“Türkiye`nin Akciğer Kanseri Haritası” Çiziminde
advertisement
TORAKS BÜLTENİ “Türkiye’nin Akciğer Kanseri Haritası” Çiziminde Son Nokta Koyuluyor Ülkemizde pek çok konuda oldu¼u gibi akci¼er kanseri konusunda da epidemiyolojik veriler çok yetersizdir. Çok sınırlı sayıda güvenilir çalıÀma bulunmaktadır. ½zmir Kanser ½zlem Denetim Merkezi’nin 1993-1994 yıllarını kapsayan çalıÀmasına göre akci¼er kanseri tüm kanserler içinde erkeklerde %38.6’lık oranla en büyük bölümü oluÀturmaktadır. Kadınlarda ise %5.2’lik oranla 6. sıradadır. ½zmir il sınırında yaÀayan olgular baz alınarak hesaplanan yaÀa-standardize insidans erkeklerde 61.6/100000, kadınlarda 5.1/100000’dir. Toraks Derne¼i Akci¼er ve Plevra Maligniteleri ÇalıÀma Grubu tarafından yapılan ulusal, hastane bazlı retrospektif çalıÀmada, 11849 akci¼er kanserli olgunun %90.4’ü erkek, %9.6’sı kadın olup, olgular büyük oranda (%56.7) 46-65 yaÀları arasında yer almaktadır. Olguların yaklaÀık %90’ında sigara kullanma öyküsü saptanmıÀtır. En sık skuamöz hücreli kanser (yaklaÀık %45) görülmekte bunu benzer oranla (yaklaÀık %20) küçük hücreli kanser ve adenokanser izlemektedir. Kayıtların sa¼lıklılı¼ından kuÀku duyulmakla beraber, Sa¼lık Bakanlı¼ı verilerinde akci¼er kanseri sıklı¼ı geliÀmiÀ batı bölgelerimizde en yüksek (Akdeniz 41.0/100.000, Ege ve ½ç Anadolu 39.5/ 100.000) az geliÀmiÀ bölgelerimizde en düÀük (Güneydo¼u 17.7/100.000, Do¼u 11.7/100.000) de¼erlerdedir. Sınırlı sayıda bu çalıÀmalar ne yazık ki tüm yurdu içine alacak gerçek bir akci¼er kanseri foto¼rafını çekememekte- dir. Tüm Türkiye’yi yansıtacak akci¼er kanser insidansı, bölgelere göre risk faktörlerinin da¼ılımı, bu risk faktörlerinin akci¼er kanseri geliÀiminde ve histolojisi üzerinde oynadı¼ı rol, kanserli hastalarının özellikleri, uygulanan tedavilerin homojenizasyonu konusunda bilgiler yetersizdir. Ayrıca ülkemizin tüm bölgelerinde kanserli hastalara ne kadar sürede tanı konuyor ve tedavi baÀlanıyor bilinmemektedir. Tüm bu sorulara yanıt vermek yani Türkiye’nin akci¼er kanseri haritasını çizmek amacıyla Türk Toraks Derne¼i, Akci¼er ve Plevra Maligniteleri ÇalıÀma Grubu büyük bir çalıÀma yürürlü¼e koymuÀtur. Genel Merkezin maddi-manevi tam deste¼i ve 100’den fazla araÀtırmacının büyük özverisi ile gerçekleÀtirilen bu çalıÀma iki bölümden oluÀmaktadır. ½lk bölümde Türkiye’nin 7 bölgesini temsil eden ½zmir, Bursa, Antalya, Sivas, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır’da insidans çalıÀması yapılırken, ikinci bölümde ise bu illere Ankara ve ½stanbul’daki büyük hastaneler katılmakta ve toplanan bu büyük veri havuzunda detaylı epidemiyolojik analizlerin yapılması hedeflenmektedir. Akci¼er kanseri epidemiyolojisi konusunda Türkiye’de Àimdiye kadar yapılan bu en büyük projeye 01.01.2005 – 31.12.2005 arasında tanı alan hastalar alınmıÀtır. ½nsidens illerinde aktif olgu bulma yöntemiyle araÀtırmacılar üniversite, e¼itim, devlet, SSK hastaneleri yanı sıra özel hastane ve onkolojik tedavi kuruluÀları ile patoloji labotuvar- larına düzenli vizitler yaparak tanı alan tüm olguları yakalamaya çalıÀmıÀlardır. Ankara ve ½stanbul’daki hastaneler de çalıÀmaya alınarak bu iller sınırında yaÀayıp sevk edilen olgular da yakalamaya çalıÀılmıÀtır. Tüm veriler görevli yardımcı araÀtırmacılar tarafından düzenli olarak SPSS ve Canreg programına yüklenmiÀ ve dublikasyonlar otomatik olarak ayıklanmıÀtır. Tüm veriler düzenlendikten sonra hastanelere geri gönderilmiÀ ve verilerin retrospektif kontrolü sa¼lanmıÀtır. Bu kontrol sonrası ba¼ımsız bir kanser kayıt elemanı insidens illerini ziyaret ederek ba¼ımsız gözle veri kalite kontrolü yapmıÀtır. Bu son ba¼ımsız kontrol sonrası kaçırılmıÀ bazı olgular yakalanmıÀtır. 01.12.2006 itibariyle çalıÀmada, ba¼ımsız veri kalite kontrol sonrası saptanan eksikliklerin tamamlanması devam etmektedir. Bu dönem tamamlandıktan sonra istatistiksel analiz sürecine geçilecek ve çalıÀma sonuçları Türk Toraks Derne¼i ve ERS Kongrelerinde sunulacaktır. Bu veriler kullanılarak yazılacak iki makale sonrası oluÀturulan veri bankasının yeni çalıÀma önerilerine açılması hedeflenmektedir. Sonuç olarak, Türk Toraks Derne¼inin Àimdiye kadar destek verdi¼i bu en büyük proje tamamlandı¼ında hem Türkiye’deki büyük bir bilgi açı¼ını kapatacak hem de yepyeni projeler için ilham kayna¼ı olacaktır. Hem çalıÀma grubu üyeleri hem de proje çalıÀanları olarak, gerçekleÀtirilen bu ekip çalıÀmasından dolayı büyük bir gurur duyuyoruz. Bu zeminin hazırlanmasında en önemli faktör Türk Toraks Derne¼inin bizlere aÀıladı¼ı birlik ve çalıÀma ruhu ile özgüven duygusudur. ÇalıÀma grubu ve proje çalıÀanları olarak büyük deste¼inden dolayı Türk Toraks Derne¼i mevcut ve önceki yönetimine Àükranlarımızı sunuyoruz. Doç. Dr. Tuncay GÖKSEL Proje Sorumlusu Akci¼er ve Plevra Maligniteleri ÇalıÀma Grubu BaÀkanı Aralık 2006, 10 (2) 27
