tahvil ve bono piyasası işleyiş esasları

İMKB/5-GDD-010.06.02 - 0v 11 6U11 8O
Konu : ÎMKB Şehir Endeksleri Temel Kurallan hakkında.
İSTANBUL
M E N K U L KIYMETLER
Emirgan 34467 İstanbul
Tel : (0212) 298 21 00
Faks: (0212) 298 25 00
İstanbul, 5 Şubat 2009
Genelge No: 233
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
Sayın Genel Müdir/Saym Üyemiz,
Yönetim Kurulumuzun 04 Şubat 2009 tarihli toplantısında;
1. İMKB Adana (XSADA), ÎMKB Ankara (XSANK), ÎMKB Antalya (XSANT), İMKB
Bursa (XSBUR), İMKB İstanbul (XSIST), İMKB İzmir (XSIZM), İMKB Kayseri
(XSKAY), İMKB Kocaeli (XSKOC) ve İMKB Tekirdağ (XSTKR) şehir endekslerinin
hesaplanmaya başlanmasına,
2. Şehir endekslerinin, ekte sunulan İMKB Şehir Endeksleri Temel Kuralları'na göre
oluşturulmasına,
3. Söz konusu şehir endekslerinin başlangıç tarihinin 31.12.2008, başlangıç değerinin İMKB
Ulusal 100 endeksinin 31.12.2008 tarihli 2. seans kapanış değeri olan 28.864,07 olmasına,
4. Şehir endekslerinin 02.01.2009-13.02.2009 tarihlerine ait 1. ve 2. seans kapanış
değerlerinin fiyat ve getiri olarak geriye dönük hesaplanmasına, 16.02 2009 tarihinden
itibaren de gerçek zamanlı olarak hesaplanmaya başlanmasına, 02.01 2009-13.02.2009
tarihlerine ait hesaplanmış değerlerin Günlük Bülten'de ilan edilmesine
karar verilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederiz.
Saygılarımızla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI
BAŞKANLIĞI
f
>
—
Dr. Esin Y. AKBULUT
Başkan Yardımcısı
Ek: 5 sayfa
1/5
İMKB ŞEHİR ENDEKSLERİ TEMEL KURALLARI
I.
AMAÇ ve KAPSAM
ÎMKB Şehir Endeksleri, hisse senetleri İMKB'de işlem gören şirketlerden üretim
yeri/faaliyet merkezi aynı şehirde olanların fiyat ve getiri performanslarının ölçülmesi
amacıyla oluşturulmuştur. ÎMKB Ulusal Pazarda, İkinci Ulusal Pazarda ve Yeni Ekonomi
Pazarında işlem gören şirketler, şehir endeksleri kapsamına alınabilir. Söz konusu
pazarlarda yer alan bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama şirketleri, faktoring
şirketleri, yatırım ortaklıkları, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, girişim sermayesi yatırım
ortaklıkları, aracı kurumlar ve perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren şirketler
kapsam dışındadır.
II.
YÖNETİM
Endekslere alınma, Endekslerden çıkarılma ve Endekslerin sürekliliğinin sağlanmasına
yönelik işlemler Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü tarafından yapılır.
IIL
ŞEHÎR TESPİTİ
Şehir endekslerinin kapsamının belirlenmesinde; üretim faaliyetinde bulunan şirketlerin
üretimlerinin en az %50'sinin gerçekleştiği şehir, hizmet şirketlerinin faaliyet gelirlerinin
en az %50'sinin elde edildiği şehir, üretimin/faaliyet gelirinin en az %50'sinin
gerçekleştiği/elde edildiği bir şehir bulunmuyorsa şirket merkezinin bulunduğu şehir
dikkate alınır. Haberleşme ve inşaat sektöründe faaliyet gösteren şirketler ile holdingler
için şirket merkezinin bulunduğu şehir dikkate alınır.
IV. ENDEKS HESAPLAMAYA BAŞLAMA/SON VERME
İşlem gören şirket sayısı en az 5 olan şehirler için şehir endeksi hesaplanır. Endeks
hesaplanmayan bir şehrin işlem gören şirket sayısının 5'e ulaşması halinde, 5. şirketin 11.
işlem gününden itibaren ilgili şehir endeksi hesaplanmaya başlanır. İMKB Ulusal 100
endeksinin ilan edilen en son değeri ilgili şehir endeksinin başlangıç değeri olarak alınır.
Fiyat endeksi seanslar süresince, getiri endeksi seanslar sonunda hesaplanıp ilan edilir.
Endeksler tamsayıdan sonra iki haneli olarak gösterilir.
Endeks hesaplanan şehrin işlem gören şirket sayısının 35ün altına düşmesi halinde
yapılacak duyurudan 2 ay sonra ilgili şehir endeksinin hesaplanmasına son verilir.
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
İMKB Şehir Endeksleri Temel Kuralları /Şubat 2009
2/5
ENDEKSE ALINMA ye:
İlk defa işlem görmeye başlayan şirketler 11. işlem gününden itibaren endekse alınır.
Üretim/faaliyet/idare merkezi değişen ve faaliyet konusu endeks kapsamı dışına çıkan
şirketlerle ilgili değişiklikler, Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim başında yapılır.
VI. ENDEKSTEN ÇIKARILMA
a) Aşağıdaki şartlarda veya durumlarda endeks kapsamında bulunan ilgili hisse senetleri
endeksten çıkarılır:
1. Hisse senetlerinin işlem gördüğü pazardan Gözaltı Pazarına alınması,
2. Hisse senetlerinin işlem gördüğü pazardan sürekli çıkarılması,
3. Hisse senetlerinin işlem sırasının kesintisiz 5 iş gününden fazla süre ile kapalı
kalması.
b) Yukarıdaki durumlardan en az birinin gerçekleşmesi halinde, ilgili hisse senetleri 1. ve
2. maddelere göre Borsa Yönetim Kurulu kararının alındığı tarihi takip eden ilk iş günü,
3. maddeye göre işlem sırasının kapalı kaldığı 6. iş günü endeks kapsamından çıkarılır.
VII.
BİRLEŞME VE DEVİR ALMALARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Şirket birleşme ve devralmalarında; birleşme sonrası oluşan yeni şirket veya devralan
şirketin durumu yeniden değerlendirilir.
VIIL ENDEKSE YENİDEN ALINMA
a) Hisse senetlerinin işlem sırasının kesintisiz 5 iş gününden fazla süre ile kapalı kalması
nedeniyle endeksten çıkarılan hisse senetleri, tekrar işlem görmeye başladığı gün
yeniden endekse dahil edilir.
b) Gözaltı Pazarından ÎMKB'nin diğer pazarlarına geçen hisse senetleri, yeni alındığı
pazarda işlem görmeye başladığı tarihten itibaren yeniden değerlendirilir.
IX. HESAPLAMA YÖNTEMİ
a) Endeksin j
(k
. en son tescil edilmiş fiyatlar kullanılır.
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
ÎMKB Şehir Endeksleri Temel Kuralları /Şubat 2009
3/5
b) Şirketin piyasa değeri, eski ve yeni (varsa) hisse senetlerinin fiyatları ayrı ayrı dikkate
alınarak hesaplanır. Ancak, piyasa değeri hesaplamasında, işlem sırası açılmayan "Yeni"
hisse senetleri ve esas sermaye sisteminde yapılan sermaye artırımlarında, sermayenin
tescil ve ilanına kadar Merkezi Kayıt Kuruluşu'nda (MKK) oluşturulan geçici kaydi
paylar için eski hisse senedinin fiyatı dikkate alınır.
(Piyasa değeri = Eski hisse senedi sayısı * Eski hisse senedi fiyatı + Yeni hisse senedi
sayısı * Yeni hisse senedi fiyatı)
Esas sermaye sistemine tabi olup, temettü ödemeden sermaye artırımı yapan şirketlerin
verdiği geçici kaydi paylar Borsa'da alınıp satılmadığından yeni hisse senedine
dönüşünceye kadar fiyatı oluşmaz. Bu nedenle, eski hisse senetlerinin fiyatı geçici
kaydi paylar için de geçerli kabul edilerek şirketin piyasa değeri buna göre hesaplanır.
c) Endeks, kapsamında bulunan şirketlerin aynen saklamada bulunanlar hariç, MKK
saklamasında bulunan hisse senetlerinin toplam piyasa değerleri ile ağırlıklı olarak
hesaplanır. Çağrı yoluyla hisse toplanması halinde, çağrıda bulunan ortağın sahibi
olduğu paylar çağrı sonucunun Günlük Bülten'de yayınlanmasını takip eden 2. günden
itibaren hesaplamada dikkate alınmaz.
Endeksin hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır:
n
I Fit * Nit *Hit
i=l
Et
Bt
Et
n
Fit
N it
Hit
Bt
=
=
=
=
Endeksin t zamandaki değeri
Endekse dahil olan hisse (şirket) sayısı
"i" nci hisse senedinin t zamandaki fiyatı
"i" nci hisse senedinin t zamandaki toplam sayısı (=Ödenmiş veya
Çıkarılmış sermaye)
= "i" nci hisse senedinin t zamandaki aynen saklamada bulunanlar hariç,
MKK saklamasında bulunan miktarının sermayeye göre tamsayıya
yuvarlanmış oram
= Bölenin (Düzeltilmiş baz piyasa değeri) t zamandaki değeri
d) Endekste Düzeltme: Endeks kapsamındaki hisse senetlerinin piyasa değerleri
toplamında, hisse senetlerinin fiyatlarındaki hareketler dışında bir nedenle meydana
gelen değişikliklerden dolayı düşüş veya yükselme olmasını engellemek amacıyla,
endeks hesaplama formülünün paydasında (Bölen değerinde) düzeltme yapılarak
endeksin devamlılığı (karşılaştırılabilirliği) sağlanır.
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
İMKB Şehir Endeksleri Temel Kuralları/Şubat
2009
4/5
Endeksin bölen değerinde düzeltme aşağıda gösterildiği şekilde yapılır:
PDr
Et =
Bt
Et
PDt
Bt
APD
=
=
=
=
Bt+ı
Et+ı
Et
=
=
=
PDr
"t" günü endeks kapanış değeri (değişiklik öncesi)
"t" günü endeks kapsamındaki hisselerin kapanış piyasa değeri
"t" günü bölen değeri
Aşağıda tanımlanan şirket faaliyetleri nedeniyle toplam piyasa değerinde
meydana gelen değişiklik
t+1 gününde kullanılacak bölen değeri
Değişiklik sonrası endeks değeri
Et+ı
PDr + APD
B t+1
Bt
APD
B t+ ı = (1+
)*Bt
PDt
Endekslerde düzeltme yapılmasını gerektiren şirket faaliyetleri ve düzeltmelerin yapılma
zamanları şöyledir:
Fiyat Endeksleri
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
Faaliyet Türü
Nakit karşılığı sermaye artırımı
i. Rüçhan hakkı kullanılarak
ii. Rüçhan hakkı kullanılmayarak
Endekslere yeni hisse alınması
Endekslerden hisse çıkarılması
MKK saklama oranının değişmesi
Şirketlerin birleşmesi
Şirketin bölünmesi
Çağrı yoluyla hisse toplanması
Düzeltme Zamanı
Rüçhan hakkı başlama tarihi
Satış işleminin bitiş tarihini izleyen
gün
Alındığı gün
Çıkarıldığı gün
Dönemsel
Hisse dağıtım tarihi
Hisse dağıtım tarihi
Çağrı sonucunun Günlük Bülten'de
yayınlanmasını takip eden 2. gün
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
İMKB Şehir Endeksleri Temel Kuralları /Şubat 2009
5/5
Getiri Endeksleri
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
Faaliyet Türü
Nakit karşılığı sermaye artırımı
i. Rüçhan hakkı kullanılarak
ii. Rüçhan hakkı kullanılmayarak
Endekslere yeni hisse alınması
Endekslerden hisse çıkarılması
MKK saklama oranının değişmesi
Nakit Net Temettü ödemesi
Şirketlerin birleşmesi
Şirketin bölünmesi
Çağrı yoluyla hisse toplanması
Düzeltme Zamanı
Rüçhan hakkı başlama tarihi
Satış işleminin bitiş tarihini izleyen
gün
Alındığı gün
Çıkarıldığı gün
Dönemsel
Kupon kesim tarihi
Hisse dağıtım tarihi
Hisse dağıtım tarihi
Çağrı sonucunun Günlük Bülten'de
yayınlanmasını takip eden 2. gün
DİĞER HUSUSLAR
Bu kurallarla düzenlenmemiş her konuda yapılacak uygulama Borsa Başkanlığı tarafından
belirlenir ve duyurulur.
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
İMKB Şehir Endeksleri Temel Kuralları/Şubat
2009