Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi 2012-4/Ek Say›, Sayfa 1-2 ENDOMETR‹AL KANSER CERRRAH‹S‹N‹ TAK‹BEN ‹NTRAABDOM‹NAL DESMO‹D TÜMÖR GEL‹fi‹M‹: OLGU SUNUMU Dr. Göksu Göç1, Dr. Salih Taflk›n1, Dr. Saba Kiremitçi2, Dr. Korhan Kahraman1, Dr. F›rat Ortaç1 ÖZET ABSTRACT Desmoid tümörler müskülo-aponevrotik dokudan köken alan benign tümörlerdir. Bu olguda, endometrium kanseri nedeniyle radikal cerrahi sonras› desmoid tümör geliflimi tan›mlanmaktad›r. Kitle, ön tan›da endometrial kanser rekürrensi olarak düflünülmüfltür. Postoperatif 53 ay takip edilen olguda rekürrens gözlenmemifl ve ek tedavi ihtiyac› olmam›flt›r. Endometrium kanserlerinde, hastal›¤›n evresi erken olsa dahi, tedavi sonras› geliflen abdominal veya pelvik kitlelerin ay›r›c› tan›s›nda desmoid tümörler çok nadir bir neden olarak göz önünde bulundurulmal›d›r. Desmoid tumors are benign-like tumors originating from musculo-aponeurotic tissue. In this report, a desmoid tumor in a patient who underwent radical surgery for endometrial carcinoma is described. The mass lesion was thought as a recurrence of the endometrial cancer. No further treatment was applied and no recurrence observed during 53 months at the postoperative follow up. In patients with abdominal or pelvic mass developing after treatment of endometrial cancer even if it’s early-stage, desmoid tumor should be considered as a rare condition in differential diagnosis. Key Words: Desmoid; Endometrial Cancer; Fibromatosis. Anahtar Kelimeler: Desmoid; Endometrial Kanser; Fibromatosis. nografi ve bilgisayarl› tomografide iliak damarlar› ve üreteri pelvis sa¤ yar›ya iten, mesaneyi sola deplase eden 10 x 8 x 7 cm’lik kitle lezyonu izlenmifltir. Sa¤ renal pelvis ve üreterin proksimal k›sm› pelvisteki kitlenin bas›s›na ba¤l› olarak dilate görünümde izlenmifltir. Tümör belirteçleri (Ca 125, Ca 15-3, Ca 19-9, Ca 724, CEA) normal s›n›rlarda saptanm›flt›r. Olguya iki sene önce endometrial adeno karsinom (FIGO Grade 2, Endometrioid tip) nedeni ile total abdominal histerektomi, bilateral salpingooforektomi, bilateral pelvikparaaortik lenf nodu disseksiyonu ve omentektomiyi kapsayan evrelendirme cerrahisi yap›lm›flt›r. Yaklafl›k 20 y›l öncesinde ise sezaryen ve myomektomi öyküsü bulunmaktad›r. Hastal›¤›n evresi 2009 FIGO sistemine göre evre 1A saptanmas› nedeniyle hastaya herhangi bir adjuvan tedavi uygulanmad›. G‹R‹fi Desmoid tümörler (agresif fibromatozis olarak da bilinirler) yavafl geliflen müskülo-aponevrotik dokudan köken alan benign karakterde, ancak lokal agresif davran›fllar› ve uzak metastaz potansiyelleri nedeniyle malign tümörler olarak s›n›fland›r›l›rlar. Bu olgu sunumunda, endometrial karsinom nedeniyle radikal cerrahi yap›lan bir hastadaki desmoid tümör geliflimi tan›mlanm›flt›r. OLGU SUNUMU 59 yafl›nda kad›n hasta, sa¤ alt kadranda 2 ay içinde geliflen flifllik ve buna efllik eden sa¤ alt ekstremitede ödem bulgular›yla klini¤imize baflvurdu. Ultraso- Gelifl tarihi: 28/10/2011 Kabul tarihi: 13/11/2011 1Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um1 Anabilim Dal›, ANKARA 2Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi Patoloji Anabilim Dal›, ANKARA ‹letiflim: Dr. Göksu Göç Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal› 06100 Cebeci, ANKARA Tel: +90 533 7334915 Email: [email protected] 1 2 GÜLTEK‹N ve Ark. Kitle lezyonu endometrial kanserin rekürrensi olarak düflünülerek cerrahi planland›. Operasyon öncesinde üriner traktüse double j stent yerlefltirildikten sonra laparatomi ile kitle lezyonu eksize edildi. ‹ntraoperatif gözlemde kitlenin pelvis sa¤ yan duvardan geliflti¤i, mesane ve sa¤ internal iliak artere ve süperfisyal yap›lara invazyon yapt›¤› gözlendi. Lezyon, çevre dokulardan keskin ve künt disseksiyonlarla eksize edildi. Patolojik de¤erlendirmede makroskopik olarak elastik komponentin süreklili¤i ile birlikte, beyaz›m- s› düzensiz yüzeyli kapsülsüz doku fleklinde saptand›. Histopatolojik de¤erlendirmede miyofibroblast görünümündeki i¤cik hücreleri ile birlikte de¤iflen düzeylerde kollajen, lipomatöz ve ayn› zamanda çizgili kas dokusunun infiltratif büyüme paterni gösterdi¤i saptand›(fiekil 1). Proliferasyon gösteren i¤cik hücreleri sitolojik olarak malignensi karakteri tafl›mamakta ve mitotik aktivitesi düflük gözlenmektedir (<1 mitoz/10 HPF). Nihai patoloji agresif fibromatozis, di¤er bir ifadeyle desmoid tümörle uyumlu saptand›. fiekil 1 ENDOMETR‹AL KANSER CERRRAH‹S‹N‹ TAK‹BEN ‹NTRAABDOM‹NAL DESMO‹D TÜMÖR GEL‹fi‹M‹: OLGU SUNUMU TARTIfiMA Desmoid tümör vücudun herhangi bir bölümünde geliflebilmekle birlikte, desmoid tümör lokalizasyonu için bafll›ca üç anatomik bölge tan›mlanm›flt›r: (i) ektremiteler, (ii) kar›n duvar›, (iii) mezenter ve ince barsaklar. Myofibroblastlar›n progresyonda kritik bir öneme sahip oldu¤u bilinmektedir. Desmoid tümörler genellikle sporadik olarak saptanmaktad›rlar. Kad›nlarda ve erken adölesan dönemde daha s›kt›r. Familyal polipozis (gardner sendromu), gebelik gibi yüksek östrojenik durumlar ve travma (özellikle cerrahi travma) desmoid tümör geliflimiyle iliflkili öne sürülen faktörlerdir (1-3). Erken evre endometrium kanserinde rekürrens ihtimali düflüktür ve rekkürrenselerin bu büyüklükte bir kitleyle prezente olmas› oldukca ilginçti. Desmoid tümörlerlü hastalar›n klinik prezentasyonu s›kl›kla, abdominal flifllik, a¤r› ya da üreter, mesane veya barsak gibi organlar›n bas›s›na ba¤l› sekonder bulgularla olmaktad›r. Radyolojik olarak bilgisayarl› tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme, tedavi öncesi çevre dokuyla tümör iliflkisini ve yap›lara invazyonu de¤erlendirmek amaçl› yap›lmal›d›r. Desmoid tümörü, di¤er yumuflak doku tümörlerinden ay›ran spesifik bir radyolojik tan› yöntemi bulunmamaktad›r. Desmoid tümör histopatolojik olarak monoklonal fibroblast art›fl› ile karakterizedir. Fibroblastlar lezyonun periferinde yerleflme e¤ilimindedir ve sellülarite düflüktür. ‹mmunohistokimyasal incelemeye ihtiyaç duyulabilmektedir. Vimentin, actin ve beta-katenin genellikle pozitifken, desmin, sitokeratin ve s-100 negatif saptanmaktad›r (4). Temel tedavi cerrahi rezeksiyon iken, radyoterapi ve sistemik tedavi de kombine olarak kullan›labilir. 3 Anti-estrojenler, non-steroidal anti inflamatuar ilaçlar, sitotoksik ajanlar, tirozin kinaz inhibitörleri de desmoid tümörlerin sistemik tedavisinde kullan›lmaktad›r (5). Kemoretapi, tamoksifen ve gen terapisi, adjuvan tedavi olarak tercih edilebilecek alternatiflerdir. Tüm bu tedavilere ra¤men desmoid tümörlerde rekürrens riski, rezeksiyon s›n›rlar›na ba¤l› olarak de¤iflmekle birlikte %20-75 aras›nda saptanmaktad›r (5). Yapt›¤›m›z araflt›rmada Türkçe ve ‹ngilizce literatürde daha önce rapor edilmifl endometrial kanser sonras› geliflen desmoid tümör olgusu saptayamad›k. Sonuç olarak, endometrium kanseri sonras›nda ortaya ç›kan abdomino-pelvik kitlelerde, hastal›k erken evrede olsa dahi, desmoid tümörler nadir bir neden olarak düflünülmelidir. KAYNAKLAR 1. 2. 3. 4. 5. 6. Lopez R, Kemalyan N, Moseley HS et al. Problems in diagnosis and management of desmoid tumors. Am J Surg 2009;159:450-453. Sakorafas GH, Nissotakis C, Peros G. Abdominal desmoid tumors. Surg Oncol 2007;16:131-142. Schlemmer, M. Desmoid tumors and deep fibromatoses. Hematol Oncol Clin North Am 2005; 19:565. Lazar AJ, Tuvin D, Hajibashi S, et al. Specific mutations in the beta-catenin gene (CTNNB1) correlate with local recurrence in sporadic desmoid tumors. Am J Pathol 2008;173:1518-1527. Fiore M, Rimareix F, Mariani L, et al. Desmoid-type fibromatosis: a front-line conservative approach to select patients for surgical treatment. Ann Surg Oncol 2009;16:2587-2593. Sakorafas GH, Nissotakis C, Peros G. Abdominal desmoid tumors. Surg Oncol 2007;16:131-142.