türk–islam devletlerinde ordu teşkilatı

Türk – İslam devletlerinde İslamiyet’ten önceki
Türklerde olduğu gibi ordu en önemli kurumların
başında geliyordu. Türkler İslamiyet’ten önce güçlü bir
ordu teşkilatına sahip oldukları için askeri alanda İslam
dünyasını etkilemişlerdir
Karahanlılarda ordu, tamamen Türklerden meydana
geliyordu
Gaznelilerde ordu yerli unsurlardan oluşmaktaydı.
Ayrıca, çeşitli kavimlerden devşirilerek özel bir eğitimden geçirilen, sultanın idaresinde bulunan hassa ordusu
vardı (Gulam = Köle).
Büyük Selçuklularda asker yetiştirmek amacıyla “ikta”
sistemi uygulamaya konulmuştur. İkta sistemine göre
topraklar kişilere kiraya veriliyor ve bu ikta sahiplerinin
devlete asker yetiştirmeleri sağlanıyordu, ikta sistemi ile
toprağın iyi işlenmesi sağlanmıştır.
Devlet masraf yapmadan büyük bir orduya sahip
olmuştur. Bu sistemi Osmanlı Devleti daha da geliştirerek tımar sistemi adıyla uygulamıştır.
Devlet hazinesine yük olmadan güçlü ve büyük
ordular oluşturulmuş, böylece iç ve dış güvenlik
sorunları çözülmüştür.
Göçebe halkın yerleşik unsurlara zarar vermeleri
önlenmiş, böylece sosyo-ekonomik denge sağlanmıştır.
Boş araziler (din ve ırk ayrımı gözetmeksizin)
işlemesi için halka dağıtılmış, böylece üretimde artış
sağlanmıştır.
-
Ülke bayındır hale gelmiştir.
İkta sistemi ile toprakların güvenlik ve asayişi sağlanmıştır.
Not: İkta sistemi sayesinde devletin dış ve iç güvenlik
sorunu hazineden para harcamadan çözülmüştür.
Türk-İslam Ordularının genel özelikleri
 İlk Türk devletlerinde onlu askeri sistem
uygulanmamıştır.
 Ordunun aslı yine Türklerden oluşmasına rağmen
Türk İslam devletlerinde başka unsurlarda orduya
alınmaya başlamıştır.
 Atlı birliklerin yanı sıra yayalarda kullanılmaya
başlanmıştır.
 Ok yay kılıç önemli silahlardır.
 Hükümdarlar ordu komutanıdır.
 Turan taktiği uygulanmıştır.
 Karahanlılarda Ordu;
 Saray Muhafızları(Hükümdarı koruyan maaşlı
askerler)
 Hassa ordusu (Asıl savaşan ordu olup maaşlıdırlar)
 Eyalet ordusu(Şehzade ve valilerin orduları)
 Gönüllü Türkmenlerden oluşurdu
 Gaznelilerde ordu;
 Gulaman-ı saray (Sarayı ve sultanı koruyan maaşlı




askerler)
Hassa ordusu (Türklerden oluşan asıl savaşan ordu
olup maaşlıdır.)
Eyalet Ordusu (Şehzade ve valilerin orduları)
Ücretli askerler
Gönüllülerden oluşurdu.
 Selçuklularda Ordu ;
 Gulaman-ı Saray(Sarayı ve sultanı koruyan maaşlı





askerler)
Hassa ordusu(Süvari olup asıl savaşan ordudur.)
İkta askerleri(İkta sistemiyle yetiştirilen askerler)
Türkmenler(Akıncı birlikleridir)
Bağlı devletlerin askerleri
Yardımcı Hizmet sınıfı(Mancınıkçı-Neftçi-lağımcı)
oluşur.
 OSMANLI ORDUSU
 OSMANLI KARA ORDUSU ......... DENİZ ORDUSU
(DONANMA)
 A-KAPIKULU OCAKLARI
1.Acemi Oğlanlar
2.Yeniçeriler
3.Cebeciler
4.Topçular
5.Top Arabacıları
6.Humbaracılar
 KAPIKULU ATLILARI (Altı Bölük Halkı)
1.Sipahi
2.Silahdar
3.Sağ ulufeciler
4.Sol ulufeciler
5.Sağ garipler
 B)-EYALET ASKERLERİ
1.Tımarlı Sipahiler
2.Akıncılar
3.Azaplar
4.Deliler
5.Gönüllüler
6.Beşliler
7.Yayalar
8.Müsellemler
 C)-YARDIMCI KUVVETLER (Bağlı devlet beyliklerinin
askerleri.)