CUSHİNG SENDROMU,CEA

CUSHİNG SENDROMU
Cushing Hastalığı;
Kortizolizm;
Cushing
Sendromu;
Hiper
Cushing kortizol hormonunun artması sonucu ortaya çıkan bir
hastalıktır.
Vücutta böbrek üstü bezlerinden üretilir ve
stres ve enfeksiyonlarla mücadelede vücuda yardımcı olur.
Cushing sendromunun en büyük sebebi dışarıdan verilen
kortizon hormonudur.
Cushing sendromu neden olur?
Hastalık kortizol hormonuna uzun süre ve yüksek dozda maruz
kalmak sonucu ortaya çıkar.
Dışarıdan uzun süre kortizon yada prednizolon gibi
steroid hormonların verilmesi,
Böbrek üstü bezlerinin tümörü ve aşırı kortizol
üretmesi,
Hipofiz bezi tümörü ve böbrek üstü bezlerinden aşırı
kortizol ürettirmesi ( hipofiz bezi adenomlarına bağlı
olursa bu duruma Cushing hastalığı denir,
Nadiren akciğer, tiroit, böbrek, pankreas, timüs
tümörleri Cushing sendromuna yol açar.
Cushing sendromu kimlerde görülür?
Hastalık herkezde ve her yaşta ortaya çıkabilir. En sık:
• Kortikosteroid içeren ilaçları uzun süre yüksek dozda
kullananlarda,
• 20 – 50 yaş arası insanlarda,
• Daha çok kadınlarda ortaya çıkar.
Cushing hastalığının belirtileri nelerdir?
Hastalık birçok metabolizma bozukluğuna yol açar. En sık
görülen belirtiler:
Kilo alma,
Özellikle üst vücutta ve yüzde kilo alma,
Yuvarlak yüz ( ay dede yüzü ),
Deri değişiklikleri,
Deride esmerleşme,
Mor çatlaklar,
Kolay morarma,
Kıllanma,
Adet düzensizlikleri, adet atlama,
Kısırlık,
Cinsel istekte azalma,
Yüksek tansiyon,
Su tutulması, genel ödem,
Kan şekerinde artma, diyabet,
Aşırı yorgunluk, halsizlik, çabuk yorulma,
Kişilik değişiklikleri, çabuk kızma, ağlama,
Kas güçsüzlüğü,
Osteoporoz, kemik erimesi, kolay kırılma, zor iyileşme,
Çocuklarda iskelet gelişiminde, büyüme ve gelişmede
gerilik, zeka gelişiminde yavaşlama,
Aşırı susama,
Sık idrara gitme,
Psikoz,
Bel ağrıları,
Sık enfeksiyon hastalıkları görülür.
Cushing teşhisi:
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Kullanılan ilaçların detaylı olarak söylenmesi
önemlidir.
Kortizol seviyesi testleri yapılır:
24 – saatlik idrarda serbest kortizol: vücuttaki
kortizol miktarını gösterir. Birkaç kez yapılıp
ortalamasının alınması daha doğru sonuç verir.
Sabah kortizolu: sabah 8 de alınan kan örneğinde
kortizol miktarıdır.
Deksametazon süpresyon testi: kortizolun kaynağını
tespit etmekte kullanılan testlerdir.
Kortizol kaynağını tespit etmek amacıyla:
ACTH seviyesi,
ACTH stimulasyon testi,
Yüksek doz deksametazon supresyon testleri yapılır.
Görüntüleme testleri:
Hipofiz bezi ve böbrek üstü bezlerinin görüntülenmesi
adenomların tespiti için önemlidir. Bu adenomlar hipofiz
bezinde milimetrik boyutlarda olabilir.
MR , CT tomografi yada direk grafiler ile inceleme
yapılabilir.
Cushing tedavisi:
Cushing sendromunun tedavisi sebebe yöneliktir.
Dışarıdan alınan steroid ilaçlara bağlı Cushing
hastalıklarında ilacın azaltılması, kesilmesi yada
alternatif tedavi seçenekleri araştırılır,
Hipofiz tümörüne bağlı ise tümör çıkarılır yada radyo
terapi ile faaliyeti durdurulur,
Adrenal tümör ise böbrek üstü bezlerinin tamamı yada
bir kısmı çıkarılarak tedavi sağlanabilir.
Kortizol üretimini bloke eden ilaç tedavileri
verilebilir.
Cushing hastalığından korunmak mümkünmü?
Cushing hastalığı birçok faktöre bağlı olarak ortaya
çıkabilir. Kortizonlu ilaçların doktor kontrolü dışında
kullanılmaması gerekir.
Referanslar:
1. American Academy of Family Physicians
http://familydoctor.org/
2. Cushing’s Support and Research Foundation
http://www.CSRF.net/
3. Canadian Family Physician
http://www.cfpc.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html
5. Arnaldi G, Angeli A, Atkinson AB, Bertagna X, et al.
Diagnosis and complications of Cushing’s syndrome: a consensus
statement. J Clin Endocrinolo Metabo . 2003;88:5593-5602.
6. Cushing’s Syndrome. National Institute of Diabetes and
Digestive and Kidney Diseases website. Available at:
http://www.niddk.nih.gov/health/endo/pubs/cushings/cushings.ht
m . Updated July 2008. Accessed July 8, 2009.
7. Diez JJ, Iglesias P. Pharmacological therapy of Cushing’s
syndrome: drugs and
2007;7(5):467-480.
indications.
Mini
Rev
Med
Chem
.
8. Fauci AS, Braunwald E, Isselbacher KJ, et al. Harrison’s
Principles of Internal Medicine . 14th ed. New York, NY: The
McGraw-Hill Companies; 2000.
9. Kirk LF Jr, Hash RB, Katner HP, Jones T. Cushing’s disease:
clinical manifestations and diagnostic evaluation. Am Fam
Physician . 2000;62(5):1119-1127, 1133-1134.
10. Tritos NA, Biller BM, Swearingen B; Medscape. Management
of Cushing disease. Nat Rev Endocrinol . 2011;7(5):279-289.
11. Makras P, Toloumis G, Papadoglas D, et al. The diagnosis
and differential diagnosis of endogenous Cushing’s syndrome.
Hormones . 2006;5:231-250.
12. Yaneva M, Mosnier-Pudar H, Dugue MA, et al. Midnight
salivary cortisol for the initial diagnosis of Cushing’s
syndrome of various causes. J Clin Endocrinol Metab .
2004;89(7):3345-3351
CEA
Karsino Embryonik Antijen; Carcino embryonic antigen blood
test;
CEA: Karsino embryonik antijen bir tümör markeridir. Normalde
anne karnındaki bebeklerin dokularında bolca bulunan bir
proteindir. Doğumdan sonra hızla azalır. Erişkin bir kişide bu
proteinin bulunması kanser varlığına işaret eder.
CEA testi kanda bu proteinin miktarına bakan laboratuar
testidir.
Sigara içmek CEA miktarını bir miktar arttırır. Sigara içiyor
iseniz testten önce bir süre sigarayı bırakmanız gerekir.
CEA testi ne için yapılır?
CEA testi bir tümör belirtecidir ( marker ). CEA testi tedavi
edilmiş kolon tümörleri ve diğer tümörlerin tekrarlayıp
tekrarlamadığını yada metastaz yapıp yapmadığını gösteren bir
testtir. Normal kişilerde bağırsak tümörü varlığını göstermek
amacıyla kullanılmamalıdır.
CEA için normal değerler:
CEA laboratuar testinin normal değeri
Erişkin sigara içmeyen için:< 2,5 ng / mL
Erişkin sigara içen için:< 5 ng/mL dir.
CEA seviyesini yükselten sebepler nelerdir?
Karsino Embryonik Antijen temel olarak kolon kanserinde çok
yükselir, adeno karsinomlarda yükselir, aşağıda CEA miktarını
yükselten sebepler verilmiştir.
CEA miktarını arttıran kanserler:
Kolorektal ( kolon ve rektum) kanserler,
Daha az miktarda olmak üzere:
Meme,
Akciğer,
Mide,
Pankreas,
Mesane,
Tiroit Medüller kanseri,
Baş boyun kanserleri,
Serviks kanseri,
Karaciğer kanseri,
Lenfoma ve
Melanoma larda da artar ancak bu artışlar
kolorektal kanserler kadar değildir.
CEA laboratuar testi hiçbir zaman bu tümörlerin tarama testi
olarak kullanılmamalıdır. Ancak tedavi edilmiş tümörlerin
tekrarlaması yada metastazlarının tespitinde kullanılır.
CEA laboratuar testinin kanser dışı yükselmesine
neden olan sebepler nelerdir?
CEA testi kanser dışı birçok sebepten yükselir en sık görülen
sebepler:
Sigara içmek,
Sarılıklar,
Alkolik karaciğer,
Tıkanma sarılığı,
Bronşit,
Amfizem,
Böbrek hastalıkları,
Peptik ülser,
İltihabi bağırsak hastalıkları ( Ülseratif kolit,
Crohn),
Pankreatit,
Divertikülit,
Zatüre,
Hipotiroidi,
Siroz,
Safra yolu hastalıkları CEA laboratuar testinin
artmasına neden olan kanser dışı sebeplerdir.
CEA adeno karsinomlara özgü bir proteindir. Erken dönemde
yükselmez, tümörün ileri dönemlerinde ve metastazlarında çok
yükselir. Teşhis değil tedaviye verilen cevabın takibi
amacıyla kullanılır.
Referanslar:
Blanke CD, Faigel DO. Neoplasms of the small and large
intestine. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine.
24th ed. Philadelphia