İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNÜN HALK SAĞLIĞI ALANINDAKİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNÜN
HALK SAĞLIĞI ALANINDAKİ
ÇALIŞMALARI
Dr. Şule DOKUR
Halk Sağlığı Uzmanı
Sunumun İçeriği
• İlin idari ve sosyo demografik özellikleri
• Sağlık sistemi ve organizasyonu
• İl Sağlık Müdürlüğünün bazı şubelerinin görevleri ve yürüttükleri çalışmalar
• Sağlıkla ilgili bazı veriler
Eskişehir’in İdari Durumu:
İlimizin merkez ilçe dahil 13 ilçesi mevcuttur. İkisi Büyükşehir Alt Belediyesi (Tepebaşı, Odunpazarı) olmak üzere toplam 32 Belediye, 349 köy mevcuttur.
Belediye sınırları içindeki mahalle sayısı ise 149’dur. Sosyo‐demografik Özellikler:
2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre Eskişehir’in nüfusu 706.009’dur.
• Kent nüfusu 557.028 (% 79)
• Kır nüfusu 148.981 (% 21)
İlin yıllık nüfus artış hızı binde 9,61’dir. Sağlık Sistemi
Eskişehir İli, 2006 yılında Aile Hekimliği Uygulaması kapsamında pilot il olarak seçilmiş
ve 17 Temmuz 2006 tarihinde İlimizde resmi olarak Aile Hekimliği sistemi uygulanmaya başlamıştır. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları:
• 14 Toplum Sağlığı Merkezi (TSM)
‐ 2’si Merkezde, 12’si ilçelerde ‐
• 36 Aile Sağlığı Merkezi (ASM)
‐ 24’ü Merkezde, 12’si ilçelerde ‐
• 20 Aile Sağlığı Birimi (ASB)
‐ 5’i Merkezde, 15’i ilçelerde –
Toplam 213 Aile Hekimi (168’i Merkezde, 45’i ilçelerde) mevcuttur.
• 2 Sağlık Evi hizmet vermektedir.
Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları:
Ayrıca İlimizde: • Verem Savaş Dispanseri (VSD), • Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi (AÇSAP),
• Halk Sağlığı Laboratuarı bulunmaktadır.
İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşları:
• 9 Sağlık Bakanlığı Hastanesi,
(4’ü merkezde, 5’i ilçelerde)
• 1 Üniversite Hastanesi
• 1 Askeri Hastane
• 3 Özel hastane mevcuttur.
2008 Yılı yatak kapasitesi:
• Kamu Hastaneleri: 1946 • Üniversite: 1016
• Özel: 123
Toplam:3085
Yıllara Göre Sağlık İnsan Gücü
2005
2006
2007
2008
Uzman Hekim
617
664
663
598
Pratisyen Hekim
614
677
699
632
Sağlık Memuru
176
194
171
169
Hemşire
1286
1287
1236
1169
620
620
578
595
Ebe
Hekim başına ortalama muayene sayıları:
2005 Yılı: 3563
2006 Yılı : 3266
2007 Yılı : 3944 Sağlık Müdürlüğü
Organizasyon Şeması
İl Sağlık Müdürü
Müd. Yrd.
Müd. Yrd.
Disiplin
Bulaşıcı
H.
Yataklı
Tedavi K. Gıda ve Çevre K.
Özel Tanı
İlaç
Eczacılık
Hasta Hakları
Sivil
Savunma
AH ve TSM
Fuhuşla Mücadel
Yeşil Kart
Arşiv
Müd. Yrd.
Müd. Yrd.
Müd. Yrd.
Acil
İdari Mali İşler
Personel Sicil
UMKE
Ruh Sağlığı
AÇSAP
Kalite
Ağız Diş
Sağlığı
MUYAP
Müd. Yrd.
Döner Sermaye
Tahakku
k
Bilgi İşlem
Eğitim
Kanser Kayıt
Bazı Şubelerde Görevli Personel Sayıları ve Şube Çalışmaları
Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi
Şube Müdürü: Uzman Hekim
Ayrıca;
3 Sağlık Memuru,
3 Hemşire görev yapmaktadır.
Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi’nin Görevleri
● Enfeksiyon ve enfestasyonların insidans ve prevelanslarını, dağılımlarını
tespit ile bulaşma ve yayılmanın genel sebeplerini ortaya çıkarmak; aktif ve pasif sürveyans hizmetlerini düzenlemek, gerektiğinde taramalarla enfeksiyon kaynağını ve bulaş zincirini tespit etmek, ilgili resmi ve özel kuruluşlarla işbirliği yaparak enfeksiyon kaynağının ortadan kaldırılmasına çalışmak,
● Görülen bulaşıcı hastalıkların zamanında ihbarını sağlamak, ihbar sistemini işler halde tutmak ve aksayan yönlerini gidererek oluşabilecek salgınlara karşı gerekli önlemleri almak,
● Hastalık salgınlarında, derhal yerinde inceleme ve değerlendirme yapmak üzere ekip ve ekipman oluşturarak salgın incelemesi başlatmak, gerekli müdahaleleri yapmak ve bir salgın inceleme raporu hazırlayarak Valiliğe ve Bakanlığa bildirimini yapmak,
Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi’nin Görevleri
● Bulaşıcı hastalıklara yönelik eradikasyon, eliminasyon ve kontrol programları uygulamak; bu doğrultuda aşı
ile önlenebilir hastalıklara yönelik bağışıklama programları uygulamak, çalışmaları izlemek, denetlemek ve değerlendirmek,
● Aşı, anti‐serum ve enjektör ihtiyaçlarını tespit etmek ve soğuk zincir şartlarında ilgili hizmet birimlerine ulaştırılmasını sağlamak.
Gıda ve Çevre Kontrol Şubesi Şube Müdürü: Gıda Mühendisi
Ayrıca;
1 Gıda Mühendisi,
1 Kimya Mühendisi,
11 Çevre Sağlık Teknisyeni görev yapmaktadır.
Gıda ve Çevre Kontrol Şubesi’nin Görevleri
• İl düzeyinde çevre sağlığı sorunlarını tespit etmek, nedenlerini araştırmak, çözümlenmesi için gerekli önlemleri almak, aldırmak ve önerilerde bulunmak
• İnsan sağlığını ilgilendiren eşya ve levazımatın üretildiği, muhafaza edildiği ve satıldığı işyerlerinin ve bu işyerlerinde çalışanların sağlık ve teknik yönden her türlü denetimlerinin yapılmasını sağlamak, söz konusu ürünlerden usulüne uygun numuneler almak ve gerekli laboratuar muayenelerinin yapılmasını
sağlamak, Gıda ve Çevre Kontrol Şubesi’nin Görevleri
• Gıda ve su kaynaklı hastalık ihbarının epidemiyolojik değerlendirilmesinde ve gerekli tedbirlerin alınmasında ilgili birimlerle işbirliği içinde gıda, su ve pestisit zehirlenmesi olaylarına en kısa sürede müdahale etmek, numune almak, aylık zehirlenme istatistiklerini hazırlayarak Bakanlığa göndermek, • Halka yeterli ve sağlıklı su temini ile su kaynaklarının korunması konusunda araştırma düzenlemek, geliştirme kontrol ve denetim hizmetlerini planlamak, gerekli her türlü
tedbiri almak veya aldırtmak,
• İçme ve kullanma sularının sağlık açısından takibi ile kaynak ve mineralli suların ruhsatlandırma ve denetimle ilgili işlemlerini yürütmek, Gıda ve Çevre Kontrol Şubesi’nin Görevleri
• Kanalizasyon, çöp, sanayi atıkları v.b. katı ve sıvı atıklarla ilgili denetim ve ıslah hizmetlerini, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde yürütmek, gerekli önlemleri almak ve aldırmak, • Vektör kontrol hizmetlerini düzenlemek, bu hizmeti veren Belediye ve diğer kuruluşların eğitim faaliyetlerini yürütmek, • Mesken ve topluma açık yerlerin sağlık denetim hizmetlerini yürütmek, hijyen kurallarına uygunluğunu sağlamak için gerekli önlemleri almak ve aldırmak, • Hava, su ve toprak kirlenmesiyle ilgili hizmetleri denetlemek, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde gerekli önlemleri almak ve aldırmak, Gıda ve Çevre Kontrol Şubesi’nin Görevleri
• Elektromanyetik kirlilikle ilgili araştırma ve denetim faaliyetlerini yürütmek, gerekli tedbirleri almak ve aldırmak, • Radyasyon sağlığı ve güvenliği hakkındaki çalışmaları ilgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde yürütmek, gerekli tedbirleri almak ve aldırmak, • Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca verilen izin ve ruhsatlandırma işlemleri ile ilgili inceleme kurullarına katılmak ve görüş bildirmek, • Organize Sanayi Bölgeleri‐Endüstri Bölgeleri kurulması
amacıyla oluşturulan yer seçim komisyonlarına iştirak etmek, DOĞAL KAYNAK MADEN VE İÇME SULARININ
RUHSATLANDIRILMASI VE DENETİMİ
17 Şubat 2005 tarih ve 25730 Sayılı “İnsani Tüketim
Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” doğrultusunda tesis
izni ve işletme izni dosyalarını hazırlayarak Bakanlığa
gönderilmesi Gıda ve Çevre Kontrol Şubesi’nin görevleri
arasında yer almaktadır.
Ruhsatlı Kaynak Suyu Tesisleri 3 ayda bir
denetlenerek, kimyasal ve bakteriyolojik analizleri
yapılmakta, yılda bir kez de Refik Saydam Hıfzıssıhha
Enstitüsünde toksikolojik analizleri yaptırılarak sonuçları
Bakanlığımıza gönderilmektedir.
İlimizde satışa sunulan diğer ruhsatlı doğal kaynak
suyu, katkısız maden suyu ve içme sularından numune
alınarak piyasa kontrolleri yapılmaktadır.
İL MERKEZİNDE İÇME VE KULLANMA SUYU
İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
Şehir merkezinde kullanma suyu Porsuk Çayından alınan
suyun arıtıldıktan sonra klorlanarak şebekeye verilmesi ile elde
edilmektedir.
1. İlimiz Merkezinde bulunan 63 Mahallede tespit edilen
188 kritik kirlenme noktasından kimyasal ve bakteriyolojik su
numuneleri alınmaktadır.
2. İlimiz Merkezinde günde 5 ayrı uç nokta olmak üzere
bakiye klor tespiti yapılarak, klor miktarının en az
0,5 ppm. düzeyinde olması sağlanmaktadır.
3. İl Merkezinde şebekeye bağlı olmaksızın, yakın yüzey
sularını motopomp vasıtasıyla çekip hiçbir
dezenfeksiyon işlemine tabi olmaksızın kullanan
meskenler tespit edilerek şebekeye bağlanmaları için
Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği yapılmaktadır.
4. Müdürlüğümüze bağlı tüm Toplum Sağlığı
Merkezlerinden alınacak su numuneleri Şube
Müdürlüğümüzce Su Numunesi Kayıt Defterine
kaydedilmektedir.
İLÇE VE KÖYLERDEKİ SU İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR
İlçe ve Köylerdeki su kaynakları ve şebekelerden gerekli
sıklıkta su numuneleri alınarak yönetmeliğe uygun olmayan suların
kirlenme odaklarının tespiti ve ıslahı konusunda gerekli çalışmalar
ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde yapılmaktadır.
İçme ve kullanma sularının klorlanması, ilgili Belediye ve köy
muhtarlıklarıyla işbirliği yapılarak bakiye klor ölçümleri ile takip
edilmekte ve klorlamanın sürekliliği sağlanmaktadır.
ESKİŞEHİR İLİ SON 5 YILLIK BAKİYE KLOR ÇALIŞMALARI TABLOSU
UYGUN
UYGUN
DEĞİL
TOPLAM
2003
2372
3
2375
2004
2542
0
2452
2005
2511
5
2516
2006
2372
2
2374
2007
2492
0
2492
ESKİŞEHİR İLİ SON 5 YILLIK KİMYASAL SU ANALİZİ
ÇALIŞMALARI TABLOSU
UYGUN
UYGUN
DEĞİL
TOPLAM
2003
804
45
849
2004
918
17
935
2005
2105
59
2164
2006
2391
81
2472
2007
3926
23
3949
ESKİŞEHİR İLİ SON 5 YILLIK BAKTERİYOLOJİK
SU ANALİZLERİ TABLOSU
UYGUN
UYGUN
DEĞİL
TOPLAM
2003
872
62
934
2004
1059
62
1121
2005
2011
240
2251
2006
4205
262
4467
2007
5887
377
6264
2007 YILI PROJELERİ
1. Sağlıklı Okullar Projesi(Müdürlüğümüz Projesi):
• 347 adet Okul denetlendi, • Proje kapsamında 1 adet kitap yayınlandı
2. Beyaz Bayrak Projesi ( Bakanlık Projesi):
• 43 Okulumuz ziyaret edildi,
36 Okul Beyaz Bayrak almaya hak kazandı,
2007 YILI ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER
İL ÖZEL İDARE SEKRETERLİĞİ’NE VERİLEN ÇEVRE SAĞLIĞI DEĞERLENDİRME RAPORLARI
• 2 adet kum ocağı,
• 6 adet birinci sınıf G.S.M. için Komisyona görüş bildirildi.
YAPILAN ŞİKAYET DEĞERLENDİRMELERİ
• 118 adet (Su, Gübrelik, Haşere, Katı ve Sıvı Atık v.b) şikayet değerlendirmesi yapıldı.
2007 YILI ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER
• 14 Firmaya Gayri Sıhhi Müessese raporu verildi,
• 55 adet Hamam, Berber ve Oyuncak satış işyeri piyasa denetimi ve kontrolü yapıldı.
• 255 adet firmanın izinsiz ve satılması yasak olan ürünlerinin piyasa denetimi ve kontrolü yapıldı.
2007 YILI ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER
HAŞERELERE KARŞI İLAÇ UYGULAMA İZİN BELGESİ
• 10 kişi Halk Sağlığı Alanında Haşerelere karşı İlaç Uygulama Mesul Müdürlük Belgesi verilmesi amacıyla Sağlık Bakanlığına eğitime gönderilmiştir,
• İl Merkezinde 4 adet firmaya Haşerelere Karşı İlaç Uygulama Belgesi verilmiş, Mesul Müdürlük belgesi verilen 12 firma denetlenmiştir.
DETERJAN ÜRETİM İZİNLERİ
• 1 adet firmaya deterjan üretim izni verilmiştir,
• 2 adet firmaya çamaşır suyu, kireç çözücü ve lavabo açıcı
üretim izni verilmiştir.
2007 YILINDA VERİLEN EĞİTİMLER
•
•
•
•
•
Su Mevzuatına İlişkin AB Müktesabatı Uyum Çalışmaları, Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik,
İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik,
Biyosidal Ürünler Hakkında Yönetmelik
Deterjanların Bildirim Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik
• 4703 Sayılı Kanun ( Piyasa Gözetimi ve Denetimi) 120 kişiye eğitim veridi
(Çevre Sağlık Teknisyenleri, Mühendisler)
İl Halk Sağlığı Laboratuvarı
Labaratuvar Müdürü: Kimya Mühendisi
Ayrıca; 6 Kimya Mühendisi,
2 Gıda Mühendisi,
4 Kimya Teknisyeni,
1 Kimyager,
2 Biyolog,
1 Lab. Teknisyeni
İl Halk Sağlığı Laboratuvarı Çalışmaları
• Gıdaların kimyasal ve mikrobiyolojik analizleri
• İçme ve kullanma sularının kimyasal ve bakteriyolojik analizleri
• Atık su analizleri (ön yeterlilik aşamasında)
• Temizlik ve kozmetik maddeleri analizleri
• Hava kirliliği ölçümleri (duman ve SO2 )
• Portör muayeneleri (gıda üretim ve satış yerleri çalışanlarına yönelik) • Kurşun ölçümleri (işçi sağlığına yönelik)
2007 YILI ESNAF MUAYENE BİRİMİ ÇALIŞMALARI VERİLEN
SAĞLIK
KARNESİ
PORTÖR
MUAYENESİ
AKCİGER
GRAFİSİ
TESPİT
EDİLEN
PORTÖR
TESBİT EDİLEN
TÜBERKÜLOZ
7495
13600
15996
0
0
Hava Kirliliği Laboratuarı:
İlimiz sınırları içinde iki ayrı istasyonda, yarı otomatik cihazla, 24 saatlik periyotlarla SO2 ve duman parametrelerinin ölçümleri ve analizleri yapılmakta olup sonuçlar aylık olarak Sağlık Müdürlüğüne, Sağlık Bakanlığına, Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsüne ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesine bildirilmektedir. Parametrik Değerler:
• SO2 : 150 µ gr / m3, Yaz ayları için
400 µ gr / m3, Kış ayları için
• Duman : 150 µ gr / m3 Yaz ayları için
300 µ gr / m3, Kış ayları için
ESKİŞEHİR İLİ YILLARA GÖRE HAVA KİRLİLİĞİ
ÖLÇÜM SONUÇLARI GRAFİĞİ
200
180
160
140
120
SO2
100
DUMAN
80
60
40
20
0
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
UZUN VADE DEĞERLERİ : (SO2) 400 μg/m3
UZUN VADE DEĞERLERİ : (DUMAN) 300 μg/m3
1999
2000
2001
2002
2003
HAVA KİRLİLİĞİ ÖLÇÜM SONUÇLARI TABLOSU
SO2
(μg/m3 )
Duman
(μg/m3 )
AYLAR
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
ORTALAMA
2006
2007
2006
2007
62
53
52
41
45
38
33
33
40
50
75
76
50
64
70
52
45
41
32
27
29
35
49
45
48
45
47
47
34
25
32
21
19
20
21
35
74
83
38
47
51
35
27
25
22
21
20
23
27
30
31
28
2006‐2007 Yılları Solunum Sistemi Hastalık Sayıları*:
2006
2007
5863
8531
2320
5308
282690
416898
53206
69498
**
KOAH
Astım ve Alerjik Hastalıklar
ÜSYE
ASYE
2007 YILI ÖLÜM NEDENLERİ
KALBİN DİĞER HASTALIKLARI
YETMEZLİĞİ
943
TÜM KANSERLER
680
DİĞER SOLUNUM SİST. HAST.
351
SEREBRO VASCULER OLAY
212
MYOCARD INFARKTÜSÜ
136
ARTERYEL HASTALIKLAR
112
SİNİR SİT. VE DUYU ORG. HAST.
108
DİYABETES MELLİTUS
80
NEFRİT, NEFROZ
37
DİĞER
TOPLAM
1707
4366
Kanser Kontrol Birimi Birim Sorumlusu: Hekim
Ayrıca,
2 Çevre Sağlık Teknisyeni görev yapmaktadır.
Kanser Kontrol Biriminin Görevleri
• Eğitim çalışmaları yapmak,
• KETEM’in kuruşuna katkı sağlamak,
• Kanser Danışma Kurulu’nun toplantılarını
düzenlemek,
• Kanser Kayıtları konusunda aktif sürveyans yapmak,
• Kanser Savaş Daire Başkanlığına veri göndermek.
ESKİŞEHİR İLİ KANSER VAKALARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI
İl İçi
İl Dışı
Toplam
2004
1458
455
1913
2005
1210
362
1572
2006
1268
383
1651
2007
1787
492
2279
2008
781
169
950
BİLDİRİMLERE GÖRE 2007 YILI İLK 10 KANSER TÜRÜ
DERİ
AKCİĞER
PROSTAT
MESANE
MEME
MİDE
KAN
KADIN GENİTAL
KOLON
BEYİN
DİĞER
TOPLAM
İL İÇİ
İL DIŞI
TOPLAM
281
44
325
227
68
295
136
32
168
136
32
168
131
35
166
100
28
128
75
46
121
72
38
110
94
15
109
26
13
39
509
141
650
1787
492
2279
TEŞEKKÜRLER