Uluslararası Kadın Günü: Ekmek ve Gül
advertisement
Herkese 6 Hafta Tatil Sosyal Sigortalar Önemli değişiklikler az 2012 de Neler geçerli? 2 Nyon’da Grev Mücadelemizin örnek olmasını istiyoruz 3 Ücret zamları Bu yıl başından itibaren geçerli ücretler 4 Nr. 1 | mart 2012 | türkçe «Work» Gazetesinin eki olarak yayınlanır | Redaksiyon T +41 31 350 21 11, F +41 31 350 22 11 | [email protected] | www.unia.ch «Emeğimizin değeri daha fazla» Uluslararası Kadın Günü: Ekmek ve Gül Editorial Asgari Ücret’in bir yasayla belirlenmesi için Tüm Çalışanlara Garanti Bu yıl 8 Mart daha da anlamlı Bu yılda kutlanacak olan 8 Mart Uluslar arası Kadın günü için Unia sendikası, Satış işyerleri ve endüstride çalışan kadınlar için ücret eşitliği ve yüksek asgari ücret taleplerini öne çıkarmak istiyor. işi yapan kadınların ortalama % 18 daha az ücret aldıkları artık herkes tarafından kabul edilmekte. Ekmek ve Gül Kadın çalışanların emeğinin daha az değerli olduğunun kabul edilmesi her toplum için bir yüzkarasıdır. Bu ayrımcılık kadınlar açısından, gerek emeklilik garantisini ortadan kaldırması gerekse de toplumsal süreçlere katılmayı engellemesi açısından oldukça negatif sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Anayasa’da yer alan ücret eşitliği maddesi ve buna uymayanlara ceza verilmesi bugüne kadar havada kalmıştır. Neunburg’ta Migros’ta çalışan Catherine Reid gibi kadın çalışanlar eşit ücret almak için yıllarca mahkeme sonucunu beklemek zorunda kalmaktalar. Mahkeme en sonunda ayni işi yapan kadın çalışanların ayda 300 Frank daha az ücret aldığın tespit etti. Üstelik Bayan Ried işyerinde çalışan erkek çalışanlardan daha fazla, haftada üç sefer gelen kamyondan malları indirme, gerekirse kasada durma ve sipariş verme işlerini Uluslar arası Kadın günü gerek kadın hareketi gerekse de sendikal hareket için yüz yılı aşkın bir süredir önemli bir gün olmaya devem ediyor. Ücret eşitliği, daha fazla ücret, daha iyi çalışma koşulları, çalışma süresinin kısaltılması bu kutlamalarda her zaman önde gelen konular oldu. 2012 yılında ise, ABD nin Massachusetts, Lawrence şehrinde tekstil işçilerinin ‘Ekmek ve Gül’ adlı grevinin 100. yılı kutlanacak. Daha sonra 8 Mart kutlamalarına dönüşen bu grev, eşit ücret (ekmek) ve daha iyi çalışma koşulları (gül) amaçları ile yapılmıştı. Grev aralarında göçmenlerinde bulunduğu kadınlar tarafından yapılmıştı. Grev sonunda ücretlerin % 25 arttırılması gibi önemli kazanımlar elde edildi. Bu nedenle Unia sendikası bu yıl, gerek satış işyerlerinde gerekse de endüstri işletmelerinde kadın çalışanlara gül ve bildiri dağıtma karı aldı. Hem adil bir ücret hem de emeğin hakkının verilmesi için. «Emeğimizin değeri daha fazla»: Eşit ücretler ve asgari ücret Bu yılın başında Unia sendikası diğer sendikalarla birlikte, asgari ücret,in yasalarla belirlenmesi için hazırladıkları yasa tasarısı için toplanan imzaları parlamentoya ilettiler. Buna göre tam gün çalışan bir işçinin asgari ücretinin 4000 Frank olması talep edilmekte. Özellikle düşük ücretli işlerde çalışan kadınlar için bu yasa önerisi önemli. Kadınlara özgü iş olarak kabul edilen, hizmet, satış, temizlik, bakım, sağlık işleri ve bazı endüstri işkollarında ücretlerin düşük olduğu herkes tarafından bilinmekte. Bu nedenle asgari ücret, bu tür ayrımcılığın önlenmesinde önemli bir imkan. Ayni Ücret Ayrımcılığına Karşı yaptığı halde. Şimdi mahkeme ayrıca bu işleri yaptığı için buna ek olarak ne kadar ücret alması gerektiğini tespit için bir bilirkişi raporu hazırlamakta. Ancak ücret eşitliği için artık her seferinde kadın çalışanlar mahkemeye gitmek zorunda değil. Kadın çalışanlar çalıştıkları işyerinde ücret eşitliği olup olmadığını tespit ettirmek için her işyerinde bir proje yapılmasını isteme hakkına sahipler. «Ücret Diyalogu» adı altında yürütülen bu projeler pek çok işyerinde mevcut ücret eşitsizliğini ortadan kaldırma yolunda önemli adımlar atılmasına neden oldu. / Christine Michel Bu konuda daha ayrıntılı bilgi içeren ve sekiz ayrı dilde (Türkçe olarak ta) yayınlanan «Eşit işe eşit ücret» broşürünü sendika bürolarından veya [email protected] adresinden temin edebilirsiniz. İsviçre’de çalışan 400.000 civarında insan tam gün çalıştıkları halde, insanca bir yaşam için gerekli gelire sahip değil. Bu insanların üçte ikisi ise kadın çalışan. Bu durumda olanlar, genel olarak bir toplu iş sözleşmesinin olmadığı ve buna bağlı olarak bir asgari ücretin bulunmadığı işkollarında çalışmaktalar. Satış işyerlerinde çalışan 50.000 işçi 4000 Frank’ın altında bir ücret almaktalar. Benzer şekilde endüstriyel işyerinde hemen hemen ayni miktarda işçinin ücretleri de bu miktardan az. Sürekli artan kiralar ve hastalık sigortası primleri ise bu çalışanların durumunu daha da zorlaştırmakta. Unia sendikası, asgari ücretlerin belirlendiği toplu iş sözleşmelerinin, düşük ücretlere ve ücret baskılarına karşı en etkin mücadele yöntemi olduğu görüşündedir. Örneğin düşük ücretlerin yaygın olduğu otele ve lokanta işkolunda gerçekleşen bir toplu iş sözleşmesi ile ücretler on yıl içinde % 50 arttı ve tüm çalışanlar 13. aylık hakkına kavuştu. Ancak pek çok işkolunda işverenler bir roplu iş sözleşmesi yapmak istemiyorlar. Bu arada işyerlerinde yüksek düzey yöneticilerinin ücretleri milyonları aşmakta ve buna ek olarak gene milyonlarca prim almaktalar. Buna karşın çalışanların hala yasal olarak belirlenmiş bir asgari ücret hakkı bulunmamakta. Yasalarla belirlenecek bir asgari ücret, ücretler arasındaki eşitsizliğe son verecektir. Çalışan her insanın insanca bir yaşam için gerekli ücreti alması için sendikaların getirdiği asgari ücret önerisi bu konuda atılmış önemli bir adımdır. Vania Alleva Unia Yürütme Kurulu üyesi horizonte Kısa kısa Yeni Sözleşme için grev Yapı işkolunda yeni bir sözleşme için yürütülen görüşmeler, işverenlerin uzlaşmaz tutumu sonucu yılsonuna kadar bir sonuç vermedi ve bu işkolunda sözleşmesiz durum ortaya çıktı. Çalışanların, ücret dampingine karşı etkin önlemler ve kötü hava şartlarında daha fazla hak gibi taleplerini içeren yeni bir sözleşme için mücadele devam ediyor. Mart ayı içinde başlayacak olan grevlerle yeni bir sözleşme hedefine varmak isteyen Unia sendikası, bunun yeterli olmaması halinde tüm İsviçre’de greve gitmeyi planlamakta. Bu konuda gerekli bilgiler sendika şubelerinden alınabilir. 2 Nr. 1 | mart 2012 | türkçe Yeni yılda değişiklikler 2012 de Sosyal Sigortalar: Neler değişti? Bu yılın başında sosyal sigortalarda en önemli değişiklik maluliyet sigortasında oldu. Bunun dışında yapılan değişiklikler bazı teknik düzenlemelerden ibaret. Bunların bir kısmı ise gizli hak kısıtlamaları, bazı konularda yapılan düzenlemeler şeklinde. İstisna olarak bir iki konuda çalışanlar ufakta olsa yeni haklar getirmekte. Emekli Aylıkları Bu yılın başında emekli aylıklarına pahalılık ve ücret artışlarına paralel olarak bir arttırma yapılmadı. Yasa gereği emekli aylıkları 2013 yılında yapılacak. Bu durumda asgari emekli aylığı asgari 1160 Fr. en yüksek 2320 Fr. ve evli çiftler için 3480 Fr. olarak kaldı. Emekli yasasında bu yıl içinde belli değişiklikler yapılması gündemde. Her şeyden önce emekli sigortası yasasında 12. değişiklik geliyor. Buna ek olarak 2012 yılında emeklilik yaşının kadınlar için 65 yaşına çıkarılması önerisi parlamentoda tartışmaya açılacak. Maluliyet Sigortası Bu sigortada ardı ardına yapınla de- ğişiklikler devam ediyor. Geçtiğimiz yıllarda parlamento tarafından maluliyet sigortasında yapınla 6a nolu değişiklikler 1 Ocak 2012 de yürürlüğe girdi. Buna göre maluliyet aylığı alan 17.000 malulün durumları bu yıl içinde yeniden incelenerek, bunların yeniden çalışacak durumda olup olmadıkları tespit edilecek, veya maluliyet aylıkları düşürülecek. Yasaya göre maluliyet aylıklarının düşürülmesi durumunda, maluliyet sigortası bir iş bulma konusunda yardımcı olması gerekmekte. Maluliyet aylığının düşürülmesini takip eden iki yıl içinde, eski aylık ayni miktarda verilmeye devam edecek. 1 Ocak 2012 den önce 55 yaşına giren veya bu tespitin yapılacağı tarihten önce 15 yıl boyunca maluliyet aylığı almış durumda olanlar için, maluliyet aylıklarında bir değişiklik yapılamayacak. Malulleri çalışmaya teşvik Maluliyet Sigortasında yürürlüğe giren başka bir değişiklik ise, malul olanları çalışmaya teşvik etmeyi amaçlamakta. Buna göre belli bir işyerinde altı ay süresince çalışmaya zorlanacak olan malullerin ne kadar çalışma kapasitesi olduğu tespit edilmek istenmekte. Bu süre içinde emekli aylıklarını almaya devam edecekler. İşverenlerin ise altı ay çalıştırdıkları bu insanlara karşı, işe devam ettirme gibi herhangi bir sorumlulukları bulunmamakta. Bu nedenle bu tür teşvik programlarının, özellikle maluller açısından herhangi olumlu bir tarafı bulunmamakta. Yardımcı Katkısı Maluller açısından olumlu bir değişiklik ise, evde yaşamak isteyen ancak kendi işlerini tek başına göremeyecek durumda olanlara bunun için bir yardımcı çalıştırma imkanı getirmekte. Bu şekilde çalıştırılacak olan yardımcılara ödenecek miktar saatte 32 Frank olarak tespit edilmiş (tatil hakkı da içinde). Pansiyon Kasa Primlerine % 1.5 faiz Bu yılın başında yürürlüğe giren bir değişiklikle, Pansiyon Kasa’da biriken primlere ödenmesi gereken asgari faiz oranı hükümet tarafından %1.5 olarak belirlendi. Bu şekilde primlere ödenen faiz ilk defa bu kadar düşük düzeye inmiş oldu. İşsizlik Sigortası Geçen yıl yürürlüğe giren işsizlik sigortası değişikliğinin özellikle 55 yaşı üstündeki işsizlere getirdiği önemli bir zorluk, bu yılın başında değiştirildi. Buna göre, 55 yaşından büyük işsizlerin, 520 gün işsizlik parası almak için ödemeleri gereken prim miktarı 24 aydan 22 aya düşürüldü. SGB Bakım işkolunda toplu iş sözleşmesi görüşmeleri Unia sendikası ile Muri-Gümligen (BE) de ki Die Nathalie Stiftung arasında bir toplu iş sözleşmesi yapmak için yürütülen görüşmeler, işyerinde çalışan işçilerden oluşturulacak bir sözleşme komisyonunun katılımı ile sürdürülecek. Bu işkolunda yapılması beklenen ilk toplu iş sözleşmesi ile, yaşlı ve malullerin bakımı işlerinde çalışanlar için daha iyi çalışma koşullarına kavuşma imkanı doğacak. Sınır tanımayan haklar İsviçre’de ki büyük tekellerin dünyanın pek çok yerinde çalıştırdıkları işçilere, asgari çalışma haklarını vermediği biliniyor. Aralarında sendikaların, insan hakları kurumlarının, yardım kuruluşlarının, kilise ve kadın kurumlarının bulunduğu 50 civarında kurum tarafından başlatılan bir kampanya ile, bu tekellerin sınır tanımadan dünyanın her yerinde çalışanlara asgari hakları tanınması talep edildi. Unia sendikasının da katıldığı bu etkinlik çerçevesinde bir imza kampanyası başlatıldı. Tessin’de Yapı işverenleri sorumluluklarını kabul etti Yapı işkolunda taşeron işyerlerinin çalışanların haklarını vermemesi durumda bu taşerona işveren firmanın bu hakları vermesi, Unia sendikasının yeni sözleşme için öne sürdüğü taleplerden bir tanesi. Tessin kantonunda yapı işverenlerinin bu talebi kabul etmesinin ardından, sendika ile işverenler arasında sadece bu kanton için geçerli bir toplu iş sözleşmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Tüm İsviçre’de geçerli bir toplu iş sözleşmesi için bir anlaşmaya varılması durumda bu geçici sözleşme sona erecek. Erken emeklilik mücadelesi sürüyor Boya Sıva İşverenleri erken emekliliğe hayır dedi! Yapı işkolunda erken emeklilik hakkının elde edilmesinin üzerinden on yıl geçmesine rağmen, bu işkolu ile hemen hemen ayni şartlarda çalışan boya ve sıva işçileri, işverenlerin bu konuda bir anlaşmaya yanaşmaması nedeni ile bu hakka kavuşamadılar. Bu yıl yenilenmesi söz konusu olan toplu iş sözleşmesi ile bir çözüm bulunamaması halinde Unia sendikası bu konuda bölgesel anlaşmalar yapmayı hedeflemekte. Ocak ayı sonunda yapılan Unia sendikası boya ve sıva işkolu konferansında, aralık ayında açıklanan işverenlerin bu tutumu gündemi belirledi. İşverenlerin tutumunu «küstahlık» ve «kışkırtma» olarak tanımlayan delegeler, özellikle Bern ve merkez İsviçre bölgelerinde erken emeklilik konusunda adımlar atılmasını kararlaştırdılar. Son sekiz yıl içinde sürekli olarak gündemde bulunan erkek emeklilik konusunda bu güne kadar sadece Basel ve Tessin kantonlarında bölgesel anlaşmalar sağlanmış durumda. Farklı modeller Delegelerin yaptığı tartışmalarda ayrıca, benzer çalışma koşullarına sahip diğer işkollarında ki erken Erken emeklilik, hemen şimdi! Boya ve sıvacılar mitingte emeklilik modelleri de tartışıldı. Fransızca konuşan kantonlar için geçerli, inşaatlarda çalışan diğer işçiler için geçerli erken emeklilik kurumu bünyesinde bir modelde gelen öneriler arasında yer aldı. İşverenlerin erken emeklilik konusunda tutumlarından vazgeçmeme- si halinde, yeni toplu iş sözleşmesi için ek haklar talep edilmesi konferansta tartışılarak kabul edildi. Bunlar arasında % 3 veya 150 Franklık ücret zammı, asgari ücretlerin arttırılması, yılda ek 3 günlük ücretli tatil hakkı, işe gidiş sürelerinin çalışma olarak kabul edilip ücretinin öden- mesi, Cumartesi günü çalışmalarına bir sınırlama getirilmesi ve işçi temsilcileri için işten çıkarılmalara karşı önlem alınması gibi talepler bulunuyor. / Mehmet Akyol horizonte 3 Nr. 1 | mart 2012 | türkçe 11 Mart’ta Halkoylaması Röportaj Herkese 6 hafta tatil hakkı Sendikalar tarafından 2009 yılında getirilen bir yasa değişikliği önerisi, tüm çalışanlara altı hafta ücretli izin hakkı istiyordu. Giderek ağırlaşan çalışma koşullarının bunu gerekli bir hale getirdiğini öne süren sendikalara karşı işverenler bu ek tatil hakkının getireceği ek maliyetin ekonomiye büyük bir yük oluşturacağını öne sürmekteler. 11 Mart 2012 de yapılacak halkoylaması bu nedenle büyük bir ilgi ile bekleniyor. En son 1984 yılında yapılan bir yasa değişikliği ile ücretli tatil hakkı tüm İsviçre’de dört hafta olarak tespit edilmişti. Daha öncesinde ise ücretli izin hakkı kantonlara göre iki ila üç hafta arasında olmaktaydı. Yasa önerisini getiren sendikalar 1984 yılından bu yana çalışma hayatından önemli değişikliklerin olduğuna dikkat çekiyorlar. 2010 yılında tüm çalışanların 213 Milyon saat fazla mesai yapmış olmaları, çalışanların üzerindeki yükü net bir şekilde göstermekte. Evet: Herkese daha fazla tatil Bu çalışma koşulları sonucu çalışanları daha sık hasta olmakta. Resmi makamlar tarafından yapınla bir araştırmaya göre ise bu durum yılda 10 Milyar zarar ortaya çıkarmakta. Ücretli izin hakkının arttırılmasının özellikle küçük işletmeler için büyük bir sorun yaratacağına dikkat çeken işverenler ise, bu yasa önerisine karşı çıkmaktalar. Yasalarda asgari ücretli tatil hakkının dört hafta olarak belirlenmiş olmasına karşın çalışanların ortalama 4.8 hafta tatil hakkına sahip oldukları işverenlerin dikkat çektiği ayrı bir konu. / Mehmet Akyol Görüşmeler başarı ile sonuçlandı Kiralık İşçiler için Toplu İş Sözleşmesi 13 aylık ve Asgari ücret Tüm kiralık işçiler için 13. aylık hakkı olacaktır. Sözleşmede belli işkolları için bir asgari ücret belirlenmiştir, bu miktar vasıfsız işçiler için asgari saatte 16.45 Fr. tır. Buna 13. aylık, tatil ve bayram günleri eklenir. Vasıflı işçiler içinse asgari ücret saatte 23.60 Franktır. Zürih, Bern ve Basel gibi şehirlerde asgari ücret daha yüksektir. Fazla mesai ve gece çalışması için en az % 25 ücret zammı yapılacaktır. Hastalık ve kaza sonucu çalışamama durumda ücret ödenmesi, Pansiyon kasa ve mesleki eğitimde bu sözleşmede yer alan haklar arasında bulunmaktadır. Sözleşmeye uymama Temporer çalışanlarında artık sözleşmesi var Unia sendikası ile işverenlere arasında yapınla Toplu İş Sözleşmesi hükümet tarafından da onaylanarak tüm kiralık işçiler ve kiralık işçi firmaları için geçerli ilan edildi. Sözleşmede yar alan en önemli konular ise şu şekilde. Yeni sözleşme özellikle bir toplu iş sözleşmesi olmayan, dolayısıyla asgari hakların belirlenmediği işyeri ve işkollarında uygulanacaktır. Buna karşın yapı işkolu gibi işkollarında çalışan kiralık işçiler için öncelikle bu işkolunda ki sözleşme geçerli olacaktır. Yeni sözleşmede, herhangi bir toplu iş sözleşmesinin geçerli olduğu tüm işkollarının bir listesi bulunmaktadır. Toplam çalışma ve tatil hakkı Yeni sözleşme ayni kiralık işçi firmalarında birden fazla işte çalışılması durumunda, bunların toplamının dikkate alınmasını getirmekte. Böylece çeşitli aralıklarla çalışma sonucu herhangi bir hakkın kaybolması önlenmekte. Bu şekilde kazanılacak tatil hakkı yılda 4 hafta, 50 yaşından büyükler içinse 5 hafta olacaktır. Tatil hakkına, bir yıl içinde en az 13 hafta çalışılması ile kavuşulacaktır. İşçinin kendisinin neden olmadığı nedenlerle çalışamama durumunda ücreti ödenecektir. Evlenme halinde üç gün, anne ve babanın ölümü durumunda ise bir gün ücretli izin hakkı olacaktır. Tüm kiralık çalışan işçiler (Temporer) için geçerli olan bu sözleşemeye uyulmaması halinde öncelikle oluşturulacak olan mesleki komisyonun müdahale yetkisi vardır. Sözleşmeye uymayan işyerlerin caza verilmesi veya kiralık işçi çalıştırmasının yasaklanması gibi cezalar öngörülmektedir. / Aurora García «Sadece mücadele edenin kazanma şansı vardır!» Célio Rodrigues «Mücadelemizin Örnek Olmasını İstiyoruz» Nyon yakınlarında ki Prangins’te ki Novartis tekeline ait işletmede 17 Ocak tarihinde bir kutlama vardı, 320 işçi işsiz kalmaktan kurtulmuştu. Kutlamaya kadar ki olayları kısaca özetleyelim, geçen yıl Novartis, yılın ilk dokuz ayında 10 Milyardan fazla kar ettiğini açıkladıktan sonra, bu işletmesini kapatacağını duyurdu. Bunu takiben işçilerin greve gitmesini takiben, işyeri yönetimi çalışanlarla ciddi olarak görüşmelere başladı ve işyerinin kapanma kararını geri aldı. İşyeri komisyonu başkanı Célio Rodrigues, 15 yıldır çalıştığı bu işyerinde direnişleri ile ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı. İşyerinin kapanma kararının geri alınması konusunda neler düşünüyorsunuz? Çalışma arkadaşlarınızın tepkileri nasıl oldu? İşyerinin kapanmasına karşı getirdiğimizi önerilerin Novartis tarafından kabul edileceği aklımda bile geçmiyordu. Şimdi hepimiz sevinçliyiz. Bu başarıda emeği olanları kutlamak istiyorum. Başarının birde acı tarafı var, daha önce haftada 37.5 saat çalıştığımız bu işyerinde şimdi 40 saat çalışma durumundayız. İşyerinin durumu dikkate alındığında bunun gerekli olduğunu tüm arkadaşlarımız gördü. Gerek işyeri komisyonu gerekse de Unia sendikası sosyal haklarını kısıtlanmasına ve ücretlerin düşürülmesine karşı olmalarına rağmen bunu çalışanların üçte ikisinin evet demesinden sonra kabul ettiler. Ancak bir sonraki toplu iş sözleşmesi görüşmesinde, işyerinde durumun düzelmesi halinde bu hakları tekrar talep edeceğiz. 2.5 aylık mücadeleniz sırasında neleri yaşadınız? Zor bir mücadele verdik ve hepimizi şu anda bunun yorgunluğunu yaşıyoruz. Başlangıçta pekte umutlu değildik, başarı bize uzak görünüyordu, ama zamanla dayanışmanın da artması ile düşüncelerimiz değişmeye başladı. Pek çok taraftan gelen destekler bizi birleştirdi ve başarıya ulaştırdı. İşyerin yönetimini de böylesine bir direnişi hesaba katmadığını da unutmamak lazım. Novartis yöneticileri düşüncelerini nasıl değiştirdi? İşyeri yönetimi şimdi her şeyin eskisi gibi olmayacağını biliyor. Adeta boşandıktan sonra yeniden evlenmek gibi bir durum var ortada, ama yara izleri de duruyor. Onlar için paranın ne kadar önemli olduğunu gördük, her yıl daha fazla kar istiyorlar. Hisse sahiplerinin kara olan açlıkları her yıl daha artıyor. Çalışanlar arasında da hisse sahipleri olmasına karşın buna karşı çıkılması gerek. Sendika konusunda düşünceleriniz değişti mi? Bu sözleşme ile ilgili ayrıntılı bilgileri www.tempservice.ch sitesinde bulabilirsiniz. Konu ile ilgili sorularınızı bize Mail ile de ulaştırabilirisiniz, [email protected] veya Unia bürolarından gerekli bilgileri edinebilirisiniz. Üç aylık bir süreç içinde, işyeri komisyonu başkanı olarak on yılda öğrendiklerimden çok daha fazlasını öğrendim. Ümit ederim ki bir daha böyle bir durumla karşılaşmayalım, ama bu mücadele bize, haklarımıza sahip çıktığımız sürece kazanma şansımız olduğunu gösterdi, kuşkusuz sendika olmasaydı böylesine bir sonuca ulaşamazdık. / Aline Andrey horizonte Çeşitli işkollarında geçerli ücretler Siz Sorun Unia Cevaplasın 2012 Ücret Zamları İşkolu İşyeri Artış Herkese Ikişiye göre Açıklama MEM Amcor Flexibles, Schüpbach (BE) 1,2 % 70.– Endüstirisi Amman Schweiz, Langenthal BE 25.– Bosch Packaging system, 1,2 %; Breingen SH nga kjo 0,3 % struktur ll Burckhardt Compression, Winterthur 0,8–1,1 % 0,3 % KWC, Unterkulm AG 1 % 50.– Maag Gear, Winterthur 2 % 1,5 % Rockwell Automation, Aarau 1,9 % 1, 4 % Siemens Building Technologies 1,4 % Zug Siemens Schweiz, Wallisellen ZH 0,50 % 0,5 % Schaublin, Delsberg 1,5 % 1,5 % Schenker Storen, Schönenwerd SO 1,5–2 % 60.– 0,5–1 % Schulthess Maschinen, Bubikon ZH 1 % Sulzer, Winterthur 1 % Swiss Steel, Emmenbrücke LU 0,6 % Tornos, Moutier BE 1 % 30.– Yapı 4 Nr. 1 | mart 2012 | türkçe Toplu İş Sözleşmesi Holcim 2,5 % 2 % 0,5 % Temizlik işkolu En fazla 2,6 % Almanca İsviçresi Kimya Johnson Controls 1,1 % 1,1 % Novartis, Basel und Stein (AG) 1,5 % 0,7 % 0,8 % Roche 1.4.2012 70.– 0,5 % te 1,5 % SI-Group, Pratteln BS 1,5 % 0,5 % 1 % Cilag, Schaffhausen 2,3 % 2,3 % Gıda ve Camille Bloch, Courtelary BE 1 % 0,7 % 0,3 % tüketim Feldschlösschen, Rheinfelden AG 1,2 % 1 % 0,2 % Hero 5000.– Fr. tan az ücretlere ayda 30.– Lindt & Sprüngli, Kilchberg ZH 1,5 % 1,5 % 500 Fr. tan az ücretlere 1,75%; Diğerlerine 1,25% Unilever Schweiz Yıllık 68.000 ten az ücrete 0,5 %, diğerleri kişisel Saat Saat Endüstrisi 0,2 % veya endüstrisi Toplu İş Sözleşmesi aylık 12.– Yeni Prim sistemi Serbest meslek: Kendi işinde çalışma durumunda Pansiyon Kasa primlerini kullanma? Ocak 2012 de 1100.– prim ve ek bir tatil günü; 1100.– Frank prim; ve 2012 den itibren ücret sigortası primlerinin yarısını işyeri ödeyecek 2000 Frank prim Sözleşmesiz durum 13. aylık tam olarak ödenecek (daha önce % 75 idi) Herekse bir yıllık ücretin % 2,5 u kadar prim (kişisel % 4) Asgari ücret 4000.– Fr. Herkese 100.– Fr. prim Pansiyon kasa primleri 6 % (işçiler ayni )1 % Vardiya zamları için işveren prim ödeyecek Asgari ücret artışı % 2–3,6 %: Transjurane 117.–, Wallis ve Waadt 100.–; diğre bölgeler 80.–. Yeni sözleşme! Ticaret Karoseri 1 % 50.– 50.– Asgari ücret artışı Tavan ve iç dekerasyon Ayda 46.– Çatı ve Duvar 1,2 % veya 1 % 30.– Asgari ücret artışı aylık 60.– (tüm katagoriler) Bina tekniği 1 % 0,7 % Asgari ücret artışı 5 yıldan az çalışanlara 50.–; diğerlerine 100.– İzalasyon 1 % veya Yeni asgari ücret sistemi ile yaş ve 5900.– mesleğe göre 50 ila 650.– Fr. arası Frankta artış az ücretlere ayda 50.– Yapı tamamlama Asgari ücret artışı ve uymu: (Second Oeuvre Romandie) FR 80.–; GE 27.–; JU ve Berner JU 80.–; NE 62.–; VD 27.–; VS 44.– Fayans AG, BE, GL, SO, 0,9 % Aylık 40.– Depozite artışı; 2. bölgede öğle Zentral-CH ve ZH yemeği ödentisine 3.– Fr. zam Marangoz Yeni sözleşme ve asgari ücretlerde artış Hizmet Coop Otel ve Lokanta işkolu Toplu İş Sözleşmesi Temizlik işkolu En fazla 2,6 % Almanca İsviçresi Elvetino Benzin istesyonları Luzern 0,8 % Taksiciler Basel-Stadt 25.– Bir anlaşma sağlanamadı, ancak işveren 6000.– Fr. tan az ücretlere ortalama % 0,3 oranında zam yaptı % 3,7 Asgari ücret artışı ve çalıştığı süreye bakılmaksızın herkese 13. aylık hakkı Herkese % 100 13. aylık hakkı (daha önce % 75) Ücretlere ve asgari ücretlere ayda 60.– Fr. artış 50.– Fr. Asgari ücret artışı 50.– Fr. Asgari ücret artışı Uzun bir süredir işsizim ve bir iş yapmak için bir firma kurmak istiyorum. Bu amaçla Pansiyon kasada birken primlerimi nasıl kullanabilirim? Bunu yaparken nelere dikkat etmem gerekiyor? Kendi işinde çalışmak üzere bir firma kurulması durumunda ve Pansiyon kasaya prim ödenmesini gerektirecek başka bir işte çalışmama durumlarında, biriken pansiyon kasa primlerini almak mümkündür. Bunun için Pansiyon kasaya, kendi işinde çalışıldığını gösteren bir belge vermek gereklidir. Bu belge, kendi işinizde çalışma durumunda bağlı olduğunuz Sosyal Sigorta Kurumu (AHV Kasa) veya Vergi Dairesinden alınabilir. Pansiyon Kasa primlerinizi sadece kendi firmanızı kurduğunuz yıl içinde alabilirsiniz. Ayrıca evli olmanız durumunda, eşinizin pansiyon kasa primlerini almanızı kabul ettiğine ilişkin bir belgede vermek zorunluluğu vardır. Bu genel olarak size ödeme yapılmasını istediğiniz belgede bulunan bir bölümde bulunur. Bunun nedeni eşinizin, Pansiyon Kasada biriken primler üzerinde bir hakkı olmasıdır. Bu imzayı almak sizin yapmanız gereken bir iştir, Pansiyon Kasanın bununla bir ilgisi yoktur. Buna karşın Pansiyon Kasa sizin biriken primleri alma hakkınız olup olmadığını, başka bir deyişle evli olup olmadığınızı kontrol etmekle yükümlüdür. work, 20.01.2012 Kısa çalışma: Kısa Çalışma sırasında tatil hakkı? Çalışmakta olduğum işyerinde beş ay sürecek bir kısa çalışma yapılacak. Haftalık çalışma süresi % 20 azalacak ve haftada sadece 4 gün çalışılacak. İşyeri söz konusu çalışılmayan sürelere denk düşen miktarda tatil hakkımızın da kesileceğini, daha az çalışıldığı için daha az tatil hakkımızın olduğunu bize bildirdi. Yasaların böyle olduğu doğru mudur? Hayır, yasalar böyle bir kesintinin yapılamayacağını belirtiyor. Borçlar Yasası 329b maddesi, işverenin hangi şartlarda tatil hakkını kesebileceğini belirlemektedir. Buna göre bir çalışma yılında, herhangi bir nedenle bir aydan fazla çalışılamaması sonucu tatil hakkı kesilebilir. Bu sürenin bir aydan az olması halinde ise tatil hakkında bir kısıntı yapılamaz. Ancak çalışamama süresi bir aydan fazla ise ve nedeni işçinin kendi durumundan kaynaklanıyorsa (hastalık, kaza, askerlik, zorunlu göreve ve benzeri) tatil süresi kesilebilir. Kısa çalışma ise işçiden kaynaklanmadığı için, bu süre için tatil hakkından bir kesilme yapılması söz konusu olamaz. İşyerinin bilgileri bu konuda tamamen yanlıştır. Örnek: Yukarda sayılan nedenlerle bir işçinin bir çalışma yılında 85 gün çalışmadığını düşünelim. Yasaya göre ilk 30 gün için bir kesinti yapılamaz. İkinci 30 gün için ise, tatil hakkının 1/12 si kadar bir kesinti yapılması gerekir. Geriye kalan 15 gün ise 30 günden daha az olduğu için kesinti yapılamaz. Bu durumda tatil hakkının sadece 1/12 si kadar bir kesinti yapılır. work, 3.06.2010 Impressum: Beilage zu den Gewerkschaftszeitungen work, area, Événe­ ment syndical | Heraus­geber Verlagsesellschaft work AG, Zürich, Chefredak­ tion: Marie-José Kuhn; Événement syndical SA, Lausanne, Chefredaktion: Sylviane Herranz; Edizioni Sociali SA, Lugano, Chef­redak­tion: Gianfranco Helbling | Redaktionskommission A. García, M. Akyol, D. Filipovic, M. Martín, M. Mendes, O. Osmani | Sprachverant­wortlich Mehmet Akyol | Layout C. Lonati, Unia | Druck Ringier Print, Adligenswil | Adresse Unia Redaktion «Horizonte», Welt­poststrasse 20, 3000 Bern 15, [email protected] www.unia.ch
