordinasyonu -------------------------------------- 51
2.1.2. İhracat Bedeli Dövizlerin Yurda Getirilmesi ---------------------------------------- 51
2.2. İhracat Türleri -------------------------------------------------------------------------------2.2.1. Konsinye İhracat -----------------------------------------------------------------------2.2.2. Bedelsiz İhracat -----------------------------------------------------------------------2.2.3. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat ----------------------------------------2.2.4. Transit Rejimi -------------------------------------------------------------------------2.2.5. Sınır Ticaret Merkezleri (STM) -----------------------------------------------------2.2.6. Ön İzne Bağlı İhracat -----------------------------------------------------------------2.2.7. Kayda Bağlı İhracat ------------------------------------------------------------------2.2.8. İthal Etimiş Malların İhracı ---------------------------------------------------------2.2.9. Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat -------------------------------------------------
51
52
52
54
54
56
56
56
57
57
2.2.9.1. Serbest Bölgelerin Kurulması ve İşletilmesindeki Temel Amaçlar -----2.2.9.2. Serbest Bölgelerin İşlevleri -------------------------------------------------2.2.9.3. Türkiye’de Bulunan Serbest Bölgeler --------------------------------------2.2.9.4. Serbest Bölgelerde Sağlanan Teşvik ve Avantajlar -----------------------2.2.9.5. Serbest Bölgelerde Faaliyet Ruhsatı Alabilmek İçin Başvuru İşlemleri 2.2.9.6. Sınır Ticaret Merkezleri (STM) --------------------------------------------2.3. İhracat Bedelinin Tahsil Şekilleri ---------------------------------------------------------2.4. İhracat Bedelinin Tahsil Süreleri ---------------------------------------------------------2.5. İhracat Bedelinin Tahsili -------------------------------------------------------------------2.6. İhracat Denetimleri ------------------------------------------------------------------------2.7. Geçici Depolama Yerlerine Getirilen Eşyaların Bekleme Süreleri ------------------2.8. İhracat Süreci --------------------------------------------------------------------------------
58
58
58
59
61
63
63
64
64
66
66
67
Örnek Olay: “Deri El İşçiliği Ürünleri Teknoloji Ürünlerini İhracatta Bütünlüyor” ----
68
3. BÖLÜM
İTHALAT İŞLEMLERİ
3. İTHALAT İŞLEMLERİ ------------------------------------------------------------------------ 73
3. 1. İthalat Kavramı ------------------------------------------------------------------------------ 73
3.1.1. İthalatın İşleyiş Süreci ----------------------------------------------------------------- 75
3. 2. İthalat Rejimi Kararı ------------------------------------------------------------------------ 75
3. 3. İthalat Yönetmeliği ve İthalata İlişkin Tebliğler ---------------------------------------- 77
vii
İÇİNDEKİLER
3.3.1. Komisyon Bedellerinin İthalat Bedelinden Mahsubu -----------------------------3.3.2. İthalat Hesabının Kapatılması--------------------------------------------------------3.3.3. İthalat İşlemlerinde Müeyyide Uygulamaları --------------------------------------3.3.4. İthalat Denetimleri -------------------------------------------------------------------3.3.5. Kesin İthalat Başvurularında İstenilen Belgeler ------------------------------------
79
79
80
81
81
3. 4. İthal Mallarının Sınıflandırılması (Türleri)---------------------------------------------- 81
3.4.1. Bedelsiz İthalat ------------------------------------------------------------------------- 82
3.4.1.1.
3.4.1.2.
3.4.1.3.
3.4.1.4.
3.4.1.5.
3.4.1.6.
Bedelsiz İthalat Hakkından Yararlanma Koşulları ---------------------Bedelsiz İthalatta Yetkili Gümrük İdareleri ----------------------------Bedelsiz İthalat Hakkından Yararlanamayacak Kimseler -------------Bedelsiz İthalata Müracaat Süreleri --------------------------------------Bedelsiz İthalat İzni Verilebilecek Kimseler ---------------------------Müracaatta Aranacak Belgeler -------------------------------------------
82
84
84
84
84
85
3.4.1.6.1. Bedelsiz İthalat Başvurularında İbraz Edilecek Belgeler --- 85
3.4.1.6.2. Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında Sürdürülen Ekonomik Bir
Faaliyetin Türkiye Gümrük Bölgesine Naklinin Şartları ve
Müracaatta Aranacak Belgeler -------------------------------- 85
3. 5. İthalatta Dikkat Edilecek Hususlar -------------------------------------------------3. 6. İthalatta İşlem Süreci -----------------------------------------------------------------3. 7. İthalatçı İşletmelerin Başlıca Finansman Yöntemleri ----------------------------
86
86
88
Örnek Olay: “Kalitenizi Belirli Bir Standarda Ulaştırırsanız Müşteriler Sizi Bulacaktır” ------------- 89
4. BÖLÜM
KAMBİYO İŞLEMLERİ MEVZUATI
4. KAMBİYO İŞLEMLERİ MEVZUATI -------------------------------------------------------- 93
4.1. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ------------------------ 94
4.1.1. Kambiyo İşlemlerinde Kullanılan Bazı Kavramlar ------------------------------ 94
4.1.2. Türk Parası, Döviz İle Kıymetli Maden, Taş ve Eşyalara İlişkin Hükümler --- 96
4.1.3. Sermaye Hareketleri ----------------------------------------------------------------- 99
4.1.4. Usul ve Müşterek Hükümler ------------------------------------------------------ 102
4.1.5. Görünmeyen İşlemler -------------------------------------------------------------- 104
4.1.5.1. Görünmeyen İşlemler Listesi------------------------------------------- 104
4.1.5.2. Merkez Bankası Şubelerince Yapılacak İşlemler -------------------- 108
4.2. İhracat Bedeli Dövizlerin Yurda Getirilmesi ----------------------------------------- 108
4.3. Dış Ticaret İşlemlerinde Kambiyo Yükümlülükleri -------------------------------- 108
4.4. Kambiyo İşlemlerinde Kullanılan Belgeler ------------------------------------------- 109
4.4.1. Döviz Alım Belgesi (DAB)-------------------------------------------------------4.4.2. Döviz Satım Belgesi (DSB) ------------------------------------------------------4.4.3. Türk Parası Transfer Bildirim Formu -------------------------------------------4.4.4. Kambiyo Senedi / (The Bill of Exchange) ---------------------------------------
109
110
111
111
Örnek Olay: “Gaziantep’ten Dünyaya Antep Fıstığı” ------------------------------------- 113
viii
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
5. BÖLÜM
DIŞ TİCARETTE KULLANILAN ÖDEME ŞEKİLLERİ
5.
DIŞ TİCARETTE KULLANILAN ÖDEME ŞEKİLLERİ ----------------------------5.1. Peşin Ödeme (Advance Payment/Prepayment) ---------------------------------------5.2. Mal Mukabili Ödeme (Açık Hesap/Open Account) ---------------------------------5.3. Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit) -------------------------------------------5.4. Karşı-Ticaret (Counter-Trade) ---------------------------------------------------------5.5. Konsinye İhracat-Konsinyasyon (Consignations) -----------------------------------5.6. Mahsuben Ödeme -----------------------------------------------------------------------5.7. Vesaik Mukabili Ödeme/Poliçeli Satış (Documentary Collections/CAD) ---------5.8. Akreditif (Letter Of Credit-L/C) --------------------------------------------------------5.8.1. UCP 600 ---------------------------------------------------------------------------5.8.2. Akreditif İşleminin Özellikleri --------------------------------------------------5.8.3. Akreditif İşlemlerinin Aşamaları ------------------------------------------------5.8.4. Akreditif Türleri ------------------------------------------------------------------5.8.4.1. Cayılabilir (Kabilirücu) Akreditif / Revocable ---------------------5.8.4.2. Cayılamaz (Gayri Kabilirücu) Akreditif / Irrevocable ------------5.8.4.3. Teyitli Akreditif (Confirmed L/C) ----------------------------------5.8.4.4. Teyitsiz Akreditif (Unconfirmed L/C) ------------------------------5.8.4.5. Döner (Rotatif) Akreditif (Revolving Credit L/C) -----------------5.8.4.6. Peşin Ödemeli Akreditif (Kırmızı Şartlı Akreditif)
Red Clause L/C) -------------------------------------------------------5.8.4.7. Yeşil Şartlı Akreditif (Gren Clause L/C) ----------------------------5.8.4.8. Karşılıklı Akreditif (Back-To-Back L/C) ---------------------------5.8.4.9. Devredilebilir Akreditif (Transferable L/C) ------------------------5.8.4.10. Garanti Akreditifi / Teminat Akreditifi (Stand-by Credits L/C) --5.8.4.11. Yetki Mektupları ------------------------------------------------------5.8.4.12. Vadeli Akreditif/Ödenmesi Ertelemeli (Deffered Payment L/C) -5.8.4.13. Akreditifin Başlıca Faydaları-----------------------------------------5.8.4.14. Akreditif İşlemlerinde Görülen Başlıca Sorunlar -------------------
117
117
120
122
123
126
127
128
132
133
133
136
137
138
138
138
139
139
139
139
140
140
140
141
141
141
142
6. BÖLÜM
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE SÖZLEŞMENİN ÖNEMİ
6. DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE SÖZLEŞMENİN ÖNEMİ ----------------------------- 143
6.1. Dış Ticarette Uyuşmazlıkların Uluslararası Tahkim Yöntemiyle Çözümü--------- 144
6.2. Tahkim Çeşitleri ----------------------------------------------------------------------------- 145
6.2.1. Geçici (Ad Hoc) Tahkim ------------------------------------------------------------- 145
6.2.2. Kurumsal Tahkim --------------------------------------------------------------------- 145
6.2.2.1. Kurumsal Tahkimin Başlıca Görevleri ----------------------------------- 145
Örnek Olay: “Kaliteli Ve Uygun Fiyatlı Ürün, Müşterisini Yaratır...” ------------------ 146
İÇİNDEKİLER
ix
7. BÖLÜM
ULUSLARARASI TESLİM ŞEKİLLERİ VE KURALLAR: INCOTERMS
7. ULUSLARARASI TESLİM ŞEKİLLERİ VE KURALLAR: INCOTERMS ----------- 151
7. 1. Dış Ticaret İşlemlerinde Teslim Şekilleri -------------------------------------------- 153
7.1.1.
7.1.2.
7.1.3.
7.1.4.
7.1.5.
7.1.6.
7.1.7.
7.1.8.
Ticari İşletmede Teslim / Ex Works (EXW) ----------------------------------Taşıyıcıya Teslim / Free CARRIER (FCA) -----------------------------------Gemi Doğrultusunda Teslim / Free Alongside Ship (FAS) -----------------Gemi Bordasında Teslim / Free on Board (FOB) -----------------------------Mal Bedeli veya Navlun / Cost and Freight (CFR) ---------------------------Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun / Cost, Insurance and Freight (CIF) --------Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim / Carriage Paid To (CPT) ----------Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim/
Carriage and Insurance Paid To (CIP) -----------------------------------------7.1.9. Sınırda Teslim/ Delivered At Frontier (DAF) ---------------------------------7.1.10. Gemide Teslim/ Delivered Ex Ship (DES) ------------------------------------7.1.11. Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak)/
Delivered Ex Quay (Duty Paid) (DEQ) ----------------------------------------7.1.12. Gümrük Resmi Ödenmemiş Olarak Teslim/
Delivered Duty Unpaid (DDU) -------------------------------------------------7.1.13. Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim / Delivered Duty Paid (DDP) -----
154
154
155
156
157
157
158
159
159
160
161
162
163
Örnek Olay: “Durgunluğa Karşı Pazarı Çeşitlendirdiler...”------------------------------- 163
8. BÖLÜM
GÜMRÜK REJİMLERİ
8. GÜMRÜK REJİMLERİ ------------------------------------------------------------------------ 171
8.1. İhracat Rejimi ----------------------------------------------------------------------------- 172
8.1.1. İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ------------------------------------------------ 173
8.1.2. Vergi, Resim ve Harç İstisnası ---------------------------------------------------- 173
8.1.3. Gümrük Vergilerinin Hesaplanması ---------------------------------------------- 174
8.2. Dâhilde İşleme Rejimi -------------------------------------------------------------------- 175
8.2.1. Dâhilde İşleme İzin Belgesinin Esasları ----------------------------------------- 175
8.2.2. Dâhilde İşleme Rejimi ile İlişkili Kuruluşlar ------------------------------------- 177
8.2.3. Dâhilde İşleme İzin Belgesinin Alınması --------------------------------------- 177
8.2.4. Dâhilde İşleme İzin Belgelerinin Süresi ---------------------------------------- 177
8.2.5. Dâhilde İşleme İzin Belgelerinin Kapatılması --------------------------------- 178
8.2.6. Dâhilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında Yurt İçi Alımlar -------------------- 178
8.3. Gümrük Antrepo Rejimi ----------------------------------------------------------------8.4. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi --------------------------------------------8.5. Geçici İthalat Rejimi ---------------------------------------------------------------------8.6. Hariçte İşleme Rejimi---------------------------------------------------------------------
179
184
185
188
x
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
8.7. Transit Rejimi ----------------------------------------------------------------------------- 191
8.8. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi ---------------------------------------------------------- 193
9. BÖLÜM
DEVLET YARDIMLARINI UYGULAYAN KAMU KURULUŞLARI
VE DESTEK TÜRLERİ
9. DEVLET YARDIMLARINI UYGULAYAN KAMU KURULUŞLARI VE
DESTEK TÜRLERİ ------------------------------------------------------------------------------ 199
9.1. Dış Ticaret Müsteşarlığı ........................................................................................ 200
9.2. İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME) ....................................................... 201
9.2.1. İGEME Faaliyetleri ........................................................................................ 202
9.2.2. İGEME İl Temsilcilikleri ............................................................................... 203
9.3. İhracatçı Birlikleri................................................................................................. 204
9.3.1. Görevleri .......................................................................................................... 204
9.3.2. Örgüt Yapısı ..................................................................................................... 204
9.4. İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) ........................................................................... 205
9.5. Türk Patent Enstitüsü (TPE) ................................................................................ 209
9.5.1. Türk Patent Enstitüsü'nün Görevleri ................................................................ 211
9.6. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) ....................................................... 211
9.6.1. Finansman Kaynakları...................................................................................... 212
9.7. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ...................... 213
10. BÖLÜM
DIŞ TİCARETTE DEVLET YARDIMLARI MEVZUATI
10. DIŞ TİCARETTE DEVLET YARDIMLARI MEVZUATI ----------------------------- 215
10.1. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararının Amacı --------------------------- 216
10.2. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Yer Alan Tanımlar -------- 216
10.3. Başlıca Devlet Yardımları ------------------------------------------------------------- 217
10.3.1. Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi-------10.3.2. Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi -----------------------------------------10.3.3. Araştırma- Geliştirme (Ar-Ge) Yardımı -------------------------------------10.3.4. İstihdam Yardımı --------------------------------------------------------------10.3.5. Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi -------------------------------10.3.6. Yurt Dışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım
Faaliyetlerinin Desteklenmesi ------------------------------------------------10.3.7. Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi Türk Ürünlerinin
Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve
TURQUALITY®’nin Desteklenmesi ----------------------------------------10.3.8. Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği ------------------------------------10.3.9. Eğitim ve Danışmanlık Yardımı -----------------------------------------------
218
218
219
221
222
223
225
227
227
İÇİNDEKİLER
xi
11. BÖLÜM
İHRACATÇI BİRLİKLERİ İLE İLİŞKİLERİ DÜZENLEME
11. 1. İhracatçı Birliklerine Üyelik İşlemleri .................................................................
11.1. 1. İhracatçılar Birliğine Üyelik İşlemi ve Süreci .............................................
11.1. 2. İhracatçılar Birliğine Üyelik İçin Gerekli Evraklar .....................................
11.1.3. Gerçek ve Tüzel Kişi İşletmeler İçin Gerekli Evraklar ................................
11. 2. İhracat İşlemlerinde Onay ....................................................................................
11.2. 1. İhracatçı Birliklerinin Gelirleri ve Nispi Aidat ............................................
231
231
235
235
236
236
12. BÖLÜM
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE VERGİ UYGULAMALARI
12. DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE VERGİ UYGULAMALARI ------------------------ 237
12.1. Gümrük Vergileri ------------------------------------------------------------------------ 237
12.1.1. Eşyanın Gümrük Kıymeti ------------------------------------------------------ 239
12.1.2. İhtisas Gümrüğü ----------------------------------------------------------------- 240
12.2. Dış Ticaret İşlemlerinde KDV Uygulamaları --------------------------------------- 240
12.2.1. İthalatta Gümrük Vergileri------------------------------------------------------ 240
12.2.1.1. İthalat İşlemlerinde KDV Uygulaması ----------------------------- 241
12.2.2. İhracat İşlemlerinde KDV Uygulaması ---------------------------------------- 242
12.2.2.1. İhracat Teslimi ve Yurtdışındaki Müşteriler İçin Yapılan
Hizmetler ------------------------------------------------------------- 243
12.2.2.2. KDV’nin İade İşlemleri --------------------------------------------- 244
12.2.2.3. İhracat İstisnasından Doğan KDV’nin İadesi İçin Aranılan
Belgeler --------------------------------------------------------------- 247
12.2.3. Gümrük İdarelerince Alınan Katma Değer Vergisine İlişkin Hükümler --- 248
12.3. Anti Damping Vergisi ve Telafi Edici Vergi ---------------------------------------- 249
12.4. Dâhilde İşleme İzin Belgesi ------------------------------------------------------------- 249
12.5. Yolcu İşlemleri --------------------------------------------------------------------------- 251
12.5.1. Yolcuların Beraberinde Getirebilecekleri ya da Götürebilecekleri
Para ve/veya Ziynet Eşya Miktarı --------------------------------------------12.5.2. Posta Yoluyla Gelen Eşya Muafiyeti -----------------------------------------12.5.3. Hediyelik Eşya Muafiyeti ------------------------------------------------------12.5.4. Vergileri Ödenmek Suretiyle Posta Yoluyla veya Yolcu Beraberinde
Eşya Getirilmesi ----------------------------------------------------------------12.5.5. Zati Eşya Muafiyeti --------------------------------------------------------------
251
252
252
253
254
xii
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
13. Bölüm
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE KULLANILAN BELGELER
13. DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE KULLANILAN BELGELER ................................. 260
13. 1. Gümrük Beyannamesi....................................................................................................... 262
13. 2. Dolaşım Belgeleri (Movement Certificate) ...................................................................... 267
13.2.1. A.TR Dolaşım Belgesi............................................................................................ 267
13.2.2. EUR.1 Dolaşım Sertifikası ..................................................................................... 269
13. 3. Navlun Faturası................................................................................................................. 271
13. 4. Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin) ................................................................... 272
13. 5. Sağlık Sertifikası (Veteriner Hekim Sertifikası) ............................................................... 276
13. 6. Bitki Sağlık Sertifikası ...................................................................................................... 277
13. 7. Ticari Fatura ..................................................................................................................... 280
13. 8. Koli (Ambalaj) veya Çeki Listesi (Packing and Weight List)........................................... 281
13. 9. Sigorta Belgesi.................................................................................................................. 283
13. 10. Manifesto ........................................................................................................................ 284
13. 11. Ekspertiz/Analiz Raporu ................................................................................................. 284
13. 12. Gümrük Müşavirlik Faturası ........................................................................................... 285
13. 13. Helal Belgesi................................................................................................................... 285
13. 14. ATA Karnesi................................................................................................................... 285
13.15. Konşimento (Taşıma Belgeleri) / Bill Of Lading............................................................. 286
13.15. 1. Deniz Konşimentosu….......................................................................................... 284
13.15. 2. Özellikli Konşimentolar ....................................................................................... 287
13.15. 3. Diğer Taşıma Belgeleri ......................................................................................... 290
13. 16. Tır Karnesi (Tır Carnet) .................................................................................................. 291
13. 17. Kambiyo Senedi (The Bill of Exchange) ........................................................................ 292
13. 18. Uygunluk Belgesi ........................................................................................................... 293
13. 19. Ön Statü Belgesi ............................................................................................................. 293
13. 20. Serbest Bölge İşleme Formu ........................................................................................... 293
13. 21. Türk Limanları Yat Kayıt Belgesi .................................................................................. 293
13. 22. İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formu/Analiz Sonuç Raporu ........................................ 293
13. 23. İthal Eşyasına Ait Kıymet Bildirim Formu ..................................................................... 293
13. 24. CITES Belgesi ................................................................................................................ 293
Özet ............................................................................................................................................ 294
Örnek Olay “İŞİN SIRRI: İHRACAT ULUSLARARASI PAZARLAMADIR”. ......... .. 295
İÇİNDEKİLER
xiii
14. BÖLÜM
DIŞ TİCARETİN BAŞLICA FİNANSMAN YÖNTEMLERİ
14. DIŞ TİCARETİN BAŞLICA FİNANSMAN YÖNTEMLERİ--------------------------- 301
14.1. Türk Eximbank Kredileri --------------------------------------------------------------- 304
14.1.1. Kısa Vadeli Krediler--------------------------------------------------------------- 305
14.1.2. Orta ve Uzun Vadeli Krediler ---------------------------------------------------- 305
14.1.2.1. Orta ve Uzun Vadeli İhracatta Sevkiyat Öncesi Finansman--------- 305
14.1.2.2. Orta ve Uzun Vadeli İhracatta Sevkiyat Sonrası Finansman -------- 306
14.1.2.3. Ülke Kredi / Garanti Programları -------------------------------------- 307
14.2. Ticari Bankalardan Sağlanan İhracat Kredileri ------------------------------------- 307
14.3. Prefinansman Kredileri ------------------------------------------------------------------ 307
14.3.1. Prefinansman Kredisinin Temini ------------------------------------------------14.3.2. Prefinansman Kredisinin Kullanımı --------------------------------------------14.3.3. Prefinansman Kredilerinin Vadesi ---------------------------------------------14.3.4. Prefinansman Kredilerinin Devri ------------------------------------------------
308
309
309
310
14.3.4.1. Aktarım ------------------------------------------------------------------- 310
14.3.5. Prefinansman Kredilerinin Ödenmesi (Kapatılması) -------------------------- 311
14.3.5.1. Prefinansmanın Mahsup Suretiyle Ödenmesi ------------------------- 311
14.3.5.1.1. İhracat Bedelleri İle Mahsup Edilmek Suretiyle
Ödenmesi ------------------------------------------------------ 311
14.3.5.1.2. Döviz Kazandırıcı Hizmet Bedelleriyle Mahsup
Edilmek Suretiyle Ödeme ------------------------------------ 313
14.3.5.1.3. Prefinansman Kredisinin İhracat, Belge Kapsamındaki
İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz
Kazandırıcı Faaliyetlere İlişkin Bedellerle Tasfiyesi ------ 313
14.4. Karşı Ticaret / (Counter-Trade) ------------------------------------------------------- 314
14.4.1. Karşı Ticaretin Çeşitleri ----------------------------------------------------------- 315
14.4.2. Karşı Ticaretin Faydaları ve Sakıncaları ----------------------------------------- 317
14.5. Teminat Mektupları ---------------------------------------------------------------------- 318
14.5.1. Teminat Mektubunun Tarafları ---------------------------------------------------14.5.2. Stand By L/C – Garanti Akreditifleri (Şarta Bağlı Teminat Mektubu) ------14.5.3. Teminat Mektubunun Tazmini ---------------------------------------------------14.5.4. Bankanın Sorumluluğunun Sona Ermesi ----------------------------------------14.5.5. Dış Ticarette Kullanılan Garanti (Teminat) Mektupları ------------------------
321
322
322
323
323
14.5.5.1. Harici Garanti-------------------------------------------------------------- 324
14.5.5.2. Kontrgaranti (Counterguarantee) --------------------------------------- 325
14.6. Yurtdışı İhracat Kredi Kurumlarından Sağlanan Krediler –
(ECA-Export Credit Agency) ------------------------------------------------------------ 326
14.6.1. Başlıca ECA Kuruluşları ----------------------------------------------------------- 328
14.6.2. GSM Kredisi ------------------------------------------------------------------------ 329
xiv
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
14.6.3. US Exim Kredisi -------------------------------------------------------------------- 329
14.6.4. Hermes Kredileri ------------------------------------------------------------------- 329
14.7. Finansal Kiralama (Leasing) ----------------------------------------------------------- 330
14.7.1. Leasing Nedir? ---------------------------------------------------------------------14.7.2. Tarafları ----------------------------------------------------------------------------14.7.3. Leasing Türleri ---------------------------------------------------------------------14.7.4. Leasing'e Konu Olabilecek Mallar -----------------------------------------------14.7.5. Leasing'in Avantajları ------------------------------------------------------------14.7.6. Mevzuat ve Değişiklikler ---------------------------------------------------------14.7.7. Leasing’in Yasal Ana Unsurları ---------------------------------------------------
331
332
333
333
334
338
339
14.8. Faktöring ----------------------------------------------------------------------------------- 344
14.8.1. Faktöring Şirketlerin Yapamayacakları İş ve İşlemler -------------------------14.8.2. Faktöring İşlemi Yapmaya Uygun Başlıca Sektörler---------------------------14.8.3. Faktöringin Maliyeti ---------------------------------------------------------------14.8.4. Faktöring İşleyişi ------------------------------------------------------------------14.8.5. Faktöringin Türleri -----------------------------------------------------------------
347
348
348
348
349
14.8.5.1. Yurtiçi Faktöring ---------------------------------------------------------- 349
14.8.5.1.1. Yurtiçi Faktöring Yoluyla Sağlanacak Avantajlar -------- 350
14.8.5.2. Yurtdışı Faktöring --------------------------------------------------------- 350
14.8.5.2.1. İhracat Faktöring ---------------------------------------------- 351
14.8.5.2.1.1. İhracat Faktöring’i Türleri --------------------- 351
14.8.5.2.1.2. İhracat Faktöring’i Yoluyla Sağlanacak
Avantajlar ---------------------------------------- 351
14.8.5.2.2. İthalat Faktöring ---------------------------------------------- 352
14.8.5.2.2.1. İthalat Faktöring’i Yoluyla Sağlanacak
Avantajlar ----------------------------------------- 352
14.8.6. Faktöring - Bankacılık İlişkileri -------------------------------------------------- 353
14.9. Forfaiting----------------------------------------------------------------------------------- 353
14.9.1. Forfaiting İşleminin İşleyişi ------------------------------------------------------14.9.2. Forfaiting İşleminin Yürütülmesi ------------------------------------------------14.9.3. Forfaiting İşleminde Aranan Garantiler -----------------------------------------14.9.4. Forfaiting Finansmanında Riskler------------------------------------------------14.9.5. Forfaiting Finansmanının Taraflara Maliyeti -----------------------------------14.9.6. Forfaiting Finansmanının Taraflara Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar --
354
355
356
357
357
358
14.9.6.1. İhracatçıya Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar --------------------14.9.6.2. İthalatçıya Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar --------------------14.9.6.3. Forfaiter’e Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar --------------------14.9.6.4. Garantör’e Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar ---------------------
358
359
359
359
14.9.7. Türkiye'de Forfaiting Uygulaması------------------------------------------------- 359
14.10. IBAN (International Bank Account Number) ---------------------------------------- 360
14.10.1. IBAN’ın Hesap Sahiplerine Sağladığı Kolaylıklar --------------------------14.10.2. IBAN Kullanımı ----------------------------------------------------------------14.10.3. IBAN Standardı (IBAN Nasıl Oluşturulur?) ---------------------------------14.10.4. IBAN’ın Elektronik Ortamda ve Kâğıt Ortamındaki Gösterilişi ------------
360
361
361
362
İÇİNDEKİLER
xv
15. BÖLÜM
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE DÖVİZ TÜREV ÜRÜNLERİ
15. DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE DÖVİZ TÜREV ÜRÜNLERİ ----------------------- 365
15.1. Türev Ürünler ------------------------------------------------------------------------------ 365
15.1.1. Forward (Alivre) Sözleşmeler ------------------------------------------------------ 367
15.1.1.1. Forward İşlem Çeşitleri --------------------------------------------------- 368
15.1.1.2. Forward Sözleşmelerinin Riski ------------------------------------------ 369
15.1.1.3. Forward Faiz Oranı Anlaşmaları (Forward Rate Agreements-FRAs) 370
15.1.2. Futures (Vadeli İşlem) Piyasalar --------------------------------------------------- 372
15.1.2.1. Futures Sözleşmelerinin Özellikleri ------------------------------------15.1.2.2. Futures İşlemlerde Teminat (Marjin) Kullanma-----------------------15.1.2.3. Dövize Dayalı Futures İşlemleri ----------------------------------------15.1.2.4. Eurodollar Piyasasında Futures İşlemleri ------------------------------15.1.2.5. Günlük İşlemlerin Kapatılması ------------------------------------------
372
373
375
376
376
15.1.3. Opsiyon Piyasaları ------------------------------------------------------------------- 376
15.1.3.1. Alım ve Satım Opsiyonları ----------------------------------------------- 377
15.1.3.1.1. Alım Opsiyonları---------------------------------------------15.1.3.1.2. Satma Opsiyonu ----------------------------------------------15.1.3.2. Opsiyonların Kullanım Alanları ----------------------------------------15.1.3.3. Konusuna Göre Opsiyon Türleri ----------------------------------------15.1.3.4. Döviz Opsiyonları --------------------------------------------------------15.1.3.5. Vadelerine Göre Opsiyon Türleri ----------------------------------------
378
378
379
380
380
383
15.1.4. Swap Piyasaları ---------------------------------------------------------------------- 383
15.1.4.1. Swap Piyasaları ve Kullanım Alanları ---------------------------------- 386
15.1.4.2. Swap Sözleşme Türleri --------------------------------------------------- 387
15.1.4.2.1. Faiz Swapı ----------------------------------------------------- 387
15.1.4.2.2. Para Swapı ----------------------------------------------------- 390
15.1.4.2.3. Diferansiyel Swaplar ------------------------------------------ 393
15.1.4.3. Türkiye’de Swap Piyasası ------------------------------------------------ 393
15.2. Türkiye’de Türev Piyasalar ve VOB ---------------------------------------------------- 394
15.3. Döviz Kuru Riskinden Korunma Alternatifleri --------------------------------------- 395
BELGELER
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE KULLANILAN BELGELER ---------------------------- 403
Belge 1 : Fatura (İthalat) ---------------------------------------------------------------------------- 404
Belge 2 : Fatura (İthalat ) ---------------------------------------------------------------------------- 405
Belge 3 : Fatura (İhracat) ---------------------------------------------------------------------------- 406
Belge 4 : Proforma Fatura (İhracat) ---------------------------------------------------------------- 407
Belge 5 : Proforma Fatura (İthalat) ----------------------------------------------------------------- 408
Belge 6 : Dolaşım Sertitifikası (EUR.1) ----------------------------------------------------------- 409
xvi
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
Belge 7 : Dolaşım Sertitifikası (A.TR) ------------------------------------------------------------- 410
Belge 8 : Menşe Şahadetnamesi -------------------------------------------------------------------- 411
Belge 9 : Uluslararası Hamule Senedi / CMR ----------------------------------------------------- 412
Belge 10 : Çeki Listesi (İhraç Malı) ------------------------------------------------------------------ 413
Belge 11 : Koli Listesi (İthal Malı) ------------------------------------------------------------------- 414
Belge 12 : Gümrük Müşavirlik (Hizmet) Faturası -------------------------------------------------- 415
Belge 13 : Gümrük Müşavirlik (Hizmet) Faturası -------------------------------------------------- 416
Belge 14 : Dâhilde İşleme İzin Belgesi -------------------------------------------------------------- 417
Belge 15 : Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Kontrol Belgesi ----------------------------------------- 418
Belge 16 : TSE Kalite Sistem Belgesi ---------------------------------------------------------------- 419
Belge 17 : TSE İthal Malı Uygunluk Belgesi -------------------------------------------------------- 420
Belge 18 : Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Kontrol Belgesi ----------------------------------------- 421
Belge 19 : Ambar Servis ve Muayene Ücreti -------------------------------------------------------- 422
Belge 20 : İthal Eşyasına Ait Kıymet Bildirim Belgesi --------------------------------------------- 423
Belge 21 : Navlun Faturası ---------------------------------------------------------------------------- 424
Belge 22 : Navlun Faturası --------------------------------------------------------------------------- 425
Belge 23 : Kesin Teminat Mektubu ------------------------------------------------------------------ 426
Belge 24 : İthalat Bedeli Transfer Bildirim Formu-------------------------------------------------- 427
Belge 25 : Döviz Alım Belgesi------------------------------------------------------------------------ 428
Belge 26 : Döviz Satım Belgesi ----------------------------------------------------------------------- 429
Belge 27 : Döviz Alım Belgesi------------------------------------------------------------------------ 430
Belge 28 : Döviz Satım Belgesi ----------------------------------------------------------------------- 431
Belge 29 : Gümrük Beyannamesi --------------------------------------------------------------------- 432
Belge 30 : Gümrük Vergisi Tahsil Alındısı Dekontu ----------------------------------------------- 433
Belge 31 : Nakliyat Sigorta Poliçesi Örneği (1. sayfa) --------------------------------------------- 434
Belge 32 : Nakliyat Sigorta Poliçesi Örneği (2. sayfa) --------------------------------------------- 435
Belge 33 : Tercüme Faturası -------------------------------------------------------------------------- 436
Belge 34 : Ambar Servis ve Ardiye Bedeli Faturası ------------------------------------------------ 437
EKLER -------------------------------------------------------------------------------------- 439
1. Başlıca Ekonomik Göstergeler ---------------------------------------------------------- 441
2. Dış Ticaret Değerleri --------------------------------------------------------------------- 441
3. Kamu Finansmanı – Mali Sektör -------------------------------------------------------- 442
4. Uluslararası Standart Sanayi Sınıflamasına Göre Yıllık İhracat (BEC) ------------- 442
5. Uluslararası Standart Sanayi Sınıflamasına Göre Yıllık İthalat ---------------------- 442
6. Ödemeler Dengesi ------------------------------------------------------------------------ 443
7. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına (GEGS) Göre İhracat -------------------- 444
8. Fiat Faiz Hareketleri ---------------------------------------------------------------------- 444
9. Türkiye’nin Sosyal Göstergeleri--------------------------------------------------------- 445
10. Türkiye’nin 2001-2010 Yılları Arasında Ülkelere Göre İhracatı -------------------- 446
11. Türkiye’nin 2001-2010 Yılları Arasında Ülkelere Göre İthalat ---------------------- 447
12. Ülke Gruplarına Göre İthalat ------------------------------------------------------------ 449
13. Ülke Gruplarına Göre İhracat ------------------------------------------------------------ 450
14. Ülkeler İtibarı İle İzin Verilen Yabancı Sermaye -------------------------------------- 454
15. Bölgeler İtibarıyla Firma Sayısı ve İhracat Değeri---------------------------------------- 451
16. Bölgeler İtibarıyla Firma Sayısı ve İthalat Değeri ---------------------------------------- 452
17. İhraç Değeri Yüksek Maddeler ------------------------------------------------------------- 453
18. İthal Değeri Yüksek Maddeler -------------------------------------------------------------- 453
İÇİNDEKİLER
xvii
19. İhracatımızda İlk 20 Fasıl -------------------------------------------------------------- 454
20. İthalatımızdaki İlk 20 Fasıl ------------------------------------------------------------- 455
21. Türkiye’den İhracı Yasak Mallar Listesi ----------------------------------------------- 443
22. Türkiye’den İhracı Ön İzne Bağlı Mallar Listesi -------------------------------------- 444
23. Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Listesi --------------------------------------------------- 458
24. Standart Normal Olasılıklar Tablosu ------------------------------------------------------- 459
KAYNAKÇA ......................................................................................................... 461
xviii
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ YÖNETİMİ
İÇİNDEKİLER
xix
KISALTMALAR
AB:
Avrupa Birliği
BSMV:
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi
C/H:
Cari Hesap
DAB:
Bankalarca Düzenlenen Döviz Alım Belgesi
DBT:
Döviz Beyan Tutanağı
DFİF:
Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu
DİİB:
Dâhilde İşleme İzin Belgesi
DSB:
Bankalarca Düzenlenen Döviz Satım Belgesi
DTH:
Döviz Tevdiat Hesabı
EXİMBANK:
Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ
GB:
Gümrük Beyannamesi
GKS:
Genel Kredi Sözleşmesi
KDV:
Katma Değer Vergisi
KGV:
Kambiyo Gider Vergisi
KKDF:
Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu
MÜSTEŞARLIK:
Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı
TCMB:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
TEBLİĞ:
İhracat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı
Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkındaki Tebliğ
TL:
Türk Lirası
TPKK:
Türk Parasının Kıymetini Koruma Mevzuatı
TPTB
Türk Parası Transfer Belgesi
USD:
Amerikan Doları
Download