Sektörel güven endeksleri 0-200 aralığında bir değer alabilmekte

Yorum:
Sektörel güven endeksleri 0-200 aralığında bir değer alabilmekte, endeksin 100’den
büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük
olması ise kötümserliğini göstermektedir.
2011 yılından itibaren inşaat sektörü 100 endeks puanını geçememiştir. En yüksek
gördüğü endeks puanı 2011 yılının 7. ayında 96.1 puan olmuştur ve bu aydan itibaren
düşüş trendi devam etmektedir.
Hizmet sektörü ise en yüksek endeks puanı olan 112.4 puanı 2011 yılının 1. ayında
görmüş ve inşaat sektörü endeksine göre daha istikrarlı bir trend çizmiştir.
Dolayısıyla, 2015 yılı Mart ayı için mevsimlikten arındırılmış mevcut düzeyleriyle;
inşaat sektörü güven endeksi kötümser, hizmet sektörü güven esneksi ise iyimser
beklentileri işaret etmektedir.
-İnşaat Sektörü Güven Endeksi: Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat güven endeksi
Mart ayında 1,3 puan azalarak, 83,7 seviyesine düştü. Yıllık bazda ise 5,4 puan yükselerek
yüzde 6,9 oranında artış gösterdi. Aylık bazdaki azalışta, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut
düzeyinde 0,9 puan; gelecek 3 aylık dönemde toplam çalışan sayısında azalma beklentisinde
1,7 puanlık azalma etkili olmuştur.
Aylık Konut Satışları
Buna karşın, TUİK tarafından 24 Mart’ta açıklanan Konut Satış İstatistiklerine göre, Şubat
ayında konut satışları aylık bazda %10; yıllık bazda ise %15 oranında artış ile 95,021 adet
konut seviyesinde gerçekleşti. Diğer taraftan, TCMB tarafından 30 Mart’ta açıklanan Konut
Fiyat Endeksi’ne göre konut fiyatlarında artış eğilimi devam etmektedir. Ocak ayında Konut
Fiyat Endeksi aylık bazda %1,29; yıllık bazda ise %16,70 oranında artış gösterdi. Ayrıca,
konut kredi faizleri, Şubat ayında ortalama olarak aylık %0,86 seviyesinde gerçekleşti ve
yıllık bazda 18 baz puan düşüş gösterdi.
Konut Satışları ve Konut Fiyat Endeksi
Sonuç olarak, Mart ayında İnşaat Sektörü Güven Endeksi düşmesine karşın TUİK tarafından
açıklanan Şubat ayı Konut Satış İstatistikleri, TCMB tarafından açıklanan Ocak ayı Konut
Fiyat Endeksine göre konut satışlarında bir artış söz konusu. Bu çelişkinin temel sebebi, konut
satış hızının konut stokunu azaltmaya yeterli olup olmaması ve bu satış trendinin uzun vadeli
olup olmayacağı kaygısı olabilir. Çünkü, 2014 yılının tamamında belediyeler tarafından yapı
ruhsatı verilen bina sayısı %13,5; yapı ruhsatı verilen yapıların yüzölçümü ise %24,3 oranında
artış göstermiştir.
-Hizmet sektörü güven endeksi: Mevsimlikten arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi
Mart ayında aylık bazda %0,7 oranında düşüş gösterirken, yıllık bazda %1 oranında artış
göstererek 101,2 puana seviyesinde gerçekleşmiştir. Aylık bazdaki azalışta, son 3 aylık
dönemdeki iş durumu azalması ve gelecek 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep
beklentisindeki azalma etkili olmuştur.
Hizmet sektörünün GSİYH içindeki yeri %60 civarında olup istihdam edilenlerin yaklaşık
%51’i bu sektörde yer almaktadır. Dolayısıyla, sektörün ekonomik büyüme ve istihdam
içindeki yeri ve önemi aşikardır. Sonuç olarak, sektöre ilişkin beklentilerin kötümser olması
ekonominin geneli için de olumsuz bir tablo ortaya koymaktadır.
Doç.Dr.İsmail Orçun GÜNDÜZ