Turkish Archives of Otolaryngology 67 Türk Otolarengoloji Arşivi Turk Arch Otolaryngol 2014; 52: 67-9 Bilateral Sudden Sensorineural Hearing Loss after Treatment of Aneurysmal Subarachnoid Hemorrhage by Angiographic Embolization: A Case Report Anevrizmal Subaraknoid Kanamanın Anjiyografik Embolizasyon ile Tedavisi Sonrası Bilateral Ani Nörosensoriyal İşitme Kaybı: Olgu Sunumu Case Report Olgu Sunumu Abstract Özet This study was presented as a poster at the 35th National Otolaryngology Congress, 2-6 November 2013 Antalya, Turkey. Bu çalışma 35. Ulusal Kulak Burun Boğaz Kongresi’nde poster olarak sunulmuştur, 2-6 Kasım 2013, Antalya Turkey. Address for Correspondence/Yazışma Adresi: Çağatay Han Ülkü, Department of Otolaryngology, Necmettin Erbakan University Meram Faculty of Medicine, Konya, Turkey Phone: +90 332 223 72 50 E-mail: [email protected] Received Date/Geliş Tarihi: 29.12.2013 Accepted Date/Kabul Tarihi: 15.04.2014 © Copyright 2014 by Offical Journal of the Turkish Society of Otorhinolaryngology and Head and Neck Surgery Available online at www.turkarchotolaryngol.net © Telif Hakkı 2014 Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği Makale metnine www.turkarchotolaryngol.net web sayfasından ulaşılabilir. DOI:10.5152/tao.2014.294 Çağatay Han Ülkü, Abitter Yücel Department of Otolaryngology, Necmettin Erbakan University Meram Faculty of Medicine, Konya, Turkey Bilateral sudden sensorineural hearing loss is a rare otologic emergency and constitutes 0.44%-4.9% of overall sudden sensorineural hearing loss cases. Microvascular dysfunction secondary to systemic cardiovascular diseases, such as embolism, vasospasm, and hypercoagulability, is the main cause of non-idiopathic bilateral sudden sensorineural hearing loss. In this study, a case of bilateral sudden sensorineural hearing that occurred after angiographic embolization for treatment of aneurysmal subarachnoid hemorrhage was presented as a rare clinical condition. Bilateral ani sensorinöral işitme kaybı nadir bir otolojik acildir ve tüm ani sensörinöral işitme kaybı olgularının %0.44-4.9’una karşılık gelir. Embolizm, vazospazm ve hiperkoagulite gibi sistemik kardiovasküler hastalıklara sekonder mikrovasküler disfonksiyon, idiyopatik olmayan bilateral ani sensörinöral işitme kaybının temel nedenidir. Bu çalışmada, anevrizmal subaraknoid kanama tedavisi için yapılan anjiyografik embolizasyon sonrası gelişen bilateral ani sensörinöral işitme kaybı olgusu nadir bir klinik durum olarak sunulmuştur. Giriş Olgu Sunumu Bilateral ani sensörinöral işitme kaybı (ASNİK), hızlı ve dikkatli klinik değerlendirmeyi takiben uygun ve spesifik tedavinin gerektiği nadir bir otolojik acildir ve tüm ASNİK’larının %0.44-4.9’una karşılık gelir. Embolizm, vazospazm ve hiperkoagulite gibi sistemik kardiovasküler hastalıklara sekonder mikrovasküler disfonksiyon, idiyopatik olmayan bilateral ASNİK’nin temel nedenidir (14). Literatürde ASNİK tedavisi için birçok protokol tanımlanmıştır. Sistemik steroid tedavisi en sık uygulanan tedavi şeklidir. Bu tedavinin uygun olmadığı ve/veya dirençli olgularda transtimpanik steroid enjeksiyonu ile başarılı işitsel sonuçlar literatürde rapor edilmiştir (5-7). Bu çalışmada, nadir bir klinik tablo olması nedeni ile, anevrizmal subaraknoid kanama tedavisi için yapılan anjiyografik embolizasyon sonrası gelişen ve sistemik tedavi uygun olmadığı için transtimpanik deksametazon enjeksiyonu tercih edilen bilateral ani sensörinöral işitme kaybı olgusu sunulmuş, hastalığın karakteristikleri özetlenmiştir. Key Words: Bilateral, sudden, hearing loss, angiographic embolization Anahtar Kelimeler: Bilateral, ani, işitme kaybı, anjiyografik embolizasyon Çocukluğundan beri polikistik böbrek hastalığı ve hipertansiyon tanısı ile tedavi altında olan, 2 hafta önce hipertansiyona sekonder gelişen anevrizmal subaraknoid kanama tedavisi için anjiyografik embolizasyon uygulanan 21 yaşında erkek hasta, bilinci yerine geldiğinde fark ettiği girişim sonrası gelişen bilateral işitme kaybı yakınması ile kliniğimize müracaat etti. Otoskopide, her iki dış kulak yolu ve timpanik membranlar normal olarak değerlendirildi. Saf ses odyogramda, ortalama kemik eşik değerleri (0.25, 0.5, 1, 2 kHz) sol ve sağ kulak için sırası ile 84 dB ve 60 dB idi (Resim 1). Diğer KBB muayeneleri normaldi. Hastaya bilateral ASNİK tanısı konuldu. Hastanın hipertansiyon ve yeni geçirilmiş subaraknoid kanama gibi mevcut ciddi sistemik sağlık sorunları nedeni ile ASNİK için sistemik tedavi uygun bulunmadı. Transtimpanik deksametazon enjeksiyon ile tedavi yapılmasına karar verildi. Hastaya girişime ait bilgi verilip, onamı alındıktan sonra, her iki kulağa dönüşümlü olarak günaşırı 3’er doz deksametazon enjeksiyonu uygulandı. 6. günde tedavi sonlandırıldı. Tedavinin 5. ve 7. günlerinde yapılan saf ses odyogramda or- 68 Ülkü and Yücel. Bilateral Sudden Sensorineural Hearing Loss 125 db 250 500 750 FREKANS 1000 1500 2000 3000 4000 6000 Turk Arch Otolaryngol 2014; 52: 67-9 8000 125 0 0 10 10 20 20 30 30 40 40 50 db 60 70 80 90 90 100 100 110 110 120 120 250 500 750 FREKANS 1000 1500 2000 3000 4000 6000 750 FREKANS 1000 1500 2000 3000 4000 6000 8000 50 80 125 500 60 70 Resim 1. Embolizasyon sonrası hastaya ait odiyogram, sol kulakta 84 dB, sağ kulakta 60 dB sensörinöral işitme kaybını göstermekte 250 Resim 3. Tedavi sonrası son kontrolün yapıldığı 7. günde yapılan odiyogram. Sol ve sağ kulağa ait ortalama kemik yolu eşiği sırası ile 42 dB ve 32 dB 8000 0 10 20 30 40 db 50 60 70 80 90 100 110 120 Resim 2. Gün aşırı dönüşümlü olarak her iki kulağa trans-timpanik olarak yapılan 2. doz deksametazon enjeksiyonu sonrası 5. günde alınan odiyogram talama kemik eşik değerleri sol/sağ kulak için sırası ile 53 dB / 38 dB ve 42 dB / 32 dB idi (Resim 2, 3). Teknik Hasta ameliyat masasına sırtüstü pozisyonda yatırıldı ve başı 45 derece karşı tarafa çevrildi. Topikal ve lokal infiltrasyon anestezisini takiben 0.5 cc dekzametazon 22 gauge spinal iğne ile kulak zarı ön-alt kadrandan transtimpanik olarak uygulandı (Resim 4). Hastaya 30 dakika süre ile başını haraket ettirmeden sağlam kulak üzerine yatması ve olabildiğince yutkunmaması tavsiye edildi. Tartışma Ani işitme kaybı, genel olarak 3 gün içerisinde, ardışık 3 frekansta 30 dB ve üzerindeki sensörinöral işitme kaybı olarak tanımlanan, otolojik bir acildir. Genellikle tek taraflı akut sağırlık şeklinde görülür (5, 6). Bilateral ani sensörinöral işitme kaybı nadir gelişir ve tüm ASNİK’larının %0.44-4.9’una karşılık gelir. Embolizm, vazospazm ve hiperkoagulasyon gibi sistemik kardiyovasküler hastalıklara sekonder gelişen mikrovas- Resim 4. Trans-timpanik deksametazon enjeksiyonu için kullanılan, enjektör, serum seti ve 22 gauge spinal iğne ile oluşturulan düzenek küler disfonksiyon, idiyopatik olmayan bilateral ASNİK’nin temel nedenidir. Bu durumda gelişen hipoksi koklear hasar ve disfonksiyon ile sonuçlanır (1). Bunun dışında, sistemik otoimmun hastalıklar, lipid panelindeki anormallikler ve diyabetes mellitus da vasküler tıkanıklıklara neden olabilir (1-3). Bilateral ASNİK olan hastalarda, unilateral olgulara göre daha yüksek oranda ANA titre pozitifliği belirlenmiştir. Genellikle daha ileri yaşlarda ortaya çıkar (1-3). Nedeni bilinmemekle beraber, işitme kaybı genellikle asimetriktir. Tedavisi temel olarak unilateral olgulardaki gibidir, ancak steroid ve vazodilatatör ilaç kombinasyonunun daha sıklıkla kullanımı yönünde bir eğilim vardır. Olguların 2/3’ünde işitsel kazanç sağlanır ve bu oran istatistiksel olarak unilateral gruptan farklı değildir (1). Yüksek doz sistemik steroid tedavisi ani sensörinöral işitme kaybı tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte, bazı hastalarda sistemik tedavi sırasında gastrointestinal problemler, gluteal apse formasyonu ve avasküler nekroz gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Ayrıca, oral ya da intravenöz yüksek doz steroid tedavisine karşın hastaların %30 ila %50’sinde yanıt alınamaz (5, 7). Turk Arch Otolaryngol 2014; 52: 67-9 Transtimpanik steroid enjeksiyonu ani sensörinöral işitme kaybında sistemik tedavisi başarısız ya da kontrendike olduğunda alternatif tedavi olarak çok yararlıdır (8). Hayvan çalışmalarında, intratimpanik steroid enjeksiyonu ile intravenöz ya da oral steroid uygulamasına kıyasla belirgin olarak daha yüksek iç kulak ve perilenf steroid konsantrasyonları elde edilmiştir (7, 9, 10). Bu teknikle aynı zamanda sistemik steroid tedavisine ait yan etkiler engellenmiş olur (5, 7, 10). İç kulakta yüksek konsantrasyonda steroid bulunması daha iyi işitsel düzelmelerle birliktedir. Ancak intratimpanik steroidlerin etki mekanizması konusunda net bir bilgi yoktur (9). Birçok otör, sistemik tedaviye yanıtsız kalan olgularda transtimpanik tedaviyi uygularken, elde edilen başarılı sonuçlar bazı otörlerin transtimpanik tedaviyi birincil tedavi olarak tercih etmelerine neden olmuştur (5, 7). Sunulan olguda, bilateral asimetrik ASNİK mevcuttu ve anjiyografik embolizasyon sonucu komplikasyon olarak gelişen koklear hipoksi olası etiyolojik faktördü. Tedavisi için mevcut hipertansiyon ve yeni kontrol altına alınmış subaraknoid kanama nedeni ile rutin sistemik steroid tedavisi uygun bulunmadı. Alternatif olarak transtimpanik deksametazon enjeksiyonu ile tedavi planlandı ve literatürle uyumlu olarak sistemik yan etki oluşturmadan anlamlı işitsel kazanç sağlandı. Tedavisiz olasılıkla bir koklear implant adayı olacak olan hastamız sistemik bir risk taşımayan bu alternatif tedavi modalitesi ile büyük oranda işitmesine tekrar kavuştu. Sonuç Anjiyografik embolizasyon bilateral ASNİK için bir risk teşkil edebilir. Transtimpanik deksametazon enjeksiyonu sitemik tedavinin uygun olmadığı klinik durumlarda kolay, etkin ve güvenli bir tedavi seçeneğidir. Informed Consent: Written informed consent was obtained from patient who participated in this case. Peer-review: Externally peer-reviewed. Author Contributions: Concept - C.H.U.; Design - C.H.U.; Supervision - C.H.U.; Funding - C.H.U., A.Y.; Materials C.H.U., A.Y.; Data Collection and/or Processing - C.H.U., A.Y.; Analysis and/or Interpretation - C.H.U.; Literature Review - C.H.U., A.Y.; Writing - C.H.U.; Critical Review - C.H.U. Conflict of Interest: No conflict of interest was declared by the authors. Ülkü and Yücel. Bilateral Sudden Sensorineural Hearing Loss 69 Financial Disclosure: The authors declared that this study has received no financial support. Hasta Onamı: Yazılı hasta onamı bu olguya katılan hastaladan alınmıştır. Hakem değerlendirmesi: Dış bağımsız. Yazar Katkıları: Fikir - Ç.H.Ü.; Tasarım - Ç.H.Ü.; Denetleme - Ç.H.Ü.; Kaynaklar - Ç.H.Ü., A.Y.; Malzemeler - Ç.H.Ü., A.Y.; Veri Toplanması ve/veya İşlemesi - Ç.H.Ü., A.Y.; Analiz ve/veya Yorum - Ç.H.Ü.; Literatür Taraması - Ç.H.Ü., A.Y.; Yazıyı Yazan - Ç.H.Ü.; Eleştirel İnceleme - Ç.H.Ü. Çıkar Çatışması: Yazarlar çıkar çatışması bildirmemişlerdir. Finansal Destek: Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadıklarını beyan etmişlerdir. Kaynaklar 1. Fetterman BL, Luxford WM, Saunders JE. Sudden bilateral sensorineural hearing loss. Laryngoscope 1996; 106: 1347-50. [CrossRef ] 2. Oh JH, Park K, Lee SJ, Shin YR, Choung YH. Bilateral versus unilateral sudden sensorineural hearing loss. Otolaryngol Head Neck Surg 2007; 136: 87-91. [CrossRef ] 3. Xenellis J, Nikolopoulos TP, Stavroulaki P, Marangoudakis P, Androulakis M, Tsangaroulakis M. et al. Simultaneous and sequential bilateral sudden sensorineural hearing loss: are they different from unilateral sudden sensorineural hearing loss? ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec 2007; 69: 306-10. [CrossRef ] 4. Yanagita N, Murahashi K. Bilateral simultaneous sudden deafness. Arch Otorhinolaryngol 1987; 244: 7-10. [CrossRef ] 5. Rauch SD. Intatympanic steroids for sensorineural hearing loss. Otolaryngol Clin North Am 2004; 37: 1061-74. [CrossRef ] 6. Plaza G, Herraiz C. Intratympanic steroids for treatment of sudden hearing loss after failure of intravenous therapy. Otolaryngology Head and Neck Surgery 2007; 137: 74-8. [CrossRef ] 7. Parnes LS, Sun AH, Freeman DJ. Corticosteroid pharmacokinetics in the iner ear fluids: an animal study followed by clinical application. Laryngoscope 1999; 109: 1-17. [CrossRef ] 8. Ho HG, Lin HC, Shu MT, Yang CC, Tsai HT. Effectiveness of intratympanic dexametasone injection in sudden deafness patients as salvage treatment. Laryngoscope 2004; 114: 1184-9. [CrossRef ] 9. Ahn JH, Yoo MH, Yoon TH, Chung JW. Can Intratympanic dexamathaone added to systemic steroids improve hearing outcome in patients with sudden deafness? Laryngoscope 2008; 118: 279-82. [CrossRef] 10. Alles MJ. Der Gaag MA, Stokross RJ. Intratympanic steroid therapy for iner ear disease, a review of the literature. Eur Arch Otorhinolaryngol 2006; 263: 791-7. [CrossRef ]